حامد نریمانی؛ رئوف سید شریفی؛ فاطمه اقایی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر محلولپاشی و مصرف خاکی روی بر وزن دانه و برخی صفات بیوشیمیایی گندم (Triticum aestivum L.) در شرایط شوری خاک، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 98-1397 اجرا شد. فاکتورهای موردبررسی شامل سطوح شوری خاک (سطح شاهد و اعمال شوریهای 30، 60 و ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر محلولپاشی و مصرف خاکی روی بر وزن دانه و برخی صفات بیوشیمیایی گندم (Triticum aestivum L.) در شرایط شوری خاک، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 98-1397 اجرا شد. فاکتورهای موردبررسی شامل سطوح شوری خاک (سطح شاهد و اعمال شوریهای 30، 60 و 90 میلیمولار در خاک) و چهار روش کاربرد روی (شاهد یا عدم کاربرد روی، مصرف خاکی سولفات‌روی، محلولپاشی نانواکسیدروی و مصرف خاکی و محلولپاشی روی) بود. نتایج نشان داد که کاربرد هم‌زمان مصرف خاکی سولفات‌روی و محلولپاشی نانواکسیدروی در شوری 90 میلیمولار خاک، بهطور معنیداری فعالیت آنزیمهای کاتالاز، پراکسیداز، محتوای آنتوسیانین، پرولین و قندهای محلول را بهترتیب 24/20، 68/17، 16/13، 88/32 و 08/14 درصد نسبت به عدم کاربرد روی در شرایط شوری 90 میلیمولار خاک افزایش داد. هم‌چنین، کاربرد هم‌زمان مصرف خاکی سولفات‌روی و محلولپاشی نانواکسیدروی در شرایط عدم اعمال شوری، محتوای پراکسید هیدروژن و مالون‌دی‌آلدهید در مقایسه با عدم کاربرد روی در بالاترین سطح از شوری خاک کاهش داد. کاربرد هم‌زمان مصرف خاکی سولفات‌روی و محلولپاشی نانواکسیدروی تحت شرایط عدم اعمال شوری دارای بیش‌ترین وزن دانه (016/1 گرم در بوته) نسبت به کاربرد این ترکیب تیماری در سایر سطوح شوری بود. بهنظر میرسد که کاربرد هم‌زمان مصرف خاکی سولفات‌روی و محلولپاشی نانواکسیدروی میتواند وزن دانهی گندم در شرایط شوری را، بهدلیل بهبود صفات بیوشیمیایی افزایش دهد.
نیکروز شیرین زاده؛ محمد حسن بیگلویی؛ کرامت اخوان؛ عادل محمدی
چکیده
بهمنظور بررسی اثر کمآبیاری بر ویژگی‌های کمی و کیفی گندم (Triticum aestivum L.) رقم مروارید، آزمایشی بهصورت طرح کرتهای خردشده بر پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار با سه تیمار اصلی شامل روش آبیاری قطره‌ای نواری سطحی (TS)، آبیاری قطره‌ای نواری زیرسطحی (TSS) و آبیاری فارو (F) و سه تیمار فرعی شامل سطوح مختلف آبیاری بهصورت کمآبیاری ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر کمآبیاری بر ویژگی‌های کمی و کیفی گندم (Triticum aestivum L.) رقم مروارید، آزمایشی بهصورت طرح کرتهای خردشده بر پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار با سه تیمار اصلی شامل روش آبیاری قطره‌ای نواری سطحی (TS)، آبیاری قطره‌ای نواری زیرسطحی (TSS) و آبیاری فارو (F) و سه تیمار فرعی شامل سطوح مختلف آبیاری بهصورت کمآبیاری با 50 (I1)، کمآبیاری با 75 (I2) و آبیاری کامل با 100 (I3) درصد نیاز آبی گیاه در سال زراعی 96-1395 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان اردبیل در منطقه مغان انجام گرفت. نتایج تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که بیش‌ترین وزن هزاردانه، شاخص برداشت و تعداد پنجه در واحد سطح بهترتیب با 05/0 کیلوگرم، 42 درصد و 56/448 در I3 و میزان پروتئین با 56/9 درصد در I1 بهدست آمد. هم‌چنین بیش‌ترین عملکرد دانه و بهرهوری آب بهترتیب با 33/7122 کیلوگرم در هکتار و 81/1 کیلوگرم بر مترمکعب مربوط به‌روش آبیاری TS با سطح آبیاری I3 (در بهرهوری آب، تیمارI3 با I1 اختلاف معنیداری نداشت) بود و کم‌ترین آنها با 67/2866 کیلوگرم در هکتار و 05/1 کیلوگرم بر مترمکعب در روش آبیاری F بهترتیب در سطوح آبیاری I1 و I3 بهدست آمد. بنابراین روش آبیاری قطره‌ای نواری سطحی (TS) با تیمارهای سطح کمآبیاری 75 درصد نیاز آبی گیاه (I2) و آبیاری کامل 100 درصد نیاز آبی گیاه(I3) بهترتیب در شرایط محدودیت آب و عدم محدودیت آب میتوانند گزینه مناسبی برای تولید محصول گندم در منطقه مغان باشند.
مهدی جودی؛ شهرام مهری
چکیده
هدف از پژوهش حاضر مطالعه تسهیم ماده خشک به اندامهای هوایی در زمان گرده‌افشانی، دو هفته بعد از گرده‌افشانی و رسیدگی فیزیولوژیک در ارقام مختلف گندم و ارتباط احتمالی آن با عملکرد دانه بود. تعداد 18 رقم گندم آبی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان طی سال زراعی 94-1393 موردبررسی ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر مطالعه تسهیم ماده خشک به اندامهای هوایی در زمان گرده‌افشانی، دو هفته بعد از گرده‌افشانی و رسیدگی فیزیولوژیک در ارقام مختلف گندم و ارتباط احتمالی آن با عملکرد دانه بود. تعداد 18 رقم گندم آبی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان طی سال زراعی 94-1393 موردبررسی قرار گرفتند. در زمان گرده‌افشانی، مقدار تجمع ماده خشک در کل گیاه از 95/1 گرم در رقم سومای3 تا 33/3 گرم در رقم الوند متغیر بود. در این زمان ارقام مختلف نسبتهای مختلفی از ماده خشک را به ساقه (از 31 تا 41 درصد)، برگ (از 37 تا 50 درصد) و سنبله (از 16 تا 27 درصد) اختصاص دادند. در فاصله گرده‌افشانی تا دو هفته بعد از آن، وزن خشک ساقه و سنبله در همه ارقام افزایش اما وزن برگ عموماً ثابت ماند. بیش‌ترین افزایش در وزن ساقه و سنبله مربوط به شیرودی (52/1 گرم) و کم‌ترین آن مربوط به سرداری (52/0 گرم) بود. در فاصله دو هفته بعد از گرده‌افشانی تا رسیدگی فیزیولوژیک، سنبله مخزن غالب بود، اما اما تفاوت ارقام از نظر صدور مواد فتوسنتزی به سنبله و استفاده از ذخایر ساقه (انتقال دوباره) باعث تغییر دوباره الگوی تسهیم مواد فتوسنتزی در بین ارقام گندم شد. ارتباط مشخصی بین ارتفاع ارقام و وزن سنبله در زمان گرده‌افشانی مشاهده نشد، اما اما ارقام با ارتفاع کوتاه عموماً در رسیدگی فیزیولوژیک دارای وزن و درصد سنبله بالا بودند. این نتایج نشان میدهد الگوی تسهیم مواد فتوسنتزی بسته به مرحله نموی گیاه و رقم مورداستفاده تغییر مییابد. بنابراین الگوی تسهیم مواد فتوسنتزی یک رقم در طی یک مرحله نموی ضرورتاً نمیتواند در مرحله نموی دیگر نیز دیده شود. در پایان فصل رشد، ارقام کراس البرز و پیشتاز، از نظر تسهیم ماده خشک و عملکرد دانه برتر بودند. تجزیه همبستگی نشان داد وزن برگها در زمان گرده‌افشانی، وزن ساقه در دو هفته بعد از گرده‌افشانی و مقدار تسهیم مواد فتوسنتزی به دانه‌ها، ارتباط مثبت و معنیداری با عملکرد دانه داشتند. بنابراین، صفات ذکر شده میتوانند در برنامههای مرتبط با افزایش عملکرد گندم، موردتوجه پژوهش‌گران قرار گیرند.
سارا نجفی؛ عیسی خمری؛ احمد قنبری؛ مهدی دهمرده
چکیده
با هدف دستیابی به بالاترین سطح عملکرد و سودمندی در کشت مخلوط افزایشی آفتابگردان و ریحان تحت مدیریت آبیاری با آب شور و شیرین، آزمایشی بهصورت کرتهای خردشده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و طی دو سال زراعی (1396 و 1397) در پژوهشکده دانشگاه زابل اجرا شد. آب شیرین (ECe= 3.9 dS.m-1) از رودخانه هیرمند و آب شور (ECe= 1.1 dS.m-1) از چاه تأمین شدند. ...
بیشتر
با هدف دستیابی به بالاترین سطح عملکرد و سودمندی در کشت مخلوط افزایشی آفتابگردان و ریحان تحت مدیریت آبیاری با آب شور و شیرین، آزمایشی بهصورت کرتهای خردشده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و طی دو سال زراعی (1396 و 1397) در پژوهشکده دانشگاه زابل اجرا شد. آب شیرین (ECe= 3.9 dS.m-1) از رودخانه هیرمند و آب شور (ECe= 1.1 dS.m-1) از چاه تأمین شدند. رژیم آبیاری بهعنوان عامل اصلی در سه سطح آب شیرین، آب شور و متناوب (شور و شیرین یکدر میان) و سطوح مختلف کشت بهعنوان عامل فرعی شامل 100 درصد آفتابگردان (چهار بوته در مترمربع)، 100 درصد ریحان (80 بوته در مترمربع)، 100 درصد آفتابگردان+ 50 درصد ریحان، 50 درصد آفتابگردان+ 100 درصد ریحان، 100 درصد آفتابگردان و 100 درصد ریحان انجام شد. نتایج نشان داد اثر متقابل تیمارهای الگوی کشت مخلوط و رژیم آبیاری بر وزن هزاردانه، عملکرد دانه، شاخص برداشت، عملکرد روغن دانه آفتابگردان، و هم‌چنین صفات عملکرد وزن خشک و اسانس گیاه ریحان اثر معنیدار داشت. هم‌چنین در رژیمهای آبیاری مختلف، بیش‌ترین نسبت برابری زمین کل (45/1- 37/1) و شاخص سودآوری (48/0-29/0) در الگوی کشت 50 درصد آفتابگردان+ 100 درصد ریحان دیده شد. نتایج نشان داد کشت مخلوط میتواند بر تعدیل تأثیر منفی شوری آب بر عملکرد گیاهان مورد آزمایش مؤثر باشد.
مسعود لکزائی؛ علی نخزری مقدم؛ مهدی ملاشاهی؛ عباس بیابانی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر آرایش کاشت، کود نیتروژن و مگافول بر عملکرد، اجزای عملکرد و پروتئین دانه نخود تحت شرایط دیم، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه گنبدکاووس در سال زراعی 97-1396 اجرا شد. عامل آرایش کاشت در سه سطح شامل 30×11، 45×4/7 و 60×5/5 سانتیمتر (تراکم 30 بوته در مترمربع) و ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر آرایش کاشت، کود نیتروژن و مگافول بر عملکرد، اجزای عملکرد و پروتئین دانه نخود تحت شرایط دیم، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه گنبدکاووس در سال زراعی 97-1396 اجرا شد. عامل آرایش کاشت در سه سطح شامل 30×11، 45×4/7 و 60×5/5 سانتیمتر (تراکم 30 بوته در مترمربع) و عامل مصرف کود در پنج سطح شامل عدم مصرف و مصرف 50 و 100 کیلوگرم نیتروژن خالص و مصرف یک و دو لیتر مگافول در هکتار بودند. بیش‌ترین تعداد دانه در بوته و عملکرد دانه مربوط به آرایش‌های کاشت 30×11 و 45×4/7 و کم‌ترین آن مربوط به آرایش کاشت 60×5/5 سانتیمتر بود. عملکرد دانه با کاربرد 100 و 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بیش از تیمارهای دیگر بود. بیش‌ترین و کم‌ترین درصد پروتئین دانه بهترتیب مربوط به آرایش کاشت 60×5/5 و 30×11 سانتیمتر بود. وزن 1000 دانه با کاربرد 100 و 50 کیلوگرم نیتروژن و دو لیتر مگافول در هکتار بیش از سایر تیمارها بود. شاخص برداشت با کاربرد کود حداکثر و در تیمار عدم مصرف کود حداقل بود. در مجموع، با توجه به تأثیر بیشتر نیتروژن بر عملکرد دانه نسبت به مگافول و عدم وجود تفاوت معنیدار بین مصرف 100 و 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار، بهنظر میرسد مصرف 50 کیلوگرم نیتروژن و آرایش کاشت 30×11 مناسب‌ترین توصیه جهت کاشت نخود دیم در منطقه گنبدکاووس باشد.
بابک درویشی؛ مهرداد عشقی؛ سرحد بهرامی؛ حمید نصیری؛ رحمت آزاد؛ عاطفه خندان؛ رحمان باختر؛ عباس نوروزی
چکیده
آزمایش بررسی ارزش زراعی براساس مواد 24-17 بخش دوم آییننامه اجرایی قانون ثبت ارقام گیاهی توسط مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال و یا نماینده قانونی وی انجام میشود. در همین راستا و بهمنظور بررسی ارزش زراعی دو رقم وارداتی نخود (گوکسو و آراز)، آزمایشی بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و در چهار منطقه مختلف (اشنویه، مغان، ...
بیشتر
آزمایش بررسی ارزش زراعی براساس مواد 24-17 بخش دوم آییننامه اجرایی قانون ثبت ارقام گیاهی توسط مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال و یا نماینده قانونی وی انجام میشود. در همین راستا و بهمنظور بررسی ارزش زراعی دو رقم وارداتی نخود (گوکسو و آراز)، آزمایشی بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و در چهار منطقه مختلف (اشنویه، مغان، سارال و کامیاران) به‌مدت دو سال زراعی (98-1397 و 99-1398) انجام گرفت. نتایج بررسی صفات نشان داد که مقدار عملکرد دانه نخود در منطقه معتدل سرد اشنویه (5/3365 کیلوگرم در هکتار) بهطور معنیداری بیشتر از سایر مکانهای موردمطالعه بود. با توجه به معنی‌دارشدن اثر متقابل رقم× مکان بر صفت عملکرد دانه، در مکانهای مختلف ارقام متفاوتی دارای بیش‌ترین عملکرد دانه بودند. بیش‌ترین وزن صددانه مربوط به ارقام آراز (11/39 گرم)، گوکسو (04/37 گرم) و سعید (22/36 گرم) بود. در بین ارقام موردمطالعه رقم گوکسو بیش‌ترین ارتفاع اولین غلاف از سطح زمین (59/21 سانتیمتر) را داشت و پس از آن ارقام هاشم (13/20 سانتیمتر)، آراز (43/19 سانتیمتر)، سعید (02/19 سانتیمتر) و منصور (08/18 سانتیمتر) قرار داشتند. ارقام گوکسو، منصور و سعید دارای طولانیترین دوره رسیدگی فیزیولوژیک بودند و در عین‌حال دوره رسیدگی فیزیولوژیک در ارقام آراز و آرمان بهطور معنیداری کم‌تر از سایر ارقام بود. ارقام آراز و گوکسو بهدلیل عملکرد مناسب، وزن صددانه بیشتر و ارتفاع بالاتر اولین غلاف از سطح زمین بهعنوان دو ژرم پلاسم مناسب نخود برای کشت در ایران مطرح هستند.
محسن رشدی؛ محمد کاظم علیلو؛ سولماز کاظم علیلو
چکیده
فاصله‌های ردیف و تراکم کاشت از عوامل مهم در عملکرد لوبیا قرمز محسوب می‌شوند. در همین راستا اثر تراکم بوته و روشهای کنترل علفهای هرز بر عملکرد پروتئین دانه لوبیا قرمز، بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی شهرستان خوی در سال 1397 بررسی شد. تراکم بوته در سه سطح (20، 25 و 30 بوته ...
بیشتر
فاصله‌های ردیف و تراکم کاشت از عوامل مهم در عملکرد لوبیا قرمز محسوب می‌شوند. در همین راستا اثر تراکم بوته و روشهای کنترل علفهای هرز بر عملکرد پروتئین دانه لوبیا قرمز، بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی شهرستان خوی در سال 1397 بررسی شد. تراکم بوته در سه سطح (20، 25 و 30 بوته در مترمربع)و روشهای کنترل علفهای هرز در چهار سطح عدم کنترل، علف‌کش اختصاصی (بنتازون)، علف‌کش عمومی (پاراکوات) و وجین دستی بودند. اثر متقابل تراکم بوته و روشهای کنترل علفهای هرز بر تعداد شاخه جانبی، تعداد غلاف در بوته، وزن صددانه، عملکرد دانه، شاخص برداشت و عملکرد پروتئین دانه معنیدار بود اما بر تعداد دانه در غلاف اثر معنیداری نداشت. بیش‌ترین تعداد غلاف در بوته (26 عدد) در تراکم 20 بوته در مترمربع و اعمال وجین دستی علفهای هرز حاصل شد. بیش‌ترین عملکرد دانه و عملکرد پروتئین دانه نیز بهترتیب 3391 و 841 کیلوگرم در هکتار در تراکم 30 بوته در مترمربع و اعمال وجین دستی علفهای هرز بهدست آمد. تداخل علفهای هرز، میتواند کیفیت محصول را نیز به‌واسطه تغییر در ترکیبات موجود در دانه نظیر پروتئین، تحت تأثیر قرار دهد. با افزایش توانایی رقابت محصول از طریق انتخاب تراکم بهینه (30 بوته در مترمربع) در ترکیب با وجین دستی علفهای هرز، به عملکرد مطلوب در لوبیا قرمز دست یافت.
سید بصیر موسوی؛ سعید سیف زاده؛ حمید جباری؛ علیرضا ولدآبادی؛ اسماعیل حدیدی ماسوله
چکیده
این پژوهش بهمنظور بررسی واکنش دو رقم گلرنگ آبی به شرایط تنش خشکی و محلولپاشی هورمون اکسین، بهصورت آزمایش اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار طی دو سال زراعی 97-1396 و 98-1397 در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. در این آزمایش آبیاری در دو سطح بدون تنش خشکی (شاهد) و قطع آبیاری ...
بیشتر
این پژوهش بهمنظور بررسی واکنش دو رقم گلرنگ آبی به شرایط تنش خشکی و محلولپاشی هورمون اکسین، بهصورت آزمایش اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار طی دو سال زراعی 97-1396 و 98-1397 در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. در این آزمایش آبیاری در دو سطح بدون تنش خشکی (شاهد) و قطع آبیاری از مرحله آغاز پرشدن دانه در کرتهای اصلی و ارقام پدیده و گلدشت و محلولپاشی هورمون اکسین در دو سطح محلولپاشی با آب مقطر (شاهد) و کاربرد هورمون اکسین در یک مرحله (اواسط گلدهی) به غلظت 3000 میلیگرم در لیتر (30 پیپیام) در کرتهای فرعی بهصورت فاکتوریل ارزیابی شدند. در شرایط محلولپاشی هورمون اکسین و محلولپاشی با آب مقطر (شاهد) در هر دو تیمار آبیاری معمول و تنش خشکی، بیش‌ترین تعداد کل طبق در بوته در رقم گلدشت بهترتیب بهمیزان 3/26، 3/24 و بیش‌ترین تعداد کل دانه در بوته در رقم گلدشت بهترتیب بهمیزان 708 و 592 مشاهده شد. محلولپاشی اکسین و آبیاری تأثیر معنیداری بر درصد روغن دانه نداشت. رقم گلدشت بهدلیل دمای طبق کم‌تر، غلظت کربوهیدرات محلول برگ بیشتر، تعداد طبق و وزن هزاردانه بیشتر عملکرد دانه بالاتری در مقایسه با رقم پدیده داشت. نتایج کلی نشان داد که اثر تیمارهای موردبررسی تحت تأثیر سال قرار گرفت و با وجود تأثیر مثبت محلولپاشی هورمون اکسین بر برخی از اجزای عملکرد دانه گلرنگ در هر دو سطح آبیاری، محلولپاشی هورمون اکسین در مرحله اواسط گلدهی دانه تأثیر معنیداری بر عملکرد دانه نداشت.
هادی اسدپور؛ سعید حضرتی؛ امیر رضا صادقی؛ بهمن پاسبان اسلام
چکیده
قارچهای مایکوریزایی از طریق ایجاد تغییرات روی برخی از خصوصیات ریشه، جذب عناصر غذایی و آب در گیاهان میزبان اثرات تنش خشکی را کاهش میدهد. بهمنظور بررسی تأثیر قارچ مایکوریزا آربسکولار بر برخی از خصوصیات گلرنگ بهاره رقم صفه تحت شرایط کمآبی، آزمایشی بهصورت اسپلیتپلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1398 ...
بیشتر
قارچهای مایکوریزایی از طریق ایجاد تغییرات روی برخی از خصوصیات ریشه، جذب عناصر غذایی و آب در گیاهان میزبان اثرات تنش خشکی را کاهش میدهد. بهمنظور بررسی تأثیر قارچ مایکوریزا آربسکولار بر برخی از خصوصیات گلرنگ بهاره رقم صفه تحت شرایط کمآبی، آزمایشی بهصورت اسپلیتپلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1398 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید مدنی استان آذربایجان‌شرقی به‌اجرا در آمد. نتایج نشان داد بیش‌ترین و کم‌ترین میزان عملکرد گلبرگ در شرایط عدم تنش کمآبی و تنش کمآبی از مرحله گلدهی بهترتیب بهمیزان 6/281 و 3/197 کیلوگرم در هک\تار بهدست آمد. در تیمار عدم تنش کمآبی بیش‌ترین درصد روغن دانه بهمیزان 65/30 درصد مربوط به تیمار بذر با قارچ بود. بیش‌ترین عملکرد روغن از تیمار عدم تنش کمآبی 9/1098 کیلوگرم در هکتار، هم‌چنین در تلقیح بذر با قارچ مایکوریزا آربسکولار 8/1107 کیلوگرم در هکتار بهدست آمد. بیش‌ترین میزان عملکرد دانه (4/4884 کیلوگرم در هکتار) در تیمار بدون تنش کمآبی در تلقیح بذر و خاک با قارچ بهدست آمد. با توجه به نتایج تنش کمآبی منجر به کاهش عملکرد شده و تلقیح با قارچ مایکوریزا آربسکولار به‌ویژه تلقیح بذر و خاک، عملکرد گیاهان تحت تنش کمآبی را به‌واسطه اثر مثبت در فرایند جذب مواد غذایی و آب، رشدونمو را بهبود بخشید و گیاهان تلقیح‌شده با قارچ مایکوریزا آربسکولار در مقایسه با گیاهان تلقیح‌نشده از رشد، عملکرد و محتوای روغن بهتری در شرایط تنش کمآبی برخوردار بودند.
سمانه رهبان؛ بنیامین ترابی؛ افشین سلطانی؛ ابراهیم زینلی
چکیده
مطالعه حاضر با هدف برآورد خلأ عملکرد کلزای آبی در ایران، بهعنوان اولین قدم برای برنامه‌ریزی بهمنظور افزایش پایدار تولید این گیاه زراعی مهم در سال 98-1396 در آزمایشگاه مدلسازی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان برای دوره زمانی 1378 تا 1393 انجام شد. برای برآورد خلأ عملکرد از روش ارائه‌شده در پروژه اطلس جهانی خلأ عملکرد در جهت شناسایی ...
بیشتر
مطالعه حاضر با هدف برآورد خلأ عملکرد کلزای آبی در ایران، بهعنوان اولین قدم برای برنامه‌ریزی بهمنظور افزایش پایدار تولید این گیاه زراعی مهم در سال 98-1396 در آزمایشگاه مدلسازی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان برای دوره زمانی 1378 تا 1393 انجام شد. برای برآورد خلأ عملکرد از روش ارائه‌شده در پروژه اطلس جهانی خلأ عملکرد در جهت شناسایی پهنههای اقلیمی و هم‌چنین شناسایی ایستگاههای هواشناسی مهم در مناطق تولید کلزا در کشور استفاده شد. عملکـرد واقعی برای کلزای آبی در مناطق اصلی کشت آن در کشور بین 1184 تا 2358 کیلوگرم در هکتار میباشد. دامنه عملکرد پتانسیل کلزای آبی 3823 تا 6520 کیلوگرم در هکتار برآورد شد. بالاترین عملکرد پتانسیل در استان‌های همدان و لرستان محاسبه و کم‌ترین آن مربوط به جلگه خوزستان بود. دامنه خلأ عملکرد در اقلیم‌های اصلی کشت آن در کشور 2480 تا 4365 کیلوگرم در هکتار یعنی بین 53 تا 77 درصد خلأ و بهطور متوسط 3276 کیلوگرم در هکتار معادل 65 درصد خلأ عملکرد برآورد شد. با در نظرگرفتن عملکرد قابل‌حصول بهعنوان عملکرد هدف، بین 1544 تا 3208 و بهطور متوسط 2261 کیلوگرم در هکتار عملکرد قابل‌حصول وجود دارد. بزرگ‌بودن خلأ عملکرد، بیانگر این است که از ظرفیت تولید گیاهان زراعی در کشور به‌خوبی استفاده نمیشود. بررسی دلایل و روشهای رفع خلأ عملکرد موجود و استفاده از راه‌کارهای مدیریتی کارآمد بهمنظور دستیابی به عملکردهای بالاتر از لحاظ اقتصادی و امنیت غذایی در کشور بسیار دارای اهمیت است.
قربان خدابین؛ مژده سادات خیاط مقدم؛ شهریار کاظمی؛ مهسا رفعتی آلاشتی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر سیستمهای مختلف خاک‌ورزی در شرایط کمآبیاری به‌همراه کاربرد کود اوره و ورمیکمپوست بر عملکرد کمّی و کیفی کلزا و برآورد مقدار آبشویی نیترات از خاک شنی، آزمایشی بهصورت کرتهای دوبار خردشده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و در دو سال زراعی 1398-1396 در مؤسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع واقع در استان ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر سیستمهای مختلف خاک‌ورزی در شرایط کمآبیاری به‌همراه کاربرد کود اوره و ورمیکمپوست بر عملکرد کمّی و کیفی کلزا و برآورد مقدار آبشویی نیترات از خاک شنی، آزمایشی بهصورت کرتهای دوبار خردشده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و در دو سال زراعی 1398-1396 در مؤسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع واقع در استان البرز انجام گرفت. از لحاظ عملکرد دانه و روغن بین سیستم شخم حداقل و شخم معمول تفاوت معنیداری وجود نداشت، از طرف دیگر در سیستم بدون شخم عملکرد روغن بهمیزان 22 درصد نسبت به شخم حداقل و 5/21 درصد نسبت به شخم معمول کاهش یافت. کاربرد تلفیقی کود ورمیکمپوست و اوره در شرایط آبیاری مطلوب، منجر به افزایش عملکرد روغن (24 درصد نسبت به شاهد) گیاه کلزا شد. در هر سه نظام شخمی بیش‌ترین میزان آبشویی نیتروژن در شرایط کاربرد کود اوره بهدست آمد، به‌طوری‌که در مقایسه با کاربرد ورمیکمپوست و تیمار تلفیقی کود بهترتیب 67 و 50 درصد در سیستم بدون شخم، 50 و 36 درصد در شخم حداقل و 49 و 34 درصد در سیستم بدون شخم بیشتر بود. تنش کمآبی باعث کاهش 6/7 درصدی لینولئیک‌اسید شد. بیش‌ترین میزان اولئیک‌اسید (9/63 درصد) و لینولئیک‌اسید (7/20 درصد) بهترتیب در تیمار خاک‌ورزی حداقل× کود تلفیقی و خاک‌ورزی حداکثر× کود اوره مشاهده شد. از نتایج بهدستآمده میتوان نتیجه گرفت شخم حداقل و جایگزینی کود اوره با ورمیکمپوست با کاهش هدررفت نیتروژن و هم‌چنین تعدیل شرایط تنش ناشی از خشکی منجر به افزایش در عملکرد دانه و روغن کلزا میشود.
محسن فیض الهی؛ علی منصفی؛ افراسیاب راهنما قهفرخی؛ معصومه فرزانه
چکیده
بهمنظور مقایسه کنترل شیمیایی و مدیریت تلفیقی علفهای هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه‌ای و جمعیت علفهای هرز، پژوهشی مزرعه‌ای بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 99-1398 در اراضی زیر کشت ذرت مرکز تحقیقات در منطقه شاوور شهرستان شوش اجرا شد. تیمارهای این آزمایش شامل بدون مهارعلف هرز(شاهد)، وجین دستی، ...
بیشتر
بهمنظور مقایسه کنترل شیمیایی و مدیریت تلفیقی علفهای هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه‌ای و جمعیت علفهای هرز، پژوهشی مزرعه‌ای بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 99-1398 در اراضی زیر کشت ذرت مرکز تحقیقات در منطقه شاوور شهرستان شوش اجرا شد. تیمارهای این آزمایش شامل بدون مهارعلف هرز(شاهد)، وجین دستی، 5/1 لیتر آترازین، یک لیتر آترازین+مالچ کلشی، 175 گرم اولتیما، 150 گرم نیکوسولفورون+ ریم سولفورون (اولتیما)+ مالچ کلشی، 5/1 لیتر 2,4-D+MCPA، یک لیتر 2,4-D+MCPA+ مالچ کلشی، 5/1 لیتر نیکوسولفورون (کروز) و یک لیتر نیکوسولفورون (کروز)+مالچ کلشی بود. نتایج نشان داد که تیمارهای کنترل وجین دستی و یک لیتر کروز+ مالچ کلشی بهترتیب با مقادیر 4/14 و 2/13 تن در هکتار بیش‌ترین میزان عملکرد دانه، تیمار وجین دستی با میانگین 5/31 تن در هکتار بیش‌ترین عملکرد بیولوژیک؛ تیمارهای 5/1 لیتر کروز، 5/1 لیتر 2,4-D+MCPA و 5/1 لیتر آترازین بهترتیب با مقادیر 7/55، 6/53 و 7/47 درصد بیش‌ترین شاخص برداشت ذرت را داشتند. از نظر پویایی جمعیت علفهای هرز نیز، تیمارهای وجین دستی و یک لیتر کروز+ مالچ کلشی بیش‌ترین کاهش را در جمعیت و وزن خشک علفهای هرز ایجاد نمودند که باعث کاهش رقابت و افزایش عملکرد در تیمارهای ذکرشده شد. بهطورکلی، اتخاد رویکردهای تلفیقی (شیمیایی+ زراعی+ مکانیکی) میتواند سهم به‌سزایی در افزایش عملکرد محصول ذرت و کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی داشته باشد.
محمدتقی فیض بخش؛ ابوالفضل فرجی
چکیده
افزایش عملکرد در برنج مستلزم شناخت روشهای مدیریتی مناسب از جمله تاریخ کاشت و معرفی ارقام جدید است. این آزمایش در سال زراعی 1399 بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان (عراقی محله) انجام شد. این پژوهش بهصورت دو آزمایش مجزا در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در دو تاریخ کاشت بهموقع (30 اردیبهشت‌ماه) ...
بیشتر
افزایش عملکرد در برنج مستلزم شناخت روشهای مدیریتی مناسب از جمله تاریخ کاشت و معرفی ارقام جدید است. این آزمایش در سال زراعی 1399 بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان (عراقی محله) انجام شد. این پژوهش بهصورت دو آزمایش مجزا در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در دو تاریخ کاشت بهموقع (30 اردیبهشت‌ماه) و دیرهنگام (اول تیرماه) با هفت رقم برنج (طارم هاشمی، فجر، ندا، شیرودی، تیسا، آنام، بینام) اجرا شد. نتایج نشان داد که اثر رقم در هر دو تاریخ کاشت بر روی همه صفات موردبررسی (روز تا گلدهی، روز تا برداشت، ارتفاع بوته، تعداد پنجه، تعداد دانه پر در خوشه، تعداد دانه پوک در خوشه، عملکرد زیستتوده، عملکرد دانه، شاخص برداشت و بهرهوری مصرف آب) معنیدار بود. در تاریخ کاشت بهموقع، بیش‌ترین عملکرد دانه از ارقام ندا و شیرودی بهترتیب بهمیزان 3/9023 و 5/8675 کیلوگرم در هکتار مشاهده شد. هم‌چنین در تاریخ کاشت بهموقع بیش‌ترین بهرهوری مصرف آب به ارقام ندا و شیرودی بهترتیب بهمیزان یک و 98/0 کیلوگرم بر مترمکعب تعلق داشت. در تاریخ کاشت دیرهنگام بیش‌ترین بهرهوری مصرف آب از ارقام تیسا و بینام بهترتیب بهمیزان 74/0 و 63/0 کیلوگرم بر مترمکعب مشاهده شد. باتوجه به عملکرد دانه و بهرهوری مصرف آب در تاریخ کاشت بهموقع ارقام ندا و شیرودی و در کشتهای دیرهنگام ارقام تیسا و بینام میتوانند جهت معرفی به کشاورزان و افزایش تنوع در ارقام مورد بهرهبرداری قرار گیرند.
مهرنوش گرشاسبی؛ محمد رفیعی الحسینی؛ سینا فلاح؛ علی اشرف جعفری؛ شمسعلی رضازاده
چکیده
برخی گیاهان دارویی نقش مهمی در تولید علوفه با کیفیت دارند و ضمن کاهش هزینههای تولید به حفاظت محیط زیست و منابع آب و خاک نیز کمک می‌کنند. از طرفی کشت مخلوط و کاربرد کودهای آلی و زیستی یا تلفیق مناسب این دو با کودهای شیمیایی میتواند بهعنوان یک راه‌کار در افزایش عملکرد گیاهان در کشاورزی پایدار موردتوجه قرار گیرد. به همین منظور ...
بیشتر
برخی گیاهان دارویی نقش مهمی در تولید علوفه با کیفیت دارند و ضمن کاهش هزینههای تولید به حفاظت محیط زیست و منابع آب و خاک نیز کمک می‌کنند. از طرفی کشت مخلوط و کاربرد کودهای آلی و زیستی یا تلفیق مناسب این دو با کودهای شیمیایی میتواند بهعنوان یک راه‌کار در افزایش عملکرد گیاهان در کشاورزی پایدار موردتوجه قرار گیرد. به همین منظور جهت بررسی اثر منابع مختلف کود و نسبتهای مختلف کشت مخلوط جایگزینی کاسنی و یونجه یک‌ساله اسکوتالاتا، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 99-1398 در مزرعه آزمایشی واقع در شهرستان بهبهان به‌اجرا در آمد. فاکتور اول نوع نهاده تغذیهای (شیمیایی، آلی و تلفیقی) شامل سه سطح کود شیمیایی (اوره+ سوپرفسفات تریپل)، کود ورمیکمپوست و کود تلفیقی (کود زیستی نیتروکسین+ فسفات بارور2+ 50 درصد کود شیمیایی) بود و فاکتور دوم نسبتهای مختلف کشت در پنج سطح شامل کشت خالص کاسنی (SC)، کشت خالص یونجه (SM)، یک ردیف کاسنی: یک ردیف یونجه (C1M1)، یک ردیف کاسنی: دو ردیف یونجه (C1M2) و دو ردیف کاسنی: یک ردیف یونجه (C2M1) بودند. صفات موردمطالعه شامل عملکرد علوفه کاسنی و یونجه و ویژگی‌های کیفی علوفه شامل درصد و عملکرد پروتئین خام، درصد خاکستر، فیبر خام، قابلیت هضم ماده خشک و محتوای عناصر کلسیم و فسفر علوفه بود. نتایج نشان داد که بالاترین عملکرد علوفه خشک کاسنی و یونجه (بهترتیب 04/4 و 63/4 تن در هکتار) در تیمار تک‌کشتی و منبع کود شیمیایی حاصل شد. نسبتهای کشت مخلوط و کاربرد کودهای تلفیقی و ورمیکمپوست موجب بهبود پروتئین خام و خاکستر یونجه و بهبود فیبر خام علوفه کاسنی بدون کاهش در سایر صفات کیفی شدند. ارزیابی نسبت برابری زمین نشاندهنده برتری تمام نسبتهای کشت مخلوط نسبت به تک‌کشتی این گیاهان بود. درنهایت تیمارهای کشت مخلوط C1M1 و C2M1 با نسبت برابری زمین 3/1 و مجموع عملکرد 44/5 و 95/4 تن در هکتار و کاربرد کود تلفیقی بهعنوان تیمارهای برتر شناخته شدند.
محمد عبیات؛ سعید امانپور؛ محمود عبیات؛ ماجده عبیات
چکیده
تصاویر ماهوارهای، از قابلیت بالایی جهت برآورد سطح زیرکشت محصولات کشاورزی برخوردارند. هدف این مطالعه، شناسایی سطح زیرکشت محصولات غالب در شهرستان شوشتر با استفاده از تصاویر لندست 8 طی دوره رشد در سال 1398 میباشد. با روشهای طبقهبندی حداکثر احتمال و ماشین بردار پشتیبان در رویکرد اول و استفاده از شاخص گیاهی NDVI در رویکرد دوم، محصولات ...
بیشتر
تصاویر ماهوارهای، از قابلیت بالایی جهت برآورد سطح زیرکشت محصولات کشاورزی برخوردارند. هدف این مطالعه، شناسایی سطح زیرکشت محصولات غالب در شهرستان شوشتر با استفاده از تصاویر لندست 8 طی دوره رشد در سال 1398 میباشد. با روشهای طبقهبندی حداکثر احتمال و ماشین بردار پشتیبان در رویکرد اول و استفاده از شاخص گیاهی NDVI در رویکرد دوم، محصولات زراعی در مراحل مختلف رشد و با توجه به تقویم زراعی آنها، نقشه الگوی کشت محصولات این منطقه نگاشته شد. جهت بررسی صحت نتایج، نقشههای تولیدشده با دادههای مرجع موردبررسی قرار گرفت. از آمار جهاد کشاورزی استان خوزستان در سال 1398 نیز برای ارزیابی نتایج استفاده شد. نتایج نشان داد که ضریب کاپا و صحت کلی در روش حداکثر احتمال بهترتیب 90 و 80 درصد، در روش ماشین بردار پشتیبان بهترتیب 92 و 90 درصد و در روش استفاده از شاخص NDVI، بهترتیب 95 و 93 درصد محاسبه شد. براساس نتایج، سطح زیرکشت گندم، جو، برنج و ذرت، در روش حداکثر احتمال، در مقایسه با آمار جهاد کشاورزی بهترتیب خطایی برابر 6/12، 4/16، 7/8 و 6/6 درصد و در روش ماشین بردار پشتیبان بهترتیب خطایی برابر 1/10، 3/8، 1/5، 2/7 درصد داشته است. اما استفاده از شاخص NDVI بهعنوان بهترین روش برآورد سطح زیرکشت در منطقه، در مقایسه با آمار جهاد کشاورزی بهترتیب دارای خطایی برابر 4/2، 5/1، 3/4 و 6/4 درصد بوده که نشاندهنده قابلیت بالای شاخصهای گیاهی در برآورد سطح زیرکشت محصولات با توجه به مرحله فنولوژی آنها میباشد.
مصطفی ابراهیمی کیا؛ متین جامی معینی؛ حمید مروی؛ یوسف هاشمی نژاد؛ محمد قاسم زاده گنجه ای
چکیده
بهمنظور بررسی اثر فاصله ردیف و مقدار مصرف نیتروژن بر رشد و عملکرد کینوا، آزمایشی بهصورت اسپلیتپلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1397 در سبزوار انجام شد. عوامل موردمطالعه شامل فاصله ردیف کاشت در سه سطح 25، 50 و 75 سانتیمتر و مقدار مصرف نیتروژن در چهار سطح صفر، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار بودند. نتایج نشان داد ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر فاصله ردیف و مقدار مصرف نیتروژن بر رشد و عملکرد کینوا، آزمایشی بهصورت اسپلیتپلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1397 در سبزوار انجام شد. عوامل موردمطالعه شامل فاصله ردیف کاشت در سه سطح 25، 50 و 75 سانتیمتر و مقدار مصرف نیتروژن در چهار سطح صفر، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار بودند. نتایج نشان داد که بیش‌ترین محتوای رنگدانههای فتوسنتزی، طول پانیکول، تعداد دانه در بوته و عملکرد بیولوژیک در تیمار 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بهدست آمد. تیمار 100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بالاترین تعداد پانیکول در بوته (24/19 عدد) و وزن هزاردانه (51/3 گرم) را دارا بود. افزایش فاصله ردیف باعث افزایش محتوای کلروفیل، ارتفاع بوته، تعداد پانیکول، طول پانیکول و تعداد دانه در بوته شد، اما وزن هزاردانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک را کاهش داد. کاهش عملکرد دانه با افزایش فاصله ردیف به 50 و 75 سانتیمتر، بهترتیب برابر با 62/18 و 14/50 درصد بود. بالاترین عملکرد دانه (5/6644 کیلوگرم در هکتار) در شرایط مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و در فاصله ردیف 25 سانتیمتر مشاهده شد. با افزایش فاصله ردیف، نیاز نیتروژنی برای تولید حداکثر عملکرد دانه کاهش یافت، به‌طوری‌که بالاترین عملکرد دانه در فاصله ردیفهای 75، 50 و 25 سانتیمتر بهترتیب با مصرف 50، 100 و 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار تولید شد. با توجه به نتایج، مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و فاصله ردیف 25 سانتیمتر برای کاشت ژنوتیپ ساجاما، قابل‌توصیه میباشد.
مرجان السادات حسینی فرد؛ مجید قربانی جاوید؛ الیاس سلطانی؛ ایرج اله دادی؛ دانیال کهریزی
چکیده
بهمنظور ارزیابی اجزای عملکرد، عملکرد دانه و محتوای روغن لاین‌های گیاه روغنی کاملینا، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 40 لاین هاپلوئید مضاعف و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکدگان ابوریحان- دانشگاه تهران، پاکدشت در سال زراعی 99-1398 اجرا شد. ازآنجایی‌که خصوصیات عملکردی و محتوای روغن لاین‌های گیاه کاملینا در شرایط آب‌وهوایی ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی اجزای عملکرد، عملکرد دانه و محتوای روغن لاین‌های گیاه روغنی کاملینا، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 40 لاین هاپلوئید مضاعف و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکدگان ابوریحان- دانشگاه تهران، پاکدشت در سال زراعی 99-1398 اجرا شد. ازآنجایی‌که خصوصیات عملکردی و محتوای روغن لاین‌های گیاه کاملینا در شرایط آب‌وهوایی ایران ناشناخته است، در این پژوهش اجزای عملکرد دانه و هم‌چنین عملکرد و محتوای روغن 40 لاین هاپلوئید مضاعف کاملینا بررسی شد. نتایج این پژوهش نشاندهنده تفاوت بسیار معنیدار ِلاین‌های کاملینا از نظر اجزای عملکرد بود که این تفاوت‌ها در نهایت منجر به ایجاد اختلاف‌های معنیدار در عملکرد دانه شد و از این طریق بر عملکرد روغن دانه تأثیر گذاشت. با وجود این‌که هیچ‌کدام از لاین‌ها در تمامی اجزای عملکرد دانه برتری مطلق نداشتند، اما از نظر عملکرد نهایی دانه لاین‌های 134 و 110 بهترتیب با 3178 و3120 کیلوگرم در هکتار بهعنوان لاین‌های برتر شناسایی شدند. بنابراین با توجه به هدف این پژوهش بهمنظور انتخاب بهترین لاین کاملینا با حداکثر عملکرد دانه و روغن لاین‌های 134 و 110 بهعنوان لاین‌های برتر و امیدبخش که با شرایط آب‌وهوایی منطقه پاکدشت سازگاری دارند، معرفی و توصیه شدند.
ساحره هاشمیان؛ علیرضا ابدالی مشهدی؛ امین لطفی جلال آبادی؛ احمد کوچک زاده
چکیده
گیاه کاسنی بهدلیل خاصیت خوشخوراکی و قابلیت هضم بالای خود، نقش مؤثری در افزایش تولیدات دام‌های اهلی دارد. بهمنظور بررسی اثر تاریخ کاشت و سطوح کود نیتروژن بر برخی صفات کاسنی (Cichorium intybus L.) آزمایشی بهصورت کرتهای یک‌بار خردشده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 96-1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و ...
بیشتر
گیاه کاسنی بهدلیل خاصیت خوشخوراکی و قابلیت هضم بالای خود، نقش مؤثری در افزایش تولیدات دام‌های اهلی دارد. بهمنظور بررسی اثر تاریخ کاشت و سطوح کود نیتروژن بر برخی صفات کاسنی (Cichorium intybus L.) آزمایشی بهصورت کرتهای یک‌بار خردشده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 96-1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان انجام شد. فاکتورهای موردبررسی شامل چهار تاریخ کاشت (اول آبان، 15 آبان، اول آذر و 15 آذر) بهعنوان کرت اصلی و چهار سطح نیتروژن (صفر (عدم کاربرد)، 75، 150، 225 کیلوگرم در هکتار) بهعنوان کرت فرعی بودند. نتایج نشان داد که تاریخ کاشت تنها شاخص سبزینگی، قابلیت هضم ماده خشک و انرژی قابل هضم را تحت تأثیر قرار داد، اما نیتروژن بر تمام صفات موردبررسی اثر معنیداری داشت. افزایش کاربرد نیتروژن تا 225 کیلوگرم در هکتار باعث شد که گیاه از نظر ارتفاع بوته، شاخص سبزینگی، سطح برگ، تعداد شاخه فرعی وزن تر و خشک شرایط بهتری را ایجاد نماید. به‌طوری‌که تیمار 225 کیلوگرم در هکتار نیتروژن نسبت به عدم کاربرد، وزن تر اندام هوایی و درصد پروتئین علوفه را بهترتیب 35/66 و 44/6 درصد افزایش داد. اما در این دو صفت در تاریخ‌های کاشت مختلف بین سطوح کاربرد نیتروژن اختلاف معنیداری مشاهده نشد. در این پژوهش تاریخ کاشت‌های دیرهنگام منجر به بهبود اکثر صفات فیزیولوژیکی، مرفولوژیکی، عملکردی وکیفی گیاه شد. بر همین اساس میتوان تاریخ کاشت اوایل تا اواسط آذرماه با میزان کود شیمیایی 150 کیلوگرم در هکتار را بهترین تیمار جهت کشت کاسنی در منطقه اهواز معرفی نمود.
علی یزدان پناه گوهری؛ مرضیه قنبری جهرمی؛ وحید زرین نیا
چکیده
میکوریزا یکی از رایج‌ترین میکروارگانیزم‌های همزیست با گیاهان محسوب میشود. بهمنظور ارزیابی سازگاری توده‌های مختلف بذری گیاه کاسنی و تلقیح با قارچ میکوریزا، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی شامل دو توده بذری (اردبیل و فارس) و تیمار همزیستی با گونههای قارچ میکوریزا (Glomus mosseae، Glomus intraradices و عدم کاربرد) ...
بیشتر
میکوریزا یکی از رایج‌ترین میکروارگانیزم‌های همزیست با گیاهان محسوب میشود. بهمنظور ارزیابی سازگاری توده‌های مختلف بذری گیاه کاسنی و تلقیح با قارچ میکوریزا، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی شامل دو توده بذری (اردبیل و فارس) و تیمار همزیستی با گونههای قارچ میکوریزا (Glomus mosseae، Glomus intraradices و عدم کاربرد) در سه تکرار در گلخانه در سال 1398 اجرا شد. میزان ترکیبات فیتوشیمیایی (فنول، فلاونوئید و فعالیت آنتی‌اکسیدانی، کلروفیل a، b و کل)، وزن تر و خشک ریشه و طول آن، جذب عناصر معدنی در گیاه کاسنی اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که توده بذری و کاربرد قارچهای میکوریزا تأثیر معنیداری بر صفات رویشی، مقدار تولید کلروفیل، فنول و فلاونوئید کل و فعالیت آنتیآکسیدانی گیاه داشت. بالاترین مقدار تولید فنل کل (77/3 میلیگرم بر گرم وزن تر)، فلاونوئید کل (21/1 میلیگرم بر گرم وزن تر)، فعالیت آنتیآکسیدانی (23/5 میلیگرم بر گرم وزن تر) و پارامترهای رشد رویشی در تیمار توده اردبیل و تحت کاربرد قارچ G. intraradices و کم‌ترین مقدار آنها در توده فارس در شرایط عدم کاربرد قارچ مشاهده شد. نوع توده بذری باعت تغییر در میزان رشد و ترکیبات فیتوشیمیایی گیاه میشود. با کاربرد قارچهای میکوریزا پارامترهای رشدی بهبود یافتند. تأثیر کاربرد قارچ G. intraradices، کارآمدتر از همزیستی ناشی از قارچ G. mosseae تشخیص داده شد. براساس نتایج پژوهش حاضر و با توجه به سازگاری میکوریزا با محیط زیست، استفاده از قارچهای مذکور بهمنظور افزایش عملکرد انواع گیاهان و به‌ویژه گیاهان دارویی قابل توصیه است.
محمد سیاری؛ منیره مرادی فرسا؛ علی عزیزی
چکیده
مرحله‌ای از رشد گیاه که تنش غیرزیستی بروز می‌کند در تعیین میزان متابولیت‌های ثانویه گیاهان دارویی مؤثر میباشد. در این پژوهش اثر تنش خشکی در مراحل مختلف فنولوژی بر رشد و برخی پاسخ‌های فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه مفراح (Nepeta crispa L.) در قالب آزمایشی بهصورت کرتهای خردشده در دانشگاه بوعلی سینا طی سال 1398 بررسی شد. تیمار تنش خشکی ...
بیشتر
مرحله‌ای از رشد گیاه که تنش غیرزیستی بروز می‌کند در تعیین میزان متابولیت‌های ثانویه گیاهان دارویی مؤثر میباشد. در این پژوهش اثر تنش خشکی در مراحل مختلف فنولوژی بر رشد و برخی پاسخ‌های فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه مفراح (Nepeta crispa L.) در قالب آزمایشی بهصورت کرتهای خردشده در دانشگاه بوعلی سینا طی سال 1398 بررسی شد. تیمار تنش خشکی در سه سطح تنش ملایم، تنش متوسط و تنش شدید بهترتیب با 80، 60 و 40 درصد ظرفیت مزرعه‌ای در دو مرحله فنولوژیک گیاه مفراح (مرحله استقرار نشای شش‌برگی و مرحله قبل از گلدهی) در سه تکرار اعمال شد. نتایج حاصل از تجزیه آماری داده‌ها نشان داد تنش خشکی اثر معنیداری بر کلیه صفات رشدی گیاه و نیز پارامترهای فیتوشیمیایی گیاه شامل میزان پرولین، محتوای نسبی آب، فنل کل، فلاونوئید کل، تانن کل، فعالیت آنتی‌اکسیدانی و اسیدهای فنولیک داشته است. اعمال تنش خشکی در هر دو مرحله فنولوژیکی سبب کاهش میزان رشد و عملکرد گیاه و نیز کاهش کلروفیل و محتوای نسبی آب شد. با این‌حال، افزایش تولید ترکیبات فنلی و اسیدهای فنولیک (از قبیل اسیدهای رزمارینیک، کلروژنیک و کافئیک) و تجمع پرولین با اعمال تنش خشکی سبب کاهش آثار سوء تنش و افزایش خواص دارویی گیاه مفراح شد. هم‌چنین اثر اعمال تنش خشکی در مرحله قبل از گلدهی بیشتر از اعمال آن در مرحله استقرار نشای شش‌برگی بود. براساس نتایج حاصل، اعمال تنش خشکی متوسط در مرحله قبل از گلدهی جهت افزایش بیوسنتز برخی ترکیبات فیتوشیمایی گیاه مفراح پیشنهاد میشود.
فرشته دارابی؛ نصرت اله عباسی؛ محمدجواد زارع
چکیده
هدف آزمایش بررسی و ارزیابی تأثیر پوتریسین و 24- اپی‌براسینولید در تغییر فعالیت آنزیمهای ضداکسنده جهت تحمل به تنش خشکی در گیاه ریحان بود. طرح بهصورت اسپلیتپلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سالهای زراعی 97- 1396 و 98-1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل ...
بیشتر
هدف آزمایش بررسی و ارزیابی تأثیر پوتریسین و 24- اپی‌براسینولید در تغییر فعالیت آنزیمهای ضداکسنده جهت تحمل به تنش خشکی در گیاه ریحان بود. طرح بهصورت اسپلیتپلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سالهای زراعی 97- 1396 و 98-1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تیمار آبی در سه سطح (40، 80 و 120 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) در کرتهای اصلی، محلولپاشی پوتریسین در سه سطح (صفر (شاهد)، 5/0 و 2 میلیمولار) و 24-اپی‌براسینولید در سه سطح (صفر (شاهد)، 5/0 و 2 میکرومولار) بهصورت فاکتوریل در کرتهای فرعی اجرا شد. نتایج نشان داد که بیش‌ترین میزان پرولین در تیمارآبی 120 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر در سال اول آزمایش حاصل شد و کاربرد پوتریسین (دو میلیمولار) و 24-اپی‌براسینولید (5/0 میکرومولار) نیز سبب افزایش بیشتر میزان پرولین گیاه ریحان شد. در تیمار120 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر و کاربرد دو میلیمولار پوتریسین بیش‌ترین میزان آنزیم کاتالاز مشاهده شد. برهم‌کنش اثرات تنش خشکی، پوتریسین و 24-اپی براسینولید نیز نشان داد که بیش‌ترین میزان آنزیم آسکوربات پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز در تیمار 120 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر و بالاترین غلظت پوتریسین (دو میلیمولار) و 24- اپی‌براسینولید (دو میکرومولار) مشاهده شد. در شرایط آبیاری مطلوب (40 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر)، کاربرد هم‌زمان غلظتهای کم‌تر پوتریسین (5/0 میلیمولار) و اپی براسینولید (5/0 میکرومولار) و در شرایط تنش خشکی (80 و 120 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر)، غلظت بیشتر این دو ماده (دو میلیمولار پوتریسین و دو میکرومولار اپی‌براسینولید) باعث افزایش آنزیم گایاکول پراکسیداز شد. برهم‌کنش چندگانه سال، تنش خشکی، پوترسین و 24- اپی‌براسینولید تأثیر معنیداری بر فلاونوِئید کل و درصد اسانس ریحان گذاشت به‌نحوی که در هر دو سال آزمایش، کاربرد غلظت 2 میلیمولار پوترسین و 2 میکرومولار 24-اپی‌براسینولید در همه سطوح آبی به‌ویژه 120 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر، سبب افزایش بیشتر این دو صفت شد و در سال اول آزمایش این افزایش بیشتر از سال دوم بود. کاربرد هم‌زمان دو میلیمولار پوترسین و دو میکرومولار اپی‌براسینولید بهدلیل افزایش سنتز پرولین و آنزیمهای آنتی‌اکسیدانی بهترین تیمار در جهت کاهش اثرات تنش خشکی در گیاه ریحان بود، که نشاندهنده وجود رابطه همافزایی بین این دو ماده در بهبود رشد گیاه ریحان و افزایش درصد اسانس این گیاه است.
محمد طیب بایزیدی اقدم؛ جلال جلیلیان؛ حمید محمدی
چکیده
یکی از مهمترین اهداف کشت گیاهان دارویی، بهبود محتوای اسانس آنها میباشد که تحت تأثیر عواملی محیطی از جمله شرایط تنش کمآبیاری و تغذیهای قرار خواهد گرفت. بدین منظور، مطالعهای سه‌ساله بهصورت اسپلیتپلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه ارومیه در سالهای زراعی 96-1393 اجرا شد. فاکتور اصلی شامل سطوح ...
بیشتر
یکی از مهمترین اهداف کشت گیاهان دارویی، بهبود محتوای اسانس آنها میباشد که تحت تأثیر عواملی محیطی از جمله شرایط تنش کمآبیاری و تغذیهای قرار خواهد گرفت. بدین منظور، مطالعهای سه‌ساله بهصورت اسپلیتپلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه ارومیه در سالهای زراعی 96-1393 اجرا شد. فاکتور اصلی شامل سطوح آبیاری در سه سطح (آبیاری نرمال، آبیاری تکمیلی و شرایط دیم) و فاکتور فرعی در شش سطح در برگیرنده تیمارهای کودی شامل کود زیستی (ازتوبارور یک+ فسفات بارور دو) همراه و بدون ورمیکمپوست، کود شیمیایی کامل و کود نانو کامل همراه و بدون ورمیکمپوست بود. نمونهبرداری و آنالیز صفات در سال زراعی 96-1395 (سال سوم کاشت) انجام گرفت. نتایج نشان داد تیمارهای آبیاری تکمیلی و دیم بهترتیب ضمن کاهش غلظت عناصر نیتروژن (94/14 و 72/7 درصد)، فسفر (20/31 و 71/37 درصد)، پتاسیم (58/11 و 14/9 درصد)، مس (27/14 و 96/28 درصد)، و وزن خشک کل آویشن (22/33 و 14/56 درصد) سبب افزایش غلظت عناصر آهن (08/8 و 05/66 درصد)، روی (82/16 و 16/7 درصد) و عملکرد اسانس (32/25 و 11/37 درصد) نسبت به شرایط آبیاری نرمال شد. کاربرد تلفیقی کود نانو با ورمیکمپوست در شرایط آبیاری نرمال و کاربرد کود نانو در شرایط آبیاری تکمیلی و دیم منجر به بهبود عملکرد اسانس (بهترتیب 70/2، 39/3 و 78/3 درصد) شد. بهطور کلی بهبود عملکرد اسانس در شرایط نامساعد محیطی بههنگام کاربرد کود نانو، نشاندهنده کارایی این کود در تأمین عناصر غذایی و دستیابی به اهداف کشاورزی پایدار است.
عبدالشکور رئیسی؛ فاطمه نصرتی؛ حسین پیری
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی تأثیر کودهای آلی، زیستی و شیمیایی بر برخی ویژگی‌های کمی و کیفی گیاه دارویی اسفرزه توده محلی ایرانشهر در سال زراعی 98-1397 در شهرستان ایرانشهر، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با شش تیمار و چهار تکرار به‌اجرا در آمد. تیمارهای کودی شامل کود زیستی فسفات بارور2، کود زیستی فسفات بارور3، کود دامی گاوی، سوپرفسفات‌تریپل ...
بیشتر
این پژوهش با هدف بررسی تأثیر کودهای آلی، زیستی و شیمیایی بر برخی ویژگی‌های کمی و کیفی گیاه دارویی اسفرزه توده محلی ایرانشهر در سال زراعی 98-1397 در شهرستان ایرانشهر، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با شش تیمار و چهار تکرار به‌اجرا در آمد. تیمارهای کودی شامل کود زیستی فسفات بارور2، کود زیستی فسفات بارور3، کود دامی گاوی، سوپرفسفات‌تریپل و ورمیکمپوست بودند که با شاهد (عدم مصرف کود) نیز مقایسه شدند. نتایج نشان داد که اثر کودها بر اکثر ویژگی‌های موردبررسی در سطح احتمال یک درصد معنیدار شد. تأثیر تیمارها بر ویژگی‌های شاخص تورم، شاخص سبزینگی و ارتفاع بوته در سطح احتمال پنج درصد معنیدار شد. بیش‌ترین درصد نیتروژن دانه (24/6) و پتاسیم دانه (42/0) تعداد پنجه در بوته، تعداد سنبله، طول سنبله، وزن تر بوته، شاخص تورم، کربوهیدرات بذر و شاخص سبزینگی تحت تأثیر کود دامی حاصل شد. حداکثر مقدار طول ریشه، ارتفاع بوته، تعداد دانه در سنبله، وزن خشک بوته، وزن هزاردانه، عملکرد بوته، عملکرد در هکتار، موسیلاژ، پروتئین، کلروفیل a، کلروفیل b و کلروفیل کل تحت تأثیر کود ورمیکمپوست بهدست آمد. تیمار ورمیکمپوست عملکرد دانه و کلروفیل کل را بهترتیب به میزان 56/46 و 76/32 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. هم‌چنین شاهد و کود زیستی بارور۲ بهترتیب بیش‌ترین میزان تورم و بیش‌ترین درصد فسفر دانه را به‌خود اختصاص دادند. به‌طوربه‌طورکلی این نتیجه حاصل میشود که کود آلی ورمیکمپوست بر اکثر ویژگی‌های کمی و کیفی گیاه اسفرزه به نسبت تأثیر بیش‌تری دارد و استفاده از آن مناسب میباشد.
مهدی طاهری اصغری
چکیده
بهمنظور بررسی اثر محلولپاشی اسیدهای آمینه و کاربرد قارچ مایکوریزا بر ویژگی‌های کمی و کیفی گیاه دارویی همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.) آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، طی سالهای زراعی 99-1398 و 98-1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل سه گونه قارچ ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر محلولپاشی اسیدهای آمینه و کاربرد قارچ مایکوریزا بر ویژگی‌های کمی و کیفی گیاه دارویی همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.) آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، طی سالهای زراعی 99-1398 و 98-1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل سه گونه قارچ مایکوریزا (شاهد، Glomus mosseae، G.etunicatum و G. intraradices) و سطوح کود اسیدآمینه سورن (این ترکیب تجاری حاوی انواع اسیدهای آمینه ضروری برای گیاه است) شامل بدون محلولپاشی و محلولپاشی در دو مرحله ساقهدهی و گلدهی بود. نتایج نشان داد تلقیح با مایکوریزا بر همه صفات موردبررسی معنیدار بود. هم‌چنین اثر کود اسیدآمینه بر همه صفات به‌جز درصد اسانس و عملکرد عصاره اثر معنیداری داشت. در بین مایکوریزاهای مورداستفاده، Glomus mosseae توانست در بیشتر صفات نسبت بقیه قارچها برتری داشته باشد. بیش‌ترین عملکرد بذر از تیمار کود اسیدآمینه و Glomus mosseae با مقدار 2343 کیلوگرم در هکتار و بیش‌ترین عملکرد اسانس نیز از تیمار Glomus mosseae با مقدار 74/7 کیلوگرم در هکتار بهدست آمد. با نتایج بهدستآمده میتوان گفت استفاده از کودهای دارای اسیدآمینه به‌همراه تلقیح با مایکوریزا اثر مثبتی بر صفات گیاه دارویی همیشه‌بهار دارد.
محمدرضا کیمیایی؛ علی رضا سیروس مهر؛ براتعلی فاخری
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر رژیمهای آبیاری و محلولپاشی سیلیکون بر ویژگی‌های کمی و فیزیولوژیک گاوزبان، آزمایشی بهصورت اسپلیتپلات و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 93-1392 در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل (زهک) اجرا شد. تیمارها شامل رژیمهای آبیاری در سه سطح (90، 70 و 50 درصد ظرفیت زراعی مزرعه) بهعنوان ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر رژیمهای آبیاری و محلولپاشی سیلیکون بر ویژگی‌های کمی و فیزیولوژیک گاوزبان، آزمایشی بهصورت اسپلیتپلات و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 93-1392 در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل (زهک) اجرا شد. تیمارها شامل رژیمهای آبیاری در سه سطح (90، 70 و 50 درصد ظرفیت زراعی مزرعه) بهعنوان عامل اصلی و چهار سطح محلولپاشی سیلیکون بهفرم سیلیکاتسدیم (Na2SiO3) (صفر، 2، 4 و 6 میلیمولار) بهعنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان داد بیش‌ترین میزان پرولین از اثر متقابل رژیم آبیاری 50 درصد ظرفیت زراعی بدون کاربرد سیلیکون بهمیزان 7847/0 میلیگرم بر وزنتر بهدست آمد. براساس نتایج مقایسه میانگین، بیش‌ترین میزان کلروفیل a (919/15 میلیگرم در گرم برگ)، کلروفیل b (14/7 میلیگرم در گرم برگ)، از اثر متقابل رژیم آبیاری 70 درصد ظرفیت زراعی و کاربرد 2 میلیمولار سیلیکون، هم‌چنین تعداد گل در بوته، عملکرد خشک کل بوته (520 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد بیولوژیک (1187 کیلوگرم در هکتار)، بهترتیب از اثر متقابل رژیم آبیاری 70 و 50 درصد ظرفیت زراعی و کاربرد 6 میلیمولار سیلیکون بهدست آمد. بهطورکلی، سیلیکون اثرات رژیمهای آبیاری را کاهش و سبب افزایش مقاومت گاوزبان در برابر کمآبی میشود. بنابراین استفاده از تیمار 4 میلیمولار سیلیکون جهت دستیابی به حداکثر عملکرد گل تحت شرایط کمآبی مناسب بهنظر میرسد.
سیده رقیه حسینی ولیکی؛ رحمت عباسی؛ همت اله پیردشتی؛ وحید اکبرپور
چکیده
آلودگی به علفهای هرز در اراضی زراعی بسیار فراتر از یک گونه میباشد، بنابراین توجه به تداخل چند گونهای علفهای هرز از اهمیت خاصی برخوردار است. این مطالعه بهمنظور بررسی ارزیابی عملکرد و اسانس گیاه رازیانه تحت رقابت هم‌زمان تراکمهای علفهای هرز تاج‌خروس ریشه قرمز و سوروف در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ...
بیشتر
آلودگی به علفهای هرز در اراضی زراعی بسیار فراتر از یک گونه میباشد، بنابراین توجه به تداخل چند گونهای علفهای هرز از اهمیت خاصی برخوردار است. این مطالعه بهمنظور بررسی ارزیابی عملکرد و اسانس گیاه رازیانه تحت رقابت هم‌زمان تراکمهای علفهای هرز تاج‌خروس ریشه قرمز و سوروف در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1396 به اجرا در آمد. فاکتورهای آزمایش شامل سه سطح تراکم علفهرز سوروف (صفر، چهار و هشت بوته در مترمربع) و سه سطح تراکم علفهرز تاج‌خروس ریشه قرمز (صفر، چهار و هشت بوته در مترمربع) بودند. بیش‌ترین عملکرد دانه (2230 کیلوگرم در هکتار) و بیش‌ترین درصد اسانس (دو درصد) از تیمار عاری از علف هرز بهدست آمد. در شرایط تداخل هشت بوته در مترمربع علفهرز تاج‌خروس و تراکمهای صفر، چهار و هشت بوته در مترمربع سوروف، بهترتیب باعث 1/30، 9/62 و 7/75 درصد کاهش عملکرد دانه و 5/24، 2/26 و 5/29 درصد کاهش درصد اسانس نسبت به شرایط عدم آلودگی علف هرز شدند. ضریب قدرت رقابتی تاج‌خروس نسبت به سوروف بالاتر بود و تداخل 5/14 بوته در مترمربع سوروف و یا 7/7 بوته در مترمربع تاج‌خروس باعث 50 درصد افت عملکرد رازیانه شد.
سید پویا حسینی؛ سودابه گلستانی کرمانی؛ کوروش قادری؛ نسرین سیاری
چکیده
با توجه به کمبود منابع آبی و اثرات منفی آن بر عملکرد محصولات کشاورزی و لزوم تأمین امنیت غذایی، ارائه راه‌کارهای مؤثر جهت بهبود مدیریت و بهرهوری مصرف آب در این بخش ضروری است. بدین منظور در بهار 1398 آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه باهنر کرمان انجام شد. فاکتورهای پژوهش شامل سه سطح ...
بیشتر
با توجه به کمبود منابع آبی و اثرات منفی آن بر عملکرد محصولات کشاورزی و لزوم تأمین امنیت غذایی، ارائه راه‌کارهای مؤثر جهت بهبود مدیریت و بهرهوری مصرف آب در این بخش ضروری است. بدین منظور در بهار 1398 آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه باهنر کرمان انجام شد. فاکتورهای پژوهش شامل سه سطح آبیاری FC100، FC75 و FC50 (100 و 75 و 50 درصد ظرفیت زراعی) بهعنوان فاکتور اول و دو سطح سوپرجاذب شامل S0 و S5 (صفر و 5 گرم در هر کیلوگرم خاک) بهعنوان فاکتور دوم بود که با پنج تکرار انجام شد. بیش‌ترین مقدار عملکرد (23/40 تن در هکتار) و بهرهوری مصرف آب (36/10کیلوگرم بر مترمکعب) در تیمار FC100S5 مشاهده شد که نسبت به مقادیر ثبت‌شده در شرایط رطوبتی مشابه و بدون کاربرد سوپرجاذب بهترتیب 71/5 و 6/47 درصد افزایش داشت. بیش‌ترین مقدار کلروفیل کل (12/25 میلیگرم بر میلیلیتر) در تیمار FC100S5 مشاهده شد که نسبت به مقدار شاهد 44/19 درصد افزایش داشت. بیش‌ترین مقدار ویتامین ث (10/29 میلیگرم در صد گرم نمونه) نیز در تیمار FC50S0 مشاهده شد که نسبت به حداقل مقدار ثبت‌شده 72/18 درصد افزایش داشت. در مجموع بررسی نتایج بهدستآمده نشان داد که بهرهوری مصرف آب گوجه‌فرنگی گیلاسی با وجود کاهش 25 درصدی رطوبت ظرفیت زراعی در تیمارFC75S5، اختلاف معنیداری با تیمار FC100S0 نداشت. براساس نتایج این پژوهش، تابع درجه دوم بهعنوان تابع بهینه برآورد صفات مذکور در شرایط کاربرد و عدم کاربرد سوپرجاذب قابل توصیه میباشد.
محسن سیلسپور
چکیده
بهمنظور ارزیابی اثر روشهای مختلف مصرف (برگپاشی و مصرف خاکی) هیومیکاسید و آمینوکلات بر رشد و عملکرد خیار گلخانهای (Cucumis sativus L.) رقم سوپرسلطان، آزمایش گلخانهای دوساله (98-1397) بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی، با دو عامل هیومیکاسید (بدون کاربرد هیومیکاسید، کاربرد خاکی هیومیکاسید ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی اثر روشهای مختلف مصرف (برگپاشی و مصرف خاکی) هیومیکاسید و آمینوکلات بر رشد و عملکرد خیار گلخانهای (Cucumis sativus L.) رقم سوپرسلطان، آزمایش گلخانهای دوساله (98-1397) بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی، با دو عامل هیومیکاسید (بدون کاربرد هیومیکاسید، کاربرد خاکی هیومیکاسید و کاربرد هیومیکاسید بهصورت برگپاشی) و آمینوکلات (بدون کاربرد آمینوکلات، کاربرد خاکیآمینوکلات و کاربرد آمینوکلات بهصورت برگپاشی) در سه تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران اجرا شد. اثر کاربرد هیومیکاسید و آمینوکلات و اثر متقابل آنها بر عملکرد میوه در واحد سطح، تعداد میوه در بوته، درصد ماده خشک میوه و شاخص کلروفیل برگ معنیدار بود، به گونهای که بیش‌ترین عملکرد میوه در واحد سطح، تعداد میوه در بوته، درصد ماده خشک میوه و شاخص کلروفیل برگ از کاربرد خاکی هیومیکاسید و آمینوکلات بهدست آمد که بهترتیب 4/57، 6/58، 4/56 و 8/43 درصد بیشتر از تیمار شاهد بود. اثر کاربرد هیومیکاسید و آمینوکلات و اثر متقابل آنها بر غلظت عناصر غذایی پرمصرف برگ معنیدار بود. بیش‌ترین غلظت نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم برگ از کاربرد خاکی هیومیکاسید و آمینوکلات بهدست آمد، به‌گونهای‌که غلظت نیتروژن، فسفر و پتاسیم برگ در اثر کاربرد هیومیکاسید و آمینوکلات بهصورت مصرف در خاک بهترتیب به میزان 44، 51 و 58 درصد افزایش نشان داد. براساس نتایج بهدستآمده، برای رسیدن به حداکثر عملکرد خیار گلخانهای در واحد سطح، کاربرد هم‌زمان هیومیکاسید و آمینوکلات بهصورت مصرف در خاک توصیه میشود.
عالیه شفیعی؛ مهدی حدادی نژاد؛ سعید عشقی؛ کامران قاسمی
چکیده
بهمنظور بررسی اثر سیلیکات‌پتاسیم و قارچ مایکوریزا بر شاخصهای فتوسنتزی توت‌فرنگی پژوهشی در سال 1398 در گلخانه پژوهشی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری اجرا شد. این پژوهش به‌صورتبه‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه فاکتور شامل قارچ مایکوریزا در دو سطح (وجود و عدم قارچ مایکوریزا)، سیلیکات‌پتاسیم دز سه سطح (صفر، 50 ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر سیلیکات‌پتاسیم و قارچ مایکوریزا بر شاخصهای فتوسنتزی توت‌فرنگی پژوهشی در سال 1398 در گلخانه پژوهشی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری اجرا شد. این پژوهش به‌صورتبه‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه فاکتور شامل قارچ مایکوریزا در دو سطح (وجود و عدم قارچ مایکوریزا)، سیلیکات‌پتاسیم دز سه سطح (صفر، 50 و 100 میلیگرم در لیتر) به شکل محلولپاشی و دما در دو سطح (25 و 41 درجه سانتی‌گراد) با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد استفاده از سیلیکات‌پتاسیم منجر به کاهش خسارت تابش دریافتی در برگ‌های توت‌فرنگی شد. به‌طوری‌که در شرایط تنش گرمایی و با وجود دریافت 1133 میکرومول بر مترمربع بر ثانیه تابش فعال فتوسنتزی، مقدار تابش جذب‌شده تا سه برابر نسبت به شاهد کاهش یافت. برخلاف روند افزایشی تعرق در تیمار شاهد، تیمار بوته با سیلیکات‌پتاسیم در حضور مایکوریزا، مانع از افزایش تعرق و هدایت روزنه‌ای و هدررفت آب، برای خنک‌کردن برگ در طول تنش گرمایی شد. به‌طوری‌که تلقیح ریشه با قارچ مایکوریزا منجر به شبکه هیفی گسترده ریشه شد و کارایی مصرف آب را تا 72 درصد بهبود داد. در نتیجه شرایط برای افزایش فتوسنتز خالص مهیا شد. هرچند تنش موجب افزایش فلورسانس پایه و کاهش بیشینه عملکرد کوانتومی سیستم نوریII شد. اما استفاده هم‌زمان از مایکوریزا و سیلیکات‌پتاسیم توانست این شاخص را تا رسیدن به سطح خوب (76/0) بهبود دهد. درنهایت، مشخص شد که تنش دمای بالا بسیاری از فاکتورهای فتوسنتزی بوته توت‌فرنگی را تحت تأثیر قرار میدهد و کاربرد سیلیکات‌پتاسیم هم‌زمان با قارچ مایکوریزا برخلاف کاربرد جداگانه آنها، تا حد زیادی از آسیب گرما به بخش‌های مختلف بوته جلوگیری می‌نماید.
راضیه اسدی؛ مصطفی درویش نیا؛ مهدی نصراصفهانی؛ عیدی بازگیر؛ سمیرا پاکباز
چکیده
یکی از عوامل بیماری‌زای گیاهان از جمله انار، نماتدهای مولد گره ریشه (Meloidogyne spp.) هستند که خسارت‌های قابلتوجهی به این محصول مهم صادراتی وارد می‌سازند. با توجه به اهمیت موضوع در سال زراعی 98-1397 در دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان پژوهشی با تیمارهایی شامل کودهای آلی کمپوست (40، 60 و 80 تن در هکتار)، ورمیکمپوست (40 تن در هکتار) و ماده تجاری ...
بیشتر
یکی از عوامل بیماری‌زای گیاهان از جمله انار، نماتدهای مولد گره ریشه (Meloidogyne spp.) هستند که خسارت‌های قابلتوجهی به این محصول مهم صادراتی وارد می‌سازند. با توجه به اهمیت موضوع در سال زراعی 98-1397 در دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان پژوهشی با تیمارهایی شامل کودهای آلی کمپوست (40، 60 و 80 تن در هکتار)، ورمیکمپوست (40 تن در هکتار) و ماده تجاری ماری‌گلد (200، 300 و400 گرم در مترمربع) روی گونه غالب Meloidogyne javanica، در شرایط گلخانه، بهصورت طرح کاملاً تصادفی روی نهال‌های انار انجام شد. شاخصهای اندازهگیری، شامل تعداد گال روی ریشه، تعداد کیسه تخم و جمعیت نهایی تعداد تخم و لارو سن دوم موجود در گرم خاک و ریشه و فاکتورهای رشدی نهال‌های انار بودند. فاکتور تولیدمثل و درصد کاهش و یا افزایش جمعیت نماتد مولد گره ریشه، در هر تیمار نسبت به جمعیت اولیه همان تیمار محاسبه شد. نتایج نشان داد تیمار ورمیکمپوست (40 تن در هکتار) با کاهش جمعیت 35/94 درصد تعداد تخم و لارو بیش‌ترین اثر را در کاهش جمعیت نماتد مولد گره ریشه نسبت به سایر تیمارها داشته است. تیمارهای ماری‌گلد 400، 300 و 200 گرم در مترمربع بهترتیب با 47/93، 21/91 و 65/92 درصد کاهش جمعیت نماتد و تیمارهای کمپوست 80، 60 و 40 تن در هکتار بهترتیب با 67/89، 55/86 و 81/86 درصد کاهش در مراتب بعدی قرار گرفتند.