نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمدتقی فیض بخش ¹
• ابوالفضل فرجی ²

¹ استادیار، بخش زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران.

² استاد، بخش زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران.

چکیده

افزایش عملکرد در برنج مستلزم شناخت روش­های مدیریتی مناسب از جمله تاریخ کاشت و معرفی ارقام جدید است. این آزمایش در سال زراعی 1399 بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان (عراقی محله) انجام شد. این پژوهش به­صورت دو آزمایش مجزا در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در دو تاریخ کاشت به­موقع (30 اردیبهشت‌ماه) و دیرهنگام (اول تیرماه) با هفت رقم برنج (طارم هاشمی، فجر، ندا، شیرودی، تیسا، آنام، بی­نام) اجرا شد. نتایج نشان داد که اثر رقم در هر دو تاریخ کاشت بر روی همه صفات موردبررسی (روز تا گلدهی، روز تا برداشت، ارتفاع بوته، تعداد پنجه، تعداد دانه پر در خوشه، تعداد دانه پوک در خوشه، عملکرد زیست­توده، عملکرد دانه، شاخص برداشت و بهره­وری مصرف آب) معنی­دار بود. در تاریخ کاشت به­موقع، بیش‌ترین عملکرد دانه از ارقام ندا و شیرودی به‌ترتیب به‌میزان 3/9023 و 5/8675 کیلوگرم در هکتار مشاهده شد. هم‌چنین در تاریخ کاشت به­موقع بیش‌ترین بهره­وری مصرف آب به ارقام ندا و شیرودی به‌ترتیب به‌میزان یک و 98/0 کیلوگرم بر مترمکعب تعلق داشت. در تاریخ کاشت دیرهنگام بیش‌ترین بهره­وری مصرف آب از ارقام تیسا و بی­نام به‌ترتیب به‌میزان 74/0 و 63/0 کیلوگرم بر مترمکعب مشاهده شد. باتوجه به عملکرد دانه و بهره­وری مصرف آب در تاریخ کاشت به­موقع ارقام ندا و شیرودی و در کشت­های دیرهنگام ارقام تیسا و بی­نام می‌توانند جهت معرفی به کشاورزان و افزایش تنوع در ارقام مورد بهره­برداری قرار گیرند.

کلیدواژه‌ها

• تاریخ کاشت به‌موقع
• تاریخ کاشت دیرهنگام
• عملکرد بیولوژیک
• روز تا گلدهی
• روز تا رسیدگی

عنوان مقاله [English]

Effects of Planting Date on Yield and Water Productivity of Rice in Dry-Bed Seeding

نویسندگان [English]

• mohamad taghi feyzbakhsh ¹
• Abolfazl feraji ²

¹ Assistant Professor, Department of Agricultural and Horticultural, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center of Golestan, Gorgan, Iran.

² Professor, Department of Agricultural and Horticultural, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center of Golestan, Gorgan, Iran.

چکیده [English]

Increasing yield in Rice requires the knowledge of appropriate management methods such as planting date and introduction of new cultivars. This experiment has been carried out at Gorgan Research Station in 2020. It has been done as two separate experiments in a randomized complete block design (normal seeding date and late seeding date), each experiment including seven cultivars (Tarom hashemi, Fajr, Neda, Shiroudi, Tisa, Anam, and Binam) with three replications. Results show that the effects of seeding date have been significant on all studied traits (days to anthesis, days to maturity, high plant, number of tillers, Filled grain number, unfilled grain number, grain yield, biomass, water productivity, and harvest index). On the spring planting date, the highest grain yield has been observed in Neda and Shiroodi cultivars with 9023.3 and 8675.5 kg ha^-1, respectively. Also, on the spring planting date, the highest water use productivity has belonged to Neda and Shiroodi cultivars with one and 0.98 kg.m^-3, respectively. On the date of late planting, the highest water use productivity has occurred in Tisa and Binam cultivars at 0.74 and 0.63 kg.m^-3, respectively. Due to grain yield and water use efficiency on spring planting date, Neda and Shiroodi cultivars and in late cultivation of Tisa and Binam cultivars can be introduced to farmers.

کلیدواژه‌ها [English]

• Normal seeding date
• Late seeding date
• Biological yield
• Days to flowering
• Days to maturity