به زراعی کشاورزی

1. محلول‌پاشی برخی ترکیبات شیمیایی بر فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان و فلورسانس کلروفیل آفتابگردان در شرایط رطوبتی مختلف

محمد یزداندوست همدانی؛ مختار قبادی؛ محمداقبال قبادی؛ سعید جلالی هنرمند؛ محسن سعیدی

دوره 24، شماره 1 ، فروردین 1401، صفحه 1-14

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.307719.2432

چکیده

به‌منظور ارزیابی اثر محلول‌پاشی برخی ترکیبات شیمیایی بر فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان و فلورسانس کلروفیل آفتابگردان در شرایط مختلف آبیاری و با هدف شناسایی ترکیبات مؤثر در تخفیف اثرات خشکی، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان به‌مدت ... بیشتر به‌منظور ارزیابی اثر محلول‌پاشی برخی ترکیبات شیمیایی بر فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان و فلورسانس کلروفیل آفتابگردان در شرایط مختلف آبیاری و با هدف شناسایی ترکیبات مؤثر در تخفیف اثرات خشکی، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان به‌مدت دو سال (1394 و 1395)، اجرا شد. تیمارهای آبیاری شامل 60، 80 و 100 درصد نیاز آبی گیاه و تیمارهای محلول‌پاشی شامل آبسیزیک‌اسید، سلنیوم، سالیسیلیک‌اسید، سدیم نیتروپروساید، گلیسین بتائین و شاهد بودند. نتایج نشان داد که با کاهش میزان آب آبیاری، فعالیت آنزیم‌های سوپراکسید دیسموتاز، پراکسیداز و کاتالاز به‌صورت معنی‌داری افزایش، درحالی‌که حداکثر کارایی فتوشیمیایی فتوسیستم II و عملکرد دانه کاهش یافتند. اثر متقابل آبیاری× محلول‌پاشی بر فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان و عملکرد دانه معنی‌دار و بر فلورسانس کلروفیل غیر‌معنی‌دار بود. محلول‌پاشی ترکیبات شیمیایی در شرایط به‌منظور ارزیابی اثر محلول‌پاشی برخی ترکیبات شیمیایی بر فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان و فلورسانس کلروفیل آفتابگردان در شرایط مختلف آبیاری و با هدف شناسایی ترکیبات مؤثر در تخفیف اثرات خشکی، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان به‌مدت دو سال (1394 و 1395)، اجرا شد. تیمارهای آبیاری شامل 60، 80 و 100 درصد نیاز آبی گیاه و تیمارهای محلول‌پاشی شامل آبسیزیک‌اسید، سلنیوم، سالیسیلیک‌اسید، سدیم نیتروپروساید، گلیسین بتائین و شاهد بودند. نتایج نشان داد که با کاهش میزان آب آبیاری، فعالیت آنزیم‌های سوپراکسید دیسموتاز، پراکسیداز و کاتالاز به‌صورت معنی‌داری افزایش، درحالی‌که حداکثر کارایی فتوشیمیایی فتوسیستم II و عملکرد دانه کاهش یافتند. اثر متقابل آبیاری× محلول‌پاشی بر فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان و عملکرد دانه معنی‌دار و بر فلورسانس کلروفیل غیر‌معنی‌دار بود. محلول‌پاشی ترکیبات شیمیایی در شرایط کم‌آبیاری، میزان فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان را در مقایسه با تیمار شاهد به‌صورت معنی‌داری افزایش داد. کاربرد سالیسیلیک‌اسید در شرایط آبیاری مختلف، باعث افزایش معنی‌دار حداکثر کارایی فتوشیمیایی فتوسیستم II و عملکرد دانه شد. در شرایط آبیاری 60، 80 و 100 درصد تأمین نیاز آبی گیاه، کاربرد سالیسیلیک‌اسید به‌ترتیب 3/24، 1/10 و 9/4 درصد عملکرد دانه را افزایش داد.کم‌آبیاری، میزان فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان را در مقایسه با تیمار شاهد به‌صورت معنی‌داری افزایش داد. کاربرد سالیسیلیک‌اسید در شرایط آبیاری مختلف، باعث افزایش معنی‌دار حداکثر کارایی فتوشیمیایی فتوسیستم II و عملکرد دانه شد. در شرایط آبیاری 60، 80 و 100 درصد تأمین نیاز آبی گیاه، کاربرد سالیسیلیک‌اسید به‌ترتیب 3/24، 1/10 و 9/4 درصد عملکرد دانه را افزایش داد.

2. ارزیابی عملکرد کمی و کیفی علوفه حاصل از سری‌های افزایشی یونجه‌حلزونی در مخلوط با سورگوم در شرایط کم‌آبیاری

سعید شرفی

دوره 24، شماره 1 ، فروردین 1401، صفحه 15-29

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.312749.2470

چکیده

جبران کمبود آب در بخش کشاورزی نیازمند بهره‌گیری از روش‌های صحیح مدیریت زراعی می‌باشد. هدف از اجرای این آزمایش بررسی اثرهای سطوح کم‌آبیاری براساس نیاز آبی گیاه سورگوم بر صفات کمی و کیفی الگوی کشت مخلوط سورگوم (Sorghum bicolor L.) و یونجه‌حلزونی (Medicago scutellata L.) بود. این آزمایش به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه ... بیشتر جبران کمبود آب در بخش کشاورزی نیازمند بهره‌گیری از روش‌های صحیح مدیریت زراعی می‌باشد. هدف از اجرای این آزمایش بررسی اثرهای سطوح کم‌آبیاری براساس نیاز آبی گیاه سورگوم بر صفات کمی و کیفی الگوی کشت مخلوط سورگوم (Sorghum bicolor L.) و یونجه‌حلزونی (Medicago scutellata L.) بود. این آزمایش به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی 98-97 و 97-96 در کرمانشاه اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سطوح آبیاری 50، 75، 100 و 125 درصد (به‌عنوان کرت‌های اصلی) و نسبت‌های کشت خالص سورگوم، کشت خالص یونجه‌حلزونی، کشت 100 درصد سورگوم توأم با سری‌های افزایشی 50، 75 و 100 درصد یونجه‌حلزونی‌ (به‌عنوان کرت‌های فرعی) بود. براساس نتایج آزمایش بیش‌ترین عملکرد علوفه تر و خشک (به‌ترتیب 45/53578 و 68/13302 کیلوگرم در هکتار) در کشت 100 سورگوم+ 100 یونجه‌‌حلزونی و در تیمار 125 درصد نیازآبی حاصل شد که علاوه بر استفاده مؤثر از زمین (نسبت برابری زمین 29/1)، افزایش 82/834 کیلوگرم در هکتار علوفه تر و 36/63 کیلوگرم علوفه خشک را در مقایسه با کشت خالص سورگوم با نیاز آبی 125 درصد در پی داشت. با کاهش سهم یونجه‌حلزونی در مخلوط، میزان پروتئین 05/11 درصد کاهش یافت. هم‌چنین بیش‌ترین درصد خاکستر خام (79/11 درصد) و ماده خشک قابل هضم علوفه (04/81 درصد) در علوفه در تیمار کشت خالص سورگوم و بیش‌ترین درصد الیاف غیرمحلول در شوینده اسیدی در الگوی کشت خالص یونجه‌حلزونی (94/30 درصد) مشاهده شد. بهطورکلی ممکن است که کشت مخلوط سورگوم با یونجه‌حلزونی (تراکم 100:100)، علاوه بر بهبود کمی و کیفی علوفه، افزایش بهره‌وری آب را نیز در پی داشته باشد.

3. ارزیابی جوانه‌زنی گیاه دارویی- روغنی چیا تحت شرایط تنش‌های محیطی

احمد زارع؛ آیدین خدایی جوقان؛ زینب خضری پور

دوره 24، شماره 1 ، فروردین 1401، صفحه 31-40

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.311317.2458

چکیده

به‌منظور پاسخ گیاه چیا به دما، تنشهای غیر زنده (شوری و خشکی) سه آزمایش جداگانه بر مبنای طرح کاملاً تصادفی در آزمایشگاه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در چهار تکرار در سال 1397 انجام شد. دما شامل (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 و 45 درجه سلسیوس)، شوری (صفر، 50، 100، 150، 200، 250، 300، 350 و 400 میلیمولار) و تنش خشکی (2، 0/0-، 4/0-، 6/0-، 8/0-، 1/- و 2/1- و 4/1- ... بیشتر

4. بررسی برخی ویژگی های مورفولوژیک، عملکرد، اجزای عملکرد و درصد روغن ژنوتیپ‌های کنجد تحت تأثیر تنش خشکی

فضیله داهی زهی؛ محمود رمرودی؛ عبدالشکور رئیسی

دوره 24، شماره 1 ، فروردین 1401، صفحه 41-51

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.316826.2499

چکیده

به‌منظور بررسی اثر تنش خشکی بر برخی ویژگیهای مورفولوژیک، عملکرد، اجزای عملکرد و درصد روغن دانه ژنوتیپ‌های کنجد، آزمایشی به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ولایت ایرانشهر اجرا شد. تیمار تنش خشکی شامل آبیاری معمول (براساس 100 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر ... بیشتر به‌منظور بررسی اثر تنش خشکی بر برخی ویژگیهای مورفولوژیک، عملکرد، اجزای عملکرد و درصد روغن دانه ژنوتیپ‌های کنجد، آزمایشی به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ولایت ایرانشهر اجرا شد. تیمار تنش خشکی شامل آبیاری معمول (براساس 100 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) و تنش خشکی (براساس 200 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) به‌عنوان عامل اصلی و ارقام کنجد شامل دشتستان2 و 5، یلووایت، جیرفت13‌، توده‌محلی دم‌سیاه و داراب1، به‌عنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی سبب کاهش معنی‌دار ارتفاع بوته، تعداد شاخه و تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، عملکرد دانه و بیولوژیک، درصد و عملکرد روغن شد. افزایش عملکرد دانه در شرایط آبیاری معمول در مقایسه با شرایط تنش خشکی 67/28 درصد بود. بین ژنوتیپ‌ها، ژنوتیپ‌ داراب1 در مقایسه با سایر ژنوتیپ‌های مورد بررسی در هر دو شرایط آبیاری بیش‌ترین عملکرد دانه و روغن را دارا بود. بنابراین این ژنوتیپ‌ برای کشت در ایرانشهر مناسب خواهد بود. نتایج همبستگی نشان داد که عملکرد دانه با تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، عملکرد بیولوژیک و وزن هزاردانه همبستگی مثبت و معنیداری داشت و بیش‌ترین همبستگی مربوط به عملکرد دانه و عملکرد روغن بود.

5. اثر نوع مالچ‌ زنده و زمان کاشت آن بر کنترل علف‌های‌هرز و عملکرد سیاه‌دانه

پیمان شریفی؛ فاطمه بناءکاشانی؛ ایرج اله دادی؛ غلام عباس اکبری

دوره 24، شماره 1 ، فروردین 1401، صفحه 53-66

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.317832.2508

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر مالچ‌های زنده بر کنترل علف‌های‌هرز و عملکرد سیاه‌دانه (Nigella sativa L.)، آزمایشی به‌صورت اسپیلت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه‌ تهران در سال زراعی 98-97 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل نوع بستر (معمول و کهنه)، نوع مالچ زنده (شبدر برسیم (Trifolium alexandrinum ... بیشتر به‌منظور بررسی تأثیر مالچ‌های زنده بر کنترل علف‌های‌هرز و عملکرد سیاه‌دانه (Nigella sativa L.)، آزمایشی به‌صورت اسپیلت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه‌ تهران در سال زراعی 98-97 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل نوع بستر (معمول و کهنه)، نوع مالچ زنده (شبدر برسیم (Trifolium alexandrinum L.)، شنبلیله (Trigonella foenum-graecum L.) و یونجه (Medicago sativa L.)) و زمان کاشت مالچ زنده (کاشت دو هفته زودتر و هم‌زمان با کاشت سیاه‌دانه) بودند. فاکتور اول در کرت‌های اصلی و ترکیب فاکتورهای دوم و سوم در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد شنبلیله و یونجه با کاهش 40 درصدی تراکم و زیست‌توده علف‌های هرز نسبت به شاهد بدون مالچ زنده و وجین، از نظر کنترل علف‌های هرز موفق‌تر از شبدر برسیم بودند. هم‌چنین به‌منظور دستیابی به بالاترین درصد صفات عملکردی سیاه‌دانه (02/83، 44/93 و 30/50)، به‌ترتیب تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول و وزن هزاردانه، نسبت به شاهد بدون مالچ زنده و وجین کامل، پیشنهاد می‌شود شنبلیله هم‌زمان با سیاه‌دانه کشت شود. درخصوص یونجه نیز پیشنهاد کشت پیش از سیاه‌دانه می‌باشد. بستر کشت کهنه نقش مثبت و معنی‌داری در کنترل علف‌های هرز و افزایش صفات عملکردی سیاه‌دانه نداشت.

6. تأثیر کودهای زیستی و پوترسین بر عملکرد دانه و برخی شاخص‌های فیزیولوژیکی گندم در سطوح مختلف آبیاری

علیرضا محسنی؛ رئوف سید شریفی؛ سعید خماری

دوره 24، شماره 1 ، فروردین 1401، صفحه 67-83

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.308522.2439

چکیده

بهمنظور بررسی تأثیر کودهای زیستی و پوترسین بر عملکرد و برخی صفات گندم در سطوح مختلف آبیاری، آزمایشی بهصورت فاکتوریل بر پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی در سال زراعی 98-1397 اجرا شد. فاکتورهای موردبررسی شامل آبیاری (آبیاری کامل به‌عنوان شاهد، قطع آبیاری در50 درصد مراحل خوشهدهی ... بیشتر بهمنظور بررسی تأثیر کودهای زیستی و پوترسین بر عملکرد و برخی صفات گندم در سطوح مختلف آبیاری، آزمایشی بهصورت فاکتوریل بر پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی در سال زراعی 98-1397 اجرا شد. فاکتورهای موردبررسی شامل آبیاری (آبیاری کامل به‌عنوان شاهد، قطع آبیاری در50 درصد مراحل خوشهدهی و آبستنی)، کودهای زیستی (عدم کاربرد کودهای زیستی، کاربرد میکوریز، کاربرد هم‌زمان سودوموناس و فلاوباکتریوم، کاربرد هم‌زمان میکوریز با سودوموناس و فلاوباکتریوم) و محلولپاشی پوترسین (محلولپاشی با آب بهعنوان شاهد، 5/0 و یک میلیمولار) بودند. مقایسه میانگینها نشان داد که حداکثر محتوای نسبی آب برگ پرچم، شاخص کلروفیل، هدایت روزنهای و عملکرد کوانتومی، در شرایط آبیاری کامل با کاربرد هم‌زمان میکوریز با سودوموناس و فلاوباکتریوم و محلولپاشی یک میلیمولار پوترسین بهدست آمد. محلولپاشی یک میلیمولار پوترسین در مقایسه با عدم کاربرد پوترسین، عملکرد دانه را حدود 5/8 درصد افزایش داد. هم‌چنین بالاترین عملکرد دانه (44/799 و 38/746 گرم در مترمربع)، بهترتیب با کاربرد هم‌زمان سودوموناس و فلاوباکتریوم و کاربرد هم‌زمان میکوریز با سودوموناس و فلاوباکتریوم در شرایط آبیاری کامل و کم‌ترین آن (42/403 گرم در مترمربع) در شرایط قطع آبیاری در آبستنی و عدم کاربرد کودهای زیستی به‌دست آمد. بهنظر میرسد کودهای زیستی و پوترسین میتواند بهدلیل بهبود برخی صفات فیزیولوژیک، عملکرد دانه گندم را تحت شرایط محدودیت آبی افزایش دهد.

7. تاثیر پرایمینگ با غلظت‌های مختلف سلنیوم بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذر و گیاهچه کینوا(Willd. Chenopodium quinoa)

شکوفه غلامی؛ مجید امینی دهقی

دوره 24، شماره 1 ، فروردین 1401، صفحه 85-95

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.299869.2370

چکیده

سلنیوم به دلیل خواص آنتی اکسیدانی نقش موثری در افزایش تحمل گیاه به اثرات تنش‌های محیطی دارد. به همین منظور آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح آماری کاملا تصادفی در سه تکرار در دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه شاهد تهران اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل غلظت‌های مختلف سلنیوم در شش سطح (صفر ، 5/0 ، 5/1، 3، 5/4 و 6 میلی‌گرم در لیتر) و زمان‌های ... بیشتر سلنیوم به دلیل خواص آنتی اکسیدانی نقش موثری در افزایش تحمل گیاه به اثرات تنش‌های محیطی دارد. به همین منظور آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح آماری کاملا تصادفی در سه تکرار در دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه شاهد تهران اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل غلظت‌های مختلف سلنیوم در شش سطح (صفر ، 5/0 ، 5/1، 3، 5/4 و 6 میلی‌گرم در لیتر) و زمان‌های مختلف پرایمینگ در چهار سطح (صفر، 8، 12 و 24 ساعت) بودند. نتایج نشان داد اثر ساده و برهمکنش تیمارهای آزمایشی بر صفات درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، متوسط جوانه‌زنی، متوسط جوانه‌زنی روزانه، سرعت جوانه-زنی روزانه، ضریب سرعت جوانه‌زنی، طول گیاهچه، وزن خشک گیاهچه، شاخص طولی بنیه گیاهچه و شاخص وزنی بنیه گیاهچه در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. به طور کلی با افزایش غلظت سلنیوم از صفر تا 3 میلی‌گرم در لیتر افزایش معنی‌داری در میانگین اکثر صفات اندازه‌گیری شده مشاهده شد و با افزایش غلظت سلنیوم بالاتر از 3 میلی‌گرم در لیتر روندی کاهشی در میانگین‌ها صفات را شاهد بودیم. بیشترین درصد جوانه زنی(33/96) درغلظت 3 میلی‌گرم در لیتر سلنیوم به مدت 8 ساعت افزایشی 5/23 درصدی را نسبت به تیمار شاهد نشان داد. همچنین بیشترین میانیگن مدت زمان جوانه زنی، در غلظت 6 میلی گرم سلنیوم و مدت زمان 24 ساعت پرایمینگ دارای افزایشی 03/41 درصدی نسبت به تیمار شاهد داشت. بنابراین جهت بهبود جوانه-زنی گیاه کینوا می‌توان با پرایمینگ بذر با استفاده از سلنیوم به نتیجه بهتری رسید.

8. بررسی نسبتهای مختلف نیتروژن، فسفر و پتاسیم بر برخی صفات رویشی و زایشی ارقام مختلف تمشک سیاه در گلخانه

امیرعلی محمدی؛ مهدی حدادی نژاد؛ حسین صادقی؛ کامران قاسمی

دوره 24، شماره 1 ، فروردین 1401، صفحه 97-113

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.316258.2493

چکیده

تمشک سیاه از گیاهان معتدله است که امکان تولید محصول در گلخانه جهت تولید میوه خارج از فصل و حصول سود بیش‌تر نیز برای آن وجود دارد. این پژوهش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار به‌صورت گلدانی، در بستر خاکی حاوی نسبت 1:1:1 خاک لومی، ماسه و ماده آلی، انجام شد. فاکتور اول رقم (زودرس، میان‌رس و دیررس) و فاکتور دوم برنامه ... بیشتر تمشک سیاه از گیاهان معتدله است که امکان تولید محصول در گلخانه جهت تولید میوه خارج از فصل و حصول سود بیش‌تر نیز برای آن وجود دارد. این پژوهش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار به‌صورت گلدانی، در بستر خاکی حاوی نسبت 1:1:1 خاک لومی، ماسه و ماده آلی، انجام شد. فاکتور اول رقم (زودرس، میان‌رس و دیررس) و فاکتور دوم برنامه تغذیه‌ای در شش سطح از عناصر NPK (N0P0K0 (شاهد)، N50P0K0، N50P0K25، N50P0K50، N50P25K50، N50P12.5K25 کیلوگرم در هکتار) بوده که به‌صورت کودآبیاری اعمال شد. نتایج نشان داد کاربرد عناصر غذایی موجب شده بیش‌ترین میزان عناصر نیتروژن و پتاسیم در رقم دیررس حاصل شود. بیش‌ترین طول شاخه و شاخص سبزینگی در تیمار N50P0K25 دیده شد؛ هم‌چنین پاسخ گیاه تمشک به نسبت‌های مختلف عناصر غذایی از نظر وزن تر شاخه در ارقام مختلف روند متفاوتی را نشان داد. با این‌حال بیش‌ترین وزن تر شاخساره در رقم دیررس و در دو تیمار N50P0K0 و N50P0K50 دیده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که حداکثر عملکرد در ارقام زودرس و میان‌رس در تیمار N50P0K25 و در رقم دیررس در تیمار حاوی فسفر (N50P25K50) حاصل شد. هم‌چنین بیش‌ترین مقدار مواد جامد محلول در رقم زودرس و تیمار N50P0K25 به میزان 9/12 درجه بریکس به‌دست آمد. به‌طورکلی هرچند استفاده از عناصر غذایی NPK در اکثر صفات موردبررسی اثرگذار بود ولی نقش N و K در بهبود صفات رویشی و زایشی در تمشک به‌ویژه برای دو رقم زودرس و میان‌رس ملموس‌تر بود.

9. تأثیر کم‌آبیاری و نوع بستر کشت بر کارایی مصرف آب و برخی ویژگی‌های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه شب‌بو

بهزاد آزادگان؛ رضا کوهستانی؛ محمود مشعل

دوره 24، شماره 1 ، فروردین 1401، صفحه 115-124

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.323429.2551

چکیده

هدف از این مطالعه، بررسی ویژگی‌های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی و هم‌چنین کارایی مصرف آب گیاه شب‌بو در شرایط کم‌آبیاری و انواع بسترهای کشت بود. به همین منظور، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1398-1397 در گلخانه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل ... بیشتر هدف از این مطالعه، بررسی ویژگی‌های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی و هم‌چنین کارایی مصرف آب گیاه شب‌بو در شرایط کم‌آبیاری و انواع بسترهای کشت بود. به همین منظور، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1398-1397 در گلخانه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار بستر کشت (پرلیت، پرلیت+ کود دامی غنی‌شده، پرلیت+ زئولیت، پرلیت+ ورمی‌کمپوست) و سه تیمار کم‌آبیاری (آبیاری 100 درصد (شاهد)، کم‌آبیاری 75 درصد نیاز آبی، و کم‌آبیاری 50 درصد نیاز آبی) بود. نتایج نشان داد که اثر بستر کشت بر روی ارتفاع گیاه، قطر ساقه، سطح برگ، وزن تر و خشک ریشه، وزن تر و خشک گیاه و هم‌چنین کارایی مصرف آب در سطح یک درصد معنی‌دار بود و بستر مخلوط پرلیت و ورمی‌کمپوست منجر به بهبود این صفات می‌شد. هم‌چنین، تیمار کم‌آبیاری شدید (50 درصد) دارای اثرات منفی بر روی پارامترهای رشد گیاه از جمله وزن تر و قطر ریشه بود، درحالی‌که تیمار کم‌آبیاری در سطح 75 درصد اثر مخرب بر روی گیاه نداشته و باعث افزایش معنی‌دار کارایی مصرف آب در سطح یک درصد شد. به‌طوری‌که بستر مخلوط پرلیت و ورمی‌کمپوست با تیمار کم‌آبیاری 75 درصد، کارایی مصرف آب را در حدود 8/1 برابر نسبت به شاهد در بستر پرلیت افزایش داد. با توجه به کاهش کیفیت ویژگی‌های رشدی محصول در کم‌آبیاری شدید (50 درصد)، تولید این گیاه در شرایط کم‌آبیاری 75 درصد نیاز آبی پیشنهاد می‌شود.

10. تجزیه به مؤلفه‌های اصلی برخی از ژنوتیپ‌های ایرانی و خارجی گلرنگ با استفاده از صفات مورفولوژی و زراعی

حمید جباری؛ حمیدرضا فنایی؛ فرناز شریعتی؛ حمید صادقی گرمارودی؛ محمد عباسعلی؛ امیر حسین امیدی

دوره 24، شماره 1 ، فروردین 1401، صفحه 125-143

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.324606.2559

چکیده

این مطالعه با هدف ارزیابی تنوع ژنتیکی 122 ژنوتیپ گلرنگ موجود در مؤسسه تحقیقات ژنتیک گیاهی و گیاهان زراعی (IPK) و مرکز بین‌المللی‌ اصلاح‌ گندم‌ و ذرت (CIMMYT)‌ و مقایسه خصوصیات زراعی آنها با پنج رقم زراعی گلرنگ کشور طی سال زراعی 97-1396 به‌صورت آگمنت بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر ... بیشتر این مطالعه با هدف ارزیابی تنوع ژنتیکی 122 ژنوتیپ گلرنگ موجود در مؤسسه تحقیقات ژنتیک گیاهی و گیاهان زراعی (IPK) و مرکز بین‌المللی‌ اصلاح‌ گندم‌ و ذرت (CIMMYT)‌ و مقایسه خصوصیات زراعی آنها با پنج رقم زراعی گلرنگ کشور طی سال زراعی 97-1396 به‌صورت آگمنت بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج انجام شد. نتایج بیانگر وجود تنوع ژنتیکی بالا در ژرم‌پلاسم موردمطالعه بود. در بین ژنوتیپهای موردمطالعه 36 ژنوتیپ بیخار، 81 ژنوتیپ خاردار و 10 ژنوتیپ با خار کم وجود داشت. تجزیه به مؤلفههای اصلی منجر به شناسایی سه مؤلفه اصلی شد که در مجموع 5/56 درصد از تغییرات کل را توجیه کردند. مؤلفه اول با توجیه 5/29 درصد تغییرات کل به‌عنوان مؤلفه اجزای عملکرد و عامل دوم با توجیه 9/15 درصد از واریانس کل به‌عنوان مؤلفه فنولوژی و معماری گیاه نامگذاری شد. گروه‌بندی از طریق تجزیه مؤلفههای اصلی ژنوتیپ‌ها را به چهار گروه تقسیم نمود. گروه اول از مقادیر بالای عملکرد دانه برخوردار بودند و ژنوتیپ شماره 70 با بیش‌ترین عملکرد دانه (5667 کیلوگرم در هکتار) در این گروه قرار گرفت. مقادیری عددی اجزای عملکرد نظیر وزن هزاردانه، تعداد طبق و تعداد دانه در بوته در گروه سوم بالاتر از سایر گروهها بود. در مجموع ژنوتیپ آلمانی شماره 70 با عملکرد دانه زیاد به‌همراه ژنوتیپ شماره 45 با گلدهی زودهنگام میتوانند در برنامههای به‌نژادی گلرنگ مورداستفاده قرار گیرند.

11. کشت مستقیم برنج با فناوری نوار بذر

حسن اخگری؛ بهزاد کاویانی

دوره 24، شماره 1 ، فروردین 1401، صفحه 189-203

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.318761.2515

چکیده

به‌منظور بررسی کارایی کشت مستقیم برنج (Oryza sativa L.) با فناوری نوار بذر و مقایسه آن با کاشت نشایی و کاشت مستقیم سنتی (خطی)، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار به‌مدت دو سال پیاپی 1396-97 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت انجام شد. فاکتور اول؛ دو رقم برنج (خزر و هاشمی) و فاکتور دوم؛ ده سطح ... بیشتر به‌منظور بررسی کارایی کشت مستقیم برنج (Oryza sativa L.) با فناوری نوار بذر و مقایسه آن با کاشت نشایی و کاشت مستقیم سنتی (خطی)، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار به‌مدت دو سال پیاپی 1396-97 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت انجام شد. فاکتور اول؛ دو رقم برنج (خزر و هاشمی) و فاکتور دوم؛ ده سطح تیمار پرایمینگ بذر با سه روش کشت (نشایی، مستقیم خطی و مستقیم با فناوری نوار بذر) بودند. دو چالش عمده تولید برنج در روشهای کشت نشایی و کشت مستقیم سنتی (خطی)؛ سهم بالای نیروی کار و افزایش هزینه است. بنابراین، برای کاهش هزینه تولید برنج باید به‌دنبال روشهای جدید کشت بود. در مطالعه حاضر، کشت مستقیم برنج با فناوری پرایمینگ و نوار بذر، با کاهش نیروی کار و هزینه ارائه می‌شود. شاخصهای زراعی و برآورد هزینه عوامل تولید این دو رقم برنج در این سه روش کشت ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که استفاده از روش کشت مستقیم با فناوری نوار بذر باعث افزایش هشت درصدی عملکرد دانه شلتوک و صرفهجویی 25 درصدی در هزینه، هم‌چنین کاهش 11 درصدی در طول دوره رشد، 30 درصدی در تعداد نیروی کار در هر هکتار، 26 درصدی در هزینه تولید هر کیلوگرم برنج سفید و 2/2 درصدی در شاخص هزینه به فایده در رقم هاشمی نسبت به روش مرسوم کشت نشایی شد. بنابراین، کشت مستقیم با فناوری نوار بذر، که برای اولین بار در ایران اجرا شد، در کاهش هزینه تولید برنج مؤثر میباشد.

12. بررسی برخی شاخص‌های فیزیولوژیک و آنزیم‌های آنتی اکسیدانت در دو رقم رز ("Pearl" و"Angelina") تحت تنش بیمارگر Agrobacterium tumefaciens

اکرم وطن‌خواه؛ سعید ریزی؛ زهرا ایزدی؛ عبدالرحمان معتمدی؛ مهدی قاسمی ورنامخواستی

دوره 24، شماره 1 ، فروردین 1401، صفحه 145-157

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.325318.2564

چکیده

تنشهای زیستی و غیرزیستی منجر به تولید گونههای فعال اکسیژن (ROS) در گیاهان، آسیب به گیاه میزبان، کاهش قدرت آن و گاهی مرگ گیاه می‌شوند. گل رز شاخه‌بریده، یکی از محبوبترین گیاهان زینتی است که به بیماری گال طوقه ناشی از Agrobacterium tumefaciens دچار میشود. برای بررسی فعالیت برخی آنزیمهای آنتی‌اکسیدانت و شاخص‌های فیزیولوژیک در دو رقم ... بیشتر تنشهای زیستی و غیرزیستی منجر به تولید گونههای فعال اکسیژن (ROS) در گیاهان، آسیب به گیاه میزبان، کاهش قدرت آن و گاهی مرگ گیاه می‌شوند. گل رز شاخه‌بریده، یکی از محبوبترین گیاهان زینتی است که به بیماری گال طوقه ناشی از Agrobacterium tumefaciens دچار میشود. برای بررسی فعالیت برخی آنزیمهای آنتی‌اکسیدانت و شاخص‌های فیزیولوژیک در دو رقم رز شاخه‌بریده، مایهکوبی عامل گال، بهصورت طرح فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در سه تکرار در زمان پیوند به‌روش استنتینگ در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در شهریورماه 1399 انجام شد. تیمارها شامل آلودگی (مایه‌کوبی سوسپانسیون اگروباکتریوم و مایه‌کوبی آب) بهعنوان عامل اول و تیمار رقم (Angelina و Pearl) بهعنوان عامل دوم بودند. سه ماه پس از پیوند، نتایج نشان داد برهم‌کنش رقم و آلودگی (باکتری) بر صفات نشت یونی، پرولین و گایاکول پراکسیداز در سطح احتمال یک درصد اثر معنیدار داشت. بیش‌ترین میزان قندهای محلول، MDA و پروتئین در نمونههای آلوده به‌ترتیب 6/ 298 میکروگرم بر گرم بر وزن تر، 6/488 میکرومول بر گرم در وزن تر و 7/36 میلیگرم بر گرم بر وزن تر مشاهده شد و بیش‌ترین RWC و سطح برگ در نمونههای سالم به‌ترتیب به میزان 5/68 درصد و 5/21 سانتیمترمربع بود. در این پژوهش مایهکوبی عامل گال طوقه، موجب ایجاد گونههای فعال اکسیژن و تنش اکسیداتیو و ایجاد تغییر در لیپیدها، قندهای محلول و پروتئین کل شد.

13. بررسی اثر قطع آبیاری در مرحل مختلف رشد کلزا بر عملکرد و اجزاء عملکرد کلزا با استفاده از فراتحلیل

امید لطفی فر؛ سمانه متقی

دوره 24، شماره 1 ، فروردین 1401، صفحه 159-171

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.326748.2579

چکیده

هدف از این پژوهش استفاده از متاآنالیز جهت ترکیب نتایج آزمایش‌های انجام‌شده در ایران در مورد اثر تنش خشکی حاصل از قطع آبیاری در مراحل مختلف نمو، بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا بود. ویژگی‌های موردبررسی شامل عملکرد دانه، روغن و ماده خشک، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزاردانه و میزان روغن دانه بودند. نتایج نشان داد ... بیشتر

مشاهده مقاله

14. تأثیر کاربرد گونه های قارچ مایکوریزا بر رشد و ویژگی‌های فیزیولوژیک ارقام نخود (Cicer arietinum L.) تحت تنش خشکی

مریم فلاحت کار گنجی؛ وریا ویسانی؛ مرجان دیانت

دوره 24، شماره 1 ، فروردین 1401، صفحه 173-188

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.327793.2588

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر گونههای قارچ مختلف مایکوریزا و سطوح تنش خشکی بر ویژگی‌های فیزیولوژیک ارقام نخود آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کردستان در سال 1399 انجام گرفت. فاکتورها شامل آبیاری در سه سطح (شاهد، تنش متوسط و تنش شدید)، کاربرد قارچ مایکوریزا در چهار سطح (Funneliformis ... بیشتر به‌منظور بررسی تأثیر گونههای قارچ مختلف مایکوریزا و سطوح تنش خشکی بر ویژگی‌های فیزیولوژیک ارقام نخود آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کردستان در سال 1399 انجام گرفت. فاکتورها شامل آبیاری در سه سطح (شاهد، تنش متوسط و تنش شدید)، کاربرد قارچ مایکوریزا در چهار سطح (Funneliformis mosseae، Simiglomus hoi، Rhizophagus irregularis و عدم تلقیح (شاهد)) و رقم نخود در دو سطح (ILC-482 و پیروز) بود. نتایج نشان داد که سطح تنش تأثیر معنیداری بر صفات مورد ارزیابی داشتند، به‌طوری‌که با کاهش میزان آب قابل دسترس گیاه وزن خشک و محتوای کلروفیل کاهش یافت. میزان فعالیت آنزیم کاتالاز در شرایط تنش شدید در مقایسه با تنش متوسط و عدم تنش خشکی به‌ترتیب تا 37 و 9/71 درصد در رقم پیروز و تا 4/69 و 6/82 درصد در رقم ILC-482 افزایش پیدا کرد. در رقم ILC-482 بیش‌ترین میزان فعالیت آنزیم پراکسیداز در شرایط تنش شدید مشاهده شد که تقریباً نسبت به تیمار عدم تنش دو برابر افزایش یافت. فعالیت آنزیم پراکسیداز تحت تأثیر کاربرد قارچ مایکوریزا قرار گرفت، به‌طوری‌که گیاهان تلقیح‌شده با گونه G. mosseae بیش‌ترین و عدم تلقیح با مایکوریزا کم‌ترین میزان فعالیت پراکسیداز را دارا بودند. در تنش شدید کم‌ترین میزان مالوندیآلدهید با کاربرد گونه G. mosseae حاصل شد. تلقیح نخود با قارچ مایکوریزا میتواند به‌عنوان راه‌کاری در جهت بهبود رشد در شرایط عدم تنش و افزایش مقاومت در شرایط تنش خشکی مدنظر قرار گیرد.

15. بررسی عوامل مؤثر در خلأ عملکرد برنج استان مازندران

وجیهه امینی ماندی؛ علی نخزری مقدم؛ علی راحمی کاریزکی؛ معصومه نعیمی

دوره 24، شماره 1 ، فروردین 1401، صفحه 205-217

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.320259.2527

چکیده

این مطالعه به‌منظور بررسی عوامل تأثیرگذار بر خلأ عملکرد برنج در منطقه جویبار واقع در استان مازندران با استفاده از دو روش آنالیز خط مرزی و نیز تحلیل مقایسه کارکرد در سالهای زراعی 97-1396 و 98-1397 به‌صورت میدانی و مصاحبه حضوری با کشاورزان اجرا شد. در این راستا، به‌صورت کلی 120 مزرعه برنج واقع در محدوده جغرافیایی موردمطالعه در هر سال زراعی ... بیشتر این مطالعه به‌منظور بررسی عوامل تأثیرگذار بر خلأ عملکرد برنج در منطقه جویبار واقع در استان مازندران با استفاده از دو روش آنالیز خط مرزی و نیز تحلیل مقایسه کارکرد در سالهای زراعی 97-1396 و 98-1397 به‌صورت میدانی و مصاحبه حضوری با کشاورزان اجرا شد. در این راستا، به‌صورت کلی 120 مزرعه برنج واقع در محدوده جغرافیایی موردمطالعه در هر سال زراعی به‌‌گونه‌ای تعیین شدند که از نظر مکانی و زمانی دارای تنوع کافی باشند. در روش تحلیل مقایسه عملکرد، رابطه موجود بین عملکرد با متغیرهای کمی و کیفی اندازه‏گیری‌شده، با استفاده از روش رگرسیون چندگانه موردبررسی قرار گرفت. در روش آنالیز خط مرزی، براساس پروتکل پیشنهاد شده، یک خط مرزی به داده‌ها در نمودار پراکنش داده‌ها برازش داده شد. نتایج نشان داد که براساس تحلیل مقایسه کارکرد، خلأ عملکرد مزارع برنج در منطقه جویبار 1842 کیلوگرم در هکتار و تاریخ برداشت مهم‌ترین عامل خلأ عملکرد برنج بود. هم‌چنین، براساس تجزیه و تحلیل خط مرزی، خلأ عملکرد مزارع برنج در این منطقه، به میزان 874 کیلوگرم در هکتار و مبارزه زیستی مهم‌ترین عامل خلأ عملکرد برنج بود. بنابراین، نظارت و ارزیابی مداوم مدیریت محصولات زراعی در مزارع کشاورزان و شناسایی و از بین‌بردن یا کاهش خلأ عملکرد و عوامل مدیریتی ایجادکننده آن ضروری است.

16. کاربرد کود‌های بیولوژیک و شیمیایی بر ویژگی‌های مورفولوژیکی، فعالیت آنزیم‌‌های آنتی اکسیدانی و میزان قندهای میوه طالبی رقم احلام در شرایط تنش خشکی

عبدالحمید زاهدیان؛ عبدالحسین ابوطالبی جهرمی؛ عبدالرسول ذاکرین؛ وحید عبدوسی؛ علی محمدی ترکاشوند

دوره 24، شماره 1 ، فروردین 1401، صفحه 219-235

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.327834.2589

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر رژیم‌های مختلف آبیاری و مصرف کود‌‌های بیولوژیک و شیمیایی بر ویژگی‌‌های مورفولوژیکی، فعالیت آنزیم‌‌های آنتی‌اکسیدانی و میزان قند میوه طالبی رقم احلام، آزمایشی در طول سال زراعی 97-96 به‌صورت کرت‌‌های خردشده فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌‌های کامل تصادفی در سه تکرار در اراضی شهرستان خنج اجرا شد. فاکتور اصلی ... بیشتر به‌منظور بررسی تأثیر رژیم‌های مختلف آبیاری و مصرف کود‌‌های بیولوژیک و شیمیایی بر ویژگی‌‌های مورفولوژیکی، فعالیت آنزیم‌‌های آنتی‌اکسیدانی و میزان قند میوه طالبی رقم احلام، آزمایشی در طول سال زراعی 97-96 به‌صورت کرت‌‌های خردشده فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌‌های کامل تصادفی در سه تکرار در اراضی شهرستان خنج اجرا شد. فاکتور اصلی شامل سه سطح آبیاری 50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی و فاکتور فرعی شامل کاربرد کود‌‌های شیمیایی در چهار سطح کود شیمیایی NPK، صفر، 60، 120 و 180 کیلوگرم در هکتار و کود زیستی نیتروکسین در دو سطح (عدم استفاده کود و مصرف 100 درصد کود) بود. نتایج نشان داد که رژیم‌های مختلف آبیاری، تیمار‌‌های کودی و برهم‌کنش آن‌ها بر برخی صفات موردبررسی اثر معنی‌‌دار داشتند. کاربرد تلفیقی کود‌‌های شیمیایی به‌همراه کود زیستی اثر معنی‌‌داری بر تعداد شاخه فرعی، وزن کل بوته طول و قطر شاخه اصلی، مواد جامد محلول (TSS)، میزان قند‌‌های زایلوز و فروکتوز و فعالیت آنزیم‌‌های کاتالاز، سوپراکسیددیسموتاز، پراکسیداز نشان دادند. بیش‌ترین تعداد شاخه فرعی و وزن تر بوته، طول و قطر شاخه در تیمار کود شیمیایی 120 و180 کیلوگرم در هکتار به‌همراه استفاده از کود نیتروکسین در شرایط 100 درصد ظرفیت زراعی به‌دست آمد. کود‌‌های زیستی اثر معنی‌داری بر میزان قند‌‌ها و فعالیت آنزیم‌‌های میوه نداشتند، به‌طوری‌که بیش‌ترین میزان کاتالاز، سوپراکسیددیسموتاز و پراکسیداز در تیمار 50 درصد ظرفیت زراعی با 120و 180 کیلوگرم در هکتار کود شیمیایی بدون استفاده از کود بیولوژیک نیتروکسین به‌دست آمد. در کل می‌‌توان بیان کرد، کاربرد کود‌‌های زیستی اثرات مضر تنش آبی را کاهش دادند و مصرف کودهای شیمیایی به‌همراه کود‌‌های زیستی تأثیر معنی‌‌داری در افزایش صفات موردبررسی داشتند.

17. بررسی تأثیر محلول پاشی کودهای مختلف نانو و آمینواسید بر برخی ویژگی‌های بیوشیمیایی دانه و عملکرد گیاه ذرت

حسین خوشوقتی؛ مهدی تاج بخش

دوره 24، شماره 1 ، فروردین 1401، صفحه 237-252

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.332347.2628

چکیده

بهمنظور بررسی تأثیر کودهای مختلف کلاتشده نانو و آمینواسید بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، شاخص برداشت، کمیت و کیفیت روغن، محتوای نشاسته و درصد پروتئین در دانه ذرت، دو آزمایش مزرعه‌ای بهصورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 16 تیمار و سه تکرار بهطور هم‌زمان در دو مکان مختلف دانشگاه ارومیه و شهرستان عجبشیر در سال زراعی ... بیشتر بهمنظور بررسی تأثیر کودهای مختلف کلاتشده نانو و آمینواسید بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، شاخص برداشت، کمیت و کیفیت روغن، محتوای نشاسته و درصد پروتئین در دانه ذرت، دو آزمایش مزرعه‌ای بهصورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 16 تیمار و سه تکرار بهطور هم‌زمان در دو مکان مختلف دانشگاه ارومیه و شهرستان عجبشیر در سال زراعی 1396 به اجرا در آمد. نتایج نشان دادند بیش‌ترین مقدار محتوای نشاسته (66/80 درصد)، پروتئین (70/12 درصد) و شاخص برداشت (60/34 درصد) مربوط به تیمار کودی نانوکلات NPK، بیش‌ترین میزان روغن (98/4 درصد)، عملکر دانه (16596 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد بیولوژیکی (52393 کیلوگرم در هکتار) مربوط به آمینوکلات آهن و بیش‌ترین وزن 100 دانه (34/36 گرم) در ذرت مربوط به نانوکلات روی بود که به‌ترتیب 03/22 درصد، 92/30 درصد، 66/23 درصد، 44/25 درصد، 81/50 درصد، 15/33 درصد و 65/24 درصد بیش‌تر از تیمار شاهد است. استفاده از آمینوکلات منیزیم، آمینوکلات میکرومیکس، آمینوکلات پتاسیم و نانوکلات NPK مقدار اسیدهای چرب اشباع را بیش‌تر از سایر کودها افزایش داد، اما کودهای نانوکلات مس، آمینوکلات فسفر، کود کبوتری و سالیسیلیک‌اسید محتوای اسیدهای چرب غیراشباع را بهترتیب 04/16 درصد، 35/16 درصد، 44/17 درصد و 29/20 درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش دادند.

18. تأثیر کاربرد تلفیقی کودهای فسفره بر عملکرد دانه بادام زمینی در کشت مخلوط با ذرت

طاهره رضاپور کویشاهی؛ سعید سیف زاده؛ معرفت مصطفوی راد؛ علیرضا ولدآبادی؛ اسماعیل حدیدی ماسوله

دوره 24، شماره 1 ، فروردین 1401، صفحه 253-267

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.324938.2561

چکیده

این آزمایش بهمنظور بررسی عملکرد دانه بادامزمینی در کشت مخلوط با ذرت تحت کاربرد تلفیقی کودهای فسفره شیمیایی و زیستی در طی سالهای زراعی 1396 و 1397 بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات رشت اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل پنج سطح کود فسفره (صفر، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار از منبع سوپرفسفات ... بیشتر این آزمایش بهمنظور بررسی عملکرد دانه بادامزمینی در کشت مخلوط با ذرت تحت کاربرد تلفیقی کودهای فسفره شیمیایی و زیستی در طی سالهای زراعی 1396 و 1397 بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات رشت اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل پنج سطح کود فسفره (صفر، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار از منبع سوپرفسفات تریپل، 50 کیلوگرم در هکتار سوپرفسفات تریپل+ 200 گرم فسفات بارور2 و 100 کیلوگرم در هکتار سوپرفسفات تریپل+ 200 گرم فسفات بارور2) و پنج الگوی کشت شامل کشت خالص ذرت، کشت خالص بادام‌زمینی و کشت مخلوط یک ردیف ذرت+ یک ردیف بادام‌زمینی (1:1)، دو ردیف ذرت+ یک ردیف بادام‌زمینی (1:2)، یک ردیف ذرت+ دو ردیف بادام‌زمینی (2:1) بود. براساس نتایج این آزمایش، اثر متقابل کود فسفره و سیستم کشت مخلوط بر تمام صفات اندازهگیری‌شده معنیدار بود. حداکثر عملکرد دانه ذرت و بادامزمینی در سیستم تککشتی با کاربرد 100 کیلوگرم سوپرفسفات تریپل و 200 گرم فسفات بارور2 مشاهده شد. استفاده ترکیبی از فسفر شیمیایی و زیستی منجر به افزایش عملکرد دانه ذرت و بادامزمینی در سیستم تککشتی شد. بالاترین نسبت برابری زمین (LER) معادل 8/1 در تیمار شاهد و کشت مخلوط ذرت و بادامزمینی با نسبت ردیف 1:1 مشاهد شد. سیستم کشت مخلوط اجزای عملکرد بادامزمینی از قبیل تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، طول و عرض غلاف را بهبود بخشید. براساس نتایج این آزمایش، سیستم کشت مخلوط ذرت- بادام‌زمینی از نظر تولید گیاهان زراعی در واحد سطح مزیت داشت. به‌علاوه، غلظت نیتروژن و فسفر در دانه بادام‌زمینی در واکنش به کاربرد تلفیقی کودهای فسفره شیمیایی و زیستی تحت شرایط کشت مخلوط ذرت و بادام‌زمینی افزایش پیدا کرد. کشت مخلوط ذرت و بادامزمینی با نسبت ردیف 1:1 و کاربرد 100 کیلوگرم سوپرفسفات تریپل و 200 گرم فسفات بارور2 بر تیمارهای دیگر برتری نشان داد. بدین ترتیب، کود زیستی فسفات بارور2 میتواند برای افزایش سودمندی و تولید محصول در کشت مخلوط ذرت و بادامزمینی تحت شرایط اقلیمی منطقه قابل توصیه باشد.

1. تاثیر کادمیوم بر غلظت عناصر مس، آهن، منگنز و روی در اندام هوایی ارقام مختلف گندم

ایمان جوادزرین؛ بابک متشرع زاده

دوره 17، شماره 1 ، اردیبهشت 1394، ، صفحه 27-41

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2015.54786

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی میانگین غلظت ریزمغذی‌ها شامل مس، آهن، منگنز و روی در اندام هوایی ارقام مختلف گندم نان (Triticumaestivum) در مرحلۀ به ساقه رفتن در خاک آلوده به کادمیوم بود. تیمار‌های آزمایش به‌ترتیب شامل سه سطح کادمیوم صفر (تیمار شاهد (Cd0)، 40 (Cd40) و 80 (Cd80) میلی‌گرم کادمیوم در کیلوگرم خاک) و 14 رقم گندم (‘بهار’، ‘نیک‎نژاد’، ‘مرودشت’، ... بیشتر هدف پژوهش حاضر، بررسی میانگین غلظت ریزمغذی‌ها شامل مس، آهن، منگنز و روی در اندام هوایی ارقام مختلف گندم نان (Triticumaestivum) در مرحلۀ به ساقه رفتن در خاک آلوده به کادمیوم بود. تیمار‌های آزمایش به‌ترتیب شامل سه سطح کادمیوم صفر (تیمار شاهد (Cd0)، 40 (Cd40) و 80 (Cd80) میلی‌گرم کادمیوم در کیلوگرم خاک) و 14 رقم گندم (‘بهار’، ‘نیک‎نژاد’، ‘مرودشت’، ‘پارسی’، ‘سیوند’، ‘شیراز’، ‘روشن’، ‘پیشتاز’، ‘آزادی’، ‘شهریار’، ‘پیشگام’، ‘امید’، ‘لوند’ و ‘نوید’) بود. تأثیر کادمیوم بر غلظت ریزمغذی‌ها در سطح 1 درصد معنادار بود. با افزایش سطح کادمیوم، غلظت مس در اندام هوایی همۀ ارقام کاهش یافت. به‌جز دو رقم ‘پیشگام’ و ‘امید’ که در تیمار Cd40 نسبت به تیمار شاهد افزایش غلظت آهن را نشان دادند، غلظت آهن در ارقام دیگر کاهش یافت. بیشترین و کمترین غلظت کادمیوم در تیمار Cd40 به‌ترتیب برای دو رقم ‘نیک‌نژاد’ (7 میلی‌گرم کادمیوم در کیلوگرم وزن خشک) و ‘پارسی’ (دو میلی‌گرم کادمیوم در کیلوگرم وزن خشک) ثبت شد. همچنین بیشترین و کمترین غلظت کادمیوم در تیمار Cd80 به‌ترتیب در ارقام ‘پیشگام’ (20 میلی‌گرم کادمیوم در کیلوگرم وزن خشک) و ‘نوید’ (6 میلی‌گرم کادمیوم در کیلوگرم وزن خشک) مشاهده شد. درمجموع دو رقم ‘نیک‌نژاد’ و ‘پیشگام’ بیشترین قابلیت برداشت کادمیوم را داشتند، همچنین کمترین قابلیت برداشت کادمیوم در دو رقم ‘پارسی’ و ‘نوید’ مشاهده شد.

2. بررسی فعالیت آنزیمی و واکنش‌های بیوشیمیایی دو پایه مرکبات به تنش شوری درون‌شیشه‌ای

فریبرز حبیبی؛ محمد اسماعیل امیری

دوره 15، شماره 4 ، دی 1392، ، صفحه 165-177

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2013.51374

چکیده

فعالیت آنزیمی و واکنش‌های بیوشیمیایی دو پایة مرکبات [نارنج (Citrus aurantium L.) و پونسیروس (Poncirus trifoliata Raf.)] به تنش شوریدرون‌شیشه‌ای بررسی شد. ریزنمونه‌های هر دو پایه به محیط کشت پرآوری جامد موراشیگ و اسکوگ (MS) حاوی 9/8 میکرومولار بنزیل‌آدنین (BA) و 5/0 میکرومولار نفتالین‌استیک اسید (NAA) با غلظت‌های صفر، 50، 100، 150 و 200 میلی‌مولار کلرید سدیم در 6 ... بیشتر

3. بررسی خصوصیات فیزیولوژیک و عملکرد چهار رقم کنجد تحت رژیم های رطوبتی خاک

زهرا مهرابی زاده؛ پرویز احسان زاده

دوره 13، شماره 2 ، اسفند 1390، ، صفحه 75-88

چکیده

کنجد گیاهی دانه روغنی با نیاز نه چندان بالای آبی محسوب می شود. این آزمایش با هدف مطالعه تأثیر شرایط مختلف رطوبتی بر رشد، فلورسانس کلروفیل، محتوای پرولین، عملکرد و اجزای عملکرد چهار رقم گیاه کنجد در سال زراعی 1386 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان ... بیشتر کنجد گیاهی دانه روغنی با نیاز نه چندان بالای آبی محسوب می شود. این آزمایش با هدف مطالعه تأثیر شرایط مختلف رطوبتی بر رشد، فلورسانس کلروفیل، محتوای پرولین، عملکرد و اجزای عملکرد چهار رقم گیاه کنجد در سال زراعی 1386 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد. سطوح تیمار آبیاری براساس تبخیر تجمعی از تشت تبخیر کلاس A شامل 1I (75 میلی متر تبخیر)، 2I (110 میلی متر تبخیر) و 3I (145 میلی متر تبخیر) به عنوان عامل اصلی و چهار ژنوتیپ کنجد (ناز تک شاخه، یکتا، ورامین و اولتان) به عنوان عامل فرعی بودند. تأثیر رژیم آبیاری و ژنوتیپ بر شاخص بیشینه فلورسانس (Fm) معنی دار بود، ولی بر حداکثر کارآیی نظام نوری دو (Fv/Fm) و میزان کلروفیل برگ معنی دار نبود، به طوری که مقدار Fv/Fm تنها از 81/0 در سطح اول آبیاری به 77/0 در سطح سوم کاهش یافت. محدودیت رطوبت خاک منجر به افزایش میزان پرولین برگ از 5/3 در سطح اول آبیاری به 6/8 میلی گرم بر گرم برگ در سطح دوم آبیاری شد. تنش خشکی باعث 55، 42، 37، 48 و 49 درصد کاهش به ترتیب در شاخص سطح برگ، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، عملکرد دانه و عملکرد ماده خشک شد. به طور کلی، تنش کمبود رطوبتی باعث کاهش رشد و عملکرد دانه کنجد از 1212 به 625 کیلوگرم در هکتار گردید. این تأثیر بیش از آنکه از طریق کاهش Fv/Fm باشد، ناشی از کاهش سطوح فتوسنتزکننده در رقم های مورد مطالعه در شرایط آزمایش حاضر بود. دو رقم یکتا و ورامین از نظر عملکرد دانه و تولید روغن نسبت به دو ژنوتیپ دیگر برتری داشتند.

4. تأثیر برخی تیمارهای هورمونی و شیمیایی بر دوام عمر و صفات کیفی گل شاخه بریده ژربرا ‘Good timing’

الهام دانایی؛ یونس مستوفی؛ پژمان مرادی؛ رضا عزیزی نژاد

دوره 13، شماره 1 ، شهریور 1390، ، صفحه 21-29

چکیده

اثر جیبرلیک اسید (50، 100، 150، 200 و 300 mg/l) به صورت تیمار کوتاه مدت (48 ساعت) و اتانول 5/2 درصد به همراه ساکاروز سه درصد به عنوان تیمار مداوم (محلول نگهدارنده) بر روی گل شاخه بریده ژربرا مطالعه شد. محلول نگهدارنده اتانول و ساکارز به دو روش به کار برده شد، در روش اول، محلول نگهدارنده تا پایان انجام آزمایش تعویض نگردید ولی در روش دوم، محلول نگهدارنده ... بیشتر

5. ترکیب های فنلی و فعالیت آنتی اکسیدانی در برخی ارقام سیب ایرانی و تجاری در استان آذربایجان غربی

مریم رفیعی؛ لطفعلی ناصری؛ داود بخشی؛ اسد علیزاده

دوره 14، شماره 2 ، بهمن 1391، ، صفحه 43-55

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2013.29500

چکیده

در این مطالعه، میزان فنل کل، کلروژنیک اسید، کاتچین، کوئرستین، فلوریدزین، سیانیدین و فعالیت آنتی اکسیدانی پوست و گوشت شش رقم سیب (Malus domestica) ایرانی شامل ارقام ‘گلاب کهنز’، ‘سیب ترش دیررس’، ‘قره یاپراق’، ‘ترکمان’، ‘قزل آلما’ و ‘عباسی مشهد’ و چهار رقم تجاری شامل ‘گلدن دلیشز’، ‘رد دلیشز’، ‘برابرن’ ... بیشتر در این مطالعه، میزان فنل کل، کلروژنیک اسید، کاتچین، کوئرستین، فلوریدزین، سیانیدین و فعالیت آنتی اکسیدانی پوست و گوشت شش رقم سیب (Malus domestica) ایرانی شامل ارقام ‘گلاب کهنز’، ‘سیب ترش دیررس’، ‘قره یاپراق’، ‘ترکمان’، ‘قزل آلما’ و ‘عباسی مشهد’ و چهار رقم تجاری شامل ‘گلدن دلیشز’، ‘رد دلیشز’، ‘برابرن’ و ‘فوجی’ بررسی شد. رقم ‘فوجی’ بیشترین مقدار سیانیدین 3-گالاکتوزید (9/3711 میکروگرم بر گرم وزن تر) و رقم ‘گلاب کهنز’ بیشترین مقدار کوئرستین 3-گالاکتوزید (8/3133 میکروگرم بر گرم وزن تر) و فلوریدزین را در پوست (2/642 میکروگرم برگرم وزن تر) و رقم ‘قره یاپراق’ بیشترین مقدار فلوریدزین گوشت (1/98 میکروگرم بر گرم وزن تر) را نشان دادند. رقم ‘عباسی مشهد’ بیشترین مقدار کلروژنیک اسید پوست (1/298 میکروگرم بر گرم وزن تر) و گوشت (3/484 میکروگرم بر گرم وزن تر) و رقم ‘قزل آلما’ بیشترین مقدار کاتچین پوست (2/255 میکروگرم بر گرم وزن تر) و ‘سیب‌ترش دیررس’ بیشترین کاتچین گوشت (9/76 میکروگرم بر گرم وزن تر) را نشان دادند. تجزیه رگرسیونی داده های فنل کل و ظرفیت آنتی اکسیدانی نشان داد که ارتباط مثبتی بین مقدار فنل کل و درصد فعالیت آنتی‌اکسیدانی وجود دارد. بیشترین مقدار فنل کل و بیشترین مقدار فعالیت آنتی اکسیدانی در رقم ‘فوجی’ مشاهده شد.

1. بررسی عملکرد دانه و محتوای روغن 40 لاین هاپلوئید مضاعف کاملینا (Camelina sativa L.)

مرجان السادات حسینی فرد؛ مجید قربانی جاوید؛ الیاس سلطانی؛ ایرج اله دادی؛ دانیال کهریزی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 آذر 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.331945.2622

چکیده

به منظور ارزیابی اجزای عملکرد، عملکرد دانه و محتوای روغن لاین‌های گیاه روغنی کاملینا، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 40 لاین هاپلوئید مضاعف و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان- دانشگاه تهران، پاکدشت در سال زراعی 99-1398 اجرا شد. از آنجایی که خصوصیات عملکردی و محتوای روغن لاین‌های گیاه کاملینا در شرایط آب و هوایی ... بیشتر به منظور ارزیابی اجزای عملکرد، عملکرد دانه و محتوای روغن لاین‌های گیاه روغنی کاملینا، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 40 لاین هاپلوئید مضاعف و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان- دانشگاه تهران، پاکدشت در سال زراعی 99-1398 اجرا شد. از آنجایی که خصوصیات عملکردی و محتوای روغن لاین‌های گیاه کاملینا در شرایط آب و هوایی ایران ناشناخته است، در این پژوهش اجزای عملکرد دانه و همچنین عملکرد و محتوای روغن 40 لاین هاپلوئید مضاعف کاملینا برسی شد. نتایج این پژوهش نشان‌دهنده تفاوت بسیار معنی‌دار ِلاین‌های کاملینا از نظر اجزای عملکرد بود که این تفاوت‌ها در نهایت منجر به ایجاد اختلاف‌های معنی‌دار در عملکرد دانه شد و از این طریق بر عملکرد روغن دانه تأثیر گذاشت. با وجود اینکه هیچ‌کدام از لاین‌ها در تمامی اجزای عملکرد دانه برتری مطلق نداشتند، اما از نظر عملکرد نهایی دانه لاین‌های 134 و 110 به ترتیب با 3178 و3120 کیلوگرم در هکتار به عنوان لاین‌های برتر شناسایی شدند. بنابراین با توجه به هدف این پژوهش به منظور انتخاب بهترین لاین کاملینا با حداکثر عملکرد دانه و روغن لاین‌های 134 و 110 به عنوان لاین‌های برتر و امیدبخش که با شرایط آب و هوایی منطقه پاکدشت سازگاری دارند، معرفی و توصیه شدند.

مشاهده مقاله

2. تأثیر محلول‌پاشی هورمون اکسین در دو رقم گلرنگ آبی در شرایط تنش خشکی

سید بصیر موسوی؛ سعید سیف زاده؛ حمید جباری؛ علیرضا ولدآبادی؛ اسماعیل حدیدی ماسوله

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 اردیبهشت 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.316903.2500

چکیده

این تحقیق به-منظور بررسی واکنش دو رقم گلرنگ آبی به شرایط تنش خشکی و محلول‌‌‌پاشی هورمون اکسین، به‌‌صورت آزمایش اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار طی دو سال زراعی 97-96 و 98-97 در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. در این آزمایش آبیاری در دو سطح بدون تنش خشکی و قطع آبیاری از ... بیشتر این تحقیق به-منظور بررسی واکنش دو رقم گلرنگ آبی به شرایط تنش خشکی و محلول‌‌‌پاشی هورمون اکسین، به‌‌صورت آزمایش اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار طی دو سال زراعی 97-96 و 98-97 در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. در این آزمایش آبیاری در دو سطح بدون تنش خشکی و قطع آبیاری از مرحله آغاز پر شدن دانه در کرت‌های اصلی و ارقام پدیده و گلدشت و محلول‌پاشی هورمون اکسین در دو سطح محلول‌پاشی با آب مقطر و کاربرد هورمون اکسین در یک مرحله (اواسط گل‌دهی) به غلظت 3000 میلی‌گرم در لیتر در کرت‌های فرعی به صورت فاکتوریل ارزیابی شدند. در شرایط محلول‌پاشی هورمون اکسین و محلول‌پاشی با آب مقطر (شاهد) در هر دو تیمار آبیاری معمول و تنش خشکی، بیشترین تعداد کل طبق در بوته در رقم گلدشت به‌ترتیب به‌میزان 3/26، 3/24 و بیشترین تعداد کل دانه در بوته در رقم گلدشت به‌ترتیب به‌میزان 708 و 592 مشاهده شد. محلول‌پاشی اکسین و آبیاری تأثیر معنیداری بر درصد روغن دانه نداشت. رقم گلدشت به دلیل دمای طبق کمتر، غلظت کربوهیدرات محلول برگ بیشتر، تعداد طبق و وزن هزار دانه بیشتر عملکرد دانه بالاتری در مقایسه با رقم پدیده داشت. نتایج کلی نشان داد که اثر تیمارهای مورد بررسی تحت تأثیر سال قرار گرفت و با وجود تأثیر مثبت محلول‌پاشی اکسین بر برخی از اجزای عملکرد دانه گلرنگ در هر دو سطح آبیاری، محلول‌پاشی هورمون اکسین در مرحله اواسط گل‌دهی دانه تأثیر معنی‌داری بر عملکرد دانه نداشت.

مشاهده مقاله

3. اثر تلفیق کود شیمیایی و دامی بر برخی ویژگی‌های زراعی و کیفیت روغن دانه آفتابگردان در سیستم‌های مختلف خاک‌ورزی

سیاوش آریافر؛ علی رضا سیروس مهر؛ عیسی خمری؛ احمد قنبری؛ اسماعیل سیدابادی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 اردیبهشت 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.308408.2437

چکیده

به منظور بررسی تأثیر سیستم‌های مختلف خاک‌ورزی و تلفیق کود شیمیایی و دامی بر برخی ویژگی‌های آفتابگردان، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل در سال زراعی 1398-1397 انجام شد. عامل اصلی سطوح خاک‌ورزی (1- گاوآهن برگردان‌دار و دیسک، 2- پنجه‌غازی و دیسک و 3- دیسک) بود و ... بیشتر به منظور بررسی تأثیر سیستم‌های مختلف خاک‌ورزی و تلفیق کود شیمیایی و دامی بر برخی ویژگی‌های آفتابگردان، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل در سال زراعی 1398-1397 انجام شد. عامل اصلی سطوح خاک‌ورزی (1- گاوآهن برگردان‌دار و دیسک، 2- پنجه‌غازی و دیسک و 3- دیسک) بود و عامل فرعی شامل شاهد (عدم مصرف کود)، کود شیمیایی دی‌آمونیوم فسفات به میزان 100 کیلوگرم در هکتار، کود دامی 25 تن در هکتار+ کود شیمیایی دی‌آمونیوم فسفات به میزان 100 کیلوگرم در هکتار، کود دامی 50 تن در هکتار + کود شیمیایی دی‌‌آمونیوم فسفات به میزان 100 کیلوگرم در هکتار، کود دامی 25 تن در هکتار و کود دامی 50 تن در هکتار بود. نتایج نشان داد بیش‌ترین عملکرد دانه (5072 کیلوگرم بر هکتار) از تیمار کود دامی 50 تن در هکتار در شرایط خاک‌ورزی با دیسک، و درصد روغن (44/44 درصد) از تیمار کود دامی 50 تن در هکتار در شرایط خاک‌ورزی با پنجه‌غازی و دیسک،و بیش‌ترین اسید اولئیک (61/51 درصد) از تیمار کود دامی 50 تن در هکتار در شرایط خاک‌ورزی با دیسک به‌دست آمد. بیش‌ترین میزان کلروفیل‌های a ، b و کاروتنوئید (به ترتیب 253/1، 45/0 و 04/1 میلی‌گرم بر گرم) از کاربرد 100 کیلوگرم دی‌آمونیوم فسفات در هکتار در شرایط خاک‌ورزی با دیسک به‌دست آمد. به‌طور کلی برای افزایش و بهبود خصوصیات کمی و کیفی آفتابگردان استفاده تیمار کود دامی 50 تن در هکتار در شرایط خاک‌ورزی با دیسک مناسب بود.

مشاهده مقاله

4. بررسی اثر کاربرد هیومیک اسید و عصاره جلبک دریایی بر رشد و عملکرد کینوا تحت شرایط تنش خشکی

قباد محمدپور؛ سلیم فرزانه؛ سعید خماری؛ رئوف سید شریفی؛ بهروز اسماعیل پور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 اردیبهشت 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.312419.2469

چکیده

این تحقیق به منظور بررسی تأثیر کاربرد هیومیک اسید و عصاره جلبک دریایی بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد کینوا تحت شرایط تنش خشکی در سال 1398-1397 در دو مکان مختلف، شهرستان قصر شیرین و دالاهو بصورت کرت‏های یکبار خردشده با طرح پایه بلوک‏های کامل تصادفی در4 تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل سه تیمار آبیاری (آبیاری کامل، قطع آبیاری در ... بیشتر این تحقیق به منظور بررسی تأثیر کاربرد هیومیک اسید و عصاره جلبک دریایی بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد کینوا تحت شرایط تنش خشکی در سال 1398-1397 در دو مکان مختلف، شهرستان قصر شیرین و دالاهو بصورت کرت‏های یکبار خردشده با طرح پایه بلوک‏های کامل تصادفی در4 تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل سه تیمار آبیاری (آبیاری کامل، قطع آبیاری در ابتدای گل‏دهی و قطع آبیاری در ابتدای شروع رشد دانه) و تیمارهای محلول‏پاشی با مقادیر مختلف هیومیک اسید (محلول‏پاشی به مقدار 5/1 کیلوگرم در هکتار و 2 کیلوگرم در هکتار) و عصاره جلبک دریایی (محلول‏پاشی به مقدار 1 کیلوگرم در هکتار و 5/1 کیلوگرم در هکتار) به همراه یک تیمار شاهد بودند. نتایج نشان داد که عملکرد بذر در منطقه دالاهو تحت شرایط عدم تنش خشکی عملکرد بذر معادل 78/24 درصد بیشتر از منطقه قصرشیرین بود. عملکرد بذر در تیمارهای مختلف آبیاری، تحت تاثیر تیمارهای محلولپاشی نشان داد که در تمامی تیمارهای آبیاری، تاثیر محلول‏پاشی هیومیک‏اسید و عصاره جلبک بر روی عملکرد بذر نسبت به شاهد مثبت بود. در شرایط آبیاری کامل بیشترین عملکرد بذر با محلول‏پاشی اسید هیومیک به‏دست آمد و این در حالیست که در تیمارهای قطع آبیاری تاثیر عصاره جلبک دریایی بر روی عملکرد بذر بهتر از هیومیک اسید بود. وزن هزاردانه در کینوای تولید شده در منطقه دالاهو بیشتر از منطقه قصرشیرین بود ولی در هر دو منطقه تنش خشکی موجب کاهش وزن هزار دانه گردید. در تمامی تیمارهای آبیاری کاربرد هیومیک اسید و عصاره جلبک موجب افزایش وزن هزاردانه شد.

مشاهده مقاله

5. ارزیابی عملکرد کمی، عملکرد اسانس و محتوی عناصر غذایی آویشن در پاسخ به منابع کودی و رژیم‌های مختلف آبیاری

محمد طیب بایزیدی اقدم؛ جلال جلیلیان؛ حمید محمدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 خرداد 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.317073.2502

چکیده

یکی از مهم‌ترین اهداف کشت گیاهان دارویی، بهبود محتوی اسانس آن‌ها می‌باشد که تحت تأثیر عواملی محیطی از جمله شرایط تنش کم‌آبیاری و تغذیه‌ای قرار خواهد گرفت. بدین منظور، مطالعه‌ای سه ساله به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه ارومیه در سال‌های زراعی 1396-1393 اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل سطوح آبیاری ... بیشتر یکی از مهم‌ترین اهداف کشت گیاهان دارویی، بهبود محتوی اسانس آن‌ها می‌باشد که تحت تأثیر عواملی محیطی از جمله شرایط تنش کم‌آبیاری و تغذیه‌ای قرار خواهد گرفت. بدین منظور، مطالعه‌ای سه ساله به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه ارومیه در سال‌های زراعی 1396-1393 اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل سطوح آبیاری در سه سطح (آبیاری نرمال، آبیاری تکمیلی و شرایط دیم) و فاکتور فرعی در شش سطح در برگیرنده تیمارهای کودی شامل کود زیستی (ازتوبارور یک+ فسفات بارور دو) همراه و بدون ورمی‌کمپوست، کود شیمیایی کامل و کود نانو کامل همراه و بدون ورمی‌کمپوست بود. نمونه‌برداری و آنالیز صفات در سال زراعی 1396-1395 (سال سوم کاشت) انجام گرفت. نتایج نشان داد تیمارهای آبیاری تکمیلی و دیم به‌ترتیب ضمن کاهش غلظت عناصر نیتروژن (94/14 و 72/7 درصد)، فسفر (20/31 و 71/37 درصد)، پتاسیم (58/11 و 14/9 درصد)، مس (27/14 و 96/28 درصد)، و وزن خشک کل آویشن (22/33 و 14/56 درصد) سبب افزایش غلظت عناصر آهن (08/8 و 05/66 درصد)، روی (82/16 و 16/7 درصد) و عملکرد اسانس (32/25 و 11/37 درصد) نسبت به شرایط آبیاری نرمال شد. کاربرد تلفیقی کود نانو با ورمی‌کمپوست در شرایط آبیاری نرمال، و کاربرد کود نانو در شرایط آبیاری تکمیلی و دیم منجر به بهبود عملکرد اسانس (به‌ترتیب 70/2، 39/3 و 78/3 درصد) گردید. به‌طور کلی بهبود عملکرد اسانس در شرایط نامساعد محیطی به‌هنگام کاربرد کود نانو، نشان‌دهنده کارایی این کود در تأمین عناصر غذایی و دستیابی به اهداف کشاورزی پایدار است.

مشاهده مقاله

6. تاثیر همزیستی با گونه‌های قارچ میکوریزا بر صفات کمی و ‌کیفی توده‌های بذری گیاه دارویی کاسنی در شرایط گلخانه

علی یزدان پناه گوهری؛ مرضیه قنبری جهرمی؛ وحید زرین نیا

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 خرداد 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.314730.2484

چکیده

میکوریزا یکی از رایج‌ترین میکروارگانیزم‌های همزیست با گیاهان محسوب می‌شود. به منظور ارزیابی سازگاری توده‏های مختلف بذری گیاه کاسنی و تلقیح با قارچ میکوریزا، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی شامل دو توده بذری (اردبیل و فارس) و تیمار همزیستی با قارچ میکوریزا (Glomus mosseae، Glomus intraradices و عدم کاربرد) در سه تکرار ... بیشتر میکوریزا یکی از رایج‌ترین میکروارگانیزم‌های همزیست با گیاهان محسوب می‌شود. به منظور ارزیابی سازگاری توده‏های مختلف بذری گیاه کاسنی و تلقیح با قارچ میکوریزا، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی شامل دو توده بذری (اردبیل و فارس) و تیمار همزیستی با قارچ میکوریزا (Glomus mosseae، Glomus intraradices و عدم کاربرد) در سه تکرار در گلخانه در سال 1398 اجرا شد. میزان ترکیبات فیتوشیمیایی (فنول، فلاونوئید و فعالیت آنتی‏اکسیدانی، کلروفیل a، b و کل)، وزن تر و خشک ریشه و طول آن، جذب عناصر معدنی در گیاه کاسنی اندازه‏گیری شد. نتایج نشان داد که توده بذری و کاربرد قارچ‏های میکوریزا تأثیر معنی‌داری بر صفات رویشی، مقدار تولید کلروفیل، فنول و فلاونوئید کل و فعالیت آنتی‏آکسیدانی گیاه داشت. بالاترین مقدار تولید فنل کل (77/3 میلی‏گرم بر گرم وزن تر)، فلاونوئید کل (21/1 میلی‏گرم بر گرم وزن تر)، فعالیت آنتی‏آکسیدانی (23/5 میلی‏گرم بر گرم وزن تر) و پارامترهای رشد رویشی در تیمار توده اردبیل و تحت کاربرد قارچ G. intraradices و کمترین مقدار آن‏ها در توده فارس در شرایط عدم کاربرد قارچ مشاهده شد. نوع توده بذری باعت تغییر در میزان رشد و ترکیبات فیتوشیمیایی گیاه می‌شود. با کاربرد قارچ‌های میکوریزا پارامترهای رشدی بهبود یافتند. تاثیر کاربرد قارچ G. intraradices، کارآمدتر از همزیستی ناشی از قارچ G. mosseae تشخیص داده شد. بر اساس نتایج پژوهش حاضر و با توجه به سازگاری میکوریزا با محیط‏زیست، استفاده از قارچ‏های مذکور به منظور افزایش عملکرد انواع گیاهان و خصوصا گیاهان دارویی قابل توصیه است.

مشاهده مقاله

7. اثر سری‌های افزایشی در کشت مخلوط آفتابگردان و ریحان، تحت رژیم‌های آبیاری شور و شیرین بر عملکرد و شاخص سودمندی

سارا نجفی؛ عیسی خمری؛ احمد قنبری؛ مهدی دهمرده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 خرداد 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.316538.2496

چکیده

با هدف دستیابی به بالاترین سطح عملکرد و سودمندی در کشت مخلوط افزایشی آفتابگردان و ریحان تحت مدیریت آبیاری با آب شور و شیرین، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و طی دو سال زراعی (1396 و 1397) در پژوهشکده دانشگاه زابل اجرا شد. آب شیرین (ECe= 3.9 dS.m-1 ) از رودخانه هیرمند و آب شور (ECe= 1.1 dS.m-1 ) از چاه تامین گردیدند. رژیم آبیاری به‌عنوان ... بیشتر با هدف دستیابی به بالاترین سطح عملکرد و سودمندی در کشت مخلوط افزایشی آفتابگردان و ریحان تحت مدیریت آبیاری با آب شور و شیرین، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و طی دو سال زراعی (1396 و 1397) در پژوهشکده دانشگاه زابل اجرا شد. آب شیرین (ECe= 3.9 dS.m-1 ) از رودخانه هیرمند و آب شور (ECe= 1.1 dS.m-1 ) از چاه تامین گردیدند. رژیم آبیاری به‌عنوان عامل اصلی در سه سطح: آب شیرین، آب شور و متناوب (شور و شیرین یک‌در میان) و سطوح مختلف کشت به‌عنوان عامل فرعی شامل: 100‌ درصد آفتابگردان (4 بوته در مترمربع)، 100‌ درصد ریحان (80 بوته در مترمربع)، 100‌ درصد آفتابگردان + 50 درصد ریحان، 50 درصد آفتابگردان + 100 درصد ریحان، 100‌ درصد آفتابگردان و 100‌ درصد ریحان انجام شد. نتایج نشان داد اثر متقابل تیمارهای الگوی کشت مخلوط و رژیم آبیاری بر وزن هزاردانه، عملکرد دانه، شاخص برداشت، عملکرد روغن دانه آفتابگردان، و همچنین صفات عملکرد وزن خشک و اسانس گیاه ریحان اثر معنی‌دار داشت. همچنین در رژیم-های آبیاری مختلف، بیشترین نسبت برابری زمین کل (45/1- 37/1) و شاخص سودآوری (48/0 - 29/0) در الگوی کشت 50 درصد آفتابگردان + 100 درصد ریحان دیده شد. نتایج نشان داد کشت مخلوط می‌تواند بر تعدیل تاثیر منفی شوری آب بر عملکرد گیاهان مورد آزمایش موثر باشد.

مشاهده مقاله

8. اثر آرایش کاشت، نیتروژن و مگافول بر عملکرد، اجزای عملکرد و پروتئین دانه نخود تحت شرایط دیم

مسعود لکزائی؛ علی نخزری مقدم؛ مهدی ملاشاهی؛ عباس بیابانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 خرداد 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.317783.2507

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر آرایش کاشت، کود نیتروژن و مگافول بر عملکرد، اجزای عملکرد و پروتئین دانه نخود تحت شرایط دیم، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه گنبدکاووس در سال زراعی 97-1396 اجرا گردید. عامل آرایش کاشت در سه سطح شامل 30×11، 45×4/7 و 60×5/5 سانتی‎متر (تراکم 30 بوته در متر مربع) ... بیشتر به‌منظور بررسی تأثیر آرایش کاشت، کود نیتروژن و مگافول بر عملکرد، اجزای عملکرد و پروتئین دانه نخود تحت شرایط دیم، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه گنبدکاووس در سال زراعی 97-1396 اجرا گردید. عامل آرایش کاشت در سه سطح شامل 30×11، 45×4/7 و 60×5/5 سانتی‎متر (تراکم 30 بوته در متر مربع) و عامل مصرف کود در پنج سطح شامل عدم مصرف و مصرف 50 و 100 کیلوگرم نیتروژن خالص و مصرف یک و دو لیتر مگافول در هکتار بودند. بیش‎ترین تعداد دانه در بوته و عملکرد دانه مربوط به آرایش‌های کاشت 30×11 و 45×4/7 و کم‎ترین آن مربوط به آرایش کاشت 60×5/5 سانتی‎متر بود. عملکرد دانه با کاربرد 100 و 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بیش از تیمارهای دیگر بود. بیش‎ترین و کم‎ترین درصد پروتئین دانه به‎ترتیب مربوط به آرایش کاشت 60×5/5 و 30×11 سانتی‎متر بود. وزن 1000 دانه با کاربرد 100 و 50 کیلوگرم نیتروژن و دو لیتر مگافول در هکتار بیش از سایر تیمارها بود. شاخص برداشت با کاربرد کود حداکثر و در تیمار عدم مصرف کود حداقل بود. در مجموع، با توجه به تأثیر بیش‌تر نیتروژن بر عملکرد دانه نسبت به مگافول و عدم وجود تفاوت معنی‌دار بین مصرف 100 و 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار، به‌نظر می‌رسد مصرف 50 کیلوگرم نیتروژن و آرایش کاشت 30×11مناسب‌ترین توصیه جهت کاشت نخود دیم در منطقه گنبدکاووس باشد.

مشاهده مقاله

9. تاثیر محلول‌پاشی و مصرف خاکی روی بر عملکرد و برخی صفات بیوشیمیایی گندم در شرایط شوری خاک

حامد نریمانی؛ رئوف سید شریفی؛ فاطمه اقایی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 خرداد 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.307461.2429

چکیده

به‌منظور بررسی تاثیر محلول‌پاشی و مصرف خاکی روی بر وزن دانه و برخی صفات بیوشیمیایی گندم (Triticum aestivum L.) در شرایط شوری خاک، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 98-1397 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل سطوح شوری خاک (سطح شاهد و اعمال شوری‌های 30، 60 و 90 میلی‌مولار ... بیشتر به‌منظور بررسی تاثیر محلول‌پاشی و مصرف خاکی روی بر وزن دانه و برخی صفات بیوشیمیایی گندم (Triticum aestivum L.) در شرایط شوری خاک، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 98-1397 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل سطوح شوری خاک (سطح شاهد و اعمال شوری‌های 30، 60 و 90 میلی‌مولار در خاک) و چهار روش کاربرد روی (شاهد یا عدم کاربرد روی، مصرف خاکی سولفات روی، محلول‌پاشی نانواکسید روی و مصرف خاکی و محلول‌پاشی روی) بود. نتایج نشان داد که کاربرد توام مصرف خاکی سولفات روی و محلول‌پاشی نانواکسید روی در شوری90 میلی‌مولار خاک، به‌طور معنی‌داری فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، پراکسیداز، محتوای آنتوسیانین، پرولین و قندهای محلول را به‌ترتیب 24/20، 68/17، 16/13، 88/32 و 08/14 درصد نسبت به عدم کاربرد روی در شرایط شوری 90 میلی‌مولار خاک افزایش داد. همچنین، کاربرد توام مصرف خاکی سولفات روی و محلول‌پاشی نانواکسید روی در شرایط عدم اعمال شوری، محتوای پراکسید هیدروژن و مالون‌دی‌آلدهید در مقایسه با عدم کاربرد روی در بالاترین سطح از شوری خاک کاهش داد. کاربرد توام مصرف خاکی سولفات روی و محلول‌پاشی نانواکسید روی تحت شرایط عدم اعمال شوری دارای بیش‌ترین وزن دانه (016/1 گرم در بوته) نسبت به کاربرد این ترکیب تیماری در سایر سطوح شوری بود. به‌نظر می‌رسد که کاربرد توام مصرف خاکی سولفات روی و محلول‌پاشی نانواکسید روی می‌تواند وزن دانه‌ی گندم در شرایط شوری را، به‌دلیل بهبود صفات بیوشیمیایی افزایش دهد.

مشاهده مقاله

10. اثر فاصله ردیف و مقدار مصرف نیتروژن بر عملکرد و برخی ویژگی های مورفولوژیک و فیزیولوژیک کینوا

مصطفی ابراهیمی کیا؛ متین جامی معینی؛ حمید مروی؛ یوسف هاشمی نژاد؛ محمد قاسم زاده گنجه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 خرداد 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.314379.2483

چکیده

به‌منظور بررسی اثر فاصله ردیف و مقدار مصرف نیتروژن بر رشد و عملکرد کینوا، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1397 در سبزوار انجام شد. عوامل مورد مطالعه شامل فاصله ردیف کاشت در سه سطح 25، 50 و 75 سانتی‌متر و مقدار مصرف نیتروژن در چهار سطح صفر، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار بودند. نتایج نشان داد که ... بیشتر به‌منظور بررسی اثر فاصله ردیف و مقدار مصرف نیتروژن بر رشد و عملکرد کینوا، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1397 در سبزوار انجام شد. عوامل مورد مطالعه شامل فاصله ردیف کاشت در سه سطح 25، 50 و 75 سانتی‌متر و مقدار مصرف نیتروژن در چهار سطح صفر، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار بودند. نتایج نشان داد که بیشترین محتوای رنگدانه‌های فتوسنتزی، طول پانیکول، تعداد دانه در بوته و عملکرد بیولوژیک در تیمار 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به دست آمد. تیمار 100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بالاترین تعداد پانیکول در بوته (24/19 عدد) و وزن هزار دانه (51/3 گرم) را دارا بود. افزایش فاصله ردیف باعث افزایش محتوای کلروفیل، ارتفاع بوته، تعداد پانیکول، طول پانیکول و تعداد دانه در بوته گردید، اما وزن هزار دانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک را کاهش داد. کاهش عملکرد دانه با افزایش فاصله ردیف به 50 و 75 سانتی‌متر، به ترتیب برابر با 62/18 و 14/50 درصد بود. بالاترین عملکرد دانه (5/6644 کیلوگرم در هکتار) در شرایط مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و در فاصله ردیف 25 سانتی‌متر مشاهده شد. با افزایش فاصله ردیف، نیاز نیتروژنی برای تولید حداکثر عملکرد دانه کاهش یافت، به‌طوری‌که بالاترین عملکرد دانه در فاصله ردیف‌های 75، 50 و 25 سانتی‌متر به ترتیب با مصرف 50، 100 و 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار تولید گردید. با توجه به نتایج، مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و فاصله ردیف 25 سانتی‌متر برای کاشت ژنوتیپ ساجاما، قابل توصیه می‌باشد.

مشاهده مقاله

11. بررسی تاثیر کودهای زیستی، آلی و شیمیایی بر برخی ویژگیهای کمی و کیفی گیاه دارویی اسفرزه

عبدالشکور رئیسی؛ فاطمه نصرتی؛ حسین پیری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 خرداد 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.318412.2513

چکیده

اسـتفاده از منابع تغذیه‌ای متفاوت یکـی از راه‌کارهای مؤثر در حفظ کیفیت خاک و بهبود عملکرد کمی و کیفی در گیاهان محسوب می‌شود. این تحقیق با هدف بررسی تاثیر کودهای آلی، زیستی و شیمیایی بر برخی صفات کمی و کیفی در گیاه دارویی اسفرزه در سال زراعی 98-1397 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 6 تیمار و 4 تکرار در شهرستان ایرانشهر به اجرا در آمد. ... بیشتر اسـتفاده از منابع تغذیه‌ای متفاوت یکـی از راه‌کارهای مؤثر در حفظ کیفیت خاک و بهبود عملکرد کمی و کیفی در گیاهان محسوب می‌شود. این تحقیق با هدف بررسی تاثیر کودهای آلی، زیستی و شیمیایی بر برخی صفات کمی و کیفی در گیاه دارویی اسفرزه در سال زراعی 98-1397 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 6 تیمار و 4 تکرار در شهرستان ایرانشهر به اجرا در آمد. تیمارهای کودی عبارت بودند از: ورمی کمپوست (10 تن در هکتار)، کود دامی (20 تن در هکتار)، کود زیستی فسفات بارور2 (100 گرم در هکتار)، کود زیستی فسفات بارور3 (100 گرم در هکتار)، سوپرفسفات تریپل (50 کیلوگرم در هکتار) و عدم مصرف کود (شاهد). نتایج نشان داد که اثر کودها بر اکثر صفات مورد بررسی در سطح یک درصد معنی‌دار است. تاثیر تیمارها بر ارتفاع بوته و کربوهیدرات غیر معنی‌دار و بر صفات شاخص تورم و عدد کلروفیل‌متر در سطح ۵ درصد معنی دار شد. بیشترین میزان تعداد پنجه در بوته، تعداد سنبله، طول سنبله، وزن تر بوته، شاخص تورم، هیدرات کربن، نیتروژن، پتاسیم و عدد کلروفیل متر تحت تاثیر کود دامی، صفاتی شامل طول ریشه، ارتفاع بوته، تعداد دانه در سنبله، وزن خشک بوته، وزن هزار دانه، عملکرد بوته، عملکرد در هکتار، موسیلاژ، پروتئین، کلروفیل a، کلروفیل b و کلروفیل کل تحت تاثیر کود ورمی‌کمپوست حاصل شد. همچنین تیمار شاهد و کود زیستی بارور ۲ به ترتیب بیشترین میزان تورم و بیشترین درصد فسفر را به خود اختصاص دادند.

مشاهده مقاله

12. مدیریت علف‌های هرز در مرحله گیاهچه‌ای با تاکید بر پوشش‌دار کردن بذر برنج در نظام کشت مستقیم

مهدی اسمعیل تبار؛ فایزه زعفریان؛ شهرام نظری؛ رحمت عباسی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 تیر 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.313427.2474

چکیده

به‌منظور بررسی اثر مدیریت‌های مختلف کنترل علف هرز بر خصوصیات سبز شدن و رشد مورفولوژیک گیاهچه برنج در مرحله گیاهچه‌ای در سیستم زراعی کشت مستقیم، آزمایشی در سال زراعی 1399 انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتورها شامل ارقام شیرودی، خزر و هاشمی و همچنین مدیریت‌های مختلف کنترل ... بیشتر به‌منظور بررسی اثر مدیریت‌های مختلف کنترل علف هرز بر خصوصیات سبز شدن و رشد مورفولوژیک گیاهچه برنج در مرحله گیاهچه‌ای در سیستم زراعی کشت مستقیم، آزمایشی در سال زراعی 1399 انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتورها شامل ارقام شیرودی، خزر و هاشمی و همچنین مدیریت‌های مختلف کنترل علف‌های هرز بود. پوشش‌دار کردن بذر با کلرید کلسیم، کلرید پتاسیم و وجین به‌ترتیب 60/54، 02/68 و 68/84 درصد در رقم شیرودی، 53/78، 94/62 و 53/53 درصد در رقم خزر و همچنین 67/29، 86/57 و 71/34 درصد در رقم هاشمی توانست وزن خشک علف‌های هرز باریک برگ را نسبت به تیمار شاهد کاهش دادند. بالاترین درصد سبز شدن با 33/99، 67/97 و 67/94 درصد به‌ترتیب تحت تیمارهای پوشش‌دار کردن کلرید پتاسیم و کلرید کلسیم و وجین در رقم شیرودی به‌دست آمد. بیش‌ترین سرعت سبز شدن نیز در تیمارهای پوشش‌دار کردن بذر کلرید پتاسیم و کلسیم و وجین مشاهده شد. کم‌ترین تراکم علف‌ هرز پهن برگ با 91/0 بوته در متر مربع در رقم شیرودی و با مدیریت پوشش‌دار کردن بذر این رقم با کلرید کلسیم به‌دست آمد. بالاترین شاخص طولی و وزنی بینه گیاهچه به-ترتیب با 3559 و 62/136 در رقم شیرودی و تحت مدیریت وجین علف‌های هرز به‌دست آمد. نتایج نشان داد پوشش‌دار کردن بذر موجب بهبود کارکرد بذر ارقام برنج می‌شود.

مشاهده مقاله

13. اثر سوپرجاذب و کم‌آبیاری بر عملکرد، بهره‌وری مصرف آب و توابع تولید گوجه فرنگی گیلاسی

سید پویا حسینی؛ سودابه گلستانی کرمانی؛ کوروش قادری؛ نسرین سیاری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 تیر 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.317149.2503

چکیده

با توجه به کمبود منابع آبی و اثرات منفی آن بر عملکرد محصولات کشاورزی و لزوم تامین امنیت غذایی، ارائه راهکارهای موثر جهت بهبود مدیریت و بهره‌وری مصرف آب در این بخش ضروری است. بدین منظور در بهار 1398 آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی درگلخانه تحقیقاتی دانشگاه باهنر کرمان انجام شد. فاکتورهای پژوهش شامل سه سطح آبیاری ... بیشتر با توجه به کمبود منابع آبی و اثرات منفی آن بر عملکرد محصولات کشاورزی و لزوم تامین امنیت غذایی، ارائه راهکارهای موثر جهت بهبود مدیریت و بهره‌وری مصرف آب در این بخش ضروری است. بدین منظور در بهار 1398 آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی درگلخانه تحقیقاتی دانشگاه باهنر کرمان انجام شد. فاکتورهای پژوهش شامل سه سطح آبیاری FC100، FC75 و FC50 (100 و 75 و 50 درصد ظرفیت زراعی) به عنوان فاکتور اول و دو سطح سوپرجاذب شامل S0 و S5 (0 و 5 گرم در هر کیلوگرم خاک) به عنوان فاکتور دوم بود که با 5 تکرار انجام شد. بیشترین مقدار عملکرد (23/40 تن در هکتار) و بهره‌وری مصرف آب (36/10کیلوگرم بر مترمکعب) در تیمار FC100S5 مشاهده شد که نسبت به مقادیر ثبت شده در شرایط رطوبتی مشابه و بدون کاربرد سوپرجاذب به ترتیب 71/5 و 6/47 درصد افزایش داشت. بیشترین مقدار کلروفیل کل (12/25 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر) در تیمار FC100S5 مشاهده شد که نسبت به مقدار شاهد 44/19 درصد افزایش داشت. بیشترین مقدار ویتامین ث (10/29 میلی‌گرم در صد گرم نمونه) نیز در تیمار FC50S0 مشاهده شد که نسبت به حداقل مقدار ثبت شده 72/18 درصد افزایش داشت. در مجموع بررسی نتایج بدست آمده نشان داد که بهره‌وری مصرف آب گوجه فرنگی گیلاسی علیرغم کاهش 25 درصدی رطوبت ظرفیت زراعی در تیمارFC75S5، اختلاف معنی‌داری با تیمار FC100S0 نداشت. بر اساس نتایج این تحقیق، تابع درجه دوم به عنوان تابع بهینه برآورد صفات مذکور در شرایط کاربرد و عدم کاربرد سوپرجاذب قابل توصیه می‌باشد

مشاهده مقاله

14. مطالعه تاثیر روش‌های مختلف کاربرد اسید‌هیومیک و آمینوکلات بر خصوصیات رشد، عملکرد و غلظت عناصر غذایی خیار گلخانه‌ای واریته سوپرسلطان

محسن سیلسپور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 تیر 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.317591.2506

چکیده

به‌منظور ارزیابی اثر روش های مختلف مصرف (برگ‌پاشی و مصرف خاکی) هیومیک‌اسید و آمینو‌کلات بر رشد و عملکرد خیار گلخانه‌ای (Cucumis sativus. L) رقم سوپر‌سلطان‌، آزمایش گلخانه‌ای دو‌ساله (98-1397) به صورت فاکتوریل در پایه طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی‌، با دو عامل هیومیک‌اسید (بدون کاربرد هیومیک‌اسید، کاربرد خاکی هیومیک‌اسید و کاربرد هیومیک‌اسید ... بیشتر به‌منظور ارزیابی اثر روش های مختلف مصرف (برگ‌پاشی و مصرف خاکی) هیومیک‌اسید و آمینو‌کلات بر رشد و عملکرد خیار گلخانه‌ای (Cucumis sativus. L) رقم سوپر‌سلطان‌، آزمایش گلخانه‌ای دو‌ساله (98-1397) به صورت فاکتوریل در پایه طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی‌، با دو عامل هیومیک‌اسید (بدون کاربرد هیومیک‌اسید، کاربرد خاکی هیومیک‌اسید و کاربرد هیومیک‌اسید به‌صورت برگ‌پاشی) و آمینوکلات (بدون کاربرد آمینوکلات، کاربرد خاکی‌آمینوکلات‌ و کاربرد آمینوکلات به‌صورت برگ‌پاشی) در سه تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران اجرا شد. اثر کاربرد هیومیک اسید و آمینو‌کلات بر عملکرد میوه در واحد سطح، تعداد میوه در بوته، درصد ماده خشک میوه و شاخص کلروفیل برگ معنی‌دار بود. هم‌چنین اثر کاربرد هیومیک اسید و آمینو‌کلات و اثر متقابل متقابل آنها بر غلظت عناصر غذایی پرمصرف و کم‌مصرف برگ معنی‌دار بود. بالاترین میانگین عملکرد میوه در به میزان 7/28 کیلوگرم واحد سطح از کاربرد خاکی اسید هیومیک به دست آمد که 7/24 درصد نسبت به تیمار شاهد (بدون مصرف هیومیک‌اسید و آمینوکلات) افزایش عملکرد نشان داد. بر اساس نتایج به‌دست آمده، برای رسیدن به حداکثر عملکرد در واحد سطح، مصرف هیومیک‌اسید و آمینوکلات به صورت مصرف در خاک توصیه می‌گردد.

مشاهده مقاله

15. اثر برخی از کودهای آلی و زیستی در کاهش جمعیت نماتود مولد گره ریشه (.Meloidogyne spp) روی انار

راضیه اسدی؛ مصطفی درویش نیا؛ مهدی نصراصفهانی؛ عیدی بازگیر؛ سمیرا پاکباز

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 تیر 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.312965.2472

چکیده

یکی از عوامل بیماری زای گیاهان از جمله انار، نماتود‎های مولد گره ریشه (Meloidogyne spp.) هستند که خسارات قابل‌توجهی به این محصول مهم صادراتی وارد می‌سازند. با توجه به اهمیت موضوع در سال زراعی 98-97 در دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان پژوهشی با تیمارهایی شامل کودهای آلی کمپوست (40، 60 و 80 تن در هکتار)، ورمی‌کمپوست (40 تن در هکتار) و ماده تجاری ماری‌گلد ... بیشتر یکی از عوامل بیماری زای گیاهان از جمله انار، نماتود‎های مولد گره ریشه (Meloidogyne spp.) هستند که خسارات قابل‌توجهی به این محصول مهم صادراتی وارد می‌سازند. با توجه به اهمیت موضوع در سال زراعی 98-97 در دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان پژوهشی با تیمارهایی شامل کودهای آلی کمپوست (40، 60 و 80 تن در هکتار)، ورمی‌کمپوست (40 تن در هکتار) و ماده تجاری ماری‌گلد (200، 300 و400 گرم در مترمربع) روی گونه غالب Meloidogyne javanica، در شرایط گلخانه، به‌صورت طرح کاملاً تصادفی روی نهال‌های انار انجام شد. شاخص‌های اندازه‌گیری، شامل تعداد گال روی ریشه، تعداد کیسه تخم و جمعیت نهایی تعداد تخم و لارو سن دوم موجود در گرم خاک و ریشه و فاکتورهای رشدی نهال‌های انار بودند. فاکتور تولیدمثل و درصد کاهش و یا افزایش جمعیت نماتود مولد گره ‌ریشه، در هر تیمار نسبت به جمعیت اولیه‌ همان تیمار محاسبه گردید. نتایج نشان داد تیمار ورمی‌کمپوست (40 تن در هکتار) با کاهش جمعیت 35/94 درصد تعداد تخم و لارو بیشترین اثر را در کاهش جمعیت نماتود مولدگره-ریشه نسبت به سایر تیمارها داشته ‌است. تیمارهای ماری‌گلد 400 ،300 و 200 گرم در متر مربع به ترتیب با 47/93 و 21/91 و 65/92 درصد کاهش جمعیت نماتد و تیمارهای کمپوست 80، 60 و 40 تن در هکتار به ترتیب با 67/89، 55/86، و 81/86 درصد کاهش در مراتب بعدی قرار گرفتند.

مشاهده مقاله

16. بررسی اثر میزان سایش بذر (پولیش) بر جوانه ‏زنی و رشد گیاهچه برخی ارقام چغندرقند

محمد سعیدی ابواسحقی؛ محمد رفیعی الحسینی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 فروردین 1401

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.334999.2652

چکیده

به منظور مطالعه تاثیر تیمار سائیدگی (پولیش) بذر بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه ارقام مختلف چغندرقند، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1400-1399 در آزمایشگاه و گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد انجام شد. فاکتور اول شامل پنج رقم مونوژرم چغندرقند (شکوفا، آرتا، آریا، سینا و اکباتان) و فاکتور دوم ... بیشتر به منظور مطالعه تاثیر تیمار سائیدگی (پولیش) بذر بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه ارقام مختلف چغندرقند، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1400-1399 در آزمایشگاه و گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد انجام شد. فاکتور اول شامل پنج رقم مونوژرم چغندرقند (شکوفا، آرتا، آریا، سینا و اکباتان) و فاکتور دوم سه سطح پولیش بذر (شاهد، سائیدگی 10 درصد وزنی پوسته بذر و سائیدگی 30 درصد وزنی پوسته بذر) بود. در این مطالعه نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تاثیر رقم و اثر متقابل رقم و سائیدگی بر کلیه صفات معنی دار بود. مقایسه میانگین اثرات متقابل نشان داد که رقم آریا و تیمار 30 درصد سائیدگی بیشترین درصد جوانه زنی (5/83 درصد)، سرعت جوانه زنی(6/7 بذر بر روز)، را تولید نمود. این در حالیست که بیشترین شاخص بنیه طولی(18/10) مربوط به رقم اکباتان و تیمار 30 درصد سائیدگی بود. بیشترین وزن تر ساقه چه (25/0 گرم) و ریشه چه (053/0 گرم) مربوط به رقم شکوفا و بدون سائیدگی، بیشترین مقدار کلروفیل b (77/2 میلی‌گرم بر گرم وزن تر) مربوط به رقم آرتا و 30 درصد سائیدگی و بیشترین مقدار کلروفیل a (19/4 میلی‌گرم بر گرم وزن تر) در رقم شکوفا با 30 درصد سائیدگی مشاهده شد. به‌طور کلی با توجه به نتایج این پژوهش پولیش 30 درصد وزنی موجب بهبود خصوصیات جوانه‌زنی و رشدی بذر گیاه چغندرقند می‌گردد و در بین ارقام مورد آزمایش هم آریا بیش از سایر ارقام تحت تاثیر سائیدگی قرار می‌گیرد.

مشاهده مقاله

17. تعیین ارزش زراعی ارقام وارداتی نخود در مقایسه با ارقام ایرانی

بابک درویشی؛ مهرداد عشقی؛ سرحد بهرامی؛ حمید نصیری؛ رحمت آزاد؛ عاطفه خندان؛ رحمان باختر؛ عباس نوروزی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 تیر 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.319116.2517

چکیده

آزمایش بررسی ارزش زراعی بر اساس مواد 24-17 بخش دوم آئین‌نامه اجرایی قانون ثبت ارقام گیاهی توسط مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال و یا نماینده قانونی وی انجام می‌گردد. در همین راستا و به منظور بررسی ارزش زراعی دو رقم وارداتی نخود (گوکسو و آراز)، آزمایشی به صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و در چهار منطقه مختلف (اشنویه، مغان، ... بیشتر آزمایش بررسی ارزش زراعی بر اساس مواد 24-17 بخش دوم آئین‌نامه اجرایی قانون ثبت ارقام گیاهی توسط مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال و یا نماینده قانونی وی انجام می‌گردد. در همین راستا و به منظور بررسی ارزش زراعی دو رقم وارداتی نخود (گوکسو و آراز)، آزمایشی به صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و در چهار منطقه مختلف (اشنویه، مغان، سارال و کامیاران) به مدت دو سال زراعی (98-1397 و 99-1398) انجام گرفت. نتایج بررسی صفات نشان داد که مقدار عملکرد دانه نخود در منطقه معتدل سرد اشنویه (3365/5کیلوگرم در هکتار) به طور معنی‌داری بیشتر از سایر مکان‌های مورد مطالعه بود. با توجه به معنی-دارشدن اثر متقابل رقم × مکان بر صفت عملکرد دانه، در مکان‌های مختلف ارقام متفاوتی دارای بیشترین عملکرد دانه بودند. بیشترین وزن صد دانه مربوط به ارقام آراز (39/11 گرم)، گوکسو (37/04 گرم) و سعید (36/22 گرم) بود. در بین ارقام مورد مطالعه رقم گوکسو بیشترین ارتفاع اولین غلاف از سطح زمین (21/59 سانتی‌متر) را داشت و پس از آن ارقام هاشم (20/13 سانتی‌متر)، آراز (19/43 سانتی-متر)، سعید (19/02 سانتی‌متر) و منصور (18/08 سانتی‌متر) قرار داشتند. ارقام گوکسو، منصور و سعید دارای طولانی‌ترین دوره رسیدگی فیزیولوژیک بودند و در عین حال دوره رسیدگی فیزیولوژیک در ارقام آراز و آرمان به طور معنی‌داری کمتر از سایر ارقام بود. ارقام آراز و گوکسو به دلیل عملکرد مناسب، وزن صد دانه بیشتر و ارتفاع بالاتر اولین غلاف از سطح زمین به عنوان دو ژرم پلاسم مناسب نخود برای کشت در ایران مطرح هستند.

مشاهده مقاله

18. تاثیر کم‌آبیاری و روش آبیاری بر بهره‌وری آب، عملکرد و اجزای عملکرد گندم

نیکروز شیرین زاده؛ محمد حسن بیگلویی؛ کرامت اخوان؛ عادل محمدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 مرداد 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.309207.2444

چکیده

به‌منظور بررسی اثر کم‌آبیاری بر خصوصیات کمی و کیفی گندم(Triticum aestivum L.) رقم مروارید، آزمایشی به‌صورت طرح کرت‌های خرد شده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار با سه تیمار اصلی شامل روش آبیاری قطره‌ای نواری سطحی (TS)، آبیاری قطره-ای نواری زیر سطحی (TSS) و آبیاری فارو (F) و سه تیمار فرعی شامل سطوح مختلف آبیاری به‌صورت کم‌آبیاری با 50 (I1)، ... بیشتر به‌منظور بررسی اثر کم‌آبیاری بر خصوصیات کمی و کیفی گندم(Triticum aestivum L.) رقم مروارید، آزمایشی به‌صورت طرح کرت‌های خرد شده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار با سه تیمار اصلی شامل روش آبیاری قطره‌ای نواری سطحی (TS)، آبیاری قطره-ای نواری زیر سطحی (TSS) و آبیاری فارو (F) و سه تیمار فرعی شامل سطوح مختلف آبیاری به‌صورت کم‌آبیاری با 50 (I1)، کم‌آبیاری با 75 (I2) و آبیاری کامل با 100 (I3) درصد نیاز آبی گیاه در سال زراعی 96-1395 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان اردبیل در منطقه مغان انجام گرفت. نتایج تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که بیشترین وزن هزار دانه، شاخص برداشت و تعداد پنجه در واحد سطح به ترتیب با 05/0 کیلوگرم، 42 درصد و 56/448 در I3 و میزان پروتئین با 56/9 درصد در I1 به‌دست آمد. همچنین بیشترین عملکرد دانه و بهره‌وری آب به‌ترتیب با 33/7122 کیلوگرم در هکتار و 81/1 کیلوگرم بر مترمکعب مربوط به روش آبیاری TS با سطح آبیاری I3 (در بهره‌وری آب، تیمارI3 با I1 اختلاف معنی‌داری نداشت) بود و کمترین آن‌ها با 67/2866 کیلوگرم در هکتار و 05/1 کیلوگرم بر مترمکعب در روش آبیاری F به‌ترتیب در سطوح آبیاری I1 و I3 به‌دست آمد. بنابر‌این روش آبیاری قطره‌ای نواری سطحی (TS) با تیمارهای سطح کم‌آبیاری 75 درصد نیاز آبی گیاه (I2) و آبیاری کامل 100 درصد نیاز آبی گیاه(I3) به‌ترتیب در شرایط محدودیت آب و عدم محدودیت آب می‌توانند گزینه مناسبی برای تولید محصول گندم در منطقه مغان باشند.

مشاهده مقاله

19. تداخل علف‌های هرز تاج خروس ریشه قرمز (Amaranthus retroflexus L.) و سوروف (Echinochloa crus-galli (L.) P. Beauv) بر عملکرد و اسانس رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.)

سیده رقیه حسینی ولیکی؛ رحمت عباسی؛ همت اله پیردشتی؛ وحید اکبرپور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 مرداد 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.308374.2436

چکیده

آلودگی به علف‌های هرز در اراضی زراعی بسیار فراتر از یک گونه می‌باشد، بنابراین توجه به تداخل چند گونه‌ای علف‌های هرز از اهمیت خاصی برخوردار است. این مطالعه به منظور بررسی ارزیابی عملکرد و اسانس گیاه رازیانه تحت رقابت همزمان تراکم‌های علف‌های هرز تاج خروس ریشه قرمز و سوروف در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری ... بیشتر

مشاهده مقاله

20. اثر تنش خشکی در مراحل مختلف نموی روی برخی پارامترهای رشدی و فیتوشیمیایی گیاه مفراح (Nepeta crispa L.)

محمد سیاری؛ منیره مرادی فرسا؛ علی عزیزی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 مرداد 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.316022.2491

چکیده

مرحله‌ای از رشد گیاه که تنش غیرزیستی بروز می‌کند در تعیین میزان متابولیت‌های ثانویه گیاهان دارویی موثر می‌باشد. در این پژوهش اثر تنش خشکی در مراحل مختلف فنولوژی بر رشد و برخی پاسخ‌های فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه مفراح (Nepeta crispa L.) در قالب آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در دانشگاه بوعلی سینا طی سال 1398 بررسی شد. تیمار تنش خشکی در ... بیشتر مرحله‌ای از رشد گیاه که تنش غیرزیستی بروز می‌کند در تعیین میزان متابولیت‌های ثانویه گیاهان دارویی موثر می‌باشد. در این پژوهش اثر تنش خشکی در مراحل مختلف فنولوژی بر رشد و برخی پاسخ‌های فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه مفراح (Nepeta crispa L.) در قالب آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در دانشگاه بوعلی سینا طی سال 1398 بررسی شد. تیمار تنش خشکی در سه سطح تنش ملایم، تنش متوسط و تنش شدید به ترتیب با 80، 60 و 40 درصد ظرفیت مزرعه‌ای در دو مرحله فنولوژیک گیاه مفراح (مرحله استقرار نشاء 6 برگی و مرحله قبل از گلدهی) در سه تکرار اعمال گردید. نتایج حاصل از تجزیه آماری داده‌ها نشان داد تنش خشکی اثر معنی‌داری بر کلیه صفات رشدی گیاه و نیز پارامترهای فیتوشیمیایی گیاه شامل میزان پرولین، محتوی نسبی آب، فنل کل، فلاونوئید کل، تانن کل، فعالیت آنتی‌اکسیدانی و اسیدهای فنولیک داشته است. اعمال تنش خشکی در هر دو مرحله فنولوژیکی سبب کاهش میزان رشد و عملکرد گیاه و نیز کاهش کلروفیل و محتوای نسبی آب شد. با این حال افزایش تولید ترکیبات فنلی و اسیدهای فنولیک (از قبیل اسیدهای رزمارینیک، کلروژنیک و کافئیک) و تجمع پرولین با اعمال تنش خشکی سبب کاهش آثار سوء تنش و افزایش خواص داروئی گیاه مفراح شد. همچنین اثر اعمال تنش خشکی در مرحله قبل از گلدهی بیشتر از اعمال آن در مرحله استقرار نشاء 6 برگی بود. بر اساس نتایج حاصل، اعمال تنش خشکی متوسط در مرحله قبل از گلدهی جهت افزایش بیوسنتز برخی ترکیبات فیتوشیمایی گیاه مفراح پیشنهاد می گردد.

مشاهده مقاله

21. تاثیر قارچ مایکوریزا آرباسکولار روی عملکرد و برخی از شاخص‌های فیزیولوژیک گلرنگ در شرایط کم‌آبی

هادی اسدپور؛ سعید حضرتی؛ امیر رضا صادقی؛ بهمن پاسبان اسلام

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 مرداد 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.319223.2521

چکیده

قارچ‌های میکوریزایی از طریق ایجاد تغییرات روی برخی از خصوصیات ریشه، جذب عناصر غذایی و آب در گیاهان میزبان اثرات تنش خشکی را کاهش می‌دهد. به منظور بررسی تاثیر قارچ مایکوریزا آرباسکولار بر برخی از خصوصیات گلرنگ بهاره رقم صفه تحت شرایط کم‌آبی، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1398 در مزرعه ... بیشتر قارچ‌های میکوریزایی از طریق ایجاد تغییرات روی برخی از خصوصیات ریشه، جذب عناصر غذایی و آب در گیاهان میزبان اثرات تنش خشکی را کاهش می‌دهد. به منظور بررسی تاثیر قارچ مایکوریزا آرباسکولار بر برخی از خصوصیات گلرنگ بهاره رقم صفه تحت شرایط کم‌آبی، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1398 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید مدنی استان آذربایجان شرقی به اجرا در آمد. نتایج نشان داد بیشترین و کمترین میزان عملکرد گلبرگ در شرایط عدم تنش کم‌آبی و تنش ‌کم‌آبی از مرحله گلدهی به ترتیب به میزان 6/281 و 3/197 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. در تیمار عدم تنش کم‌آبی بیشترین درصد روغن دانه به میزان 65/30 درصد مربوط به تیمار بذر با قارچ بود. بیشترین عملکرد روغن از تیمار عدم تنش‌ کم‌آبی 9/1098 کیلوگرم در هکتار، همچنین در تلقیح بذر با قارچ مایکوریزا آرباسکولار 8/1107 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. بیشترین میزان عملکرد دانه (4/4884 کیلوگرم در هکتار) در تیمار بدون تنش کم‌آبی در تلقیح بذر و خاک با قارچ بدست آمد. با توجه به نتایج تنش کم‌آبی منجر به کاهش عملکرد شده و تلقیح با قارچ مایکوریزا آرباسکولار به خصوص تلقیح بذر و خاک، عملکرد گیاهان تحت تنش کم‌آبی را به واسطه اثر مثبت در فرآیند جذب مواد غذایی و آب، رشد و نمو را بهبود بخشید و گیاهان تلقیح شده با قارچ مایکوریزا آرباسکولار در مقایسه با گیاهان تلقیح نشده از رشد، عملکرد و محتوی روغن بهتری در شرایط تنش کم‌آبی برخوردار بودند.

مشاهده مقاله

22. مقایسه عملکرد کمی و کیفی نسبت‌های جایگزینی کشت مخلوط کاسنی با یونجه یک‌ساله در سطوح مختلف تغذیه

مهرنوش گرشاسبی؛ محمد رفیعی الحسینی؛ سینا فلاح؛ علی اشرف جعفری؛ شمسعلی رضازاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 شهریور 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.319053.2516

چکیده

برخی گیاهان دارویی نقش مهمی در تولید علوفه با کیفیت دارند نقش مهمی دارند و ضمن کاهش هزینه‌های تولید به حفاظت محیط زیست نیز کمک می کنند.جهت بررسی اثر منابع مختلف کود و نسبت‌های مختلف کشت مخلوط جایگزینی کاسنی و یونجه یکساله اسکوتالاتا، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 99-1398 در مزرعه آزمایشی ... بیشتر برخی گیاهان دارویی نقش مهمی در تولید علوفه با کیفیت دارند نقش مهمی دارند و ضمن کاهش هزینه‌های تولید به حفاظت محیط زیست نیز کمک می کنند.جهت بررسی اثر منابع مختلف کود و نسبت‌های مختلف کشت مخلوط جایگزینی کاسنی و یونجه یکساله اسکوتالاتا، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 99-1398 در مزرعه آزمایشی واقع در شهرستان بهبهان به اجرا در آمد. فاکتور اول نوع نهاده تغذیه‌ای (شیمیایی، آلی و تلفیقی) شامل سه سطح کود شیمیایی (اوره + سوپرفسفات تریپل)، کود ورمی‌کمپوست و کود تلفیقی (کود زیستی نیتروکسین + فسفات بارور2+ 50 درصد کود شیمیایی) بود و فاکتور دوم نسبت‌های مختلف کشت در پنج سطح شامل: کشت خالص کاسنی (SC)، کشت خالص یونجه (SM)، یک ردیف کاسنی: یک ردیف یونجه (C1M1)، یک ردیف کاسنی: دو ردیف یونجه (C1M2) و دو ردیف کاسنی: یک ردیف یونجه (C2M1) بودند. نتایج نشان داد که بالاترین عملکرد علوفه خشک کاسنی و یونجه (به ترتیب04/4 و 63/4 تن در هکتار) در تیمار تک‌کشتی و منبع کود شیمیایی حاصل شد. نسبت‌های کشت مخلوط و کاربرد کودهای تلفیقی و ورمی‌کمپوست موجب بهبود پروتئین خام و خاکستر یونجه و بهبود فیبر خام علوفه کاسنی بدون کاهش در سایر صفات کیفی شدند. ارزیابی نسبت برابری زمین نشان دهنده برتری تمام نسبت‌های کشت مخلوط نسبت به تک‌کشتی این گیاهان بود. درنهایت تیمارهای کشت مخلوط C1M1 و C2M1 با نسبت برابری زمین 3/1 و مجموع عملکرد 44/5 و 95/4 تن در هکتار و کاربرد کود تلفیقی به عنوان تیمارهای برتر شناخته شدند.

مشاهده مقاله

23. ارزیابی زمان محلول‌پاشی و کود ‌نانو‌ذره کبالت به‌روش شیمیایی و شیمی‌سبز بر بر برخی شاخص‌های زراعی وکیفی لوبیا‌چشم‌بلبلی Vigna unguiculata L.))

مه لقا کیخا؛ مهدی دهمرده؛ عیسی خمری؛ زیبا سوری نظامی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 شهریور 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.321202.2532

چکیده

به‌منظور ارزیابی تاثیر زمان محلول‌پاشی و کود نانوذره کبالت بر شاخص‌های زراعی و کیفی لوبیا چشم‌بلبلی این تحقیق در سال زراعی 96-97 به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل انجام شد. تیمارهای آزمایش در چهار سطح، شامل عدم کاربرد نانوذره کبالت، نانو‌ذره با منشا -گیاهی، نانو‌ذره ... بیشتر به‌منظور ارزیابی تاثیر زمان محلول‌پاشی و کود نانوذره کبالت بر شاخص‌های زراعی و کیفی لوبیا چشم‌بلبلی این تحقیق در سال زراعی 96-97 به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل انجام شد. تیمارهای آزمایش در چهار سطح، شامل عدم کاربرد نانوذره کبالت، نانو‌ذره با منشا -گیاهی، نانو‌ذره با منشا شیمیایی و ترکیب نانوذره گیاهی و شیمیایی، به‌عنوان فاکتور اول و زمان محلول‌پاشی در دو سطح چهار و شش برگی) به‌عنوان فاکتور دوم بودند. تراکم کاشت لوبیا چشم ‌بلبلی 20 بوته در متر‌مربع بود و آبیاری دو بار در هفته انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که زمان محلول‌پاشی و کاربرد کود نانوذره با منشا شیمیایی و گیاهی، اثر معنی‌داری بر تمامی صفات مورد بررسی داشتند. بر اساس نتایج مقایسه میانگین، بیشترین میزان کلروفیل a (25/13 میکروگرم در گرم برگ)، کلروفیل b (50/7 میکروگرم در گرم برگ)، کاروتنویید (63/3 میکروگرم در گرم برگ)، همچنین ارتفاع بوته (84/34 درصد)، تعداد نیام در بوته (26/28 درصد)، عملکرد بیولوژیک (64/45 درصد)، عملکرد اقتصادی (10/59) نسبت به تیمار شاهد، آهن (26/0 پی-پی‌ام) و پروتئین برگ (46/14 پی‌پی‌ام)، از مرحله شش برگی و از کاربرد توام کود نانو‌ذره کبالت با منشا شیمیایی و گیاهی به‌دست آمد. از نظر تمام صفات مورد اندازه‌گیری، به‌نظر می‌رسد کاربرد هم‌زمان نانوذره کبالت به‌صورت شیمیایی و گیاهی، از طریق بهبود سیستم فتوسنتزی، افزایش دوام برگ و میزان فتوسنتز، منجر به افزایش عملکرد بیولوژیک و اقتصادی خواهد شد.

مشاهده مقاله

24. اثر سطوح مختلف آبیاری و کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد برخی ارقام گلرنگ در استان البرز

فاطمه قبادی؛ ناصر مجنون حسینی؛ مصطفی اویسی؛ غلام عباس اکبری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 شهریور 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.322613.2542

چکیده

جهت بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری و کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد برخی ارقام گلرنگ در استان البرز، آزمایشی به‌صورت کرت‌های دوبار خرد شده با سه فاکتور در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 98-1397 و در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در کرج اجرا شد. فاکتور اصلی سطوح آبیاری (نرمال، ... بیشتر جهت بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری و کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد برخی ارقام گلرنگ در استان البرز، آزمایشی به‌صورت کرت‌های دوبار خرد شده با سه فاکتور در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 98-1397 و در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در کرج اجرا شد. فاکتور اصلی سطوح آبیاری (نرمال، تا نیمه گل‌دهی و آبیاری تا آغاز پر شدن دانه)، فاکتور فرعی کود نیتروژن (100 و 50 د صد نیاز گیاه) و فرعی فرعی ارقام پدیده، پرنیان، گلدشت و گلمهر بودند. اثر فاکتورهای آبیاری، نیتروژن و رقم در صفات قطر و تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، وزن هزاردانه، عملکرد دانه و زیست توده در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. قطع آبیاری در مرحله آغاز دانه‌بندی و 50 درصد گل‌دهی به ترتیب منجربه کاهش 5/40 و 3/69 درصدی عملکرد دانه نسبت به آبیاری نرمال گردید. با کاهش 50درصدی نیتروژن نسبت به تأمین کامل آن، عملکرد دانه 7/25 درصد و زیست توده 1/20 درصد کاهش یافت. برهمکنش سطوح آبیاری و نیتروژن نشان داد که تأمین 100درصد نیاز نیتروژن درشرایط تنش خشکی مانع افت شدیدتر عملکرد شد. در این آزمایش در برهمکنش سطوح آبیاری و ارقام، رقم گلدشت برای صفت قطرطبق و ارقام گلدشت و پرنیان برای صفات تعداد دانه در طبق و وزن هزار دانه، برتری نشان دادند. ارقام پدیده و گلمهر برای این صفات تغییر معنی‌داری نشان ندادند.

مشاهده مقاله

25. تاثیر مدیریت کود، شخم و آبیاری بر میزان آبشویی نیتروژن، صفات کمی و کیفی کلزا (Brassica napus L.) در خاک شنی

قربان خدابین؛ مژده سادات خیاط مقدم؛ شهریار کاظمی؛ مهسا رفعتی آلاشتی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 مهر 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.325222.2563

چکیده

به منظور بررسی تأثیر سیستم‎های مختلف خاکورزی در شرایط کم‎آبیاری به همراه کاربرد کود اوره و ورمی‎کمپوست بر عملکرد کمّی و کیفی کلزا و برآورد مقدار آبشویی نیترات از خاک شنی، آزمایشی به‎صورت کرت‎های دوبار خرد شده در قالب بلوک‎های کامل تصادفی با سه تکرار و در دو سال زراعی 1398-1396 در موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع واقع در استان البرز ... بیشتر به منظور بررسی تأثیر سیستم‎های مختلف خاکورزی در شرایط کم‎آبیاری به همراه کاربرد کود اوره و ورمی‎کمپوست بر عملکرد کمّی و کیفی کلزا و برآورد مقدار آبشویی نیترات از خاک شنی، آزمایشی به‎صورت کرت‎های دوبار خرد شده در قالب بلوک‎های کامل تصادفی با سه تکرار و در دو سال زراعی 1398-1396 در موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع واقع در استان البرز انجام گرفت. از لحاظ عملکرد دانه و روغن بین شخم حداقل و شخم معمول تفاوت معنی‎داری وجود نداشت، از طرف دیگر در سیستم بدون شخم عملکرد روغن به میزان 22 درصد نسبت به شخم حداقل و 5/21 درصد نسبت به شخم معمول کاهش یافت. کاربرد تلفیقی کود ورمی‎کمپوست و اوره در شرایط آبیاری مطلوب، منجر به افزایش عملکرد روغن (24درصد نسبت به شاهد) کلزا شد. در هر سه نظام شخمی بیشترین میزان آبشویی نیتروژن در شرایط کاربرد کود اوره بدست آمد به طوری‎که در مقایسه با کاربرد ورمی‎کمپوست و تیمار تلفیقی کود به ترتیب 67 و 50 درصد در بدون شخم، 50 و 36 درصد در شخم حداقل و 49 و 34 درصد در بدون شخم بیشتر بود. تنش کم‎آبی باعث کاهش 6/7 درصدی لینولئیک اسید شد. بیشترین میزان اولئیک اسید (9/63 درصد) و لینولئیک اسید (7/20 درصد) به‎ترتیب در تیمار خاکورزی حداقل×کود تلفیقی و خاکورزی حداکثر×کود اوره مشاهده شد. از نتایج بدست آمده می‌توان نتیجه گرفت شخم حداقل و جایگزینی کود اوره با ورمی‎کمپوست با کاهش هدر رفت نیتروژن و همچنین تعدیل شرایط تنش ناشی از خشکی منجر به افزایش در عملکرد دانه و روغن کلزا می‌شود.

مشاهده مقاله

26. اثر محلول پاشی با اسید‌های آمینه و همزیستی با گونه‌های قارچ مایکوریزا بر خصوصیات گیاه دارویی همیشه بهار (Calendula officinalis)

مهدی طاهری اصغری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 مهر 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.320460.2530

چکیده

به منظور بررسی اثر محلول پاشی اسیدهای آمینه و کاربرد قارچ مایکوریزا بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی همیشه بهار (Calendula officinalis L.) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار، طی سال های زراعی 99-1398 و 98- 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل سه گونه قارچ مایکوریزا ... بیشتر به منظور بررسی اثر محلول پاشی اسیدهای آمینه و کاربرد قارچ مایکوریزا بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی همیشه بهار (Calendula officinalis L.) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار، طی سال های زراعی 99-1398 و 98- 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل سه گونه قارچ مایکوریزا (شاهد، Glomus mosseae، G.etunicatum و G. intraradices) و سطوح کود اسید آمینه سورن (این ترکیب تجاری حاوی انواع اسید آمینه های ضروری برای گیاه است) شامل بدون محلول‌پاشی و محلول پاشی در دو مرحله ساقه دهی و گل دهی بود. نتایج نشان داد تلقیح با مایکوریزا بر همه صفات مورد بررسی معنی دار بود. همچنین اثر کود اسید آمینه بر همه صفات به جز درصد اسانس و عملکرد عصاره اثر معنی‌داری داشت. در بین مایکوریزاهای مورد استفاده، Glomus mosseae توانست در بیشتر صفات نسبت بقیه قارچ‌ها برتری داشته باشد. بیشترین عملکرد بذر از تیمار کود اسید آمینه و Glomus mosseae با مقدار 2343 کیلوگرم در هکتار و بیشترین عملکرد اسانس نیز از تیمار Glomus mosseae با مقدار 74/7 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. با نتایج بدست آمده می‌توان گفت استفاده از کودهای دارای اسید آمینه به همراه تلقیح با مایکوریزا اثر مثبتی بر صفات گیاه دارویی همیشه بهار دارد.

مشاهده مقاله

27. تأثیر تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم گندم نان تحت رژیم‌های مختلف آبیاری

فریده صادقی؛ یوسف سهرابی؛ عادل سی و سه مرده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 آبان 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.324046.2555

چکیده

به منظور بررسی تاثیر تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی سیتوکینین، جیبرلین و سایکوسل بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم گندم تحت رژیم‌های مختلف آبیاری، آزمایشی به صورت کرت‌های دوبار خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کردستان در سال زراعی 96-1395 انجام گرفت. فاکتور آبیاری در چهار سطح: دیم، یک آبیاری ... بیشتر به منظور بررسی تاثیر تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی سیتوکینین، جیبرلین و سایکوسل بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم گندم تحت رژیم‌های مختلف آبیاری، آزمایشی به صورت کرت‌های دوبار خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کردستان در سال زراعی 96-1395 انجام گرفت. فاکتور آبیاری در چهار سطح: دیم، یک آبیاری (در مرحله غلاف رفتن)، دو آبیاری (در مراحل غلاف رفتن + گلدهی) و سه آبیاری (در مراحل غلاف رفتن + گلدهی+ دانه بندی) به عنوان عامل اصلی، دو رقم گندم (سیروان و هما) به عنوان عامل فرعی و فاکتور محلول‌پاشی با تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی شامل: شاهد، جیبرلین (100 میکرومولار)، سیتوکینین (100 میکرومولار) و سایکوسل (سه گرم در لیتر) به عنوان عامل فرعی فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد با محلول‌پاشی در مرحله ساقه رفتن، در اثر تیمار یک، دو و سه بار آبیاری میزان افزایش عملکرد دانه نسبت به تیمار دیم به ترتیب 29، 33 و 43 درصد و در مرحله دانه‌بندی 22، 28 و 33 درصد بود و رقم هما در مقایسه با رقم سیروان عملکرد بیشتری تولید کرد. به‌طور کلی، در محلول‌پاشی طی مرحله ساقه رفتن، بیشترین عملکرد دانه (504 گرم در متر‌مربع) تحت تیمارهای سه‌بار آبیاری و کاربرد سیتوکینین و در محلول‌پاشی طی مرحله دانه بندی، بیشترین عملکرد دانه (6/477 گرم در متر‌مربع) تحت شرایط سه‌بار آبیاری و مصرف سایکوسل از رقم هما به‌دست آمد. بنابراین کاربرد حتی یک آبیاری و تنظیم‌کننده‌های رشد سیتوکینین و سایکوسل می‌تواند عملکرد دانه گندم را افزایش دهد.

مشاهده مقاله

28. تعیین خلأ عملکرد و پتانسیل افزایش تولید کلزای آبی در ایران

سمانه رهبان؛ بنیامین ترابی؛ افشین سلطانی؛ ابراهیم زینلی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 آبان 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.319201.2520

چکیده

مطالعه حاضر با هدف برآورد خلأ عملکرد کلزای آبی در ایران، به عنوان اولین قدم برای برنامه ریزی به منظور افزایش پایدار تولید این گیاه زراعی مهم در سال 98-1396 در آزمایشگاه مدل‏سازی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان برای دوره زمانی 1378 تا 1393 انجام شد. برای برآورد خلأ عملکرد از روش ارائه شده در پروژه اطلس جهانی خلأ عملکرد در جهت شناسایی ... بیشتر مطالعه حاضر با هدف برآورد خلأ عملکرد کلزای آبی در ایران، به عنوان اولین قدم برای برنامه ریزی به منظور افزایش پایدار تولید این گیاه زراعی مهم در سال 98-1396 در آزمایشگاه مدل‏سازی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان برای دوره زمانی 1378 تا 1393 انجام شد. برای برآورد خلأ عملکرد از روش ارائه شده در پروژه اطلس جهانی خلأ عملکرد در جهت شناسایی پهنه‏های اقلیمی و همچنین شناسایی ایستگاه‏های هواشناسی مهم در مناطق تولید کلزا در کشور استفاده شد. عملکـرد واقعـی برای کلزای آبی در مناطق اصلی کشت آن در کشـور بـین 1184 تـا 2358 کیلـوگرم در هکتـار مـی‌باشـد. دامنـه عملکرد پتانسیل کلزای آبی 3823 تا 6520 کیلوگرم در هکتار برآورد گردید. بالاترین عملکرد پتانسیل در استان‌های همدان و لرستان محاسبه و کمترین آن مربوط به جلگه خوزستان بود. دامنه خلأ عملکرد در اقلیم‌های اصـلی کشـت آن در کشـور 2480 تـا 4365 کیلـوگرم در هکتـار یعنی بین 53 تا 77 درصد خلأ و به طور متوسط 3276 کیلوگرم در هکتار معادل 65 درصد خلأ عملکرد برآورد گردید. با در نظر گرفتن عملکرد قابل حصول به عنوان عملکرد هدف، بین 1544 تا 3208 و به طور متوسط 2261 کیلوگرم درهکتار عملکرد قابل حصول وجود دارد. بزرگ بودن خلأ عملکرد، بیان‏گر این است که از ظرفیت تولید گیاهان زراعی در کشور به خوبی استفاده نمی‏شود. بررسی دلایل و روش‏های رفع خلأ عملکرد موجود، و استفاده از راهکارهای مدیریتی کارآمد به منظور دستیابی به عملکردهای بالاتر از لحاظ اقتصادی و امنیت غذایی در کشور بسیار حائز اهمیت است.

مشاهده مقاله

29. اثرات تاریخ کاشت بر عملکرد و بهره‌وری مصرف آب برنج به روش کشت مستقیم در بستر خشک

محمدتقی فیض بخش؛ ابوالفضل فرجی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 14 آذر 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.319801.2523

چکیده

افزایش عملکرد در برنج مستلزم شناخت روش‌های مدیریتی مناسب از جمله تاریخ کاشت و معرفی ارقام جدید است. این آزمایش در سال زراعی 1399 بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان (عراقی محله) انجام شد. این پژوهش به-صورت دو آزمایش مجزا در دو تاریخ کاشت به‌موقع (30 اردیبهشت) و دیرهنگام (یک تیر) با هفت رقم برنج ... بیشتر افزایش عملکرد در برنج مستلزم شناخت روش‌های مدیریتی مناسب از جمله تاریخ کاشت و معرفی ارقام جدید است. این آزمایش در سال زراعی 1399 بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان (عراقی محله) انجام شد. این پژوهش به-صورت دو آزمایش مجزا در دو تاریخ کاشت به‌موقع (30 اردیبهشت) و دیرهنگام (یک تیر) با هفت رقم برنج (طارم هاشمی، فجر، ندا، شیرودی، تیسا، آنام، بی‌نام) اجرا گردید. نتایج نشان داد که اثر رقم در هر دو تاریخ کاشت بر روی همه صفات مورد بررسی (روز تا گلدهی، روز تا برداشت، ارتفاع بوته، تعداد پنجه، تعداد دانه پر در خوشه، تعداد دانه پوک در خوشه، عملکرد زیست‌توده ، عملکرد دانه، شاخص برداشت و بهره‌وری مصرف آب) معنی‌دار بود. در تاریخ کاشت به‌موقع، بیش‌ترین عملکرد دانه از ارقام ندا و شیرودی به ترتیب به میزان 3/9023 و 5/8675 کیلوگرم در هکتار مشاهده گردید. همچنین در تاریخ کاشت به‌موقع بیشترین بهره‌وری مصرف آب به ارقام ندا و شیرودی به ترتیب به میزان یک و 98/0 کیلوگرم بر مترمکعب تعلق داشت. در تاریخ کاشت دیرهنگام بیشترین بهره‌وری مصرف آب از ارقام تیسا و بی‌نام به ترتیب به میزان 74/0 و 63/0 کیلوگرم بر مترمکعب مشاهده شد. باتوجه به عملکرد دانه و بهره‌وری مصرف آب در تاریخ کاشت به‌موقع ارقام ندا و شیرودی و در کشت‌های دیرهنگام ارقام تیسا و بی‌نام می‌توانند جهت معرفی به کشاورزان و افزایش تنوع در ارقام مورد بهره‌برداری قرار گیرند.

مشاهده مقاله

30. برآورد سطح زیرکشت محصولات کشاورزی با استفاده از تصاویر ماهواره لندست 8 (مطالعه موردی: شهرستان شوشتر)

محمد عبیات؛ سعید امانپور؛ محمود عبیات؛ ماجده عبیات

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 14 آذر 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.322146.2537

چکیده

تصاویر ماهواره‌ای، از قابلیت بالایی جهت برآورد سطح زیرکشت محصولات کشاورزی برخوردارند. هدف این مطالعه، شناسایی سطح زیرکشت محصولات غالب در شهرستان شوشتر با استفاده از تصاویر لندست 8 طی دوره رشد در سال 1398 می‌باشد. با روش‌های طبقه‌بندی حداکثر احتمال و ماشین بردار پشتیبان در رویکرد اول و استفاده از شاخص گیاهی NDVI در رویکرد دوم، محصولات ... بیشتر تصاویر ماهواره‌ای، از قابلیت بالایی جهت برآورد سطح زیرکشت محصولات کشاورزی برخوردارند. هدف این مطالعه، شناسایی سطح زیرکشت محصولات غالب در شهرستان شوشتر با استفاده از تصاویر لندست 8 طی دوره رشد در سال 1398 می‌باشد. با روش‌های طبقه‌بندی حداکثر احتمال و ماشین بردار پشتیبان در رویکرد اول و استفاده از شاخص گیاهی NDVI در رویکرد دوم، محصولات زراعی در مراحل مختلف رشد و با توجه به تقویم زراعی آن‌ها، نقشه الگوی کشت محصولات این منطقه نگاشته شد. جهت بررسی صحت نتایج، نقشه‌های تولید شده با داده‌های مرجع مورد بررسی قرار گرفت. از آمار جهاد کشاورزی استان خوزستان در سال 1398 نیز برای ارزیابی نتایج استفاده شد. نتایج نشان داد که ضریب کاپا و صحت کلی در روش حداکثر احتمال به ترتیب 90 و 80 درصد، در روش ماشین بردار پشتیبان به ترتیب 92 و 90 درصد و در روش استفاده از شاخص NDVI، به ترتیب 95 و 93 درصد محاسبه شد. براساس نتایج، سطح زیرکشت گندم، جو، برنج و ذرت، در روش حداکثر احتمال، در مقایسه با آمار جهاد کشاورزی به ترتیب خطایی برابر 12/6، 16/4، 8/7 و 6/6 درصد و در روش ماشین بردار پشتیبان به ترتیب خطایی برابر 10/1، 8/3، 5/1، 7/2 درصد داشته است. اما استفاده از شاخص NDVI به عنوان بهترین روش برآورد سطح زیرکشت در منطقه، در مقایسه با آمار جهاد کشاورزی به ترتیب دارای خطایی برابر 2/4، 1/5، 4/3 و 4/6 درصد بوده که نشان‌دهنده قابلیت بالای شاخص‌های گیاهی در برآورد سطح زیرکشت محصولات با توجه به مرحله فنولوژی آن‌ها می‌باشد.

مشاهده مقاله

31. تأثیر مدیریت شیمیایی و تلفیقی علف‌های هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد و جمعیت علف‌های هرز ذرت دانه‌ای در شمال خوزستان

محسن فیض الهی؛ علی منصفی؛ افراسیاب راهنما قهفرخی؛ معصومه فرزانه

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 آذر 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.319359.2522

چکیده

به‌منظور مقایسه کنترل شیمیایی و مدیریت تلفیقی علف‌های هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه‌ای و جمعیت علف‌های هرز، پژوهشی مزرعه‌ای به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 99-1398 در اراضی زیر کشت ذرت مرکز تحقیقات در منطقه شاوور شهرستان شوش اجرا شد. تیمارهای این آزمایش شامل: بدون مهارعلف هرز(شاهد)، وجین دستی، 5/1 ... بیشتر به‌منظور مقایسه کنترل شیمیایی و مدیریت تلفیقی علف‌های هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه‌ای و جمعیت علف‌های هرز، پژوهشی مزرعه‌ای به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 99-1398 در اراضی زیر کشت ذرت مرکز تحقیقات در منطقه شاوور شهرستان شوش اجرا شد. تیمارهای این آزمایش شامل: بدون مهارعلف هرز(شاهد)، وجین دستی، 5/1 لیتر آترازین،. یک لیتر آترازین+مالچ کلشی، 175 گرم اولتیما، 150 گرم اولتیما+مالچ کلشی، 5/1 لیتر 2,4-D+MCPA ،. یک لیتر 2,4-D+MCPA +مالچ کلشی، 5/1 لیتر کروز و یک لیتر کروز+مالچ کلشی بود. نتایج نشان داد که تیمارهای کنترل وجین دستی و یک لیتر کروز+مالچ کلشی به ترتیب با مقادیر 4/14 و 2/13 تن در هکتار بیشترین میزان عملکرد دانه، تیمار وجین دستی با میانگین 5/31 تن در هکتار بیشترین عملکرد بیولوژیک؛ تیمارهای 5/1 لیتر کروز، 5/1 لیتر 2,4-D+MCPA و 5/1 لیتر آترازین به ترتیب با مقادیر 7/55، 6/53 و 7/47 درصد بیشترین شاخص برداشت ذرت را داشتند. از نظر پویایی جمعیت علف‌های هرز نیز، تیمارهای وجین دستی و یک لیتر کروز+مالچ کلشی بیشترین کاهش را در جمعیت و وزن خشک علف‌های هرز ایجاد نمودند که باعث کاهش رقابت و افزایش عملکرد در تیمارهای ذکر شده گردید. به طور کلی، اتخاد رویکردهای تلفیقی (شیمیایی+زراعی+مکانیکی) می‌تواند سهم به سزایی در افزایش عملکرد محصول ذرت و کاهش آلودگی‌های زیست محیطی داشته باشد.

مشاهده مقاله

32. بررسی روند تجمع ماده خشک در اندام‌های رویشی و زایشی ارقام مختلف گندم

مهدی جودی؛ شهرام مهری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 آذر 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.320075.2525

چکیده

هدف تحقیق حاضر مطالعه تسهیم ماده خشک به اندامهای هوایی در زمان گرده افشانی، دو هفته بعد از گرده افشانی و رسیدگی فیزیولوژیک در ارقام مختلف گندم و ارتباط احتمالی آن با عملکرد دانه بود. تعداد 18 رقم گندم در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان در شرایط فاریاب در سال زراعی 94-1393 مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که ارقام ... بیشتر هدف تحقیق حاضر مطالعه تسهیم ماده خشک به اندامهای هوایی در زمان گرده افشانی، دو هفته بعد از گرده افشانی و رسیدگی فیزیولوژیک در ارقام مختلف گندم و ارتباط احتمالی آن با عملکرد دانه بود. تعداد 18 رقم گندم در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان در شرایط فاریاب در سال زراعی 94-1393 مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که ارقام مختلف گندم در زمان گرده افشانی تفاوت معنی داری از نظر وزن ساقه، برگ، سنبله و وزن کل گیاه (بدون احتساب ریشه) داشتند. در این زمان بسته به رقم، اندامهای مختلف درصد متفاوتی از وزن کل گیاه را تشکیل دادند که نشان می دهد ارقام مختلف گندم از نظر تسهیم ماده خشک به اندامهای مختلف متفاوت عمل می کنند. در دو هفته بعد از گرده افشانی و رسیدگی فیزیولوژیک نیز ارقام گندم آزمایش شده از نظر تسهیم ماده خشک به اندامهای مختلف متفاوت بودند. در این مراحل نموی الگوی تسهیم مواد فتوسنتزی در تعدادی از ارقام حفظ و در تعدادی دیگر تغییر یافت که نشان می دهد الگوی تسهیم مواد فتوسنتزی یک رقم در طی یک مرحله نموی ضروررتا نمی تواند در مرحله نموی دیگر نیز دیده شود. تجزیه همبستگی نشان داد که وزن برگها در زمان گرده افشانی، وزن ساقه در دو هفته بعد از گرده افشانی و مقدار تسهیم مواد فتوسنتزی به دانه ها ارتباط مثبت و معنی داری با عملکرد دانه داشتند که پیشنهاد می کند صفات مذکور در برنامه های اصلاحی می توانند مورد توجه بیشتر قرار گیرند.

مشاهده مقاله

33. تاثیر کودهای شیمیایی و ورمی‏ کمپوست بر برخی خصوصیات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی کینوا

افسانه سلطان زاده؛ احمد قنبری؛ اسماعیل سیدآبادی؛ مهدی دهمرده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 آذر 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.323005.2546

چکیده

جهت ارزیابی بعضی خصوصیات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه کینوا (Chenopodium quinoa)، آزمایشی به صورت کرت‏های خردشده در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 99-1398 در مزرعه پژوهشی دانشگاه زابل اجرا گردید. عامل اصلی ورمی‏کمپوست در سه سطح (صفر، پنج و 10 تن درهکتار) و عامل فرعی کود شیمیایی در چهار سطح (25، 50، 75 و 100 درصد) بود. نتایج ... بیشتر جهت ارزیابی بعضی خصوصیات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه کینوا (Chenopodium quinoa)، آزمایشی به صورت کرت‏های خردشده در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 99-1398 در مزرعه پژوهشی دانشگاه زابل اجرا گردید. عامل اصلی ورمی‏کمپوست در سه سطح (صفر، پنج و 10 تن درهکتار) و عامل فرعی کود شیمیایی در چهار سطح (25، 50، 75 و 100 درصد) بود. نتایج نشان داد اثر ساده ورمی‏کمپوست بر صفات مورفولوژیکی شامل ارتفاع بوته، وزن هزاردانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت معنی‏دار می‏باشد. همچنین اثر متقابل ورمی‏کمپوست و کود شیمیایی بر پروتئین و رنگدانه‏های فتوسنتزی معنی‏دار بود. بیشترین ارتفاع بوته (75/47 سانتی‏متر)، وزن هزاردانه (56/2 گرم)، عملکرد دانه (64/1500 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد بیولوژیک (2/3953 کیلوگرم در هکتار) و شاخص برداشت (%38) از کاربرد 10 تن ورمی‏کمپوست در هکتار و بالاترین میزان پروتئین و رنگدانه‏های فتوسنتزی از کاربرد تلفیقی 10 تن ورمی‏کمپوست و 50 درصد کود شیمیایی ( kg/ha25 اوره، kg/ha50 سوپرفسفات‏تریپل و kg/ha50 سولفات پتاسیم) درهکتار حاصل شد. نتایج کلی تاثیر مثبت مصرف همزمان کود ورمی‏کمپوست و کود شیمیایی را بر خصوصیات مورفولوژیکی و شیمیایی کینوا نشان داد. بیشترین میزان پروتئین و رنگدانه‏های فتوسنتزی از تیمار 50 درصد کودشیمیایی و 10 تن ورمی‏کمپوست درهکتار به دست آمد. همچنین بیشترین ارتفاع بوته، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت از مصرف 10 تن ورمی‏کمپوست در هکتار حاصل گردید. درحالت کلی استفاده تلفیقی از کودهای شیمیایی و ورمی‏کمپوست می‏تواند ضمن افزایش عملکرد کینوا باعث کاهش مصرف کودهای شیمیایی و در نتیجه کاهش آثار زیست‏محیطی ناشی از آنها گردد.

مشاهده مقاله

34. مطالعه رفتار رشدی استویا تحت تاثیر الیسیتورهای زیستی و غیرزیستی در شرایط هیدروپونیک

مادح احمدی؛ عظیم قاسم نژاد؛ منصور قربانپور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 آذر 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.321904.2535

چکیده

به‌منظور بررسی اثر برخی الیسیتورهای زیستی و غیر زیستی بر تغییرات مورفولوژیکی گیاه دارویی استویا در تیمار با آب شور، تحقیق ‏حاضر به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با شش تکرار در شرایط گلخانه و کشت هیدروپونیک انجام شد. برای حصول ‏اطمینان بیشتر، آزمایش برای بار دوم نیز تکرار شد. قارچ‌های اندوفیت جداسازی شده از سرخدار (در ... بیشتر به‌منظور بررسی اثر برخی الیسیتورهای زیستی و غیر زیستی بر تغییرات مورفولوژیکی گیاه دارویی استویا در تیمار با آب شور، تحقیق ‏حاضر به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با شش تکرار در شرایط گلخانه و کشت هیدروپونیک انجام شد. برای حصول ‏اطمینان بیشتر، آزمایش برای بار دوم نیز تکرار شد. قارچ‌های اندوفیت جداسازی شده از سرخدار (در سه سطح شاهد، ‏TB20‎، ‏TB2-‎‎3‎‏)، تیمار محلول‌پاشی با ملاتونین (در سه سطح شاهد، 5/0 میکرومولار ملاتونین خالص و 5/0میکرومولار عصاره ‏Thymus vulgaris‏) و ‏سه سطح شوری ‏NaCl‏ (بدون شوری، شوری متوسط و شوری زیاد آب آبیاری) تیمارهای تحقیق حاضر را شامل شدند. گیاهان آزمایشی ‏از نقطه نظر پارامترهای مورفولوژیکی مورد بررسی قرار گرفتند. در هر دو آزمایش نتایج بیانگر اثر مثبت ملاتونین و اندوفیت بر بهبود ‏خصوصیات رشدی گیاه (یک تا دو برابر) تحت تنش شوری بود. با این وجود، در شرایط بدون شوری و کاربرد عصاره آویشن و قارچ ‏اندوفیت ‏TB20‎‏ بهترین نتیجه رشد مشاهده شد. اکثرصفات در شرایط غیر شور و کاربرد آویشن و قارچ اندوفیت ‏TB20‎‏ در بالاترین ‏میزان خود قرار داشته و نسبت به نمونه شاهد افزایش تقریبی یک و نیم برابری داشتند. باتوجه به اثرات مثبت ملاتونین و اندوفیت ‏به‌ویژه ‏TB20‎، پیشنهاد می‌شود که از عصاره گیاهان حاوی ملاتونین به‌عنوان تیمار حفاظتی در کشت استویا در شرایط شور استفاده شود.‏

مشاهده مقاله

35. تأثیر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر خصوصیات کمی و کیفی علوفه گوار (لوبیای خوشه‌ای)

محدثه حیدرزاده؛ سید محمدرضا احتشامی؛ محمد ربیعی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 آذر 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.324335.2557

چکیده

علی‌رغم پیشرفت صنعت دامپروری در ایران، به تولید گیاهان علوفه‌ای متناسب با این پیشرفت توجه نشده است. از این‌رو، این مطالعه در سال 1396، با ضرورت تولید خوراک برای تغذیه دام و طیور و با هدف تعیین بهترین تراکم و تاریخ کاشت بر خصوصیات کمی و کیفی علوفه گوار، در ایستگاه مؤسسه تحقیقات برنج کشور-رشت واقع در روستای گیل پرده‌سر سنگر به اجرا درآمد. ... بیشتر علی‌رغم پیشرفت صنعت دامپروری در ایران، به تولید گیاهان علوفه‌ای متناسب با این پیشرفت توجه نشده است. از این‌رو، این مطالعه در سال 1396، با ضرورت تولید خوراک برای تغذیه دام و طیور و با هدف تعیین بهترین تراکم و تاریخ کاشت بر خصوصیات کمی و کیفی علوفه گوار، در ایستگاه مؤسسه تحقیقات برنج کشور-رشت واقع در روستای گیل پرده‌سر سنگر به اجرا درآمد. در این آزمایش چهار تاریخ کاشت (٢٢ اردیبهشت، ٥ خرداد، ١٩ خرداد و ٢ تیر) و سه تراکم بوته (200، 400 و 600 هزار بوته در هکتار) به-صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تاریخ کاشت 5 خرداد و تراکم 600 هزار بوته در هکتار از لحاظ عملکرد علوفه تر (02/35 تن در هکتار)، پروتئین خام (02/19 درصد)، ماده خشک (35/54 درصد) و کربوهیدرات‌ (12/26 درصد) بر دیگر تاریخ‌های کاشت و تراکم بوته تحت آزمایش برتری داشت. بیش‌ترین عملکرد علوفه خشک (1/6 تن در هکتار) و الیاف نامحلول در شوینده خنثی (23/58 درصد) در تاریخ کاشت 22 اردیبهشت و تراکم 600 هزار بوته در هکتار مشاهده شد. میزان فیبر خام با تأخیر در کاشت افزایش پیدا کرد، ولی مقدار خاکستر تحت تأثیر تاریخ و تراکم‌های مختلف کاشت قرار نگرفت. با توجه به نتایج بدست آمده در پژوهش حاضر، جهت حصول بالاترین کمیت و کیفیت علوفه گیاه گوار در استان گیلان، تاریخ کاشت 5 خرداد و تراکم 600 هزار بوته در هکتار توصیه می‌شود.

مشاهده مقاله

36. بررسی تاثیر کودهای زیستی و شیمیایی بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی سنبل الطیب (Valeriana Officinalis L.)

مهدی حیدری رهنی؛ محمد نصری؛ یوسف فیلی زاده؛ پورنگ کسرایی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 آذر 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.326558.2577

چکیده

در این مطالعه تاثیر کود شیمیایی اوره در 5 سطح (0، 30، 60، 90 و 150 کیلوگرم در هکتار) و کودهای زیستی نیتروکسین و فسفربارور2 هر کدام در 2 سطح تلقیح و شاهد (عدم تلقیح) بر ویژگی های کمی و کیفی گیاه دارویی سنبل‌الطیب نظیر درصد اسید والرنیک، عملکرد اسید والرنیک، وزن خشک ریشه، وزن خشک اندام‌های هوایی، قطر ریشه، طول ریشه و عرض و طول برگ در سال های 99-1395 ... بیشتر در این مطالعه تاثیر کود شیمیایی اوره در 5 سطح (0، 30، 60، 90 و 150 کیلوگرم در هکتار) و کودهای زیستی نیتروکسین و فسفربارور2 هر کدام در 2 سطح تلقیح و شاهد (عدم تلقیح) بر ویژگی های کمی و کیفی گیاه دارویی سنبل‌الطیب نظیر درصد اسید والرنیک، عملکرد اسید والرنیک، وزن خشک ریشه، وزن خشک اندام‌های هوایی، قطر ریشه، طول ریشه و عرض و طول برگ در سال های 99-1395 مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش در مزرعه گیاهان دارویی مجتمع کشاورزی هومند آبسرد دماوند مزارع نوین ایرانیان به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا گردید. نتایج نشان داد کودهای زیستی و شیمیایی با تاثیر معنی‌دار بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی سنبل‌الطیب، باعث کاهش اسید والرنیک شدند، اما با افزایش عملکرد ماده خشک مقدار آن در واحد سطح افزایش یافت. بیشترین و کمترین مقدار اسید والرنیک (درصد) به ترتیب در شاهد (465/0درصد) و تیمار کاربرد همزمان کود اوره، نیتروکسین و فسفربارور2 (222/0درصد) بدست آمد. نتایج این تحقیق نشان داد که بیشترین و کمترین وزن خشک ریشه به ترتیب در تیمار کاربرد همزمان کود اوره، نیتروکسین و فسفربارور2 (665 کیلوگرم در هکتار) و شاهد (95/214 کیلوگرم در هکتار) بدست آمد. این آزمایش نشان داد که کودهای زیستی با افزایش معنی‌دار عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی سنبل الطیب، جایگزینی مناسب برای کودهای شیمیایی در بالا بردن کیفیت ترکیبات موثره آنها محسوب می شوند.

مشاهده مقاله

37. ‌فراتحلیل برخی عامل‌های زراعی مؤثر بر کاهش عملکرد ذرت علوفه‌ای در ایران

فرهاد عزیزی؛ علی ماهرخ؛ ویدا قطبی؛ فرید گل زردی؛ سید محمد علی مفیدیان؛ محمد زمانیان؛ وحید رهجو؛ مسعود ترابی؛ الیاس سلطانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 آذر 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.326061.2570

چکیده

این مطالعه به‌منظور جزئی‌سازی عامل‌های مدیریتی تأثیرگذار و تأثیرپذیر در امر تولید ذرت علوفه‌ای در کشور و شناسایی عوامل محدودکننده آن انجام شد. در این بررسی داده‌های به‌دست‌آمده از 43 مورد گزارش نهایی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و یا مقاله‌های مستخرج از آن‌ها طی 10 سال اخیر با استفاده از روش فراتحلیل (متاآنالیز) تجزیه‌وتحلیل ... بیشتر این مطالعه به‌منظور جزئی‌سازی عامل‌های مدیریتی تأثیرگذار و تأثیرپذیر در امر تولید ذرت علوفه‌ای در کشور و شناسایی عوامل محدودکننده آن انجام شد. در این بررسی داده‌های به‌دست‌آمده از 43 مورد گزارش نهایی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و یا مقاله‌های مستخرج از آن‌ها طی 10 سال اخیر با استفاده از روش فراتحلیل (متاآنالیز) تجزیه‌وتحلیل گردیدند. بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه در رابطه با گیاه ذرت علوفه‌ای مشاهده شد که تراکم 5.65 درصد، تنش خشکی 13.44- درصد، رقم 0.31 درصد، تاریخ کاشت 2.54- درصد و کود نیتروژن 24.00 درصد از تغییرات عملکرد علوفه ذرت را توجیه کردند. نتایج این مطالعه نشان داد که با افزایش تراکم بوته بین 80 تا 100 هزار بوته در هکتار، عملکرد حدود 49/9 درصد افزایش معنی‌داری یافت. در شرایط تنش ملایم، تنش شدید و تنش خیلی شدید خشکی، عملکرد علوفه ذرت به‌ترتیب 25.30، 14.38، 8.99 درصد، به‌طور معنی‌داری کاهش یافت. همچنین در مورد ارقام مختلف و گروه‌های مختلف رسیدگی، گروه 700، 3.83 درصد افزایش عملکرد معنی‌داری نسبت به سایر گروه‌ها را موجب شده است. برای تاریخ‌های کاشت ذرت علوفه‌ای بررسی‌شده نسبت به شاهد که نیمه اول خرداد است کاهش عملکرد علوفه مشاهده شد. در نهایت بیشترین درصد افزایش عملکرد علوفه ذرت، از مصرف 450 کیلوگرم کود اوره در هکتار حاصل شد. به‌طورکلی کود نیتروژن، تنش خشکی و تراکم کاشت به‌ترتیب به عنوان مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر عملکرد علوفه ذرت در ایران شناخته شدند.

مشاهده مقاله

38. پاسخ جوانه‌زنی بذر و رشد گیاهچه شیرین بیان به خراش‌دهی شیمیایی و سطوح جیبرلیک اسید

جلال قنبری؛ مرضیه بشارتی فر؛ غلامرضا خواجویی نژاد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 آذر 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.328615.2595

چکیده

زیستگاه‌های طبیعی شیرین بیان به‌طور چشم‌گیری کاهش یافته در حالی‌که تقاضا برای آن در حال افزایش است. بذرهای شیرین بیان به دلیل خواب ثانویه تحمیل شده توسط پوسته سخت دانه سرعت جوانه‌زنی پایینی را نشان می‌دهند. در این مطالعه که در بهار 1400 در دانشگاه شهید باهنر کرمان انجام شد، اثر متقابل خراش‌دهی با سولفوریک اسید (97-95 درصد به مدت 60 دقیقه) ... بیشتر

مشاهده مقاله

39. ارزیابی شاخص‌های کارایی نیتروژن در ژنوتیپ‌های گلرنگ تحت تأثیر منابع مختلف نیتروژن در شرایط دیم

عباس سلیمانی فرد؛ مانی مجدم؛ شهرام لک؛ مجتبی علوی فاضل

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 آذر 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.330550.2611

چکیده

کاربرد ازتوباکتر به عنوان جایگزین یا همراه مناسب کود شیمیایی نیتروژن با کارایی بالاتر نهاده‌ها در گیاه گلرنگ به عنوان یک گیاه سازگار به اقلیم‌های گوناگون از جمله راهکارهای کشاورزی پایدار است. بر این اساس به منظور بررسی تأثیر ازتوباکتر و کود شیمایی نیتروژن بر میزان جذب نیتروژن، نیتروژن دانه وکاه و کلش، شاخص‌های کارایی نیتروژن و ... بیشتر کاربرد ازتوباکتر به عنوان جایگزین یا همراه مناسب کود شیمیایی نیتروژن با کارایی بالاتر نهاده‌ها در گیاه گلرنگ به عنوان یک گیاه سازگار به اقلیم‌های گوناگون از جمله راهکارهای کشاورزی پایدار است. بر این اساس به منظور بررسی تأثیر ازتوباکتر و کود شیمایی نیتروژن بر میزان جذب نیتروژن، نیتروژن دانه وکاه و کلش، شاخص‌های کارایی نیتروژن و عملکرد دانه شش ژنوتیپ‌ گلرنگ تحت شرایط دیم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 95-1394 و 96-1395 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی سرابله در استان ایلام اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل ترکیبی از تلقیح بذر با ازتوباکتر همراه با مصرف کود شیمیایی اوره در چهار سطح (بدون مصرف هیچ منبع کودی (شاهد)، تلقیح بذر با ازتوباکتر، تلقیح بذر با ازتوباکتر+ 50 درصد نیتروژن از منبع اوره و 100 درصد نیتروژن از منبع کود شیمیایی اوره) و شش ژنوتیپ گلرنگ بود. نتایج تجزیه واریانس مرکب برای دو سال نشان داد که اثرات اصلی منبع کود نیتروژن و ژنوتیپ و همچنین اثر برهمکنش سال×منبع نیتروژن بر کلیه صفات اندازه‌گیری شده و شاخص‌های کارایی نیتروژن معنی‌دار بودند. نتایج مقایسه میانگین‌ها نشان داد که تیمار تلقیح با ازتوباکتر + 50 درصد کود شیمایی نیتروژن نسبت به تیمار 100 درصد مصرف کود شیمایی نیتروژن کارایی مصرف نیتروژن بالاتری داشت و نیز تفاوت معنی‌داری در عملکرد دانه بین این دو تیمار وجود نداشت، ژنوتیپ سینا با داشتن بیشترین عملکرد دانه و بالاترین کارآیی مصرف نیتروژن در مقایسه با سایر ژنوتیپ‌ها برای کشت در شرایط دیم منطقه مطلوب‌تر است.

مشاهده مقاله

40. اثر تاریخ کاشت و سطوح کود نیتروژن بر عملکرد و کیفیت علوفه کاسنی در شرایط آب و هوایی اهواز

ساحره هاشمیان؛ علیرضا ابدالی مشهدی؛ امین لطفی جلال آبادی؛ احمد کوچک زاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 دی 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.301828.2390

چکیده

گیاه کاسنی به‌دلیل خاصیت خوشخوراکی و قابلیت هضم بالای خود، نقـــش مـــوثری در افـــزایش تولیـــدات دام‌هـای اهلـی دارد. به‌منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و سطوح کود نیتروژن بر برخی صفات کاسنی (Cichorium intybus L.) آزمایشی به‌صورت کرت‌های یک‌بار خردشده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 96 – 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ... بیشتر گیاه کاسنی به‌دلیل خاصیت خوشخوراکی و قابلیت هضم بالای خود، نقـــش مـــوثری در افـــزایش تولیـــدات دام‌هـای اهلـی دارد. به‌منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و سطوح کود نیتروژن بر برخی صفات کاسنی (Cichorium intybus L.) آزمایشی به‌صورت کرت‌های یک‌بار خردشده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 96 – 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل چهار تاریخ کاشت (اول آبان، 15 آبان، اول آذر و 15 آذر) به‌عنوان کرت اصلی و چهار سطح نیتروژن (صفر(عدم کاربرد)، 75، 150، 225 کیلوگرم در هکتار) به‌عنوان کرت فرعی بودند. نتایج نشان داد که تاریخ کاشت تنها شاخص سبزینگی، قابلیت هضم ماده خشک و انرژی قابل هضم را تحت تاثیر قرار داد، ولی نیتروژن بر تمام صفات مورد بررسی اثر معنی‌داری داشت. افزایش کاربرد نیتروژن تا 225 کیلوگرم باعث شد که گیاه از نظر ارتفاع بوته، شاخص سبزینگی، سطح برگ، تعداد شاخه فرعی وزن تر و خشک شرایط بهتری را ایجاد نماید. به‌طوری‌که تیمار 225 کیلوگرم نیتروژن نسبت به عدم کاربرد، وزن تر اندام هوایی و درصد پروتئین علوفه را به‌ترتیب 35/66 و 44/6 درصد افزایش داد. اما در این دو صفت در تاریخ‌های کاشت مختلف بین سطوح کاربرد نیتروژن اختلاف معنی‌داری مشاهده نگردید. در این پژوهش تاریخ کاشت‌های دیرهنگام منجر به بهبود گیاه اکثر صفات فیزیولوژیکی، مرفولوژیکی، عملکردی وکیفی گیاه گردید. بر همین اساس می‌توان تاریخ کاشت اوایل تا اواسط آذر با میزان کود شیمیایی 150 را بهترین تیمار جهت کشت کاسنی در منطقه اهواز معرفی نمود.

مشاهده مقاله

41. بررسی عملکرد پروتئین دانه لوبیا قرمز در تراکم های مختلف بوته و روش های کنترل علف‌های هرز

محسن رشدی؛ محمد کاظم علیلو؛ سولماز کاظم علیلو

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 دی 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.306569.2422

چکیده

فواصل ردیف و تراکم کاشت از عوامل مهم در عملکرد لوبیا قرمز محسوب می‌شوند. در همین راستااثرات تراکم‌ بوته و روش‌های کنترل علف‌های هرز بر عملکرد پروتئین دانه لوبیا قرمز، به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی شهرستان خوی در سال 1397 بررسی شد. تراکم بوته در سه سطح (20، 25 و 30 بوته در متر‌مربع) ... بیشتر فواصل ردیف و تراکم کاشت از عوامل مهم در عملکرد لوبیا قرمز محسوب می‌شوند. در همین راستااثرات تراکم‌ بوته و روش‌های کنترل علف‌های هرز بر عملکرد پروتئین دانه لوبیا قرمز، به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی شهرستان خوی در سال 1397 بررسی شد. تراکم بوته در سه سطح (20، 25 و 30 بوته در متر‌مربع) و روش‌های کنترل علف‌های هرز در چهار سطح (عدم کنترل، علف‌کش اختصاصی(بنتازون)، علف‌کش عمومی(پاراکوات) و کنترل دستی) بودند. اثر متقابل تراکم بوته و روش‌های کنترل علف‌های هرز بر تعداد شاخه جانبی، تعداد غلاف در بوته، وزن صد دانه، عملکرد دانه، شاخص برداشت و عملکرد پروتئین دانه معنی دار ولی بر تعداد دانه در غلاف اثر معنی داری نداشت. بیش‌ترین تعداد غلاف در بوته (26 عدد) در تراکم 20 بوته در متر مربع و اعمال وجین دستی علف‌های هرز حاصل شد. بیش‌ترین عملکرد دانه و عملکرد پروتئین دانه نیز به ترتیب 3391 و 841 کیلوگرم در هکتار در تراکم 30 بوته در متر مربع و اعمال وجین دستی علف های هرز به دست آمد. تداخل علف‌های هرز، می تواند کیفیت محصول را نیز به واسطه تغییر در ترکیبات موجود در دانه نظیر پروتئین، تحت تاثیر قرار دهد. با افزایش توانایی رقابت محصول از طریق اتخاب تراکم بهینه (30 بوته در متر مربع) در ترکیب با وجین دستی علف‌های هرز، به عملکرد مطلوب در لوبیا قرمز دست یافت.

مشاهده مقاله

42. تأثیر کم‌آبیاری، کودهای شیمیایی و ورمی‌کمپوست بر ذرت علوفه‌ای (Zea mays L.)

دنیا بهروزی؛ مرجان دیانت؛ اسلام مجیدی هروان؛ محمد جواد میرهادی؛ علی شیرخانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 دی 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2021.328509.2594

چکیده

آزمایش به صورت کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و به مدت دو سال در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه انجام شد. آب آبیاری در سه سطح آبیاری کامل، 80 درصد نیاز آبى و 60 درصد نیاز آبى به عنوان فاکتور اصلی و کود شیمیایی در دو سطح مصرف 100 درصد مقدار توصیه شده بر اساس آزمون خاک و 50 درصد ... بیشتر آزمایش به صورت کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و به مدت دو سال در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه انجام شد. آب آبیاری در سه سطح آبیاری کامل، 80 درصد نیاز آبى و 60 درصد نیاز آبى به عنوان فاکتور اصلی و کود شیمیایی در دو سطح مصرف 100 درصد مقدار توصیه شده بر اساس آزمون خاک و 50 درصد این میزان در کرت های فرعی و سطوح مختلف کود ورمی‌کمپوست در سه سطح (صفر، سه و شش تن در هکتار) در کرت‌های فرعى فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که شاخص سطح برگ از آبیاری عادی تا تنش خشکی شدید از 51/4 به 6/1 کاهش یافت. بیشترین میزان عملکرد علوفه تر (5/82 تن در هکتار) در تیمار آبیاری مطلوب و مصرف توأم 100 درصد کود شیمیایی و شش تن در هکتار ورمی‌کمپوست به دست آمد و کمترین میزان آن (1/30 تن در هکتار) مربوط به تیمار تنش شدید (60 درصد نیاز آبی) و عدم مصرف کودهای شیمیایی و ورمی‌کمپوست بود. در همه سطوح آبیاری درصد پروتئین علوفه با استفاده از کود شیمیایی و ورمی‌کمپوست افزایش یافت و بیشترین درصد پروتئین علوفه (2/10 درصد) در تیمار آبیاری کامل و 100 درصد کود و شش تن هکتار ورمی‌کمپوست به دست آمد. بر اساس نتایج به دست آمده کود ورمی‌کمپوست به میزان شش تن در هکتار توانست اثرات منفی تنش خشکی را کاهش دهد.

مشاهده مقاله

43. تاثیر‌ سیلیکون بر ویژگی‌های کمی و فیزیولوژیک گاوزبان اروپایی (Borago officinalis L.) تحت رژیم‌های آبیاری

محمدرضا کیمیایی؛ علی رضا سیروس مهر؛ براتعلی فاخری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 بهمن 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.322842.2544

چکیده

به‌منظور بررسی تاثیر رژیم‌های آبیاری و محلول‌پاشی سیلیکون بر خصوصیات کمی و فیزیولوژیک گاوزبان ، آزمایشی به‌صورت اسپلیت‌ پلات و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 93-1392 در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل (زهک) اجرا گردید. تیمارها شامل: رژیم‌های آبیاری در سه سطح (90، 70 و 50 درصد ظرفیت زراعی مزرعه) به‌عنوان عامل ... بیشتر به‌منظور بررسی تاثیر رژیم‌های آبیاری و محلول‌پاشی سیلیکون بر خصوصیات کمی و فیزیولوژیک گاوزبان ، آزمایشی به‌صورت اسپلیت‌ پلات و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 93-1392 در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل (زهک) اجرا گردید. تیمارها شامل: رژیم‌های آبیاری در سه سطح (90، 70 و 50 درصد ظرفیت زراعی مزرعه) به‌عنوان عامل اصلی و چهار سطح محلول‌پاشی سیلیکون به‌فرم سیلیکات سدیم (Na2SiO3) (‌صفر، 2، 4 و 6 میلی‌مولار) به‌عنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان داد بیشترین میزان پرولین از اثر متقابل رژیم‌ آبیاری 50 درصد ظرفیت زراعی بدون کاربرد سیلیکون به‌میزان 7847/0 میلی‌-گرم بر وزن‌تر به‌دست آمد. بر اساس نتایج مقایسه میانگین، بیشترین میزان کلروفیل a (919/15 میلی‌گرم در گرم برگ)، کلروفیل b (14/7 میلی‌گرم در گرم برگ)، از اثر متقابل رژیم آبیاری 70 درصد ظرفیت زراعی و کاربرد 2 میلی مولار سیلیکون، همچنین تعداد گل در بوته، عملکرد خشک کل بوته (520 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد بیولوژیک (1187 کیلوگرم در هکتار)، به ترتیب از اثر متقابل رژیم آبیاری 70 و 50 درصد ظرفیت زراعی و کاربرد 6 میلی مولار سیلیکون به‌دست آمد. به‌طور کلی، سیلیکون اثرات رژیم-های‌ آبیاری را کاهش و سبب افزایش مقاومت گاوزبان در برابر کم‌آبی می‌شود. بنابراین استفاده از تیمار 4 میلی‌مولار سیلیکون جهت دستیابی به حداکثر عملکرد گل تحت شرایط کم‌آبی مناسب به‌نظر می‌رسد.

مشاهده مقاله

44. اثر به‌کارگیری مایکوریزا و سیلیکات پتاسیم بر پارامترهای فتوسنتزی و فلورسانس کلروفیل توت‌فرنگی تحت تنش گرمایی

عالیه شفیعی؛ مهدی حدادی نژاد؛ سعید عشقی؛ کامران قاسمی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 بهمن 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.319121.2519

چکیده

به‌منظور بررسی اثر سیلیکات پتاسیم و قارچ مایکوریزا بر شاخص‌های فتوسنتزی توت‌فرنگی پژوهشی در سال 1398 در گلخانه پژوهشی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری اجرا شد. این پژوهش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه فاکتور شامل قارچ مایکوریزا در دو سطح (وجود و عدم قارچ مایکوریزا)، سیلیکات پتاسیم دز سه سطح (صفر، 50 و 100 میلی‌گرم ... بیشتر به‌منظور بررسی اثر سیلیکات پتاسیم و قارچ مایکوریزا بر شاخص‌های فتوسنتزی توت‌فرنگی پژوهشی در سال 1398 در گلخانه پژوهشی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری اجرا شد. این پژوهش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه فاکتور شامل قارچ مایکوریزا در دو سطح (وجود و عدم قارچ مایکوریزا)، سیلیکات پتاسیم دز سه سطح (صفر، 50 و 100 میلی‌گرم در لیتر) به شکل محلول‌پاشی و دما در دو سطح (25 و 41 درجه سانتی‌گراد) با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد استفاده از سیلیکات پتاسیم منجر به کاهش خسارت تابش دریافتی در برگ‌های توت فرنگی شد. بطوریکه در شرایط تنش گرمایی و با وجود دریافت 1133میکرومول بر متر مربع بر ثانیه تابش فعال فتوسنتزی، مقدار تابش جذب شده تا سه برابر نسبت به شاهد کاهش یافت. برخلاف روند افی شد. بطوریکه تلقیح ریشه با قارچ مایکوریزا منجر به شبکه هیفی گسترده ریشه شد و کارآیی مصرف آب را تا 72 درصد بهبود داد. در نتیجه شرایط برای افزایش فتوسنتز خالص مهیا شد. هرچند تنش موجب افزایش فلورسانس پایه و کاهش بیشینه عملکرد کوانتومی سیستم نوری II شد. اما استفاده همزمان از میکوریزا و سیلیکات پتاسیم توانست این شاخص را تا رسیدن به سطح خوب (76/0) بهبود دهد. درنهایت، مشخص شد کاربرد سیلیکات پتاسیم توأم با قارچ مایکوریزا برخلاف کاربرد جداگانه آنها، تا حدود زیادی از ورود آسیب گرما به بخش‌های مختلف بوته جلوگیری می‌نماید.

مشاهده مقاله

45. اثر محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک و اسید جاسمونیک بر ویژگی‌های بیوشیمیایی و زراعی آویشن (Thymus vulgaris L.) در شرایط تنش خشکی

محمد نصری؛ زهرا کریمی؛ میثم اویسی؛ پورنگ کسرایی؛ حمیدرضا لاریجانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 بهمن 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.329510.2605

چکیده

جهت بررسی اثر محلول‌پاشی سالیسیلیک اسید و جاسمونیک اسید بر ویژگی‌های بیوشیمیایی آویشن، آزمایشی مزرعه‌ای به‌صورت اسپیلت پلات فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در منطقه ورامین در سال زراعی 99-1398 اجرا شد. عامل اصلی، سطوح آبیاری (60 (نرمال) و 110 (تنش خشکی) میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر) و فاکتورهای فرعی نیز محلول‌پاشی ... بیشتر جهت بررسی اثر محلول‌پاشی سالیسیلیک اسید و جاسمونیک اسید بر ویژگی‌های بیوشیمیایی آویشن، آزمایشی مزرعه‌ای به‌صورت اسپیلت پلات فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در منطقه ورامین در سال زراعی 99-1398 اجرا شد. عامل اصلی، سطوح آبیاری (60 (نرمال) و 110 (تنش خشکی) میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر) و فاکتورهای فرعی نیز محلول‌پاشی سطوح مختلف سالیسیلیک اسید (سه سطح شاهد (صفر)، 25 و 50 میلی‌گرم بر لیتر) و جاسمونیک اسید (سه سطح شاهد (صفر)، یک و دو میلی‌گرم بر لیتر) بودند. بیش‌ترین ارتفاع بوته (2/38 سانتی‌متر)، وزن‌های‌ تر و خشک شاخساره (3/7112 و 7/1778کیلوگرم در هکتار)، درصد متابولیت‌های ثانویه (اسانس 28/0 و تیمول 9/60 درصد) و غلظت سالیسیلیک اسید و جاسمونیک اسید برگ و کم‌ترین فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی آویشن باغی در تیمار آبیاری معمول همراه با محلول‌پاشی 50 و دو میلی‌گرم در لیتر سالیسیلیک اسید و جاسمونیک اسید مشاهده شد. محلول‌پاشی همزمان سالیسیلیک و جاسمونیک اسید در شرایط تنش خشکی، به‌ترتیب با کاهش 70، 85 و 72 درصدی فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی SOD، CAT و GPX، باعث شد که آسیمیلاسیون تولیدی صرف تولید ماده خشک شود. بنابراین استفاده خارجی الیستورهای سالسیلیک و جاسمونیک اسید در شرایط تنش خشکی، در افزایش تولید گیاه آویشن می‌تواند مدنظر باشد.

مشاهده مقاله

46. تأثیر هیومیک اسید و تنش شوری بر برخی شاخص‌های جوانه‌زنی و مورفوفیزیولوژیکی گل راعی ایرانی در شرایط کشت بافت

مهرداد رسولی؛ علیرضا نوروزی شرف

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 بهمن 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.328340.2593

چکیده

کاربرد ترکیب‌هایی که بتواند تحمل گیاهان را به تنش‌های محیطی از جمله شوری افزایش دهد حائز اهمیت است. برای ارزیابی تعدیل تنش شوری با استفاده از هیومیک اسید آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار روی گیاه دارویی گل راعی بومی ایران توده همدان (Hypericum perforatum L.) در آزمایشگاه کشت بافت دانشکده کشاورزی دانشگاه سیدجمال ... بیشتر کاربرد ترکیب‌هایی که بتواند تحمل گیاهان را به تنش‌های محیطی از جمله شوری افزایش دهد حائز اهمیت است. برای ارزیابی تعدیل تنش شوری با استفاده از هیومیک اسید آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار روی گیاه دارویی گل راعی بومی ایران توده همدان (Hypericum perforatum L.) در آزمایشگاه کشت بافت دانشکده کشاورزی دانشگاه سیدجمال الدین اسدآبادی در سال 1398 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه سطح شوری (0، 50 و 100 میلی‌مول بر لیتر) نمک کلرید سدیم و چهار سطح اسید هیومیک (صفر، 25، 50، 100 میلی‌گرم بر لیتر) بود. بیشترین درصد (65/98%) و سرعت جوانه‌زنی (94/38) و طول ریشه (21/34 میلی‌متر) در تیمار 50 میلی‌مول بر لیتر هیومیک اسید و بدون شوری بدست آمد. بیشترین ارتفاع گیاه، وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن تر و خشک ریشه و کلروفیل کل مربوط به شرایط بدون تنش و هیومیک اسید با غلظت 100 میلی‌مول بر لیتر بود. بیشترین مقدار فنل در تیمار شوری 50 میلی‌مولار و هیومیک اسید با غلظت 50 میلی‌گرم بر لیتر بود. بیشترین میزان آنتی اکسیدان (77/99 میلی گرم بر گرم) و فلاونوئید کل (39/2 میلی گرم بر گرم) و کمترین میزان پراکسید هیدروژن (12/9 میکرو گرم بر گرم) در تیمار شوری 100 میلی‌مولار و هیومیک اسید با غلظت 50 میلی‌گرم بر لیتر به‌دست آمد. نتایج پژوهش نشان داد اثر تعدیل کننده به‌ویژه کاربرد سطوح 50 میلی گرم بر لیتر هیومیک اسید می‌تواند بر فرآیندهای فیزیولوژیک و صفات رویشی گیاه گل راعی تحت تنش شوری اثر گذار باشد.

مشاهده مقاله

47. اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر ویژگی‌های فنولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد گواردر رفسنجان

محسن زعفرانیه

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 بهمن 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.325576.2565

چکیده

به‌منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر خصوصیات مرفولوژیک، فیزیولوژیک و عملکرد دانه گوار، آزمایشی به‌صورت طرح اسپیلت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 97-98 و 98-99 انجام گردید. در این آزمایش تاریخ‌های مختلف کشت به عنوان عامل اصلی در نظر گرفته شدند و از تاریخ 15- فرودین به‌صورت ماهیانه تا 15-شهریور کشت ... بیشتر

مشاهده مقاله

48. بررسی کارآیی مصرف نور و نیتروژن حاصل از تثبیت بیولوژیکی در کشت مخلوط سویا و کنجد

رحمت عباسی؛ میثم نامداری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 بهمن 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.324885.2560

چکیده

به‌منظور مطالعه رقابت گیاه سویا و کنجد در نسبت‌های مختلف کشت مخلوط به‌روش جایگزینی، آزمایشی به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال زراعی 98-1397 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل نسبت‌های کاشت 0:100، 25:75، 50:50، 75:25 و 100:0 (به‌ترتیب کنجد-سویا) بودند. نتایج نشان داد نسبت‌های ... بیشتر

مشاهده مقاله

49. اثر روش‌های آبیاری و محلول‌پاشی عناصر غذایی بر عملکرد، اجزای عملکرد و صفات کیفی برنج

نعمت اله صداقت؛ عباس بیابانی؛ مرتضی نصیری؛ الهیار فلاح؛ ناهید فتحی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 اسفند 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.326144.2572

چکیده

آب نقش بسیار مهمی در گیاه برنج دارد و به‎منظور بررسی اثر روش‌های‌ آبیاری و محلول‌پاشی عناصر غذایی بر عملکرد برنج، آزمایشی به صورت کرت‌های‌ خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و دو عامل شامل روش‌های آبیاری در سه سطح (غرقابی، تناوبی خشکی و رطوبت و اشباع) در کرت‌های اصلی و محلول‌پاشی با عناصر غذایی در شش سطح (شاهد، ... بیشتر آب نقش بسیار مهمی در گیاه برنج دارد و به‎منظور بررسی اثر روش‌های‌ آبیاری و محلول‌پاشی عناصر غذایی بر عملکرد برنج، آزمایشی به صورت کرت‌های‌ خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و دو عامل شامل روش‌های آبیاری در سه سطح (غرقابی، تناوبی خشکی و رطوبت و اشباع) در کرت‌های اصلی و محلول‌پاشی با عناصر غذایی در شش سطح (شاهد، نیتروژن، نیتروژن + پتاسیم، نیتروژن + پتاسیم + روی، نیتروژن + پتاسیم + روی + بور و نیتروژن + پتاسیم + روی + بور + مولیبدن) در کرت‌های فرعی در سال 1397 در موسسه تحقیقات برنج کشور، معاونت مازندران (آمل) روی رقم برنج کشوری اجرا شد. نتایج نشان داد که از نظر روش آبیاری، کود و برهمکنش آنها، عملکرد شلتوک و درصد آمیلوز در سطح احتمال یک درصد و سایر صفات کیفی در سطح احتمال پنج درصد معنی‌دار شد. بیش‌ترین تعداد گلچه در خوشه (73/198)، دانه پر (15/167)، درصد آمیلوز (67/21 درصد) برای آبیاری اشباع حاصل شد. بالاترین عملکرد شلتوک با میانگین 07/6643 کیلوگرم در هکتار در آبیاری اشباع در شرایط محلول‌پاشی با نیتروژن + پتاسیم و آبیاری تناوبی خشکی و رطوبت در شرایط محلول‌پاشی با نیتروژن + پتاسیم + روی با میانگین 13/6163 کیلوگرم در هکتار نسبت به شاهد بدست آمد که به عنوان تیمار برتر در شرایط مشابه این تحقیق انتخاب شدند.

مشاهده مقاله

50. ارزیابی توانایی گیاه سورگوم علوفه‏ ای در حذف کادمیم به کمک بیوچار و باکتری‏‏ های محرک رشد گیاه

فاطمه دلاورنیا؛ فائزه زعفریان؛ رقیه حسن پور؛ همت اله پیردشتی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 اسفند 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.326280.2573

چکیده

به‌منظور ارزیابی توانایی گیاه سورگوم علوفه ‏ای (Sorghum bicolor L.) در حذف فلز سنگین کادمیم به کمک بیوچار و باکتری سودوموناس پوتیدا آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در تابستان سال 1398 در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، در شرایط گلخانه صورت گرفت. نتایج نشان داد که حضور کادمیم در بستر کشت گیاه سورگوم ... بیشتر

مشاهده مقاله

51. تأثیر تراکم کاشت در افزایش قدرت رقابتی ارقام نخود (Cicer arietinum L.) در مقابل علف‌های هرز

فاطمه قاسمی؛ وریا ویسانی؛ مرجان دیانت؛ محمود مرادی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 اسفند 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.327605.2586

چکیده

به منظور بررسی امکان افزایش قدرت رقابتی برخی از ارقام نخود دیم در مقابل علف‌های هرز با استفاده از تراکم کشت آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، ایستگاه گریزه سنندج در سال زراعی 1399 اجرا گردید. فاکتور اول تراکم نخود ... بیشتر به منظور بررسی امکان افزایش قدرت رقابتی برخی از ارقام نخود دیم در مقابل علف‌های هرز با استفاده از تراکم کشت آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، ایستگاه گریزه سنندج در سال زراعی 1399 اجرا گردید. فاکتور اول تراکم نخود در سه سطح 30، 36 و 42 بوته در متر مربع به عنوان کرت اصلی، ارقام نخود در هفت سطح شامل آزاد، جم، محلی، هاشم، ILC482، پیروز و کاکا و عملیات مدیریتی در دو سطح وجین کامل در تمام فصل رشد و عدم وجین به عنوان فاکتورهای فرعی بودند. بر اساس نتایج به دست آمده وجین علف هرز باعث افزایش عملکرد و اجزای عملکرد شد. در عملکرد و اجزای عملکرد نخود بین ارقام مورد بررسی تفاوت معنی‌دار وجود داشت. ارقام ILC482 و کاکا به ترتیب از بیشترین و کمترین تعداد شاخه اصلی به میزان 82/3 و 58/2 برخوردار بودند. بیشترین تعداد شاخه فرعی در تراکم 30 بوته در متر مربع به دست آمد. بیشترین تعداد غلاف در بوته به میزان 12/14 و 41/13 در ارقام پیروز و جم و کمترین تعداد غلاف در بوته به مقدار 98/7 در رقم هاشم مشاهده شد. حداکثر عملکرد دانه، شاخص تحمل رقابت و کمترین تراکم علف هرز را رقم جم دارا بود. با افزایش تراکم بوته تعداد دانه در متر مربع، عملکرد دانه و شاخص تحمل رقابت افزایش نشان داد و بیشترین مقدار آن‌ها در تراکم 42 بوته در متر مربع به دست آمد.

مشاهده مقاله

52. ارزیابی عملکرد کمی و کیفی ارقام جدید چغندرقند پاییزه در استان خوزستان

محمد سعید حسنوندی؛ مصطفی حسین پور؛ اباذر رجبی؛ سید باقر محمودی؛ داریوش طالقانی؛ سعید صادق زاده حمایتی؛ قاسم پرمون

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 اسفند 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.329580.2606

چکیده

پژوهش حاضر به‏منظور مقایسه ارقام جدید چغندرقند از نظر عملکرد کمی و کیفی در شرایط کشت پاییزه به‏صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفی‌آباد دزفول در سال زراعی 97-1396 به اجرا در آمد. این مطالعه شامل 22 رقم جدید داخلی و خارجی چغندرقند بوده که در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. صفات اندازه‌گیری ... بیشتر پژوهش حاضر به‏منظور مقایسه ارقام جدید چغندرقند از نظر عملکرد کمی و کیفی در شرایط کشت پاییزه به‏صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفی‌آباد دزفول در سال زراعی 97-1396 به اجرا در آمد. این مطالعه شامل 22 رقم جدید داخلی و خارجی چغندرقند بوده که در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. صفات اندازه‌گیری شده شامل تعداد برگ در بوته، عملکرد ریشه، عیار قند، درصد شکر سفید، عملکرد شکر سفید، ضریب استحصال، میزان سدیم، پتاسیم و نیترات مضره، میزان قند ملاس و نسبت آلکالوئیدی بود. نتایج نشان داد، تمام صفات اندازه‌گیری شده در ارقام مورد بررسی دارای تفاوت معنی‌دار بودند. بالاترین عملکرد ریشه و عملکرد شکر تولیدی در ارقام کالاس و هانی با متوسط تولید 125 و 113 تن در هکتار ریشه و 5/13 و 6/13 تن در هکتار شکر سفید مشاهده شد. بالاترین عیار قند و درصد شکر سفید از رقم اسپارتا با میانگین‌های 75/15 و 63/13 درصد بدست آمد. بالاترین و پایین‌ترین ضریب استحصال شکر نیز مربوط به رقم اسپارتا (5/86 درصد) و رقم شریف ( 6/72 درصد) بود. دامنه تغییرات میزان سدیم از 54/1 تا 26/4، پتاسیم از 25/2 تا 95/3 و نیترات مضر نیز از 78/1 تا 22/3 میلی‌اکی والان بود. در مجموع پیشنهاد می‏شود جهت حصول حداکثر عملکرد ریشه و شکر از ارقامی مانند کالاس و هانی و یا سایر ارقامی که با این ارقام در یک گروه قرار می‏گیرند استفاده شود تا حداکثر درآمد برای کشاورز حاصل شود.

مشاهده مقاله

53. بررسی ضرایب ژنتیکی ارقام برنج برای کاربرد در مدل‌های شبیه‌سازی گیاه زراعی

شهرام نظری؛ مریم حسینی؛ سجاد رحیمی مقدم؛ محمد محمدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 اسفند 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.329050.2599

چکیده

به‌منظور تعیین تفاوت‌های فنولوژی برخی ارقام اصلاح‌شده برنج برای کاربرد در مدل‌های شبیه‌سازی گیاه زراعی، آزمایشی در مزرعه پژوهشی مؤسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) در سال 1399 به‌صورت بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمار آزمایش شامل شش رقم برنج (رش، آنام، گوهر، SA1، SA6 و M7) بود. نتایج نشان داد که بالاترین سرعت نمو در مرحله رشد ... بیشتر به‌منظور تعیین تفاوت‌های فنولوژی برخی ارقام اصلاح‌شده برنج برای کاربرد در مدل‌های شبیه‌سازی گیاه زراعی، آزمایشی در مزرعه پژوهشی مؤسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) در سال 1399 به‌صورت بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمار آزمایش شامل شش رقم برنج (رش، آنام، گوهر، SA1، SA6 و M7) بود. نتایج نشان داد که بالاترین سرعت نمو در مرحله رشد رویشی و مرحله پر شدن دانه در رقم آنام مشاهده شد. کم‌ترین و بیش‌ترین زمان لازم جهت شروع سبز شدن با سه و شش روز به‌ترتیب در ارقام آنام و گوهر بود. بیش‌ترین مدت زمان لازم جهت دست‌یابی به حداکثر گل‌دهی و رسیدگی فیزیولوژیکی با 71 و 103 روز در رقم گوهر به-دست آمد. بالاترین طول دوره گل‌دهی با 19 و 20 روز به‌ترتیب در ارقام دیر رس رش و گوهر به‌دست آمد. بیش‌ترین درجه روز رشد از شروع پر شدن دانه تا رسیدگی فیزیولوژیکی با 401 درجه روز رشد مربوط به رقم M7 مشاهده شد. بیش‌ترین زمان دمایی تجمعی پیش از گل‌دهی با 1208 درجه روز رشد به‌ترتیب متعلق به رقم گوهر بود. بالاترین شاخص برداشت با 91/50 درصد در رقم گوهر به‌دست آمد. همچنین نتایج نشان داد که بیش‌ترین وزن تک دانه تحت شرایط ایده‌آل با 030/0 گرم در ارقام گوهر و M7 مشاهده شد. نتایج به-دست آمده نشان داد که بالاترین ارتفاع بوته مربوط به رقم M7 با 150 سانتی‌متر بود.

مشاهده مقاله

54. ارزیابی عملکرد کمی و کیفی علوفه دراکوتیپ های چاودار(Secale cereal L.) بومی ایران

شکیبا شاهمرادی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 اسفند 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.328142.2592

چکیده

منابع ژنتیکی چاودار بومی ایران دارای تنوع بالایی در صفات زراعی و مورفولوژیکی می‌باشد. بهره برداری از این منابع در توسعه واریته‌های جدید گیاهی اهمیت بالایی دارد. در این پژوهش تعداد 9 اکوتیپ چاودار، به همراه ارقام تجاری چاودار، جو و تریتیکاله در سه سال زراعی94-93، 96-95 و 97-96 در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال وبذر درکرج ارزیابی ... بیشتر منابع ژنتیکی چاودار بومی ایران دارای تنوع بالایی در صفات زراعی و مورفولوژیکی می‌باشد. بهره برداری از این منابع در توسعه واریته‌های جدید گیاهی اهمیت بالایی دارد. در این پژوهش تعداد 9 اکوتیپ چاودار، به همراه ارقام تجاری چاودار، جو و تریتیکاله در سه سال زراعی94-93، 96-95 و 97-96 در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال وبذر درکرج ارزیابی شدند. تحقیق شامل سه آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار می‌شد. بررسی صفات فنولوژیکی، مورفولوژیکی و زراعی اکوتیپ‌ها در سال‌های مختلف نشان داد اثر متقابل سال و اکوتیپ بر همه صفات به جز صفت روزتاگلدهی معنی‌دار بود. براساس عملکرد علوفه خشک اکوتیپ شماره 119 چاودار دارای بالاترین میانگین بود و رقم تریتیکاله پایین‌ترین میانگین را به خود اختصاص داد. براساس مقایسه درصد NDF و ADF در علوفه، اکوتیپ شماره 119 و رقم جو والفجر به‌طور معنی‌داری پایین‌تر از سایر نمونه‌ها بودند. براساس میانگین فیبر موجود در علوفه نیز اکوتیپ شماره 119 پایین‌ترین میانگین را به خود اختصاص داد. لذا به نظر می‌رسد اکوتیپ شماره 119 علاوه بر پتانسیل بالای تولید علوفه، دارای کیفیت علوفه مطلوبی نیز می‌باشد. بنابراین می‌توان از اکوتیپ مذکور جهت ارزیابی‌های تکمیلی و بکارگیری در برنامه‌های به‌نژادی بهره جست.

مشاهده مقاله

55. ارزیابی عملکرد، اجزای عملکرد و صفات کیفی توده‌های بالنگوی شهری باکاربرد برخی مواد ضدتعرق در شرایط دیم

سعیده سادات کرمانی پوربقایی؛ مجید پوریوسف؛ علیرضا یوسفی؛ مسعود رفیعی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 اسفند 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.329357.2604

چکیده

به‌منظور ارزیابی عملکرد، اجزای عملکرد و صفات کیفی توده‌های بالنگوی شهری (Lallemantia iberica L.) با کاربرد برخی مواد ضدتعرق در شرایط دیم در سال زراعی ۱۳۹۸- ۱۳۹۷ آزمایشی در دو منطقه کرج و خرم‌آباد اجرا شد. آزمایش ‌به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با دو فاکتور در سه تکرار اجرا گردید. فاکتور اول شامل چهار توده‌ بالنگوی شهری ... بیشتر به‌منظور ارزیابی عملکرد، اجزای عملکرد و صفات کیفی توده‌های بالنگوی شهری (Lallemantia iberica L.) با کاربرد برخی مواد ضدتعرق در شرایط دیم در سال زراعی ۱۳۹۸- ۱۳۹۷ آزمایشی در دو منطقه کرج و خرم‌آباد اجرا شد. آزمایش ‌به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با دو فاکتور در سه تکرار اجرا گردید. فاکتور اول شامل چهار توده‌ بالنگوی شهری (کردستان، تکاب، نظرکهریزی و کلیبر)و فاکتور دوم شامل سه ماده ضدتعرق (کائولین با‌غلظت پنج درصد، کیتوزان با ‌غلظت یک درصد و ایستا با غلظت 2درصد)و عدم کاربرد ماده ضدتعرق (شاهد)مورد بررسی ‫قرار گرفت. نتایج نشان داد، اثر متقابل سه گانه توده، ماده ضدتعرق و مکان بر بیشتر صفات مورد بررسی معنی‌دار شد. در بین مواد ضد‌تعرق، کیتوزان بیشترین تاثیر را بر توده‌های کشت شده داشت و به ترتیب موجب افزایش 20، 4، 11، 18 درصدی عملکرد دانه، زیست‌توده، روغن و موسیلاژ نسبت به شاهد شد. همچنین توده‌های نظرکهریزی، کلیبر، کردستان وتکاب کشت شده در کرج به ترتیب بیشترین مقدار را در صفات مورد مطالعه تحت محلول‌پاشی با مواد ضدتعرق به خود اختصاص دادند. طبق بررسی‌های صورت گرفته در این پژوهش انتخاب توده مناسب با منطقه و استفاده از موادضدتعرق موجب افزایش عملکرد و اجزای عملکرد، صفات کیفی دانه بالنگوی شهری در شرایط کشت دیم گردید.

مشاهده مقاله

56. بررسی برهمکنش پایه و رقم سیب بر صفات کمی و کیفی میوه در شرایط آب و هوایی مشهد

الهه حسینی ثانوی؛ بهرام عابدی؛ طاهره پروانه

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 اسفند 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.332244.2626

چکیده

مطالعات زیادی در مورد تأثیر پایه و رقم بر صفات فیزیکوشیمیائی سیب صورت گرفته و نتایج تأثیرگذاری متفاوت این دو عامل را نشان داده‌اند. به منظور ارزیابی اثر سه پایه رویشی M9 ،M7 و MM106 بر برخی صفات کمی و کیفی میوه سیب ارقام "گلدن‌دلیشز" و "رددلیشز"، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در ... بیشتر مطالعات زیادی در مورد تأثیر پایه و رقم بر صفات فیزیکوشیمیائی سیب صورت گرفته و نتایج تأثیرگذاری متفاوت این دو عامل را نشان داده‌اند. به منظور ارزیابی اثر سه پایه رویشی M9 ،M7 و MM106 بر برخی صفات کمی و کیفی میوه سیب ارقام "گلدن‌دلیشز" و "رددلیشز"، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی مشهد در اواخر تابستان 1400 اجرا شد. صفات کمی و کیفی میوه شامل وزن، حجم، چگالی، طول، قطر، سفتی، اسیدیته، مواد جامد محلول، محتوای فنلی، فعالیت آنتی‌اکسیدانی و آنتوسیانین میوه در این آزمایش اندازه‌گیری شد. بر اساس نتایج بیشترین مقدار فنل کل (9/652 میلی‌گرم بر گرم وزن تر) و آنتوسیانین (9/35 میلی‌گرم بر گرم وزن تر) در ترکیب رقم "رددلیشز" روی پایه M9 مشاهده شد. رقم "رددلیشز" بیشترین قطر (64/78 میلی‌متر) و وزن میوه (9/166 گرم) را به خود اختصاص داد. بیشترین سفتی نیز در پایه M9 (64/5 کیلوگرم بر سانتی‌متر مکعب) مشاهده شد. به طور کلی نتایج این تحقیق حاکی از تأثیر متفاوت برهمکنش پایه و رقم بر خصوصیات مورد مطالعه بود و بسته به هدف باغدار می‌توان ترکیبات پیوندی گوناگونی را توصیه نمود. ارقام بر روی پایه M9و MM106 با داشتن ترکیبات فنلی و آنتوسیانین زیاد از نظر فواید سلامتی به عنوان ترکیب پیوندی ارزشمند در شرایط آب و هوایی مشهد پیشنهاد گردید.

مشاهده مقاله

57. رد یابی ژن tms2 عامل گال طوقه در دو رقم رز تجاری شاخه بریده ("Pearl" و"Angelina" ) به وسیله یک نانو زیست‌حسگر

اکرم وطن‌خواه؛ سعید ریزی؛ زهرا ایزدی؛ عبدالرحمان معتمدی؛ مهدی قاسمی ورنامخواستی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 14 اسفند 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.327046.2580

چکیده

در این تحقیق ژن tms2 عامل گال طوقه در دو رقم رز Rosa hybrida L. ("Pearl" و"Angelina" ) با کمک روش‌های الکتروشیمیایی شناسایی شد. در این پژوهش تثبیت و هیبریداسیون توالی تک رشته (ssDNA) مربوط به ژن tms2، Agrobacterium tumefaciens با روش طیف سنجی امپدانس الکتروشیمیایی بررسی شد. الکترود گرافیتی مغز مداد با نانو موادی شامل گرافن اکساید احیا شده و نانو ذرات طلا اصلاح ... بیشتر

مشاهده مقاله

58. اثر تاریخ کاشت تاخیری بر صفات فنولوژیک، عملکرد دانه و برخی اسیدهای چرب هیبریدهای جدید آفتابگردان

سعید سیف زاده؛ علیرضا مقدم خمسه؛ جهانفر دانشیان؛ حمیدرضا زاکرین؛ علیرضا ولدآبادی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 14 اسفند 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.327169.2582

چکیده

به منظور ارزیابی اثر تاریخ کاشت تاخیری بر صفات فنولوژیک، اجزای عملکرد، عملکرد دانه و اسیدهای چرب لینولئیک و لینولنیک هیبریدهای جدید آفتابگردان، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار به مدت دو سال زراعی (94-1393 و 95-1394) در مزرعه واقع در بخش دانه‌های روغنی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال بذر کرج اجرا ... بیشتر

مشاهده مقاله

59. واکنش عملکرد و اجزای عملکرد پنبه به تعدیل کننده‌های تنش در شرایط شور در تاریخ کاشت رایج و تاخیری

معصومه شنوایی زارع؛ محمد آرمین؛ حمید مروی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 14 اسفند 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.329260.2603

چکیده

امروزه استفاده از تعدیل کننده‌های تنش به عنوان یک راهکار مفید و کم‌هزینه برای کاهش اثرات تنش‌های محیطی مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. به منظور بررسی اثر نوع تعدیل کننده مصرفی بر عملکرد و اجزای عملکرد پنبه در شرایط شور در دو تاریخ کشت متفاوت، آزمایشی به صورت کرت‌های یک بار خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار ... بیشتر امروزه استفاده از تعدیل کننده‌های تنش به عنوان یک راهکار مفید و کم‌هزینه برای کاهش اثرات تنش‌های محیطی مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. به منظور بررسی اثر نوع تعدیل کننده مصرفی بر عملکرد و اجزای عملکرد پنبه در شرایط شور در دو تاریخ کشت متفاوت، آزمایشی به صورت کرت‌های یک بار خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار در دو سال 1397 و 1398 انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی تاریخ کاشت (کشت رایج و تأخیری) به عنوان کرت اصلی و نوع تعدیل کننده تنش (شاهد، اسید سالیسلیک mM4 و 2، گلایسین بتائین mM 100 و 50 و سدیم نیتروپروساید μM 200 و 100) به عنوان کرت فرعی بودند. بالاترین تعداد غوزه در بوته در سال اول با محلول‌پاشی اسید سالیسلیک mM2 (10.1) و در سال دوم با محلول‌پاشی اسید سالیسلیک mM4 (7.58) به دست آمد. درحالی‌که در کشت رایج محلول‌پاشی با اسید سالیسلیک mM4 سبب افزایش عملکرد وش (45.6 درصد) شد اما در کشت تأخیری عملکرد وش واکنشی به نوع تعدیل‌کننده نشان نداد. در سال اول محلول-پاشی با سدیم نیتروپروسایدμM100 هم در کشت رایج و هم در کشت تأخیری بالاترین عملکرد الیاف را داشت اما در سال دوم محلول‌پاشی با اسید سالیسلیک mM2 عملکرد الیاف بیشتری را تولید کرد. در مجموع نتایج این آزمایش نشان داد بیشترین عملکرد وش در پنبه در شرایط شور در کشت رایج و محلول‌پاشی اسید سالیسلیک mM4 به دست می‌آید

مشاهده مقاله

60. تأثیر کیفیت گیاهچه و تراکم کاشت بر عملکرد، اجزای عملکرد و ویژگی‌های بیوشیمیایی برنج رقم طارم محلی در کشت اول و راتون

محمدعلی اسماعیلی؛ حبیب الله رنجبر؛ همت اله پیردشتی؛ مرتضی نصیری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 اسفند 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.322289.2539

چکیده

به منظور بررسی تأثیر کیفیت گیاهچه و تراکم کاشت بر عملکرد، اجزای عملکرد و ویژگیهای بیوشیمیایی برنج رقم طارم محلی در کشت اول و راتون آزمایشی در سال زراعی 1396 در گلخانه و مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات برنج کشور- معاونت مازندران در آمل اجرا شد. آزمایش به صورت کرت های دوبارخردشده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا ... بیشتر به منظور بررسی تأثیر کیفیت گیاهچه و تراکم کاشت بر عملکرد، اجزای عملکرد و ویژگیهای بیوشیمیایی برنج رقم طارم محلی در کشت اول و راتون آزمایشی در سال زراعی 1396 در گلخانه و مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات برنج کشور- معاونت مازندران در آمل اجرا شد. آزمایش به صورت کرت های دوبارخردشده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. در این آزمایش، بذرهای برنج در جعبه‌های نشاء در شش تیمار بسترهای متفاوت کشت شد. این بستر‌ها شامل خاک با گوگرد و 50% سبوس برنج (S1)، خاک بدون گوگرد با 25% (حجمی) سبوس برنج (S2)، خاک با گوگرد و 25% سبوس برنج (S3)، خاک با گوگرد، تیوباسیلوس و 50% سبوس برنج (S4)، خاک بدون گوگرد با کمپوست چوب و 25% سبوس برنج (S5)، خاک با گوگرد، تیوباسیلوس و 25% سبوس برنج (S6) بودند.نتایج کشت اصلی نشان داد که بالاترین عملکرد دانه (5043 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد بیولوژیک (12319 کیلوگرم در هکتار) از تیمار خاک بستر با گوگرد با سبوس 50 درصد حاصل گردید. تیمار آرایش کاشت در کشت راتون بر تعداد دانه پوک (1/4)، عملکرد دانه (1617 کیلوگرم درهکتار)، تیمار تعداد بوته در کپه بر تعداد پنجه (3/10)، سطح برگ (6/10 سانتی مترمربع)، طول خوشه (4/20 سانتیمتر) و عملکرد دانه (1613 کیلوگرم درهکتار) و تیمار نوع گیاهچه بر تعداد پنجه (4/10)، تفاوت معنی‌داری از لحاظ آماری نشان داد. تولید گیاهچه با بستر خاک گوگرد و 50 درصد سبوس برنج بهترین نتایج را در کشت اصلی و راتون نشان داد.

مشاهده مقاله

61. بررسی تأثیر سولفات ‎روی و منگنز بر بهبود صفات فیزیولوژیکی و عملکرد ژنوتیپ‌های کلزا تحت شرایط تنش خشکی آخر فصل

قربان خدابین؛ زین العابدین طهماسبی؛ امیرحسین شیرانی راد؛ اسماعیل بخشنده؛ مژده &lrm;سادات خیاط &lrm;مقدم؛ شهریار کاظمی؛ مهسا رفعتی آلاشتی؛ علی حیدرزاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 اسفند 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.334740.2645

چکیده

به‌منظور بررسی اثرات تنش خشکی آخر فصل و محلول‎پاشی سولفات‎روی و منگنز بر صفات فیزیولوژیکی و عملکرد ژنوتیپ‏های کلزا، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل کرت خردشده در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی طی دو سال (97-1396 و 98-1397) در مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل آبیاری در دو سطح (آبیاری کامل (شاهد) و قطع ... بیشتر به‌منظور بررسی اثرات تنش خشکی آخر فصل و محلول‎پاشی سولفات‎روی و منگنز بر صفات فیزیولوژیکی و عملکرد ژنوتیپ‏های کلزا، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل کرت خردشده در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی طی دو سال (97-1396 و 98-1397) در مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل آبیاری در دو سطح (آبیاری کامل (شاهد) و قطع آبیاری از مرحله گلدهی) و چهار سطح محلول‌پاشی (شاهد، سولفات‎روی، سولفات‎منگنز و کاربرد ترکیبی آن‌ها با غلظت چهار گرم در لیتر) به‌صورت فاکتوریل در کرت‌های اصلی و ژنوتیپ‎های کلزا (نیما، KS7 و نیلوفر) در کرت‏های فرعی قرار گرفتند. محلول‌پاشی ترکیبی سولفات روی و منگنز در شرایط آبیاری کامل به ترتیب موجب افزایش 3 و 11 درصدی محتوای روغن دانه و کربوهیدرات محلول برگ نسبت به شاهد شد. از طرف دیگر در شرایط قطع آبیاری، محتوای روغن دانه و میزان پرولین برگ را نسبت به شاهد به ترتیب 9 و 2/5 درصد افزایش داد. ژنوتیپ نیلوفر در شرایط آبیاری کامل بیشترین میزان عملکرد دانه (5261 کیلوگرم در هکتار) را دارا بود که نسبت به ژنوتیپ KS7 و نیما، به‎ترتیب، به‎میزان 9 و 8/11 درصد بالاتر بود. ژنوتیپ نیما با 3371 کیلوگرم در هکتار در شرایط قطع آبیاری بیشترین عملکرد را داشت. به‌طورکلی، در هر دو تیمار آبیاری، کاربرد محلول‌پاشی هم‌زمان سولفات روی و منگنز بر صفات فیزیولوژیک ژنوتیپ‎های موردبررسی بیشترین تأثیر را داشت، به‌طوری‌که در آبیاری کامل ژنوتیپ نیلوفر و در شرایط قطع آبیاری ژنوتیپ نیما قابل توصیه است.

مشاهده مقاله

62. بررسی شاخص‌های انتقال مجدد درگندم تحت تأثیر تراکم کاشت و مقادیر کود نیتروژن

حمیدرضا سارلی؛ عباس بیابانی؛ حسین صبوری؛ رحمت اله محمدی گنبد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 اسفند 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.327287.2584

چکیده

این آزمایش به‌منظور مطالعه تأثیر تراکم بذر در زمان کاشت و مقادیر مختلف کاربرد کود نیتروژن بر شاخص‌های انتقال مجدد گندم (رقم قابوس) در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گنبدکاووس به مدت دو سال (98-1397 و 1399-1398) در سه تکرار و به‌صورت اسپلیت-پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی انجام گردید. در کرت‌های اصلی، سطوح نیتروژن خالص ... بیشتر این آزمایش به‌منظور مطالعه تأثیر تراکم بذر در زمان کاشت و مقادیر مختلف کاربرد کود نیتروژن بر شاخص‌های انتقال مجدد گندم (رقم قابوس) در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گنبدکاووس به مدت دو سال (98-1397 و 1399-1398) در سه تکرار و به‌صورت اسپلیت-پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی انجام گردید. در کرت‌های اصلی، سطوح نیتروژن خالص شامل صفر (شاهد)، 46، 92 و 138 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره و در کرت‌های فرعی، تراکم کاشت در شش سطح (150، 225، 300، 375 ، 450 و 525 بذر در هر متر مربع) قرار گرفت. جهت مطالعه فرایند انتقال مجدّد مواد فتوسنتزی به دانه، انتقال مواد فتوسنتزی به تفکیک از برگ‌ها، ساقه اصلی (بدون برگ) و اجزاء سنبله بدون دانه بررسی شدند. نتایج نشان داد که از نظر درصد نیتروژن دانه و صفات انتقال مجدد گندم اختلاف معنی‌داری بین تیمارهای تراکم کاشت، کود نیتروژن و اثر متقابل تراکم کاشت× کود وجود داشت. بالاترین درصد نیتروژن دانه (87/1 درصد) در تیمار 138 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و 450 بذر در متر مربع حاصل گردید. در سال اول، بالاترین انتقال مجدد از گیاه (528/0 گرم در گیاه) در تیمار 92 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و 375 بذر در مترمربع و در سال دوم، در تیمار شاهد، بالاترین میزان انتقال مجدد (345/0 گرم در گیاه)، در تراکم کاشت 300 بذر در مترمربع مشاهده شد و پس از آن با افزایش تراکم کاشت، از میزان انتقال مجدد کاسته شد.

مشاهده مقاله

63. تاثیر تنش خشکی بر برخی ویژگی‌‌های مرفوفیزیولوژیک و عملکرد گلرنگ (Carthamus tinctorious L.) در پاسخ به کاربرد پتاسیم

مهدی کیخا ژاله؛ محمود رمرودی؛ محمد گلوی؛ احمد قنبری؛ حمید رضا فنایی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 اسفند 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.330328.2610

چکیده

به منظور ارزیابی تاثیر تنش خشکی و کاربرد پتاسیم بر عملکرد و ویژگی‌های مورفیزیولوژیک گلرنگ (گلدشت) تحت شرایط آبیاری با آّب شور ( 6 دسی زیمنس بر متر)، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان زهک در سال زراعی 98-1397 اجرا ‌گردید. تنش خشکی به عنوان کرت اصلی ... بیشتر

مشاهده مقاله

64. مقایسه عملکرد و اجزای عملکرد بذر ژنوتیپ‌های مختلف کدو آجیلی (Cucurbita sp.) در کشت پاییزه استان هرمزگان

حامد حسن زاده خانکهدانی؛ مشهید هناره اشکه سو؛ سیده سمیه شفیعی ماسوله؛ محمدجواد زمانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 اسفند 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.331873.2620

چکیده

با توجه به اهمیت غذایی بذر کدو آجیلی و ارزش تجاری آن، به‌منظور مقایسه عملکرد و اجزای عملکرد بذر ژنوتیپ‌های مختلف کدو آجیلی در کشت پاییزه استان هرمزگان، آزمایشی در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با 30 ژنوتیپ کدو جمع‌آوری‌شده از شهرستان‌های مختلف استان آذربایجان غربی، گلستان و اصفهان در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میناب، طی ... بیشتر با توجه به اهمیت غذایی بذر کدو آجیلی و ارزش تجاری آن، به‌منظور مقایسه عملکرد و اجزای عملکرد بذر ژنوتیپ‌های مختلف کدو آجیلی در کشت پاییزه استان هرمزگان، آزمایشی در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با 30 ژنوتیپ کدو جمع‌آوری‌شده از شهرستان‌های مختلف استان آذربایجان غربی، گلستان و اصفهان در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میناب، طی دو سال زراعی 99-1398 و 98-1397 اجرا شد. آماده‌سازی زمین در مرداد ماه و کشت بذور در اواخر شهریور ماه انجام شد. صفات مورد بررسی عبارت بودند از طول بوته، تعداد میوه در بوته، وزن میوه، طول و عرض میوه، عملکرد میوه، عملکرد دانه، وزن صد دانه، درصد بذرهای پوک، درصد مغز دانه نسبت به خود بذر و درصد تلخی مغز. بر اساس نتایج صفات مهمی نظیر عملکرد بذر، اندازه بذر، درصد پوکی و نیز نسبت مغز به کل بذر، ژنوتیپ‌های Kh6، Kh5، CP7-A، Kh2، انتخابی CP3، سلف CP4-B، سلف CP7-B، کدو تنبل اصفهان، CP4-E، O6، CP2-B و N2 از وضعیت مناسب‌تری نسبت به بقیه برخوردار بودند. با ارزیابی کلیه صفات مورد بررسی و همچنین بر اساس هزینه‌های تولید و سود خالص برداشتی، امکان کشت کدو آجیلی در منطقه میناب با استفاده از ژنوتیپ‌های جمع‌آوری شده از منطقه خوی شامل Kh6 و Kh5؛ ژنوتیپ‌های استان گلستان شامل CP7-A، سلف CP7-B، CP4-E و CP2-B و کدو تنبل اصفهان وجود دارد.

مشاهده مقاله

65. تاثیر محدودیت آبی، کودهای زیستی و نانوسیلیکون بر محتوای اسمولیت‌های سازگار و صفات بیوشیمیایی تریتیکاله

ژیلا نظری؛ رئوف سید شریفی؛ حامد نریمانی؛ سارا محمدی کله‌سرلو

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 اسفند 1400

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.333768.2639

چکیده

به‌منظور بررسی تاثیر محدودیت آبی، کودهای زیستی و نانوسیلیکون برمحتوای اسمولیت‌های سازگار و صفات بیوشیمیایی تریتیکاله، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 99-1398 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل سطوح آبیاری آبیاری (آبیاری کامل به‌عنوان شاهد، ... بیشتر به‌منظور بررسی تاثیر محدودیت آبی، کودهای زیستی و نانوسیلیکون برمحتوای اسمولیت‌های سازگار و صفات بیوشیمیایی تریتیکاله، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 99-1398 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل سطوح آبیاری آبیاری (آبیاری کامل به‌عنوان شاهد، قطع آبیاری در 50 درصد مراحل آبستنی ، محدودیت شدید آبی با قطع آبیاری در 50 درصد سنبله‌دهی)، کاربرد کودهای زیستی (عدم کاربرد به‌عنوان شاهد، کاربرد ورمی‌کمپوست، میکوریزا، کاربرد توام ورمی‌کمپوست و میکوریزا) و محلول‌پاشی نانوسیلیکون (محلول‌پاشی با آب به‌عنوان شاهد و محلول‌پاشی دو گرم در لیتر نانوسیلیکون) بود. نتایج نشان داد که کاربرد توام ورمی‌کمپوست، میکوریزا و محلول‌پاشی نانوسیلیکون تحت شرایط قطع آبیاری در مرحله آبستنی، فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، پلی‌فنل‌اکسیداز، محتوای پرولین و قندهای محلول را به‌ترتیب 49.17، 50.64، 44.92 و 52.22 درصدی نسبت به عدم کاربرد ورمی‌کمپوست، میکوریزا و نانوسیلیکون در شرایط آبیاری کامل افزایش داد. همچنین کاربرد توام ورمی‌کمپوست، میکوریزا و محلول‌پاشی نانوسیلیکون در شرایط آبیاری کامل محتوای پراکسیدهیدروژن و مالون‌دی‌آلدهید را به‌ترتیب 55.34 و 53.64 درصد کاهش و عملکرد دانه را 59.52 درصد نسبت به شرایط عدم کاربرد کودهای زیستی و نانوسیلیکون تحت شرایط قطع آبیاری در مرحله آبستنی افزایش داد. به‌نظر می‌رسد کاربرد کودهای زیستی و نانوسیلیکون می‌تواند با بهبود صفات بیوشیمیایی، عملکرد دانه را در شرایط محدودیت آبی افزایش دهد.

مشاهده مقاله

66. اثر سطوح مختلف کیتوزان و اسید سالیسیلیک بر صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی گالگا (Galega officinalis L.)

فریناز انگوتی؛ حسن نورافکن؛ سکینه سعیدی سار؛ اسد اسدی؛ راهله ابراهیمی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 فروردین 1401

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.329753.2607

چکیده

آزمایشی به منظور ارزیابی اثر سطوح مختلف کیتوزان و اسید‏سالیسیلیک بر صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی گالگا در شرایط مزرعه‏ای در قالب طرح کاملh تصادفی بصورت فاکتوریل در سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه در طی سال زراعی 1398 انجام شد. تیمارها شامل محلول‏پاشی اسید‏سالیسیلیک (5/0، 1، 2 و 3 میلی‏مولار در لیتر)، سطح ... بیشتر آزمایشی به منظور ارزیابی اثر سطوح مختلف کیتوزان و اسید‏سالیسیلیک بر صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی گالگا در شرایط مزرعه‏ای در قالب طرح کاملh تصادفی بصورت فاکتوریل در سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه در طی سال زراعی 1398 انجام شد. تیمارها شامل محلول‏پاشی اسید‏سالیسیلیک (5/0، 1، 2 و 3 میلی‏مولار در لیتر)، سطح کیتوزان (2/0، 4/0، 6/0 و 8/0 ‏گرم در لیتر) و آب مقطر (به‏عنوان شاهد) بود. نتایج نشان داد که محلول‏پاشی اثر معنی‏داری بر تمام صفات مورد ارزیابی، به جز ارتفاع بوته و وزن خشک برگ دارد. با افزایش غلظت کیتوزان و اسید‏سالیسیلیک، میزان وزن تر و خشک ساقه کاهش یافت که بیشترین مقادیر در دو صفت مذکور در تیمارهای کیتوزان 4/0 و 2/0 گرم در لیتر و 1 و 5/0 میلی‏مولار در لیتر اسید‏سالیسیلیک دیده شد. بیشترین تعداد برگ در غلظت 6/0 گرم در لیتر کیتوزان مشاهده شد. در مطالعه خصوصیات برگ و ریشه، کیتوزان با غلظت 2/0 و 4/0 گرم بر لیتر و در خصوصیات گل‏آذین، اسیدسالیسیلیک با غلظت 2 و 3 میلی‏مولار در لیتر موثرتر عمل نمودند. استفاده از غلظت‏های 4/0 و 2/0 گرم در لیتر کیتوزان نسبت به شرایط شاهد (عدم محلول‏پاشی) و استفاده از آب مقطر؛ اثر بهینه بیشتری بر صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی گالگا داشت؛ که به خاطر داشتن اثر مثبت بر بیشتر خصوصیات رشدی گیاه به دلیل جذب سریع و دستیابی به عملکرد مطلوب در مسیر کشاورزی پایدار، افزایش عملکرد و در نهایت افزایش تولید متابولیت ثانویه گیاهان دارویی، توصیه می‏گردد.

مشاهده مقاله

67. مدل سازی جوانه زنی گوار (Cyamopsis tetragonoloba L) تحت تاثیر دما و پتانسیل آب : مدل هیدروترمال تایم

محسن زعفرانیه؛ آرمان آذری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 فروردین 1401

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.332131.2624

چکیده

این مطالعه درآزمایشگاه دانشگاه ولی عصر در سال 1399 در قالب طرح کاملإً تصادفی با چهار تکرار به منظور کمی سازی واکنش سرعت جوانه زنی گیاه گوار نسبت دما (تیمارهای دمایی 5، 10، 15، 20، 25، 30 و 35 درجه سانتی‌گراد) و تنش خشکی (پتانسیل آب 2،0/0-، 4/0-، 6/0-، 8/0-، 1- مگاپاسگال ایجاد شده بوسیله پلی اتیلن گلایکول 6000) انجام شد. نتایج این آزمایش نشان داد که مدل بتا ... بیشتر

مشاهده مقاله

68. بررسی تأثیر پوتریسین و 24- اپی‌براسینولید در تغییر فعالیت آنزیم‌های ضد اکسنده جهت تحمل به تنش خشکی در گیاه ریحان

فرشته دارابی؛ نصرت اله عباسی؛ محمدجواد زارع

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 فروردین 1401

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.314936.2487

چکیده

هدف آزمایش بررسی و ارزیابی تأثیر پوتریسین و24- اپی‌براسینولید در تغییر فعالیت آنزیم‌های ضد اکسنده جهت تحمل به تنش خشکی در گیاه ریحان بود. طرح به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال‌های زراعی 97- 1396 و 98-1397در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل ... بیشتر هدف آزمایش بررسی و ارزیابی تأثیر پوتریسین و24- اپی‌براسینولید در تغییر فعالیت آنزیم‌های ضد اکسنده جهت تحمل به تنش خشکی در گیاه ریحان بود. طرح به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال‌های زراعی 97- 1396 و 98-1397در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل تنش خشکی در سه سطح (40، 80 و 120 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) در کرت‌های اصلی ، محلول‌پاشی پوتریسین در سه سطح (:Put0صفر، Put1: 5/0 و Put2:2 میلی‌مولار) و محلول‌پاشی 24-‌اپی‌براسینولید در سه سطح (Br0: صفر، Br1: 5/0 و Br2: 2 میکرو‌مولار) به‌صورت فاکتوریل در کرت‌های فرعی اجرا گردید. یافته‌های به دست آمده نشان دهنده افزایش میزان آنزیم های کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز،گایاکول پراکسیداز، پرولین، فلاونویید و درصد اسانس تحت تنش خشکی در هر دو سال آزمایش اللخصوص در سال اول آزمایش بود و این افزایش با کاربرد محلول پاشی پوتریسین و اپی‌براسینولید بیشتر و موجب بهبود خسارت تنش خشکی بر ریحان شد. به طور کلی کاربرد توام پوترسین ( 2 میلی‌مولار) و اپی‌براسینولید (2 میکرومولار) بهترین تیمار در جهت کاهش تأثیرات تنش خشکی به واسطه افزایش پرولین در ایجاد تنظیم اسمزی و افزایش آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانتی جهت القای سیستم دفاعی در گیاه ریحان بود

مشاهده مقاله

69. ارزیابی پایداری عملکرد تعدادی از لاین‌های خیار (Cucumis sativus L.) در کشت‌های بهاره و پاییزه

عاطفه بیلری؛ جمالعلی الفتی؛ مسعود اصفهانی؛ نادر پیرمرادیان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 فروردین 1401

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.322875.2545

چکیده

این تحقیق با هدف ارزیابی عملکرد ژنوتیپ‌های خیار در دو فصل کشت و شناسایی ژنوتیپ‌های خیار با پایداری عملکرد بالا اجرا شد. پژوهش در گلخانه گروه علوم باغبانی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان به صورت آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح پایه کاملا تصادفی و در دو فصل پاییز و بهار با ۹ ژنوتیپ (لاین) خیار در سه تکرار انجام شد نتایج نشان داد که از ... بیشتر

مشاهده مقاله

70. اثرات محلول‌پاشی برگی با نیترات پتاسیم، نیترات کلسیم و اسید بوریک بر کاهش ترکیدگی قبل از برداشت نارنگیʼپیجʻ

بابک عدولی؛ بیژن مرادی؛ محمد علی شیری؛ معصومه کیااشکوریان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 22 فروردین 1401

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.333003.2632

چکیده

ترکیدگی قبل از برداشت میوه مرکبات نابسامانی فیزیولوژی می‌باشد که با کاهش مقدار محصول قابل عرضه به بازار، خسارت قابل توجهی را به تولیدکنندگان ارقام حساس وارد می‌کند. مدیریت درست تغذیه درختان و توجه ویژه به سه عنصر کلیدی پتاسیم، کلسیم و بور که در استحکام دیواره‌های سلولی و یکپارچگی پوست میوه نقش دارند، می‌تواند در کاهش شدت ترکیدگی ... بیشتر ترکیدگی قبل از برداشت میوه مرکبات نابسامانی فیزیولوژی می‌باشد که با کاهش مقدار محصول قابل عرضه به بازار، خسارت قابل توجهی را به تولیدکنندگان ارقام حساس وارد می‌کند. مدیریت درست تغذیه درختان و توجه ویژه به سه عنصر کلیدی پتاسیم، کلسیم و بور که در استحکام دیواره‌های سلولی و یکپارچگی پوست میوه نقش دارند، می‌تواند در کاهش شدت ترکیدگی مؤثر باشد. بر این اساس، آزمایشی به منظور بررسی اثرات محلول‌پاشی برگی نیترات پتاسیم یک درصد، نیترات کلسیم یک درصد و اسید بوریک نیم درصد در زمان پایان ریزش جودرو بر کاهش شدت ترکیدگی و برخی صفات میوه نارنگیʼپیجʻ در رامسر (پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه‌گرمسیری) طی دو سال 1397 و 1398 انجام گرفت. این پژوهش به صورت تجزیه مرکب در زمان شامل دو فاکتور سال‌های انجام آزمایش و تیمارهای مختلف محلول‌پاشی عناصر غذایی بود که در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که تیمارها به ویژه نیترات پتاسیم یک درصد شدت ترکیدگی قبل از برداشت میوه را کاهش داده و موجب افزایش محصول و بهبود صفات کمی و کیفی میوه شدند، اما در عین حال بر فعالیت آنزیم پلی‌گالاکتوروناز، تراکم سلولی گلگاه و قطر ناف بی‌اثر بوده‌اند. در نهایت، می‌توان محلول‌پاشی برگی عناصر غذایی به ویژه نیترات پتاسیم یک درصد را به عنوان روشی مؤثر برای کنترل ترک‌خوردگی قبل از برداشت و افزایش کمیت و کیفیت میوه نارنگی ’پیج‘ پیشنهاد کرد.

مشاهده مقاله

71. مطالعه پاسخ‌های فیزیولوژیک، رشدی و عملکرد کنجد به کاربرد نانو کود پتاسیم، محلول‌پاشی اسید فولویک و کیتوزان تحت تنش خشکی

امیر میزانی؛ جعفر مسعود سینکی؛ شهرام رضوان؛ محمد عابدینی اسفهلانی؛ علی دماوندی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 فروردین 1401

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.331235.2618

چکیده

پژوهش حاضر با هدف مطالعه پاسخ‌های فیزیولوژیک، رشدی و عملکرد کنجد به کاربرد نانو کود پتاسیم، کیتوزان و اسید فولویک تحت تنش خشکی، در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سمنان به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های‌ کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1398 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل، خشکی به‌عنوان عامل اصلی (آبیاری کامل، قطع ... بیشتر پژوهش حاضر با هدف مطالعه پاسخ‌های فیزیولوژیک، رشدی و عملکرد کنجد به کاربرد نانو کود پتاسیم، کیتوزان و اسید فولویک تحت تنش خشکی، در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سمنان به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های‌ کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1398 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل، خشکی به‌عنوان عامل اصلی (آبیاری کامل، قطع آبیاری در BBCH70 و 60 به‌ترتیب تنش متوسط و شدید) و نانو کود پتاسیم (صفر، 5/1 و 5/2 در هزار) و محلول‌پاشی (شاهد، کیتوزان، اسید فولویک، و 50 درصد کیتوزان+اسید فولویک) به‌عنوان عامل فرعی بودند. استفاده از نانو کود پتاسیم تحت شرایط نرمال و تنش، افزایش معنی‌دار کلروفیل b و کل، شاخص سطح برگ، تعداد کپسول، وزن هزار دانه و درصد روغن را در پی داشت. بیشترین عملکرد دانه در کاربرد 5/1 و 5/2 در هزار نانو کود به همراه اسید فولویک به‌تنهایی یا در ترکیب با کیتوزان (به‌ترتیب 2516، 5/2277، 6/2506 و 2/2313 کیلوگرم در هکتار) بود. بالاترین محتوای روغن در کاربرد 5/1 و 5/2 در هزار نانو کود تحت شرایط آبیاری نرمال بود که افزایش 2/13 و 4/15 درصدی داشتند. محلول‌پاشی اسید فولویک به همراه نانو کود پتاسیم تحت تنش شدید خشکی بیشترین فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانت کاتالاز، پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز را نشان داد. به‌طور کلی نتایج نشان داد که کاربرد 5/1 در هزار نانو پتاسیم و محلول‌پاشی تلفیقی کیتوزان و اسید فولویک تحت خشکی شدید، با بهبود صفات فیزیولوژیک منجر به تعدیل اثرات منفی ناشی از خشکی و افزایش شاخص‌های رشدی، عملکردی و کیفی کنجد شد.

مشاهده مقاله

72. تأثیر کودهای زیستی و شیمیایی بر برخی پاسخ‌های فیزیولوژیک و عملکرد سیاهدانه تحت سطوح مختلف آبیاری

مونا آروند؛ یوسف سهرابی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 فروردین 1401

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.332375.2629

چکیده

به منظور بررسی تأثیر مدیریت تلفیقی کودهای زیستی و شیمیایی تحت سطوح مختلف آبیاری بر صفات فیزیولوژیک و عملکرد دانه سیاهدانه، آزمایشی به صورت کرت‌های دوبار خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در بهار سال ۱۳۹۵ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کردستان اجرا شد. سطوح آبیاری شامل آبیاری به میزان ۱۰۰ درصد نیاز آبی گیاه و ۷۰ درصد ... بیشتر به منظور بررسی تأثیر مدیریت تلفیقی کودهای زیستی و شیمیایی تحت سطوح مختلف آبیاری بر صفات فیزیولوژیک و عملکرد دانه سیاهدانه، آزمایشی به صورت کرت‌های دوبار خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در بهار سال ۱۳۹۵ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کردستان اجرا شد. سطوح آبیاری شامل آبیاری به میزان ۱۰۰ درصد نیاز آبی گیاه و ۷۰ درصد نیاز آبی گیاه به‌عنوان فاکتور اصلی و سطوح کودی شامل۱۰۰ درصد کودهای شیمیایی، ۸۰ درصد کودهای شیمیایی + کودهای زیستی، ۶۰ درصد کودهای شیمیایی + کودهای زیستی، ۴۰ درصد کودهای شیمیایی + کودهای زیستی و عدم استفاده از کود به‌عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که تحت شرایط آبیاری به میزان 70 درصد نیاز آبی گیاه غلظت پرولین، کربوهیدرات‌های محلول در آب و الکل و پراکسیداسیون لیپیدی افزایش یافت اما مقادیر سایر پارامترهای فیزیولوژیک مورد بررسی و عملکرد دانه کاهش پیدا کرد. تلفیق کودهای زیستی و شیمیایی اثرات مثبتی بر صفات فیزیولوژیک مورد بررسی و عملکرد دانه داشت به طوری که بیشترین عملکرد دانه از تیمار تلفیق ۶۰ درصد کودهای شیمیایی + کودهای زیستی (18/798 کیلوگرم در هکتار) حاصل شد که نسبت به تیمار شاهد (بدون کود) 22/37 درصد افزایش نشان داد. با توجه به اثرات مثبت تلفیق کودهای زیستی و شیمیایی بر پارامترهای فیزیولوژیک و عملکرد دانه، جایگزین کردن تلفیق کودهای زیستی و شیمیایی به جای مصرف صرف کودهای شیمیایی پیشنهاد می‌گردد.

مشاهده مقاله

73. تأثیر پرایمینگ و پوشش‌دهی بذر بر شاخص‌های سبز شدن، ریخت‌شناسی ریشه و مراحل فنولوژیک دو رقم برنج

شهرام نظری؛ مریم حسینی چالشتری؛ مهرزاد اله قلی پور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 اردیبهشت 1401

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.334299.2643

چکیده

به‌منظور بررسی اثر پرایمینگ (پیش‌تیمار) و پوشش‌دار کردن بذر بر خصوصیات رشدی و عملکرد دانه برنج آزمایشی دو ساله در مزرعه پژوهشی موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) طی سال‌های 1399 و 1400 اجرا شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک-های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. عوامل آزمایش شامل دو رقم برنج (هاشمی و گوهر) و پیش‌تیمار بذر ارقام برنج ... بیشتر به‌منظور بررسی اثر پرایمینگ (پیش‌تیمار) و پوشش‌دار کردن بذر بر خصوصیات رشدی و عملکرد دانه برنج آزمایشی دو ساله در مزرعه پژوهشی موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) طی سال‌های 1399 و 1400 اجرا شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک-های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. عوامل آزمایش شامل دو رقم برنج (هاشمی و گوهر) و پیش‌تیمار بذر ارقام برنج در هفت سطح شامل پرایمینگ با کلرید کلسیم (5/22 گرم در یک لیتر آب در 24 ساعت)، 2- پرایمینگ با کلرید پتاسیم (5/22 گرم در یک لیتر آب در 24 ساعت)، 3- پرایمینگ با سولفات روی (غلظت 5/0 میلی مولار در 12 ساعت)، 4- هیدروپرایمینگ (48 ساعت)+پوشش‌دار کردن بذر با کلرید کلسیم، 5- هیدروپرایمینگ (48 ساعت)+پوشش‌دار کردن با کلرید پتاسیم، 6- هیدروپرایمینگ (48 ساعت)+پوشش‌دار کردن با سولفات روی و 7- هیدروپرایمینگ (48 ساعت به عنوان شاهد) بود. نتایج نشان داد بالاترین درصد و سرعت سبز شدن به‌ترتیب با 5/99 درصد و 23/0 بذر در روز تحت پرایمینگ با کلرید پتاسیم در رقم گوهر مشاهده شد. کم‌ترین تعداد روز جهت رسیدن به 90 درصد سبز شدن در ارقام هاشمی و گوهر مورد بررسی تحت پرایمینگ با کلرید پتاسیم و کلرید کلسیم به‌دست آمد. بیش‌ترین طول ریشه با 6/24 سانتی‌متر در پرایمینگ با کلرید پتاسیم در رقم گوهر مشاهده شد. بالاترین وزن خشک ریشه در ارقام هاشمی و گوهر به‌ترتیب 14/2 و 9/4 گرم در پرایمینگ با کلرید پتاسیم به‌دست آمد.

مشاهده مقاله

74. اثر تغییر اقلیم بر پتانسیل عملکرد و بهره‏ وری آب ذرت علوفه ای در ایران

حسنا فیاضی؛ ابراهیم زینلی؛ افشین سلطانی؛ بنیامین ترابی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 اردیبهشت 1401

http://dx.doi.org/10.22059/jci.2022.334981.2648

چکیده

یکی از چالش‏های مهم مرتبط با کشاورزی و امنیت غذایی، تغییر اقلیم جهانی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر تغییر اقلیم در آینده بر عملکرد و بهره‏وری آب ذرت علوفه‏ای (Zea mays L.) در ایران انجام شد. برای پیش‏بینی تغییر اقلیم در آینده (2050 میلادی) از دو سناریوی RCP4.5 و RCP8.5 و از داده‏های هواشناسی در سال‏های 1394-1380 به‏عنوان دوره مبنا استفاده ... بیشتر یکی از چالش‏های مهم مرتبط با کشاورزی و امنیت غذایی، تغییر اقلیم جهانی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر تغییر اقلیم در آینده بر عملکرد و بهره‏وری آب ذرت علوفه‏ای (Zea mays L.) در ایران انجام شد. برای پیش‏بینی تغییر اقلیم در آینده (2050 میلادی) از دو سناریوی RCP4.5 و RCP8.5 و از داده‏های هواشناسی در سال‏های 1394-1380 به‏عنوان دوره مبنا استفاده شد. پتانسیل عملکرد با استفاده از مدل شبیه‏سازی گیاهی SSM-iCrop2 و بر اساس دستورالعمل گیگا برآورد شد و تغییرات اقلیمی برای هر سناریو در مدل شبیه سازی اعمال گردید. نتایج نشان داد که تغییر اقلیم بر اساس هر دو سناریو یاد شده تأثیر قابل اعتنایی بر پتانسیل عملکرد ذرت علوفه‏ای نسبت به شرایط فعلی ندارد و فقط موجب افزایشی معادل 9/0 و 6/1 درصد در دو سناریوی یاد شده نسبت به شرایط فعلی (6/85 تن در هکتار) خواهد شد. این نتیجه را می‏توان به چهارکربنه بودن این گیاه و در نتیجه عدم تأثیر افزایش CO2 بر رشد و عملکرد آن و همچنین باقی‏ماندن دما در دامنه دماهای بهینه در بیشتر مناطق اقلیمی اصلی تولید ذرت علوفه‏ای در ایران نسبت داد. میزان بهره‏وری آب نیز در هر دو سناریو به میزان 4/0 و 6/1 درصد نسبت به شرایط فعلی (4/10 کیلوگرم بر مترمکعب) افزایش می‏یابد که دلیل احتمالی آن افزایش غلظت CO2 و بسته‏تر شدن روزنه‏ها می‏باشد. همچنین، به دلیل آنکه تغییر چندانی در میزان آب مصرفی و تبخیر و تعرق مشاهده نشد می‏توان افزایش بهره‏وری آب در ذرت علوفه‏ای را به افزایش پتانسیل عملکرد نسبت داد.

مشاهده مقاله

درصد پذیرش	25
زمان پذیرش (روز)	268

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 24 (1401)

دوره 23 (1400)

دوره 22 (1399)

دوره 21 (1398)

دوره 20 (1397)

دوره 19 (1396)

دوره 18 (1395)

دوره 17 (1394)

دوره 16 (1393)

دوره 15 (1392)

دوره 14 (1391)

دوره 13 (1390)

دوره 12 (1389)

دوره 11 (1388)

1. محلول‌پاشی برخی ترکیبات شیمیایی بر فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان و فلورسانس کلروفیل آفتابگردان در شرایط رطوبتی مختلف

چکیده

2. ارزیابی عملکرد کمی و کیفی علوفه حاصل از سری‌های افزایشی یونجه‌حلزونی در مخلوط با سورگوم در شرایط کم‌آبیاری

چکیده

3. ارزیابی جوانه‌زنی گیاه دارویی- روغنی چیا تحت شرایط تنش‌های محیطی

چکیده

4. بررسی برخی ویژگی های مورفولوژیک، عملکرد، اجزای عملکرد و درصد روغن ژنوتیپ‌های کنجد تحت تأثیر تنش خشکی

چکیده

5. اثر نوع مالچ‌ زنده و زمان کاشت آن بر کنترل علف‌های‌هرز و عملکرد سیاه‌دانه

چکیده

6. تأثیر کودهای زیستی و پوترسین بر عملکرد دانه و برخی شاخص‌های فیزیولوژیکی گندم در سطوح مختلف آبیاری

چکیده

7. تاثیر پرایمینگ با غلظت‌های مختلف سلنیوم بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذر و گیاهچه کینوا(Willd. Chenopodium quinoa)

چکیده

8. بررسی نسبتهای مختلف نیتروژن، فسفر و پتاسیم بر برخی صفات رویشی و زایشی ارقام مختلف تمشک سیاه در گلخانه

چکیده

9. تأثیر کم‌آبیاری و نوع بستر کشت بر کارایی مصرف آب و برخی ویژگی‌های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه شب‌بو

چکیده

10. تجزیه به مؤلفه‌های اصلی برخی از ژنوتیپ‌های ایرانی و خارجی گلرنگ با استفاده از صفات مورفولوژی و زراعی

چکیده

11. کشت مستقیم برنج با فناوری نوار بذر

چکیده

12. بررسی برخی شاخص‌های فیزیولوژیک و آنزیم‌های آنتی اکسیدانت در دو رقم رز ("Pearl" و"Angelina") تحت تنش بیمارگر Agrobacterium tumefaciens

چکیده

13. بررسی اثر قطع آبیاری در مرحل مختلف رشد کلزا بر عملکرد و اجزاء عملکرد کلزا با استفاده از فراتحلیل

چکیده

14. تأثیر کاربرد گونه های قارچ مایکوریزا بر رشد و ویژگی‌های فیزیولوژیک ارقام نخود (Cicer arietinum L.) تحت تنش خشکی

چکیده

15. بررسی عوامل مؤثر در خلأ عملکرد برنج استان مازندران

چکیده

16. کاربرد کود‌های بیولوژیک و شیمیایی بر ویژگی‌های مورفولوژیکی، فعالیت آنزیم‌‌های آنتی اکسیدانی و میزان قندهای میوه طالبی رقم احلام در شرایط تنش خشکی

چکیده

17. بررسی تأثیر محلول پاشی کودهای مختلف نانو و آمینواسید بر برخی ویژگی‌های بیوشیمیایی دانه و عملکرد گیاه ذرت

چکیده

18. تأثیر کاربرد تلفیقی کودهای فسفره بر عملکرد دانه بادام زمینی در کشت مخلوط با ذرت

چکیده

1. تاثیر کادمیوم بر غلظت عناصر مس، آهن، منگنز و روی در اندام هوایی ارقام مختلف گندم

چکیده

2. بررسی فعالیت آنزیمی و واکنش‌های بیوشیمیایی دو پایه مرکبات به تنش شوری درون‌شیشه‌ای

چکیده

3. بررسی خصوصیات فیزیولوژیک و عملکرد چهار رقم کنجد تحت رژیم های رطوبتی خاک

چکیده

4. تأثیر برخی تیمارهای هورمونی و شیمیایی بر دوام عمر و صفات کیفی گل شاخه بریده ژربرا ‘Good timing’

چکیده

5. ترکیب های فنلی و فعالیت آنتی اکسیدانی در برخی ارقام سیب ایرانی و تجاری در استان آذربایجان غربی

چکیده

1. بررسی عملکرد دانه و محتوای روغن 40 لاین هاپلوئید مضاعف کاملینا (Camelina sativa L.)

چکیده

2. تأثیر محلول‌پاشی هورمون اکسین در دو رقم گلرنگ آبی در شرایط تنش خشکی

چکیده

3. اثر تلفیق کود شیمیایی و دامی بر برخی ویژگی‌های زراعی و کیفیت روغن دانه آفتابگردان در سیستم‌های مختلف خاک‌ورزی

چکیده

4. بررسی اثر کاربرد هیومیک اسید و عصاره جلبک دریایی بر رشد و عملکرد کینوا تحت شرایط تنش خشکی

چکیده

5. ارزیابی عملکرد کمی، عملکرد اسانس و محتوی عناصر غذایی آویشن در پاسخ به منابع کودی و رژیم‌های مختلف آبیاری

چکیده

6. تاثیر همزیستی با گونه‌های قارچ میکوریزا بر صفات کمی و ‌کیفی توده‌های بذری گیاه دارویی کاسنی در شرایط گلخانه

چکیده

7. اثر سری‌های افزایشی در کشت مخلوط آفتابگردان و ریحان، تحت رژیم‌های آبیاری شور و شیرین بر عملکرد و شاخص سودمندی

چکیده

8. اثر آرایش کاشت، نیتروژن و مگافول بر عملکرد، اجزای عملکرد و پروتئین دانه نخود تحت شرایط دیم

چکیده

9. تاثیر محلول‌پاشی و مصرف خاکی روی بر عملکرد و برخی صفات بیوشیمیایی گندم در شرایط شوری خاک

چکیده