به زراعی کشاورزی

اثر تلفیق کود شیمیایی و دامی بر برخی ویژگی‌ های زراعی و کیفیت روغن دانه آفتابگردان در سیستم‌ های مختلف خاک‌ ورزی

سیاوش آریافر؛ علی رضا سیروس مهر؛ عیسی خمری؛ احمد قنبری؛ اسماعیل سیدابادی

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 715-726

https://doi.org/10.22059/jci.2021.308408.2437

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر سیستم‌های مختلف خاک‌ورزی و تلفیق کود شیمیایی و دامی بر برخی ویژگیهای آفتابگردان، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل در سال زراعی 1398-1397 انجام شد. عامل اصلی سطوح خاک‌ورزی (1- گاوآهن برگردان‌دار و دیسک، 2- پنجه‌غازی و دیسک و 3- دیسک) بود ... بیشتر به‌منظور بررسی تأثیر سیستم‌های مختلف خاک‌ورزی و تلفیق کود شیمیایی و دامی بر برخی ویژگیهای آفتابگردان، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل در سال زراعی 1398-1397 انجام شد. عامل اصلی سطوح خاک‌ورزی (1- گاوآهن برگردان‌دار و دیسک، 2- پنجه‌غازی و دیسک و 3- دیسک) بود و عامل فرعی شامل شاهد (عدم مصرف کود)، کود شیمیایی دی‌آمونیوم‌فسفات به میزان 100 کیلوگرم در هکتار، کود دامی 25 تن در هکتار+ کود شیمیایی دی‌آمونیوم‌فسفات به میزان 100 کیلوگرم در هکتار، کود دامی 50 تن در هکتار+ کود شیمیایی دی‌‌آمونیوم‌فسفات به میزان 100 کیلوگرم در هکتار، کود دامی 25 تن در هکتار و کود دامی 50 تن در هکتار بود. نتایج نشان داد بیش‌ترین عملکرد دانه (5072 کیلوگرم بر هکتار) از تیمار کود دامی 50 تن در هکتار در شرایط خاک‌ورزی با دیسک و درصد روغن (44/44 درصد) از تیمار کود دامی 50 تن در هکتار در شرایط خاک‌ورزی با پنجه‌غازی و دیسک و بیش‌ترین اولئیک‌اسید (61/51 درصد) از تیمار کود دامی 50 تن در هکتار در شرایط خاک‌ورزی با دیسک بهدست آمد. بیش‌ترین میزان کلروفیلهای a، b و کاروتنوئید (به‌ترتیب 253/1، 45/0 و 04/1 میلیگرم بر گرم) از کاربرد 100 کیلوگرم دی‌آمونیوم‌فسفات در هکتار در شرایط خاک‌ورزی با دیسک بهدست آمد. بهطورکلی برای افزایش و بهبود ویژگی‌های کمی و کیفی آفتابگردان استفاده تیمار کود دامی 50 تن در هکتار در شرایط خاک‌ورزی با دیسک مناسب بود.

مدیریت علف های هرز در مرحله گیاهچه‌ ای با تأکید بر پوشش دار کردن بذر برنج در نظام کشت مستقیم

مهدی اسمعیل تبار؛ فایزه زعفریان؛ شهرام نظری؛ رحمت عباسی

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 727-744

https://doi.org/10.22059/jci.2021.313427.2474

چکیده

بهمنظور بررسی اثر مدیریتهای مختلف کنترل علف هرز بر خصوصیات سبزشدن و رشد مورفولوژیک گیاهچه برنج در مرحله گیاهچه‌ای در سیستم زراعی کشت مستقیم، آزمایشی در سال زراعی 1399 در مزرعهای واقع در شهرستان بابلسر (بهنمیر) انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل ارقام شیرودی، ... بیشتر بهمنظور بررسی اثر مدیریتهای مختلف کنترل علف هرز بر خصوصیات سبزشدن و رشد مورفولوژیک گیاهچه برنج در مرحله گیاهچه‌ای در سیستم زراعی کشت مستقیم، آزمایشی در سال زراعی 1399 در مزرعهای واقع در شهرستان بابلسر (بهنمیر) انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل ارقام شیرودی، خزر و هاشمی و مدیریت‌های مختلف کنترل علفهای هرز در پنج سطح شامل پوشش‌دارکردن بذر با کلریدکلسیم، پوششدارکردن بذر با کلریدپتاسیم، وجین، کنترل شیمیایی و شاهد بود. نتایج مقایسه میانگین اثر متقابل مدیریت علف‌های هرز و رقم نشان داد که پوششدارکردن بذر با کلریدکلسیم، کلریدپتاسیم و وجین بهترتیب 55، 68 و 85 درصد در رقم شیرودی، 79، 63 و 54 درصد در رقم خزر و هم‌چنین 30، 58 و 35 درصد در رقم هاشمی توانست وزن خشک علفهای هرز باریک‌برگ را نسبت به تیمار شاهد کاهش دادند. نتایج نشان داد بیش‌ترین درصد سبزشدن با 99، 98 و 95 درصد بهترتیب تحت تیمارهای پوششدارکردن کلریدپتاسیم و کلریدکلسیم و وجین در رقم شیرودی بهدست آمد. بیشترین سرعت سبزشدن نیز در تیمارهای پوششدارکردن بذر کلریدپتاسیم و کلسیم و وجین مشاهده شد. کم‌ترین تراکم علف هرز پهن‌برگ با 91/0 بوته در مترمربع در رقم شیرودی و با مدیریت پوششدارکردن بذر این رقم با کلریدکلسیم بهدست آمد. بالاترین شاخص طولی و وزنی بنیه گیاهچه بهترتیب با 3559 و 137 در رقم شیرودی و تحت مدیریت وجین علفهای هرز بهدست آمد. نتایج نشان داد پوششدارکردن بذر موجب بهبود کارکرد بذر ارقام برنج میشود.

تأثیر کیفیت گیاهچه و تراکم کاشت بر عملکرد، اجزای عملکرد و ویژگی‌ های بیوشیمیایی برنج رقم طارم محلی در کشت اول و راتون

محمدعلی اسماعیلی؛ حبیب الله رنجبر؛ همت اله پیردشتی؛ مرتضی نصیری

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 745-759

https://doi.org/10.22059/jci.2022.322289.2539

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر کیفیت گیاهچه و تراکم کاشت بر عملکرد، اجزای عملکرد و ویژگی‌های بیوشیمیایی برنج رقم طارم محلی در کشت اول و راتون، آزمایشی در سال زراعی 1396 در گلخانه و مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات برنج کشور- معاونت مازندران در آمل اجرا شد. آزمایش به‌صورت کرت‌های دو بار خردشده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار ... بیشتر به‌منظور بررسی تأثیر کیفیت گیاهچه و تراکم کاشت بر عملکرد، اجزای عملکرد و ویژگی‌های بیوشیمیایی برنج رقم طارم محلی در کشت اول و راتون، آزمایشی در سال زراعی 1396 در گلخانه و مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات برنج کشور- معاونت مازندران در آمل اجرا شد. آزمایش به‌صورت کرت‌های دو بار خردشده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار به‌اجرا در آمد. تیمار فاصله کاشت عامل اصلی، تعداد بوته در کپه عامل فرعی و نوع گیاهچه عامل فرعی فرعی بودند. بذرهای برنج در جعبههای نشا در شش تیمار بسترهای متفاوت کشت شد. این بسترها شامل خاک با گوگرد و 50 درصد سبوس برنج (S1)، خاک بدون گوگرد با 25 درصد سبوس برنج (S2)، خاک با گوگرد و 25 درصد سبوس برنج (S3)، خاک با گوگرد، تیوباسیلوس و 50 درصد سبوس برنج (S4)، خاک بدون گوگرد با کمپوست چوب و 25 درصد سبوس برنج (S5)، خاک با گوگرد، تیوباسیلوس و 25 درصد سبوس برنج (S6) درصد حجمی بودند. نتایج کشت اصلی نشان داد که بالاترین عملکرد دانه (5043 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد بیولوژیک (12319 کیلوگرم در هکتار) از تیمار خاک بستر با گوگرد با سبوس 50 درصد حاصل شد. تیمار آرایش کاشت در کشت راتون بر تعداد دانه پوک (1/4)، عملکرد دانه (1617 کیلوگرم درهکتار)، تیمار تعداد بوته در کپه بر تعداد پنجه (3/10)، سطح برگ (6/10 سانتی‌مترمربع)، طول خوشه (4/20 سانتی‌متر) و عملکرد دانه (1613 کیلوگرم در هکتار) و تیمار نوع گیاهچه بر تعداد پنجه (4/10)، تفاوت معنیداری از لحاظ آماری نشان داد. تولید گیاهچه با بستر خاک گوگرد و 50 درصد سبوس برنج بهترین نتایج را در کشت اصلی و راتون نشان داد.

اثر سطوح مختلف آبیاری و کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد برخی ارقام گلرنگ در استان البرز

فاطمه قبادی؛ ناصر مجنون حسینی؛ مصطفی اویسی؛ غلام عباس اکبری

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 761-775

https://doi.org/10.22059/jci.2021.322613.2542

چکیده

جهت بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری و کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد برخی ارقام گلرنگ در استان البرز، آزمایشی به‌صورت کرت‌های دوبار خرد شده با سه فاکتور در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 98-1397 و در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در کرج اجرا شد. فاکتور اصلی سطوح آبیاری (معمول، ... بیشتر جهت بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری و کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد برخی ارقام گلرنگ در استان البرز، آزمایشی به‌صورت کرت‌های دوبار خرد شده با سه فاکتور در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 98-1397 و در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در کرج اجرا شد. فاکتور اصلی سطوح آبیاری (معمول، تا نیمه گل‌دهی و آبیاری تا آغاز پر شدن دانه)، فاکتور فرعی کود نیتروژن (100 و 50 د صد نیاز گیاه) و فرعی فرعی ارقام پدیده، پرنیان، گلدشت و گلمهر بودند. اثر فاکتورهای آبیاری، نیتروژن و رقم در صفات تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، وزن هزاردانه، عملکرد دانه و زیست توده معنی‌دار بود. قطع آبیاری در مرحله آغاز دانه‌بندی و 50 درصد گل‌دهی به ترتیب منجربه کاهش 2/16 و 1/68 درصدی عملکرد دانه نسبت به آبیاری معمول گردید. با کاهش 50درصدی نیتروژن نسبت به تأمین کامل آن، عملکرد دانه 5/8 درصد و زیست توده 12 درصد کاهش یافت. برهمکنش سه‌گانه آبیاری، کود و رقم در صفات قطر ساقه و طبق معنی‌دار شد. رقم گلمهر بیشترین و رقم گلدشت کم‌ترین قطر ساقه را در سطوح مختلف آبیاری و کود نشان دادند. برهمکنش سطوح آبیاری و نیتروژن نشان داد که با کاهش سطوح آبیاری، جذب نیتروژن نیز کاهش یافته و باعث کاهش تعداد دانه در طبق می‌شود با این وجود تأمین 100درصد نیاز نیتروژن درشرایط تنش خشکی مانع افت شدیدتر تعداد دانه در طبق می‌شود.

تأثیر تنظیم‌ کننده‌ های رشد گیاهی بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم گندم نان تحت رژیم‌ های مختلف آبیاری

فریده صادقی؛ یوسف سهرابی؛ عادل سی و سه مرده

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 777-792

https://doi.org/10.22059/jci.2021.324046.2555

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی سیتوکینین، جیبرلین و سایکوسل بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم گندم تحت رژیم‌های مختلف آبیاری، آزمایشی به‌صورت کرت‌های دوبار خردشده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کردستان در سال زراعی 96-1395 انجام گرفت. فاکتور آبیاری در چهار سطح دیم، یک آبیاری ... بیشتر به‌منظور بررسی تأثیر تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی سیتوکینین، جیبرلین و سایکوسل بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم گندم تحت رژیم‌های مختلف آبیاری، آزمایشی به‌صورت کرت‌های دوبار خردشده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کردستان در سال زراعی 96-1395 انجام گرفت. فاکتور آبیاری در چهار سطح دیم، یک آبیاری (در مرحله غلاف‌رفتن)، دو آبیاری (در مراحل غلاف‌رفتن+ گلدهی) و سه آبیاری (در مراحل غلاف‌رفتن+ گلدهی+ دانه‌بندی) به‌عنوان عامل اصلی، دو رقم گندم (سیروان و هما) به‌عنوان عامل فرعی و فاکتور محلول‌پاشی با تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی شامل شاهد، جیبرلین (100 میکرومولار)، سیتوکینین (100 میکرومولار) و سایکوسل (سه گرم در لیتر) به‌عنوان عامل فرعی فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد با محلول‌پاشی در مرحله ساقه‌رفتن، در اثر تیمار یک، دو و سه بار آبیاری میزان افزایش عملکرد دانه نسبت به تیمار دیم به‌ترتیب 29، 33 و 43 درصد و در مرحله دانه‌بندی 22، 28 و 33 درصد بود و رقم هما در مقایسه با رقم سیروان عملکرد بیش‌تری تولید کرد. به‌طور کلی، در محلول‌پاشی طی مرحله ساقه‌رفتن، بیش‌ترین عملکرد دانه (504 گرم در مترمربع) تحت تیمارهای سهبار آبیاری و کاربرد سیتوکینین و در محلولپاشی طی مرحله دانه‌بندی، بیش‌ترین عملکرد دانه (6/477 گرم در مترمربع) تحت شرایط سهبار آبیاری و مصرف سایکوسل از رقم هما به‌دست آمد. بنابراین کاربرد حتی یک آبیاری و تنظیم‌کننده‌های رشد سیتوکینین و سایکوسل میتواند عملکرد دانه گندم را افزایش دهد.

‌فراتحلیل برخی عامل‌های زراعی مؤثر بر کاهش عملکرد ذرت علوفه‌ای در ایران

فرهاد عزیزی؛ علی ماهرخ؛ ویدا قطبی؛ فرید گل زردی؛ سید محمد علی مفیدیان؛ محمد زمانیان؛ وحید رهجو؛ مسعود ترابی؛ الیاس سلطانی

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 793-805

https://doi.org/10.22059/jci.2021.326061.2570

چکیده

این مطالعه به‌منظور جزئی‌سازی عامل‌های مدیریتی تأثیرگذار و تأثیرپذیر در امر تولید ذرت علوفه‌ای در کشور و شناسایی عوامل محدودکننده آن انجام شد. در این بررسی داده‌های به‌دست‌آمده از 43 مورد گزارش نهایی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و یا مقاله‌های مستخرج از آن‌ها طی 10 سال اخیر با استفاده از روش فراتحلیل (متاآنالیز) تجزیه‌وتحلیل ... بیشتر این مطالعه به‌منظور جزئی‌سازی عامل‌های مدیریتی تأثیرگذار و تأثیرپذیر در امر تولید ذرت علوفه‌ای در کشور و شناسایی عوامل محدودکننده آن انجام شد. در این بررسی داده‌های به‌دست‌آمده از 43 مورد گزارش نهایی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و یا مقاله‌های مستخرج از آن‌ها طی 10 سال اخیر با استفاده از روش فراتحلیل (متاآنالیز) تجزیه‌وتحلیل شدند. براساس نتایج حاصل از این مطالعه در رابطه با گیاه ذرت علوفه‌ای مشاهده شد که تراکم 65/5 درصد، تنش خشکی 44/13- درصد، رقم 31/0 درصد، تاریخ کاشت 54/2- درصد و کود نیتروژن 00/24 درصد از تغییرات عملکرد علوفه ذرت را توجیه کردند. نتایج این مطالعه نشان داد که با افزایش تراکم بوته بین 80 تا 100 هزار بوته در هکتار، عملکرد حدود 49/9 درصد افزایش معنی‌داری یافت. در شرایط تنش ملایم، تنش شدید و تنش خیلی شدید خشکی، عملکرد علوفه ذرت به‌ترتیب 30/25، 38/14، 99/8 درصد، به‌طور معنی‌داری کاهش یافت. هم‌چنین در مورد ارقام مختلف و گروه‌های مختلف رسیدگی، گروه 700، 83/3 درصد افزایش عملکرد معنی‌داری نسبت به سایر گروه‌ها را موجب شده است. برای تاریخ‌های کاشت ذرت علوفه‌ای بررسی‌شده نسبت به شاهد که نیمه اول خردادماه است کاهش عملکرد علوفه مشاهده شد. در نهایت بیش‌ترین درصد افزایش عملکرد علوفه ذرت، از مصرف 450 کیلوگرم کود اوره در هکتار حاصل شد. به‌طورکلی کود نیتروژن، تنش خشکی و تراکم کاشت به‌ترتیب به‌عنوان مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر عملکرد علوفه ذرت در ایران شناخته شدند.

اثر تاریخ کاشت تأخیری بر صفات فنولوژیک، عملکرد دانه و برخی اسیدهای چرب هیبریدهای جدید آفتابگردان

علیرضا مقدم خمسه؛ سعید سیف زاده؛ جهانفر دانشیان؛ حمیدرضا زاکرین؛ علیرضا ولدآبادی

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 807-824

https://doi.org/10.22059/jci.2022.327169.2582

چکیده

به‌منظور ارزیابی اثر تاریخ کاشت تأخیری بر صفات فنولوژیک، اجزای عملکرد، عملکرد دانه و اسیدهای چرب لینولئیک و لینولنیک هیبریدهای جدید آفتابگردان، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار به‌مدت دو سال زراعی (94-1393 و 95-1394) در مزرعه واقع در بخش دانههای روغنی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال بذر ... بیشتر

بررسی شاخص‌های انتقال مجدد در گندم تحت تأثیر تراکم کاشت و مقادیر کود نیتروژن

حمیدرضا سارلی؛ عباس بیابانی؛ حسین صبوری؛ رحمت اله محمدی گنبد

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 825-840

https://doi.org/10.22059/jci.2022.327287.2584

چکیده

این آزمایش به‌منظور مطالعه تأثیر تراکم بذر در زمان کاشت و مقادیر مختلف کاربرد کود نیتروژن بر شاخص‌های انتقال مجدد گندم (رقم قابوس) در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گنبدکاووس به‌مدت دو سال (98-1397 و 1399-1398) در سه تکرار و به‌صورت اسپلیت-پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی انجام شد. در کرت‌های اصلی، سطوح نیتروژن خالص شامل ... بیشتر این آزمایش به‌منظور مطالعه تأثیر تراکم بذر در زمان کاشت و مقادیر مختلف کاربرد کود نیتروژن بر شاخص‌های انتقال مجدد گندم (رقم قابوس) در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گنبدکاووس به‌مدت دو سال (98-1397 و 1399-1398) در سه تکرار و به‌صورت اسپلیت-پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی انجام شد. در کرت‌های اصلی، سطوح نیتروژن خالص شامل صفر (شاهد)، 46، 92 و 138 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره و در کرت‌های فرعی، تراکم کاشت در شش سطح (150، 225، 300، 375، 450 و 525 بذر در هر مترمربع) قرار گرفت. جهت مطالعه فرایند انتقال مجدد مواد فتوسنتزی به دانه، انتقال مواد فتوسنتزی به تفکیک از برگ‌ها، ساقه اصلی (بدون برگ) و اجزای سنبله بدون دانه بررسی شدند. نتایج نشان داد که از نظر درصد نیتروژن دانه و صفات انتقال مجدد گندم اختلاف معنی‌داری بین تیمارهای تراکم کاشت، کود نیتروژن و اثر متقابل تراکم کاشت× کود وجود داشت. بالاترین درصد نیتروژن دانه (87/1 درصد) در تیمار 138 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و 450 بذر در مترمربع حاصل شد. در سال اول، بالاترین انتقال مجدد از گیاه (528/0 گرم در گیاه) در تیمار 92 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و 375 بذر در مترمربع و در سال دوم، در تیمار شاهد، بالاترین میزان انتقال مجدد (345/0 گرم در گیاه)، در تراکم کاشت 300 بذر در مترمربع مشاهده شد و پس از آن با افزایش تراکم کاشت، از میزان انتقال مجدد کاسته شد.

تأثیر تراکم کاشت در افزایش قدرت رقابتی ارقام نخود (.Cicer arietinum L) در مقابل علف های هرز

فاطمه قاسمی؛ وریا ویسانی؛ مرجان دیانت؛ محمود مرادی

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 841-853

https://doi.org/10.22059/jci.2022.327605.2586

چکیده

استفاده از تراکم و ارقامی که قدرت رقابتپذیری بالایی دارند از راههای مؤثر در کنترل علفهای هرز در سیستم مدیریت تلفیقی است. به‌منظور بررسی امکان افزایش قدرت رقابتی برخی از ارقام نخود دیم در مقابل علفهای هرز با استفاده از تراکم کشت آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه ... بیشتر استفاده از تراکم و ارقامی که قدرت رقابتپذیری بالایی دارند از راههای مؤثر در کنترل علفهای هرز در سیستم مدیریت تلفیقی است. به‌منظور بررسی امکان افزایش قدرت رقابتی برخی از ارقام نخود دیم در مقابل علفهای هرز با استفاده از تراکم کشت آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، ایستگاه گریزه سنندج در سال زراعی 99-1398 اجرا شد. فاکتور اول تراکم نخود در سه سطح 30، 36 و 42 بوته در مترمربع به‌عنوان کرت اصلی، ارقام نخود در هفت سطح شامل آزاد، جم، محلی، هاشم، ILC482، پیروز و کاکا و عملیات مدیریتی در دو سطح وجین کامل در تمام فصل رشد و عدم وجین به‌عنوان فاکتورهای فرعی بودند. براساس نتایج به‌دست‌آمده وجین علف هرز باعث افزایش تعداد غلاف در بوته به میزان 63/35 درصد شد. در عملکرد و اجزای عملکرد نخود بین ارقام موردبررسی تفاوت معنیدار وجود داشت. ارقام ILC482 و کاکا به‌ترتیب از بیش‌ترین و کم‌ترین تعداد شاخه اصلی به میزان 82/3 و 58/2 برخوردار بودند. بیش‌ترین تعداد شاخه فرعی در تراکم 30 بوته در مترمربع به‌دست آمد. بیش‌ترین تعداد غلاف در بوته به میزان 12/14 و 41/13 در ارقام پیروز و جم و کم‌ترین تعداد غلاف در بوته به مقدار 98/7 در رقم هاشم مشاهده شد. حداکثر عملکرد دانه، شاخص تحمل رقابت و کم‌ترین تراکم علف هرز را رقم جم دارا بود. در همه ارقام موردبررسی با افزایش تراکم بوته تعداد دانه در مترمربع، عملکرد دانه و شاخص تحمل رقابت افزایش نشان داد و بیش‌ترین مقدار آنها در تراکم 42 بوته در مترمربع به‌دست آمد.

ارزیابی خصوصیات کمی و کیفی علوفه و دانه اکوتیپ های بومی چاودار در ایران

شکیبا شاهمرادی

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 855-867

https://doi.org/10.22059/jci.2022.328142.2592

چکیده

منابع ژنتیکی بومی چاودار در ایران دارای سازگاری و تنوع بالایی می‌باشد که تأمین علوفه موردنیاز در اقلیمهای مختلف و متنوع کشورمان را مقدور میسازد. در این پژوهش تعداد نُه اکوتیپ چاودار، به‌همراه ارقام تجاری چاودار، جو و تریتیکاله در سه سال زراعی 94-93، 96-95 و 97-96 در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در کرج ارزیابی ... بیشتر منابع ژنتیکی بومی چاودار در ایران دارای سازگاری و تنوع بالایی می‌باشد که تأمین علوفه موردنیاز در اقلیمهای مختلف و متنوع کشورمان را مقدور میسازد. در این پژوهش تعداد نُه اکوتیپ چاودار، به‌همراه ارقام تجاری چاودار، جو و تریتیکاله در سه سال زراعی 94-93، 96-95 و 97-96 در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در کرج ارزیابی شدند. پژوهش شامل سه آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار بود. بررسی صفات فنولوژیکی، مرفولوژیکی و زراعی اکوتیپ‌ها در سال‌های مختلف نشان داد اثر متقابل سال و اکوتیپ بر همه صفات به‌جز صفت روز تا گلدهی معنی‌دار بود. براساس عملکرد علوفه خشک اکوتیپ شماره 119 چاودار دارای بالاترین میانگین بود و رقم تریتیکاله پایینترین میانگین را به‌خود اختصاص داد (به‌ترتیب 68/5 و14/4 تن در هکتار). همبستگی صفات عملکرد علوفه، عملکرد دانه و وزن هزاردانه با سطح برگ پرچم معنی‌دار شد. براساس مقایسه درصد دیواره سلولی بدون همی‌سلولز در علوفه، اکوتیپ شماره 119 و رقم جو والفجر بهطور معنی‌داری پایینتر از سایر نمونهها بودند (به‌ترتیب 60 و 56 درصد). براساس میانگین فیبر موجود در علوفه نیز اکوتیپ شماره 119 پایینترین میانگین را به‌خود اختصاص داد (33 درصد). لذا به‌نظر میرسد اکوتیپ شماره 119 علاوه بر پتانسیل بالای تولید علوفه، دارای کیفیت علوفه مطلوبی نیز می‌باشد.

بررسی اثر کاربرد هیومیک‌اسید و عصاره جلبک دریایی بر رشد و عملکرد کینوا در شرایط تنش خشکی

قباد محمدپور؛ سلیم فرزانه؛ سعید خماری؛ رئوف سید شریفی؛ بهروز اسماعیل پور

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 869-885

https://doi.org/10.22059/jci.2021.312419.2469

چکیده

این پژوهش به‌منظور بررسی تأثیر کاربرد هیومیک‌اسید و عصاره جلبک دریایی بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد کینوا تحت شرایط تنش خشکی در سال 1398-1397 در دو مکان مختلف، شهرستان قصرشیرین و دالاهو به‏صورت کرت‌های یک‌بار خردشده با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سه تیمار آبیاری (آبیاری کامل، قطع آبیاری ... بیشتر این پژوهش به‌منظور بررسی تأثیر کاربرد هیومیک‌اسید و عصاره جلبک دریایی بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد کینوا تحت شرایط تنش خشکی در سال 1398-1397 در دو مکان مختلف، شهرستان قصرشیرین و دالاهو به‏صورت کرت‌های یک‌بار خردشده با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سه تیمار آبیاری (آبیاری کامل، قطع آبیاری در ابتدای گل‏دهی و قطع آبیاری در ابتدای شروع پرشدن دانه) و تیمارهای محلول‌پاشی با مقادیر مختلف هیومیک‌اسید (محلول‌پاشی به مقدار 5/1 کیلوگرم در هکتار و 2 کیلوگرم در هکتار) و عصاره جلبک دریایی (محلول‌پاشی به مقدار 1 کیلوگرم در هکتار و 5/1 کیلوگرم در هکتار) به‌همراه یک تیمار شاهد بودند. نتایج نشان داد که در منطقه دالاهو در شرایط عدم تنش خشکی عملکرد بذر معادل 78/24 درصد بیش‌تر از منطقه قصرشیرین بود. عملکرد بذر در تیمارهای مختلف آبیاری، تحت تأثیر تیمارهای محلول‌پاشی نشان داد که در تمامی تیمارهای آبیاری، تأثیر محلول‌پاشی هیومیک‏اسید و عصاره جلبک بر عملکرد بذر نسبت به شاهد مثبت بود. در شرایط آبیاری کامل بیش‌ترین عملکرد بذر با محلول‌پاشی هیومیک‌اسید به‏دست آمد. درحالی‌که در تیمارهای قطع آبیاری تأثیر عصاره جلبک دریایی روی عملکرد بذر بهتر از هیومیک‌اسید بود. وزن هزاردانه در کینوای تولیدشده در منطقه دالاهو بیش‌تر از منطقه قصرشیرین بود ولی در هر دو منطقه تنش خشکی موجب کاهش وزن هزاردانه شد. در تمامی تیمارهای آبیاری کاربرد هیومیک‌اسید و عصاره جلبک موجب افزایش وزن هزاردانه شد.

پیامد کاربرد زغال گرمایی و گرمابی مانده های گیاهی سیب زمینی بر شناسه های رشد گیاه لوبیا و میکوریزایی‌ شدن آن در تنش خشکی

مهران بیگی خاروانی؛ علی اکبر صفری سنجانی

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 887-901

https://doi.org/10.22059/jci.2022.317724.2512

چکیده

برای بررسی پیامد کاربرد زغال گرمایی و زغال گرمابی فرآوری‌شده از ماندههای گیاه سیبزمینی بر شناسههای رشد گیاه لوبیا، اندازه کلروفیل و میکوریزایی‌شدن ریشه در تنش خشکی، پژوهشی با طرح اسپلیت‌پلات با سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا در سال 1396 انجام شد. کرت اصلی تنش خشکی با دو تیمار و کرت فرعی چهار تیمار ... بیشتر برای بررسی پیامد کاربرد زغال گرمایی و زغال گرمابی فرآوری‌شده از ماندههای گیاه سیبزمینی بر شناسههای رشد گیاه لوبیا، اندازه کلروفیل و میکوریزایی‌شدن ریشه در تنش خشکی، پژوهشی با طرح اسپلیت‌پلات با سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا در سال 1396 انجام شد. کرت اصلی تنش خشکی با دو تیمار و کرت فرعی چهار تیمار بهساز از ماندههای گیاه سیب‌زمینی بود. کاربرد تنش خشکی و بهسازهای گوناگون بر شناسههای رشدی گیاه، اندازه کلروفیل و میکوریزایی‌شدن ریشه پیامد چشمگیر داشت. تنش خشکی مایه کاهش وزن خشک اندام هوایی و ریشه به‌ترتیب به اندازه 8/39 و 1/46 درصدشد، هم‌چنین اندازه کلروفیل a (6/52 درصد)، کلروفیل b (58 درصد)، کلروفیل کل (52/54 درصد) کاهش پیدا کرد. اگرچه گرهزایی ریزوبیومها در تنش خشکی کاهش یافت، اما درصد میکوریزایی‌شدن ریشهها 2/19 درصد افزایش یافت. کاربرد بیوچار مایه افزایش همزیستی گیاه لوبیا با قارچهای میکوریزی شد که در آن میکوریزایی‌شدن ریشه 34/11 درصد و فراوانی اسپورهای آن‌ها در خاک 5/50 درصد افزایش یافت. رشد گیاه و سبزینه آن در خاک تیمارشده با ماندههای خام بیش‌ترین بود و مایه افزایش وزن خشک اندام هوایی (8/49 درصد) و اندازه کلروفیل a و b (54/3 و 8/36 درصد) شد. یافتههای این پژوهش نشان داد که از میان تیمارهای تهیه‌شده از اندام هوایی سیبزمینی بهترین عملکرد مربوط به کاربرد بیوچار آن بود که این تیمار توانست اثرات منفی تنش خشکی بر گیاه لوبیا را کاهش دهد.

مطالعه رفتار رشدی استویا تحت تأثیر الیسیتورهای زیستی و غیرزیستی در شرایط هیدروپونیک

مادح احمدی؛ عظیم قاسم نژاد؛ منصور قربانپور

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 903-918

https://doi.org/10.22059/jci.2021.321904.2535

چکیده

به‌منظور بررسی اثر برخی الیسیتورهای زیستی و غیرزیستی بر جنبه‌های مورفولوژیکی گیاه دارویی استویا در تیمار با آب شور، مطالعه‌ای به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با شش تکرار در شرایط گلخانه و کشت هیدروپونیک انجام شد. برای حصول اطمینان بیش‌تر، آزمایش برای بار دوم نیز تکرار شد. تیمارهای پژوهش حاضر شامل قارچ‌های اندوفیت ... بیشتر به‌منظور بررسی اثر برخی الیسیتورهای زیستی و غیرزیستی بر جنبه‌های مورفولوژیکی گیاه دارویی استویا در تیمار با آب شور، مطالعه‌ای به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با شش تکرار در شرایط گلخانه و کشت هیدروپونیک انجام شد. برای حصول اطمینان بیش‌تر، آزمایش برای بار دوم نیز تکرار شد. تیمارهای پژوهش حاضر شامل قارچ‌های اندوفیت جداسازی‌شده از سرخدار (در سه سطح شاهد، TB20، TB2-3)، تیمار محلول‌پاشی با ملاتونین (در سه سطح شاهد، نیم میکرومولار ملاتونین خالص و نیم میکرومولار عصاره Thymus vulgaris) و سه سطح شوری NaCl (بدون شوری، شوری متوسط 80 میلی‌مولار و شوری زیاد 150 میلی‌مولار آب آبیاری) بود. گیاهان آزمایشی از نقطه نظر صفات مورفولوژیکی موردبررسی قرار گرفتند. در هر دو آزمایش نتایج بیانگر اثر مثبت ملاتونین و اندوفیت بر بهبود ویژگی‌های رشدی گیاه (یک تا دو برابر) تحت تنش شوری بود. با این وجود، در شرایط بدون شوری و کاربرد عصاره آویشن و قارچ اندوفیت TB20 بهترین نتیجه رشد مشاهده شد. اکثر صفات هم‌چون ارتفاع، تعداد برگ، وزن تر و خشک برگ در شرایط غیر شور و کاربرد آویشن و قارچ اندوفیت TB20 در بالاترین میزان خود قرار داشته و نسبت به نمونه شاهد افزایش تقریبی یک و نیم برابری داشتند. باتوجه به اثرات مثبت ملاتونین و اندوفیت به‌ویژه TB20، پیشنهاد می‌شود که از عصاره گیاهان حاوی ملاتونین به‌عنوان تیمار حفاظتی در کشت استویا در شرایط شور استفاده شود.

تأثیر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر ویژگی‌های کمی و کیفی علوفه گوار (لوبیای خوشه‌ای)

محدثه حیدرزاده؛ سید محمدرضا احتشامی؛ محمد ربیعی

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 919-931

https://doi.org/10.22059/jci.2021.324335.2557

چکیده

با وجود پیشرفت صنعت دامپروری در ایران، به تولید گیاهان علوفهای متناسب با این پیشرفت توجه نشده است. از اینرو، این مطالعه در سال 1396، با ضرورت تولید خوراک برای تغذیه دام و طیور و با هدف تعیین بهترین تراکم و تاریخ کاشت بر ویژگی‌های کمی و کیفی علوفه گوار، در ایستگاه مؤسسه تحقیقات برنج کشور- رشت واقع در روستای گیل پردهسر سنگر به اجرا ... بیشتر با وجود پیشرفت صنعت دامپروری در ایران، به تولید گیاهان علوفهای متناسب با این پیشرفت توجه نشده است. از اینرو، این مطالعه در سال 1396، با ضرورت تولید خوراک برای تغذیه دام و طیور و با هدف تعیین بهترین تراکم و تاریخ کاشت بر ویژگی‌های کمی و کیفی علوفه گوار، در ایستگاه مؤسسه تحقیقات برنج کشور- رشت واقع در روستای گیل پردهسر سنگر به اجرا درآمد. در این آزمایش چهار تاریخ کاشت (٢٢ اردیبهشت‌ماه، ٥ خردادماه، ١٩ خردادماه و ٢ تیرماه) و سه تراکم بوته (200، 400 و 600 هزار بوته در هکتار) بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار موردارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تاریخ کاشت 5 خردادماه و تراکم 600 هزار بوته در هکتار از لحاظ عملکرد علوفه تر (02/35 تن در هکتار)، پروتئین خام (02/19 درصد)، ماده خشک (35/54 درصد) و کربوهیدرات (12/26 درصد) بر دیگر تاریخهای کاشت و تراکم بوته تحت آزمایش برتری داشت. بیشترین عملکرد علوفه خشک (1/6 تن در هکتار) و الیاف نامحلول در شوینده خنثی (23/58 درصد) در تاریخ کاشت 22 اردیبهشت‌ماه و تراکم 600 هزار بوته در هکتار مشاهده شد. میزان فیبر خام با تأخیر در کاشت افزایش پیدا کرد، اما مقدار خاکستر تحت تأثیر تاریخ و تراکمهای مختلف کاشت قرار نگرفت. با توجه به نتایج بهدست‌آمده در پژوهش حاضر، جهت حصول بالاترین کمیت و کیفیت علوفه گیاه گوار در استان گیلان، تاریخ کاشت 5 خرداد و تراکم 600 هزار بوته در هکتار توصیه می‌شود.

اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر ویژگی‌های مرفولوژیک، عملکرد کمی و کیفی و اجزای عملکردگوار (Cyamopsis tetragonoloba L.) در رفسنجان

محسن زعفرانیه

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 933-945

https://doi.org/10.22059/jci.2022.325576.2565

چکیده

به‌منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر ویژگی‌های مرفولوژیک، فیزیولوژیک و عملکرد دانه گوار، آزمایشی به‌صورت طرح اسپلیت‌پلات در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 97-98 و 98-99 انجام شد. در این آزمایش تاریخ‌های مختلف کشت به‌عنوان عامل اصلی در نظر گرفته شدند و از تاریخ 15 فروردین‌ماه به‌صورت ماهیانه تا 15 ... بیشتر

بررسی تأثیر کودهای زیستی و شیمیایی بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی سنبل‌الطیب (Valeriana officinalis L.)

مهدی حیدری رهنی؛ محمد نصری؛ یوسف فیلی زاده؛ پورنگ کسرایی

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 947-959

https://doi.org/10.22059/jci.2021.326558.2577

چکیده

در این مطالعه تأثیر کود شیمیایی اوره در پنج سطح (صفر، 30، 60، 90 و 150 کیلوگرم در هکتار) و کودهای زیستی نیتروکسین و فسفربارور2 هرکدام در دو سطح تلقیح و شاهد (عدم تلقیح) بر ویژگی‌های کمی و کیفی گیاه دارویی سنبل‌الطیب نظیر درصد اسید والرنیک، عملکرد اسیدوالرنیک، وزن خشک ریشه، وزن خشک اندامهای هوایی، قطر ریشه، طول ریشه و عرض و طول برگ در سال‌های ... بیشتر در این مطالعه تأثیر کود شیمیایی اوره در پنج سطح (صفر، 30، 60، 90 و 150 کیلوگرم در هکتار) و کودهای زیستی نیتروکسین و فسفربارور2 هرکدام در دو سطح تلقیح و شاهد (عدم تلقیح) بر ویژگی‌های کمی و کیفی گیاه دارویی سنبل‌الطیب نظیر درصد اسید والرنیک، عملکرد اسیدوالرنیک، وزن خشک ریشه، وزن خشک اندامهای هوایی، قطر ریشه، طول ریشه و عرض و طول برگ در سال‌های 99-1395 موردبررسی قرار گرفت. این آزمایش در مزرعه گیاهان دارویی مجتمع کشاورزی هومند آبسرد دماوند مزارع نوین ایرانیان به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد کودهای زیستی و شیمیایی با تأثیر معنیدار بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی سنبل‌الطیب، باعث کاهش اسید والرنیک شدند، اما با افزایش عملکرد ماده خشک مقدار آن در واحد سطح افزایش یافت. بیش‌ترین و کم‌ترین مقدار اسید والرنیک (درصد) به‌ترتیب در شاهد (465/0 درصد) و تیمار کاربرد هم‌زمان کود اوره، نیتروکسین و فسفربارور2 (222/0 درصد) به‌دست آمد. نتایج این پژوهش نشان داد که بیش‌ترین و کم‌ترین وزن خشک ریشه به‌ترتیب در تیمار کاربرد هم‌زمان کود اوره، نیتروکسین و فسفربارور2 (665 کیلوگرم در هکتار) و شاهد (95/214 کیلوگرم در هکتار) به‌دست آمد. این آزمایش نشان داد که کودهای زیستی با افزایش معنیدار عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی سنبل‌الطیب، جایگزینی مناسب برای کودهای شیمیایی در بالابردن کیفیت ترکیبات مؤثره آن‌ها محسوب می‌شوند.

ارزیابی پایداری عملکرد تعدادی از لاین های خیار (Cucumis sativus L.) در کشت های بهاره و پاییزه

عاطفه بیلری؛ جمالعلی الفتی؛ مسعود اصفهانی؛ نادر پیرمرادیان

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 961-975

https://doi.org/10.22059/jci.2022.322875.2545

چکیده

این پژوهش با هدف ارزیابی عملکرد ژنوتیپ‌های خیار در دو فصل کشت و شناسایی ژنوتیپ‌های خیار با پایداری عملکرد بالا اجرا شد. پژوهش در گلخانه گروه علوم باغبانی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان به‌صورت آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی و در دو فصل پاییز و بهار با ۹ ژنوتیپ (لاین) خیار در سه تکرار انجام شد نتایج نشان داد که ... بیشتر

مطالعه غلظت آلاینده های نیترات و فلزات سنگین در خاک و اندام خوراکی کاهو و ارزیابی خطر مصرف آن

محسن سیلسپور

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 977-993

https://doi.org/10.22059/jci.2022.326369.2574

چکیده

بهمنظور ارزیابی غلظت نیترات و فلزات سنگین در خاک و اندام خوراکی کاهو در مزارع دشت ورامین، پژوهش حاضر در سال زراعی 97-1396 انجام شد. برای انجام پژوهش، تعداد 30 مزرعه کاهو در دشت ورامین انتخاب شد. در فصل برداشت کاهو به مزارع فوق مراجعه و نمونهبرداری مرکب از خاک و محصول انجام شد و میانگین غلظت نیترات و فلزات سنگین در خاک و محصول با حدود ... بیشتر بهمنظور ارزیابی غلظت نیترات و فلزات سنگین در خاک و اندام خوراکی کاهو در مزارع دشت ورامین، پژوهش حاضر در سال زراعی 97-1396 انجام شد. برای انجام پژوهش، تعداد 30 مزرعه کاهو در دشت ورامین انتخاب شد. در فصل برداشت کاهو به مزارع فوق مراجعه و نمونهبرداری مرکب از خاک و محصول انجام شد و میانگین غلظت نیترات و فلزات سنگین در خاک و محصول با حدود استاندارد از طریق آزمون تی تکنمونهای، مقایسه آماری شدند. میانگین غلظت نیترات، سرب و کادمیوم در کاهو به‌ترتیب 2756، 46/1 و 11/0 میلی‌گرم در کیلوگرم وزن تازه بود که به‌ترتیب، 8/1، 3/7 و 1/1 برابر استاندارد اعلام‌شده توسط سازمان ملی استاندارد ایران بود. میانگین غلظت نیترات و غلظت کل سرب، کادمیوم و نیکل در خاک مزارع کاهو به‌ترتیب 27، 42، 64/0و 5/42 میلی‌گرم در کیلوگرم بود که غلظت نیترات و سرب به‌ترتیب 35 و 180 درصد بیش‌تر از حد مجاز بود. ارزیابی خطر ناشی از ورود عناصر سنگین به بدن و بیماریهای غیرسرطانی با فرمولهای ارائه‌شده توسط سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا انجام شد. در این راستا از شاخص خطرپذیری به بیماریهای غیرسرطانی (HQ) استفاده شد. شاخص خطرپذیری به بیماری‌های غیرسرطانی برای کلیه آلایندهها، کم‌تر از یک بود که مؤید عدم خطر برای مصرف بود. شاخص تجمع زیستی برای تمام فلزات موردمطالعه، کم‌تر از یک بود. بیش‌ترین عامل تجمع زیستی متعلق به فلز سنگین کادمیوم بود که نشان‌دهنده تمایل کاهو به جذب و انباشت کادمیوم در مقایسه با سایر فلزات سنگین بود. براساس نتایج این پژوهش، احتمال مواجهه با بیمارىهاى غیرسرطانى ناشى از نیترات و فلزات سنگین از مسیر خوردن کاهو بهطور جدى وجود ندارد، اما پایش غلظت نیترات و فلزات سنگین در خاک و کاهو در فواصل زمانى مختلف ضرورى است.

ردیابی ژن tms2 عامل گال طوقه در دو رقم رز تجاری شاخه‌بریده ("Pearl" و"Angelina") به‌وسیله یک نانو زیست حسگر

اکرم وطن‌خواه؛ سعید ریزی؛ زهرا ایزدی؛ عبدالرحمان معتمدی؛ مهدی قاسمی ورنامخواستی

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 995-1005

https://doi.org/10.22059/jci.2022.327046.2580

چکیده

در این پژوهش ژن tms2 عامل گال طوقه در دو رقم رز Rosa hybrida L. ("Pearl" و"Angelina" ) با کمک روشهای الکتروشیمیایی شناسایی شد. در این پژوهش تثبیت و هیبریداسیون توالی تک‌رشته (ssDNA) مربوط به ژن tms2، Agrobacterium tumefaciens با روش طیف‌سنجی امپدانس الکتروشیمیایی بررسی شد. الکترود گرافیتی مغز مداد با نانو موادی شامل گرافن اکساید احیاشده و نانوذرات طلا اصلاح شد. زیستحسگر ... بیشتر

بررسی روش‌های مناسب حفظ اسپات و دانه گرده خرما

عزیز تراهی؛ مریم بروجردنیا

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 1007-1017

https://doi.org/10.22059/jci.2022.325734.2567

چکیده

این پژوهش به‌منظور بررسی روش‌های مختلف حفظ دانهگرده، خوشک و اسپات کامل نر رقم غنامی در قالب طرح کاملاً تصادفی با استفاده از آزمایش فاکتوریل در سه تکرار به‌مدت دو سال (98-1397) در ستاد پژوهشکده خرما و میوه‌های گرمسیری در اهواز انجام شد. فاکتورها شامل نوع گرده (گرده تازه، گرده خشک، خوشک تازه، خوشک خشک و اسپات کامل نر غنامی)، محیط نگهداری ... بیشتر این پژوهش به‌منظور بررسی روش‌های مختلف حفظ دانهگرده، خوشک و اسپات کامل نر رقم غنامی در قالب طرح کاملاً تصادفی با استفاده از آزمایش فاکتوریل در سه تکرار به‌مدت دو سال (98-1397) در ستاد پژوهشکده خرما و میوه‌های گرمسیری در اهواز انجام شد. فاکتورها شامل نوع گرده (گرده تازه، گرده خشک، خوشک تازه، خوشک خشک و اسپات کامل نر غنامی)، محیط نگهداری (دمای اتاق، یخچال (4 درجه سانتی‌گراد) و فریزر (20- درجه سانتی‌گراد) و مدت زمان نگهداری (سه، شش، نُه و 12 ماه) بودند. آزمون جوانه‌زنی دانه‌های گرده در محیط کشت مایع حاوی 8 درصد ساکارزو 50 میلی‌گرم در لیتر بوریک‌اسید و با استفاده از میکروسکوپ نوری انجام شد. نتایج نشان داد که اثرات متقابل محیط نگهداری× نوع گرده و محیط نگهداری× مدت زمان نگهداری بر قوه‌نامیه گرده بسیار معنی‌دار بود و گرده خشک و خوشک خشک در محیط فریزر و یخچال و در مدت زمان نگهداری حدود یک سال مناسب‌ترین نتیجه را دادند. گرده تر و گرده خوشک تر و گرده اسپات کامل، به‌دلیل دارابودن رطوبت بالا، در کوتاه‌مدت به‌شدت قوه‌نامیه خود را از دست دادند. لذا برای حفظ و نگهداری گرده و حفظ قوه نامیه آن در بلندمدت، خشک‌کردن خوشک یا گرده‌ها به‌منظور کاهش رطوبت آن‌ها و افزایش ماندگاری کاملاً ضروری است.

تاثیر کادمیوم بر غلظت عناصر مس، آهن، منگنز و روی در اندام هوایی ارقام مختلف گندم

ایمان جوادزرین؛ بابک متشرع زاده

دوره 17، شماره 1 ، اردیبهشت 1394، ، صفحه 27-41

https://doi.org/10.22059/jci.2015.54786

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی میانگین غلظت ریزمغذی‌ها شامل مس، آهن، منگنز و روی در اندام هوایی ارقام مختلف گندم نان (Triticumaestivum) در مرحلۀ به ساقه رفتن در خاک آلوده به کادمیوم بود. تیمار‌های آزمایش به‌ترتیب شامل سه سطح کادمیوم صفر (تیمار شاهد (Cd0)، 40 (Cd40) و 80 (Cd80) میلی‌گرم کادمیوم در کیلوگرم خاک) و 14 رقم گندم (‘بهار’، ‘نیک‎نژاد’، ‘مرودشت’، ... بیشتر هدف پژوهش حاضر، بررسی میانگین غلظت ریزمغذی‌ها شامل مس، آهن، منگنز و روی در اندام هوایی ارقام مختلف گندم نان (Triticumaestivum) در مرحلۀ به ساقه رفتن در خاک آلوده به کادمیوم بود. تیمار‌های آزمایش به‌ترتیب شامل سه سطح کادمیوم صفر (تیمار شاهد (Cd0)، 40 (Cd40) و 80 (Cd80) میلی‌گرم کادمیوم در کیلوگرم خاک) و 14 رقم گندم (‘بهار’، ‘نیک‎نژاد’، ‘مرودشت’، ‘پارسی’، ‘سیوند’، ‘شیراز’، ‘روشن’، ‘پیشتاز’، ‘آزادی’، ‘شهریار’، ‘پیشگام’، ‘امید’، ‘لوند’ و ‘نوید’) بود. تأثیر کادمیوم بر غلظت ریزمغذی‌ها در سطح 1 درصد معنادار بود. با افزایش سطح کادمیوم، غلظت مس در اندام هوایی همۀ ارقام کاهش یافت. به‌جز دو رقم ‘پیشگام’ و ‘امید’ که در تیمار Cd40 نسبت به تیمار شاهد افزایش غلظت آهن را نشان دادند، غلظت آهن در ارقام دیگر کاهش یافت. بیشترین و کمترین غلظت کادمیوم در تیمار Cd40 به‌ترتیب برای دو رقم ‘نیک‌نژاد’ (7 میلی‌گرم کادمیوم در کیلوگرم وزن خشک) و ‘پارسی’ (دو میلی‌گرم کادمیوم در کیلوگرم وزن خشک) ثبت شد. همچنین بیشترین و کمترین غلظت کادمیوم در تیمار Cd80 به‌ترتیب در ارقام ‘پیشگام’ (20 میلی‌گرم کادمیوم در کیلوگرم وزن خشک) و ‘نوید’ (6 میلی‌گرم کادمیوم در کیلوگرم وزن خشک) مشاهده شد. درمجموع دو رقم ‘نیک‌نژاد’ و ‘پیشگام’ بیشترین قابلیت برداشت کادمیوم را داشتند، همچنین کمترین قابلیت برداشت کادمیوم در دو رقم ‘پارسی’ و ‘نوید’ مشاهده شد.

بررسی فعالیت آنزیمی و واکنش‌های بیوشیمیایی دو پایه مرکبات به تنش شوری درون‌شیشه‌ای

فریبرز حبیبی؛ محمد اسماعیل امیری

دوره 15، شماره 4 ، دی 1392، ، صفحه 165-177

https://doi.org/10.22059/jci.2013.51374

چکیده

فعالیت آنزیمی و واکنش‌های بیوشیمیایی دو پایة مرکبات [نارنج (Citrus aurantium L.) و پونسیروس (Poncirus trifoliata Raf.)] به تنش شوریدرون‌شیشه‌ای بررسی شد. ریزنمونه‌های هر دو پایه به محیط کشت پرآوری جامد موراشیگ و اسکوگ (MS) حاوی 9/8 میکرومولار بنزیل‌آدنین (BA) و 5/0 میکرومولار نفتالین‌استیک اسید (NAA) با غلظت‌های صفر، 50، 100، 150 و 200 میلی‌مولار کلرید سدیم در 6 ... بیشتر

بررسی خصوصیات فیزیولوژیک و عملکرد چهار رقم کنجد تحت رژیم های رطوبتی خاک

زهرا مهرابی زاده؛ پرویز احسان زاده

دوره 13، شماره 2 ، اسفند 1390، ، صفحه 75-88

چکیده

کنجد گیاهی دانه روغنی با نیاز نه چندان بالای آبی محسوب می شود. این آزمایش با هدف مطالعه تأثیر شرایط مختلف رطوبتی بر رشد، فلورسانس کلروفیل، محتوای پرولین، عملکرد و اجزای عملکرد چهار رقم گیاه کنجد در سال زراعی 1386 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان ... بیشتر کنجد گیاهی دانه روغنی با نیاز نه چندان بالای آبی محسوب می شود. این آزمایش با هدف مطالعه تأثیر شرایط مختلف رطوبتی بر رشد، فلورسانس کلروفیل، محتوای پرولین، عملکرد و اجزای عملکرد چهار رقم گیاه کنجد در سال زراعی 1386 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد. سطوح تیمار آبیاری براساس تبخیر تجمعی از تشت تبخیر کلاس A شامل 1I (75 میلی متر تبخیر)، 2I (110 میلی متر تبخیر) و 3I (145 میلی متر تبخیر) به عنوان عامل اصلی و چهار ژنوتیپ کنجد (ناز تک شاخه، یکتا، ورامین و اولتان) به عنوان عامل فرعی بودند. تأثیر رژیم آبیاری و ژنوتیپ بر شاخص بیشینه فلورسانس (Fm) معنی دار بود، ولی بر حداکثر کارآیی نظام نوری دو (Fv/Fm) و میزان کلروفیل برگ معنی دار نبود، به طوری که مقدار Fv/Fm تنها از 81/0 در سطح اول آبیاری به 77/0 در سطح سوم کاهش یافت. محدودیت رطوبت خاک منجر به افزایش میزان پرولین برگ از 5/3 در سطح اول آبیاری به 6/8 میلی گرم بر گرم برگ در سطح دوم آبیاری شد. تنش خشکی باعث 55، 42، 37، 48 و 49 درصد کاهش به ترتیب در شاخص سطح برگ، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، عملکرد دانه و عملکرد ماده خشک شد. به طور کلی، تنش کمبود رطوبتی باعث کاهش رشد و عملکرد دانه کنجد از 1212 به 625 کیلوگرم در هکتار گردید. این تأثیر بیش از آنکه از طریق کاهش Fv/Fm باشد، ناشی از کاهش سطوح فتوسنتزکننده در رقم های مورد مطالعه در شرایط آزمایش حاضر بود. دو رقم یکتا و ورامین از نظر عملکرد دانه و تولید روغن نسبت به دو ژنوتیپ دیگر برتری داشتند.

تأثیر برخی تیمارهای هورمونی و شیمیایی بر دوام عمر و صفات کیفی گل شاخه بریده ژربرا ‘Good timing’

الهام دانایی؛ یونس مستوفی؛ پژمان مرادی؛ رضا عزیزی نژاد

دوره 13، شماره 1 ، شهریور 1390، ، صفحه 21-29

چکیده

اثر جیبرلیک اسید (50، 100، 150، 200 و 300 mg/l) به صورت تیمار کوتاه مدت (48 ساعت) و اتانول 5/2 درصد به همراه ساکاروز سه درصد به عنوان تیمار مداوم (محلول نگهدارنده) بر روی گل شاخه بریده ژربرا مطالعه شد. محلول نگهدارنده اتانول و ساکارز به دو روش به کار برده شد، در روش اول، محلول نگهدارنده تا پایان انجام آزمایش تعویض نگردید ولی در روش دوم، محلول نگهدارنده ... بیشتر

ترکیب های فنلی و فعالیت آنتی اکسیدانی در برخی ارقام سیب ایرانی و تجاری در استان آذربایجان غربی

مریم رفیعی؛ لطفعلی ناصری؛ داود بخشی؛ اسد علیزاده

دوره 14، شماره 2 ، بهمن 1391، ، صفحه 43-55

https://doi.org/10.22059/jci.2013.29500

چکیده

در این مطالعه، میزان فنل کل، کلروژنیک اسید، کاتچین، کوئرستین، فلوریدزین، سیانیدین و فعالیت آنتی اکسیدانی پوست و گوشت شش رقم سیب (Malus domestica) ایرانی شامل ارقام ‘گلاب کهنز’، ‘سیب ترش دیررس’، ‘قره یاپراق’، ‘ترکمان’، ‘قزل آلما’ و ‘عباسی مشهد’ و چهار رقم تجاری شامل ‘گلدن دلیشز’، ‘رد دلیشز’، ‘برابرن’ ... بیشتر در این مطالعه، میزان فنل کل، کلروژنیک اسید، کاتچین، کوئرستین، فلوریدزین، سیانیدین و فعالیت آنتی اکسیدانی پوست و گوشت شش رقم سیب (Malus domestica) ایرانی شامل ارقام ‘گلاب کهنز’، ‘سیب ترش دیررس’، ‘قره یاپراق’، ‘ترکمان’، ‘قزل آلما’ و ‘عباسی مشهد’ و چهار رقم تجاری شامل ‘گلدن دلیشز’، ‘رد دلیشز’، ‘برابرن’ و ‘فوجی’ بررسی شد. رقم ‘فوجی’ بیشترین مقدار سیانیدین 3-گالاکتوزید (9/3711 میکروگرم بر گرم وزن تر) و رقم ‘گلاب کهنز’ بیشترین مقدار کوئرستین 3-گالاکتوزید (8/3133 میکروگرم بر گرم وزن تر) و فلوریدزین را در پوست (2/642 میکروگرم برگرم وزن تر) و رقم ‘قره یاپراق’ بیشترین مقدار فلوریدزین گوشت (1/98 میکروگرم بر گرم وزن تر) را نشان دادند. رقم ‘عباسی مشهد’ بیشترین مقدار کلروژنیک اسید پوست (1/298 میکروگرم بر گرم وزن تر) و گوشت (3/484 میکروگرم بر گرم وزن تر) و رقم ‘قزل آلما’ بیشترین مقدار کاتچین پوست (2/255 میکروگرم بر گرم وزن تر) و ‘سیب‌ترش دیررس’ بیشترین کاتچین گوشت (9/76 میکروگرم بر گرم وزن تر) را نشان دادند. تجزیه رگرسیونی داده های فنل کل و ظرفیت آنتی اکسیدانی نشان داد که ارتباط مثبتی بین مقدار فنل کل و درصد فعالیت آنتی‌اکسیدانی وجود دارد. بیشترین مقدار فنل کل و بیشترین مقدار فعالیت آنتی اکسیدانی در رقم ‘فوجی’ مشاهده شد.

بررسی اثر میزان سایش بذر (پولیش) بر جوانه ‏زنی و رشد گیاهچه برخی ارقام چغندرقند

محمد سعیدی ابواسحقی؛ محمد رفیعی الحسینی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 فروردین 1401

https://doi.org/10.22059/jci.2022.334999.2652

چکیده

به منظور مطالعه تاثیر تیمار سائیدگی (پولیش) بذر بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه ارقام مختلف چغندرقند، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1400-1399 در آزمایشگاه و گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد انجام شد. فاکتور اول شامل پنج رقم مونوژرم چغندرقند (شکوفا، آرتا، آریا، سینا و اکباتان) و فاکتور دوم ... بیشتر به منظور مطالعه تاثیر تیمار سائیدگی (پولیش) بذر بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه ارقام مختلف چغندرقند، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1400-1399 در آزمایشگاه و گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد انجام شد. فاکتور اول شامل پنج رقم مونوژرم چغندرقند (شکوفا، آرتا، آریا، سینا و اکباتان) و فاکتور دوم سه سطح پولیش بذر (شاهد، سائیدگی 10 درصد وزنی پوسته بذر و سائیدگی 30 درصد وزنی پوسته بذر) بود. در این مطالعه نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تاثیر رقم و اثر متقابل رقم و سائیدگی بر کلیه صفات معنی دار بود. مقایسه میانگین اثرات متقابل نشان داد که رقم آریا و تیمار 30 درصد سائیدگی بیشترین درصد جوانه زنی (5/83 درصد)، سرعت جوانه زنی(6/7 بذر بر روز)، را تولید نمود. این در حالیست که بیشترین شاخص بنیه طولی(18/10) مربوط به رقم اکباتان و تیمار 30 درصد سائیدگی بود. بیشترین وزن تر ساقه چه (25/0 گرم) و ریشه چه (053/0 گرم) مربوط به رقم شکوفا و بدون سائیدگی، بیشترین مقدار کلروفیل b (77/2 میلی‌گرم بر گرم وزن تر) مربوط به رقم آرتا و 30 درصد سائیدگی و بیشترین مقدار کلروفیل a (19/4 میلی‌گرم بر گرم وزن تر) در رقم شکوفا با 30 درصد سائیدگی مشاهده شد. به‌طور کلی با توجه به نتایج این پژوهش پولیش 30 درصد وزنی موجب بهبود خصوصیات جوانه‌زنی و رشدی بذر گیاه چغندرقند می‌گردد و در بین ارقام مورد آزمایش هم آریا بیش از سایر ارقام تحت تاثیر سائیدگی قرار می‌گیرد.

مشاهده مقاله

بررسی تأثیر سولفات ‎روی و منگنز بر بهبود صفات فیزیولوژیکی و عملکرد ژنوتیپ‌های کلزا تحت شرایط تنش خشکی آخر فصل

قربان خدابین؛ زین العابدین طهماسبی؛ امیرحسین شیرانی راد؛ اسماعیل بخشنده؛ مژده &lrm;سادات خیاط &lrm;مقدم؛ شهریار کاظمی؛ مهسا رفعتی آلاشتی؛ علی حیدرزاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 اسفند 1400

https://doi.org/10.22059/jci.2022.334740.2645

چکیده

به‌منظور بررسی اثرات تنش خشکی آخر فصل و محلول‎پاشی سولفات‎روی و منگنز بر صفات فیزیولوژیکی و عملکرد ژنوتیپ‏های کلزا، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل کرت خردشده در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی طی دو سال (97-1396 و 98-1397) در مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل آبیاری در دو سطح (آبیاری کامل (شاهد) و قطع ... بیشتر به‌منظور بررسی اثرات تنش خشکی آخر فصل و محلول‎پاشی سولفات‎روی و منگنز بر صفات فیزیولوژیکی و عملکرد ژنوتیپ‏های کلزا، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل کرت خردشده در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی طی دو سال (97-1396 و 98-1397) در مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل آبیاری در دو سطح (آبیاری کامل (شاهد) و قطع آبیاری از مرحله گلدهی) و چهار سطح محلول‌پاشی (شاهد، سولفات‎روی، سولفات‎منگنز و کاربرد ترکیبی آن‌ها با غلظت چهار گرم در لیتر) به‌صورت فاکتوریل در کرت‌های اصلی و ژنوتیپ‎های کلزا (نیما، KS7 و نیلوفر) در کرت‏های فرعی قرار گرفتند. محلول‌پاشی ترکیبی سولفات روی و منگنز در شرایط آبیاری کامل به ترتیب موجب افزایش 3 و 11 درصدی محتوای روغن دانه و کربوهیدرات محلول برگ نسبت به شاهد شد. از طرف دیگر در شرایط قطع آبیاری، محتوای روغن دانه و میزان پرولین برگ را نسبت به شاهد به ترتیب 9 و 2/5 درصد افزایش داد. ژنوتیپ نیلوفر در شرایط آبیاری کامل بیشترین میزان عملکرد دانه (5261 کیلوگرم در هکتار) را دارا بود که نسبت به ژنوتیپ KS7 و نیما، به‎ترتیب، به‎میزان 9 و 8/11 درصد بالاتر بود. ژنوتیپ نیما با 3371 کیلوگرم در هکتار در شرایط قطع آبیاری بیشترین عملکرد را داشت. به‌طورکلی، در هر دو تیمار آبیاری، کاربرد محلول‌پاشی هم‌زمان سولفات روی و منگنز بر صفات فیزیولوژیک ژنوتیپ‎های موردبررسی بیشترین تأثیر را داشت، به‌طوری‌که در آبیاری کامل ژنوتیپ نیلوفر و در شرایط قطع آبیاری ژنوتیپ نیما قابل توصیه است.

مشاهده مقاله

ارزیابی زمان محلول‌پاشی و کود ‌نانو‌ذره کبالت به‌روش شیمیایی و شیمی‌سبز بر بر برخی شاخص‌های زراعی وکیفی لوبیا‌چشم‌بلبلی Vigna unguiculata L.))

مه لقا کیخا؛ مهدی دهمرده؛ عیسی خمری؛ زیبا سوری نظامی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 شهریور 1400

https://doi.org/10.22059/jci.2021.321202.2532

چکیده

به‌منظور ارزیابی تاثیر زمان محلول‌پاشی و کود نانوذره کبالت بر شاخص‌های زراعی و کیفی لوبیا چشم‌بلبلی این تحقیق در سال زراعی 96-97 به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل انجام شد. تیمارهای آزمایش در چهار سطح، شامل عدم کاربرد نانوذره کبالت، نانو‌ذره با منشا -گیاهی، نانو‌ذره ... بیشتر به‌منظور ارزیابی تاثیر زمان محلول‌پاشی و کود نانوذره کبالت بر شاخص‌های زراعی و کیفی لوبیا چشم‌بلبلی این تحقیق در سال زراعی 96-97 به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل انجام شد. تیمارهای آزمایش در چهار سطح، شامل عدم کاربرد نانوذره کبالت، نانو‌ذره با منشا -گیاهی، نانو‌ذره با منشا شیمیایی و ترکیب نانوذره گیاهی و شیمیایی، به‌عنوان فاکتور اول و زمان محلول‌پاشی در دو سطح چهار و شش برگی) به‌عنوان فاکتور دوم بودند. تراکم کاشت لوبیا چشم ‌بلبلی 20 بوته در متر‌مربع بود و آبیاری دو بار در هفته انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که زمان محلول‌پاشی و کاربرد کود نانوذره با منشا شیمیایی و گیاهی، اثر معنی‌داری بر تمامی صفات مورد بررسی داشتند. بر اساس نتایج مقایسه میانگین، بیشترین میزان کلروفیل a (25/13 میکروگرم در گرم برگ)، کلروفیل b (50/7 میکروگرم در گرم برگ)، کاروتنویید (63/3 میکروگرم در گرم برگ)، همچنین ارتفاع بوته (84/34 درصد)، تعداد نیام در بوته (26/28 درصد)، عملکرد بیولوژیک (64/45 درصد)، عملکرد اقتصادی (10/59) نسبت به تیمار شاهد، آهن (26/0 پی-پی‌ام) و پروتئین برگ (46/14 پی‌پی‌ام)، از مرحله شش برگی و از کاربرد توام کود نانو‌ذره کبالت با منشا شیمیایی و گیاهی به‌دست آمد. از نظر تمام صفات مورد اندازه‌گیری، به‌نظر می‌رسد کاربرد هم‌زمان نانوذره کبالت به‌صورت شیمیایی و گیاهی، از طریق بهبود سیستم فتوسنتزی، افزایش دوام برگ و میزان فتوسنتز، منجر به افزایش عملکرد بیولوژیک و اقتصادی خواهد شد.

مشاهده مقاله

تاثیر کودهای شیمیایی و ورمی‏ کمپوست بر برخی خصوصیات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی کینوا

افسانه سلطان زاده؛ احمد قنبری؛ اسماعیل سیدآبادی؛ مهدی دهمرده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 آذر 1400

https://doi.org/10.22059/jci.2021.323005.2546

چکیده

جهت ارزیابی بعضی خصوصیات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه کینوا (Chenopodium quinoa)، آزمایشی به صورت کرت‏های خردشده در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 99-1398 در مزرعه پژوهشی دانشگاه زابل اجرا گردید. عامل اصلی ورمی‏کمپوست در سه سطح (صفر، پنج و 10 تن درهکتار) و عامل فرعی کود شیمیایی در چهار سطح (25، 50، 75 و 100 درصد) بود. نتایج ... بیشتر جهت ارزیابی بعضی خصوصیات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه کینوا (Chenopodium quinoa)، آزمایشی به صورت کرت‏های خردشده در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 99-1398 در مزرعه پژوهشی دانشگاه زابل اجرا گردید. عامل اصلی ورمی‏کمپوست در سه سطح (صفر، پنج و 10 تن درهکتار) و عامل فرعی کود شیمیایی در چهار سطح (25، 50، 75 و 100 درصد) بود. نتایج نشان داد اثر ساده ورمی‏کمپوست بر صفات مورفولوژیکی شامل ارتفاع بوته، وزن هزاردانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت معنی‏دار می‏باشد. همچنین اثر متقابل ورمی‏کمپوست و کود شیمیایی بر پروتئین و رنگدانه‏های فتوسنتزی معنی‏دار بود. بیشترین ارتفاع بوته (75/47 سانتی‏متر)، وزن هزاردانه (56/2 گرم)، عملکرد دانه (64/1500 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد بیولوژیک (2/3953 کیلوگرم در هکتار) و شاخص برداشت (%38) از کاربرد 10 تن ورمی‏کمپوست در هکتار و بالاترین میزان پروتئین و رنگدانه‏های فتوسنتزی از کاربرد تلفیقی 10 تن ورمی‏کمپوست و 50 درصد کود شیمیایی ( kg/ha25 اوره، kg/ha50 سوپرفسفات‏تریپل و kg/ha50 سولفات پتاسیم) درهکتار حاصل شد. نتایج کلی تاثیر مثبت مصرف همزمان کود ورمی‏کمپوست و کود شیمیایی را بر خصوصیات مورفولوژیکی و شیمیایی کینوا نشان داد. بیشترین میزان پروتئین و رنگدانه‏های فتوسنتزی از تیمار 50 درصد کودشیمیایی و 10 تن ورمی‏کمپوست درهکتار به دست آمد. همچنین بیشترین ارتفاع بوته، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت از مصرف 10 تن ورمی‏کمپوست در هکتار حاصل گردید. درحالت کلی استفاده تلفیقی از کودهای شیمیایی و ورمی‏کمپوست می‏تواند ضمن افزایش عملکرد کینوا باعث کاهش مصرف کودهای شیمیایی و در نتیجه کاهش آثار زیست‏محیطی ناشی از آنها گردد.

مشاهده مقاله

پاسخ جوانه‌زنی بذر و رشد گیاهچه شیرین بیان به خراش‌دهی شیمیایی و سطوح جیبرلیک اسید

جلال قنبری؛ مرضیه بشارتی فر؛ غلامرضا خواجویی نژاد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 آذر 1400

https://doi.org/10.22059/jci.2021.328615.2595

چکیده

زیستگاه‌های طبیعی شیرین بیان به‌طور چشم‌گیری کاهش یافته در حالی‌که تقاضا برای آن در حال افزایش است. بذرهای شیرین بیان به دلیل خواب ثانویه تحمیل شده توسط پوسته سخت دانه سرعت جوانه‌زنی پایینی را نشان می‌دهند. در این مطالعه که در بهار 1400 در دانشگاه شهید باهنر کرمان انجام شد، اثر متقابل خراش‌دهی با سولفوریک اسید (97-95 درصد به مدت 60 دقیقه) ... بیشتر

مشاهده مقاله

ارزیابی شاخص‌های کارایی نیتروژن در ژنوتیپ‌های گلرنگ تحت تأثیر منابع مختلف نیتروژن در شرایط دیم

عباس سلیمانی فرد؛ مانی مجدم؛ شهرام لک؛ مجتبی علوی فاضل

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 آذر 1400

https://doi.org/10.22059/jci.2021.330550.2611

چکیده

کاربرد ازتوباکتر به عنوان جایگزین یا همراه مناسب کود شیمیایی نیتروژن با کارایی بالاتر نهاده‌ها در گیاه گلرنگ به عنوان یک گیاه سازگار به اقلیم‌های گوناگون از جمله راهکارهای کشاورزی پایدار است. بر این اساس به منظور بررسی تأثیر ازتوباکتر و کود شیمایی نیتروژن بر میزان جذب نیتروژن، نیتروژن دانه وکاه و کلش، شاخص‌های کارایی نیتروژن و ... بیشتر کاربرد ازتوباکتر به عنوان جایگزین یا همراه مناسب کود شیمیایی نیتروژن با کارایی بالاتر نهاده‌ها در گیاه گلرنگ به عنوان یک گیاه سازگار به اقلیم‌های گوناگون از جمله راهکارهای کشاورزی پایدار است. بر این اساس به منظور بررسی تأثیر ازتوباکتر و کود شیمایی نیتروژن بر میزان جذب نیتروژن، نیتروژن دانه وکاه و کلش، شاخص‌های کارایی نیتروژن و عملکرد دانه شش ژنوتیپ‌ گلرنگ تحت شرایط دیم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 95-1394 و 96-1395 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی سرابله در استان ایلام اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل ترکیبی از تلقیح بذر با ازتوباکتر همراه با مصرف کود شیمیایی اوره در چهار سطح (بدون مصرف هیچ منبع کودی (شاهد)، تلقیح بذر با ازتوباکتر، تلقیح بذر با ازتوباکتر+ 50 درصد نیتروژن از منبع اوره و 100 درصد نیتروژن از منبع کود شیمیایی اوره) و شش ژنوتیپ گلرنگ بود. نتایج تجزیه واریانس مرکب برای دو سال نشان داد که اثرات اصلی منبع کود نیتروژن و ژنوتیپ و همچنین اثر برهمکنش سال×منبع نیتروژن بر کلیه صفات اندازه‌گیری شده و شاخص‌های کارایی نیتروژن معنی‌دار بودند. نتایج مقایسه میانگین‌ها نشان داد که تیمار تلقیح با ازتوباکتر + 50 درصد کود شیمایی نیتروژن نسبت به تیمار 100 درصد مصرف کود شیمایی نیتروژن کارایی مصرف نیتروژن بالاتری داشت و نیز تفاوت معنی‌داری در عملکرد دانه بین این دو تیمار وجود نداشت، ژنوتیپ سینا با داشتن بیشترین عملکرد دانه و بالاترین کارآیی مصرف نیتروژن در مقایسه با سایر ژنوتیپ‌ها برای کشت در شرایط دیم منطقه مطلوب‌تر است.

مشاهده مقاله

تأثیر کم‌آبیاری، کودهای شیمیایی و ورمی‌کمپوست بر ذرت علوفه‌ای (Zea mays L.)

دنیا بهروزی؛ مرجان دیانت؛ اسلام مجیدی هروان؛ محمد جواد میرهادی؛ علی شیرخانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 دی 1400

https://doi.org/10.22059/jci.2021.328509.2594

چکیده

آزمایش به صورت کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و به مدت دو سال در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه انجام شد. آب آبیاری در سه سطح آبیاری کامل، 80 درصد نیاز آبى و 60 درصد نیاز آبى به عنوان فاکتور اصلی و کود شیمیایی در دو سطح مصرف 100 درصد مقدار توصیه شده بر اساس آزمون خاک و 50 درصد ... بیشتر آزمایش به صورت کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و به مدت دو سال در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه انجام شد. آب آبیاری در سه سطح آبیاری کامل، 80 درصد نیاز آبى و 60 درصد نیاز آبى به عنوان فاکتور اصلی و کود شیمیایی در دو سطح مصرف 100 درصد مقدار توصیه شده بر اساس آزمون خاک و 50 درصد این میزان در کرت های فرعی و سطوح مختلف کود ورمی‌کمپوست در سه سطح (صفر، سه و شش تن در هکتار) در کرت‌های فرعى فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که شاخص سطح برگ از آبیاری عادی تا تنش خشکی شدید از 51/4 به 6/1 کاهش یافت. بیشترین میزان عملکرد علوفه تر (5/82 تن در هکتار) در تیمار آبیاری مطلوب و مصرف توأم 100 درصد کود شیمیایی و شش تن در هکتار ورمی‌کمپوست به دست آمد و کمترین میزان آن (1/30 تن در هکتار) مربوط به تیمار تنش شدید (60 درصد نیاز آبی) و عدم مصرف کودهای شیمیایی و ورمی‌کمپوست بود. در همه سطوح آبیاری درصد پروتئین علوفه با استفاده از کود شیمیایی و ورمی‌کمپوست افزایش یافت و بیشترین درصد پروتئین علوفه (2/10 درصد) در تیمار آبیاری کامل و 100 درصد کود و شش تن هکتار ورمی‌کمپوست به دست آمد. بر اساس نتایج به دست آمده کود ورمی‌کمپوست به میزان شش تن در هکتار توانست اثرات منفی تنش خشکی را کاهش دهد.

مشاهده مقاله

اثر محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک و اسید جاسمونیک بر ویژگی‌های بیوشیمیایی و زراعی آویشن (Thymus vulgaris L.) در شرایط تنش خشکی

محمد نصری؛ زهرا کریمی؛ میثم اویسی؛ پورنگ کسرایی؛ حمیدرضا لاریجانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 بهمن 1400

https://doi.org/10.22059/jci.2022.329510.2605

چکیده

جهت بررسی اثر محلول‌پاشی سالیسیلیک اسید و جاسمونیک اسید بر ویژگی‌های بیوشیمیایی آویشن، آزمایشی مزرعه‌ای به‌صورت اسپیلت پلات فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در منطقه ورامین در سال زراعی 99-1398 اجرا شد. عامل اصلی، سطوح آبیاری (60 (نرمال) و 110 (تنش خشکی) میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر) و فاکتورهای فرعی نیز محلول‌پاشی ... بیشتر جهت بررسی اثر محلول‌پاشی سالیسیلیک اسید و جاسمونیک اسید بر ویژگی‌های بیوشیمیایی آویشن، آزمایشی مزرعه‌ای به‌صورت اسپیلت پلات فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در منطقه ورامین در سال زراعی 99-1398 اجرا شد. عامل اصلی، سطوح آبیاری (60 (نرمال) و 110 (تنش خشکی) میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر) و فاکتورهای فرعی نیز محلول‌پاشی سطوح مختلف سالیسیلیک اسید (سه سطح شاهد (صفر)، 25 و 50 میلی‌گرم بر لیتر) و جاسمونیک اسید (سه سطح شاهد (صفر)، یک و دو میلی‌گرم بر لیتر) بودند. بیش‌ترین ارتفاع بوته (2/38 سانتی‌متر)، وزن‌های‌ تر و خشک شاخساره (3/7112 و 7/1778کیلوگرم در هکتار)، درصد متابولیت‌های ثانویه (اسانس 28/0 و تیمول 9/60 درصد) و غلظت سالیسیلیک اسید و جاسمونیک اسید برگ و کم‌ترین فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی آویشن باغی در تیمار آبیاری معمول همراه با محلول‌پاشی 50 و دو میلی‌گرم در لیتر سالیسیلیک اسید و جاسمونیک اسید مشاهده شد. محلول‌پاشی همزمان سالیسیلیک و جاسمونیک اسید در شرایط تنش خشکی، به‌ترتیب با کاهش 70، 85 و 72 درصدی فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی SOD، CAT و GPX، باعث شد که آسیمیلاسیون تولیدی صرف تولید ماده خشک شود. بنابراین استفاده خارجی الیستورهای سالسیلیک و جاسمونیک اسید در شرایط تنش خشکی، در افزایش تولید گیاه آویشن می‌تواند مدنظر باشد.

مشاهده مقاله

تأثیر هیومیک اسید و تنش شوری بر برخی شاخص‌های جوانه‌زنی و مورفوفیزیولوژیکی گل راعی ایرانی در شرایط کشت بافت

مهرداد رسولی؛ علیرضا نوروزی شرف

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 بهمن 1400

https://doi.org/10.22059/jci.2022.328340.2593

چکیده

کاربرد ترکیب‌هایی که بتواند تحمل گیاهان را به تنش‌های محیطی از جمله شوری افزایش دهد حائز اهمیت است. برای ارزیابی تعدیل تنش شوری با استفاده از هیومیک اسید آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار روی گیاه دارویی گل راعی بومی ایران توده همدان (Hypericum perforatum L.) در آزمایشگاه کشت بافت دانشکده کشاورزی دانشگاه سیدجمال ... بیشتر کاربرد ترکیب‌هایی که بتواند تحمل گیاهان را به تنش‌های محیطی از جمله شوری افزایش دهد حائز اهمیت است. برای ارزیابی تعدیل تنش شوری با استفاده از هیومیک اسید آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار روی گیاه دارویی گل راعی بومی ایران توده همدان (Hypericum perforatum L.) در آزمایشگاه کشت بافت دانشکده کشاورزی دانشگاه سیدجمال الدین اسدآبادی در سال 1398 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه سطح شوری (0، 50 و 100 میلی‌مول بر لیتر) نمک کلرید سدیم و چهار سطح اسید هیومیک (صفر، 25، 50، 100 میلی‌گرم بر لیتر) بود. بیشترین درصد (65/98%) و سرعت جوانه‌زنی (94/38) و طول ریشه (21/34 میلی‌متر) در تیمار 50 میلی‌مول بر لیتر هیومیک اسید و بدون شوری بدست آمد. بیشترین ارتفاع گیاه، وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن تر و خشک ریشه و کلروفیل کل مربوط به شرایط بدون تنش و هیومیک اسید با غلظت 100 میلی‌مول بر لیتر بود. بیشترین مقدار فنل در تیمار شوری 50 میلی‌مولار و هیومیک اسید با غلظت 50 میلی‌گرم بر لیتر بود. بیشترین میزان آنتی اکسیدان (77/99 میلی گرم بر گرم) و فلاونوئید کل (39/2 میلی گرم بر گرم) و کمترین میزان پراکسید هیدروژن (12/9 میکرو گرم بر گرم) در تیمار شوری 100 میلی‌مولار و هیومیک اسید با غلظت 50 میلی‌گرم بر لیتر به‌دست آمد. نتایج پژوهش نشان داد اثر تعدیل کننده به‌ویژه کاربرد سطوح 50 میلی گرم بر لیتر هیومیک اسید می‌تواند بر فرآیندهای فیزیولوژیک و صفات رویشی گیاه گل راعی تحت تنش شوری اثر گذار باشد.

مشاهده مقاله

بررسی کارآیی مصرف نور و نیتروژن حاصل از تثبیت بیولوژیکی در کشت مخلوط سویا و کنجد

رحمت عباسی؛ میثم نامداری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 بهمن 1400

https://doi.org/10.22059/jci.2022.324885.2560

چکیده

به‌منظور مطالعه رقابت گیاه سویا و کنجد در نسبت‌های مختلف کشت مخلوط به‌روش جایگزینی، آزمایشی به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال زراعی 98-1397 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل نسبت‌های کاشت 0:100، 25:75، 50:50، 75:25 و 100:0 (به‌ترتیب کنجد-سویا) بودند. نتایج نشان داد نسبت‌های ... بیشتر

مشاهده مقاله

اثر روش‌های آبیاری و محلول‌پاشی عناصر غذایی بر عملکرد، اجزای عملکرد و صفات کیفی برنج

نعمت اله صداقت؛ عباس بیابانی؛ مرتضی نصیری؛ الهیار فلاح؛ ناهید فتحی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 اسفند 1400

https://doi.org/10.22059/jci.2022.326144.2572

چکیده

آب نقش بسیار مهمی در گیاه برنج دارد و به‎منظور بررسی اثر روش‌های‌ آبیاری و محلول‌پاشی عناصر غذایی بر عملکرد برنج، آزمایشی به صورت کرت‌های‌ خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و دو عامل شامل روش‌های آبیاری در سه سطح (غرقابی، تناوبی خشکی و رطوبت و اشباع) در کرت‌های اصلی و محلول‌پاشی با عناصر غذایی در شش سطح (شاهد، ... بیشتر آب نقش بسیار مهمی در گیاه برنج دارد و به‎منظور بررسی اثر روش‌های‌ آبیاری و محلول‌پاشی عناصر غذایی بر عملکرد برنج، آزمایشی به صورت کرت‌های‌ خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و دو عامل شامل روش‌های آبیاری در سه سطح (غرقابی، تناوبی خشکی و رطوبت و اشباع) در کرت‌های اصلی و محلول‌پاشی با عناصر غذایی در شش سطح (شاهد، نیتروژن، نیتروژن + پتاسیم، نیتروژن + پتاسیم + روی، نیتروژن + پتاسیم + روی + بور و نیتروژن + پتاسیم + روی + بور + مولیبدن) در کرت‌های فرعی در سال 1397 در موسسه تحقیقات برنج کشور، معاونت مازندران (آمل) روی رقم برنج کشوری اجرا شد. نتایج نشان داد که از نظر روش آبیاری، کود و برهمکنش آنها، عملکرد شلتوک و درصد آمیلوز در سطح احتمال یک درصد و سایر صفات کیفی در سطح احتمال پنج درصد معنی‌دار شد. بیش‌ترین تعداد گلچه در خوشه (73/198)، دانه پر (15/167)، درصد آمیلوز (67/21 درصد) برای آبیاری اشباع حاصل شد. بالاترین عملکرد شلتوک با میانگین 07/6643 کیلوگرم در هکتار در آبیاری اشباع در شرایط محلول‌پاشی با نیتروژن + پتاسیم و آبیاری تناوبی خشکی و رطوبت در شرایط محلول‌پاشی با نیتروژن + پتاسیم + روی با میانگین 13/6163 کیلوگرم در هکتار نسبت به شاهد بدست آمد که به عنوان تیمار برتر در شرایط مشابه این تحقیق انتخاب شدند.

مشاهده مقاله

ارزیابی توانایی گیاه سورگوم علوفه‏ ای در حذف کادمیم به کمک بیوچار و باکتری‏‏ های محرک رشد گیاه

فاطمه دلاورنیا؛ فائزه زعفریان؛ رقیه حسن پور؛ همت اله پیردشتی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 اسفند 1400

https://doi.org/10.22059/jci.2022.326280.2573

چکیده

به‌منظور ارزیابی توانایی گیاه سورگوم علوفه ‏ای (Sorghum bicolor L.) در حذف فلز سنگین کادمیم به کمک بیوچار و باکتری سودوموناس پوتیدا آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در تابستان سال 1398 در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، در شرایط گلخانه صورت گرفت. نتایج نشان داد که حضور کادمیم در بستر کشت گیاه سورگوم ... بیشتر

مشاهده مقاله

ارزیابی عملکرد کمی و کیفی ارقام جدید چغندرقند پاییزه در استان خوزستان

محمد سعید حسنوندی؛ مصطفی حسین پور؛ اباذر رجبی؛ سید باقر محمودی؛ داریوش طالقانی؛ سعید صادق زاده حمایتی؛ قاسم پرمون

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 اسفند 1400

https://doi.org/10.22059/jci.2022.329580.2606

چکیده

پژوهش حاضر به‏منظور مقایسه ارقام جدید چغندرقند از نظر عملکرد کمی و کیفی در شرایط کشت پاییزه به‏صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفی‌آباد دزفول در سال زراعی 97-1396 به اجرا در آمد. این مطالعه شامل 22 رقم جدید داخلی و خارجی چغندرقند بوده که در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. صفات اندازه‌گیری ... بیشتر پژوهش حاضر به‏منظور مقایسه ارقام جدید چغندرقند از نظر عملکرد کمی و کیفی در شرایط کشت پاییزه به‏صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفی‌آباد دزفول در سال زراعی 97-1396 به اجرا در آمد. این مطالعه شامل 22 رقم جدید داخلی و خارجی چغندرقند بوده که در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. صفات اندازه‌گیری شده شامل تعداد برگ در بوته، عملکرد ریشه، عیار قند، درصد شکر سفید، عملکرد شکر سفید، ضریب استحصال، میزان سدیم، پتاسیم و نیترات مضره، میزان قند ملاس و نسبت آلکالوئیدی بود. نتایج نشان داد، تمام صفات اندازه‌گیری شده در ارقام مورد بررسی دارای تفاوت معنی‌دار بودند. بالاترین عملکرد ریشه و عملکرد شکر تولیدی در ارقام کالاس و هانی با متوسط تولید 125 و 113 تن در هکتار ریشه و 5/13 و 6/13 تن در هکتار شکر سفید مشاهده شد. بالاترین عیار قند و درصد شکر سفید از رقم اسپارتا با میانگین‌های 75/15 و 63/13 درصد بدست آمد. بالاترین و پایین‌ترین ضریب استحصال شکر نیز مربوط به رقم اسپارتا (5/86 درصد) و رقم شریف ( 6/72 درصد) بود. دامنه تغییرات میزان سدیم از 54/1 تا 26/4، پتاسیم از 25/2 تا 95/3 و نیترات مضر نیز از 78/1 تا 22/3 میلی‌اکی والان بود. در مجموع پیشنهاد می‏شود جهت حصول حداکثر عملکرد ریشه و شکر از ارقامی مانند کالاس و هانی و یا سایر ارقامی که با این ارقام در یک گروه قرار می‏گیرند استفاده شود تا حداکثر درآمد برای کشاورز حاصل شود.

مشاهده مقاله

بررسی ضرایب ژنتیکی ارقام برنج برای کاربرد در مدل‌های شبیه‌سازی گیاه زراعی

شهرام نظری؛ مریم حسینی؛ سجاد رحیمی مقدم؛ محمد محمدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 اسفند 1400

https://doi.org/10.22059/jci.2022.329050.2599

چکیده

به‌منظور تعیین تفاوت‌های فنولوژی برخی ارقام اصلاح‌شده برنج برای کاربرد در مدل‌های شبیه‌سازی گیاه زراعی، آزمایشی در مزرعه پژوهشی مؤسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) در سال 1399 به‌صورت بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمار آزمایش شامل شش رقم برنج (رش، آنام، گوهر، SA1، SA6 و M7) بود. نتایج نشان داد که بالاترین سرعت نمو در مرحله رشد ... بیشتر به‌منظور تعیین تفاوت‌های فنولوژی برخی ارقام اصلاح‌شده برنج برای کاربرد در مدل‌های شبیه‌سازی گیاه زراعی، آزمایشی در مزرعه پژوهشی مؤسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) در سال 1399 به‌صورت بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمار آزمایش شامل شش رقم برنج (رش، آنام، گوهر، SA1، SA6 و M7) بود. نتایج نشان داد که بالاترین سرعت نمو در مرحله رشد رویشی و مرحله پر شدن دانه در رقم آنام مشاهده شد. کم‌ترین و بیش‌ترین زمان لازم جهت شروع سبز شدن با سه و شش روز به‌ترتیب در ارقام آنام و گوهر بود. بیش‌ترین مدت زمان لازم جهت دست‌یابی به حداکثر گل‌دهی و رسیدگی فیزیولوژیکی با 71 و 103 روز در رقم گوهر به-دست آمد. بالاترین طول دوره گل‌دهی با 19 و 20 روز به‌ترتیب در ارقام دیر رس رش و گوهر به‌دست آمد. بیش‌ترین درجه روز رشد از شروع پر شدن دانه تا رسیدگی فیزیولوژیکی با 401 درجه روز رشد مربوط به رقم M7 مشاهده شد. بیش‌ترین زمان دمایی تجمعی پیش از گل‌دهی با 1208 درجه روز رشد به‌ترتیب متعلق به رقم گوهر بود. بالاترین شاخص برداشت با 91/50 درصد در رقم گوهر به‌دست آمد. همچنین نتایج نشان داد که بیش‌ترین وزن تک دانه تحت شرایط ایده‌آل با 030/0 گرم در ارقام گوهر و M7 مشاهده شد. نتایج به-دست آمده نشان داد که بالاترین ارتفاع بوته مربوط به رقم M7 با 150 سانتی‌متر بود.

مشاهده مقاله

ارزیابی عملکرد، اجزای عملکرد و صفات کیفی توده‌های بالنگوی شهری باکاربرد برخی مواد ضدتعرق در شرایط دیم

سعیده سادات کرمانی پوربقایی؛ مجید پوریوسف؛ علیرضا یوسفی؛ مسعود رفیعی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 اسفند 1400

https://doi.org/10.22059/jci.2022.329357.2604

چکیده

به‌منظور ارزیابی عملکرد، اجزای عملکرد و صفات کیفی توده‌های بالنگوی شهری (Lallemantia iberica L.) با کاربرد برخی مواد ضدتعرق در شرایط دیم در سال زراعی ۱۳۹۸- ۱۳۹۷ آزمایشی در دو منطقه کرج و خرم‌آباد اجرا شد. آزمایش ‌به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با دو فاکتور در سه تکرار اجرا گردید. فاکتور اول شامل چهار توده‌ بالنگوی شهری ... بیشتر به‌منظور ارزیابی عملکرد، اجزای عملکرد و صفات کیفی توده‌های بالنگوی شهری (Lallemantia iberica L.) با کاربرد برخی مواد ضدتعرق در شرایط دیم در سال زراعی ۱۳۹۸- ۱۳۹۷ آزمایشی در دو منطقه کرج و خرم‌آباد اجرا شد. آزمایش ‌به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با دو فاکتور در سه تکرار اجرا گردید. فاکتور اول شامل چهار توده‌ بالنگوی شهری (کردستان، تکاب، نظرکهریزی و کلیبر)و فاکتور دوم شامل سه ماده ضدتعرق (کائولین با‌غلظت پنج درصد، کیتوزان با ‌غلظت یک درصد و ایستا با غلظت 2درصد)و عدم کاربرد ماده ضدتعرق (شاهد)مورد بررسی ‫قرار گرفت. نتایج نشان داد، اثر متقابل سه گانه توده، ماده ضدتعرق و مکان بر بیشتر صفات مورد بررسی معنی‌دار شد. در بین مواد ضد‌تعرق، کیتوزان بیشترین تاثیر را بر توده‌های کشت شده داشت و به ترتیب موجب افزایش 20، 4، 11، 18 درصدی عملکرد دانه، زیست‌توده، روغن و موسیلاژ نسبت به شاهد شد. همچنین توده‌های نظرکهریزی، کلیبر، کردستان وتکاب کشت شده در کرج به ترتیب بیشترین مقدار را در صفات مورد مطالعه تحت محلول‌پاشی با مواد ضدتعرق به خود اختصاص دادند. طبق بررسی‌های صورت گرفته در این پژوهش انتخاب توده مناسب با منطقه و استفاده از موادضدتعرق موجب افزایش عملکرد و اجزای عملکرد، صفات کیفی دانه بالنگوی شهری در شرایط کشت دیم گردید.

مشاهده مقاله

بررسی برهمکنش پایه و رقم سیب بر صفات کمی و کیفی میوه در شرایط آب و هوایی مشهد

الهه حسینی ثانوی؛ بهرام عابدی؛ طاهره پروانه

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 اسفند 1400

https://doi.org/10.22059/jci.2022.332244.2626

چکیده

مطالعات زیادی در مورد تأثیر پایه و رقم بر صفات فیزیکوشیمیائی سیب صورت گرفته و نتایج تأثیرگذاری متفاوت این دو عامل را نشان داده‌اند. به منظور ارزیابی اثر سه پایه رویشی M9 ،M7 و MM106 بر برخی صفات کمی و کیفی میوه سیب ارقام "گلدن‌دلیشز" و "رددلیشز"، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در ... بیشتر مطالعات زیادی در مورد تأثیر پایه و رقم بر صفات فیزیکوشیمیائی سیب صورت گرفته و نتایج تأثیرگذاری متفاوت این دو عامل را نشان داده‌اند. به منظور ارزیابی اثر سه پایه رویشی M9 ،M7 و MM106 بر برخی صفات کمی و کیفی میوه سیب ارقام "گلدن‌دلیشز" و "رددلیشز"، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی مشهد در اواخر تابستان 1400 اجرا شد. صفات کمی و کیفی میوه شامل وزن، حجم، چگالی، طول، قطر، سفتی، اسیدیته، مواد جامد محلول، محتوای فنلی، فعالیت آنتی‌اکسیدانی و آنتوسیانین میوه در این آزمایش اندازه‌گیری شد. بر اساس نتایج بیشترین مقدار فنل کل (9/652 میلی‌گرم بر گرم وزن تر) و آنتوسیانین (9/35 میلی‌گرم بر گرم وزن تر) در ترکیب رقم "رددلیشز" روی پایه M9 مشاهده شد. رقم "رددلیشز" بیشترین قطر (64/78 میلی‌متر) و وزن میوه (9/166 گرم) را به خود اختصاص داد. بیشترین سفتی نیز در پایه M9 (64/5 کیلوگرم بر سانتی‌متر مکعب) مشاهده شد. به طور کلی نتایج این تحقیق حاکی از تأثیر متفاوت برهمکنش پایه و رقم بر خصوصیات مورد مطالعه بود و بسته به هدف باغدار می‌توان ترکیبات پیوندی گوناگونی را توصیه نمود. ارقام بر روی پایه M9و MM106 با داشتن ترکیبات فنلی و آنتوسیانین زیاد از نظر فواید سلامتی به عنوان ترکیب پیوندی ارزشمند در شرایط آب و هوایی مشهد پیشنهاد گردید.

مشاهده مقاله

واکنش عملکرد و اجزای عملکرد پنبه به تعدیل کننده‌های تنش در شرایط شور در تاریخ کاشت رایج و تاخیری

معصومه شنوایی زارع؛ محمد آرمین؛ حمید مروی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 14 اسفند 1400

https://doi.org/10.22059/jci.2022.329260.2603

چکیده

امروزه استفاده از تعدیل کننده‌های تنش به عنوان یک راهکار مفید و کم‌هزینه برای کاهش اثرات تنش‌های محیطی مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. به منظور بررسی اثر نوع تعدیل کننده مصرفی بر عملکرد و اجزای عملکرد پنبه در شرایط شور در دو تاریخ کشت متفاوت، آزمایشی به صورت کرت‌های یک بار خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار ... بیشتر امروزه استفاده از تعدیل کننده‌های تنش به عنوان یک راهکار مفید و کم‌هزینه برای کاهش اثرات تنش‌های محیطی مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. به منظور بررسی اثر نوع تعدیل کننده مصرفی بر عملکرد و اجزای عملکرد پنبه در شرایط شور در دو تاریخ کشت متفاوت، آزمایشی به صورت کرت‌های یک بار خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار در دو سال 1397 و 1398 انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی تاریخ کاشت (کشت رایج و تأخیری) به عنوان کرت اصلی و نوع تعدیل کننده تنش (شاهد، اسید سالیسلیک mM4 و 2، گلایسین بتائین mM 100 و 50 و سدیم نیتروپروساید μM 200 و 100) به عنوان کرت فرعی بودند. بالاترین تعداد غوزه در بوته در سال اول با محلول‌پاشی اسید سالیسلیک mM2 (10.1) و در سال دوم با محلول‌پاشی اسید سالیسلیک mM4 (7.58) به دست آمد. درحالی‌که در کشت رایج محلول‌پاشی با اسید سالیسلیک mM4 سبب افزایش عملکرد وش (45.6 درصد) شد اما در کشت تأخیری عملکرد وش واکنشی به نوع تعدیل‌کننده نشان نداد. در سال اول محلول-پاشی با سدیم نیتروپروسایدμM100 هم در کشت رایج و هم در کشت تأخیری بالاترین عملکرد الیاف را داشت اما در سال دوم محلول‌پاشی با اسید سالیسلیک mM2 عملکرد الیاف بیشتری را تولید کرد. در مجموع نتایج این آزمایش نشان داد بیشترین عملکرد وش در پنبه در شرایط شور در کشت رایج و محلول‌پاشی اسید سالیسلیک mM4 به دست می‌آید

مشاهده مقاله

تاثیر تنش خشکی بر برخی ویژگی‌‌های مرفوفیزیولوژیک و عملکرد گلرنگ (Carthamus tinctorious L.) در پاسخ به کاربرد پتاسیم

مهدی کیخا ژاله؛ محمود رمرودی؛ محمد گلوی؛ احمد قنبری؛ حمید رضا فنایی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 اسفند 1400

https://doi.org/10.22059/jci.2022.330328.2610

چکیده

به منظور ارزیابی تاثیر تنش خشکی و کاربرد پتاسیم بر عملکرد و ویژگی‌های مورفیزیولوژیک گلرنگ (گلدشت) تحت شرایط آبیاری با آّب شور ( 6 دسی زیمنس بر متر)، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان زهک در سال زراعی 98-1397 اجرا ‌گردید. تنش خشکی به عنوان کرت اصلی ... بیشتر

مشاهده مقاله

مقایسه عملکرد و اجزای عملکرد بذر ژنوتیپ‌های مختلف کدو آجیلی (Cucurbita sp.) در کشت پاییزه استان هرمزگان

حامد حسن زاده خانکهدانی؛ مشهید هناره اشکه سو؛ سیده سمیه شفیعی ماسوله؛ محمدجواد زمانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 اسفند 1400

https://doi.org/10.22059/jci.2022.331873.2620

چکیده

با توجه به اهمیت غذایی بذر کدو آجیلی و ارزش تجاری آن، به‌منظور مقایسه عملکرد و اجزای عملکرد بذر ژنوتیپ‌های مختلف کدو آجیلی در کشت پاییزه استان هرمزگان، آزمایشی در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با 30 ژنوتیپ کدو جمع‌آوری‌شده از شهرستان‌های مختلف استان آذربایجان غربی، گلستان و اصفهان در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میناب، طی ... بیشتر با توجه به اهمیت غذایی بذر کدو آجیلی و ارزش تجاری آن، به‌منظور مقایسه عملکرد و اجزای عملکرد بذر ژنوتیپ‌های مختلف کدو آجیلی در کشت پاییزه استان هرمزگان، آزمایشی در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با 30 ژنوتیپ کدو جمع‌آوری‌شده از شهرستان‌های مختلف استان آذربایجان غربی، گلستان و اصفهان در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میناب، طی دو سال زراعی 99-1398 و 98-1397 اجرا شد. آماده‌سازی زمین در مرداد ماه و کشت بذور در اواخر شهریور ماه انجام شد. صفات مورد بررسی عبارت بودند از طول بوته، تعداد میوه در بوته، وزن میوه، طول و عرض میوه، عملکرد میوه، عملکرد دانه، وزن صد دانه، درصد بذرهای پوک، درصد مغز دانه نسبت به خود بذر و درصد تلخی مغز. بر اساس نتایج صفات مهمی نظیر عملکرد بذر، اندازه بذر، درصد پوکی و نیز نسبت مغز به کل بذر، ژنوتیپ‌های Kh6، Kh5، CP7-A، Kh2، انتخابی CP3، سلف CP4-B، سلف CP7-B، کدو تنبل اصفهان، CP4-E، O6، CP2-B و N2 از وضعیت مناسب‌تری نسبت به بقیه برخوردار بودند. با ارزیابی کلیه صفات مورد بررسی و همچنین بر اساس هزینه‌های تولید و سود خالص برداشتی، امکان کشت کدو آجیلی در منطقه میناب با استفاده از ژنوتیپ‌های جمع‌آوری شده از منطقه خوی شامل Kh6 و Kh5؛ ژنوتیپ‌های استان گلستان شامل CP7-A، سلف CP7-B، CP4-E و CP2-B و کدو تنبل اصفهان وجود دارد.

مشاهده مقاله

تاثیر محدودیت آبی، کودهای زیستی و نانوسیلیکون بر محتوای اسمولیت‌های سازگار و صفات بیوشیمیایی تریتیکاله

ژیلا نظری؛ رئوف سید شریفی؛ حامد نریمانی؛ سارا محمدی کله‌سرلو

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 اسفند 1400

https://doi.org/10.22059/jci.2022.333768.2639

چکیده

به‌منظور بررسی تاثیر محدودیت آبی، کودهای زیستی و نانوسیلیکون برمحتوای اسمولیت‌های سازگار و صفات بیوشیمیایی تریتیکاله، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 99-1398 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل سطوح آبیاری آبیاری (آبیاری کامل به‌عنوان شاهد، ... بیشتر به‌منظور بررسی تاثیر محدودیت آبی، کودهای زیستی و نانوسیلیکون برمحتوای اسمولیت‌های سازگار و صفات بیوشیمیایی تریتیکاله، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 99-1398 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل سطوح آبیاری آبیاری (آبیاری کامل به‌عنوان شاهد، قطع آبیاری در 50 درصد مراحل آبستنی ، محدودیت شدید آبی با قطع آبیاری در 50 درصد سنبله‌دهی)، کاربرد کودهای زیستی (عدم کاربرد به‌عنوان شاهد، کاربرد ورمی‌کمپوست، میکوریزا، کاربرد توام ورمی‌کمپوست و میکوریزا) و محلول‌پاشی نانوسیلیکون (محلول‌پاشی با آب به‌عنوان شاهد و محلول‌پاشی دو گرم در لیتر نانوسیلیکون) بود. نتایج نشان داد که کاربرد توام ورمی‌کمپوست، میکوریزا و محلول‌پاشی نانوسیلیکون تحت شرایط قطع آبیاری در مرحله آبستنی، فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، پلی‌فنل‌اکسیداز، محتوای پرولین و قندهای محلول را به‌ترتیب 49.17، 50.64، 44.92 و 52.22 درصدی نسبت به عدم کاربرد ورمی‌کمپوست، میکوریزا و نانوسیلیکون در شرایط آبیاری کامل افزایش داد. همچنین کاربرد توام ورمی‌کمپوست، میکوریزا و محلول‌پاشی نانوسیلیکون در شرایط آبیاری کامل محتوای پراکسیدهیدروژن و مالون‌دی‌آلدهید را به‌ترتیب 55.34 و 53.64 درصد کاهش و عملکرد دانه را 59.52 درصد نسبت به شرایط عدم کاربرد کودهای زیستی و نانوسیلیکون تحت شرایط قطع آبیاری در مرحله آبستنی افزایش داد. به‌نظر می‌رسد کاربرد کودهای زیستی و نانوسیلیکون می‌تواند با بهبود صفات بیوشیمیایی، عملکرد دانه را در شرایط محدودیت آبی افزایش دهد.

مشاهده مقاله

اثر سطوح مختلف کیتوزان و اسید سالیسیلیک بر صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی گالگا (Galega officinalis L.)

فریناز انگوتی؛ حسن نورافکن؛ سکینه سعیدی سار؛ اسد اسدی؛ راهله ابراهیمی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 فروردین 1401

https://doi.org/10.22059/jci.2022.329753.2607

چکیده

آزمایشی به منظور ارزیابی اثر سطوح مختلف کیتوزان و اسید‏سالیسیلیک بر صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی گالگا در شرایط مزرعه‏ای در قالب طرح کاملh تصادفی بصورت فاکتوریل در سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه در طی سال زراعی 1398 انجام شد. تیمارها شامل محلول‏پاشی اسید‏سالیسیلیک (5/0، 1، 2 و 3 میلی‏مولار در لیتر)، سطح ... بیشتر آزمایشی به منظور ارزیابی اثر سطوح مختلف کیتوزان و اسید‏سالیسیلیک بر صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی گالگا در شرایط مزرعه‏ای در قالب طرح کاملh تصادفی بصورت فاکتوریل در سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه در طی سال زراعی 1398 انجام شد. تیمارها شامل محلول‏پاشی اسید‏سالیسیلیک (5/0، 1، 2 و 3 میلی‏مولار در لیتر)، سطح کیتوزان (2/0، 4/0، 6/0 و 8/0 ‏گرم در لیتر) و آب مقطر (به‏عنوان شاهد) بود. نتایج نشان داد که محلول‏پاشی اثر معنی‏داری بر تمام صفات مورد ارزیابی، به جز ارتفاع بوته و وزن خشک برگ دارد. با افزایش غلظت کیتوزان و اسید‏سالیسیلیک، میزان وزن تر و خشک ساقه کاهش یافت که بیشترین مقادیر در دو صفت مذکور در تیمارهای کیتوزان 4/0 و 2/0 گرم در لیتر و 1 و 5/0 میلی‏مولار در لیتر اسید‏سالیسیلیک دیده شد. بیشترین تعداد برگ در غلظت 6/0 گرم در لیتر کیتوزان مشاهده شد. در مطالعه خصوصیات برگ و ریشه، کیتوزان با غلظت 2/0 و 4/0 گرم بر لیتر و در خصوصیات گل‏آذین، اسیدسالیسیلیک با غلظت 2 و 3 میلی‏مولار در لیتر موثرتر عمل نمودند. استفاده از غلظت‏های 4/0 و 2/0 گرم در لیتر کیتوزان نسبت به شرایط شاهد (عدم محلول‏پاشی) و استفاده از آب مقطر؛ اثر بهینه بیشتری بر صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی گالگا داشت؛ که به خاطر داشتن اثر مثبت بر بیشتر خصوصیات رشدی گیاه به دلیل جذب سریع و دستیابی به عملکرد مطلوب در مسیر کشاورزی پایدار، افزایش عملکرد و در نهایت افزایش تولید متابولیت ثانویه گیاهان دارویی، توصیه می‏گردد.

مشاهده مقاله

مدل سازی جوانه زنی گوار (Cyamopsis tetragonoloba L) تحت تاثیر دما و پتانسیل آب : مدل هیدروترمال تایم

محسن زعفرانیه؛ آرمان آذری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 فروردین 1401

https://doi.org/10.22059/jci.2022.332131.2624

چکیده

این مطالعه درآزمایشگاه دانشگاه ولی عصر در سال 1399 در قالب طرح کاملإً تصادفی با چهار تکرار به منظور کمی سازی واکنش سرعت جوانه زنی گیاه گوار نسبت دما (تیمارهای دمایی 5، 10، 15، 20، 25، 30 و 35 درجه سانتی‌گراد) و تنش خشکی (پتانسیل آب 2،0/0-، 4/0-، 6/0-، 8/0-، 1- مگاپاسگال ایجاد شده بوسیله پلی اتیلن گلایکول 6000) انجام شد. نتایج این آزمایش نشان داد که مدل بتا ... بیشتر

مشاهده مقاله

اثرات محلول‌پاشی برگی با نیترات پتاسیم، نیترات کلسیم و اسید بوریک بر کاهش ترکیدگی قبل از برداشت نارنگیʼپیجʻ

بابک عدولی؛ بیژن مرادی؛ محمد علی شیری؛ معصومه کیااشکوریان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 22 فروردین 1401

https://doi.org/10.22059/jci.2022.333003.2632

چکیده

ترکیدگی قبل از برداشت میوه مرکبات نابسامانی فیزیولوژی می‌باشد که با کاهش مقدار محصول قابل عرضه به بازار، خسارت قابل توجهی را به تولیدکنندگان ارقام حساس وارد می‌کند. مدیریت درست تغذیه درختان و توجه ویژه به سه عنصر کلیدی پتاسیم، کلسیم و بور که در استحکام دیواره‌های سلولی و یکپارچگی پوست میوه نقش دارند، می‌تواند در کاهش شدت ترکیدگی ... بیشتر ترکیدگی قبل از برداشت میوه مرکبات نابسامانی فیزیولوژی می‌باشد که با کاهش مقدار محصول قابل عرضه به بازار، خسارت قابل توجهی را به تولیدکنندگان ارقام حساس وارد می‌کند. مدیریت درست تغذیه درختان و توجه ویژه به سه عنصر کلیدی پتاسیم، کلسیم و بور که در استحکام دیواره‌های سلولی و یکپارچگی پوست میوه نقش دارند، می‌تواند در کاهش شدت ترکیدگی مؤثر باشد. بر این اساس، آزمایشی به منظور بررسی اثرات محلول‌پاشی برگی نیترات پتاسیم یک درصد، نیترات کلسیم یک درصد و اسید بوریک نیم درصد در زمان پایان ریزش جودرو بر کاهش شدت ترکیدگی و برخی صفات میوه نارنگیʼپیجʻ در رامسر (پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه‌گرمسیری) طی دو سال 1397 و 1398 انجام گرفت. این پژوهش به صورت تجزیه مرکب در زمان شامل دو فاکتور سال‌های انجام آزمایش و تیمارهای مختلف محلول‌پاشی عناصر غذایی بود که در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که تیمارها به ویژه نیترات پتاسیم یک درصد شدت ترکیدگی قبل از برداشت میوه را کاهش داده و موجب افزایش محصول و بهبود صفات کمی و کیفی میوه شدند، اما در عین حال بر فعالیت آنزیم پلی‌گالاکتوروناز، تراکم سلولی گلگاه و قطر ناف بی‌اثر بوده‌اند. در نهایت، می‌توان محلول‌پاشی برگی عناصر غذایی به ویژه نیترات پتاسیم یک درصد را به عنوان روشی مؤثر برای کنترل ترک‌خوردگی قبل از برداشت و افزایش کمیت و کیفیت میوه نارنگی ’پیج‘ پیشنهاد کرد.

مشاهده مقاله

مطالعه پاسخ‌های فیزیولوژیک، رشدی و عملکرد کنجد به کاربرد نانو کود پتاسیم، محلول‌پاشی اسید فولویک و کیتوزان تحت تنش خشکی

امیر میزانی؛ جعفر مسعود سینکی؛ شهرام رضوان؛ محمد عابدینی اسفهلانی؛ علی دماوندی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 فروردین 1401

https://doi.org/10.22059/jci.2022.331235.2618

چکیده

پژوهش حاضر با هدف مطالعه پاسخ‌های فیزیولوژیک، رشدی و عملکرد کنجد به کاربرد نانو کود پتاسیم، کیتوزان و اسید فولویک تحت تنش خشکی، در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سمنان به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های‌ کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1398 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل، خشکی به‌عنوان عامل اصلی (آبیاری کامل، قطع ... بیشتر پژوهش حاضر با هدف مطالعه پاسخ‌های فیزیولوژیک، رشدی و عملکرد کنجد به کاربرد نانو کود پتاسیم، کیتوزان و اسید فولویک تحت تنش خشکی، در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سمنان به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های‌ کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1398 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل، خشکی به‌عنوان عامل اصلی (آبیاری کامل، قطع آبیاری در BBCH70 و 60 به‌ترتیب تنش متوسط و شدید) و نانو کود پتاسیم (صفر، 5/1 و 5/2 در هزار) و محلول‌پاشی (شاهد، کیتوزان، اسید فولویک، و 50 درصد کیتوزان+اسید فولویک) به‌عنوان عامل فرعی بودند. استفاده از نانو کود پتاسیم تحت شرایط نرمال و تنش، افزایش معنی‌دار کلروفیل b و کل، شاخص سطح برگ، تعداد کپسول، وزن هزار دانه و درصد روغن را در پی داشت. بیشترین عملکرد دانه در کاربرد 5/1 و 5/2 در هزار نانو کود به همراه اسید فولویک به‌تنهایی یا در ترکیب با کیتوزان (به‌ترتیب 2516، 5/2277، 6/2506 و 2/2313 کیلوگرم در هکتار) بود. بالاترین محتوای روغن در کاربرد 5/1 و 5/2 در هزار نانو کود تحت شرایط آبیاری نرمال بود که افزایش 2/13 و 4/15 درصدی داشتند. محلول‌پاشی اسید فولویک به همراه نانو کود پتاسیم تحت تنش شدید خشکی بیشترین فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانت کاتالاز، پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز را نشان داد. به‌طور کلی نتایج نشان داد که کاربرد 5/1 در هزار نانو پتاسیم و محلول‌پاشی تلفیقی کیتوزان و اسید فولویک تحت خشکی شدید، با بهبود صفات فیزیولوژیک منجر به تعدیل اثرات منفی ناشی از خشکی و افزایش شاخص‌های رشدی، عملکردی و کیفی کنجد شد.

مشاهده مقاله

تأثیر کودهای زیستی و شیمیایی بر برخی پاسخ‌های فیزیولوژیک و عملکرد سیاهدانه تحت سطوح مختلف آبیاری

مونا آروند؛ یوسف سهرابی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 فروردین 1401

https://doi.org/10.22059/jci.2022.332375.2629

چکیده

به منظور بررسی تأثیر مدیریت تلفیقی کودهای زیستی و شیمیایی تحت سطوح مختلف آبیاری بر صفات فیزیولوژیک و عملکرد دانه سیاهدانه، آزمایشی به صورت کرت‌های دوبار خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در بهار سال ۱۳۹۵ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کردستان اجرا شد. سطوح آبیاری شامل آبیاری به میزان ۱۰۰ درصد نیاز آبی گیاه و ۷۰ درصد ... بیشتر به منظور بررسی تأثیر مدیریت تلفیقی کودهای زیستی و شیمیایی تحت سطوح مختلف آبیاری بر صفات فیزیولوژیک و عملکرد دانه سیاهدانه، آزمایشی به صورت کرت‌های دوبار خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در بهار سال ۱۳۹۵ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کردستان اجرا شد. سطوح آبیاری شامل آبیاری به میزان ۱۰۰ درصد نیاز آبی گیاه و ۷۰ درصد نیاز آبی گیاه به‌عنوان فاکتور اصلی و سطوح کودی شامل۱۰۰ درصد کودهای شیمیایی، ۸۰ درصد کودهای شیمیایی + کودهای زیستی، ۶۰ درصد کودهای شیمیایی + کودهای زیستی، ۴۰ درصد کودهای شیمیایی + کودهای زیستی و عدم استفاده از کود به‌عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که تحت شرایط آبیاری به میزان 70 درصد نیاز آبی گیاه غلظت پرولین، کربوهیدرات‌های محلول در آب و الکل و پراکسیداسیون لیپیدی افزایش یافت اما مقادیر سایر پارامترهای فیزیولوژیک مورد بررسی و عملکرد دانه کاهش پیدا کرد. تلفیق کودهای زیستی و شیمیایی اثرات مثبتی بر صفات فیزیولوژیک مورد بررسی و عملکرد دانه داشت به طوری که بیشترین عملکرد دانه از تیمار تلفیق ۶۰ درصد کودهای شیمیایی + کودهای زیستی (18/798 کیلوگرم در هکتار) حاصل شد که نسبت به تیمار شاهد (بدون کود) 22/37 درصد افزایش نشان داد. با توجه به اثرات مثبت تلفیق کودهای زیستی و شیمیایی بر پارامترهای فیزیولوژیک و عملکرد دانه، جایگزین کردن تلفیق کودهای زیستی و شیمیایی به جای مصرف صرف کودهای شیمیایی پیشنهاد می‌گردد.

مشاهده مقاله

تأثیر پرایمینگ و پوشش‌دهی بذر بر شاخص‌های سبز شدن، ریخت‌شناسی ریشه و مراحل فنولوژیک دو رقم برنج

شهرام نظری؛ مریم حسینی چالشتری؛ مهرزاد اله قلی پور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 اردیبهشت 1401

https://doi.org/10.22059/jci.2022.334299.2643

چکیده

به‌منظور بررسی اثر پرایمینگ (پیش‌تیمار) و پوشش‌دار کردن بذر بر خصوصیات رشدی و عملکرد دانه برنج آزمایشی دو ساله در مزرعه پژوهشی موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) طی سال‌های 1399 و 1400 اجرا شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک-های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. عوامل آزمایش شامل دو رقم برنج (هاشمی و گوهر) و پیش‌تیمار بذر ارقام برنج ... بیشتر به‌منظور بررسی اثر پرایمینگ (پیش‌تیمار) و پوشش‌دار کردن بذر بر خصوصیات رشدی و عملکرد دانه برنج آزمایشی دو ساله در مزرعه پژوهشی موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) طی سال‌های 1399 و 1400 اجرا شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک-های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. عوامل آزمایش شامل دو رقم برنج (هاشمی و گوهر) و پیش‌تیمار بذر ارقام برنج در هفت سطح شامل پرایمینگ با کلرید کلسیم (5/22 گرم در یک لیتر آب در 24 ساعت)، 2- پرایمینگ با کلرید پتاسیم (5/22 گرم در یک لیتر آب در 24 ساعت)، 3- پرایمینگ با سولفات روی (غلظت 5/0 میلی مولار در 12 ساعت)، 4- هیدروپرایمینگ (48 ساعت)+پوشش‌دار کردن بذر با کلرید کلسیم، 5- هیدروپرایمینگ (48 ساعت)+پوشش‌دار کردن با کلرید پتاسیم، 6- هیدروپرایمینگ (48 ساعت)+پوشش‌دار کردن با سولفات روی و 7- هیدروپرایمینگ (48 ساعت به عنوان شاهد) بود. نتایج نشان داد بالاترین درصد و سرعت سبز شدن به‌ترتیب با 5/99 درصد و 23/0 بذر در روز تحت پرایمینگ با کلرید پتاسیم در رقم گوهر مشاهده شد. کم‌ترین تعداد روز جهت رسیدن به 90 درصد سبز شدن در ارقام هاشمی و گوهر مورد بررسی تحت پرایمینگ با کلرید پتاسیم و کلرید کلسیم به‌دست آمد. بیش‌ترین طول ریشه با 6/24 سانتی‌متر در پرایمینگ با کلرید پتاسیم در رقم گوهر مشاهده شد. بالاترین وزن خشک ریشه در ارقام هاشمی و گوهر به‌ترتیب 14/2 و 9/4 گرم در پرایمینگ با کلرید پتاسیم به‌دست آمد.

مشاهده مقاله

اثر تغییر اقلیم بر پتانسیل عملکرد و بهره‏ وری آب ذرت علوفه ای در ایران

حسنا فیاضی؛ ابراهیم زینلی؛ افشین سلطانی؛ بنیامین ترابی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 اردیبهشت 1401

https://doi.org/10.22059/jci.2022.334981.2648

چکیده

یکی از چالش‏های مهم مرتبط با کشاورزی و امنیت غذایی، تغییر اقلیم جهانی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر تغییر اقلیم در آینده بر عملکرد و بهره‏وری آب ذرت علوفه‏ای (Zea mays L.) در ایران انجام شد. برای پیش‏بینی تغییر اقلیم در آینده (2050 میلادی) از دو سناریوی RCP4.5 و RCP8.5 و از داده‏های هواشناسی در سال‏های 1394-1380 به‏عنوان دوره مبنا استفاده ... بیشتر یکی از چالش‏های مهم مرتبط با کشاورزی و امنیت غذایی، تغییر اقلیم جهانی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر تغییر اقلیم در آینده بر عملکرد و بهره‏وری آب ذرت علوفه‏ای (Zea mays L.) در ایران انجام شد. برای پیش‏بینی تغییر اقلیم در آینده (2050 میلادی) از دو سناریوی RCP4.5 و RCP8.5 و از داده‏های هواشناسی در سال‏های 1394-1380 به‏عنوان دوره مبنا استفاده شد. پتانسیل عملکرد با استفاده از مدل شبیه‏سازی گیاهی SSM-iCrop2 و بر اساس دستورالعمل گیگا برآورد شد و تغییرات اقلیمی برای هر سناریو در مدل شبیه سازی اعمال گردید. نتایج نشان داد که تغییر اقلیم بر اساس هر دو سناریو یاد شده تأثیر قابل اعتنایی بر پتانسیل عملکرد ذرت علوفه‏ای نسبت به شرایط فعلی ندارد و فقط موجب افزایشی معادل 9/0 و 6/1 درصد در دو سناریوی یاد شده نسبت به شرایط فعلی (6/85 تن در هکتار) خواهد شد. این نتیجه را می‏توان به چهارکربنه بودن این گیاه و در نتیجه عدم تأثیر افزایش CO2 بر رشد و عملکرد آن و همچنین باقی‏ماندن دما در دامنه دماهای بهینه در بیشتر مناطق اقلیمی اصلی تولید ذرت علوفه‏ای در ایران نسبت داد. میزان بهره‏وری آب نیز در هر دو سناریو به میزان 4/0 و 6/1 درصد نسبت به شرایط فعلی (4/10 کیلوگرم بر مترمکعب) افزایش می‏یابد که دلیل احتمالی آن افزایش غلظت CO2 و بسته‏تر شدن روزنه‏ها می‏باشد. همچنین، به دلیل آنکه تغییر چندانی در میزان آب مصرفی و تبخیر و تعرق مشاهده نشد می‏توان افزایش بهره‏وری آب در ذرت علوفه‏ای را به افزایش پتانسیل عملکرد نسبت داد.

مشاهده مقاله

اثر تاریخ کشت زمستانه بر عملکرد دانه ارقام آفتابگردان در شرایط شمال استان خوزستان

سیداحمد کلانتراحمدی؛ جهانفر دانشیان؛ حبیب مبینی راد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 خرداد 1401

https://doi.org/10.22059/jci.2022.331875.2621

چکیده

به منظور توسعه کشت زمستانه و بهبود برنامه تناوبی منطقه، آزمایشی در خصوص تاثیر تاریخ کاشت بر عملکرد دانه ارقام آفتابگردان به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار به مدت دو سال (95-1393) در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفی‌آباد دزفول اجرا شد. تاریخ کاشت در چهار سطح (4 بهمن، 18 بهمن، 2 اسفند و 16 ... بیشتر به منظور توسعه کشت زمستانه و بهبود برنامه تناوبی منطقه، آزمایشی در خصوص تاثیر تاریخ کاشت بر عملکرد دانه ارقام آفتابگردان به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار به مدت دو سال (95-1393) در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفی‌آباد دزفول اجرا شد. تاریخ کاشت در چهار سطح (4 بهمن، 18 بهمن، 2 اسفند و 16 اسفند ماه) در کرت‌های اصلی و ارقام شامل نه رقم (آذرگل، آرماویرسکی، برزگر، پروگرس، رکورد، شمس، فرخ، قاسم و گابور) در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. تاخیر در تاریخ کاشت سبب کاهش طول دوره رشد و ارتفاع بوته ارقام مورد آزمایش شد. در سال اول آزمایش، رقم رکورد بیشترین تعداد دانه در طبق (17/684) در تاریخ کاشت اول را داشت و در سال دوم آزمایش نیز حداکثر تعداد دانه در طبق (47/767) به رقم رکورد در تاریخ کاشت سوم اختصاص یافت. بیشترین عملکرد دانه در سال اول (3850 کیلوگرم در هکتار) و دوم (4088 کیلوگرم در هکتار) به تاریخ کاشت اول (4 بهمن) و رقم آذرگل اختصاص یافت. با توجه به اینکه رقم آذرگل درتجزیه پایداری عملکرد دانه، کمترین میانگین رتبه را داشت، بعنوان رقمی با بالاترین عملکرد دانه در تمام تاریخ‌های کاشت، شناخته شد و پس از آن به ترتیب ارقام رکورد و آرماویرسکی قرار گرفتند. همچنین با توجه به اینکه رقم فرخ کمترین انحراف معیار را داشت، بعنوان پایدارترین رقم انتخاب شد.

مشاهده مقاله

تأثیر کاربرد انواع بیوچار و کود شیمیایی بر رشد و غلظت عناصر غذایی نیشکر

مهرداد رنجبر؛ فردین صادق زاده؛ مصطفی عمادی؛ مهدی قاجار سپانلو؛ عبدالغفور احمدپور داشلی‌برون

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 خرداد 1401

https://doi.org/10.22059/jci.2022.334893.2646

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر کاربرد انواع بیوچار و کود شیمیایی بر رشد، غلظت سیلیسیم و برخی عناصر غذایی ضروری نیشکر، آزمایشی به-صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه شرکت کشت و صنعت امام خمینی (ره) خوزستان در سال زراعی ۱۳۹۹ انجام شد. عوامل آزمایشی شامل انواع بیوچار (باگاس نیشکر، پوسته برنج، کاه برنج، کاه گندم و چوب نراد) ... بیشتر به‌منظور بررسی تأثیر کاربرد انواع بیوچار و کود شیمیایی بر رشد، غلظت سیلیسیم و برخی عناصر غذایی ضروری نیشکر، آزمایشی به-صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه شرکت کشت و صنعت امام خمینی (ره) خوزستان در سال زراعی ۱۳۹۹ انجام شد. عوامل آزمایشی شامل انواع بیوچار (باگاس نیشکر، پوسته برنج، کاه برنج، کاه گندم و چوب نراد) و کودهای شیمیایی (شاهد، نیتروژن، فسفر و پتاسیم) بود. نتایج نشان داد که اثر برهم‌کنش تیمارهای بیوچار و کود شیمیایی بر غلظت سیلیسیم، فسفر و پتاسیم گیاه در سطح یک درصد و بر نیتروژن گیاه در سطح پنج درصد معنی‌دار بود. همچنین اثر برهم‌کنش تیمارهای بیوچار و کود شیمیایی بر وزن تر و خشک گیاه در سطح یک درصد و بر ارتفاع گیاه در سطح پنج درصد معنی‌دار شد. بیشترین غلظت سیلیسیم گیاه مربوط به تیمارهای بیوچار کاه برنج به همراه نیتروژن، فسفر و پتاسیم و بیوچار کاه برنج به همراه نیتروژن و فسفر بود. تیمار بیوچار کاه برنج به همراه نیتروژن، فسفر و پتاسیم بیشترین غلظت نیتروژن و فسفر گیاه را به خود اختصاص داد که نسبت به شاهد غلظت نیتروژن را ۴۹ و غلظت فسفر را ۳۶ درصد افزایش داد. بیشترین ارتفاع و وزن تر گیاه مربوط به تیمار بیوچار کاه برنج به همراه نیتروژن، فسفر و پتاسیم بود. با توجه به نتایج بدست آمده، استفاده از بیوچار به همراه کودهای شیمیایی برای افزایش رشد و غلظت برخی عناصر غذایی نیشکر توصیه می‌گردد.

مشاهده مقاله

ارزیابی شاخص های تحمل و حساسیت به تنش خشکی ژنوتیپ های کلزا در شرایط قطع آبیاری انتهای فصل رشد

هنا عبوده؛ عبدالمهدی بخشنده؛ محمد رضا مرادی تلاوت؛ سید عطااله سیادت؛ سید امیر موسوی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 خرداد 1401

https://doi.org/10.22059/jci.2022.335213.2651

چکیده

به منظور شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل و حساس کلزا به تنش خشکی در مراحل انتهایی گلدهی تا 50 درصد خورجین‌دهی و خورجین‌دهی تا برداشت در شرایط مزرعه‌ای، آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1400-1399 در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل سه سطح آبیاری ... بیشتر به منظور شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل و حساس کلزا به تنش خشکی در مراحل انتهایی گلدهی تا 50 درصد خورجین‌دهی و خورجین‌دهی تا برداشت در شرایط مزرعه‌ای، آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1400-1399 در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل سه سطح آبیاری (۱. شاهد (بدون قطع آبیاری)، ۲. قطع آبیاری در مرحله شروع گلدهی (کد فنولوژی 60) تا تشکیل 50 درصد خورجین (کد فنولوژی 75) و ۳. قطع آبیاری در مرحله تشکیل خورجین تا برداشت (کد فنولوژی 99)) در کرت‌های اصلی و فاکتور فرعی شامل 10 ژنوتیپ ( لانگ‌پاد، آرام، آر جی اس 003، جانکوم، سولار، هایولا 4815، مهتاب، جولیوس، آگامکس و سالا) بود. جهت گزینش مطلوب‌تر ژنوتیپ‌های متحمل کلزا می‌توان از شاخص‌های ذکر شده استفاده کرد. شاخص-های MP (میانگین بهره‌وری)، GMP (میانگین بهره‌وری هندسی) و STI(شاخص تحمل تنش) مناسب‌ترین شاخص‌های کمی تحمل به تنش خشکی در تیمارهای مورد مطالعه بود. بیشترین عملکرد دانه تیمار شاهد از ژنوتیپ هایولا 4815، لانگ‌پاد و سولار به ترتیب (8/2093 ، 1791 و 1700 کیلوگرم در هکتار) و کمترین از ژنوتیپ جانکوم (1/832 کیلوگرم در هکتار)، و در تنش گلدهی تا 50 درصد خورجین‌دهی بیشترین عملکرد دانه ژنوتیپ هایولا 4815 (9/1563 کیلوگرم در هکتار) و لانگ‌پاد (9/1150 کیلوگرم در هکتار) و کمترین از ژنوتیپ جانکوم و مهتاب به ترتیب با عملکرد دانه (540 ، 5/935 کیلوگرم در هکتار) بود.

مشاهده مقاله

ارزیابی تاثیر سطوح مختلف آبیاری و کود نیتروژن بر شاخص‌های رشدی و عملکرد دانه کلزای پاییزه (Brassica napus L.) در روش آبیاری قطره ای

بهروز دولت پرست؛ فرزاد حسین پناهی؛ عادل سی و سه مرده؛ حامد منصوری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 خرداد 1401

https://doi.org/10.22059/jci.2022.335869.2658

چکیده

با توجه به اهمیت و ارزش آب و استفاده بهینه از نیتروژن در جهت حفظ بهره‌وری تولید و کاهش همزمان اثرات منفی زیست‌محیطی، دو آزمایش در سال‌های زراعی 97-1396 و 98-1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان انجام شد. آزمایشات به ‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سطوح مختلف ... بیشتر با توجه به اهمیت و ارزش آب و استفاده بهینه از نیتروژن در جهت حفظ بهره‌وری تولید و کاهش همزمان اثرات منفی زیست‌محیطی، دو آزمایش در سال‌های زراعی 97-1396 و 98-1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان انجام شد. آزمایشات به ‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سطوح مختلف آبیاری به ‌عنوان فاکتور اصلی در 4 سطح (25 درصد (W1)، 50 درصد (W2)، 75 درصد (W3) و 100 درصد (W4) نیاز آبی گیاه) و سطوح مختلف کود نیتروژن به ‌عنوان فاکتور فرعی در 4 سطح (25 درصد (N1)، 50 درصد (N2)، 75 درصد (N3) و 100 درصد (N4) نیاز نیتروژن گیاه) بودند. نتایج نشان داد که تمام صفات مورد مطالعه به‌ جز صفت زمان رسیدن به بیشینه شاخص سطح خورجین تحت تأثیر اثرات اصلی و متقابل آزمایش قرار گرفتند. بیشترین عملکرد دانه مربوط به تیمار شاهد W4N4 (5069 کیلوگرم در هکتار) و کمترین عملکرد دانه مربوط به تیمارهای W1N1 وW1N2 به ترتیب به میزان 880 و 899 کیلوگرم در هکتار بود که نسبت به تیمار شاهد به ترتیب 6/82 و 2/82 درصد کاهش نشان دادند. عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک تیمارهای W4N3 (4826 و 17589 کیلوگرم در هکتار) و W3N4 (4712 و 17657 کیلوگرم در هکتار) به ترتیب با 25 درصد کاهش در مصرف نیتروژن و 25 درصد کاهش در مصرف آب نسبت به تیمار شاهد (W4N4) به عنوان تیمارهای برتر در این پژوهش در راستای ارتقاء بهره‌وری شناخته شدند.

مشاهده مقاله

ارزیابی ویژگی های عملکردی ژنوتیپ های گوار (لوبیای خوشه ای) تحت شرایط دیم و آبیاری تکمیلی

هادی شوریده؛ حیدر مفتاحی زاده؛ محدثه حیدرزاده؛ عبدالله یوسفی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 تیر 1401

https://doi.org/10.22059/jci.2022.337052.2664

چکیده

به‌منظور بررسی پاسخ‌های عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ‌های گوار (Cyamopsis tetragonoloba L.) به آبیاری تکمیلی در شرایط دیم، مطالعه‌ای دو ساله در قالب کرت‌های نواری خرد شده بر پایه طرح بلوک‌ کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه‌های تحقیقاتی شیروان، کهنه‌کند و محمدآباد خراسان شمالی در سال‌های زراعی 1399-1398 به اجرا درآمد. فاکتور اصلی شامل سطوح آبیاری ... بیشتر به‌منظور بررسی پاسخ‌های عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ‌های گوار (Cyamopsis tetragonoloba L.) به آبیاری تکمیلی در شرایط دیم، مطالعه‌ای دو ساله در قالب کرت‌های نواری خرد شده بر پایه طرح بلوک‌ کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه‌های تحقیقاتی شیروان، کهنه‌کند و محمدآباد خراسان شمالی در سال‌های زراعی 1399-1398 به اجرا درآمد. فاکتور اصلی شامل سطوح آبیاری در سه سطح: دیم، دو آبیاری (پس از کاشت و زمان دانه بستن) و سه آبیاری (پس از کاشت، هنگام تشکیل غلاف و زمان دانه بستن) و فاکتور فرعی شامل ژنوتیپ‌های گوار در چهار سطح شامل سه ژنوتیپ RGC-1077،RGC-1036 ، RGC-1025 و توده محلی چابهار بود. نتایج تجزیه مرکب نشان داد که بین ژنوتیپ‌های مختلف تفاوت معنی‌داری به‌جز در صفت تعداد روز تا گل‌دهی وجود نداشت. از طرفی اثر تیمار آبیاری تکمیلی بر ویژگی‌های عملکردی نسبت به شرایط دیم مشهود بود ولی تفاوت معنی‌داری بین دو و سه بار آبیاری تکمیلی مشاهده نشد. عملکرد دانه گوار در سال اول و دوم در منطقه آشخانه به میزان (5/750 و 1/219 کیلوگرم در هکتار) برتر از بجنورد و شیروان است. بیش‌ترین عملکرد دانه (590 کیلوگرم در هکتار) در سال اول از تیمار دو بار آبیاری و در سال دوم (51/271 کیلوگرم در هکتار) از تیمار سه‌بار آبیاری به‌دست آمد. در بین ژنوتیپ‌های آزمایشی بیش‌ترین عملکرد دانه متعلق به ژنوتیپ RGC-1025 بود. به‌طور کلی می‌توان کشت گوار ژنوتیپ RGC-1025 را در منطقه آشخانه توصیه کرد.

مشاهده مقاله

بررسی تاثیر محلول پاشی پتاسیم و روی در مرحله گرده افشانی بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیک در شرایط تنش رطوبتی در گیاه گندم (Triticum aestivum)

حمزه خانجانی افشار؛ مهرداد چائی چی؛ مجتبی جعفرزاده کنارسری؛ امین فرنیا

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 تیر 1401

https://doi.org/10.22059/jci.2022.335634.2655

چکیده

به منظور ارزیابی تاثیر محلول پاشی پتاسیم و روی در مرحله گرده افشانی بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیک در شرایط تنش رطوبتی در گیاه گندم، آزمایشی به صورت اسپلیت-فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی (RCBD) با سه تکرار طی دو سال 97 و 98 در مرکز تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و منابع طبیعی همدان اجرا گردید. عامل کرت اصلی شامل سطوح آبیاری (نرمال ... بیشتر به منظور ارزیابی تاثیر محلول پاشی پتاسیم و روی در مرحله گرده افشانی بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیک در شرایط تنش رطوبتی در گیاه گندم، آزمایشی به صورت اسپلیت-فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی (RCBD) با سه تکرار طی دو سال 97 و 98 در مرکز تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و منابع طبیعی همدان اجرا گردید. عامل کرت اصلی شامل سطوح آبیاری (نرمال و تنش رطوبتی) و عامل کرت فرعی شامل دو فاکتور محلول‌پاشی کودهای پتاس و روی بود. محلول‌پاشی کودها با استفاده از سمپاش دستی با در نظر گرفتن حجم دو لیتر آب برای هر کرت انجام پذیرفت. کود پتاس از منبع K2O (40 درصد) با احتساب 2 لیتر در هکتار در سه سطح 1) عدم مصرف، 2) محلول‌پاشی در ابتدای مرحله آبستنی، 3) محلول پاشی برگی بعد از گرده افشانی و کود روی محلول در آب (10 درصد) با احتساب 4 لیتر در هکتار در سه سطح 1) عدم مصرف، 2) محلول پاشی در ابتدای مرحله آبستنی، 3) محلول پاشی بعد از گرده افشانی استفاده گردید. نتایج تجزیه واریانس بیانگر وجود تفاوت معنی‌دار در سطح احتمال یک درصد بین تیمارها در تمام صفات مورد بررسی بود. تفاوت معنی‌داری (p < 0.01) در تمامی صفات مورد ارزیابی تحت شر ایط تنش و بدون تنش مشاهده گردید. مصرف توأم کود پتاسیم (K) و روی (Zn) در ابتدای مرحله آبستنی در مقایسه با شاهد، وزن هزار دانه (25 درصد)، وزن کل (29 درصد) و شاخص برداشت (21 درصد) را در شرایط تنش افزایش داد.

مشاهده مقاله

تاثیر باکتری‌های باسیلوس و سودوموناس برعملکرد کمی و کیفی و راندمان مالت سازی ارقام مختلف جو در شرایط دیم

ابراهیم مرشدی؛ محمد حسین قرینه؛ احمد کوچک زاده؛ عبدالمهدی بخشنده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 مرداد 1401

https://doi.org/10.22059/jci.2022.333633.2638

چکیده

آزمایشی جهت بررسی اثر باکتری های باسیلوس و سودوموناس بر عملکرد کمی و کیفی و راندمان مالت سازی ارقام مختلف جو در شرایط دیم در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ایلام در سال‌های زراعی 1396و 1397اجرا گردید. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل ارقام جو در ... بیشتر آزمایشی جهت بررسی اثر باکتری های باسیلوس و سودوموناس بر عملکرد کمی و کیفی و راندمان مالت سازی ارقام مختلف جو در شرایط دیم در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ایلام در سال‌های زراعی 1396و 1397اجرا گردید. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل ارقام جو در سه سطح (به‌رخ، گریس و سرارود1) به عنوان فاکتور اول و تلقیح بذر با سویه‌ باکتری‌های محرک رشد و کود شیمیایی در 8 سطح (شاهد، کود کامل(بر اساس توصیه مزرعه ای)، باکتری سودوموناس، باکتری باسیلوس، ترکیب دو باکتری سودوموناس و باسیلوس، باکتری سودوموناس + نصف کود، باکتری باسیلوس + نصف کود و ترکیب دو باکتری سودوموناس و باسیلوس + نصف کود) به عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که همه‌ی صفات مورد بررسی (غیر از راندمان مالت‌سازی) علاوه بر اثرات اصلی، تحت تأثیر برهمکنش سال در رقم در باکتری قرار گرفتند، این در حالی بود که راندمان مالت سازی تحت تاثیر اثر متقابل رقم در باکتری قرار گرفت. نتایج بیانگر آن بود که از نظر تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در واحد سطح و عملکرد دانه در هر دو سال، تیمار ترکیب باکتری‌ها + نصف کود در رقم گریس به‌ترتیب با میانگین‌های 31، 390، 5294 کیلوگرم در هکتار در سال اول و میانگین‌های 35، 400 و 6222 کیلوگرم در هکتار در سال دوم بالاترین مقدار را به خود اختصاص دادند. همچنین بالاترین راندمان مالت‌سازی(5/95 درصد) در تیمار ترکیب باکتری‌ها در رقم به‌رخ مشاهده شد.

مشاهده مقاله

اثر زمان برداشت بر ویژگی‌های کمی و کیفی علوفه ارقام گلرنگ در کشت پاییزه

حمید جباری؛ فرید گل زردی؛ فرناز شریعتی؛ هرمز اسدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 مرداد 1401

https://doi.org/10.22059/jci.2022.335529.2654

چکیده

مطالعه حاضر با هدف بررسی کمی و کیفی علوفه ارقام گلرنگ در سه زمان‌ برداشت علوفه براساس مراحل نموی گیاه به صورت آزمایش کرت-های خرد شده در زمان در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی 1398- 1397 و 1399-1398 در مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. عامل اصلی شامل سه رقم گلرنگ (گلدشت، گل‌مهر و پرنیان) بود و سه زمان ... بیشتر مطالعه حاضر با هدف بررسی کمی و کیفی علوفه ارقام گلرنگ در سه زمان‌ برداشت علوفه براساس مراحل نموی گیاه به صورت آزمایش کرت-های خرد شده در زمان در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی 1398- 1397 و 1399-1398 در مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. عامل اصلی شامل سه رقم گلرنگ (گلدشت، گل‌مهر و پرنیان) بود و سه زمان برداشت علوفه (مراحل رشد سریع ساقه، شاخه‌دهی و گل‌دهی) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج حاصل نشان داد که اثر متقابل رقم×زمان برداشت بر عملکرد علوفه تر، ارتفاع بوته، کربوهیدرات‌های محلول در آب و الیاف نامحلول در شوینده خنثی در سطح احتمال یک درصد معنی‏دار بود. بالاترین عملکرد علوفه تر (52103 کیلوگرم در هکتار) با برداشت رقم گل‏مهر در مرحله آغاز گل‌‏دهی به‌دست آمد ولی بیشترین عملکرد ماده خشک در ارقام گل‌مهر و پرنیان مشاهده شد. در مرحله شاخه‌دهی بیشترین عملکرد ماده خشک به‌میزان 11900 کیلوگرم در هکتار حاصل شد و محتوی پروتئین خام در این مرحله 57/14 درصد بود. حداکثر و حداقل ارزش نسبی تغذیه‌ای (3/130 و 3/92 درصد) به‌ترتیب در علوفه ارقام گلدشت و گل‌مهر به ثبت رسید. براین اساس، از بین ارقام مورد بررسی رقم پرنیان و از بین مراحل رشد، برداشت علوفه در مرحله شاخه‌دهی به عنوان تیمار برتر برای دستیابی همزمان به حداکثر عملکرد و کیفیت علوفه گلرنگ معرفی می‌شود.

مشاهده مقاله

ارزیابی کارایی کشت مخلوط شنبلیله-سیاهدانه در شرایط کاربرد باکتری محرک رشد و مقادیر کود نیتروژن

عباس خنامانی؛ عنایت الله توحیدی نژاد؛ غلامرضا خواجویی نژاد؛ جلال قنبری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 مرداد 1401

https://doi.org/10.22059/jci.2022.336635.2661

چکیده

این آزمایش مزرعه‌ای در طول فصل رشد 1399 در دانشگاه شهید باهنر کرمان انجام شد. مقادیر کود نیتروژنه (عدم کاربرد، 50 و 100 درصد؛ به‌ترتیب صفر، 75 و 150 کیلوگرم اوره در هکتار) به‌عنوان عامل اصلی، تلقیح با باکتری محرک رشد (عدم تلقیح و تلقیح با Pantoea agglomerans) به‌عنوان عامل فرعی و سیستم‌های مختلف کشت مخلوط شنبلیله و سیاهدانه (100: 0، 75: 25، 50: 50 و 25: 75، 0: ... بیشتر این آزمایش مزرعه‌ای در طول فصل رشد 1399 در دانشگاه شهید باهنر کرمان انجام شد. مقادیر کود نیتروژنه (عدم کاربرد، 50 و 100 درصد؛ به‌ترتیب صفر، 75 و 150 کیلوگرم اوره در هکتار) به‌عنوان عامل اصلی، تلقیح با باکتری محرک رشد (عدم تلقیح و تلقیح با Pantoea agglomerans) به‌عنوان عامل فرعی و سیستم‌های مختلف کشت مخلوط شنبلیله و سیاهدانه (100: 0، 75: 25، 50: 50 و 25: 75، 0: 100) به‌عنوان عامل فرعی فرعی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشترین زیست‌توده و کارایی مصرف نیتروژن گیاهان مورد بررسی از کوددهی 100 درصد و تلقیح با باکتری در تک‌کشتی حاصل شد. همچنین، LER کل با کوددهی (بین 51-28 درصد) و تلقیح (23 درصد) به‌طور معنی‌داری بهبود یافت و در الگوهای کشت 25: 75 و 50: 50 به‌ترتیب با مقادیر 732/1 و 688/1 مزیت بالاتری نشان داد. در مقابل، کاهش کوددهی به میزان 50 درصد در شرایط تلقیح باکتریایی، کارایی زراعی کود را به خصوص در تک‌کشتی شنبلیله افزایش داد. کوددهی، کارایی مصرف نیتروژن کل را افزایش داد و تلقیح در نسبت‌های بالای شنبلیله منجر به حصول بیشترین کارایی شد. نسبت کشت 25: 75 شنبلیله: سیاهدانه در شرایط کاربرد 150 کیلوگرم اوره و تلقیح با باکتری با LER حدود 2 بهترین ترکیب تیماری جهت حصول حداکثر بهره‌وری کلی بود. در موارد محدودیت در کاربرد کود نیز 50 درصد کوددهی و تلقیح با باکتری در همین نسبت کشت می‌تواند قابل توصیه باشد. تحقیق حاضر نشان می‌دهد که کاربرد تلفیقی باکتری و کوددهی می‌تواند کارایی کلی کشت مخلوط را افزایش دهد.

مشاهده مقاله

پاسخ عملکرد رقم‏های مختلف پنبه به کشت در ردیف‏های بسیار باریک در دو تاریخ کاشت

علی نادری عارفی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 مرداد 1401

https://doi.org/10.22059/jci.2022.337965.2668

چکیده

به منظور بررسی تاثیر کاهش فاصله ردیف از 75 سانتیمترِ رایج به 25 سانتیمتر و کشت در ردیف‏های بسیار باریک (Ultra Narrow Row; UNR) در سال 1398 آزمایشی به صورت کرت‏های خرد شده در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی در 3 تکرار در دو مکان آرادان (استان سمنان) و مرکز تحقیقات کشاورزی استان تهران در ورامین انجام شد. کرت اصلی عبارت بود از تاریخ‏ کشت (1 خرداد و15 ... بیشتر به منظور بررسی تاثیر کاهش فاصله ردیف از 75 سانتیمترِ رایج به 25 سانتیمتر و کشت در ردیف‏های بسیار باریک (Ultra Narrow Row; UNR) در سال 1398 آزمایشی به صورت کرت‏های خرد شده در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی در 3 تکرار در دو مکان آرادان (استان سمنان) و مرکز تحقیقات کشاورزی استان تهران در ورامین انجام شد. کرت اصلی عبارت بود از تاریخ‏ کشت (1 خرداد و15 خرداد) و کرت‏های فرعی به رقم‏های تیپ بسته پنبه شامل خورشید، کاشمر، ساجدی، حکمت و شاهد خرداد اختصاص یافت. نتایج نشان داد که اثر مکان بر صفات رویشی و زایشی کاملا معنی‏دار شد. کشت در ردیف‏های بسیار باریک در آرادان منجر به افزایش عملکرد گردید، اما در ورامین، نه تنها عملکرد افزایش نیافت، بلکه به علت رشد رویشی بی‏رویه و کاهش تعداد غوزه، عملکرد به شدت کاهش یافت. کاهش فاصله ردیف منجر به افزایش تعداد شاخه‏رویا، زایا و ارتفاع بوته گردید. در ورامین ارتفاع بوته همه رقم‏ها بیش از 119 سانتیمتر شد. بالاترین عملکرد در این منطقه از کشت معمول رقم شاهد خرداد به دست آمد (3886 کیلوگرم در هکتار) که بیان‏گر برتری روش معمول نسبت به کاشت در ردیف‌های بسیار باریک است. در آرادان، بیشترین عملکرد از رقم خورشید به میزان 5/5702 کیلوگرم در هکتار در ردیف‏های باریک حاصل شد و پس از آن رقم‏های کاشمر، ساجدی و حکمت قرار داشتند. این نتایج نشان می‏دهد که کشت رقم‏های تیپ بسته، در ردیف‏های باریک سازگاری بیشتری با شرایط آرادان (استان سمنان) نسبت به ورامین دارد.

مشاهده مقاله

بررسی تأثیرمحلول‌پاشی براسینواستروئید بر برخی صفات فیزیولوژیکی و عملکرد ژنوتیپ‌های کلزا تحت شرایط تنش خشکی انتهای فصل

شهریار کاظمی؛ مهسا رفعتی آلاشتی؛ قربان خدابین

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 مرداد 1401

https://doi.org/10.22059/jci.2022.338528.2676

چکیده

به‌منظور بررسی اثر براسینواستروئید بر عملکرد و صفات فیزیولوژیکی ارقام مختلف کلزا تحت تنش خشکی آخر فصل، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل کرت ‎خردشده در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی 97-1396 و 98-1397 در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج (ماهدشت) اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل محلول‎پاشی براسینواستروئید (صفر ... بیشتر به‌منظور بررسی اثر براسینواستروئید بر عملکرد و صفات فیزیولوژیکی ارقام مختلف کلزا تحت تنش خشکی آخر فصل، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل کرت ‎خردشده در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی 97-1396 و 98-1397 در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج (ماهدشت) اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل محلول‎پاشی براسینواستروئید (صفر و 1/0 میکرومولار) و آبیاری (معمول و قطع آبیاری از مرحله 50 درصد گلدهی) به‌صورت فاکتوریل در کرت‌های اصلی و ژنوتیپ‎های کلزا (نفیس، احمدی، اکاپی، نیما و نیلوفر) در کرت‏های فرعی قرار گرفتند. محلول‌پاشی براسینواستروئید در هر دو شرایط آبیاری کامل و قطع آبیاری موجب افزایش عملکرد ‎دانه، کلروفیل و محتوای نسبی آب نسبت به شاهد شد. بالاترین‎ مقدار کربوهیدرات محلول، پرولین برگ و درصد روغن در شرایط تنش خشکی و کاربرد براسینواستروئید حاصل‎شد که نسبت به شرایط کنترل به ترتیب 8/24، 5/16 و 5/2 درصد بیش‎تر بود. این‎در‎حالی بود که رقم اکاپی در شرایط قطع آبیاری بالاترین مقاومت روزنه‌ای (59/24 ثانیه بر سانتی‎متر)، کم‎ترین میزان کلروفیل (49/1 میکرومول در گرم وزن‌تر) و عملکرد دانه (5/1960 کیلوگرم در هکتار) را دارا بود. رقم نیلوفر کم‎ترین میزان مقاومت روزنه‎ای و بالاترین میزان کلروفیل، درصد روغن و عملکرد دانه را در هر دو شرایط آبیاری داشت. به‎طورکلی در هر دو تیمار آبیاری، کاربرد‎ براسینواستروئید منجر به بهبود صفات فیزیولوژیک کلزا گردید.

مشاهده مقاله

بررسی تأثیر براسینواستروئید بر بهبود کیفیت روغن و عملکرد ژنوتیپ‌های کلزا تحت شرایط تنش خشکی

مهسا رفعتی آلاشتی؛ شهریار کاظمی؛ مژده سادات خیاط مقدم

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 شهریور 1401

https://doi.org/10.22059/jci.2022.339021.2681

چکیده

تنش خشکی یکی از مهمترین عوامل در کاهش عملکرد و کیفیت بذر کلزا می‎باشد. ارزیابی اثر کاربرد براسینواستروئید بر عملکرد دانه، محتوای روغن و پروفایل اسیدهای چرب ژنوتیپ‎های کلزا تحت تنش خشکی آخر فصل به عنوان هدف اصلی مطالعه حاضر در نظر گرفته شد. پژوهشی به صورت فاکتوریل کرت‎خرد‎شده در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی طی دو سال زراعی ... بیشتر تنش خشکی یکی از مهمترین عوامل در کاهش عملکرد و کیفیت بذر کلزا می‎باشد. ارزیابی اثر کاربرد براسینواستروئید بر عملکرد دانه، محتوای روغن و پروفایل اسیدهای چرب ژنوتیپ‎های کلزا تحت تنش خشکی آخر فصل به عنوان هدف اصلی مطالعه حاضر در نظر گرفته شد. پژوهشی به صورت فاکتوریل کرت‎خرد‎شده در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی طی دو سال زراعی (1396-97 و 98-1397) در کرج اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل براسینواستروئید (صفر و 1/0 میکرومولار) و آبیاری (معمول و قطع آبیاری بعد از گلدهی) به صورت فاکتوریل در کرت‌های اصلی و ژنوتیپ‎های کلزا (نفیس، احمدی، اکاپی، نیما و نیلوفر) در کرت‏های فرعی قرار گرفتند. میزان اسید اولئیک و اسید لینولئیک در شرایط کاربرد براسینوستروئید به ترتیب در شرایط آبیاری کامل 7/0 و 11 درصد و در شرایط قطع آبیاری 1/1 و 4/6 درصد نسبت به تیمار شاهد بیشتر بود. کاربرد براسینواستروئید در شرایط قطع آبیاری منجر به کاهش 14 درصدی اسید پالمیتیک نسبت به شاهد گردید. ژنوتیپ اکاپی در شرایط آبیاری به ترتیب بیشترین و کمترین اسید اروسیک و عملکرد دانه را داشت. این در حالی بود که تحت شرایط تنش خشکی بیشترین میزان عملکرد دانه (3/3112 کیلوگرم‎در‎هکتار) و کمترین میزان اروسیک اسید (26/0درصد) مربوط به ژنوتیپ نیلوفر بود. کاربرد براسینواستروئید منجر به بهبود کیفیت اسیدهای چرب گردید و در هر دو شرایط آبیاری ژنوتیپ نیلوفر قابل توصیه‎است.

مشاهده مقاله

ارزیابی صفات بیوشیمیایی و عملکرد توده‌های ﺑﺎﻟﻨﮕﻮی ﺷﻬﺮی باکاربرد برخی مواد ضدتعرق در شرایط دیم

سعیده سادات کرمانی پوربقایی؛ مجید پوریوسف؛ علیرضا یوسفی؛ مسعود رفیعی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 شهریور 1401

https://doi.org/10.22059/jci.2022.337815.2666

چکیده

به‌منظور ارزیابی خصوصیات بیوشیمیایی توده‌های بالنگوی شهری (Lallemantia iberica L.) کاربرد برخی مواد ضدتعرق در شرایط دیم در سال زراعی ۱۳۹۸- ۱۳۹۷ آزمایشی در دو منطقه کرج و خرم‌آباد اجرا شد. آزمایش ‌به‌ صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با دو فاکتور در سه‌تکرار اجرا گردید. فاکتور اول شامل چهار توده‌ بالنگوی شهری (کردستان، تکاب، ... بیشتر

مشاهده مقاله

اثر تنش کم آبی بر برخی شاخص‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی انار رقم "واندرفول"

فرزانه پایمرد؛ عبدالرحمان محمدخانی؛ علی نیازی؛ علیرضا شهسوار؛ محمدرضا نوری امامزاده ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 شهریور 1401

https://doi.org/10.22059/jci.2022.331937.2634

چکیده

تنش خشکی یکی از عوامل محدود کننده کشاورزی در بسیاری از مناطق دنیا به ویژه ایران است. درک مکانیسم اثر تنش خشکی بر واکنش‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ژنوتیپ‌ها، برای انتخاب و اصلاح ژنوتیپ‌های سازگار با شرایط ایران بسیار مفید می‌باشد. بدین منظور، پژوهش حاضر در سال‌های 98-1397 در پژوهشکده بیوتکنولوژی دانشگاه شیراز با هدف بررسی تأثیر ... بیشتر تنش خشکی یکی از عوامل محدود کننده کشاورزی در بسیاری از مناطق دنیا به ویژه ایران است. درک مکانیسم اثر تنش خشکی بر واکنش‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ژنوتیپ‌ها، برای انتخاب و اصلاح ژنوتیپ‌های سازگار با شرایط ایران بسیار مفید می‌باشد. بدین منظور، پژوهش حاضر در سال‌های 98-1397 در پژوهشکده بیوتکنولوژی دانشگاه شیراز با هدف بررسی تأثیر تنش خشکی بر خصوصیات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی نهال‌های دوساله انار رقم واندرفول در شرایط گلخانه انجام شد. آبیاری در چهار سطح 100 درصد (شاهد)، 75 درصد، 55 درصد و 35 درصد ظرفیت زراعی به مدت 50 روز انجام شد. آزمایش بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که تنش کم‌آبی باعث افزایش میزان کارتنوئید، فلاونوئید، مالون دی‌آلدئید و پرولین گردید. محتوای نسبی آب برگ، ثبات غشاء سلول و میزان آنتوسیانین تحت تنش کم آبی کاهش یافت ولی در میزان کلروفیل کل و گلیسین بتائین بین سطوح مختلف آبیاری تفاوت معنی‌دار ایجاد نشد. میزان پراکسید هیدروژن (81 درصد) و همچنین فعالیت آنزیم-های آنتی اکسیدانی سوپراکسیداز دیسموتاز (480 درصد)، کاتالاز (96 درصد) و آسکوربات پراکسیداز (153 درصد) در تیمار 35 درصد در مقایسه با شاهد افزایش معنی‌داری نشان دادند. با توجه به نتایج این پژوهش مخصوصا افزایش میزان پرولین و آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی در اثر تیمارهای کم‌آبی، مکانیسم‌های تحمل به خشکی در انار رقم واندرفول می‌تواند در ارتباط با تنظیم اسمزی فعال و همچنین سیستم فعال آنتی‌اکسیدانی آنزیمی و غیر آنزیمی در این رقم باشد.

مشاهده مقاله

تأثیر محلول‌پاشی اسید هیومیک بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و عملکرد گیاه لوبیای سیاه تحت رژیم‌های مختلف آبیاری

محمد کشتگر خواجه داد؛ علی رضا سیروس مهر؛ عیسی خمری؛ خداد دهمرده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 شهریور 1401

https://doi.org/10.22059/jci.2022.322275.2538

چکیده

کمبود آب یکی از مهم‌ترین عوامل محدودکننده تولید در گیاهان زراعی است. پژوهش حاضر در سال زراعی 99-1398 به‌منظور بررسی اثر زمان‌های مختلف آبیاری و محلول‌پاشی ‌هیومیک اسید بر صفات مورفوفیزیولوژیکی و عملکرد لوبیای سیاه به‌صورت کرت خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شهر زهک استان سیستان و بلوچستان ... بیشتر کمبود آب یکی از مهم‌ترین عوامل محدودکننده تولید در گیاهان زراعی است. پژوهش حاضر در سال زراعی 99-1398 به‌منظور بررسی اثر زمان‌های مختلف آبیاری و محلول‌پاشی ‌هیومیک اسید بر صفات مورفوفیزیولوژیکی و عملکرد لوبیای سیاه به‌صورت کرت خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شهر زهک استان سیستان و بلوچستان اجرا گردید. عامل اصلی سه تیمار آبیاری شامل آبیاری از کاشت تا مرحله برداشت (شاهد)، آبیاری از کاشت تا مرحله گل‌دهی و آبیاری از گل‌دهی تا برداشت و عامل فرعی شامل محلول‌پاشی چهار غلظت هیومیک اسید‌ (صفر، یک، دو و سه در هزار) بود. در سطح آبیاری گل‌دهی تا برداشت ارتفاع، عملکرد تر و خشک علوفه، سطح برگ (در مرحله ساقه‌دهی و گل‌دهی)، رنگیزه‌های فتوسنتزی، غلظت نیتروژن، فسفر(3/3 درصد)، پتاسیم (6/20 درصد) و کلسیم برگ، عملکرد دانه (2/11 درصد) و زیست‌توده (2/60 درصد) کاهش ولی مقدار پرولین (8/31 درصد) نسبت به تیمار شاهد افزایش یافت. همچنین با افزایش سطوح هیومیک اسید مقادیر همه صفات مورد بررسی افزایش یافتند. مصرف هیومیک اسید بر صفات گیاه لوبیا سیاه در شرایط تنش خشکی اثر مثبت داشت به‌طوری که غلظت سه در هزار آن باعث کاهش اثرات نامطلوب کم‌آبی و بهبود صفات گیاه زراعی لوبیای سیاه شد. به‌طور کلی آبیاری کامل و کاربرد سه در هزار هیومیک اسید برای تولید لوبیا سیاه مناسب به‌نظر می‌رسد. در پژوهش‌های آتی کاربرد محلول پاشی و خاکی هیومیک اسید و رژیم آبیاری با مدیریت زراعی پیشنهاد می‌گردد.

مشاهده مقاله

اثر آرایش کاشت و تراکم بوته بر خصوصیات مورفولوژیکی و صفات مرتبط با عملکرد کنجد رقم ناشکوفا

فاطمه صمدزاده؛ علیرضا پیرزاد؛ حسین زینل زاده تبریزی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 شهریور 1401

https://doi.org/10.22059/jci.2022.334457.2686

چکیده

تعیین آرایش کاشت و تراکم مناسب بوته باعث بهره‌وری بهتر از منابع و افزایش عملکرد در واحد سطح می‌گردد. در این راستا آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده نواری بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل (مغان) در سال زراعی 1399 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل ردیف‌های کاشت 30، 45 و ... بیشتر تعیین آرایش کاشت و تراکم مناسب بوته باعث بهره‌وری بهتر از منابع و افزایش عملکرد در واحد سطح می‌گردد. در این راستا آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده نواری بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل (مغان) در سال زراعی 1399 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل ردیف‌های کاشت 30، 45 و 60 سانتی‌متری به‌عنوان فاکتور عمودی و فاصله کاشت در پنج، هشت، 11 و 14 سانتی‌متری به‌عنوان فاکتور افقی بودند. براساس نتایج به‌دست آمده، با افزایش فاصله بین بوته‌ها روی ردیف کاشت، بیشترین تاریخ کاشت تا شروع گل‌دهی (25/47 روز)، طول دوره رشد (25/122 روز)، قطر ساقه (33/8 میلی‌متر)، تعداد شاخه فرعی (97/2 عدد) و طول کپسول (20/24 میلی‌متر) کنجد در فاصله کاشت بین بوته 14 سانتی‌متری مشاهده شد. فاصله ردیف‌های کاشت 45 نسبت به 30 سانتی‌متری، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، وزن هزار دانه کنجد را به‌ترتیب به میزان 33، 50/18 و 16 درصد افزایش داد. بیش‌ترین عملکرد دانه، وزن تر و خشک بوته به‌ترتیب با 40/1455، 80/5021 و 73/1280 کیلوگرم در هکتار در فاصله ردیف کاشت 45 سانتی‌متر مشاهده شد. نتایج کلی این آزمایش نشان داد آرایش کاشت کنجد رقم ناشکوفا با فاصله بین بوته 14 سانتی‌متر و فاصله بین ردیف کاشت 45 سانتی‌متر با استفاده بهینه از منابع محیطی برای کشت کنجد در دشت مغان مناسب بوده و بنابراین قابل توصیه برای کشاورزان منطقه است.

مشاهده مقاله

تاثیر نیتروژن استارتر، پوتریسین و نانوسیلیکون بر عملکرد و برخی صفات بیوشیمیایی و فیزیولوژیک نخود دیم

رئوف سید شریفی؛ رضا سید شریفی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 شهریور 1401

https://doi.org/10.22059/jci.2022.338319.2670

چکیده

به‌منظور بررسی اثر کاربرد نیتروژن استارتر، پوتریسین و نانوسیلیکون برعملکرد و برخی صفات بیوشیمیایی و فیزیولوژیک ‏نخود دیم، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‏‏ کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه‌ای نزدیک شهراردبیل در سال 1400 ‏اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی نیتروژن استارتر (عدم کاربرد به‌عنوان شاهد، کاربرد 20 و40 کیلوگرم ... بیشتر به‌منظور بررسی اثر کاربرد نیتروژن استارتر، پوتریسین و نانوسیلیکون برعملکرد و برخی صفات بیوشیمیایی و فیزیولوژیک ‏نخود دیم، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‏‏ کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه‌ای نزدیک شهراردبیل در سال 1400 ‏اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی نیتروژن استارتر (عدم کاربرد به‌عنوان شاهد، کاربرد 20 و40 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره)، محلول‌پاشی ‏پوتریسین (محلول‌پاشی با آب به‌عنوان شاهد، کاربرد 5/0 و 1 میلی‌مولار پوتریسین) و نانوسیلیکون (محلول‌پاشی با آب به‌عنوان شاهد، ‏کاربرد 25 و 50 میلی‌گرم درلیتر) را شامل می‌شدند. مقایسه میانگین‌ها نشان داد بالاترین سطح از کاربرد نیتروژن، پوترسین و نانوسیلیکون ‏محتوای کلروفیل ‏a، ‏b، کلروفیل کل و پرولین را به‌ترتیب 139، 137، 138 و 80 درصد نسبت به عدم کاربرد آنها افزایش داد. بالاترین ‏سطح پوترسین و نانوسیلیکون، فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و پراکسیداز و عملکرد دانه را به‌ترتیب 40 و 3/16 و 6/16 درصد در مقایسه با ‏عدم کاربرد پوترسین و نانوسیلیکون افزایش داد. حداکثر عملکرد کوانتومی (به‌ترتیب 4/17، 8 و 5/15درصد) و فعالیت آنزیم پلی‌فنل ‏اکسیداز (به‌ترتیب 17، 9 و 21 درصد) در بالاترین سطح از مصرف نیتروژن، پوترسین و نانوسیلیکون بدست آمد. به‌ نظر می‌رسد کاربرد ‏نیتروژن، پوتریسین و نانوسیلیکون می‌تواند به‌دلیل بهبود صفات فیریولوژیکی و بیوشیمیایی، عملکرد نخود دیم را افزایش دهد. ‏

مشاهده مقاله

تأثیر تنش شوری و محلول‌پاشی با نانوکودها بر ویژگی‌های کمی و کیفی علوفه گیاه کینوا

فائزه حیدری؛ جلال جلیلیان؛ اسماعیل قلی نژاد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 شهریور 1401

https://doi.org/10.22059/jci.2022.338348.2672

چکیده

این تحقیق به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه به-صورت گلدانی اجرا شد. فاکتور اول تنش شوری با آب دریاچه ارومیه در سه سطح (صفر، 16 و 32 دسی‌زیمنس بر متر) و فاکتور دوم نانوکود در پنج سطح (پتاسیم، روی، کلسیم، سیلیسیم و عدم برگ‌پاشی) بود. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین مقدار ... بیشتر این تحقیق به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه به-صورت گلدانی اجرا شد. فاکتور اول تنش شوری با آب دریاچه ارومیه در سه سطح (صفر، 16 و 32 دسی‌زیمنس بر متر) و فاکتور دوم نانوکود در پنج سطح (پتاسیم، روی، کلسیم، سیلیسیم و عدم برگ‌پاشی) بود. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین مقدار ارتفاع بوته، وزن خشک برگ و گل‌آذین به‌ترتیب از تیمار بدون تنش شوری و شوری 32 دسی‌زیمنس بر متر حاصل شد. تنش شوری 32 و 16 دسی‌زیمنس بر متر در مقایسه با شاهد به‌ترتیب پروتئین خام (5 و 3 درصد)، درصد کربوهیدرات قابل حل در آب (15 و 14 درصد)، درصد الیاف نامحلول در شوینده اسیدی (23 و 7 درصد)، درصد فیبر خام (10 و 5 درصد) و درصد فیبر نامحلول در شوینده خنثی (20 و 5 درصد) را افزایش داد در حالی‌که به‌ترتیب موجب کاهش خاکستر کل (27 و 17 درصد) و ماده خشک قابل هضم (22 و 8 درصد) شد. محلول‌پاشی با نانوکودها در مقایسه با شاهد ویژگی‌های مورفولوژیک مورد مطالعه را افزایش داد. همچنین ویژگی‌های کیفی مطلوب علوفه مانند پروتئین خام، خاکستر کل، ماده خشک قابل هضم و درصدکربوهیدرات قابل حل در آب علوفه کینوا را بهبود بخشید و ویژگی‌های کیفی نامطلوب مانند درصد فیبر نامحلول در شوینده خنثی و اسیدی و درصد فیبر خام را کاهش داد. بنابراین برای افزایش کیفیت علوفه کینوا و تعدیل اثرات تنش شوری، محلول‌پاشی با نانوکودهای مختلف به‌ویژه نانوکود کلسیم توصیه می‌گردد.

مشاهده مقاله

بررسی اثر کم آبیاری، تاریخ کاشت و کود های زیستی بر صفات فنولوژیک، عملکرد و کیفیت کینوا

محمد جباری اورنج؛ حسین مقدم؛ محمدرضا جهانسوز؛ علی احمدی؛ بابک متشرع زاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 شهریور 1401

https://doi.org/10.22059/jci.2022.341247.2695

چکیده

به منظور بررسی اثر آبیاری، تاریخ کاشت و کود های زیستی بر صفات فنولوژیک، عملکرد و برخی صفات کیفی گیاه کینوا به عنوان گیاهی جدید، آزمایشی در مزرعه ای واقع در شهرستان بیله سوار استان اردبیل در دو سال زراعی (1400-1398) به صورت کرت های دو بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتور های آزمایش شامل آبیاری در ... بیشتر به منظور بررسی اثر آبیاری، تاریخ کاشت و کود های زیستی بر صفات فنولوژیک، عملکرد و برخی صفات کیفی گیاه کینوا به عنوان گیاهی جدید، آزمایشی در مزرعه ای واقع در شهرستان بیله سوار استان اردبیل در دو سال زراعی (1400-1398) به صورت کرت های دو بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتور های آزمایش شامل آبیاری در سه سطح (آبیاری کامل، قطع آبیاری در مرحله غنچه دهی و قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه) به عنوان فاکتور اصلی، تاریخ کاشت در سه سطح (5 مرداد، 20 مرداد و 5 شهریور ) به عنوان فاکتور فرعی و چهار سطح کود زیستی نیتروژنه (بدون تلقیح بذر، تلقیح بذر با ازتوباکتر، تلقیح با آزوسپیریلوم و تلقیح با مخلوط ازتوباکتر و آزوسپیریلوم) به عنوان فاکتور فرعی فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که کاربرد آبیاری کامل با تاریخ کاشت 5 مرداد و تلقیح توام کود های زیستی باعث افزایش طول مراحل فنولوژیک و وزن هزار دانه گردید. از نظر شاخص برداشت، تیمار آبیاری کامل با تاریخ کاشت 5 شهریور و تلقیح توام کود های زیستی، از لحاظ درصد پروتئین و میزان ساپونین دانه قطع آبیاری در مرحله غنچه دهی با تاریخ کاشت 5 مرداد و تلقیح توام کود های زیستی بهترین نتیجه را داشته و بیشترین عملکرد بیولوژیک (620 گرم بر متر مربع) و عملکرد دانه (97/304 گرم بر مترمربع) از تیمار آبیاری کامل با تاریخ کاشت 20 مرداد و تلقیح توام کود های زیستی به دست آمد.

مشاهده مقاله

تاثیر عصاره‌ گلبرگ زعفران در تلفات و تغییرات آنزیمی لاروهای شب‌پره هندی، Plodia interpunctella (Hübner)

رضا صادقی؛ مصطفی میرزایی؛ عسگر عباداللهی؛ ارسلان جمشیدنیا؛ مجید قربانی جاوید

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 شهریور 1401

https://doi.org/10.22059/jci.2022.338470.2675

چکیده

شب پره هندی Plodia interpunctella Hübner (Pyralidae) یکی از آفات مهم محصولات انباری در ایران می باشد که برای کنترل آن از سموم شیمیایی تدخینی استفاده می‌شود. استفاده از اسانس های گیاهی و ترکیبات آن به دلیل خطرات کم روی پستانداران می‌تواند جایگزین مناسبی برای سموم مرسوم تدخینی باشد. در این تحقیق، مرگ و میر، مهارکنندگی آنزیم آلفا آمیلاز و میزان پروتئین ... بیشتر شب پره هندی Plodia interpunctella Hübner (Pyralidae) یکی از آفات مهم محصولات انباری در ایران می باشد که برای کنترل آن از سموم شیمیایی تدخینی استفاده می‌شود. استفاده از اسانس های گیاهی و ترکیبات آن به دلیل خطرات کم روی پستانداران می‌تواند جایگزین مناسبی برای سموم مرسوم تدخینی باشد. در این تحقیق، مرگ و میر، مهارکنندگی آنزیم آلفا آمیلاز و میزان پروتئین کل لارو شب پره هندی تحت تاثیر عصاره گلبرگ زعفران با آنتوسیانین بالا در شرایط آزمایشگاهی بررسی شد. غلظت‌های مورد استفاده شامل 500، 690، 1000، 1380 و 2000 پی پی ام بودند که طی زمان‌های 24 و 48 ساعت در چهار تکرار علیه لاروهای سن پنجم آفت استفاده شدند. مقدار غلظت کشنده پنجاه درصد (LC50) عصاره گلبرگ زعفران روی لارو شب پره هندی بعد از 24 و 48 ساعت به‌ترتیب برابر با 950/2244 و 828/1434 پی پی ام برآورد شد. فعالیت آنزیم آلفا آمیلاز در لارو سن پنجم شب‌پره هندی تحت تاثیر تیمارهای عصاره گلبرگ زعفران اختلاف معنی‌داری با شاهد داشت. بیشترین میزان فعالیت آنزیم آلفا آمیلاز لارو آفت تحت تاثیر عصاره گلبرگ زعفران برابر با 1/83 درصد و میزان مهارکنندگی آنزیم مذکور نیز برابر با 8/21 درصد ارزیابی شد که اختلاف معنی‌داری با شاهد داشتند. علاوه بر آن، میزان پروتئین در لاروهایی که تحت تاثیر این عصاره قرار داشتند با گروه‌های شاهد تفاوت معنی‌داری داشت. بنابراین، با توجه به سمیت تدخینی و فعالیت بازدارندگی آنزیم آلفا آمیلاز لاروهای شب‌پره هندی، عصاره گلبرگ زعفران می‌تواند جهت انجام تحقیقات تکمیلی در راستای مدیریت آفت مذکور مورد توجه قرار گیرد.

مشاهده مقاله

بررسی تأثیر تنش شوری بر صفات فیزیولوژیکی و عملکرد دانه ارقام کینوا

مجتبی کبودخانی؛ هادی سالک معراجی؛ کیوان آقائی؛ افشین توکلی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 شهریور 1401

https://doi.org/10.22059/jci.2022.338905.2679

چکیده

دانه کینوا در تأمین غذای انسان نقش مهمی داشته و یکی از گیاهان متحمل به شوری است. به‌منظور بررسی تأثیر تنش شوری بر صفات فیزیولوژیکی و عملکرد ارقام کینوا، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1399 تحت شرایط گلخانه‌ای اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل سه رقم کینوا (Q 26, Titicaca و Giza 1) و سه سطح شوری (صفر، ... بیشتر دانه کینوا در تأمین غذای انسان نقش مهمی داشته و یکی از گیاهان متحمل به شوری است. به‌منظور بررسی تأثیر تنش شوری بر صفات فیزیولوژیکی و عملکرد ارقام کینوا، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1399 تحت شرایط گلخانه‌ای اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل سه رقم کینوا (Q 26, Titicaca و Giza 1) و سه سطح شوری (صفر، 15، 30 دسی‌زیمنس ‌بر متر) بود. در شرایط تنش شوری صفاتی مانند رنگیزه‌های فتوسنتزی، محتوای نسبی آب برگ و عملکرد دانه کاهش ولی نشت یونی، پرولین، مالون دی‌آلدئید، فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و گایاکول پراکسیداز افزایش یافت. رقم Q 26 بالاترین محتوای کارتنوئید، کلروفیل a، محتوای نسبی آب برگ، پروتئین‌های محلول، پرولین و فعالیت آنزیم کاتالاز را نسبت به ارقام دیگر داشت. رقم Titicaca مقدار مالون دی‌آلدئید و نشت یونی پائین‌تری نسبت به ارقام Q 26 و Giza 1 داشت که بیانگر کمترین خسارت وارده به غشاءهای سلولی است. رقم Giza 1 نیز کلروفیل b و کارتنوئید بالاتری نسبت به دو رقم دیگر داشت. احتمالاً رقم Q 26 و Giza 1 به‌ترتیب، مقاوم‌ترین و حساس‌ترین ارقام به تنش شوری باشند. با توجه به نتایج به‌دست آمده پیشنهاد می‌گردد که در صورت امکان آزمایش در شرایط خاک شور مزرعه نیز تکرار گردد تا اطلاعات جامع‌تری حاصل شود.

مشاهده مقاله

مطالعه ویژگی های حسی دانه های انار (L. Punica granatum) تحت تأثیر درون پاشی اسانس مرزه بختیاری با کیتوزان

عارفه مزروعی؛ کرامت الله سعیدی؛ زهرا ایزدی؛ عبدالرحمان محمدخانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 شهریور 1401

https://doi.org/10.22059/jci.2022.339074.2682

چکیده

از آنجایی که محصولات باغبانی برداشت شده قابلیت فساد‌پذیری بالایی دارند، بکارگیری فنون و روش‌های مناسب جهت افزایش ماندگاری به منظور استفاده در تمام فصول سال و همچنین صادرات ضروری است. پژوهش حاضر در سال 1400-1399 با هدف بررسی اثرات درون‌پاشی اسانس مرزه بختیاری با کیتوزان بر خصوصیات حسی و کیفی دانه انار در قالب طرح کاملاً تصادفی با 8 تیمار ... بیشتر از آنجایی که محصولات باغبانی برداشت شده قابلیت فساد‌پذیری بالایی دارند، بکارگیری فنون و روش‌های مناسب جهت افزایش ماندگاری به منظور استفاده در تمام فصول سال و همچنین صادرات ضروری است. پژوهش حاضر در سال 1400-1399 با هدف بررسی اثرات درون‌پاشی اسانس مرزه بختیاری با کیتوزان بر خصوصیات حسی و کیفی دانه انار در قالب طرح کاملاً تصادفی با 8 تیمار شامل نسبت‌های وزنی- وزنی اسانس به کیتوزان (1:1، 1:2 و 1:3) در دو سطح پاشش اسانس مرزه بختیاری (3/0 و 6/0) به همراه 2 شاهد قبل و بعد از اعمال تیمارها با 3 تکرار در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد انجام شد. نتایج نشان داد که بهترین وضعیت ظاهری دانه‌های انار در نسبت 6/0 -1 کیتوزان به اسانس و بهترین مزه دانه‌های انار در تیمارهای 3/0 -2 و 3/0 -3 مشاهده گردید. در تیمار اسانس قطر هاله ضد میکروبی مربوط به قارچ 2 میلی‌متر و در نسبت 1:2 اسانس به کیتوزان 5/5 میلی‌متر نشان داده شد. بیشترین بازده درون‌پوشانی و کوچک‌ترین اندازه ذره مربوط به نسبت 1:2 بود. میزان بازده در نسبت‌های 1:3 (1/55 درصد) و نسبت 1:1 (2/51 درصد) نشان داده شد. کمترین پتانسیل زتا در نسبت 1:3 و بیشترین میزان در نسبت 1:1 حاصل گردید. به طور کلی، با پوشش‌دهی دانه‌های انار و انتخاب غلظت مناسب اسانس مرزه بختیاری همراه با پوشش کیتوزان (3/0 –1 و 3/0 -2)، می-توان زمان ماندگاری، بازارپسندی و کیفیت تغذیه‌ای دانه انار را به میزان مناسب و قابل توجهی حفظ کرد.