به زراعی کشاورزی

1. تاثیر کادمیوم بر غلظت عناصر مس، آهن، منگنز و روی در اندام هوایی ارقام مختلف گندم

ایمان جوادزرین؛ بابک متشرع زاده

دوره 17، شماره 1 ، بهار 1394، ، صفحه 27-41

چکیده

  هدف پژوهش حاضر، بررسی میانگین غلظت ریزمغذی‌ها شامل مس، آهن، منگنز و روی در اندام هوایی ارقام مختلف گندم نان (Triticumaestivum) در مرحلۀ به ساقه رفتن در خاک آلوده به کادمیوم بود. تیمار‌های آزمایش به‌ترتیب شامل سه سطح کادمیوم صفر (تیمار شاهد (Cd0)، 40 (Cd40) و 80 (Cd80) میلی‌گرم کادمیوم در کیلوگرم خاک) و 14 رقم گندم (‘بهار’، ‘نیک‎نژاد’، ‘مرودشت’، ...  بیشتر هدف پژوهش حاضر، بررسی میانگین غلظت ریزمغذی‌ها شامل مس، آهن، منگنز و روی در اندام هوایی ارقام مختلف گندم نان (Triticumaestivum) در مرحلۀ به ساقه رفتن در خاک آلوده به کادمیوم بود. تیمار‌های آزمایش به‌ترتیب شامل سه سطح کادمیوم صفر (تیمار شاهد (Cd0)، 40 (Cd40) و 80 (Cd80) میلی‌گرم کادمیوم در کیلوگرم خاک) و 14 رقم گندم (‘بهار’، ‘نیک‎نژاد’، ‘مرودشت’، ‘پارسی’، ‘سیوند’، ‘شیراز’، ‘روشن’، ‘پیشتاز’، ‘آزادی’، ‘شهریار’، ‘پیشگام’، ‘امید’، ‘لوند’ و ‘نوید’) بود. تأثیر کادمیوم بر غلظت ریزمغذی‌ها در سطح 1 درصد معنادار بود. با افزایش سطح کادمیوم، غلظت مس در اندام هوایی همۀ ارقام کاهش یافت. به‌جز دو رقم ‘پیشگام’ و ‘امید’ که در تیمار Cd40 نسبت به تیمار شاهد افزایش غلظت آهن را نشان دادند، غلظت آهن در ارقام دیگر کاهش یافت. بیشترین و کمترین غلظت کادمیوم در تیمار Cd40 به‌ترتیب برای دو رقم ‘نیک‌نژاد’ (7 میلی‌گرم کادمیوم در کیلوگرم وزن خشک) و ‘پارسی’ (دو میلی‌گرم کادمیوم در کیلوگرم وزن خشک) ثبت شد. همچنین بیشترین و کمترین غلظت کادمیوم در تیمار Cd80 به‌ترتیب در ارقام ‘پیشگام’ (20 میلی‌گرم کادمیوم در کیلوگرم وزن خشک) و ‘نوید’ (6 میلی‌گرم کادمیوم در کیلوگرم وزن خشک) مشاهده شد. درمجموع دو رقم ‘نیک‌نژاد’ و ‘پیشگام’ بیشترین قابلیت برداشت کادمیوم را داشتند، همچنین کمترین قابلیت برداشت کادمیوم در دو رقم ‘پارسی’ و ‘نوید’ مشاهده شد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 881.58 K

2. بررسی فعالیت آنزیمی و واکنش‌های بیوشیمیایی دو پایه مرکبات به تنش شوری درون‌شیشه‌ای

فریبرز حبیبی؛ محمد اسماعیل امیری

دوره 15، شماره 4 ، زمستان 1392، ، صفحه 165-177

چکیده

  فعالیت آنزیمی و واکنش‌های بیوشیمیایی دو پایة مرکبات [نارنج (Citrus aurantium L.) و پونسیروس (Poncirus trifoliata Raf.)] به تنش شوریدرون‌شیشه‌ای بررسی شد. ریزنمونه‌های هر دو پایه به محیط کشت پرآوری جامد موراشیگ و اسکوگ (MS) حاوی 9/8 میکرومولار بنزیل‌آدنین (BA) و 5/0 میکرومولار نفتالین‌استیک اسید (NAA) با غلظت‌های صفر، 50، 100، 150 و 200 میلی‌مولار کلرید سدیم در 6 ...  بیشتر فعالیت آنزیمی و واکنش‌های بیوشیمیایی دو پایة مرکبات [نارنج (Citrus aurantium L.) و پونسیروس (Poncirus trifoliata Raf.)] به تنش شوریدرون‌شیشه‌ای بررسی شد. ریزنمونه‌های هر دو پایه به محیط کشت پرآوری جامد موراشیگ و اسکوگ (MS) حاوی 9/8 میکرومولار بنزیل‌آدنین (BA) و 5/0 میکرومولار نفتالین‌استیک اسید (NAA) با غلظت‌های صفر، 50، 100، 150 و 200 میلی‌مولار کلرید سدیم در 6 تکرار منتقل شدند. بعد از گذشت 6 هفته، نتایج نشان داد، پایة سطوح شوری و اثر متقابل آن‌ها، بر تمام پارامترهای اندازه‌گیری‌شده اثر معنی‌داری داشت. فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان از قبیل: کاتالاز، پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز، میزان پرولین، قندهای محلول و میزان مالون دی‌آلدئید (MDA) با افزایش سطح شوری در هر دو پایه افزایش یافت که میزان افزایش به‌جز آنزیم پراکسیداز و MDA در پایة نارنج بیشتر از پایة پونسیروس بود. پروتئین کل با افزایش سطح شوری در هر دو پایه کاهش یافت. پایة نارنج پروتئین کل بیشتری نسبت پایة پونسیروس داشت. طبق نتایج به‌دست‌آمده، پایة نارنج در شرایط درون شیشه‌ای، مقاوم‌تر از پایة پونسیروس به تنش شوری بود و تحمل بیشتری در سطوح بالای شوری داشت.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 536.73 K

3. بررسی خصوصیات فیزیولوژیک و عملکرد چهار رقم کنجد تحت رژیم های رطوبتی خاک

زهرا مهرابی زاده؛ پرویز احسان زاده

دوره 13، شماره 2 ، زمستان 1390، ، صفحه 75-88

چکیده

  کنجد گیاهی دانه روغنی با نیاز نه چندان بالای آبی محسوب می شود. این آزمایش با هدف مطالعه تأثیر شرایط مختلف رطوبتی بر رشد، فلورسانس کلروفیل، محتوای پرولین، عملکرد و اجزای عملکرد چهار رقم گیاه کنجد در سال زراعی 1386 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان ...  بیشتر کنجد گیاهی دانه روغنی با نیاز نه چندان بالای آبی محسوب می شود. این آزمایش با هدف مطالعه تأثیر شرایط مختلف رطوبتی بر رشد، فلورسانس کلروفیل، محتوای پرولین، عملکرد و اجزای عملکرد چهار رقم گیاه کنجد در سال زراعی 1386 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد. سطوح تیمار آبیاری براساس تبخیر تجمعی از تشت تبخیر کلاس A شامل 1I (75 میلی متر تبخیر)، 2I (110 میلی متر تبخیر) و 3I (145 میلی متر تبخیر) به عنوان عامل اصلی و چهار ژنوتیپ کنجد (ناز تک شاخه، یکتا، ورامین و اولتان) به عنوان عامل فرعی بودند. تأثیر رژیم آبیاری و ژنوتیپ بر شاخص بیشینه فلورسانس (Fm) معنی دار بود، ولی بر حداکثر کارآیی نظام نوری دو (Fv/Fm) و میزان کلروفیل برگ معنی دار نبود، به طوری که مقدار Fv/Fm تنها از 81/0 در سطح اول آبیاری به 77/0 در سطح سوم کاهش یافت. محدودیت رطوبت خاک منجر به افزایش میزان پرولین برگ از 5/3 در سطح اول آبیاری به 6/8 میلی گرم بر گرم برگ در سطح دوم آبیاری شد. تنش خشکی باعث 55، 42، 37، 48 و 49 درصد کاهش به ترتیب در شاخص سطح برگ، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، عملکرد دانه و عملکرد ماده خشک شد. به طور کلی، تنش کمبود رطوبتی باعث کاهش رشد و عملکرد دانه کنجد از 1212 به 625 کیلوگرم در هکتار گردید. این تأثیر بیش از آنکه از طریق کاهش Fv/Fm باشد، ناشی از کاهش سطوح فتوسنتزکننده در رقم های مورد مطالعه در شرایط آزمایش حاضر بود. دو رقم یکتا و ورامین از نظر عملکرد دانه و تولید روغن نسبت به دو ژنوتیپ دیگر برتری داشتند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.88 MB

4. تأثیر برخی تیمارهای هورمونی و شیمیایی بر دوام عمر و صفات کیفی گل شاخه بریده ژربرا ‘Good timing’

الهام دانایی؛ یونس مستوفی؛ پژمان مرادی؛ رضا عزیزی نژاد

دوره 13، شماره 1 ، تابستان 1390، ، صفحه 21-29

چکیده

  اثر جیبرلیک اسید (50، 100، 150، 200 و 300 mg/l) به صورت تیمار کوتاه مدت (48 ساعت) و اتانول 5/2 درصد به همراه ساکاروز سه درصد به عنوان تیمار مداوم (محلول نگهدارنده) بر روی گل شاخه بریده ژربرا مطالعه شد. محلول نگهدارنده اتانول و ساکارز به دو روش به کار برده شد، در روش اول، محلول نگهدارنده تا پایان انجام آزمایش تعویض نگردید ولی در روش دوم، محلول نگهدارنده ...  بیشتر اثر جیبرلیک اسید (50، 100، 150، 200 و 300 mg/l) به صورت تیمار کوتاه مدت (48 ساعت) و اتانول 5/2 درصد به همراه ساکاروز سه درصد به عنوان تیمار مداوم (محلول نگهدارنده) بر روی گل شاخه بریده ژربرا مطالعه شد. محلول نگهدارنده اتانول و ساکارز به دو روش به کار برده شد، در روش اول، محلول نگهدارنده تا پایان انجام آزمایش تعویض نگردید ولی در روش دوم، محلول نگهدارنده هم زمان با قرائت میزان جذب محلول تعویض شد. ظروف حاوی گل در اتاقی با میانگین دمایی 21 درجه سانتی گراد، رطوبت نسبی 70 درصد و مدت روشنایی 14 ساعت با شدت نور 15 ماکرومول بر متر بر ثانیه لامپ فلورسنت، قرار گرفتند. صفاتی چون دوام عمر گل، وزن تر، جذب محلول، درصد شاخص ثبات غشای سلولی، میزان خمیدگی ساقه، قطر گل، محتوای آبی، مواد جامد محلول و میزان آنتوسیانین در تمام زمان، اندازه گیری و از نظر آماری ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که تیمار کوتاه مدت جیبرلیک اسید با غلظت 50 میلی گرم بر لیتر به همراه محلول نگهدارنده اتانول 5/2 و ساکاروز سه درصد بیشترین تأثیر را بر خصوصیات کیفی و دوام عمر گل ژربرا داشت. همچنین، کاربرد مکرر اتانول جدید نسبت به کاربرد اتانول فقط در ابتدای آزمایش، نتایج بهتری را درخصوص افزایش دوام عمر و خصوصیات کیفی گل ژربرا به همراه داشت.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.25 MB

5. ترکیب های فنلی و فعالیت آنتی اکسیدانی در برخی ارقام سیب ایرانی و تجاری در استان آذربایجان غربی

مریم رفیعی؛ لطفعلی ناصری؛ داود بخشی؛ اسد علیزاده

دوره 14، شماره 2 ، زمستان 1391، ، صفحه 43-55

چکیده

  در این مطالعه، میزان فنل کل، کلروژنیک اسید، کاتچین، کوئرستین، فلوریدزین، سیانیدین و فعالیت آنتی اکسیدانی پوست و گوشت شش رقم سیب (Malus domestica) ایرانی شامل ارقام ‘گلاب کهنز’، ‘سیب ترش دیررس’، ‘قره یاپراق’، ‘ترکمان’، ‘قزل آلما’ و ‘عباسی مشهد’ و چهار رقم تجاری شامل ‘گلدن دلیشز’، ‘رد دلیشز’، ‘برابرن’ ...  بیشتر در این مطالعه، میزان فنل کل، کلروژنیک اسید، کاتچین، کوئرستین، فلوریدزین، سیانیدین و فعالیت آنتی اکسیدانی پوست و گوشت شش رقم سیب (Malus domestica) ایرانی شامل ارقام ‘گلاب کهنز’، ‘سیب ترش دیررس’، ‘قره یاپراق’، ‘ترکمان’، ‘قزل آلما’ و ‘عباسی مشهد’ و چهار رقم تجاری شامل ‘گلدن دلیشز’، ‘رد دلیشز’، ‘برابرن’ و ‘فوجی’ بررسی شد. رقم ‘فوجی’ بیشترین مقدار سیانیدین 3-گالاکتوزید (9/3711 میکروگرم بر گرم وزن تر) و رقم ‘گلاب کهنز’ بیشترین مقدار کوئرستین 3-گالاکتوزید (8/3133 میکروگرم بر گرم وزن تر) و فلوریدزین را در پوست (2/642 میکروگرم برگرم وزن تر) و رقم ‘قره یاپراق’ بیشترین مقدار فلوریدزین گوشت (1/98 میکروگرم بر گرم وزن تر) را نشان دادند. رقم ‘عباسی مشهد’ بیشترین مقدار کلروژنیک اسید پوست (1/298 میکروگرم بر گرم وزن تر) و گوشت (3/484 میکروگرم بر گرم وزن تر) و رقم ‘قزل آلما’ بیشترین مقدار کاتچین پوست (2/255 میکروگرم بر گرم وزن تر) و ‘سیب‌ترش دیررس’ بیشترین کاتچین گوشت (9/76 میکروگرم بر گرم وزن تر) را نشان دادند. تجزیه رگرسیونی داده های فنل کل و ظرفیت آنتی اکسیدانی نشان داد که ارتباط مثبتی بین مقدار فنل کل و درصد فعالیت آنتی‌اکسیدانی وجود دارد. بیشترین مقدار فنل کل و بیشترین مقدار فعالیت آنتی اکسیدانی در رقم ‘فوجی’ مشاهده شد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 343.76 K

1. تأثیر رقم نخودفرنگی و نسبت‌های کشت مخلوط جایگزینی و افزایشی نخودفرنگی و اسفناج بر عملکرد و شاخص‌های رقابت

مجتبی صالحی شیخی؛ علی نخزری مقدم؛ علی راحمی کاریزکی؛ مجید محمداسمعیلی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 آذر 1399

چکیده

  به‌منظور بررسی تأثیر رقم نخودفرنگی و نسبت‌های کشت مخلوط جایگزینی و افزایشی بر عملکرد و شاخص‌های رقابت نخودفرنگی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 96-1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گنبدکاووس اجرا شد. فاکتورهای آزمایش، نسبت‌های کشت مخلوط در نه سطح شامل کشت خالص نخودفرنگی، کشت خالص ...  بیشتر به‌منظور بررسی تأثیر رقم نخودفرنگی و نسبت‌های کشت مخلوط جایگزینی و افزایشی بر عملکرد و شاخص‌های رقابت نخودفرنگی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 96-1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گنبدکاووس اجرا شد. فاکتورهای آزمایش، نسبت‌های کشت مخلوط در نه سطح شامل کشت خالص نخودفرنگی، کشت خالص اسفناج، کشت مخلوط سری جایگزین 33، 50 و 67 درصد اسفناج بجای نخودفرنگی و کشت مخلوط سری افزایشی 33، 50، 67 و 100 درصد اسفناج به نخودفرنگی و ارقام نخودفرنگی شمشیری و پفکی بودند. ‎عملکرد کل در تیمارهای کشت مخلوط سری افزایشی بیش از تیمارهای کشت مخلوط سری جایگزین و کشت خالص نخودفرنگی و اسفناج بود. نسبت برابری زمین و ضریب نسبی تراکم در تیمارهای کشت مخلوط سری افزایشی بیش از تیمارهای کشت مخلوط سری جایگزین بود. این نسبت در همه تیمارهای کشت مخلوط بیش از یک بود. بیش‎ترین نسبت برابری زمین برابر 333/1 به تیمار کشت مخلوط سری افزایشی 100 درصد نخودفرنگی+100 درصد اسفناج تعلق داشت. در تیمارهای کشت مخلوط سری جایگزین، نخودفرنگی گیاه غالب و در تیمارهای کشت مخلوط سری افزایشی اسفناج گیاه غالب بود. در هیچ‌کدام از تیمارهای کشت مخلوط کاهش عملکرد واقعی مشاهده نشد. بیش‌ترین شاخص بهره‎وری سیستم مربوط به تیمار سری افزایشی 100 درصد نخودفرنگی+ 100 درصد اسفناج با 3045 بود. درمجموع، نسبت برابری زمین بالای یک و مثبت بودن شاخص بهره‎وری سیستم بیانگر سودمند بودن کشت مخلوط نخودفرنگی و اسفناج به‌خصوص سری افزایشی 100 درصد نخودفرنگی+ 100 درصد اسفناج بود.

---

• مشاهده مقاله

2. اثر سیلیکات پتاسیم و تنش خشکی آخر فصل بر خصوصیات فیزیولوژیکی کلزا

مژده سادات خیاط مقدم؛ احمد غلامی؛ امیرحسین شیرانی راد؛ مهدی برادران فیروزآبادی؛ حمید عباس دخت

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 بهمن 1399

چکیده

  به منظور بررسی اثرات تنش خشکی آخر فصل و محلول‎پاشی سیلیکات‎پتاسیم بر روی عملکرد و اجزای عملکرد در ژنوتیپ‏های بهاره کلزا، آزمایشی به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار در سال های زراعی مدت 96-1395 و 97-1396 درمزرعه پژوهشی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. عامل آبیاری در دو سطح آبیاری ...  بیشتر به منظور بررسی اثرات تنش خشکی آخر فصل و محلول‎پاشی سیلیکات‎پتاسیم بر روی عملکرد و اجزای عملکرد در ژنوتیپ‏های بهاره کلزا، آزمایشی به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار در سال های زراعی مدت 96-1395 و 97-1396 درمزرعه پژوهشی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. عامل آبیاری در دو سطح آبیاری معمول (شاهد) و قطع آبیاری از مرحله خورجین‏دهی به بعد و عامل محلول‏پاشی در دو سطح (محلول‏پاشی با چهار گرم در لیتر سیلیکات‎پتاسیم و عدم محلول‏پاشی) به صورت فاکتوریل در کرت‏های اصلی و ژنوتیپ‎های بهاره کلزا شامل؛ DALGAN، RGS003، RGS×OKAPI، RGS×SLM و OG×AL در کرت‏های فرعی قرار‏گرفتند. نتایج این بررسی نشان داد صفات مورد مطالعه تحت تأثیر تیمارهای کاربردی قرار گرفتند. بیشترین عملکرد دانه (5620 کیلوگرم در هکتار) که 4/9 درصد نسبت به شاهد افزایش داشت. کلروفیل کل (71/1 میلی‌گرم در گرم وزن‎تر) در سطح آبیاری کامل به همراه محلول پاشی در ژنوتیپ OG×AL بدست آمد. تنش خشکی آخر فصل موجب افزایش مقاومت روزنه‌ای، پرولین برگ، کربوهیدارت محلول برگ و کاهش مقدار کلروفیل کل و محتوای نسبی آب برگ گردید. در شرایط تنش خشکی ژنوتیپ‏های DALGAN و RGS×SLM از عملکرد بالاتری برخوردار بودند، که حاکی از نمود بهتر آنها در شرایط تنش است. سرانجام، مطالعه ما اثر مفید سیلیکات پتاسیم را در بهبود تحمل به تنش خشکی آخر فصل در گیاهان کلزا را نشان داد.

---

• مشاهده مقاله

3. ارزیابی کارایی مصرف نور در کشت مخلوط ذرت با لوبیا تحت تأثیر کودهای زیستی و آلی

رضا فاطمی دوین؛ سیدمحمدباقر حسینی؛ حسین مقدم؛ بابک متشرع زاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 بهمن 1399

چکیده

  به‌منظور بررسی اثر کودهای زیستی و آلی بر کارایی مصرف نور درکشت مخلوط ذرت با لوبیا، آزمایشی به‌صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 12 تیمار اجرا شد. کرت‌های اصلی دربرگیرنده سیستم‌های مختلف کودی در چهار سطح:شامل 30 کیلوگرم در هکتار اوره، ازتوباکتر، ورمی کمپوست، ازتوباکتر + ورمی کمپوست و کرت‌های فرعی دربرگیرنده ...  بیشتر به‌منظور بررسی اثر کودهای زیستی و آلی بر کارایی مصرف نور درکشت مخلوط ذرت با لوبیا، آزمایشی به‌صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 12 تیمار اجرا شد. کرت‌های اصلی دربرگیرنده سیستم‌های مختلف کودی در چهار سطح:شامل 30 کیلوگرم در هکتار اوره، ازتوباکتر، ورمی کمپوست، ازتوباکتر + ورمی کمپوست و کرت‌های فرعی دربرگیرنده ترکیب‌های کشت ذرت خالص، لوبیا خالص،50 درصد ذرت+ 50 درصد لوبیاچیتی، 60 درصد ذرت+ 60 درصد لوبیاچیتی و 80 درصد ذرت+80 درصد لوبیاچیتی بودند. نتایج نشان داد شاخص سطح برگ، تجمع ماده خشک و کارایی مصرف نور ذرت به طور معنی داری بالاتر از کشت خالص بود. بیشترین کارایی مصرف نور مربوط به کابرد تلفیقی ازتوباکتر و ورمی کمپوست در کشت مخلوط 80 درصد ذرت + 80 درصد لوبیا چیتی با میانگین 29/2 گرم بر مگاژول بود که نسبت به تیمار 30 کیلوگرم در هکتار کشت خالص، کارایی مصرف نور 63 درصد افزایش یافت. همچنین بالاترین ماده خشک مربوط به کشت مخلوط 60 درصد ذرت+ 60 درصد لوبیا چیتی به مقدار 1728 گرم بر متر مربع حاصل شد که نسبت به کشت خالص، تجمع ماده خشک را 16 درصد افزایش داد. در مجموع ترکیب توام کود آلی و زیستی در کشت مخلوط توانایی رقابت با کود شیمیایی اوره از لحاظ شاخص های مکانیستیک آنالیز رشد گیاه را دارا است.

---

• مشاهده مقاله

4. تاثیر باکتری‌های حل کننده فسفات بر واکنش ارقام گندم نان به تنش گرمای انتهای فصل

اسما اصلانی؛ مهرو مجتبایی زمانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 اسفند 1399

چکیده

  به‌منظور بررسی امکان کاهش اثرات منفی تنش گرمای انتهای فصل با استفاده از باکتری‌های حل‌کننده فسفات، این پژوهش در سال زراعی 98-1397 در مزرعه‌ای در هفتکل وابسته به دانشگاه آزادرامهرمز به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل‌تصادفی با سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی شامل تاریخ کاشت در دو سطح (اول آذر و 12 دی) و عامل فرعی به‌صورت ...  بیشتر به‌منظور بررسی امکان کاهش اثرات منفی تنش گرمای انتهای فصل با استفاده از باکتری‌های حل‌کننده فسفات، این پژوهش در سال زراعی 98-1397 در مزرعه‌ای در هفتکل وابسته به دانشگاه آزادرامهرمز به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل‌تصادفی با سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی شامل تاریخ کاشت در دو سطح (اول آذر و 12 دی) و عامل فرعی به‌صورت فاکتوریل شامل پنج رقم گندم نان (چمران2، مهرگان، سیروان، شوش و برات) و دو سطح کاربرد باکتری‌های حل‌کننده فسفات (عدم تلقیح و تلقیح) بود. با تاخیر در کاشت و وقوع تنش گرما در دوره پرشدن دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و دوره پرشدن دانه کاهش و سرعت پرشدن افزایش‌یافت. رقم مهرگان در هر دو تاریخ کاشت از عملکرد بالایی برخوردار‌بود و در تاریخ کاشت تاخیری با بیشترین افزایش در سرعت پرشدن دانه و کمترین کاهش تعداد دانه در سنبله، بیشترین عملکرد دانه و شاخص برداشت را به‌خود اختصاص‌داد. با تلقیح بذر با باکتری‌‌‌ در هر دو تاریخ کاشت، بطور متوسط، تعداد دانه در سنبله 6/4 درصد، عملکرد دانه 6/7 درصد و عملکرد بیولوژیک 7 درصد افزایش یافت، ولی اثرمتقابل تاریخ کاشت در رقم در باکتری بر عملکرد و صفات مرتبط با آن معنی‌دار نبود و ازاین‌رو، تاثیر باکتری‌های حل‌کننده فسفات بر تخفیف اثر تنش گرما اثبات نشد و تاثیر مثبت باکتری‌ در هر دو تاریخ کاشت یکسان بود. در این پژوهش، افزایش سرعت پرشدن دانه و حفظ بیشتر تعداد دانه در سنبله، دو صفت بااهمیت برای دستیابی به عملکرد دانه بالاتر در شرایط تنش گرمای انتهای فصل شناخته‌شد.

---

• مشاهده مقاله

5. بررسی فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدان و پاسخ‏های بیوشیمیایی گیاه گلرنگ تحت تاثیر محلول پاشی ملاتونین در شرایط تنش خشکی

سیاوش حشمتی؛ غلام عباس اکبری؛ مجید امینی دهقی؛ کیوان فتحی امیرخیز؛ کیوان ملکی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 فروردین 1400

چکیده

  به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی ملاتونین بر گیاهان گلرنگ رشد یافته از بذور با کیفیت مختلف گلرنگ در شرایط تنش خشکی، دو آزمایش مزرعه ای طی سالهای زراعی 96-1395 و 97-1396 در مزرعه پژوهشی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران انجام گرفت. طرح آزمایشی به صورت اسپلیت-فاکتوریل در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام گرفت. عامل اصلی شامل دو ...  بیشتر به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی ملاتونین بر گیاهان گلرنگ رشد یافته از بذور با کیفیت مختلف گلرنگ در شرایط تنش خشکی، دو آزمایش مزرعه ای طی سالهای زراعی 96-1395 و 97-1396 در مزرعه پژوهشی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران انجام گرفت. طرح آزمایشی به صورت اسپلیت-فاکتوریل در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام گرفت. عامل اصلی شامل دو سطح تنش خشکی 1-بدون تنش و 2- تنش (به‏ترتیب آبیاری پس از50 و 85 درصد تخلیه رطوبت از ظرفیت زراعی خاک در مرحله گلدهی) بود که در کرت‏های اصلی قرار گرفتند. کرت‏های فرعی، شامل 4 تیمار بودند که عبارت بودند از از کیفیت بذر( بذور انبار شده و بذور تازه برداشت شده) و محلول پاشی (1- شاهد و 2- محلول پاشی ملاتونین). نتایج نشان داد که فعالیت آنزیم‌های سوپراکسیددیسموتاز و کاتالاز در گیاهان حاصل از بذور تازه برداشت شده در پاسخ به محلول پاشی ملاتونین در شرایط تنش خشکی افزایش یافت. همچنین مشخص شد که در گیاهان حاصل از بذور تازه برداشت شده، محلول‏پاشی با ملاتونین، میزان پروتئین‏های محلول برگ را تا 28 درصد کاهش داد. نتایج مشخص کرد که در گیاهان حاصل از بذور انبار شده، محلول پاشی ملاتونین، میزان مالون دآلدهید را در شرایط تنش خشکی، به میزان 37 درصد کاهش داد. به نظر می‏رسد کیفیت بذر مورد استفاده در خصوصیات گیاهان حاصل از آن بذرها تاثیر داشته باشد و همچنین استفاده از ملاتونین در شرایط تنش خشکی، ممکن است نقش قابل توجهی در کاهش شدت آسیب حاصل از تنش بر روی گلرنگ داشته باشد.

---

• مشاهده مقاله

6. تأثیر محلول‌پاشی برخی ترکیبات شیمیایی بر فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان و فلورسانس کلروفیل آفتابگردان در شرایط رطوبتی مختلف

محمد یزداندوست همدانی؛ مختار قبادی؛ محمداقبال قبادی؛ سعید جلالی هنرمند؛ محسن سعیدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 فروردین 1400

چکیده

  به منظور ارزیابی اثر محلول‌پاشی برخی ترکیبات شیمیایی بر فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان و فلورسانس کلروفیل آفتابگردان در شرایط مختلف آبیاری و با هدف شناسایی ترکیبات مؤثر در تخفیف اثرات خشکی، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان به مدت ...  بیشتر به منظور ارزیابی اثر محلول‌پاشی برخی ترکیبات شیمیایی بر فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان و فلورسانس کلروفیل آفتابگردان در شرایط مختلف آبیاری و با هدف شناسایی ترکیبات مؤثر در تخفیف اثرات خشکی، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان به مدت دو سال (1394 و 1395)، اجرا شد. تیمارهای آبیاری شامل 60، 80 و 100 درصد نیاز آبی گیاه و تیمارهای محلول‌پاشی شامل آبسیزیک اسید، سلنیوم، سالیسیلیک اسید، سدیم نیتروپروساید، گلیسین بتائین و شاهد بودند. نتایج نشان داد که با کاهش میزان آب آبیاری، فعایت آنزیم‌های سوپراکسید دیسموتاز، پراکسیداز و کاتالاز به صورت معنی‌داری افزایش، در حالی که حداکثر کارآیی فتوشیمیایی فتوسیستم II و عملکرد دانه کاهش یافتند. اثر متقابل آبیاری × محلول‌پاشی بر فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان و عملکرد دانه معنی‌دار و بر فلورسانس کلروفیل غیر‌معنی‌دار بود. محلول‌پاشی ترکیبات شیمیایی در شرایط کم‌آبیاری، میزان فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان را در مقایسه با تیمار شاهد به‌صورت معنی‌داری افزایش داد. کاربرد سالیسیلیک اسید در شرایط آبیاری مختلف، باعث افزایش معنی‌دار حداکثر کارآیی فتوشیمیایی فتوسیستم II و عملکرد دانه گردید. در شرایط آبیاری 60، 80 و 100 درصد تأمین نیاز آبی گیاه، کاربرد سالیسیلیک اسید به ترتیب 3/24، 1/10 و 9/4 درصد عملکرد دانه را افزایش داد.

---

• مشاهده مقاله

7. بررسی انتقال مجدد مواد فتوسنتزی ارقام مختلف جوتحت کاربرد منابع مختلف کودی در شرایط دیم

رحیم ناصری؛ میرزایی امیر؛ امین عباسی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 فروردین 1400

چکیده

  به منظور بررسی نفش قارچ میکوریزا روی کارایی و سهم انتقال مجدد مواد فتوسنتزی جو دیم، آزمایشی صورت مزرعه‌ای در قالب فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌‌های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سرابله، ایلام در سال زراعی 99-1398 اجرا گردید. تیمار‌های آزمایشی شامل عامل ارقام جو (محلی، ماهور، خرم و فردان) و تیمار ...  بیشتر به منظور بررسی نفش قارچ میکوریزا روی کارایی و سهم انتقال مجدد مواد فتوسنتزی جو دیم، آزمایشی صورت مزرعه‌ای در قالب فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌‌های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سرابله، ایلام در سال زراعی 99-1398 اجرا گردید. تیمار‌های آزمایشی شامل عامل ارقام جو (محلی، ماهور، خرم و فردان) و تیمار منابع کودی شامل: شاهد (عدم مصرف هیچ منبع کودی)،50 درصد کود شیمیایی فسفر، قارچ میکوریزا، قارچ میکوریزا+50 درصد کود شیمیایی فسفر و100 درصد کود شیمیایی فسفر قابل توصیه بودند. نتایج این پژوهش نشان داد که اثر برهکمنش رقم ×منابع کودی بر کارایی انتقال مجدد از سنبله، سهم انتقال مجدد سنبله در عملکرد دانه، کارایی انتقال مجدد از ساقه، سهم انتقال مجدد ساقه در عملکرد دانه، میزان فتوسنتز جاری، سهم فتوسنتز جاری و سرعت پر شدن دانه معنی‌دار بود. برهمکنش رقم فردان×قارچ میکوریزا+50 درصد کود شیمیایی فسفر دارای بیشترین کارایی انتقال مجدد از سنبله، سهم انتقال مجدد سنبله، میزان فتوسنتز جاری، سهم فتوسنتز جاری و سرعت پر شدن دانه بود. بیشترین کارایی انتقال مجدد از ساقه، سهم انتقال مجدد ساقه در عملکرد دانه از برهمکنش رقم محلی×تیمار شاهد بدست آمد.

---

• مشاهده مقاله

8. ارزیابی واکنش ارقام و لاین‌های امیدبخش گندم دیم به تاخیر در زمان کاشت در شرایط مشهد

علیرضا خداشناس

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 اردیبهشت 1400

چکیده

  به منظور ارزیابی عملکرددانه ژنوتیپ‌های گندم دیم در دو تاریخ کاشت و تعیین ارقام مناسب برای کاشت با تاخیر، آزمایشی به صورت کرت‌های یک‌بار خرد شده با سه تکرار طی دو سال زراعی 1396-1394 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی طرق در مشهد به اجرا درآمد. عامل اصلی تاریخ کاشت در دو سطح پاییزه و انتظاری و عامل فرعی ژنوتیپ‌های گندم در 16 سطح (14 رقم و 2 لاین امیدبخش) ...  بیشتر به منظور ارزیابی عملکرددانه ژنوتیپ‌های گندم دیم در دو تاریخ کاشت و تعیین ارقام مناسب برای کاشت با تاخیر، آزمایشی به صورت کرت‌های یک‌بار خرد شده با سه تکرار طی دو سال زراعی 1396-1394 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی طرق در مشهد به اجرا درآمد. عامل اصلی تاریخ کاشت در دو سطح پاییزه و انتظاری و عامل فرعی ژنوتیپ‌های گندم در 16 سطح (14 رقم و 2 لاین امیدبخش) و شامل ارقام آذر2، آفتاب، اوحدی، باران، دهدشت، رصد، ریژاو، سبلان، سرداری، قابوس، کراس‌سبلان، کریم، کوهدشت و هما بود. نتایج نشان داد که زمان گلدهی ارقام متفاوت بود و در تاریخ کاشت‌های مورد بررسی هیچ یک از ارقام در دامنه دمایی مطلوب گلدهی را آغاز نکردند. از نظر عملکرددانه نیز اختلاف معنی‌داری بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی وجود داشت و ارقام کریم و ریژاو به‌ترتیب با میانگین 1430 و 1326 کیلوگرم در هکتار بیشترین و ارقام اوحدی و رصد به‌ترتیب با میانگین 893 و 925 کیلوگرم در هکتار کمترین عملکرددانه را نشان دادند، تفاوت بیشترین و کمترین میزان عملکرددانه حدود 60 درصد بود. بر اساس نتایج با تاخیر در کاشت، گلدهی ارقام فاصله بیشتری از شرایط مطلوب دمایی یافت و بنابراین تاریخ کاشت پاییزه توصیه می‌شود. همچنین برای کشت پاییزه، ارقام کریم و ریژاو و برای کشت انتظاری فقط ارقام بهاره نظیر کریم و آفتاب پیشنهاد می‌شود.

---

• مشاهده مقاله

9. تأثیر محلول‌پاشی هورمون اکسین در دو رقم گلرنگ آبی در شرایط تنش خشکی

سید بصیر موسوی؛ سعید سیف زاده؛ حمید جباری؛ علیرضا ولدآبادی؛ اسماعیل حدیدی ماسوله

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 اردیبهشت 1400

چکیده

  این تحقیق به-منظور بررسی واکنش دو رقم گلرنگ آبی به شرایط تنش خشکی و محلول‌‌‌پاشی هورمون اکسین، به‌‌صورت آزمایش اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار طی دو سال زراعی 97-96 و 98-97 در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. در این آزمایش آبیاری در دو سطح بدون تنش خشکی و قطع آبیاری از ...  بیشتر این تحقیق به-منظور بررسی واکنش دو رقم گلرنگ آبی به شرایط تنش خشکی و محلول‌‌‌پاشی هورمون اکسین، به‌‌صورت آزمایش اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار طی دو سال زراعی 97-96 و 98-97 در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. در این آزمایش آبیاری در دو سطح بدون تنش خشکی و قطع آبیاری از مرحله آغاز پر شدن دانه در کرت‌های اصلی و ارقام پدیده و گلدشت و محلول‌پاشی هورمون اکسین در دو سطح محلول‌پاشی با آب مقطر و کاربرد هورمون اکسین در یک مرحله (اواسط گل‌دهی) به غلظت 3000 میلی‌گرم در لیتر در کرت‌های فرعی به صورت فاکتوریل ارزیابی شدند. در شرایط محلول‌پاشی هورمون اکسین و محلول‌پاشی با آب مقطر (شاهد) در هر دو تیمار آبیاری معمول و تنش خشکی، بیشترین تعداد کل طبق در بوته در رقم گلدشت به‌ترتیب به‌میزان 3/26، 3/24 و بیشترین تعداد کل دانه در بوته در رقم گلدشت به‌ترتیب به‌میزان 708 و 592 مشاهده شد. محلول‌پاشی اکسین و آبیاری تأثیر معنیداری بر درصد روغن دانه نداشت. رقم گلدشت به دلیل دمای طبق کمتر، غلظت کربوهیدرات محلول برگ بیشتر، تعداد طبق و وزن هزار دانه بیشتر عملکرد دانه بالاتری در مقایسه با رقم پدیده داشت. نتایج کلی نشان داد که اثر تیمارهای مورد بررسی تحت تأثیر سال قرار گرفت و با وجود تأثیر مثبت محلول‌پاشی اکسین بر برخی از اجزای عملکرد دانه گلرنگ در هر دو سطح آبیاری، محلول‌پاشی هورمون اکسین در مرحله اواسط گل‌دهی دانه تأثیر معنی‌داری بر عملکرد دانه نداشت.

---

• مشاهده مقاله

10. اثر کاربرد توام بایوچار، باکتری آزوسپریلیوم لیپوفروم و نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج (Oryza sativa L.) در دو شیوه آبیاری غرقابی و تناوبی

محمد کاوه؛ محمدعلی اسماعیلی؛ همت اله پیردشتی؛ محمدرضا اردکانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 اردیبهشت 1400

چکیده

  در این مطالعه، اثر کاربرد توام بایوچار، باکتری آزوسپریلیوم لیپوفروم و نیتروژن در دو شیوه آبیاری غرقابی و تناوبی بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج (Oryza sativa L.) رقم طارم هاشمی بررسی گردید. این آزمایش به صورت کرت های دوبارخردشده برپایه‌ی طرح بلوک‌های‌ کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در دو سال زراعی ...  بیشتر در این مطالعه، اثر کاربرد توام بایوچار، باکتری آزوسپریلیوم لیپوفروم و نیتروژن در دو شیوه آبیاری غرقابی و تناوبی بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج (Oryza sativa L.) رقم طارم هاشمی بررسی گردید. این آزمایش به صورت کرت های دوبارخردشده برپایه‌ی طرح بلوک‌های‌ کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در دو سال زراعی 1396 و1397 انجام گرفت. تیمارهای مورد مطالعه شامل شیوه آبیاری در دو سطح آبیاری غرقاب و آبیاری تناوبی به عنوان عامل اصلی و عامل فرعی تیمار کودی در نه سطح، 100، 75 و 50 درصد نیتروژن به همراه شاهد (بدون بایوچار)، 20، و10 تن بایوچار در هکتار و نیز جدایه خالص باکتر‌ی آزوسپریلیوم لیپوفروم در دو سطح بدون مایه‌زنی با نشا و با مایه‌زنی با نشا به عنوان عامل فرعی فرعی در نظر گرفته شدند. با توجه به معنی داری اثر عوامل مورد بررسی بر صفات مورد اندازه گیری، بر اساس یافته ها، کاربرد 20 تن بایوچار به همراه با 75 تا 100 درصد نیتروژن توصیه شده بیشترین تاثیر را بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج در هر دو شیوه آبیاری تناوبی و غرقابی نشان داد. در مقایسه، میزان اثربخشی بایوچار در آبیاری تناوبی چشم‌گیرتر بود؛ بنابراین می‌توان چنین نتیجه گرفت که کاربرد 20 تن بایوچار به همراه با 75 تا 100 درصد نیتروژن توصیه شده توانسته کاهش عملکرد ناشی از کاهش مصرف آب در آبیاری تناوبی را نسبت به آبیاری غرقاب تا اندازه زیادی جبران کند.

---

• مشاهده مقاله

11. ارزیابی واکنش های رشدی، خصوصیات بیوشیمیایی، ظرفیت تبادلات گازی و عملکرد فتوسیستم II گیاه سیاه دانه تحت تیمار نانوذره نقره

سارا بنی ابراهیم؛ لیلا پیشکار؛ علیرضا ایرانبخش؛ داریوش طالعی؛ گیتی برزین

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 اردیبهشت 1400

چکیده

  به‌منظور بررسی پاسخ‌های فیزیولوژیکی گیاه دارویی سیاه دانه تحت غلظت های مختلف نانوذره نقره (0، 5/2، 5، 10، 20، 40 و 80 میلی-گرم بر لیتر)، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با ۵ تکرار در گلخانه دانشگاه شاهد در سال 1397 انجام شد. صفات رشدی، رنگیزه-های فتوسنتزی، آنتوسیانین، محتوای پرولین، گلایسین بتائین، قندهای محلول و نامحلول، ترکیبات فنلی و ...  بیشتر به‌منظور بررسی پاسخ‌های فیزیولوژیکی گیاه دارویی سیاه دانه تحت غلظت های مختلف نانوذره نقره (0، 5/2، 5، 10، 20، 40 و 80 میلی-گرم بر لیتر)، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با ۵ تکرار در گلخانه دانشگاه شاهد در سال 1397 انجام شد. صفات رشدی، رنگیزه-های فتوسنتزی، آنتوسیانین، محتوای پرولین، گلایسین بتائین، قندهای محلول و نامحلول، ترکیبات فنلی و پارامترهای تبادلات گازی و فلورسانس دستگاه فتوسنتزی در تحقیق حاضر مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تیمار نانوذره نقره در غلظت‌های بالا (20، 40 و 80 میلی‌گرم بر لیتر) به طور معنی‌داری از تولید زیست توده و رشد ریشه و ساقه ممانعت کرد و باعث کاهش رنگیزه‌های کلروفیل a و b شد، در حالیکه تیمار نانوذره نقره محتوای کاروتنوئیدها، پرولین، گلایسین بتائین، قندهای محلول، آنتوسیانین و ترکیبات فنلی را نسبت به شاهد افزایش داد. با افزایش غلظت نانوذره نقره، نسبت فتوسنتز، نسبت تعرق، هدایت روزنه‌ای، ماکسیمم عملکرد کوانتومی فتوسیستم II، ضریب خاموشی فتوشیمیایی و عملکرد کوانتومی موثر فتوشیمیایی فتوسیستم II کاهش یافت. بررسی فلورسانس کلروفیل a نشان داد غلظت‌های بالای نانوذره نقره باعث ممانعت انتقال انرژی از کمپلکس دریافت‌کننده نور به مرکز واکنش، تخریب کمپلکس تجزیه‌کننده آب در فتوسیستم II و غیرفعال شدن مرکز واکنش فتوسیستم II شد. نتایج کلی نشان داد که تیمار با نانوذره نقره باعث القای مکانیسم بازدارندگی بر فرآیند فتوسنتز و در نتیجه، تولید زیست توده گیاه سیاه دانه شد.

---

• مشاهده مقاله

12. اثر تلفیق کود شیمیایی و دامی بر برخی ویژگی‌های زراعی و کیفیت روغن دانه آفتابگردان در سیستم‌های مختلف خاک‌ورزی

سیاوش آریافر؛ علی رضا سیروس مهر؛ عیسی خمری؛ احمد قنبری؛ اسماعیل سیدابادی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 اردیبهشت 1400

چکیده

  به منظور بررسی تأثیر سیستم‌های مختلف خاک‌ورزی و تلفیق کود شیمیایی و دامی بر برخی ویژگی‌های آفتابگردان، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل در سال زراعی 1398-1397 انجام شد. عامل اصلی سطوح خاک‌ورزی (1- گاوآهن برگردان‌دار و دیسک، 2- پنجه‌غازی و دیسک و 3- دیسک) بود و ...  بیشتر به منظور بررسی تأثیر سیستم‌های مختلف خاک‌ورزی و تلفیق کود شیمیایی و دامی بر برخی ویژگی‌های آفتابگردان، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل در سال زراعی 1398-1397 انجام شد. عامل اصلی سطوح خاک‌ورزی (1- گاوآهن برگردان‌دار و دیسک، 2- پنجه‌غازی و دیسک و 3- دیسک) بود و عامل فرعی شامل شاهد (عدم مصرف کود)، کود شیمیایی دی‌آمونیوم فسفات به میزان 100 کیلوگرم در هکتار، کود دامی 25 تن در هکتار+ کود شیمیایی دی‌آمونیوم فسفات به میزان 100 کیلوگرم در هکتار، کود دامی 50 تن در هکتار + کود شیمیایی دی‌‌آمونیوم فسفات به میزان 100 کیلوگرم در هکتار، کود دامی 25 تن در هکتار و کود دامی 50 تن در هکتار بود. نتایج نشان داد بیش‌ترین عملکرد دانه (5072 کیلوگرم بر هکتار) از تیمار کود دامی 50 تن در هکتار در شرایط خاک‌ورزی با دیسک، و درصد روغن (44/44 درصد) از تیمار کود دامی 50 تن در هکتار در شرایط خاک‌ورزی با پنجه‌غازی و دیسک،و بیش‌ترین اسید اولئیک (61/51 درصد) از تیمار کود دامی 50 تن در هکتار در شرایط خاک‌ورزی با دیسک به‌دست آمد. بیش‌ترین میزان کلروفیل‌های a ، b و کاروتنوئید (به ترتیب 253/1، 45/0 و 04/1 میلی‌گرم بر گرم) از کاربرد 100 کیلوگرم دی‌آمونیوم فسفات در هکتار در شرایط خاک‌ورزی با دیسک به‌دست آمد. به‌طور کلی برای افزایش و بهبود خصوصیات کمی و کیفی آفتابگردان استفاده تیمار کود دامی 50 تن در هکتار در شرایط خاک‌ورزی با دیسک مناسب بود.

---

• مشاهده مقاله

13. ارزیابی جوانه‌زنی گیاه دارویی- روغنی چیا تحت شرایط تنش‌های محیطی

احمد زارع؛ آیدین خدایی جوقان؛ زینب خضری پور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 اردیبهشت 1400

چکیده

  به منظور پاسخ گیاه چیا به دما، تنش‌های غیر زنده (شوری و خشکی) سه آزمایش جداگانه بر مبنای طرح کاملاً تصادفی در آزمایشگاه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در 4 تکرار در سال 1397 انجام شد. دما شامل (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 و 45 درجه سلسیوس)، شوری (0، 50، 100، 150، 200، 250، 300، 350 و 400 میلی-مولار) و تنش خشکی (2،0/0-، 4/0-، 6/0-، 8/0-، 1/- و 2/1- و 4/1- مگاپاسکال) ...  بیشتر به منظور پاسخ گیاه چیا به دما، تنش‌های غیر زنده (شوری و خشکی) سه آزمایش جداگانه بر مبنای طرح کاملاً تصادفی در آزمایشگاه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در 4 تکرار در سال 1397 انجام شد. دما شامل (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 و 45 درجه سلسیوس)، شوری (0، 50، 100، 150، 200، 250، 300، 350 و 400 میلی-مولار) و تنش خشکی (2،0/0-، 4/0-، 6/0-، 8/0-، 1/- و 2/1- و 4/1- مگاپاسکال) در نظر گرفته شد. در پاسخ به دما، چیا در دامنه 10 تا 40 درجه سلسیوس قادر به جوانه‌زنی بود. دمای پایه (Tb)، دمای مطلوب جوانه‌زنی (To) و دمای سقف (Tc) به ترتیب 6، 28 و 44 درجه سلسیوس پیش‌بینی گردید. در پاسخ به شوری، درصد جوانه‌زنی و سرعت جوانه‌زنی کاهش و در سطح شوری 400 میلی‌مولار جوانه‌زنی کاملاً متوقف گردید. شوری مورد نیاز برای کاهش 50 درصد (پارامترX50) صفات درصد جوانه‌زنی و سرعت جوانه‌زنی 349 و 236 میلی‌مولار به دست آمد. کاهش 50 درصد صفات درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی در تیمار تنش خشکی در سطح 92/0- و 79/0- مگاپاسکال مشاهده گردید با توجه به پارامتر x50 چیا به تنش شوری و خشکی مقاوم می‌باشد. در شرایط خاک‌های شور و تنش رطوبتی چیا می‌تواند برای کشت و کار به کشاورزان توصیه گردد.

---

• مشاهده مقاله

14. بررسی اثر کاربرد هیومیک اسید و عصاره جلبک دریایی بر رشد و عملکرد کینوا تحت شرایط تنش خشکی

قباد محمدپور؛ سلیم فرزانه؛ سعید خماری؛ رئوف سید شریفی؛ بهروز اسماعیل پور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 اردیبهشت 1400

چکیده

  این تحقیق به منظور بررسی تأثیر کاربرد هیومیک اسید و عصاره جلبک دریایی بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد کینوا تحت شرایط تنش خشکی در سال 1398-1397 در دو مکان مختلف، شهرستان قصر شیرین و دالاهو بصورت کرت‏های یکبار خردشده با طرح پایه بلوک‏های کامل تصادفی در4 تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل سه تیمار آبیاری (آبیاری کامل، قطع آبیاری در ...  بیشتر این تحقیق به منظور بررسی تأثیر کاربرد هیومیک اسید و عصاره جلبک دریایی بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد کینوا تحت شرایط تنش خشکی در سال 1398-1397 در دو مکان مختلف، شهرستان قصر شیرین و دالاهو بصورت کرت‏های یکبار خردشده با طرح پایه بلوک‏های کامل تصادفی در4 تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل سه تیمار آبیاری (آبیاری کامل، قطع آبیاری در ابتدای گل‏دهی و قطع آبیاری در ابتدای شروع رشد دانه) و تیمارهای محلول‏پاشی با مقادیر مختلف هیومیک اسید (محلول‏پاشی به مقدار 5/1 کیلوگرم در هکتار و 2 کیلوگرم در هکتار) و عصاره جلبک دریایی (محلول‏پاشی به مقدار 1 کیلوگرم در هکتار و 5/1 کیلوگرم در هکتار) به همراه یک تیمار شاهد بودند. نتایج نشان داد که عملکرد بذر در منطقه دالاهو تحت شرایط عدم تنش خشکی عملکرد بذر معادل 78/24 درصد بیشتر از منطقه قصرشیرین بود. عملکرد بذر در تیمارهای مختلف آبیاری، تحت تاثیر تیمارهای محلولپاشی نشان داد که در تمامی تیمارهای آبیاری، تاثیر محلول‏پاشی هیومیک‏اسید و عصاره جلبک بر روی عملکرد بذر نسبت به شاهد مثبت بود. در شرایط آبیاری کامل بیشترین عملکرد بذر با محلول‏پاشی اسید هیومیک به‏دست آمد و این در حالیست که در تیمارهای قطع آبیاری تاثیر عصاره جلبک دریایی بر روی عملکرد بذر بهتر از هیومیک اسید بود. وزن هزاردانه در کینوای تولید شده در منطقه دالاهو بیشتر از منطقه قصرشیرین بود ولی در هر دو منطقه تنش خشکی موجب کاهش وزن هزار دانه گردید. در تمامی تیمارهای آبیاری کاربرد هیومیک اسید و عصاره جلبک موجب افزایش وزن هزاردانه شد.

---

• مشاهده مقاله

15. ارزیابی عملکرد کمی و کیفی علوفه حاصل از سری‌های افزایشی یونجه‌حلزونی در مخلوط با سورگوم در شرایط کم‌آبیاری

سعید شرفی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 اردیبهشت 1400

چکیده

  جبران کمبود آب در بخش کشاورزی نیازمند بهره‌گیری از روش‌های صحیح مدیریت زراعی می‌باشد. هدف از اجرای این آزمایش بررسی اثرات سطوح کم‌آبیاری بر اساس نیاز آبی گیاه سورگوم بر صفات کمی و کیفی الگوی کشت مخلوط سورگوم (Sorghum bicolor L.) و یونجه‌حلزونی (Medicago scutellata L.) بود. این آزمایش به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه ...  بیشتر جبران کمبود آب در بخش کشاورزی نیازمند بهره‌گیری از روش‌های صحیح مدیریت زراعی می‌باشد. هدف از اجرای این آزمایش بررسی اثرات سطوح کم‌آبیاری بر اساس نیاز آبی گیاه سورگوم بر صفات کمی و کیفی الگوی کشت مخلوط سورگوم (Sorghum bicolor L.) و یونجه‌حلزونی (Medicago scutellata L.) بود. این آزمایش به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی 98-97 و 97-96 در کرمانشاه اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل؛ سطوح آبیاری 50، 75، 100 و 125 درصد (به‌عنوان کرت‌های اصلی) و نسبت‌های کشت خالص سورگوم، کشت خالص یونجه‌حلزونی، کشت 100 درصد سورگوم توأم با سری‌های افزایشی 50، 75 و 100 درصد یونجه‌حلزونی‌ (به‌عنوان کرت‌های فرعی) بود. بر اساس نتایج آزمایش بیشترین عملکرد علوفه تر و خشک (به‌ترتیب 45/53578 و 68/13302 کیلوگرم در هکتار) در کشت 100 سورگوم+100یونجه‌‌حلزونی و در تیمار 125 درصد نیازآبی حاصل شد که علاوه بر استفاده موثر از زمین (نسبت برابری زمین 29/1)، افزایش 82/834 کیلوگرم در هکتار علوفه تر و 36/63 کیلوگرم علوفه خشک را در مقایسه با کشت خالص سورگوم با نیازآبی 125 درصد در پی داشت. با کاهش سهم یونجه‌حلزونی در مخلوط، میزان پروتئین 05/11 درصد کاهش یافت. بیشترین درصد خاکستر خام (79/11 درصد) و ماده خشک قابل هضم علوفه (04/81 درصد) در علوفه در تیمار کشت خالص سورگوم و بیشترین درصد الیاف غیرمحلول در شوینده اسیدی در الگوی کشت خالص یونجه‌حلزونی (94/30 درصد) مشاهده شد. به‌طورکلی کشت مخلوط سورگوم با یونجه‌حلزونی (تراکم 100:100)، بهبود کمیت و کیفیت علوفه و افزایش بهره‌وری آب را در پی دارد.

---

• مشاهده مقاله

16. بررسی پاسخ‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی پایه‌های هسته‌دار کادامن و GF677 به تنش خشکی

سمیه امرایی تبار؛ احمد ارشادی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 خرداد 1400

چکیده

  در این پژوهش آستانه تحمل به خشکی و رابطه بین برخی پاسخ‌های بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی دو پایه هسته‌دار کادامن و GF677 بررسی گردید. به همین منظور آزمایشی گلدانی در گلخانه به ‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. نهال‌های ریشه‌دار شده یک‌ساله این دو پایه با افزودن مقادیر متفاوتی از پلی‌اتیلن گلیکول-6000 به محلول ...  بیشتر در این پژوهش آستانه تحمل به خشکی و رابطه بین برخی پاسخ‌های بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی دو پایه هسته‌دار کادامن و GF677 بررسی گردید. به همین منظور آزمایشی گلدانی در گلخانه به ‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. نهال‌های ریشه‌دار شده یک‌ساله این دو پایه با افزودن مقادیر متفاوتی از پلی‌اتیلن گلیکول-6000 به محلول غذایی هوگلند در معرض تنش خشکی (1/0- (شاهد)، 6/0-، 1/1- و 6/1- مگاپاسکال) قرار گرفت. افزایش معنی‌دار نشت یونی و کاهش محتوای نسبی آب برگ در پایه‌های کادامن و GF677 به ترتیب در تنش خشکی 6/0- و 1/1- مگاپاسکال اتفاق افتاد. غلظت رنگیزه‌های فتوسنتزی و عملکرد کوانتومی فتوسیستم II (FV/FM) حساسیت کمتری به تنش داشته و در پایه‌های کادامن و GF677 به ترتیب در تنش خشکی 1/1- و 6/1- مگاپاسکال دچار کاهش معنی‌دار شد. کاهش در فتوسنتز، تعرق، CO2 زیر روزنه‌ای و هدایت روزنه‌ای در تنش خشکی شدید در پایه کادامن بسیار چشمگیر‌تر از GF677 بود. در تنش 6/1- مگاپاسکال، پایه GF677 علی‌رغم کاهش قابل‌توجه در تعرق، فتوسنتز خود را چندان کاهش نداد درحالی‌که در پایه کادامن کاهش نسبی در فتوسنتز در تنش 6/1- مگاپاسکال به‌مراتب بیشتر از کاهش نسبی تعرق و CO2 زیر روزنه‌ای بود و همین منجر به کاهش کارایی نسبی مصرف آب و هدایت مزوفیلی کادامن در مقایسه با GF677 شد. به نظر می‌رسد کاهش شدید فتوسنتز در پایه کادامن در کنار محدودیت‌های روزنه‌ای تا حد زیادی ناشی از محدودیت‌های غیر روزنه‌ای مانند آسیب به غشاء سلولی و کاهش کلروفیل، کارتنوئید‌ها و فلورسانس کلروفیل در این پایه است.

---

• مشاهده مقاله

17. بررسی امکان کشت‌ پاییزه چغندرقند با استفاده از سایکوسل در شرایط اقلیمی پاکدشت

دلیر فیاضی پور؛ غلام علی اکبری؛ ایرج اله دادی؛ فاطمه امینی؛ مرجان السادات حسینی فرد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 خرداد 1400

چکیده

  پژوهش حاضر به منظور بررسی امکان کشت و کاربرد سایکوسل بر برخی ویژگی‌های بیوشیمیایی و عملکرد کیفی و کمی دو رقم چغندرقند (9597 و سوپریما)، انجام گرفت. به همین منظور، آزمایشی در سال زراعی 95-1394 در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران به صورت کرت خرد شده فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. در این آزمایش تاریخ ...  بیشتر پژوهش حاضر به منظور بررسی امکان کشت و کاربرد سایکوسل بر برخی ویژگی‌های بیوشیمیایی و عملکرد کیفی و کمی دو رقم چغندرقند (9597 و سوپریما)، انجام گرفت. به همین منظور، آزمایشی در سال زراعی 95-1394 در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران به صورت کرت خرد شده فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. در این آزمایش تاریخ کاشت به عنوان فاکتور اصلی(10‌مهر و 30 مهر) و ترکیب تصادفی ارقام چغندرقند(9597 و سوپریما) و محلول‌پاشی سایکوسل(1000 میلی‌گرم بر لیتر و شاهد(عدم مصرف)) به عنوان فاکتورهای فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که در بین تاریخ‌های کاشت، بیشترین درصد بولتینگ (58/54 درصد) و محتوای سدیم(معادل 16/9 میلی اکی‌والان در 100 گرم خمیر چغندرقند) تحت تاریخ کاشت 10 مهرماه و بیشترین مقادیر در صفات عملکرد ریشه15/26 تن در هکتار و عملکرد قند خالص معادل 44/1 تن بر هکتار، تحت تاریخ کاشت 30 مهر به دست آمد. همچنین، بیشترین مقادیر در صفات مورد بررسی (به غیر از درصد ساقه‌روی (بولتینگ) و محتوای سدیم خمیر چغندرقند)، با کشت رقم سوپریما و تحت محلول‌پاشی سایکوسل به دست آمد. به طور کلی، بهترین شرایط جهت بدست‌آوردن مناسب‌ترین عملکرد ریشه و قند در منطقه مورد پژوهش، تاریخ کاشت 30 مهر، رقم سوپریما و محلول‌پاشی 1000 میلی‌گرم بر لیتر سایکوسل انتخاب شدند و به منظور کشت چغندرقند در منطقه پاکدشت توصیه می‌شود.

---

• مشاهده مقاله

18. بررسی اثر تقویم زراعی بر پتانسیل بهره‌وری آب اقلیمی(PCWP) ذرت در دشت مغان

علی اکبر عزیزی؛ عبدالمجید لیاقت؛ مهدی شهابی فر؛ سید علیرضا سیدجلالی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 خرداد 1400

چکیده

  چکیده پتانسیل بهره‌وری آب اقلیمی(PCWP) شاخصی مهم برای کمی سازی اثرٍ بخشی عوامل ذاتی بر بهره‌وری فیزیکی است. یکی از عوامل مهم موثر بر این شاخص تقویم زراعی است. با توجه به اهمیت زراعت ذرت و ضرورت ارتقای بهره‌وری آب، شاخص PCWP برای هشت تقویم زراعی و پنج مزرعه ذرت در سال زراعی 95-1394بررسی شد. تقویم‌های زراعی از منابع رسمی موجود و جلسات کارشناسی ...  بیشتر چکیده پتانسیل بهره‌وری آب اقلیمی(PCWP) شاخصی مهم برای کمی سازی اثرٍ بخشی عوامل ذاتی بر بهره‌وری فیزیکی است. یکی از عوامل مهم موثر بر این شاخص تقویم زراعی است. با توجه به اهمیت زراعت ذرت و ضرورت ارتقای بهره‌وری آب، شاخص PCWP برای هشت تقویم زراعی و پنج مزرعه ذرت در سال زراعی 95-1394بررسی شد. تقویم‌های زراعی از منابع رسمی موجود و جلسات کارشناسی احصاء شد. اجزایPCWP از مدل رشد فائو(عملکرد) و روش استاندارد پنمن – مانتیث- فائو (تبخیر- تعرق) تعیین شد. برای ذرت‌علوفه‌ای میانگین PCWP در کشت دوم نسبت به کشت اول 23 درصد افزایش داشت و از منظر ارتقای بهره‌وری آب تقویم‌های کشت دوم توصیه می‌شود. علی‌رغم افزایش 7/13 درصدی PCWP در کشت دوم ذرت‌دانه‌ای، استفاده از تقویم‌های کشت اول توصیه می-شود. با توجه به تغییرات بهره‌وری آب(WP) و اجزای آن، تخصیص آب و برنامه‌ریزی آبیاری بر مبنای ETc و متناسب با تقویم زراعی ضروری است. برای مقایسه و تحلیل درست در انتخاب تقویم زراعی، استفاده از WP بر مبنای ETc و عملکرد واقعی مناسب نبوده و لازم است از مقادیر PCWP بر مبنای پتانسیل تولید اقلیمی(CPP) در شرایط آبی(IPP) و ETc استفاده شود .

---

• مشاهده مقاله

19. اثر قارچ پریفورموسپوراایندیکا و محلول‌پاشی اسیدسالیسیلیک بر خصوصیات مورفولوژیکی و آنزیم‎های آنتی‎اکسیدانت آویشن‎باغی تحت تنش‎ قطع ‏آبیاری

سمیه میرزایی؛ سید عطالله سیادت؛ بابک پاکدامن سردرود؛ محمد رضا مرادی تلاوت

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 خرداد 1400

چکیده

  به‌منظور بررسی اثر قارچ پریفورموسپورا ‎ایندیکا (Piriformospora indica) و سطوح مختلف اسیدسالیسیلیک بر خصوصیات مورفولوژیکی و فعالیت آنزیم‏های آنتی اکسیدانت در آویشن باغی(.Thymus vulgaris L) تحت تیمار قطع‏آبیاری، آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‎های کامل تصادفی و با چهار تکرار در مزرعه‌ای واقع در دهلران در سال زراعی 95-94 ...  بیشتر به‌منظور بررسی اثر قارچ پریفورموسپورا ‎ایندیکا (Piriformospora indica) و سطوح مختلف اسیدسالیسیلیک بر خصوصیات مورفولوژیکی و فعالیت آنزیم‏های آنتی اکسیدانت در آویشن باغی(.Thymus vulgaris L) تحت تیمار قطع‏آبیاری، آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‎های کامل تصادفی و با چهار تکرار در مزرعه‌ای واقع در دهلران در سال زراعی 95-94 انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل چهار‏ سطح اسیدسالیسیلیک (صفر، 150، 300، 600 میکرومولار) به‌صورت محلول‌پاشی برگی و قارچ شبه‌مایکوریزا دردو سطح تلقیح و عدم تلقیح و عامل قطع‏ آبیاری آب در سه سطح (آبیاری در 90، 50 و 30 درصد ظرفیت‏زراعی) بودند. در این آزمایش تیمار قطع‏ آبیاری تا سطح 3۰ %ظرفیت زراعی باعث کاهش ارتفاع، وزن کل اندام هوایی، تعداد برگ، درصد کلونیزاسیون و همچنین میزان فعالیت آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز گردید. تلقیح با قارچ و تیمار با اسیدسالیسیلیک تا غلظت 300 میکرومولار توانست تا حدود زیادی از اثرات مخرب تیمار قطع ‏آبیاری بر این صفات بکاهد اما افزایش غلظت اسیدسالیسیلیک تا سطح 600 میکرومولار باعث تشدید اثرات تیمار قطع ‏آبیاری گردید و مانع از بروز اثرات مثبت قارچ شد.

---

• مشاهده مقاله

20. تاثیر متانول و تلقیح بذر با باکتری‌های محرک رشد بر مولفه‌های پر شدن دانه، محتوای کلروفیل و عملکرد گلرنگ تحت سطوح مختلف آبیاری

رئوف سید شریفی؛ رضا سید شریفی؛ حامد نریمانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 خرداد 1400

چکیده

  به‌منظور بررسی تاثیر متانول و تلقیح بذر با باکتری‌های محرک رشد بر مولفه‌های پر شدن دانه، محتوای کلروفیل و عملکرد گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) تحت سطوح مختلف آبیاری، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1399 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی آبیاری (آبیاری کامل به‌عنوان ...  بیشتر به‌منظور بررسی تاثیر متانول و تلقیح بذر با باکتری‌های محرک رشد بر مولفه‌های پر شدن دانه، محتوای کلروفیل و عملکرد گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) تحت سطوح مختلف آبیاری، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1399 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی آبیاری (آبیاری کامل به‌عنوان شاهد، قطع آبیاری در50 درصد مراحل تکمه‌دهی و گلدهی)، کودهای زیستی (عدم کاربرد به‌عنوان شاهد، تلقیح بذر با فلاوباکتریوم، سودوموناس، کاربرد توام فلاوباکتریوم و سودوموناس) و محلول‌پاشی متانول (محلول‌پاشی با آب به‌عنوان شاهد و محلول‌پاشی10 و 20 درصد حجمی متانول) را شامل می‌شدند. نتایج نشان داد که کاربرد توام فلاوباکتریوم، سودوموناس و محلول‌پاشی 20 درصد حجمی متانول تحت شرایط آبیاری کامل، محتوای کلروفیلa (57/41%)، b (59/74%) کلروفیل کل (33/49%)، طول دوره و دوره موثر پر شدن دانه (به‌ترتیب 32/27 و 89/72 درصد)، عملکرد دانه(2/69%) را نسبت به شرایط عدم کاربرد کودهای زیستی، متانول و آبیاری تا 50 درصد مرحله تکمه‌دهی افزایش داد. به‌نظر می‌رسد کاربرد باکتری‌های محرک رشد و متانول بواسطه بهبود محتوای کلروفیل و مولفه‌های پر شدن دانه می‌تواند عملکرد دانه را تحت شرایط محدودیت آبی افزایش دهد.

---

• مشاهده مقاله

21. ارزیابی عملکرد کمی، عملکرد اسانس و محتوی عناصر غذایی آویشن در پاسخ به منابع کودی و رژیم‌های مختلف آبیاری

محمد طیب بایزیدی اقدم؛ جلال جلیلیان؛ حمید محمدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 خرداد 1400

چکیده

  یکی از مهم‌ترین اهداف کشت گیاهان دارویی، بهبود محتوی اسانس آن‌ها می‌باشد که تحت تأثیر عواملی محیطی از جمله شرایط تنش کم‌آبیاری و تغذیه‌ای قرار خواهد گرفت. بدین منظور، مطالعه‌ای سه ساله به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه ارومیه در سال‌های زراعی 1396-1393 اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل سطوح آبیاری ...  بیشتر یکی از مهم‌ترین اهداف کشت گیاهان دارویی، بهبود محتوی اسانس آن‌ها می‌باشد که تحت تأثیر عواملی محیطی از جمله شرایط تنش کم‌آبیاری و تغذیه‌ای قرار خواهد گرفت. بدین منظور، مطالعه‌ای سه ساله به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه ارومیه در سال‌های زراعی 1396-1393 اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل سطوح آبیاری در سه سطح (آبیاری نرمال، آبیاری تکمیلی و شرایط دیم) و فاکتور فرعی در شش سطح در برگیرنده تیمارهای کودی شامل کود زیستی (ازتوبارور یک+ فسفات بارور دو) همراه و بدون ورمی‌کمپوست، کود شیمیایی کامل و کود نانو کامل همراه و بدون ورمی‌کمپوست بود. نمونه‌برداری و آنالیز صفات در سال زراعی 1396-1395 (سال سوم کاشت) انجام گرفت. نتایج نشان داد تیمارهای آبیاری تکمیلی و دیم به‌ترتیب ضمن کاهش غلظت عناصر نیتروژن (94/14 و 72/7 درصد)، فسفر (20/31 و 71/37 درصد)، پتاسیم (58/11 و 14/9 درصد)، مس (27/14 و 96/28 درصد)، و وزن خشک کل آویشن (22/33 و 14/56 درصد) سبب افزایش غلظت عناصر آهن (08/8 و 05/66 درصد)، روی (82/16 و 16/7 درصد) و عملکرد اسانس (32/25 و 11/37 درصد) نسبت به شرایط آبیاری نرمال شد. کاربرد تلفیقی کود نانو با ورمی‌کمپوست در شرایط آبیاری نرمال، و کاربرد کود نانو در شرایط آبیاری تکمیلی و دیم منجر به بهبود عملکرد اسانس (به‌ترتیب 70/2، 39/3 و 78/3 درصد) گردید. به‌طور کلی بهبود عملکرد اسانس در شرایط نامساعد محیطی به‌هنگام کاربرد کود نانو، نشان‌دهنده کارایی این کود در تأمین عناصر غذایی و دستیابی به اهداف کشاورزی پایدار است.

---

• مشاهده مقاله

22. مطالعه پاسخ‌های عملکردی، مورفو-فیزیولوژیکی و کیفی ریز غده‌های سوپرالیت سیب‌زمینی به پوشش‌های مختلف بذر

سودا قاسمی گرمی؛ مرتضی برمکی؛ سلیم فرزانه؛ ماندانا امیری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 خرداد 1400

چکیده

  پژوهش حاضر به‌منظور مطالعه پاسخ‌های مورفو-فیزیولوژیکی ریزغده‌های سوپرالیت سیب‌زمینی (آگریا) به تیمارهای مختلف پوشش‌دار کردن به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 98-1397 انجام شد. فاکتورهای آزمایشی در چهار سطح شامل پرکننده ریزغده (زئولیت و کوکوپیت)، سوپرفسفات ...  بیشتر پژوهش حاضر به‌منظور مطالعه پاسخ‌های مورفو-فیزیولوژیکی ریزغده‌های سوپرالیت سیب‌زمینی (آگریا) به تیمارهای مختلف پوشش‌دار کردن به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 98-1397 انجام شد. فاکتورهای آزمایشی در چهار سطح شامل پرکننده ریزغده (زئولیت و کوکوپیت)، سوپرفسفات (خاکی و پوششی)، کیتوزان و سوپرجاذب به‌همراه تیمار شاهد (بدون پلت) بودند. کاربرد کوکوپیت با سوپر فسفات پوششی منجر به تولید بیشترین میانگین تعداد غده (36/8 عدد در بوته)، عملکرد غده تر و خشک (23/18 و 88/3 تن در هکتار) و عملکرد بیولوژیک (69/21 تن در هکتار) گردید. استفاده از کیتوزان در پلیتینگ ریزغده باعث کاهش فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و پراکسیداز (به‌ترتیب 67/19 و37/16 درصد) و افزایش فعالیت آنزیم پلی‌فنل اکسیداز (80/37 درصد) شد. زئولیت باعث افزایش و کوکوپیت باعث کاهش درصد پروتئین غده در مقایسه با شاهد شد. این افزایش درصد پروتئین با افزایش عملکرد غده منجر به افزایش 23/32 درصدی عملکرد پروتئین در تیمار زئولیت در مقایسه با شاهد شد. استفاده از سوپرفسفات در پوشش ریز غده نیز باعث افزایش درصد پروتئین و از این طریق منجر به بالا رفتن 30/30 درصدی عملکردی پروتئین در مقایسه با ریزغده دست نخورده شد. در تجزیه به مولفه‌های اصلی، مؤلفه اول که 35 درصد از تغییرات با آن قابل توجیه بود، شامل صفات عملکرد پروتئین، لیزین و میتیونین بود و مؤلفه دوم که 25 درصد از تغییرات با آن قابل توجیه بود صفات محتوی پروتئین، میتیونین، لیزین و نیتروژن کل را شامل شد.

---

• مشاهده مقاله

23. تاثیر همزیستی با گونه‌های قارچ میکوریزا بر صفات کمی و ‌کیفی توده‌های بذری گیاه دارویی کاسنی در شرایط گلخانه

علی یزدان پناه گوهری؛ مرضیه قنبری جهرمی؛ وحید زرین نیا

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 خرداد 1400

چکیده

  میکوریزا یکی از رایج‌ترین میکروارگانیزم‌های همزیست با گیاهان محسوب می‌شود. به منظور ارزیابی سازگاری توده‏های مختلف بذری گیاه کاسنی و تلقیح با قارچ میکوریزا، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی شامل دو توده بذری (اردبیل و فارس) و تیمار همزیستی با قارچ میکوریزا (Glomus mosseae، Glomus intraradices و عدم کاربرد) در سه تکرار ...  بیشتر میکوریزا یکی از رایج‌ترین میکروارگانیزم‌های همزیست با گیاهان محسوب می‌شود. به منظور ارزیابی سازگاری توده‏های مختلف بذری گیاه کاسنی و تلقیح با قارچ میکوریزا، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی شامل دو توده بذری (اردبیل و فارس) و تیمار همزیستی با قارچ میکوریزا (Glomus mosseae، Glomus intraradices و عدم کاربرد) در سه تکرار در گلخانه در سال 1398 اجرا شد. میزان ترکیبات فیتوشیمیایی (فنول، فلاونوئید و فعالیت آنتی‏اکسیدانی، کلروفیل a، b و کل)، وزن تر و خشک ریشه و طول آن، جذب عناصر معدنی در گیاه کاسنی اندازه‏گیری شد. نتایج نشان داد که توده بذری و کاربرد قارچ‏های میکوریزا تأثیر معنی‌داری بر صفات رویشی، مقدار تولید کلروفیل، فنول و فلاونوئید کل و فعالیت آنتی‏آکسیدانی گیاه داشت. بالاترین مقدار تولید فنل کل (77/3 میلی‏گرم بر گرم وزن تر)، فلاونوئید کل (21/1 میلی‏گرم بر گرم وزن تر)، فعالیت آنتی‏آکسیدانی (23/5 میلی‏گرم بر گرم وزن تر) و پارامترهای رشد رویشی در تیمار توده اردبیل و تحت کاربرد قارچ G. intraradices و کمترین مقدار آن‏ها در توده فارس در شرایط عدم کاربرد قارچ مشاهده شد. نوع توده بذری باعت تغییر در میزان رشد و ترکیبات فیتوشیمیایی گیاه می‌شود. با کاربرد قارچ‌های میکوریزا پارامترهای رشدی بهبود یافتند. تاثیر کاربرد قارچ G. intraradices، کارآمدتر از همزیستی ناشی از قارچ G. mosseae تشخیص داده شد. بر اساس نتایج پژوهش حاضر و با توجه به سازگاری میکوریزا با محیط‏زیست، استفاده از قارچ‏های مذکور به منظور افزایش عملکرد انواع گیاهان و خصوصا گیاهان دارویی قابل توصیه است.

---

• مشاهده مقاله

24. اثر سری‌های افزایشی در کشت مخلوط آفتابگردان و ریحان، تحت رژیم‌های آبیاری شور و شیرین بر عملکرد و شاخص سودمندی

سارا نجفی؛ عیسی خمری؛ احمد قنبری؛ مهدی دهمرده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 خرداد 1400

چکیده

  با هدف دستیابی به بالاترین سطح عملکرد و سودمندی در کشت مخلوط افزایشی آفتابگردان و ریحان تحت مدیریت آبیاری با آب شور و شیرین، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و طی دو سال زراعی (1396 و 1397) در پژوهشکده دانشگاه زابل اجرا شد. آب شیرین (ECe= 3.9 dS.m-1 ) از رودخانه هیرمند و آب شور (ECe= 1.1 dS.m-1 ) از چاه تامین گردیدند. رژیم آبیاری به‌عنوان ...  بیشتر با هدف دستیابی به بالاترین سطح عملکرد و سودمندی در کشت مخلوط افزایشی آفتابگردان و ریحان تحت مدیریت آبیاری با آب شور و شیرین، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و طی دو سال زراعی (1396 و 1397) در پژوهشکده دانشگاه زابل اجرا شد. آب شیرین (ECe= 3.9 dS.m-1 ) از رودخانه هیرمند و آب شور (ECe= 1.1 dS.m-1 ) از چاه تامین گردیدند. رژیم آبیاری به‌عنوان عامل اصلی در سه سطح: آب شیرین، آب شور و متناوب (شور و شیرین یک‌در میان) و سطوح مختلف کشت به‌عنوان عامل فرعی شامل: 100‌ درصد آفتابگردان (4 بوته در مترمربع)، 100‌ درصد ریحان (80 بوته در مترمربع)، 100‌ درصد آفتابگردان + 50 درصد ریحان، 50 درصد آفتابگردان + 100 درصد ریحان، 100‌ درصد آفتابگردان و 100‌ درصد ریحان انجام شد. نتایج نشان داد اثر متقابل تیمارهای الگوی کشت مخلوط و رژیم آبیاری بر وزن هزاردانه، عملکرد دانه، شاخص برداشت، عملکرد روغن دانه آفتابگردان، و همچنین صفات عملکرد وزن خشک و اسانس گیاه ریحان اثر معنی‌دار داشت. همچنین در رژیم-های آبیاری مختلف، بیشترین نسبت برابری زمین کل (45/1- 37/1) و شاخص سودآوری (48/0 - 29/0) در الگوی کشت 50 درصد آفتابگردان + 100 درصد ریحان دیده شد. نتایج نشان داد کشت مخلوط می‌تواند بر تعدیل تاثیر منفی شوری آب بر عملکرد گیاهان مورد آزمایش موثر باشد.

---

• مشاهده مقاله

25. اثر آرایش کاشت، نیتروژن و مگافول بر عملکرد، اجزای عملکرد و پروتئین دانه نخود تحت شرایط دیم

مسعود لکزائی؛ علی نخزری مقدم؛ مهدی ملاشاهی؛ عباس بیابانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 خرداد 1400

چکیده

  به‌منظور بررسی تأثیر آرایش کاشت، کود نیتروژن و مگافول بر عملکرد، اجزای عملکرد و پروتئین دانه نخود تحت شرایط دیم، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه گنبدکاووس در سال زراعی 97-1396 اجرا گردید. عامل آرایش کاشت در سه سطح شامل 30×11، 45×4/7 و 60×5/5 سانتی‎متر (تراکم 30 بوته در متر مربع) ...  بیشتر به‌منظور بررسی تأثیر آرایش کاشت، کود نیتروژن و مگافول بر عملکرد، اجزای عملکرد و پروتئین دانه نخود تحت شرایط دیم، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه گنبدکاووس در سال زراعی 97-1396 اجرا گردید. عامل آرایش کاشت در سه سطح شامل 30×11، 45×4/7 و 60×5/5 سانتی‎متر (تراکم 30 بوته در متر مربع) و عامل مصرف کود در پنج سطح شامل عدم مصرف و مصرف 50 و 100 کیلوگرم نیتروژن خالص و مصرف یک و دو لیتر مگافول در هکتار بودند. بیش‎ترین تعداد دانه در بوته و عملکرد دانه مربوط به آرایش‌های کاشت 30×11 و 45×4/7 و کم‎ترین آن مربوط به آرایش کاشت 60×5/5 سانتی‎متر بود. عملکرد دانه با کاربرد 100 و 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بیش از تیمارهای دیگر بود. بیش‎ترین و کم‎ترین درصد پروتئین دانه به‎ترتیب مربوط به آرایش کاشت 60×5/5 و 30×11 سانتی‎متر بود. وزن 1000 دانه با کاربرد 100 و 50 کیلوگرم نیتروژن و دو لیتر مگافول در هکتار بیش از سایر تیمارها بود. شاخص برداشت با کاربرد کود حداکثر و در تیمار عدم مصرف کود حداقل بود. در مجموع، با توجه به تأثیر بیش‌تر نیتروژن بر عملکرد دانه نسبت به مگافول و عدم وجود تفاوت معنی‌دار بین مصرف 100 و 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار، به‌نظر می‌رسد مصرف 50 کیلوگرم نیتروژن و آرایش کاشت 30×11مناسب‌ترین توصیه جهت کاشت نخود دیم در منطقه گنبدکاووس باشد.

---

• مشاهده مقاله

26. اثر نوع مالچ‌ زنده و زمان کاشت آن بر کنترل علف‌های‌هرز و عملکرد سیاه‌دانه

پیمان شریفی؛ فاطمه بناءکاشانی؛ ایرج اله دادی؛ غلام عباس اکبری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 خرداد 1400

چکیده

  به‌منظور بررسی تأثیر مالچ‌های زنده بر کنترل علف‌های‌هرز و عملکرد سیاه‌دانه (Nigella sativa L..)، آزمایشی به‌صورت اسپیلت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه‌ تهران در سال زراعی 98-97 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل نوع بستر (معمول و کهنه)، نوع مالچ زنده (شبدر برسیم (Trifolium alexandrinum ...  بیشتر به‌منظور بررسی تأثیر مالچ‌های زنده بر کنترل علف‌های‌هرز و عملکرد سیاه‌دانه (Nigella sativa L..)، آزمایشی به‌صورت اسپیلت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه‌ تهران در سال زراعی 98-97 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل نوع بستر (معمول و کهنه)، نوع مالچ زنده (شبدر برسیم (Trifolium alexandrinum L.)، شنبلیله (Trigonella foenum-graecum L.) و یونجه Medicago sativa L.))) و زمان کاشت مالچ زنده (کاشت دو هفته زودتر و همزمان با کاشت سیاه‌دانه) بودند. فاکتور اول در کرت‌های اصلی و ترکیب فاکتورهای دوم و سوم در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد شنبلیله و یونجه با کاهش 40 درصدی تراکم و زیست توده علف‌های هرز نسبت به شاهد بدون مالچ زنده و وجین، از نظر کنترل علف‌های هرز موفق‌تر از شبدر برسیم بودند. همچنین به منظور دستیابی به بالاترین درصد صفات عملکردی سیاه‌دانه (02/83، 44/93 و 30/50)، به ترتیب تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول و وزن هزار دانه، نسبت به شاهد بدون مالچ زنده و وجین کامل، پیشنهاد می‌شود شنبلیله همزمان با سیاه‌دانه کشت شود. درخصوص یونجه نیز پیشنهاد کشت پیش از سیاه‌دانه می‌باشد. بستر کشت کهنه نقش مثبت و معنی‌داری در کنترل علف‌های هرز و افزایش صفات عملکردی سیاه‌دانه نداشت.

---

• مشاهده مقاله

27. تاثیر محلول‌پاشی و مصرف خاکی روی بر عملکرد و برخی صفات بیوشیمیایی گندم در شرایط شوری خاک

حامد نریمانی؛ رئوف سید شریفی؛ فاطمه اقایی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 خرداد 1400

چکیده

  به‌منظور بررسی تاثیر محلول‌پاشی و مصرف خاکی روی بر وزن دانه و برخی صفات بیوشیمیایی گندم (Triticum aestivum L.) در شرایط شوری خاک، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 98-1397 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل سطوح شوری خاک (سطح شاهد و اعمال شوری‌های 30، 60 و 90 میلی‌مولار ...  بیشتر به‌منظور بررسی تاثیر محلول‌پاشی و مصرف خاکی روی بر وزن دانه و برخی صفات بیوشیمیایی گندم (Triticum aestivum L.) در شرایط شوری خاک، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 98-1397 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل سطوح شوری خاک (سطح شاهد و اعمال شوری‌های 30، 60 و 90 میلی‌مولار در خاک) و چهار روش کاربرد روی (شاهد یا عدم کاربرد روی، مصرف خاکی سولفات روی، محلول‌پاشی نانواکسید روی و مصرف خاکی و محلول‌پاشی روی) بود. نتایج نشان داد که کاربرد توام مصرف خاکی سولفات روی و محلول‌پاشی نانواکسید روی در شوری90 میلی‌مولار خاک، به‌طور معنی‌داری فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، پراکسیداز، محتوای آنتوسیانین، پرولین و قندهای محلول را به‌ترتیب 24/20، 68/17، 16/13، 88/32 و 08/14 درصد نسبت به عدم کاربرد روی در شرایط شوری 90 میلی‌مولار خاک افزایش داد. همچنین، کاربرد توام مصرف خاکی سولفات روی و محلول‌پاشی نانواکسید روی در شرایط عدم اعمال شوری، محتوای پراکسید هیدروژن و مالون‌دی‌آلدهید در مقایسه با عدم کاربرد روی در بالاترین سطح از شوری خاک کاهش داد. کاربرد توام مصرف خاکی سولفات روی و محلول‌پاشی نانواکسید روی تحت شرایط عدم اعمال شوری دارای بیش‌ترین وزن دانه (016/1 گرم در بوته) نسبت به کاربرد این ترکیب تیماری در سایر سطوح شوری بود. به‌نظر می‌رسد که کاربرد توام مصرف خاکی سولفات روی و محلول‌پاشی نانواکسید روی می‌تواند وزن دانه‌ی گندم در شرایط شوری را، به‌دلیل بهبود صفات بیوشیمیایی افزایش دهد.

---

• مشاهده مقاله

28. تأثیر کودهای زیستی و پوترسین بر عملکرد دانه و برخی شاخص‌های فیزیولوژیکی گندم در سطوح مختلف آبیاری

علیرضا محسنی؛ رئوف سید شریفی؛ سعید خماری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 خرداد 1400

چکیده

  به‌منظور بررسی تاثیر کودهای زیستی و پوترسین بر عملکرد و برخی صفات گندم در سطوح مختلف آبیاری، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی در سال‌ زراعی 98-1397 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل آبیاری (آبیاری کامل به‌عنوان شاهد، قطع آبیاری در50% مراحل خوشه‌دهی و آبستنی)، ...  بیشتر به‌منظور بررسی تاثیر کودهای زیستی و پوترسین بر عملکرد و برخی صفات گندم در سطوح مختلف آبیاری، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی در سال‌ زراعی 98-1397 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل آبیاری (آبیاری کامل به‌عنوان شاهد، قطع آبیاری در50% مراحل خوشه‌دهی و آبستنی)، کودهای زیستی (عدم کاربرد کودهای زیستی، کاربرد میکوریز، کاربرد توأم سودوموناس و فلاوباکتریوم، کاربرد توأم میکوریز با سودوموناس و فلاوباکتریوم) و محلول‌پاشی پوترسین (محلول‌پاشی با آب به‌عنوان شاهد، 5/0 و یک میلی‌مولار) بودند. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که حداکثر محتوای نسبی آب برگ پرچم، شاخص کلروفیل، هدایت روزنه‌ای و عملکرد کوانتومی، در شرایط آبیاری کامل با کاربرد توأم میکوریز با سودوموناس و فلاوباکتریوم و محلول‌پاشی یک میلی‌مولار پوترسین به‌دست آمد. محلول‌پاشی یک میلی‌مولار پوترسین در مقایسه با عدم کاربرد پوترسین، عملکرد دانه را حدود 5/8 درصد افزایش داد. همچنین بالاترین عملکرد دانه (44/799 و 38/746 گرم در مترمربع)، به‌ترتیب با کاربرد توأم سودموناس و فلاوباکتریوم و کاربرد توأم میکوریز با سودموناس و فلاوباکتریوم در شرایط آبیاری کامل و کمترین آن (42/403 گرم در مترمربع) در شرایط قطع آبیاری در آبستنی و عدم کاربرد کودهای زیستی به‌دست آمد. به‌نظر می‌رسد کودهای زیستی و پوترسین می‌تواند به‌دلیل بهبود برخی صفات فیزیولوژیک، عملکرد دانه‌ی گندم را تحت شرایط محدودیت آبی افزایش دهد.

---

• مشاهده مقاله

29. اثر فاصله ردیف و مقدار مصرف نیتروژن بر عملکرد و برخی ویژگی های مورفولوژیک و فیزیولوژیک کینوا

مصطفی ابراهیمی کیا؛ متین جامی معینی؛ حمید مروی؛ یوسف هاشمی نژاد؛ محمد قاسم زاده گنجه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 خرداد 1400

چکیده

  به‌منظور بررسی اثر فاصله ردیف و مقدار مصرف نیتروژن بر رشد و عملکرد کینوا، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1397 در سبزوار انجام شد. عوامل مورد مطالعه شامل فاصله ردیف کاشت در سه سطح 25، 50 و 75 سانتی‌متر و مقدار مصرف نیتروژن در چهار سطح صفر، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار بودند. نتایج نشان داد که ...  بیشتر به‌منظور بررسی اثر فاصله ردیف و مقدار مصرف نیتروژن بر رشد و عملکرد کینوا، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1397 در سبزوار انجام شد. عوامل مورد مطالعه شامل فاصله ردیف کاشت در سه سطح 25، 50 و 75 سانتی‌متر و مقدار مصرف نیتروژن در چهار سطح صفر، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار بودند. نتایج نشان داد که بیشترین محتوای رنگدانه‌های فتوسنتزی، طول پانیکول، تعداد دانه در بوته و عملکرد بیولوژیک در تیمار 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به دست آمد. تیمار 100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بالاترین تعداد پانیکول در بوته (24/19 عدد) و وزن هزار دانه (51/3 گرم) را دارا بود. افزایش فاصله ردیف باعث افزایش محتوای کلروفیل، ارتفاع بوته، تعداد پانیکول، طول پانیکول و تعداد دانه در بوته گردید، اما وزن هزار دانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک را کاهش داد. کاهش عملکرد دانه با افزایش فاصله ردیف به 50 و 75 سانتی‌متر، به ترتیب برابر با 62/18 و 14/50 درصد بود. بالاترین عملکرد دانه (5/6644 کیلوگرم در هکتار) در شرایط مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و در فاصله ردیف 25 سانتی‌متر مشاهده شد. با افزایش فاصله ردیف، نیاز نیتروژنی برای تولید حداکثر عملکرد دانه کاهش یافت، به‌طوری‌که بالاترین عملکرد دانه در فاصله ردیف‌های 75، 50 و 25 سانتی‌متر به ترتیب با مصرف 50، 100 و 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار تولید گردید. با توجه به نتایج، مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و فاصله ردیف 25 سانتی‌متر برای کاشت ژنوتیپ ساجاما، قابل توصیه می‌باشد.

---

• مشاهده مقاله

30. بررسی تاثیر کودهای زیستی، آلی و شیمیایی بر برخی ویژگیهای کمی و کیفی گیاه دارویی اسفرزه

عبدالشکور رئیسی؛ فاطمه نصرتی؛ حسین پیری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 خرداد 1400

چکیده

  اسـتفاده از منابع تغذیه‌ای متفاوت یکـی از راه‌کارهای مؤثر در حفظ کیفیت خاک و بهبود عملکرد کمی و کیفی در گیاهان محسوب می‌شود. این تحقیق با هدف بررسی تاثیر کودهای آلی، زیستی و شیمیایی بر برخی صفات کمی و کیفی در گیاه دارویی اسفرزه در سال زراعی 98-1397 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 6 تیمار و 4 تکرار در شهرستان ایرانشهر به اجرا در آمد. ...  بیشتر اسـتفاده از منابع تغذیه‌ای متفاوت یکـی از راه‌کارهای مؤثر در حفظ کیفیت خاک و بهبود عملکرد کمی و کیفی در گیاهان محسوب می‌شود. این تحقیق با هدف بررسی تاثیر کودهای آلی، زیستی و شیمیایی بر برخی صفات کمی و کیفی در گیاه دارویی اسفرزه در سال زراعی 98-1397 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 6 تیمار و 4 تکرار در شهرستان ایرانشهر به اجرا در آمد. تیمارهای کودی عبارت بودند از: ورمی کمپوست (10 تن در هکتار)، کود دامی (20 تن در هکتار)، کود زیستی فسفات بارور2 (100 گرم در هکتار)، کود زیستی فسفات بارور3 (100 گرم در هکتار)، سوپرفسفات تریپل (50 کیلوگرم در هکتار) و عدم مصرف کود (شاهد). نتایج نشان داد که اثر کودها بر اکثر صفات مورد بررسی در سطح یک درصد معنی‌دار است. تاثیر تیمارها بر ارتفاع بوته و کربوهیدرات غیر معنی‌دار و بر صفات شاخص تورم و عدد کلروفیل‌متر در سطح ۵ درصد معنی دار شد. بیشترین میزان تعداد پنجه در بوته، تعداد سنبله، طول سنبله، وزن تر بوته، شاخص تورم، هیدرات کربن، نیتروژن، پتاسیم و عدد کلروفیل متر تحت تاثیر کود دامی، صفاتی شامل طول ریشه، ارتفاع بوته، تعداد دانه در سنبله، وزن خشک بوته، وزن هزار دانه، عملکرد بوته، عملکرد در هکتار، موسیلاژ، پروتئین، کلروفیل a، کلروفیل b و کلروفیل کل تحت تاثیر کود ورمی‌کمپوست حاصل شد. همچنین تیمار شاهد و کود زیستی بارور ۲ به ترتیب بیشترین میزان تورم و بیشترین درصد فسفر را به خود اختصاص دادند.

---

• مشاهده مقاله

31. ارزیابی تحمل تنش آبی، عملکرد علوفه خشک و صفات بیوشیمیایی پنج رقم یونجه

محمود مرادی چگنی؛ احمد علی شوشی دزفولی؛ محمود توحیدی؛ مهدی صادقی؛ فربد فتوحی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 تیر 1400

چکیده

  یکی از اقدامات مهم جهت دستیابی به ارقام متحمل به خشکی، غربال‌گری و انتخاب ارقام بر اساس عملکرد و صفات بیوشیمیایی می‌باشد. این تحقیق در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی به روش کرت‌های یک‌بار خرد شده در سه تکرار طی دو سال زراعی (98-1396) در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد دزفول انجام شد. در کرت‌های اصلی رژیم‌های مختلف آبیاری براساس ...  بیشتر یکی از اقدامات مهم جهت دستیابی به ارقام متحمل به خشکی، غربال‌گری و انتخاب ارقام بر اساس عملکرد و صفات بیوشیمیایی می‌باشد. این تحقیق در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی به روش کرت‌های یک‌بار خرد شده در سه تکرار طی دو سال زراعی (98-1396) در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد دزفول انجام شد. در کرت‌های اصلی رژیم‌های مختلف آبیاری براساس 25، 50، 75 و 100 درصد نیازآبی و در کرت‌های فرعی پنج رقم یونجه بغدادی، نیک شهری، یزدی، امید و مساسرسا مقایسه گردیدند. نتایج نشان داد تنش آبی ناشی از رژیم آبیاری باعث کاهش معنی‌دار عملکرد علوفه خشک و تغییرات معنی‌دار مقدار قند محلول، میزان گلوتاتیون پراکسیداز و میزان کاتالاز موجود در برگ یونجه گردید ولی تأثیر معنی‌دار بر پروتئین کل محلول نداشت. برترین کلاس آماری عملکرد علوفه خشک هرچین به رقم بغدادی با تیمار تأمین 100 درصد نیاز آبی با عملکرد علوفه خشک 824/2 تن در هکتار و کم‌ترین کلاس آماری نیز به رقم‌های یزدی و مساسرسا با آبیاری بر اساس 25 درصد نیاز آبی به ترتیب با عملکرد علوفه خشک 598/0 و 546/0 تن در هکتار تعلق داشت. بین رقم‌های مورد بررسی، رقم یزدی بدلیل پایداری عملکرد علوفه خشک و هم‌چنین مقادیر بالای آنتی اکسیدان در برگ تحت تنش آبی، به‌عنوان رقم متحمل به تنش آبی شناخته شد

---

• مشاهده مقاله

32. مدیریت علف‌های هرز در مرحله گیاهچه‌ای با تاکید بر پوشش‌دار کردن بذر برنج در نظام کشت مستقیم

مهدی اسمعیل تبار؛ فایزه زعفریان؛ شهرام نظری؛ رحمت عباسی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 تیر 1400

چکیده

  به‌منظور بررسی اثر مدیریت‌های مختلف کنترل علف هرز بر خصوصیات سبز شدن و رشد مورفولوژیک گیاهچه برنج در مرحله گیاهچه‌ای در سیستم زراعی کشت مستقیم، آزمایشی در سال زراعی 1399 انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتورها شامل ارقام شیرودی، خزر و هاشمی و همچنین مدیریت‌های مختلف کنترل ...  بیشتر به‌منظور بررسی اثر مدیریت‌های مختلف کنترل علف هرز بر خصوصیات سبز شدن و رشد مورفولوژیک گیاهچه برنج در مرحله گیاهچه‌ای در سیستم زراعی کشت مستقیم، آزمایشی در سال زراعی 1399 انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتورها شامل ارقام شیرودی، خزر و هاشمی و همچنین مدیریت‌های مختلف کنترل علف‌های هرز بود. پوشش‌دار کردن بذر با کلرید کلسیم، کلرید پتاسیم و وجین به‌ترتیب 60/54، 02/68 و 68/84 درصد در رقم شیرودی، 53/78، 94/62 و 53/53 درصد در رقم خزر و همچنین 67/29، 86/57 و 71/34 درصد در رقم هاشمی توانست وزن خشک علف‌های هرز باریک برگ را نسبت به تیمار شاهد کاهش دادند. بالاترین درصد سبز شدن با 33/99، 67/97 و 67/94 درصد به‌ترتیب تحت تیمارهای پوشش‌دار کردن کلرید پتاسیم و کلرید کلسیم و وجین در رقم شیرودی به‌دست آمد. بیش‌ترین سرعت سبز شدن نیز در تیمارهای پوشش‌دار کردن بذر کلرید پتاسیم و کلسیم و وجین مشاهده شد. کم‌ترین تراکم علف‌ هرز پهن برگ با 91/0 بوته در متر مربع در رقم شیرودی و با مدیریت پوشش‌دار کردن بذر این رقم با کلرید کلسیم به‌دست آمد. بالاترین شاخص طولی و وزنی بینه گیاهچه به-ترتیب با 3559 و 62/136 در رقم شیرودی و تحت مدیریت وجین علف‌های هرز به‌دست آمد. نتایج نشان داد پوشش‌دار کردن بذر موجب بهبود کارکرد بذر ارقام برنج می‌شود.

---

• مشاهده مقاله

33. اثر سوپرجاذب و کم‌آبیاری بر عملکرد، بهره‌وری مصرف آب و توابع تولید گوجه فرنگی گیلاسی

سید پویا حسینی؛ سودابه گلستانی کرمانی؛ کوروش قادری؛ نسرین سیاری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 تیر 1400

چکیده

  با توجه به کمبود منابع آبی و اثرات منفی آن بر عملکرد محصولات کشاورزی و لزوم تامین امنیت غذایی، ارائه راهکارهای موثر جهت بهبود مدیریت و بهره‌وری مصرف آب در این بخش ضروری است. بدین منظور در بهار 1398 آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی درگلخانه تحقیقاتی دانشگاه باهنر کرمان انجام شد. فاکتورهای پژوهش شامل سه سطح آبیاری ...  بیشتر با توجه به کمبود منابع آبی و اثرات منفی آن بر عملکرد محصولات کشاورزی و لزوم تامین امنیت غذایی، ارائه راهکارهای موثر جهت بهبود مدیریت و بهره‌وری مصرف آب در این بخش ضروری است. بدین منظور در بهار 1398 آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی درگلخانه تحقیقاتی دانشگاه باهنر کرمان انجام شد. فاکتورهای پژوهش شامل سه سطح آبیاری FC100، FC75 و FC50 (100 و 75 و 50 درصد ظرفیت زراعی) به عنوان فاکتور اول و دو سطح سوپرجاذب شامل S0 و S5 (0 و 5 گرم در هر کیلوگرم خاک) به عنوان فاکتور دوم بود که با 5 تکرار انجام شد. بیشترین مقدار عملکرد (23/40 تن در هکتار) و بهره‌وری مصرف آب (36/10کیلوگرم بر مترمکعب) در تیمار FC100S5 مشاهده شد که نسبت به مقادیر ثبت شده در شرایط رطوبتی مشابه و بدون کاربرد سوپرجاذب به ترتیب 71/5 و 6/47 درصد افزایش داشت. بیشترین مقدار کلروفیل کل (12/25 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر) در تیمار FC100S5 مشاهده شد که نسبت به مقدار شاهد 44/19 درصد افزایش داشت. بیشترین مقدار ویتامین ث (10/29 میلی‌گرم در صد گرم نمونه) نیز در تیمار FC50S0 مشاهده شد که نسبت به حداقل مقدار ثبت شده 72/18 درصد افزایش داشت. در مجموع بررسی نتایج بدست آمده نشان داد که بهره‌وری مصرف آب گوجه فرنگی گیلاسی علیرغم کاهش 25 درصدی رطوبت ظرفیت زراعی در تیمارFC75S5، اختلاف معنی‌داری با تیمار FC100S0 نداشت. بر اساس نتایج این تحقیق، تابع درجه دوم به عنوان تابع بهینه برآورد صفات مذکور در شرایط کاربرد و عدم کاربرد سوپرجاذب قابل توصیه می‌باشد

---

• مشاهده مقاله

34. مطالعه تاثیر روش‌های مختلف کاربرد اسید‌هیومیک و آمینوکلات بر خصوصیات رشد، عملکرد و غلظت عناصر غذایی خیار گلخانه‌ای واریته سوپرسلطان

محسن سیلسپور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 تیر 1400

چکیده

  به‌منظور ارزیابی اثر روش های مختلف مصرف (برگ‌پاشی و مصرف خاکی) هیومیک‌اسید و آمینو‌کلات بر رشد و عملکرد خیار گلخانه‌ای (Cucumis sativus. L) رقم سوپر‌سلطان‌، آزمایش گلخانه‌ای دو‌ساله (98-1397) به صورت فاکتوریل در پایه طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی‌، با دو عامل هیومیک‌اسید (بدون کاربرد هیومیک‌اسید، کاربرد خاکی هیومیک‌اسید و کاربرد هیومیک‌اسید ...  بیشتر به‌منظور ارزیابی اثر روش های مختلف مصرف (برگ‌پاشی و مصرف خاکی) هیومیک‌اسید و آمینو‌کلات بر رشد و عملکرد خیار گلخانه‌ای (Cucumis sativus. L) رقم سوپر‌سلطان‌، آزمایش گلخانه‌ای دو‌ساله (98-1397) به صورت فاکتوریل در پایه طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی‌، با دو عامل هیومیک‌اسید (بدون کاربرد هیومیک‌اسید، کاربرد خاکی هیومیک‌اسید و کاربرد هیومیک‌اسید به‌صورت برگ‌پاشی) و آمینوکلات (بدون کاربرد آمینوکلات، کاربرد خاکی‌آمینوکلات‌ و کاربرد آمینوکلات به‌صورت برگ‌پاشی) در سه تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران اجرا شد. اثر کاربرد هیومیک اسید و آمینو‌کلات بر عملکرد میوه در واحد سطح، تعداد میوه در بوته، درصد ماده خشک میوه و شاخص کلروفیل برگ معنی‌دار بود. هم‌چنین اثر کاربرد هیومیک اسید و آمینو‌کلات و اثر متقابل متقابل آنها بر غلظت عناصر غذایی پرمصرف و کم‌مصرف برگ معنی‌دار بود. بالاترین میانگین عملکرد میوه در به میزان 7/28 کیلوگرم واحد سطح از کاربرد خاکی اسید هیومیک به دست آمد که 7/24 درصد نسبت به تیمار شاهد (بدون مصرف هیومیک‌اسید و آمینوکلات) افزایش عملکرد نشان داد. بر اساس نتایج به‌دست آمده، برای رسیدن به حداکثر عملکرد در واحد سطح، مصرف هیومیک‌اسید و آمینوکلات به صورت مصرف در خاک توصیه می‌گردد.

---

• مشاهده مقاله

35. اثر برخی از کودهای آلی و زیستی در کاهش جمعیت نماتود مولد گره ریشه (.Meloidogyne spp) روی انار

راضیه اسدی؛ مصطفی درویش نیا؛ مهدی نصراصفهانی؛ عیدی بازگیر؛ سمیرا پاکباز

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 تیر 1400

چکیده

  یکی از عوامل بیماری زای گیاهان از جمله انار، نماتود‎های مولد گره ریشه (Meloidogyne spp.) هستند که خسارات قابل‌توجهی به این محصول مهم صادراتی وارد می‌سازند. با توجه به اهمیت موضوع در سال زراعی 98-97 در دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان پژوهشی با تیمارهایی شامل کودهای آلی کمپوست (40، 60 و 80 تن در هکتار)، ورمی‌کمپوست (40 تن در هکتار) و ماده تجاری ماری‌گلد ...  بیشتر یکی از عوامل بیماری زای گیاهان از جمله انار، نماتود‎های مولد گره ریشه (Meloidogyne spp.) هستند که خسارات قابل‌توجهی به این محصول مهم صادراتی وارد می‌سازند. با توجه به اهمیت موضوع در سال زراعی 98-97 در دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان پژوهشی با تیمارهایی شامل کودهای آلی کمپوست (40، 60 و 80 تن در هکتار)، ورمی‌کمپوست (40 تن در هکتار) و ماده تجاری ماری‌گلد (200، 300 و400 گرم در مترمربع) روی گونه غالب Meloidogyne javanica، در شرایط گلخانه، به‌صورت طرح کاملاً تصادفی روی نهال‌های انار انجام شد. شاخص‌های اندازه‌گیری، شامل تعداد گال روی ریشه، تعداد کیسه تخم و جمعیت نهایی تعداد تخم و لارو سن دوم موجود در گرم خاک و ریشه و فاکتورهای رشدی نهال‌های انار بودند. فاکتور تولیدمثل و درصد کاهش و یا افزایش جمعیت نماتود مولد گره ‌ریشه، در هر تیمار نسبت به جمعیت اولیه‌ همان تیمار محاسبه گردید. نتایج نشان داد تیمار ورمی‌کمپوست (40 تن در هکتار) با کاهش جمعیت 35/94 درصد تعداد تخم و لارو بیشترین اثر را در کاهش جمعیت نماتود مولدگره-ریشه نسبت به سایر تیمارها داشته ‌است. تیمارهای ماری‌گلد 400 ،300 و 200 گرم در متر مربع به ترتیب با 47/93 و 21/91 و 65/92 درصد کاهش جمعیت نماتد و تیمارهای کمپوست 80، 60 و 40 تن در هکتار به ترتیب با 67/89، 55/86، و 81/86 درصد کاهش در مراتب بعدی قرار گرفتند.

---

• مشاهده مقاله

36. تعیین ارزش زراعی ارقام وارداتی نخود در مقایسه با ارقام ایرانی

بابک درویشی؛ مهرداد عشقی؛ سرحد بهرامی؛ حمید نصیری؛ رحمت آزاد؛ عاطفه خندان؛ رحمان باختر؛ عباس نوروزی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 تیر 1400

چکیده

  آزمایش بررسی ارزش زراعی بر اساس مواد 24-17 بخش دوم آئین‌نامه اجرایی قانون ثبت ارقام گیاهی توسط مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال و یا نماینده قانونی وی انجام می‌گردد. در همین راستا و به منظور بررسی ارزش زراعی دو رقم وارداتی نخود (گوکسو و آراز)، آزمایشی به صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و در چهار منطقه مختلف (اشنویه، مغان، ...  بیشتر آزمایش بررسی ارزش زراعی بر اساس مواد 24-17 بخش دوم آئین‌نامه اجرایی قانون ثبت ارقام گیاهی توسط مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال و یا نماینده قانونی وی انجام می‌گردد. در همین راستا و به منظور بررسی ارزش زراعی دو رقم وارداتی نخود (گوکسو و آراز)، آزمایشی به صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و در چهار منطقه مختلف (اشنویه، مغان، سارال و کامیاران) به مدت دو سال زراعی (98-1397 و 99-1398) انجام گرفت. نتایج بررسی صفات نشان داد که مقدار عملکرد دانه نخود در منطقه معتدل سرد اشنویه (3365/5کیلوگرم در هکتار) به طور معنی‌داری بیشتر از سایر مکان‌های مورد مطالعه بود. با توجه به معنی-دارشدن اثر متقابل رقم × مکان بر صفت عملکرد دانه، در مکان‌های مختلف ارقام متفاوتی دارای بیشترین عملکرد دانه بودند. بیشترین وزن صد دانه مربوط به ارقام آراز (39/11 گرم)، گوکسو (37/04 گرم) و سعید (36/22 گرم) بود. در بین ارقام مورد مطالعه رقم گوکسو بیشترین ارتفاع اولین غلاف از سطح زمین (21/59 سانتی‌متر) را داشت و پس از آن ارقام هاشم (20/13 سانتی‌متر)، آراز (19/43 سانتی-متر)، سعید (19/02 سانتی‌متر) و منصور (18/08 سانتی‌متر) قرار داشتند. ارقام گوکسو، منصور و سعید دارای طولانی‌ترین دوره رسیدگی فیزیولوژیک بودند و در عین حال دوره رسیدگی فیزیولوژیک در ارقام آراز و آرمان به طور معنی‌داری کمتر از سایر ارقام بود. ارقام آراز و گوکسو به دلیل عملکرد مناسب، وزن صد دانه بیشتر و ارتفاع بالاتر اولین غلاف از سطح زمین به عنوان دو ژرم پلاسم مناسب نخود برای کشت در ایران مطرح هستند.

---

• مشاهده مقاله

37. تاثیر کم‌آبیاری و روش آبیاری بر بهره‌وری آب، عملکرد و اجزای عملکرد گندم

نیکروز شیرین زاده؛ محمد حسن بیگلویی؛ کرامت اخوان؛ عادل محمدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 مرداد 1400

چکیده

  به‌منظور بررسی اثر کم‌آبیاری بر خصوصیات کمی و کیفی گندم(Triticum aestivum L.) رقم مروارید، آزمایشی به‌صورت طرح کرت‌های خرد شده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار با سه تیمار اصلی شامل روش آبیاری قطره‌ای نواری سطحی (TS)، آبیاری قطره-ای نواری زیر سطحی (TSS) و آبیاری فارو (F) و سه تیمار فرعی شامل سطوح مختلف آبیاری به‌صورت کم‌آبیاری با 50 (I1)، ...  بیشتر به‌منظور بررسی اثر کم‌آبیاری بر خصوصیات کمی و کیفی گندم(Triticum aestivum L.) رقم مروارید، آزمایشی به‌صورت طرح کرت‌های خرد شده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار با سه تیمار اصلی شامل روش آبیاری قطره‌ای نواری سطحی (TS)، آبیاری قطره-ای نواری زیر سطحی (TSS) و آبیاری فارو (F) و سه تیمار فرعی شامل سطوح مختلف آبیاری به‌صورت کم‌آبیاری با 50 (I1)، کم‌آبیاری با 75 (I2) و آبیاری کامل با 100 (I3) درصد نیاز آبی گیاه در سال زراعی 96-1395 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان اردبیل در منطقه مغان انجام گرفت. نتایج تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که بیشترین وزن هزار دانه، شاخص برداشت و تعداد پنجه در واحد سطح به ترتیب با 05/0 کیلوگرم، 42 درصد و 56/448 در I3 و میزان پروتئین با 56/9 درصد در I1 به‌دست آمد. همچنین بیشترین عملکرد دانه و بهره‌وری آب به‌ترتیب با 33/7122 کیلوگرم در هکتار و 81/1 کیلوگرم بر مترمکعب مربوط به روش آبیاری TS با سطح آبیاری I3 (در بهره‌وری آب، تیمارI3 با I1 اختلاف معنی‌داری نداشت) بود و کمترین آن‌ها با 67/2866 کیلوگرم در هکتار و 05/1 کیلوگرم بر مترمکعب در روش آبیاری F به‌ترتیب در سطوح آبیاری I1 و I3 به‌دست آمد. بنابر‌این روش آبیاری قطره‌ای نواری سطحی (TS) با تیمارهای سطح کم‌آبیاری 75 درصد نیاز آبی گیاه (I2) و آبیاری کامل 100 درصد نیاز آبی گیاه(I3) به‌ترتیب در شرایط محدودیت آب و عدم محدودیت آب می‌توانند گزینه مناسبی برای تولید محصول گندم در منطقه مغان باشند.

---

• مشاهده مقاله

38. تداخل علف‌های هرز تاج خروس ریشه قرمز (Amaranthus retroflexus L.) و سوروف (Echinochloa crus-galli (L.) P. Beauv) بر عملکرد و اسانس رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.)

سیده رقیه حسینی ولیکی؛ رحمت عباسی؛ همت اله پیردشتی؛ وحید اکبرپور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 مرداد 1400

چکیده

  آلودگی به علف‌های هرز در اراضی زراعی بسیار فراتر از یک گونه می‌باشد، بنابراین توجه به تداخل چند گونه‌ای علف‌های هرز از اهمیت خاصی برخوردار است. این مطالعه به منظور بررسی ارزیابی عملکرد و اسانس گیاه رازیانه تحت رقابت همزمان تراکم‌های علف‌های هرز تاج خروس ریشه قرمز و سوروف در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری ...  بیشتر آلودگی به علف‌های هرز در اراضی زراعی بسیار فراتر از یک گونه می‌باشد، بنابراین توجه به تداخل چند گونه‌ای علف‌های هرز از اهمیت خاصی برخوردار است. این مطالعه به منظور بررسی ارزیابی عملکرد و اسانس گیاه رازیانه تحت رقابت همزمان تراکم‌های علف‌های هرز تاج خروس ریشه قرمز و سوروف در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌ کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1396 به اجرا در آمد. فاکتورهای آزمایش شامل سه سطح تراکم علف‌هرز سوروف (صفر، چهار و هشت بوته در متر مربع) و سه سطح تراکم علف‌هرز تاج خروس ریشه قرمز (صفر، چهار و هشت بوته در متر مربع) بودند. بیشترین عملکرد دانه (2230 کیلوگرم در هکتار) و بیشترین درصد اسانس (دو درصد) از تیمار عاری از علف هرز بدست آمد. در شرایط تداخل هشت بوته در متر مربع علف‌هرز تاج خروس و تراکم‎های صفر، چهار و هشت بوته در متر مربع سوروف، به ترتیب باعث 1/30، 9/62 و 7/75 درصد کاهش عملکرد دانه و 5/24، 2/26 و 5/29 درصد کاهش درصد اسانس نسبت به شرایط عدم آلودگی علف هرز شدند. ضریب قدرت رقابتی تاج‌خروس نسبت به سوروف بالاتر بود و تداخل 5/14 بوته در متر مربع سوروف و یا 7/7 بوته در متر مربع تاج‌خروس باعث 50 درصد افت عملکرد رازیانه گردید.

---

• مشاهده مقاله

39. اثر تنش خشکی در مراحل مختلف نموی روی برخی پارامترهای رشدی و فیتوشیمیایی گیاه مفراح (Nepeta crispa L.)

محمد سیاری؛ منیره مرادی فرسا؛ علی عزیزی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 مرداد 1400

چکیده

  مرحله‌ای از رشد گیاه که تنش غیرزیستی بروز می‌کند در تعیین میزان متابولیت‌های ثانویه گیاهان دارویی موثر می‌باشد. در این پژوهش اثر تنش خشکی در مراحل مختلف فنولوژی بر رشد و برخی پاسخ‌های فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه مفراح (Nepeta crispa L.) در قالب آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در دانشگاه بوعلی سینا طی سال 1398 بررسی شد. تیمار تنش خشکی در ...  بیشتر مرحله‌ای از رشد گیاه که تنش غیرزیستی بروز می‌کند در تعیین میزان متابولیت‌های ثانویه گیاهان دارویی موثر می‌باشد. در این پژوهش اثر تنش خشکی در مراحل مختلف فنولوژی بر رشد و برخی پاسخ‌های فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه مفراح (Nepeta crispa L.) در قالب آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در دانشگاه بوعلی سینا طی سال 1398 بررسی شد. تیمار تنش خشکی در سه سطح تنش ملایم، تنش متوسط و تنش شدید به ترتیب با 80، 60 و 40 درصد ظرفیت مزرعه‌ای در دو مرحله فنولوژیک گیاه مفراح (مرحله استقرار نشاء 6 برگی و مرحله قبل از گلدهی) در سه تکرار اعمال گردید. نتایج حاصل از تجزیه آماری داده‌ها نشان داد تنش خشکی اثر معنی‌داری بر کلیه صفات رشدی گیاه و نیز پارامترهای فیتوشیمیایی گیاه شامل میزان پرولین، محتوی نسبی آب، فنل کل، فلاونوئید کل، تانن کل، فعالیت آنتی‌اکسیدانی و اسیدهای فنولیک داشته است. اعمال تنش خشکی در هر دو مرحله فنولوژیکی سبب کاهش میزان رشد و عملکرد گیاه و نیز کاهش کلروفیل و محتوای نسبی آب شد. با این حال افزایش تولید ترکیبات فنلی و اسیدهای فنولیک (از قبیل اسیدهای رزمارینیک، کلروژنیک و کافئیک) و تجمع پرولین با اعمال تنش خشکی سبب کاهش آثار سوء تنش و افزایش خواص داروئی گیاه مفراح شد. همچنین اثر اعمال تنش خشکی در مرحله قبل از گلدهی بیشتر از اعمال آن در مرحله استقرار نشاء 6 برگی بود. بر اساس نتایج حاصل، اعمال تنش خشکی متوسط در مرحله قبل از گلدهی جهت افزایش بیوسنتز برخی ترکیبات فیتوشیمایی گیاه مفراح پیشنهاد می گردد.

---

• مشاهده مقاله

40. تاثیر قارچ مایکوریزا آرباسکولار روی عملکرد و برخی از شاخص‌های فیزیولوژیک گلرنگ در شرایط کم‌آبی

هادی اسدپور؛ سعید حضرتی؛ امیر رضا صادقی؛ بهمن پاسبان اسلام

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 مرداد 1400

چکیده

  قارچ‌های میکوریزایی از طریق ایجاد تغییرات روی برخی از خصوصیات ریشه، جذب عناصر غذایی و آب در گیاهان میزبان اثرات تنش خشکی را کاهش می‌دهد. به منظور بررسی تاثیر قارچ مایکوریزا آرباسکولار بر برخی از خصوصیات گلرنگ بهاره رقم صفه تحت شرایط کم‌آبی، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1398 در مزرعه ...  بیشتر قارچ‌های میکوریزایی از طریق ایجاد تغییرات روی برخی از خصوصیات ریشه، جذب عناصر غذایی و آب در گیاهان میزبان اثرات تنش خشکی را کاهش می‌دهد. به منظور بررسی تاثیر قارچ مایکوریزا آرباسکولار بر برخی از خصوصیات گلرنگ بهاره رقم صفه تحت شرایط کم‌آبی، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1398 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید مدنی استان آذربایجان شرقی به اجرا در آمد. نتایج نشان داد بیشترین و کمترین میزان عملکرد گلبرگ در شرایط عدم تنش کم‌آبی و تنش ‌کم‌آبی از مرحله گلدهی به ترتیب به میزان 6/281 و 3/197 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. در تیمار عدم تنش کم‌آبی بیشترین درصد روغن دانه به میزان 65/30 درصد مربوط به تیمار بذر با قارچ بود. بیشترین عملکرد روغن از تیمار عدم تنش‌ کم‌آبی 9/1098 کیلوگرم در هکتار، همچنین در تلقیح بذر با قارچ مایکوریزا آرباسکولار 8/1107 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. بیشترین میزان عملکرد دانه (4/4884 کیلوگرم در هکتار) در تیمار بدون تنش کم‌آبی در تلقیح بذر و خاک با قارچ بدست آمد. با توجه به نتایج تنش کم‌آبی منجر به کاهش عملکرد شده و تلقیح با قارچ مایکوریزا آرباسکولار به خصوص تلقیح بذر و خاک، عملکرد گیاهان تحت تنش کم‌آبی را به واسطه اثر مثبت در فرآیند جذب مواد غذایی و آب، رشد و نمو را بهبود بخشید و گیاهان تلقیح شده با قارچ مایکوریزا آرباسکولار در مقایسه با گیاهان تلقیح نشده از رشد، عملکرد و محتوی روغن بهتری در شرایط تنش کم‌آبی برخوردار بودند.

---

• مشاهده مقاله

41. مقایسه عملکرد کمی و کیفی نسبت‌های جایگزینی کشت مخلوط کاسنی با یونجه یک‌ساله در سطوح مختلف تغذیه

مهرنوش گرشاسبی؛ محمد رفیعی الحسینی؛ سینا فلاح؛ علی اشرف جعفری؛ شمسعلی رضازاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 شهریور 1400

چکیده

  برخی گیاهان دارویی نقش مهمی در تولید علوفه با کیفیت دارند نقش مهمی دارند و ضمن کاهش هزینه‌های تولید به حفاظت محیط زیست نیز کمک می کنند.جهت بررسی اثر منابع مختلف کود و نسبت‌های مختلف کشت مخلوط جایگزینی کاسنی و یونجه یکساله اسکوتالاتا، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 99-1398 در مزرعه آزمایشی ...  بیشتر برخی گیاهان دارویی نقش مهمی در تولید علوفه با کیفیت دارند نقش مهمی دارند و ضمن کاهش هزینه‌های تولید به حفاظت محیط زیست نیز کمک می کنند.جهت بررسی اثر منابع مختلف کود و نسبت‌های مختلف کشت مخلوط جایگزینی کاسنی و یونجه یکساله اسکوتالاتا، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 99-1398 در مزرعه آزمایشی واقع در شهرستان بهبهان به اجرا در آمد. فاکتور اول نوع نهاده تغذیه‌ای (شیمیایی، آلی و تلفیقی) شامل سه سطح کود شیمیایی (اوره + سوپرفسفات تریپل)، کود ورمی‌کمپوست و کود تلفیقی (کود زیستی نیتروکسین + فسفات بارور2+ 50 درصد کود شیمیایی) بود و فاکتور دوم نسبت‌های مختلف کشت در پنج سطح شامل: کشت خالص کاسنی (SC)، کشت خالص یونجه (SM)، یک ردیف کاسنی: یک ردیف یونجه (C1M1)، یک ردیف کاسنی: دو ردیف یونجه (C1M2) و دو ردیف کاسنی: یک ردیف یونجه (C2M1) بودند. نتایج نشان داد که بالاترین عملکرد علوفه خشک کاسنی و یونجه (به ترتیب04/4 و 63/4 تن در هکتار) در تیمار تک‌کشتی و منبع کود شیمیایی حاصل شد. نسبت‌های کشت مخلوط و کاربرد کودهای تلفیقی و ورمی‌کمپوست موجب بهبود پروتئین خام و خاکستر یونجه و بهبود فیبر خام علوفه کاسنی بدون کاهش در سایر صفات کیفی شدند. ارزیابی نسبت برابری زمین نشان دهنده برتری تمام نسبت‌های کشت مخلوط نسبت به تک‌کشتی این گیاهان بود. درنهایت تیمارهای کشت مخلوط C1M1 و C2M1 با نسبت برابری زمین 3/1 و مجموع عملکرد 44/5 و 95/4 تن در هکتار و کاربرد کود تلفیقی به عنوان تیمارهای برتر شناخته شدند.

---

• مشاهده مقاله

42. ارزیابی زمان محلول‌پاشی و کود ‌نانو‌ذره کبالت به‌روش شیمیایی و شیمی‌سبز بر بر برخی شاخص‌های زراعی وکیفی لوبیا‌چشم‌بلبلی Vigna unguiculata L.))

مه لقا کیخا؛ مهدی دهمرده؛ عیسی خمری؛ زیبا سوری نظامی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 شهریور 1400

چکیده

  به‌منظور ارزیابی تاثیر زمان محلول‌پاشی و کود نانوذره کبالت بر شاخص‌های زراعی و کیفی لوبیا چشم‌بلبلی این تحقیق در سال زراعی 96-97 به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل انجام شد. تیمارهای آزمایش در چهار سطح، شامل عدم کاربرد نانوذره کبالت، نانو‌ذره با منشا -گیاهی، نانو‌ذره ...  بیشتر به‌منظور ارزیابی تاثیر زمان محلول‌پاشی و کود نانوذره کبالت بر شاخص‌های زراعی و کیفی لوبیا چشم‌بلبلی این تحقیق در سال زراعی 96-97 به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل انجام شد. تیمارهای آزمایش در چهار سطح، شامل عدم کاربرد نانوذره کبالت، نانو‌ذره با منشا -گیاهی، نانو‌ذره با منشا شیمیایی و ترکیب نانوذره گیاهی و شیمیایی، به‌عنوان فاکتور اول و زمان محلول‌پاشی در دو سطح چهار و شش برگی) به‌عنوان فاکتور دوم بودند. تراکم کاشت لوبیا چشم ‌بلبلی 20 بوته در متر‌مربع بود و آبیاری دو بار در هفته انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که زمان محلول‌پاشی و کاربرد کود نانوذره با منشا شیمیایی و گیاهی، اثر معنی‌داری بر تمامی صفات مورد بررسی داشتند. بر اساس نتایج مقایسه میانگین، بیشترین میزان کلروفیل a (25/13 میکروگرم در گرم برگ)، کلروفیل b (50/7 میکروگرم در گرم برگ)، کاروتنویید (63/3 میکروگرم در گرم برگ)، همچنین ارتفاع بوته (84/34 درصد)، تعداد نیام در بوته (26/28 درصد)، عملکرد بیولوژیک (64/45 درصد)، عملکرد اقتصادی (10/59) نسبت به تیمار شاهد، آهن (26/0 پی-پی‌ام) و پروتئین برگ (46/14 پی‌پی‌ام)، از مرحله شش برگی و از کاربرد توام کود نانو‌ذره کبالت با منشا شیمیایی و گیاهی به‌دست آمد. از نظر تمام صفات مورد اندازه‌گیری، به‌نظر می‌رسد کاربرد هم‌زمان نانوذره کبالت به‌صورت شیمیایی و گیاهی، از طریق بهبود سیستم فتوسنتزی، افزایش دوام برگ و میزان فتوسنتز، منجر به افزایش عملکرد بیولوژیک و اقتصادی خواهد شد.

---

• مشاهده مقاله

43. اثر سطوح مختلف آبیاری و کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد برخی ارقام گلرنگ در استان البرز

فاطمه قبادی؛ ناصر مجنون حسینی؛ مصطفی اویسی؛ غلام عباس اکبری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 شهریور 1400

چکیده

  جهت بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری و کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد برخی ارقام گلرنگ در استان البرز، آزمایشی به‌صورت کرت‌های دوبار خرد شده با سه فاکتور در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 98-1397 و در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در کرج اجرا شد. فاکتور اصلی سطوح آبیاری (نرمال، ...  بیشتر جهت بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری و کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد برخی ارقام گلرنگ در استان البرز، آزمایشی به‌صورت کرت‌های دوبار خرد شده با سه فاکتور در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 98-1397 و در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در کرج اجرا شد. فاکتور اصلی سطوح آبیاری (نرمال، تا نیمه گل‌دهی و آبیاری تا آغاز پر شدن دانه)، فاکتور فرعی کود نیتروژن (100 و 50 د صد نیاز گیاه) و فرعی فرعی ارقام پدیده، پرنیان، گلدشت و گلمهر بودند. اثر فاکتورهای آبیاری، نیتروژن و رقم در صفات قطر و تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، وزن هزاردانه، عملکرد دانه و زیست توده در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. قطع آبیاری در مرحله آغاز دانه‌بندی و 50 درصد گل‌دهی به ترتیب منجربه کاهش 5/40 و 3/69 درصدی عملکرد دانه نسبت به آبیاری نرمال گردید. با کاهش 50درصدی نیتروژن نسبت به تأمین کامل آن، عملکرد دانه 7/25 درصد و زیست توده 1/20 درصد کاهش یافت. برهمکنش سطوح آبیاری و نیتروژن نشان داد که تأمین 100درصد نیاز نیتروژن درشرایط تنش خشکی مانع افت شدیدتر عملکرد شد. در این آزمایش در برهمکنش سطوح آبیاری و ارقام، رقم گلدشت برای صفت قطرطبق و ارقام گلدشت و پرنیان برای صفات تعداد دانه در طبق و وزن هزار دانه، برتری نشان دادند. ارقام پدیده و گلمهر برای این صفات تغییر معنی‌داری نشان ندادند.

---

• مشاهده مقاله

44. تأثیر تغییر اقلیم بر امنیت غذایی ایران: پیش‌بینی پتانسیل عملکرد و تولید گیاهان زراعی استراتژیک کشور با استفاده از مدل SSM-iCrop2

علیرضا نه بندانی؛ مجتبی سعادتی؛ مهدی گودرزی؛ افشین سلطانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 شهریور 1400

چکیده

  خطر کاهش امنیت غذایی ناشی از تغییرات اقلیمی یکی از چالش‌های عمده قرن 21 است. این مطالعه با هدف پیش‌بینی پتانسیل عملکرد و تولید گیاهان زراعی استراتژیک کشور تحت تأثیر سناریوهای تغییر اقلیمی انجام گرفت. در این تحقیق پتانسیل عملکرد و تولید 17 گیاه زراعی (گندم، جو، برنج، لوبیا، کلزا، نخود، ذرت دانه‌ای، پنبه، عدس، سیب زمینی، کنجد، سویا، ...  بیشتر خطر کاهش امنیت غذایی ناشی از تغییرات اقلیمی یکی از چالش‌های عمده قرن 21 است. این مطالعه با هدف پیش‌بینی پتانسیل عملکرد و تولید گیاهان زراعی استراتژیک کشور تحت تأثیر سناریوهای تغییر اقلیمی انجام گرفت. در این تحقیق پتانسیل عملکرد و تولید 17 گیاه زراعی (گندم، جو، برنج، لوبیا، کلزا، نخود، ذرت دانه‌ای، پنبه، عدس، سیب زمینی، کنجد، سویا، چغندرقند، نیشکر، آفتابگردان، یونجه و ذرت علوفه‌ای) در سطح کل کشور در شرایط فعلی (دوره زمانی 1384 تا 1393) و دو سناریوی اقلیمی آینده خوش‌بینانه (افزایش 5/1 درجه سانتی گراد دما همراه با افزایش 14 درصد بارش دوره زمانی 1384 تا 1393) و بدبینانه (افزایش 5/1 درجه سانتی گراد دما همراه با کاهش 14 درصد بارش دوره زمانی 1384 تا 1393) با استفاده از مدل گیاهی SSM-iCrop2 برآورد شد. نتایج نشان داد سناریوی بدبینانه باعث کاهش پتانسیل تولید گندم و حبوبات (حدود 1 درصد) و سناریوی خوش‌بینانه باعث افزایش پتانسیل تولید این محصولات (به ترتیب 4 و 2 درصد) می‌شود. هر دو سناریوی تغییر اقلیم باعث کاهش پتانسیل تولید برنج، سیب‌زمینی، دانه‌های روغنی و گیاهان قندی (به ترتیب 4، 10، 5 و 7 درصد) می‌شود. همچنین، پتانسیل تولید گیاهان علوفه‌ای در هر دو سناریوی تغییر اقلیم بدبینانه و خوش‌بینانه افزایش می‌یابد. نتایج حاکی از آن بود که مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر تغییرات عملکرد گیاهان زراعی در اقلیم آینده کاهش طول دوره رشد، کارایی استفاده از تشعشع و کارایی تعرق خواهند بود. به طور کلی، گیاهان گندم، جو، سیب زمینی و نیشکر بیشتر از سایر گیاهان تحت تأثیر تغییرات اقلیمی قرار گرفتند.

---

• مشاهده مقاله

45. تاثیرکاربرد توام ورمی‌کمپوست و باکتری‌های ریزوسفری محرک رشد گیاه بر عملکرد دانه کنجد

عبدالرضا اخگر؛ پریسا ستوده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 شهریور 1400

چکیده

  به منظور بررسی تأثیر کاربرد توام ورمی‌کمپوست و باکتری‌های محرک رشد بر شاخص‌های عملکرد، درصد روغن و پروتئین و غلظت عناصر در دانه کنجد (.indicum L Sesamum) یک آزمایش گلخانه‏ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملأ تصادفی با چهار تکرار در دانشگاه ولی عصر رفسنجان در سال 1393 به اجرا درآمد. فاکتورهای آزمایش شامل ورمی‌کمپوست در چهار سطح (صفر (V0)، یک ...  بیشتر به منظور بررسی تأثیر کاربرد توام ورمی‌کمپوست و باکتری‌های محرک رشد بر شاخص‌های عملکرد، درصد روغن و پروتئین و غلظت عناصر در دانه کنجد (.indicum L Sesamum) یک آزمایش گلخانه‏ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملأ تصادفی با چهار تکرار در دانشگاه ولی عصر رفسنجان در سال 1393 به اجرا درآمد. فاکتورهای آزمایش شامل ورمی‌کمپوست در چهار سطح (صفر (V0)، یک (V1)، دو (V2) و چهار (V3) درصد) و باکتری‌های محرک رشد در پنج سطح (بدون باکتری (B0)، تلقیح با یک باکتری از گروه سودوموناس‏های فلورسنت دارای توان حل فسفات‏های معدنی (B1)، تلقیح با جدایه‏ای از باکتری‌‏های آزوسپیریلوم (B2) و ازتوباکتر (B3) با توان تثبیت نیتروژن، و تلقیح مخلوط سه باکتری (B4)) بودند. نتایج نشان داد که کاربرد ورمی‌کمپوست و باکتری‌های محرک رشد، هر یک به تنهایی باعث افزایش معنی‏دار درصد روغن (به‏ترتیب تا 7/80 و 4/15 درصد)، غلظت پتاسیم، آهن و منگنز دانه کنجد شدند. همچنین کاربرد توام ورمی‌کمپوست و باکتری‌های محرک رشد توانست به‌طور معنی‌داری تعداد و وزن دانه، تعداد و وزن کپسول، میزان پروتئین دانه، غلظت نیتروژن، فسفر و مس دانه را افزایش دهد. در مجموع کاربرد توام ورمی‌کمپوست و باکتری‌های محرک رشد، از طریق رابطه هم‏افزایی باعث افزایش عملکرد دانه کنجد و محتوای عناصر معدنی آن شدند.

---

• مشاهده مقاله

46. تجزیه به مؤلفه‌های اصلی برخی از ژنوتیپ‌های ایرانی و خارجی گلرنگ با استفاده از صفات مورفولوژی و زراعی

حمید جباری؛ حمیدرضا فنایی؛ فرناز شریعتی؛ حمید صادقی گرمارودی؛ محمد عباسعلی؛ امیر حسین امیدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 مهر 1400

چکیده

  این مطالعه با هدف ارزیابی تنوع ژنتیکی 122 ژنوتیپ گلرنگ موجود در مؤسسه تحقیقات ژنتیک گیاهی و گیاهان زراعی (IPK) و مرکز بین‌المللی‌ اصلاح‌ گندم‌ و ذرت (CIMMYT)‌ و مقایسه خصوصیات زراعی آن‌ها با پنج رقم زراعی گلرنگ کشور طی سال زراعی 97-1396 به صورت آگمنت بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر ...  بیشتر این مطالعه با هدف ارزیابی تنوع ژنتیکی 122 ژنوتیپ گلرنگ موجود در مؤسسه تحقیقات ژنتیک گیاهی و گیاهان زراعی (IPK) و مرکز بین‌المللی‌ اصلاح‌ گندم‌ و ذرت (CIMMYT)‌ و مقایسه خصوصیات زراعی آن‌ها با پنج رقم زراعی گلرنگ کشور طی سال زراعی 97-1396 به صورت آگمنت بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج انجام شد. نتایج بیانگر وجود تنوع ژنتیکی بالا در ژرم پلاسم مورد مطالعه بود. در بین ژنوتیپ‌های مورد مطالعه 36 ژنوتیپ بی‌خار، 81 ژنوتیپ خاردار و 10 ژنوتیپ با خار کم وجود داشت. تجزیه به مؤلفه‌های اصلی منجر به شناسایی سه مؤلفه اصلی شد که در مجموع 5/56 درصد از تغییرات کل را توجیه کردند. مؤلفه اول با توجیه 5/29 درصد تغییرات کل به عنوان مؤلفه اجزای عملکرد و عامل دوم با توجیه 9/15 درصد از واریانس کل به عنوان مؤلفه فنولوژی و معماری گیاه نام‌گذاری شد. گروه‌بندی از طریق تجزیه مؤلفه‌های اصلی ژنوتیپ‌ها را به چهار گروه تقسیم نمود. گروه اول از مقادیر بالای عملکرد دانه برخوردار بودند و ژنوتیپ شماره 70 با بیشترین عملکرد دانه (5667 کیلوگرم در هکتار) در این گروه قرار گرفت. مقادیری عددی اجزای عملکرد نظیر وزن هزار دانه، تعداد طبق و تعداد دانه در بوته در گروه سوم بالاتر از سایر گروه‌ها بود. در مجموع ژنوتیپ آلمانی شماره 70 با عملکرد دانه زیاد به همراه ژنوتیپ شماره 45 با گل‌دهی زودهنگام می‌توانند در برنامه‌های به نژادی گلرنگ مورد استفاده قرار گیرند.

---

• مشاهده مقاله

47. بررسی نسبت‌های مختلف نیتروژن، فسفر و پتاسیم بر برخی صفات رویشی و زایشی ارقام مختلف تمشک سیاه در گلخانه

امیرعلی محمدی؛ مهدی حدادی نژاد؛ حسین صادقی؛ کامران قاسمی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 مهر 1400

چکیده

  تمشک سیاه از گیاهان معتدله است که امکان تولید محصول در گلخانه جهت تولید میوه خارج از فصل و حصول سود بیشتر نیز برای آن وجود دارد. این پژوهش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار به‌صورت گلدانی، در بستر خاکی حاوی نسبت 1:1:1 خاک لومی، ماسه و ماده آلی، انجام شد. فاکتور اول رقم (زودرس، میان‌رس و دیررس) و فاکتور دوم برنامه تغذیه‌ای ...  بیشتر تمشک سیاه از گیاهان معتدله است که امکان تولید محصول در گلخانه جهت تولید میوه خارج از فصل و حصول سود بیشتر نیز برای آن وجود دارد. این پژوهش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار به‌صورت گلدانی، در بستر خاکی حاوی نسبت 1:1:1 خاک لومی، ماسه و ماده آلی، انجام شد. فاکتور اول رقم (زودرس، میان‌رس و دیررس) و فاکتور دوم برنامه تغذیه‌ای در شش سطح از عناصر NPK (N0P0K0(شاهد)، N50P0K0، N50P0K25، N50P0K50، N50P25K50، N50P12.5K25 کیلوگرم در هکتار) بوده که به صورت کودآبیاری اعمال گردید. نتایج نشان داد کاربرد عناصر غذایی موجب شده بیشترین میزان عناصر نیتروژن و پتاسیم در رقم دیررس حاصل شود. بیشترین طول شاخه و شاخص سبزینگی در تیمار N50P0K25 دیده شد؛ همچنین پاسخ گیاه تمشک به نسبتهای مختلف عناصر غذایی از نظر وزن تر شاخه در ارقام مختلف روند متفاوتی را نشان داد با این حال بیشترین وزن تر شاخساره در رقم دیررس و در دو تیمار N50P0K0 و N50P0K50 دیده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که حداکثر عملکرد در ارقام زودرس و میانرس در تیمار N50P0K25 و در رقم دیررس در تیمار حاوی فسفر (N50P25K50) حاصل گردید. همچنین بیشترین مقدار مواد جامد محلول در رقم زودرس و تیمار N50P0K25 به میزان 9/12 درجه بریکس بدست آمد. بطورکلی هرچند استفاده از عناصر غذایی NPK در اکثر صفات مورد بررسی اثر گذار بود ولی نقش N و K در بهبود صفات رویشی و زایشی در تمشک به ویژه برای دو رقم زودرس و میانرس ملموس‌تر بود.

---

• مشاهده مقاله

48. تاثیر مدیریت کود، شخم و آبیاری بر میزان آبشویی نیتروژن، صفات کمی و کیفی کلزا (Brassica napus L.) در خاک شنی

قربان خدابین؛ مژده سادات خیاط مقدم؛ شهریار کاظمی؛ مهسا رفعتی آلاشتی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 مهر 1400

چکیده

  به منظور بررسی تأثیر سیستم‎های مختلف خاکورزی در شرایط کم‎آبیاری به همراه کاربرد کود اوره و ورمی‎کمپوست بر عملکرد کمّی و کیفی کلزا و برآورد مقدار آبشویی نیترات از خاک شنی، آزمایشی به‎صورت کرت‎های دوبار خرد شده در قالب بلوک‎های کامل تصادفی با سه تکرار و در دو سال زراعی 1398-1396 در موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع واقع در استان البرز ...  بیشتر به منظور بررسی تأثیر سیستم‎های مختلف خاکورزی در شرایط کم‎آبیاری به همراه کاربرد کود اوره و ورمی‎کمپوست بر عملکرد کمّی و کیفی کلزا و برآورد مقدار آبشویی نیترات از خاک شنی، آزمایشی به‎صورت کرت‎های دوبار خرد شده در قالب بلوک‎های کامل تصادفی با سه تکرار و در دو سال زراعی 1398-1396 در موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع واقع در استان البرز انجام گرفت. از لحاظ عملکرد دانه و روغن بین شخم حداقل و شخم معمول تفاوت معنی‎داری وجود نداشت، از طرف دیگر در سیستم بدون شخم عملکرد روغن به میزان 22 درصد نسبت به شخم حداقل و 5/21 درصد نسبت به شخم معمول کاهش یافت. کاربرد تلفیقی کود ورمی‎کمپوست و اوره در شرایط آبیاری مطلوب، منجر به افزایش عملکرد روغن (24درصد نسبت به شاهد) کلزا شد. در هر سه نظام شخمی بیشترین میزان آبشویی نیتروژن در شرایط کاربرد کود اوره بدست آمد به طوری‎که در مقایسه با کاربرد ورمی‎کمپوست و تیمار تلفیقی کود به ترتیب 67 و 50 درصد در بدون شخم، 50 و 36 درصد در شخم حداقل و 49 و 34 درصد در بدون شخم بیشتر بود. تنش کم‎آبی باعث کاهش 6/7 درصدی لینولئیک اسید شد. بیشترین میزان اولئیک اسید (9/63 درصد) و لینولئیک اسید (7/20 درصد) به‎ترتیب در تیمار خاکورزی حداقل×کود تلفیقی و خاکورزی حداکثر×کود اوره مشاهده شد. از نتایج بدست آمده می‌توان نتیجه گرفت شخم حداقل و جایگزینی کود اوره با ورمی‎کمپوست با کاهش هدر رفت نیتروژن و همچنین تعدیل شرایط تنش ناشی از خشکی منجر به افزایش در عملکرد دانه و روغن کلزا می‌شود.

---

• مشاهده مقاله

49. اثر محلول پاشی با اسید‌های آمینه و همزیستی با گونه‌های قارچ مایکوریزا بر خصوصیات گیاه دارویی همیشه بهار (Calendula officinalis)

مهدی طاهری اصغری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 مهر 1400

چکیده

  به منظور بررسی اثر محلول پاشی اسیدهای آمینه و کاربرد قارچ مایکوریزا بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی همیشه بهار (Calendula officinalis L.) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار، طی سال های زراعی 99-1398 و 98- 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل سه گونه قارچ مایکوریزا ...  بیشتر به منظور بررسی اثر محلول پاشی اسیدهای آمینه و کاربرد قارچ مایکوریزا بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی همیشه بهار (Calendula officinalis L.) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار، طی سال های زراعی 99-1398 و 98- 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل سه گونه قارچ مایکوریزا (شاهد، Glomus mosseae، G.etunicatum و G. intraradices) و سطوح کود اسید آمینه سورن (این ترکیب تجاری حاوی انواع اسید آمینه های ضروری برای گیاه است) شامل بدون محلول‌پاشی و محلول پاشی در دو مرحله ساقه دهی و گل دهی بود. نتایج نشان داد تلقیح با مایکوریزا بر همه صفات مورد بررسی معنی دار بود. همچنین اثر کود اسید آمینه بر همه صفات به جز درصد اسانس و عملکرد عصاره اثر معنی‌داری داشت. در بین مایکوریزاهای مورد استفاده، Glomus mosseae توانست در بیشتر صفات نسبت بقیه قارچ‌ها برتری داشته باشد. بیشترین عملکرد بذر از تیمار کود اسید آمینه و Glomus mosseae با مقدار 2343 کیلوگرم در هکتار و بیشترین عملکرد اسانس نیز از تیمار Glomus mosseae با مقدار 74/7 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. با نتایج بدست آمده می‌توان گفت استفاده از کودهای دارای اسید آمینه به همراه تلقیح با مایکوریزا اثر مثبتی بر صفات گیاه دارویی همیشه بهار دارد.

---

• مشاهده مقاله