نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مسعود لکزائی ¹
• علی نخزری مقدم ²
• مهدی ملاشاهی ²
• عباس بیابانی ³

¹ دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبدکاووس، گنبدکاووس، ایران.

² استادیار، گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبدکاووس، گنبدکاووس، ایران.

³ دانشیار، گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبدکاووس، گنبدکاووس، ایران.

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر آرایش کاشت، کود نیتروژن و مگافول بر عملکرد، اجزای عملکرد و پروتئین دانه نخود تحت شرایط دیم، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه گنبدکاووس در سال زراعی 97-1396 اجرا شد. عامل آرایش کاشت در سه سطح شامل 30×11، 45×4/7 و 60×5/5 سانتی‎متر (تراکم 30 بوته در مترمربع) و عامل مصرف کود در پنج سطح شامل عدم مصرف و مصرف 50 و 100 کیلوگرم نیتروژن خالص و مصرف یک و دو لیتر مگافول در هکتار بودند. بیش‎ترین تعداد دانه در بوته و عملکرد دانه مربوط به آرایش‌های کاشت 30×11 و 45×4/7 و کم‎ترین آن مربوط به آرایش کاشت 60×5/5 سانتی‎متر بود. عملکرد دانه با کاربرد 100 و 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بیش از تیمارهای دیگر بود. بیش‎ترین و کم‎ترین درصد پروتئین دانه به‎ترتیب مربوط به آرایش کاشت 60×5/5 و 30×11 سانتی‎متر بود. وزن 1000 دانه با کاربرد 100 و 50 کیلوگرم نیتروژن و دو لیتر مگافول در هکتار بیش از سایر تیمارها بود. شاخص برداشت با کاربرد کود حداکثر و در تیمار عدم مصرف کود حداقل بود. در مجموع، با توجه به تأثیر بیش‌تر نیتروژن بر عملکرد دانه نسبت به مگافول و عدم وجود تفاوت معنی‌دار بین مصرف 100 و 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار، به‌نظر می‌رسد مصرف 50 کیلوگرم نیتروژن و آرایش کاشت 30×11 مناسب‌ترین توصیه جهت کاشت نخود دیم در منطقه گنبدکاووس باشد.

کلیدواژه‌ها

• تراکم
• دانه در بوته
• شاخص برداشت
• کود
• وزن هزار دانه

عنوان مقاله [English]

Effect of Planting Pattern and Nitrogen and Megafol on Yield, Yield Components, and Grain Protein of Chickpea under Rainfed Conditions

نویسندگان [English]

• Masoud Lakzaei ¹
• Ali Nakhzari Moghaddam ²
• Mehdi Mollashahi ²
• Abbas Biabani ³

¹ Former M.Sc. Student, Department of Plant Production, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Gonbad Kavous University, Gonbad Kavous, Iran.

² Assistant Professor, Department of Plant Production, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Gonbad Kavous University, Gonbad Kavous, Iran

³ Associate Professor, Department of Plant Production, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Gonbad Kavous University, Gonbad Kavous, Iran.

چکیده [English]

In order to investigate the effect of planting pattern and nitrogen and megafol on grain yield, yield components, and seed protein of chickpea (Cicer arietinum L.) under rainfed conditions, a factorial experiment has been conducted in a randomized complete block design with three replications in Gonbad Kavous University farm during growth season of 2017-2018. The planting pattern is in three levels of 30×11, 45×7.4, and 60×5.5 cm (30 plants. m^-2) and the factor of use of fertilizers in five levels of non-consumption and consumption of 50 and 100 kg nitrogen and one and two liters of megafol per hectare. The results show that the highest seed yield is related to 30×11 and 45×7.4 and the lowest is related to 60×5.5 cm. Seed per plant and seed yield in application of 100 and 50 kg N ha^-1 has been higher than others. The highest and the lowest protein percentage of seeds is related to 60×5.5 and 30×11 cm. 1000-seed weight in application of 100 and 50 kg N ha^-1 and 2 liters of megafol has been more than other treatments. The harvest index in application of fertilizer is the maximum and in treatment of non-application of fertilizer is the minimum. In addition, because of more effect of nitrogen on seed yield compared to megafol and non-significant differences between consumption of 100 and 50 kg N ha^-1, it seems that consumption of 50 kg N ha^-1 and planting pattern of 30×11 is the most appropriate advice for planting of rainfed chickpea in Gonbad Kavous condition.

کلیدواژه‌ها [English]

• 1000-seed weight
• density
• fertilizer
• harvest index
• seed per plant