نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

2 کارشناس محقق، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مغان، ایران.

3 کارشناس محقق، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سنندج، ایران.

4 کارشناس محقق، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان‌غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ایران.

5 5. کارشناس محقق، مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

6 کارشناس محقق، مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

چکیده

آزمایش بررسی ارزش زراعی براساس مواد 24-17 بخش دوم آیین­نامه اجرایی قانون ثبت ارقام گیاهی توسط مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال و یا نماینده قانونی وی انجام می‌شود. در همین راستا و به‌منظور بررسی ارزش زراعی دو رقم وارداتی نخود (گوکسو و آراز)، آزمایشی به‌صورت طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار و در چهار منطقه مختلف (اشنویه، مغان، سارال و کامیاران) به‌مدت دو سال زراعی (98-1397 و 99-1398) انجام گرفت. نتایج بررسی صفات نشان داد که مقدار عملکرد دانه نخود در منطقه معتدل سرد اشنویه (5/3365 کیلوگرم در هکتار) به‌طور معنی‌داری بیش‌تر از سایر مکان­های موردمطالعه بود. با توجه به معنی‌دارشدن اثر متقابل رقم× مکان بر صفت عملکرد دانه، در مکان­های مختلف ارقام متفاوتی دارای بیش‌ترین عملکرد دانه بودند. بیش‌ترین وزن صددانه مربوط به ارقام آراز (11/39 گرم)، گوکسو (04/37 گرم) و سعید (22/36 گرم) بود. در بین ارقام موردمطالعه رقم گوکسو بیش‌ترین ارتفاع اولین غلاف از سطح زمین (59/21 سانتی‌متر) را داشت و پس از آن ارقام هاشم (13/20 سانتی‌متر)، آراز (43/19 سانتی‌متر)، سعید (02/19 سانتی‌متر) و منصور (08/18 سانتی‌متر) قرار داشتند. ارقام گوکسو، منصور و سعید دارای طولانی­ترین دوره رسیدگی فیزیولوژیک بودند و در عین‌حال دوره رسیدگی فیزیولوژیک در ارقام آراز و آرمان به‌طور معنی‌داری کم‌تر از سایر ارقام بود. ارقام آراز و گوکسو به‌دلیل عملکرد مناسب، وزن صددانه بیش‌تر و ارتفاع بالاتر اولین غلاف از سطح زمین به‌عنوان دو ژرم پلاسم مناسب نخود برای کشت در ایران مطرح هستند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Determining Cultivation‏ ‏‎(Agronomic) Value of Imported Chickpea Cultivars Compared to Iranian Cultivars‎

نویسندگان [English]

  • Babak Darvishi 1
  • Mehrdad Eshghi 2
  • Sarhad Bahrami 3
  • Hamid Nasiri 4
  • Rahmat Azad 2
  • Atefe Khandan 5
  • Rahman Bakhtar 2
  • abbas Norouzi 6

1 Assistant Professor, Seed and Plant Certification and Registration Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Karaj, Iran.

2 Researcher, Agricultural and Natural Resources Research Center of Ardabil, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Moghan, Iran.

3 3. Researcher, Agricultural and Natural Resources Research Center of Kordestan, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Sanandaj, Iran.

4 Researcher, Agricultural and Natural Resources Research Center of Azarbaijanegharbi, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Orumieh, Iran.

5 Researcher, Seed and Plant Certification and Registration Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Karaj, Iran.

6 Researcher, Seed and Plant Certification and Registration Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Karaj, Iran.

چکیده [English]

Value for Cultivation and Use (VCU) test is performed by Seed and Plant Certification and Registration Institute (SPCRI) or its legal representative according to articles 17-24 of second part of the executive regulations of the law on Registration of Plant Varieties. In this regard, in order to value for cultivation and use test of two imported chickpea cultivars (Araz and Goksu), an experiment is conducted based on complete randomized block design in three replications and four locations (Oshnavieh, Moghan, Saral and Kamyaran) during 2018-2019 and 2019-2020. Results show that the amount of chickpea seed yield in Oshnavieh location (temperate cold rejoin) is significantly higher than other studied locations (3365.5 kg.ha-1). Due to the significant interaction of cultivar × location on seed yield, different cultivars have had the highest yield in different locations. The highest 100 seed weight has belonged to Araz (39.11 gr), Goksu (37.04 gr), and Saeed (36.22 gr) cultivars. Goksu has had the highest height of first pod (21.59 cm), followed by Hashem (20.13 cm), Araz (19.43 cm), Saeed (19.02 cm) and Mansour (18.08 cm). Goksu, Mansour and Saeed cultivars has had longest physiological maturity period. The physiological maturity period in Araz and Areman cultivars is significantly shorter than other studied cultivars. Araz and Goksu cultivars are considered two suitable chickpea germplasm for cultivation in Iran due to their appropriate yield, higher 100 seed weight and higher first pod height.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Araz cultivar
  • First pod height
  • Goksu
  • 100 seed weight
  • Yield
Ataei Somagh, H.,  Habibi, H., & Fotokian, M. H. (2017). Effects of irrigation period and surfactant application on some yield and morphological characteristics of chickpea genotypes (Cicer arietinum L.). Environmental Stresses in Crop Sciences, 10(1), 31-44. (In Persian).
Auckland, A. K., & van der Maesen, L. G. J. (1980). Chickpea. In W. R. Fehr., & H. H. Hadley (Eds.). Hybridization of Crop Plants. (pp. 249-259). American Society of Agronomy. Crop Science Society of America.
Bazvand, F., Pezeshkpour, P., & Mirzaie, A. (2015). Chickpea (Cicer arietinume L.) yield and yield components as affected by sowing date and genotype under rainfed conditions. Bulletin of Environment, Pharmacology and Life Sciences, 4, 59-65.
Ceyhan, E., & Avci, M. A. (2005). Combining ability and heterosis for grain yield and some yield components in pea (Pisum sativum L.). Pakistan Journal of Biological Sciences, 8(10), 1447-1452.
Dryland Agriculture Research Institute. (2016). Mansour, New cultivar of chickpea for cultivation in temperate and subtropical regions of the country. Promotional Poster. (In Persian).
Edalat, M., Dadkhodaie, A., & Naderi Kharraji, R. (2015). The interrelationships of chickpea (Cicer arietinum L.) kernel yield and its components under rainfed conditions. Iran Agricultural Research, 34(1), 56-62.
Gupta, M., Manpreet, K., Inderjit, S., Sarvjeet, S., & Gaur, P. M. (2015). Developing chickpea cultivars suitable for mechanical harvesting. Department of Plant Breeding and Genetics, Punjab Agricultural University, Ludhiana, International Crops Research Institute for Semi-Arid Tropics, Patancheru, Hyderabad.
Hoseini, A. (2020). Executive instructions for integrated disease management of Chickpea Ascochyta Blight. Plant Protection Organization. Office of Prevention. pp. 1-7. (In Persian).
Kazemi, H., & Sadegi, S. (2014). Land suitability evaluation of Aq-Qalla region for rainfed Chickpea cropping by Boolean logic and analytical hierarchy process (AHP). Iranian Journal of Dryland Agriculture, 2(1), 1-19. (In Persian).
Mondani, F., & Jalilian, A. (2018). Evaluation of the Interaction between Sowing Date and Cultivar on Different Traits of Chickpea (Cicer arietinum L.) in Kermanshah Climate Conditions. Plant Production technology, 19(1), 37-51. (In Persian).
Olgunlar Company. (2017). Olgunlar Tohumculuk. pp. 1-20. Retrieved from http://www.olgunlar.com.tr
Ozdemir, S. (1996). Path coefficient analysis for yield and its components in chickpea. International Chickpea and Pigeonpea Newsletter, 3, 9-21.
Raziei, T. (2017). Köppen-Geiger climate classification of Iran and investigation of its changes during 20th century. Journal of the Earth and Space Physics, 43(2), 419-439. (In Persian).
Sadeghzdeh Ahari, D. (2017). The effect of seed size on agronomic characteristics, grain yield and drought tolerance of chickpea. Journal of Crops Improvements, 19(1), 69-85. (In Persian).
Saeed, A., Kanouni, H., Sabaghpour, S. H., Farayedi, Y., Sadeghzadeh Ahari, D., Mahdiyih, M., Mahmudi, F., Ashrafi, J., Kheirghu, M., Abdolazimzadeh, R., Piruti, M., Alipour, O., & Akbari Kokia, A. E. (2018). New chickpea variety Ana, suitable for autumn planting at dryland conditions in template and cold regions. Promotional Journal of Dryland Beans, 1(2), 1-16. (In Persian).
Saeed, A., Sabaghpour, S. H.,  Farayedi, Y.,  Kanouni, H., Sadeghzadeh Ahari, D., Kamel, M., Nematifard, M., Shahab, M. R., Mamudi, A. K., Shobeiri, S. S., Mostafayi, H., Jahangiri, A., Mahmudi, F., Mahdiyeh, M., Pezeshkpour, P., Seyedi, F.,  Karimizadeh, R., Armeiun, M., Abdolazimzadeh, R., Akbari Kukia, A.,  Azizi, A., & Seyed Mahmudian, E. (2018). Saeed, A New Chickpea Variety, Suitable for Autumn-Entezari Planting in Template and Cold Regions at Dryland Conditions. Research Achievements for Field and Agriculture Crops, 6(2), 149-164. (In Persian).
Seyedi, M., Azadbakht, A., & Fesahat, A. (2018). Evaluation of growing properties, yield and component yield of three chickpea cultivar in waiting and spring sowing. Journal of Agronomy and Plant Breeding, 14(1), 73-86. (In Persian).
Sharma, P. P., & Maloo, S. R. (1988). Correlation and path coefficient analysis in Bengal gram (Cicer arietinum L.). Madras Agriculture Journal, 75, 95-98.
Singh, K. B., Bejiga, G., & Malhotra, R. S. (1990). Associations of some characters with seed yield in chickpea collection. Euphytica, 49, 83-88.
Singh, K. B., & Saxena, M. C. (1999). Chickpeas. Macmillan Education publications. 409p. London and Bisingtone.
Shobeiri, S. S. (2013). Technical recommendations for planting, holding and harvesting of chickpeas. Agriculture Extension Coordination Management Press. pp. 1-19. Retrieved from http://jci.ut.ac.ir/data/jci/news/Ref.pdf (In Persian).
Yousefi, B., Kazemi Arbat, H., Rahimzadeh Khoyi, F., & Moghaddam, M. (1997). Study for some agronomic traits in chickpea (Cicer arietinum L.) cultivars under two irrigation regimes and path analysis of traits under study. Iranian Journal of Agriculture Science, 28(4), 147-162. (In Persian)