به زراعی کشاورزی - فهرست مقالات

اثر تلفیق کود شیمیایی و دامی بر برخی ویژگی‌ های زراعی و کیفیت روغن دانه آفتابگردان در سیستم‌ های مختلف خاک‌ ورزی

سیاوش آریافر؛ علی رضا سیروس مهر؛ عیسی خمری؛ احمد قنبری؛ اسماعیل سیدابادی

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 715-726

https://doi.org/10.22059/jci.2021.308408.2437

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر سیستم‌های مختلف خاک‌ورزی و تلفیق کود شیمیایی و دامی بر برخی ویژگیهای آفتابگردان، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل در سال زراعی 1398-1397 انجام شد. عامل اصلی سطوح خاک‌ورزی (1- گاوآهن برگردان‌دار و دیسک، 2- پنجه‌غازی و دیسک و 3- دیسک) بود ... بیشتر به‌منظور بررسی تأثیر سیستم‌های مختلف خاک‌ورزی و تلفیق کود شیمیایی و دامی بر برخی ویژگیهای آفتابگردان، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل در سال زراعی 1398-1397 انجام شد. عامل اصلی سطوح خاک‌ورزی (1- گاوآهن برگردان‌دار و دیسک، 2- پنجه‌غازی و دیسک و 3- دیسک) بود و عامل فرعی شامل شاهد (عدم مصرف کود)، کود شیمیایی دی‌آمونیوم‌فسفات به میزان 100 کیلوگرم در هکتار، کود دامی 25 تن در هکتار+ کود شیمیایی دی‌آمونیوم‌فسفات به میزان 100 کیلوگرم در هکتار، کود دامی 50 تن در هکتار+ کود شیمیایی دی‌‌آمونیوم‌فسفات به میزان 100 کیلوگرم در هکتار، کود دامی 25 تن در هکتار و کود دامی 50 تن در هکتار بود. نتایج نشان داد بیش‌ترین عملکرد دانه (5072 کیلوگرم بر هکتار) از تیمار کود دامی 50 تن در هکتار در شرایط خاک‌ورزی با دیسک و درصد روغن (44/44 درصد) از تیمار کود دامی 50 تن در هکتار در شرایط خاک‌ورزی با پنجه‌غازی و دیسک و بیش‌ترین اولئیک‌اسید (61/51 درصد) از تیمار کود دامی 50 تن در هکتار در شرایط خاک‌ورزی با دیسک بهدست آمد. بیش‌ترین میزان کلروفیلهای a، b و کاروتنوئید (به‌ترتیب 253/1، 45/0 و 04/1 میلیگرم بر گرم) از کاربرد 100 کیلوگرم دی‌آمونیوم‌فسفات در هکتار در شرایط خاک‌ورزی با دیسک بهدست آمد. بهطورکلی برای افزایش و بهبود ویژگی‌های کمی و کیفی آفتابگردان استفاده تیمار کود دامی 50 تن در هکتار در شرایط خاک‌ورزی با دیسک مناسب بود.

مدیریت علف های هرز در مرحله گیاهچه‌ ای با تأکید بر پوشش دار کردن بذر برنج در نظام کشت مستقیم

مهدی اسمعیل تبار؛ فایزه زعفریان؛ شهرام نظری؛ رحمت عباسی

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 727-744

https://doi.org/10.22059/jci.2021.313427.2474

چکیده

بهمنظور بررسی اثر مدیریتهای مختلف کنترل علف هرز بر خصوصیات سبزشدن و رشد مورفولوژیک گیاهچه برنج در مرحله گیاهچه‌ای در سیستم زراعی کشت مستقیم، آزمایشی در سال زراعی 1399 در مزرعهای واقع در شهرستان بابلسر (بهنمیر) انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل ارقام شیرودی، ... بیشتر بهمنظور بررسی اثر مدیریتهای مختلف کنترل علف هرز بر خصوصیات سبزشدن و رشد مورفولوژیک گیاهچه برنج در مرحله گیاهچه‌ای در سیستم زراعی کشت مستقیم، آزمایشی در سال زراعی 1399 در مزرعهای واقع در شهرستان بابلسر (بهنمیر) انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل ارقام شیرودی، خزر و هاشمی و مدیریت‌های مختلف کنترل علفهای هرز در پنج سطح شامل پوشش‌دارکردن بذر با کلریدکلسیم، پوششدارکردن بذر با کلریدپتاسیم، وجین، کنترل شیمیایی و شاهد بود. نتایج مقایسه میانگین اثر متقابل مدیریت علف‌های هرز و رقم نشان داد که پوششدارکردن بذر با کلریدکلسیم، کلریدپتاسیم و وجین بهترتیب 55، 68 و 85 درصد در رقم شیرودی، 79، 63 و 54 درصد در رقم خزر و هم‌چنین 30، 58 و 35 درصد در رقم هاشمی توانست وزن خشک علفهای هرز باریک‌برگ را نسبت به تیمار شاهد کاهش دادند. نتایج نشان داد بیش‌ترین درصد سبزشدن با 99، 98 و 95 درصد بهترتیب تحت تیمارهای پوششدارکردن کلریدپتاسیم و کلریدکلسیم و وجین در رقم شیرودی بهدست آمد. بیشترین سرعت سبزشدن نیز در تیمارهای پوششدارکردن بذر کلریدپتاسیم و کلسیم و وجین مشاهده شد. کم‌ترین تراکم علف هرز پهن‌برگ با 91/0 بوته در مترمربع در رقم شیرودی و با مدیریت پوششدارکردن بذر این رقم با کلریدکلسیم بهدست آمد. بالاترین شاخص طولی و وزنی بنیه گیاهچه بهترتیب با 3559 و 137 در رقم شیرودی و تحت مدیریت وجین علفهای هرز بهدست آمد. نتایج نشان داد پوششدارکردن بذر موجب بهبود کارکرد بذر ارقام برنج میشود.

تأثیر کیفیت گیاهچه و تراکم کاشت بر عملکرد، اجزای عملکرد و ویژگی‌ های بیوشیمیایی برنج رقم طارم محلی در کشت اول و راتون

محمدعلی اسماعیلی؛ حبیب الله رنجبر؛ همت اله پیردشتی؛ مرتضی نصیری

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 745-759

https://doi.org/10.22059/jci.2022.322289.2539

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر کیفیت گیاهچه و تراکم کاشت بر عملکرد، اجزای عملکرد و ویژگی‌های بیوشیمیایی برنج رقم طارم محلی در کشت اول و راتون، آزمایشی در سال زراعی 1396 در گلخانه و مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات برنج کشور- معاونت مازندران در آمل اجرا شد. آزمایش به‌صورت کرت‌های دو بار خردشده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار ... بیشتر به‌منظور بررسی تأثیر کیفیت گیاهچه و تراکم کاشت بر عملکرد، اجزای عملکرد و ویژگی‌های بیوشیمیایی برنج رقم طارم محلی در کشت اول و راتون، آزمایشی در سال زراعی 1396 در گلخانه و مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات برنج کشور- معاونت مازندران در آمل اجرا شد. آزمایش به‌صورت کرت‌های دو بار خردشده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار به‌اجرا در آمد. تیمار فاصله کاشت عامل اصلی، تعداد بوته در کپه عامل فرعی و نوع گیاهچه عامل فرعی فرعی بودند. بذرهای برنج در جعبههای نشا در شش تیمار بسترهای متفاوت کشت شد. این بسترها شامل خاک با گوگرد و 50 درصد سبوس برنج (S1)، خاک بدون گوگرد با 25 درصد سبوس برنج (S2)، خاک با گوگرد و 25 درصد سبوس برنج (S3)، خاک با گوگرد، تیوباسیلوس و 50 درصد سبوس برنج (S4)، خاک بدون گوگرد با کمپوست چوب و 25 درصد سبوس برنج (S5)، خاک با گوگرد، تیوباسیلوس و 25 درصد سبوس برنج (S6) درصد حجمی بودند. نتایج کشت اصلی نشان داد که بالاترین عملکرد دانه (5043 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد بیولوژیک (12319 کیلوگرم در هکتار) از تیمار خاک بستر با گوگرد با سبوس 50 درصد حاصل شد. تیمار آرایش کاشت در کشت راتون بر تعداد دانه پوک (1/4)، عملکرد دانه (1617 کیلوگرم درهکتار)، تیمار تعداد بوته در کپه بر تعداد پنجه (3/10)، سطح برگ (6/10 سانتی‌مترمربع)، طول خوشه (4/20 سانتی‌متر) و عملکرد دانه (1613 کیلوگرم در هکتار) و تیمار نوع گیاهچه بر تعداد پنجه (4/10)، تفاوت معنیداری از لحاظ آماری نشان داد. تولید گیاهچه با بستر خاک گوگرد و 50 درصد سبوس برنج بهترین نتایج را در کشت اصلی و راتون نشان داد.

اثر سطوح مختلف آبیاری و کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد برخی ارقام گلرنگ در استان البرز

فاطمه قبادی؛ ناصر مجنون حسینی؛ مصطفی اویسی؛ غلام عباس اکبری

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 761-775

https://doi.org/10.22059/jci.2021.322613.2542

چکیده

جهت بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری و کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد برخی ارقام گلرنگ در استان البرز، آزمایشی به‌صورت کرت‌های دوبار خرد شده با سه فاکتور در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 98-1397 و در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در کرج اجرا شد. فاکتور اصلی سطوح آبیاری (معمول، ... بیشتر جهت بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری و کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد برخی ارقام گلرنگ در استان البرز، آزمایشی به‌صورت کرت‌های دوبار خرد شده با سه فاکتور در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 98-1397 و در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در کرج اجرا شد. فاکتور اصلی سطوح آبیاری (معمول، تا نیمه گل‌دهی و آبیاری تا آغاز پر شدن دانه)، فاکتور فرعی کود نیتروژن (100 و 50 د صد نیاز گیاه) و فرعی فرعی ارقام پدیده، پرنیان، گلدشت و گلمهر بودند. اثر فاکتورهای آبیاری، نیتروژن و رقم در صفات تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، وزن هزاردانه، عملکرد دانه و زیست توده معنی‌دار بود. قطع آبیاری در مرحله آغاز دانه‌بندی و 50 درصد گل‌دهی به ترتیب منجربه کاهش 2/16 و 1/68 درصدی عملکرد دانه نسبت به آبیاری معمول گردید. با کاهش 50درصدی نیتروژن نسبت به تأمین کامل آن، عملکرد دانه 5/8 درصد و زیست توده 12 درصد کاهش یافت. برهمکنش سه‌گانه آبیاری، کود و رقم در صفات قطر ساقه و طبق معنی‌دار شد. رقم گلمهر بیشترین و رقم گلدشت کم‌ترین قطر ساقه را در سطوح مختلف آبیاری و کود نشان دادند. برهمکنش سطوح آبیاری و نیتروژن نشان داد که با کاهش سطوح آبیاری، جذب نیتروژن نیز کاهش یافته و باعث کاهش تعداد دانه در طبق می‌شود با این وجود تأمین 100درصد نیاز نیتروژن درشرایط تنش خشکی مانع افت شدیدتر تعداد دانه در طبق می‌شود.

تأثیر تنظیم‌ کننده‌ های رشد گیاهی بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم گندم نان تحت رژیم‌ های مختلف آبیاری

فریده صادقی؛ یوسف سهرابی؛ عادل سی و سه مرده

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 777-792

https://doi.org/10.22059/jci.2021.324046.2555

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی سیتوکینین، جیبرلین و سایکوسل بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم گندم تحت رژیم‌های مختلف آبیاری، آزمایشی به‌صورت کرت‌های دوبار خردشده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کردستان در سال زراعی 96-1395 انجام گرفت. فاکتور آبیاری در چهار سطح دیم، یک آبیاری ... بیشتر به‌منظور بررسی تأثیر تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی سیتوکینین، جیبرلین و سایکوسل بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم گندم تحت رژیم‌های مختلف آبیاری، آزمایشی به‌صورت کرت‌های دوبار خردشده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کردستان در سال زراعی 96-1395 انجام گرفت. فاکتور آبیاری در چهار سطح دیم، یک آبیاری (در مرحله غلاف‌رفتن)، دو آبیاری (در مراحل غلاف‌رفتن+ گلدهی) و سه آبیاری (در مراحل غلاف‌رفتن+ گلدهی+ دانه‌بندی) به‌عنوان عامل اصلی، دو رقم گندم (سیروان و هما) به‌عنوان عامل فرعی و فاکتور محلول‌پاشی با تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی شامل شاهد، جیبرلین (100 میکرومولار)، سیتوکینین (100 میکرومولار) و سایکوسل (سه گرم در لیتر) به‌عنوان عامل فرعی فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد با محلول‌پاشی در مرحله ساقه‌رفتن، در اثر تیمار یک، دو و سه بار آبیاری میزان افزایش عملکرد دانه نسبت به تیمار دیم به‌ترتیب 29، 33 و 43 درصد و در مرحله دانه‌بندی 22، 28 و 33 درصد بود و رقم هما در مقایسه با رقم سیروان عملکرد بیش‌تری تولید کرد. به‌طور کلی، در محلول‌پاشی طی مرحله ساقه‌رفتن، بیش‌ترین عملکرد دانه (504 گرم در مترمربع) تحت تیمارهای سهبار آبیاری و کاربرد سیتوکینین و در محلولپاشی طی مرحله دانه‌بندی، بیش‌ترین عملکرد دانه (6/477 گرم در مترمربع) تحت شرایط سهبار آبیاری و مصرف سایکوسل از رقم هما به‌دست آمد. بنابراین کاربرد حتی یک آبیاری و تنظیم‌کننده‌های رشد سیتوکینین و سایکوسل میتواند عملکرد دانه گندم را افزایش دهد.

‌فراتحلیل برخی عامل‌های زراعی مؤثر بر کاهش عملکرد ذرت علوفه‌ای در ایران

فرهاد عزیزی؛ علی ماهرخ؛ ویدا قطبی؛ فرید گل زردی؛ سید محمد علی مفیدیان؛ محمد زمانیان؛ وحید رهجو؛ مسعود ترابی؛ الیاس سلطانی

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 793-805

https://doi.org/10.22059/jci.2021.326061.2570

چکیده

این مطالعه به‌منظور جزئی‌سازی عامل‌های مدیریتی تأثیرگذار و تأثیرپذیر در امر تولید ذرت علوفه‌ای در کشور و شناسایی عوامل محدودکننده آن انجام شد. در این بررسی داده‌های به‌دست‌آمده از 43 مورد گزارش نهایی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و یا مقاله‌های مستخرج از آن‌ها طی 10 سال اخیر با استفاده از روش فراتحلیل (متاآنالیز) تجزیه‌وتحلیل ... بیشتر این مطالعه به‌منظور جزئی‌سازی عامل‌های مدیریتی تأثیرگذار و تأثیرپذیر در امر تولید ذرت علوفه‌ای در کشور و شناسایی عوامل محدودکننده آن انجام شد. در این بررسی داده‌های به‌دست‌آمده از 43 مورد گزارش نهایی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و یا مقاله‌های مستخرج از آن‌ها طی 10 سال اخیر با استفاده از روش فراتحلیل (متاآنالیز) تجزیه‌وتحلیل شدند. براساس نتایج حاصل از این مطالعه در رابطه با گیاه ذرت علوفه‌ای مشاهده شد که تراکم 65/5 درصد، تنش خشکی 44/13- درصد، رقم 31/0 درصد، تاریخ کاشت 54/2- درصد و کود نیتروژن 00/24 درصد از تغییرات عملکرد علوفه ذرت را توجیه کردند. نتایج این مطالعه نشان داد که با افزایش تراکم بوته بین 80 تا 100 هزار بوته در هکتار، عملکرد حدود 49/9 درصد افزایش معنی‌داری یافت. در شرایط تنش ملایم، تنش شدید و تنش خیلی شدید خشکی، عملکرد علوفه ذرت به‌ترتیب 30/25، 38/14، 99/8 درصد، به‌طور معنی‌داری کاهش یافت. هم‌چنین در مورد ارقام مختلف و گروه‌های مختلف رسیدگی، گروه 700، 83/3 درصد افزایش عملکرد معنی‌داری نسبت به سایر گروه‌ها را موجب شده است. برای تاریخ‌های کاشت ذرت علوفه‌ای بررسی‌شده نسبت به شاهد که نیمه اول خردادماه است کاهش عملکرد علوفه مشاهده شد. در نهایت بیش‌ترین درصد افزایش عملکرد علوفه ذرت، از مصرف 450 کیلوگرم کود اوره در هکتار حاصل شد. به‌طورکلی کود نیتروژن، تنش خشکی و تراکم کاشت به‌ترتیب به‌عنوان مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر عملکرد علوفه ذرت در ایران شناخته شدند.

اثر تاریخ کاشت تأخیری بر صفات فنولوژیک، عملکرد دانه و برخی اسیدهای چرب هیبریدهای جدید آفتابگردان

علیرضا مقدم خمسه؛ سعید سیف زاده؛ جهانفر دانشیان؛ حمیدرضا زاکرین؛ علیرضا ولدآبادی

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 807-824

https://doi.org/10.22059/jci.2022.327169.2582

چکیده

به‌منظور ارزیابی اثر تاریخ کاشت تأخیری بر صفات فنولوژیک، اجزای عملکرد، عملکرد دانه و اسیدهای چرب لینولئیک و لینولنیک هیبریدهای جدید آفتابگردان، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار به‌مدت دو سال زراعی (94-1393 و 95-1394) در مزرعه واقع در بخش دانههای روغنی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال بذر ... بیشتر

بررسی شاخص‌های انتقال مجدد در گندم تحت تأثیر تراکم کاشت و مقادیر کود نیتروژن

حمیدرضا سارلی؛ عباس بیابانی؛ حسین صبوری؛ رحمت اله محمدی گنبد

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 825-840

https://doi.org/10.22059/jci.2022.327287.2584

چکیده

این آزمایش به‌منظور مطالعه تأثیر تراکم بذر در زمان کاشت و مقادیر مختلف کاربرد کود نیتروژن بر شاخص‌های انتقال مجدد گندم (رقم قابوس) در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گنبدکاووس به‌مدت دو سال (98-1397 و 1399-1398) در سه تکرار و به‌صورت اسپلیت-پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی انجام شد. در کرت‌های اصلی، سطوح نیتروژن خالص شامل ... بیشتر این آزمایش به‌منظور مطالعه تأثیر تراکم بذر در زمان کاشت و مقادیر مختلف کاربرد کود نیتروژن بر شاخص‌های انتقال مجدد گندم (رقم قابوس) در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گنبدکاووس به‌مدت دو سال (98-1397 و 1399-1398) در سه تکرار و به‌صورت اسپلیت-پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی انجام شد. در کرت‌های اصلی، سطوح نیتروژن خالص شامل صفر (شاهد)، 46، 92 و 138 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره و در کرت‌های فرعی، تراکم کاشت در شش سطح (150، 225، 300، 375، 450 و 525 بذر در هر مترمربع) قرار گرفت. جهت مطالعه فرایند انتقال مجدد مواد فتوسنتزی به دانه، انتقال مواد فتوسنتزی به تفکیک از برگ‌ها، ساقه اصلی (بدون برگ) و اجزای سنبله بدون دانه بررسی شدند. نتایج نشان داد که از نظر درصد نیتروژن دانه و صفات انتقال مجدد گندم اختلاف معنی‌داری بین تیمارهای تراکم کاشت، کود نیتروژن و اثر متقابل تراکم کاشت× کود وجود داشت. بالاترین درصد نیتروژن دانه (87/1 درصد) در تیمار 138 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و 450 بذر در مترمربع حاصل شد. در سال اول، بالاترین انتقال مجدد از گیاه (528/0 گرم در گیاه) در تیمار 92 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و 375 بذر در مترمربع و در سال دوم، در تیمار شاهد، بالاترین میزان انتقال مجدد (345/0 گرم در گیاه)، در تراکم کاشت 300 بذر در مترمربع مشاهده شد و پس از آن با افزایش تراکم کاشت، از میزان انتقال مجدد کاسته شد.

تأثیر تراکم کاشت در افزایش قدرت رقابتی ارقام نخود (.Cicer arietinum L) در مقابل علف های هرز

فاطمه قاسمی؛ وریا ویسانی؛ مرجان دیانت؛ محمود مرادی

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 841-853

https://doi.org/10.22059/jci.2022.327605.2586

چکیده

استفاده از تراکم و ارقامی که قدرت رقابتپذیری بالایی دارند از راههای مؤثر در کنترل علفهای هرز در سیستم مدیریت تلفیقی است. به‌منظور بررسی امکان افزایش قدرت رقابتی برخی از ارقام نخود دیم در مقابل علفهای هرز با استفاده از تراکم کشت آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه ... بیشتر استفاده از تراکم و ارقامی که قدرت رقابتپذیری بالایی دارند از راههای مؤثر در کنترل علفهای هرز در سیستم مدیریت تلفیقی است. به‌منظور بررسی امکان افزایش قدرت رقابتی برخی از ارقام نخود دیم در مقابل علفهای هرز با استفاده از تراکم کشت آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، ایستگاه گریزه سنندج در سال زراعی 99-1398 اجرا شد. فاکتور اول تراکم نخود در سه سطح 30، 36 و 42 بوته در مترمربع به‌عنوان کرت اصلی، ارقام نخود در هفت سطح شامل آزاد، جم، محلی، هاشم، ILC482، پیروز و کاکا و عملیات مدیریتی در دو سطح وجین کامل در تمام فصل رشد و عدم وجین به‌عنوان فاکتورهای فرعی بودند. براساس نتایج به‌دست‌آمده وجین علف هرز باعث افزایش تعداد غلاف در بوته به میزان 63/35 درصد شد. در عملکرد و اجزای عملکرد نخود بین ارقام موردبررسی تفاوت معنیدار وجود داشت. ارقام ILC482 و کاکا به‌ترتیب از بیش‌ترین و کم‌ترین تعداد شاخه اصلی به میزان 82/3 و 58/2 برخوردار بودند. بیش‌ترین تعداد شاخه فرعی در تراکم 30 بوته در مترمربع به‌دست آمد. بیش‌ترین تعداد غلاف در بوته به میزان 12/14 و 41/13 در ارقام پیروز و جم و کم‌ترین تعداد غلاف در بوته به مقدار 98/7 در رقم هاشم مشاهده شد. حداکثر عملکرد دانه، شاخص تحمل رقابت و کم‌ترین تراکم علف هرز را رقم جم دارا بود. در همه ارقام موردبررسی با افزایش تراکم بوته تعداد دانه در مترمربع، عملکرد دانه و شاخص تحمل رقابت افزایش نشان داد و بیش‌ترین مقدار آنها در تراکم 42 بوته در مترمربع به‌دست آمد.

ارزیابی خصوصیات کمی و کیفی علوفه و دانه اکوتیپ های بومی چاودار در ایران

شکیبا شاهمرادی

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 855-867

https://doi.org/10.22059/jci.2022.328142.2592

چکیده

منابع ژنتیکی بومی چاودار در ایران دارای سازگاری و تنوع بالایی می‌باشد که تأمین علوفه موردنیاز در اقلیمهای مختلف و متنوع کشورمان را مقدور میسازد. در این پژوهش تعداد نُه اکوتیپ چاودار، به‌همراه ارقام تجاری چاودار، جو و تریتیکاله در سه سال زراعی 94-93، 96-95 و 97-96 در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در کرج ارزیابی ... بیشتر منابع ژنتیکی بومی چاودار در ایران دارای سازگاری و تنوع بالایی می‌باشد که تأمین علوفه موردنیاز در اقلیمهای مختلف و متنوع کشورمان را مقدور میسازد. در این پژوهش تعداد نُه اکوتیپ چاودار، به‌همراه ارقام تجاری چاودار، جو و تریتیکاله در سه سال زراعی 94-93، 96-95 و 97-96 در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در کرج ارزیابی شدند. پژوهش شامل سه آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار بود. بررسی صفات فنولوژیکی، مرفولوژیکی و زراعی اکوتیپ‌ها در سال‌های مختلف نشان داد اثر متقابل سال و اکوتیپ بر همه صفات به‌جز صفت روز تا گلدهی معنی‌دار بود. براساس عملکرد علوفه خشک اکوتیپ شماره 119 چاودار دارای بالاترین میانگین بود و رقم تریتیکاله پایینترین میانگین را به‌خود اختصاص داد (به‌ترتیب 68/5 و14/4 تن در هکتار). همبستگی صفات عملکرد علوفه، عملکرد دانه و وزن هزاردانه با سطح برگ پرچم معنی‌دار شد. براساس مقایسه درصد دیواره سلولی بدون همی‌سلولز در علوفه، اکوتیپ شماره 119 و رقم جو والفجر بهطور معنی‌داری پایینتر از سایر نمونهها بودند (به‌ترتیب 60 و 56 درصد). براساس میانگین فیبر موجود در علوفه نیز اکوتیپ شماره 119 پایینترین میانگین را به‌خود اختصاص داد (33 درصد). لذا به‌نظر میرسد اکوتیپ شماره 119 علاوه بر پتانسیل بالای تولید علوفه، دارای کیفیت علوفه مطلوبی نیز می‌باشد.

بررسی اثر کاربرد هیومیک‌اسید و عصاره جلبک دریایی بر رشد و عملکرد کینوا در شرایط تنش خشکی

قباد محمدپور؛ سلیم فرزانه؛ سعید خماری؛ رئوف سید شریفی؛ بهروز اسماعیل پور

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 869-885

https://doi.org/10.22059/jci.2021.312419.2469

چکیده

این پژوهش به‌منظور بررسی تأثیر کاربرد هیومیک‌اسید و عصاره جلبک دریایی بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد کینوا تحت شرایط تنش خشکی در سال 1398-1397 در دو مکان مختلف، شهرستان قصرشیرین و دالاهو به‏صورت کرت‌های یک‌بار خردشده با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سه تیمار آبیاری (آبیاری کامل، قطع آبیاری ... بیشتر این پژوهش به‌منظور بررسی تأثیر کاربرد هیومیک‌اسید و عصاره جلبک دریایی بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد کینوا تحت شرایط تنش خشکی در سال 1398-1397 در دو مکان مختلف، شهرستان قصرشیرین و دالاهو به‏صورت کرت‌های یک‌بار خردشده با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سه تیمار آبیاری (آبیاری کامل، قطع آبیاری در ابتدای گل‏دهی و قطع آبیاری در ابتدای شروع پرشدن دانه) و تیمارهای محلول‌پاشی با مقادیر مختلف هیومیک‌اسید (محلول‌پاشی به مقدار 5/1 کیلوگرم در هکتار و 2 کیلوگرم در هکتار) و عصاره جلبک دریایی (محلول‌پاشی به مقدار 1 کیلوگرم در هکتار و 5/1 کیلوگرم در هکتار) به‌همراه یک تیمار شاهد بودند. نتایج نشان داد که در منطقه دالاهو در شرایط عدم تنش خشکی عملکرد بذر معادل 78/24 درصد بیش‌تر از منطقه قصرشیرین بود. عملکرد بذر در تیمارهای مختلف آبیاری، تحت تأثیر تیمارهای محلول‌پاشی نشان داد که در تمامی تیمارهای آبیاری، تأثیر محلول‌پاشی هیومیک‏اسید و عصاره جلبک بر عملکرد بذر نسبت به شاهد مثبت بود. در شرایط آبیاری کامل بیش‌ترین عملکرد بذر با محلول‌پاشی هیومیک‌اسید به‏دست آمد. درحالی‌که در تیمارهای قطع آبیاری تأثیر عصاره جلبک دریایی روی عملکرد بذر بهتر از هیومیک‌اسید بود. وزن هزاردانه در کینوای تولیدشده در منطقه دالاهو بیش‌تر از منطقه قصرشیرین بود ولی در هر دو منطقه تنش خشکی موجب کاهش وزن هزاردانه شد. در تمامی تیمارهای آبیاری کاربرد هیومیک‌اسید و عصاره جلبک موجب افزایش وزن هزاردانه شد.

پیامد کاربرد زغال گرمایی و گرمابی مانده های گیاهی سیب زمینی بر شناسه های رشد گیاه لوبیا و میکوریزایی‌ شدن آن در تنش خشکی

مهران بیگی خاروانی؛ علی اکبر صفری سنجانی

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 887-901

https://doi.org/10.22059/jci.2022.317724.2512

چکیده

برای بررسی پیامد کاربرد زغال گرمایی و زغال گرمابی فرآوری‌شده از ماندههای گیاه سیبزمینی بر شناسههای رشد گیاه لوبیا، اندازه کلروفیل و میکوریزایی‌شدن ریشه در تنش خشکی، پژوهشی با طرح اسپلیت‌پلات با سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا در سال 1396 انجام شد. کرت اصلی تنش خشکی با دو تیمار و کرت فرعی چهار تیمار ... بیشتر برای بررسی پیامد کاربرد زغال گرمایی و زغال گرمابی فرآوری‌شده از ماندههای گیاه سیبزمینی بر شناسههای رشد گیاه لوبیا، اندازه کلروفیل و میکوریزایی‌شدن ریشه در تنش خشکی، پژوهشی با طرح اسپلیت‌پلات با سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا در سال 1396 انجام شد. کرت اصلی تنش خشکی با دو تیمار و کرت فرعی چهار تیمار بهساز از ماندههای گیاه سیب‌زمینی بود. کاربرد تنش خشکی و بهسازهای گوناگون بر شناسههای رشدی گیاه، اندازه کلروفیل و میکوریزایی‌شدن ریشه پیامد چشمگیر داشت. تنش خشکی مایه کاهش وزن خشک اندام هوایی و ریشه به‌ترتیب به اندازه 8/39 و 1/46 درصدشد، هم‌چنین اندازه کلروفیل a (6/52 درصد)، کلروفیل b (58 درصد)، کلروفیل کل (52/54 درصد) کاهش پیدا کرد. اگرچه گرهزایی ریزوبیومها در تنش خشکی کاهش یافت، اما درصد میکوریزایی‌شدن ریشهها 2/19 درصد افزایش یافت. کاربرد بیوچار مایه افزایش همزیستی گیاه لوبیا با قارچهای میکوریزی شد که در آن میکوریزایی‌شدن ریشه 34/11 درصد و فراوانی اسپورهای آن‌ها در خاک 5/50 درصد افزایش یافت. رشد گیاه و سبزینه آن در خاک تیمارشده با ماندههای خام بیش‌ترین بود و مایه افزایش وزن خشک اندام هوایی (8/49 درصد) و اندازه کلروفیل a و b (54/3 و 8/36 درصد) شد. یافتههای این پژوهش نشان داد که از میان تیمارهای تهیه‌شده از اندام هوایی سیبزمینی بهترین عملکرد مربوط به کاربرد بیوچار آن بود که این تیمار توانست اثرات منفی تنش خشکی بر گیاه لوبیا را کاهش دهد.

مطالعه رفتار رشدی استویا تحت تأثیر الیسیتورهای زیستی و غیرزیستی در شرایط هیدروپونیک

مادح احمدی؛ عظیم قاسم نژاد؛ منصور قربانپور

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 903-918

https://doi.org/10.22059/jci.2021.321904.2535

چکیده

به‌منظور بررسی اثر برخی الیسیتورهای زیستی و غیرزیستی بر جنبه‌های مورفولوژیکی گیاه دارویی استویا در تیمار با آب شور، مطالعه‌ای به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با شش تکرار در شرایط گلخانه و کشت هیدروپونیک انجام شد. برای حصول اطمینان بیش‌تر، آزمایش برای بار دوم نیز تکرار شد. تیمارهای پژوهش حاضر شامل قارچ‌های اندوفیت ... بیشتر به‌منظور بررسی اثر برخی الیسیتورهای زیستی و غیرزیستی بر جنبه‌های مورفولوژیکی گیاه دارویی استویا در تیمار با آب شور، مطالعه‌ای به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با شش تکرار در شرایط گلخانه و کشت هیدروپونیک انجام شد. برای حصول اطمینان بیش‌تر، آزمایش برای بار دوم نیز تکرار شد. تیمارهای پژوهش حاضر شامل قارچ‌های اندوفیت جداسازی‌شده از سرخدار (در سه سطح شاهد، TB20، TB2-3)، تیمار محلول‌پاشی با ملاتونین (در سه سطح شاهد، نیم میکرومولار ملاتونین خالص و نیم میکرومولار عصاره Thymus vulgaris) و سه سطح شوری NaCl (بدون شوری، شوری متوسط 80 میلی‌مولار و شوری زیاد 150 میلی‌مولار آب آبیاری) بود. گیاهان آزمایشی از نقطه نظر صفات مورفولوژیکی موردبررسی قرار گرفتند. در هر دو آزمایش نتایج بیانگر اثر مثبت ملاتونین و اندوفیت بر بهبود ویژگی‌های رشدی گیاه (یک تا دو برابر) تحت تنش شوری بود. با این وجود، در شرایط بدون شوری و کاربرد عصاره آویشن و قارچ اندوفیت TB20 بهترین نتیجه رشد مشاهده شد. اکثر صفات هم‌چون ارتفاع، تعداد برگ، وزن تر و خشک برگ در شرایط غیر شور و کاربرد آویشن و قارچ اندوفیت TB20 در بالاترین میزان خود قرار داشته و نسبت به نمونه شاهد افزایش تقریبی یک و نیم برابری داشتند. باتوجه به اثرات مثبت ملاتونین و اندوفیت به‌ویژه TB20، پیشنهاد می‌شود که از عصاره گیاهان حاوی ملاتونین به‌عنوان تیمار حفاظتی در کشت استویا در شرایط شور استفاده شود.

تأثیر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر ویژگی‌های کمی و کیفی علوفه گوار (لوبیای خوشه‌ای)

محدثه حیدرزاده؛ سید محمدرضا احتشامی؛ محمد ربیعی

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 919-931

https://doi.org/10.22059/jci.2021.324335.2557

چکیده

با وجود پیشرفت صنعت دامپروری در ایران، به تولید گیاهان علوفهای متناسب با این پیشرفت توجه نشده است. از اینرو، این مطالعه در سال 1396، با ضرورت تولید خوراک برای تغذیه دام و طیور و با هدف تعیین بهترین تراکم و تاریخ کاشت بر ویژگی‌های کمی و کیفی علوفه گوار، در ایستگاه مؤسسه تحقیقات برنج کشور- رشت واقع در روستای گیل پردهسر سنگر به اجرا ... بیشتر با وجود پیشرفت صنعت دامپروری در ایران، به تولید گیاهان علوفهای متناسب با این پیشرفت توجه نشده است. از اینرو، این مطالعه در سال 1396، با ضرورت تولید خوراک برای تغذیه دام و طیور و با هدف تعیین بهترین تراکم و تاریخ کاشت بر ویژگی‌های کمی و کیفی علوفه گوار، در ایستگاه مؤسسه تحقیقات برنج کشور- رشت واقع در روستای گیل پردهسر سنگر به اجرا درآمد. در این آزمایش چهار تاریخ کاشت (٢٢ اردیبهشت‌ماه، ٥ خردادماه، ١٩ خردادماه و ٢ تیرماه) و سه تراکم بوته (200، 400 و 600 هزار بوته در هکتار) بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار موردارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تاریخ کاشت 5 خردادماه و تراکم 600 هزار بوته در هکتار از لحاظ عملکرد علوفه تر (02/35 تن در هکتار)، پروتئین خام (02/19 درصد)، ماده خشک (35/54 درصد) و کربوهیدرات (12/26 درصد) بر دیگر تاریخهای کاشت و تراکم بوته تحت آزمایش برتری داشت. بیشترین عملکرد علوفه خشک (1/6 تن در هکتار) و الیاف نامحلول در شوینده خنثی (23/58 درصد) در تاریخ کاشت 22 اردیبهشت‌ماه و تراکم 600 هزار بوته در هکتار مشاهده شد. میزان فیبر خام با تأخیر در کاشت افزایش پیدا کرد، اما مقدار خاکستر تحت تأثیر تاریخ و تراکمهای مختلف کاشت قرار نگرفت. با توجه به نتایج بهدست‌آمده در پژوهش حاضر، جهت حصول بالاترین کمیت و کیفیت علوفه گیاه گوار در استان گیلان، تاریخ کاشت 5 خرداد و تراکم 600 هزار بوته در هکتار توصیه می‌شود.

اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر ویژگی‌های مرفولوژیک، عملکرد کمی و کیفی و اجزای عملکردگوار (Cyamopsis tetragonoloba L.) در رفسنجان

محسن زعفرانیه

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 933-945

https://doi.org/10.22059/jci.2022.325576.2565

چکیده

به‌منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر ویژگی‌های مرفولوژیک، فیزیولوژیک و عملکرد دانه گوار، آزمایشی به‌صورت طرح اسپلیت‌پلات در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 97-98 و 98-99 انجام شد. در این آزمایش تاریخ‌های مختلف کشت به‌عنوان عامل اصلی در نظر گرفته شدند و از تاریخ 15 فروردین‌ماه به‌صورت ماهیانه تا 15 ... بیشتر

بررسی تأثیر کودهای زیستی و شیمیایی بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی سنبل‌الطیب (Valeriana officinalis L.)

مهدی حیدری رهنی؛ محمد نصری؛ یوسف فیلی زاده؛ پورنگ کسرایی

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 947-959

https://doi.org/10.22059/jci.2021.326558.2577

چکیده

در این مطالعه تأثیر کود شیمیایی اوره در پنج سطح (صفر، 30، 60، 90 و 150 کیلوگرم در هکتار) و کودهای زیستی نیتروکسین و فسفربارور2 هرکدام در دو سطح تلقیح و شاهد (عدم تلقیح) بر ویژگی‌های کمی و کیفی گیاه دارویی سنبل‌الطیب نظیر درصد اسید والرنیک، عملکرد اسیدوالرنیک، وزن خشک ریشه، وزن خشک اندامهای هوایی، قطر ریشه، طول ریشه و عرض و طول برگ در سال‌های ... بیشتر در این مطالعه تأثیر کود شیمیایی اوره در پنج سطح (صفر، 30، 60، 90 و 150 کیلوگرم در هکتار) و کودهای زیستی نیتروکسین و فسفربارور2 هرکدام در دو سطح تلقیح و شاهد (عدم تلقیح) بر ویژگی‌های کمی و کیفی گیاه دارویی سنبل‌الطیب نظیر درصد اسید والرنیک، عملکرد اسیدوالرنیک، وزن خشک ریشه، وزن خشک اندامهای هوایی، قطر ریشه، طول ریشه و عرض و طول برگ در سال‌های 99-1395 موردبررسی قرار گرفت. این آزمایش در مزرعه گیاهان دارویی مجتمع کشاورزی هومند آبسرد دماوند مزارع نوین ایرانیان به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد کودهای زیستی و شیمیایی با تأثیر معنیدار بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی سنبل‌الطیب، باعث کاهش اسید والرنیک شدند، اما با افزایش عملکرد ماده خشک مقدار آن در واحد سطح افزایش یافت. بیش‌ترین و کم‌ترین مقدار اسید والرنیک (درصد) به‌ترتیب در شاهد (465/0 درصد) و تیمار کاربرد هم‌زمان کود اوره، نیتروکسین و فسفربارور2 (222/0 درصد) به‌دست آمد. نتایج این پژوهش نشان داد که بیش‌ترین و کم‌ترین وزن خشک ریشه به‌ترتیب در تیمار کاربرد هم‌زمان کود اوره، نیتروکسین و فسفربارور2 (665 کیلوگرم در هکتار) و شاهد (95/214 کیلوگرم در هکتار) به‌دست آمد. این آزمایش نشان داد که کودهای زیستی با افزایش معنیدار عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی سنبل‌الطیب، جایگزینی مناسب برای کودهای شیمیایی در بالابردن کیفیت ترکیبات مؤثره آن‌ها محسوب می‌شوند.

ارزیابی پایداری عملکرد تعدادی از لاین های خیار (Cucumis sativus L.) در کشت های بهاره و پاییزه

عاطفه بیلری؛ جمالعلی الفتی؛ مسعود اصفهانی؛ نادر پیرمرادیان

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 961-975

https://doi.org/10.22059/jci.2022.322875.2545

چکیده

این پژوهش با هدف ارزیابی عملکرد ژنوتیپ‌های خیار در دو فصل کشت و شناسایی ژنوتیپ‌های خیار با پایداری عملکرد بالا اجرا شد. پژوهش در گلخانه گروه علوم باغبانی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان به‌صورت آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی و در دو فصل پاییز و بهار با ۹ ژنوتیپ (لاین) خیار در سه تکرار انجام شد نتایج نشان داد که ... بیشتر

مطالعه غلظت آلاینده های نیترات و فلزات سنگین در خاک و اندام خوراکی کاهو و ارزیابی خطر مصرف آن

محسن سیلسپور

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 977-993

https://doi.org/10.22059/jci.2022.326369.2574

چکیده

بهمنظور ارزیابی غلظت نیترات و فلزات سنگین در خاک و اندام خوراکی کاهو در مزارع دشت ورامین، پژوهش حاضر در سال زراعی 97-1396 انجام شد. برای انجام پژوهش، تعداد 30 مزرعه کاهو در دشت ورامین انتخاب شد. در فصل برداشت کاهو به مزارع فوق مراجعه و نمونهبرداری مرکب از خاک و محصول انجام شد و میانگین غلظت نیترات و فلزات سنگین در خاک و محصول با حدود ... بیشتر بهمنظور ارزیابی غلظت نیترات و فلزات سنگین در خاک و اندام خوراکی کاهو در مزارع دشت ورامین، پژوهش حاضر در سال زراعی 97-1396 انجام شد. برای انجام پژوهش، تعداد 30 مزرعه کاهو در دشت ورامین انتخاب شد. در فصل برداشت کاهو به مزارع فوق مراجعه و نمونهبرداری مرکب از خاک و محصول انجام شد و میانگین غلظت نیترات و فلزات سنگین در خاک و محصول با حدود استاندارد از طریق آزمون تی تکنمونهای، مقایسه آماری شدند. میانگین غلظت نیترات، سرب و کادمیوم در کاهو به‌ترتیب 2756، 46/1 و 11/0 میلی‌گرم در کیلوگرم وزن تازه بود که به‌ترتیب، 8/1، 3/7 و 1/1 برابر استاندارد اعلام‌شده توسط سازمان ملی استاندارد ایران بود. میانگین غلظت نیترات و غلظت کل سرب، کادمیوم و نیکل در خاک مزارع کاهو به‌ترتیب 27، 42، 64/0و 5/42 میلی‌گرم در کیلوگرم بود که غلظت نیترات و سرب به‌ترتیب 35 و 180 درصد بیش‌تر از حد مجاز بود. ارزیابی خطر ناشی از ورود عناصر سنگین به بدن و بیماریهای غیرسرطانی با فرمولهای ارائه‌شده توسط سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا انجام شد. در این راستا از شاخص خطرپذیری به بیماریهای غیرسرطانی (HQ) استفاده شد. شاخص خطرپذیری به بیماری‌های غیرسرطانی برای کلیه آلایندهها، کم‌تر از یک بود که مؤید عدم خطر برای مصرف بود. شاخص تجمع زیستی برای تمام فلزات موردمطالعه، کم‌تر از یک بود. بیش‌ترین عامل تجمع زیستی متعلق به فلز سنگین کادمیوم بود که نشان‌دهنده تمایل کاهو به جذب و انباشت کادمیوم در مقایسه با سایر فلزات سنگین بود. براساس نتایج این پژوهش، احتمال مواجهه با بیمارىهاى غیرسرطانى ناشى از نیترات و فلزات سنگین از مسیر خوردن کاهو بهطور جدى وجود ندارد، اما پایش غلظت نیترات و فلزات سنگین در خاک و کاهو در فواصل زمانى مختلف ضرورى است.

ردیابی ژن tms2 عامل گال طوقه در دو رقم رز تجاری شاخه‌بریده ("Pearl" و"Angelina") به‌وسیله یک نانو زیست حسگر

اکرم وطن‌خواه؛ سعید ریزی؛ زهرا ایزدی؛ عبدالرحمان معتمدی؛ مهدی قاسمی ورنامخواستی

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 995-1005

https://doi.org/10.22059/jci.2022.327046.2580

چکیده

در این پژوهش ژن tms2 عامل گال طوقه در دو رقم رز Rosa hybrida L. ("Pearl" و"Angelina" ) با کمک روشهای الکتروشیمیایی شناسایی شد. در این پژوهش تثبیت و هیبریداسیون توالی تک‌رشته (ssDNA) مربوط به ژن tms2، Agrobacterium tumefaciens با روش طیف‌سنجی امپدانس الکتروشیمیایی بررسی شد. الکترود گرافیتی مغز مداد با نانو موادی شامل گرافن اکساید احیاشده و نانوذرات طلا اصلاح شد. زیستحسگر ... بیشتر

بررسی روش‌های مناسب حفظ اسپات و دانه گرده خرما

عزیز تراهی؛ مریم بروجردنیا

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 1007-1017

https://doi.org/10.22059/jci.2022.325734.2567

چکیده

این پژوهش به‌منظور بررسی روش‌های مختلف حفظ دانهگرده، خوشک و اسپات کامل نر رقم غنامی در قالب طرح کاملاً تصادفی با استفاده از آزمایش فاکتوریل در سه تکرار به‌مدت دو سال (98-1397) در ستاد پژوهشکده خرما و میوه‌های گرمسیری در اهواز انجام شد. فاکتورها شامل نوع گرده (گرده تازه، گرده خشک، خوشک تازه، خوشک خشک و اسپات کامل نر غنامی)، محیط نگهداری ... بیشتر این پژوهش به‌منظور بررسی روش‌های مختلف حفظ دانهگرده، خوشک و اسپات کامل نر رقم غنامی در قالب طرح کاملاً تصادفی با استفاده از آزمایش فاکتوریل در سه تکرار به‌مدت دو سال (98-1397) در ستاد پژوهشکده خرما و میوه‌های گرمسیری در اهواز انجام شد. فاکتورها شامل نوع گرده (گرده تازه، گرده خشک، خوشک تازه، خوشک خشک و اسپات کامل نر غنامی)، محیط نگهداری (دمای اتاق، یخچال (4 درجه سانتی‌گراد) و فریزر (20- درجه سانتی‌گراد) و مدت زمان نگهداری (سه، شش، نُه و 12 ماه) بودند. آزمون جوانه‌زنی دانه‌های گرده در محیط کشت مایع حاوی 8 درصد ساکارزو 50 میلی‌گرم در لیتر بوریک‌اسید و با استفاده از میکروسکوپ نوری انجام شد. نتایج نشان داد که اثرات متقابل محیط نگهداری× نوع گرده و محیط نگهداری× مدت زمان نگهداری بر قوه‌نامیه گرده بسیار معنی‌دار بود و گرده خشک و خوشک خشک در محیط فریزر و یخچال و در مدت زمان نگهداری حدود یک سال مناسب‌ترین نتیجه را دادند. گرده تر و گرده خوشک تر و گرده اسپات کامل، به‌دلیل دارابودن رطوبت بالا، در کوتاه‌مدت به‌شدت قوه‌نامیه خود را از دست دادند. لذا برای حفظ و نگهداری گرده و حفظ قوه نامیه آن در بلندمدت، خشک‌کردن خوشک یا گرده‌ها به‌منظور کاهش رطوبت آن‌ها و افزایش ماندگاری کاملاً ضروری است.

دوره 26 (1403)

دوره 25 (1402)

دوره 24 (1401)

دوره 23 (1400)

دوره 22 (1399)

دوره 21 (1398)

دوره 20 (1397)

دوره 19 (1396)

دوره 18 (1395)

دوره 17 (1394)

دوره 16 (1393)

دوره 15 (1392)

دوره 14 (1391)

دوره 13 (1390)

دوره 12 (1389)

دوره 11 (1388)

دوره و شماره: دوره 24، شماره 3، مهر 1401، صفحه 715-1017

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده