حمید رهنمون؛ فرید شکاری؛ جلیل دژم پور؛ محمد باقر خورشیدی بنام
چکیده
به منظور ارزیابی برخی تغییرات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی بادام (Prunus dulcis Mill.) در شرایط تنش شوری و تعیین رابطة بین انباشت یون‌های سدیم و کلر با این تغییرات، آزمایشی بر مبنای طرح آماری کاملاً تصادفی با چهار سطح تیماری شامل؛ صفر (شاهد)، 25، 50 و 75 میلی‌مول بر لیتر نمک خالص کلرید سدیم طراحی و بین سال‌های 1389 تا 1391 اجرا شد. مادة آزمایشی استفاده‌شده ...
بیشتر
به منظور ارزیابی برخی تغییرات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی بادام (Prunus dulcis Mill.) در شرایط تنش شوری و تعیین رابطة بین انباشت یون‌های سدیم و کلر با این تغییرات، آزمایشی بر مبنای طرح آماری کاملاً تصادفی با چهار سطح تیماری شامل؛ صفر (شاهد)، 25، 50 و 75 میلی‌مول بر لیتر نمک خالص کلرید سدیم طراحی و بین سال‌های 1389 تا 1391 اجرا شد. مادة آزمایشی استفاده‌شده در این تحقیق بذر ژنوتیپهای سالم و باردة بادام رشد‌یافته در مناطق شور استان آذربایجان شرقی بود. این بذرها بعد از رشد و رسیدن به مرحلة 20 ـ 15 برگی به مدت هشت هفته تحت تأثیر سطوح شوری قرار گرفتند. نتایج نشان داد که آستانۀ ظهور علائم سوختگی حاشیه‌ای در برگ‌های بادام با انباشت سدیم به میزان حداقل 11 ـ 9 میلیگرم بر گرم مادة خشک در ارتباط است. همچنین، مشخص شد که به موازات انباشت یون‌های سدیم و کلر در برگ، میانگین محتوای پرولین آزاد به‌طور معنیدار و با الگوی خطی از 7/37 در ژنوتیپهای بادام شاهد به 9/117 میکرومول بر گرم مادة تر در ژنوتیپهای تحت 75 میلی‌مول نمک افزایش می‌یابد. بر‌اساس نتایج بهدستآمده فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدان کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز با افزایش سطوح نمک روند افزایشی معنیدار داشت (p≤0.05). همچنین، فعالیت آنزیم پراکسیداز تا سطح شوری 50 میلی‌مول افزایشی و در سطوح بالاتر کاهشی بود.
اسماعیل رضائی چیانه؛ سرور خرم دل؛ پریسا قره چالی
چکیده
این آزمایش به‌منظور بررسی اجزای عملکرد، عملکرد و نسبت برابری زمین تحت تأثیر کشت مخلوط تأخیری آفتابگردان و باقلا، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعۀ تحقیقاتی دانشگاه پیام نور استان آذربایجان غربی - شهرستان نقده در سال زراعی 92-1391 به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل کشت مخلوط ردیفی (یک ردیف باقلا + یک ردیف آفتابگردان)، ...
بیشتر
این آزمایش به‌منظور بررسی اجزای عملکرد، عملکرد و نسبت برابری زمین تحت تأثیر کشت مخلوط تأخیری آفتابگردان و باقلا، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعۀ تحقیقاتی دانشگاه پیام نور استان آذربایجان غربی - شهرستان نقده در سال زراعی 92-1391 به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل کشت مخلوط ردیفی (یک ردیف باقلا + یک ردیف آفتابگردان)، کشت مخلوط نواری (دو ردیف باقلا + چهار ردیف آفتابگردان، چهار ردیف باقلا + دو ردیف آفتابگردان و سه ردیف باقلا + سه ردیف آفتابگردان) و کشت خالص باقلا و آفتابگردان بود. الگوهای کشت مخلوط تأخیری اثر معناداری بر صفات مورد مطالعۀ دو گیاه آفتابگردان و باقلا (به‌جز تعداد دانه در نیام باقلا) داشت. بیشترین عملکرد دانۀ آفتابگردان (4140 کیلوگرم در هکتار) و باقلا (3/2567 کیلوگرم در هکتار) از کشت مخلوط ردیفی و کمترین مقادیر عملکرد دانۀ آفتابگردان (7/3136 کیلوگرم در هکتار) و باقلا (1957 کیلوگرم در هکتار) از کشت خالص به‌دست آمد. درصد روغن آفتابگردان در تمامی تیمارهای کشت مخلوط بیشتر از تیمار کشت خالص بود. بیشترین نسبت برابری زمین (85/1= LER) و کاهش یا افزایش عملکرد واقعی کل (67/1AYL=) از کشت ردیفی و بیشترین سودمندی کشت مخلوط (25/1= IA) از کشت مخلوط چهار ردیف باقلا + دو ردیف آفتابگردان به‌دست آمد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که استفاده از کشت مخلوط تأخیری راهکار مناسبی برای استفادۀ بهتر از منابع محیطی و افزایش تولید محصول در مقایسه با کشت خالص دو گونه دارد.
نرگس خاتون جوکار؛ معظم حسن پور اصیل
چکیده
به‌منظور بررسی اثر غلظتهای مختلف جیبرلیک اسید و ورمیکمپوست بر رشد و گلدهی گل نرگس شیراز پژوهشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی که شامل 12 تیمار و هر تیمار دارای سه تکرار و برای هر تکرار چهار گلدان در شرایط گلخانه در نظر گرفته شد. فاکتور اول، ورمیکمپوست در چهار سطح صفر (شاهد)، 10، 15 و 20 درصد حجم خاک گلدان که شامل کوکوپیت ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر غلظتهای مختلف جیبرلیک اسید و ورمیکمپوست بر رشد و گلدهی گل نرگس شیراز پژوهشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی که شامل 12 تیمار و هر تیمار دارای سه تکرار و برای هر تکرار چهار گلدان در شرایط گلخانه در نظر گرفته شد. فاکتور اول، ورمیکمپوست در چهار سطح صفر (شاهد)، 10، 15 و 20 درصد حجم خاک گلدان که شامل کوکوپیت و پرلیت به‌نسبت مساوی بود و فاکتور دوم، جیبرلیک اسید در سه سطح صفر (شاهد)، 150 و 300 میلیگرم بر لیتر بهصورت غوطهوری سوخها به‌مدت 48 ساعت اعمال گردید. نتایج بهدستآمده از تجزیه واریانس دادهها نشان داد که تأثیر تیمار جیبرلیک اسید و ورمیکمپوست بر اکثر صفات موردبررسی مانند سطح برگ، عمر گلجایی، تعداد برگ، شاخص کلروفیل، مواد جامد محلول کل گلبرگ، فسفر برگ و پتاسیم برگ اثر معنیداری در سطح احتمال یک درصد با شاهد داشتند. همچنین تأثیر ورمیکمپوست و جیبرلیک اسید موجب افزایش اثر معنیداری در سطح احتمال یک درصد بر میزان کاروتنوئید (28/0 میلیگرم بر گرم وزن ترگلبرگ)، نیتروژن برگ (07/2 درصد)، وزن تر ریشه (11 گرم) و وزن خشک ریشه (1/1 گرم) و قطر ساقه گل‌دهنده (11/8 میلیمتر) شد. همچنین زمان ظهور ساقه گل‌دهنده در سطح احتمال پنج درصد معنیدار شد. نتایج بهدستآمده از این پژوهش نشان میدهد که کاربرد ورمیکمپوست در سطح 20 درصد و جیبرلیک اسید با غلظت 300 میلیگرم بر لیتر میتواند سبب بهبود رشد و تسریع گلدهی با میانگین 10 روز و افزایش عمر گلجایی با میانگین چهار روز با اختلاف معنیداری نسبت به تیمار شاهد گردد.
ماجده ملکیان؛ خدایار همتی؛ عظیم قاسم نژاد؛ محمد برزعلی
چکیده
بابونۀ آلمانی (Matricaria chamomilla) از مهم‌ترین و پرمصرفترین گیاهان دارویی اسانسدار در صنایع مختلف محسوب میشود. در این تحقیق اثر محلولپاشی اسید سالیسیلیک، در غلظتهای 0، 2-10، 4-10 و 6-10 مولار بر برخی صفات گل، اسانس و اجزای اسانس سه اکوتیپ بابونۀ آلمانی (ایتالیا، تهران و زابل) بررسی شد. بنابر نتایج بهدستآمده، حداکثر درصد ...
بیشتر
بابونۀ آلمانی (Matricaria chamomilla) از مهم‌ترین و پرمصرفترین گیاهان دارویی اسانسدار در صنایع مختلف محسوب میشود. در این تحقیق اثر محلولپاشی اسید سالیسیلیک، در غلظتهای 0، 2-10، 4-10 و 6-10 مولار بر برخی صفات گل، اسانس و اجزای اسانس سه اکوتیپ بابونۀ آلمانی (ایتالیا، تهران و زابل) بررسی شد. بنابر نتایج بهدستآمده، حداکثر درصد اسانس (50/1 درصد) در اکوتیپ زابل تحت تأثیر غلظت 4-10 مولار اسید سالیسیلیک و حداکثر عملکرد اسانس (085/0گرم در گلدان)، در اکوتیپ ایتالیا در غلظت 2-10 مولار اسید سالیسیلیک حاصل شد. در بین ترکیبات شناسایی‌شده اسانس بابونۀ آلمانی، کامازولن، -E-βفارنسن و آلفا بیسابولول اکسید A تحت تأثیر تیمارها قرار گرفت. حداکثر درصد کامازولن (789/3 درصد) در تأثیر متقابل اکوتیپ ایتالیا و غلظت 2-10 مولار اسید سالیسیلیک و بیشترین درصد فارنسن (264/2 درصد) نیز در اکوتیپ ایتالیا و در تیمار 2-10 مولار اسید سالیسیلیک مشاهده شد. کاربرد اسید سالیسیلیک در غلظتهای 4-10 و 6-10 مولار سبب افزایش آلفا بیسابولول اکسید A بهمقدار به‌ترتیب 907/70 و482/73 درصد بدون تفاوت معنادار در مقایسه با تیمار شاهد شد، اما این ترکیب اسانس تحت تأثیر اکوتیپ قرار نگرفت. به‌طور کلی برخلاف اجزای عملکرد اسانس تنها مقدار اسانس و ترکیبات تشکیل‌دهندۀ آن تحت تأثیر تیمار اسید سالیسیلیک قرار گرفت و واکنش اکوتیپها در صفات بررسی‌شده متفاوت بود.
نوید یزدانی؛ شهناز حمیدی؛ کرامت الله رضایی؛ کورش وحدتی؛ علیرضا رحمانیان حقیقی
چکیده
گردوی ایرانی (Juglans regia L.) در ایران و همچنین در خارج از کشور به عنوان یکی از محصولات مهم باغبانی محسوب میشود. مغز گردو منبعی غنی از ترکیبات فراسودمند[1] بوده که دارای ارزش غذایی بالایی میباشند. در این بررسی 13 رقم و ژنوتیپ برتر گردو شامل ’چندلر‘، ’سر‘، ’وینا‘، ’لارا‘، ’پدرو‘، ’دماوند‘، ’جمال‘، ...
بیشتر
گردوی ایرانی (Juglans regia L.) در ایران و همچنین در خارج از کشور به عنوان یکی از محصولات مهم باغبانی محسوب میشود. مغز گردو منبعی غنی از ترکیبات فراسودمند[1] بوده که دارای ارزش غذایی بالایی میباشند. در این بررسی 13 رقم و ژنوتیپ برتر گردو شامل ’چندلر‘، ’سر‘، ’وینا‘، ’لارا‘، ’پدرو‘، ’دماوند‘، ’جمال‘، ’RDM‘، B21، K72، Z53، Z60 و Z67 طی سال 1391 برداشت شدند و پس از خشک کردن گردوها چندین خصوصیت پومولوژیکی و ترکیب اسیدهای چرب آنها مورد ارزیابی قرار گرفت. میانگین وزن میوه و مغز در ژنوتیپهای مورد بررسی به ترتیب بین 20/16-60/7 و 7/8-8/3 گرم متغیر بود. همچنین، میزان روغن در ارقام مختلف بین 4/54 تا 1/72 درصد متغیر بود. علاوه بر این بیش از 90 درصد اسیدهای چرب گردو را اسیدهای چرب غیراشباع (UFA) تشکیل می‌دهند. اسید چرب غالب لینولئیک اسید (3/67-7/45 درصد) بود و سایر اسیدهای چرب موجود اولئیک (2/34-3/18 درصد)، لینولنیک (0/14-1/3 درصد)، پالمتیک (5/8-3/6 درصد) و استئاریک اسید (3/4-8/2 درصد) بودند. پروتئین مغز میوه ارقام مختلف مورد آزمایش نیز بین 6/12 تا 6/19 درصد متغیر بود. نتایج این پژوهش نشان داد که ژنوتیپهایB21 و ’RDM‘ به ترتیب بالاترین درصد مغز و روغن را دارا بودند و بیشترین درصد پروتئین برای رقم ’جمال‘ به دست آمد. همچنین، ژنوتیپهای Z53 و Z60 و رقم ’چندلر‘ درصد بالایی از اسیدهای چرب چند غیر اشباع (PUFA) داشتند و در رقم ’جمال‘ و ژنوتیپهای Z67، Z53 و K72 بالاترین نسبت اسیدهای چرب غیر اشباع به اسیدهای چرب اشباع (UFA/SFA) مشاهده شد.
حسن اخگری؛ بهزاد کاویانی
چکیده
به‌منظور بررسی کارایی کشت مستقیم برنج (Oryza sativa L.) با فناوری نوار بذر و مقایسه آن با کاشت نشایی و کاشت مستقیم سنتی (خطی)، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار به‌مدت دو سال پیاپی 1396-97 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت انجام شد. فاکتور اول؛ دو رقم برنج (خزر و هاشمی) و فاکتور دوم؛ ده سطح ...
بیشتر
به‌منظور بررسی کارایی کشت مستقیم برنج (Oryza sativa L.) با فناوری نوار بذر و مقایسه آن با کاشت نشایی و کاشت مستقیم سنتی (خطی)، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار به‌مدت دو سال پیاپی 1396-97 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت انجام شد. فاکتور اول؛ دو رقم برنج (خزر و هاشمی) و فاکتور دوم؛ ده سطح تیمار پرایمینگ بذر با سه روش کشت (نشایی، مستقیم خطی و مستقیم با فناوری نوار بذر) بودند. دو چالش عمده تولید برنج در روشهای کشت نشایی و کشت مستقیم سنتی (خطی)؛ سهم بالای نیروی کار و افزایش هزینه است. بنابراین، برای کاهش هزینه تولید برنج باید به‌دنبال روشهای جدید کشت بود. در مطالعه حاضر، کشت مستقیم برنج با فناوری پرایمینگ و نوار بذر، با کاهش نیروی کار و هزینه ارائه میشود. شاخصهای زراعی و برآورد هزینه عوامل تولید این دو رقم برنج در این سه روش کشت ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که استفاده از روش کشت مستقیم با فناوری نوار بذر باعث افزایش هشت درصدی عملکرد دانه شلتوک و صرفهجویی 25 درصدی در هزینه، همچنین کاهش 11 درصدی در طول دوره رشد، 30 درصدی در تعداد نیروی کار در هر هکتار، 26 درصدی در هزینه تولید هر کیلوگرم برنج سفید و 2/2 درصدی در شاخص هزینه به فایده در رقم هاشمی نسبت به روش مرسوم کشت نشایی شد. بنابراین، کشت مستقیم با فناوری نوار بذر، که برای اولین بار در ایران اجرا شد، در کاهش هزینه تولید برنج مؤثر میباشد.
ابراهیم زینلی؛ افشین سلطانی؛ محمد خادم پیر؛ محمود تورانی؛ فاطمه شیخ
چکیده
منطقۀ گرگان یکی از مناطق مهم تولید باقلا در ایران محسوب میشود. با این حال، اطلاعات کافی دربارۀ جنبه‌های گوناگون مدیریت تولید این گیاه وجود ندارد. این آزمایش به‌منظور بررسی تأثیر فاصلة بین ردیف، رقم و زمان کاشت بر عملکرد غلاف سبز و دانة خشک، در سال زراعی 91ـ1390 در مزرعة تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، انجام شد. آزمایش ...
بیشتر
منطقۀ گرگان یکی از مناطق مهم تولید باقلا در ایران محسوب میشود. با این حال، اطلاعات کافی دربارۀ جنبه‌های گوناگون مدیریت تولید این گیاه وجود ندارد. این آزمایش به‌منظور بررسی تأثیر فاصلة بین ردیف، رقم و زمان کاشت بر عملکرد غلاف سبز و دانة خشک، در سال زراعی 91ـ1390 در مزرعة تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، انجام شد. آزمایش بهصورت اسپلیت‌پلات ـ فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا شد. فاصلة بین ردیف (30، 45 و60 سانتی‌متر) به‌عنوان فاکتور اصلی و تاریخ کاشت (24 آبان‌ماه و 2 دی‌ماه 1390) و رقم (برکت و فرانسه) به‌عنوان فاکتورهای فرعی در نظرگرفته شدند. نتایج حاکی از تأثیر معنیدار زمان کاشت، فاصلۀ بین ردیف و تأثیرات متقابل آنها بر عملکرد دانه، غلاف سبز، عملکرد بیولوژیک و تعداد غلاف در بوته بود. در حالی که، بین ارقام برکت و فرانسه در هیچ‌کدام از صفات اندازه‌گیری‌شده، اختلاف معنیداری مشاهده نشد. بر‌اساس نتایج بهدستآمده، با تأخیر در کاشت و افزایش فاصلۀ بین ردیف‌ها عملکرد کاهش می‌یابد؛ بیشترین عملکرد دانه و غلاف سبز (به‌ترتیب 4530 و 21753 کیلوگرم در هکتار) در کاشت به‌موقع (24 آبان‌ماه) با فاصلۀ بین ردیف 30 سانتی‌متر و کمترین عملکرد دانه و غلاف سبز (به‌ترتیب 2527 و 13041 کیلوگرم در هکتار) در کاشت دیرهنگام (2 دی‌ماه) با فاصلۀ بین ردیف 60 سانتی‌متر تولید شد.
علی نادری عارفی؛ محمد عابدینی اسفهلانی
چکیده
به منظور تعیین مناسبترین تاریخ کاشت و زمان مناسب قطع آبیاری پنبة رقم ورامین در شرایط آب‌و‌هوایی شهرستان گرمسار، در سال‌های 1390 و 1391 آزمایشی در قالب کرتهای خردشده با طرح پایة بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی عبارت بود از 3 زمان قطع آبیاری شامل قطع آبیاری در تاریخهای 20 و 30 شهریور و 10 مهر ماه و 3 تاریخ کاشت ...
بیشتر
به منظور تعیین مناسبترین تاریخ کاشت و زمان مناسب قطع آبیاری پنبة رقم ورامین در شرایط آب‌و‌هوایی شهرستان گرمسار، در سال‌های 1390 و 1391 آزمایشی در قالب کرتهای خردشده با طرح پایة بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی عبارت بود از 3 زمان قطع آبیاری شامل قطع آبیاری در تاریخهای 20 و 30 شهریور و 10 مهر ماه و 3 تاریخ کاشت (20/2/91، 5/3/91 و 20/3/91) نیز به‌عنوان عامل فرعی در کرتهای فرعی اعمال شد. در طول فصل رشد از مراحل فنولوژیکی شامل جوانه‌زنی، شروع گلدهی، شروع غوزهدهی، باز‌شدن غوزه، رسیدگی و صفات تعداد غوزه در بوته، وزن هر غوزه، ارتفاع بوته و مقاومت یا حساسیت به بیماریها و آفات یادداشتبرداری شد. بر‌اساس نتایج حاصل، تأثیر تاریخ کاشت بر عملکرد وش و صفاتی مانند تعداد بوته در مترمربع، تعداد غوزه در بوته و ارتفاع بوته معنیدار بود، اما این تیمار وزن غوزه را تحت تأثیر قرار نداد. تاریخ کاشت اول و قطع آبیاری در 20 شهریور با عملکردی معادل 7729 کیلوگرم وش در هکتار برتری محسوسی نسبت به سایر تاریخهای کشت داشت. تأثیر عامل سال احتمالاً به دلیل تغییرات اندک عوامل جوی، بر همة صفات بررسی‌شده معنیدار نبود. عملکرد با تعداد غوزه در بوته بیشترین همبستگی را داشت. کاشت در اولین تاریخ، یعنی 20 اردیبهشت و قطع آبیاری در 20 شهریور میتواند علاوه بر افزایش عملکرد، باعث صرفهجویی در 2 نوبت آبیاری شود که در صورت تکرار نتایج توصیه‌شدنی برای کشاورزان خواهد بود.
حسین نظری ناسی؛ رضا امیرنیا؛ محمد رضا زردشتی
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر کودهای زیستی بر رنگدانه‌های فتوسنتزی، محتوی رطوبت نسبی آب برگ و عملکرد دانه کدوی پوست کاغذی تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشاتی به مدت دو سال در مزرعة تحقیقاتی دانشگاه زنجان اجرا شد. این آزمایش بهصورت کرن‌های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمار تنش خشکی به‌عنوان عامل اصلی در 4 ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر کودهای زیستی بر رنگدانه‌های فتوسنتزی، محتوی رطوبت نسبی آب برگ و عملکرد دانه کدوی پوست کاغذی تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشاتی به مدت دو سال در مزرعة تحقیقاتی دانشگاه زنجان اجرا شد. این آزمایش بهصورت کرن‌های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمار تنش خشکی به‌عنوان عامل اصلی در 4 سطح (شامل تیمارهای بدون تنش (شاهد)، تنش ملایم، تنش متوسط و تنش شدید) و کودهای زیستی به‌عنوان عامل فرعی در 4 سطح (شامل تیمارهای بدون کاربرد کود زیستی (شاهد)، نیتروکسین، مایکوریزا و تیوباسیلوس) بودند. نتایج تجزیة واریانس مرکب نشان داد که اثر متقابل رژیمهای رطوبتی و کودهای زیستی در صفات کلروفیل a، b و عملکرد دانه معنادار بود. تیمارهای نیتروکسین و مایکوریزا در شرایط تنش شدید خشکی غلظت کلروفیل a را به‌ترتیب 78/15 و 21 درصد و غلظت کلروفیل b را به‌ترتیب 40 و 47 درصد نسبت به عدم کاربرد کود زیستی افزایش دادند. فقط تیمار مایکوریزا تأثیر مثبت و معناداری در میزان کارتنوئید و محتوای رطوبت نسبی آب برگ داشت (به‌ترتیب 19 و 58/5 درصد افزایش در مقایسه با عدم تلقیح). با توجه به تأثیر مثبت تیمار نیتروکسین در افزایش عملکرد دانه (به‌ترتیب تحت شرایط تنش متوسط و شدید خشکی، 13 و 6/12 درصد عملکرد دانه را نسبت به تیمار شاهد افزایش داد)، پایین بودن هزینة تهیه و سهولت کاربرد آن، استفاده از تیمار مذکور قابل‌توصیه است.
افسانه سلطان زاده؛ احمد قنبری؛ اسماعیل سیدآبادی؛ مهدی دهمرده
چکیده
به‌منظور ارزیابی بعضی ویژگیهای مورفولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه کینوا (Chenopodium quinoa)، آزمایشی بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 99-1398 در مزرعه پژوهشی دانشگاه زابل اجرا شد. در این آزمایش عامل اصلی ورمیکمپوست در سه سطح (صفر، 5 و 10 تن در هکتار) و عامل فرعی کود شیمیایی در چهار سطح (25، 50، 75 ...
بیشتر
به‌منظور ارزیابی بعضی ویژگیهای مورفولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه کینوا (Chenopodium quinoa)، آزمایشی بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 99-1398 در مزرعه پژوهشی دانشگاه زابل اجرا شد. در این آزمایش عامل اصلی ورمیکمپوست در سه سطح (صفر، 5 و 10 تن در هکتار) و عامل فرعی کود شیمیایی در چهار سطح (25، 50، 75 و 100درصد میزان توصیه‌شده) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که اثر ساده ورمیکمپوست بر صفات مورفولوژیکی شامل ارتفاع بوته، وزن هزاردانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت معنیدار میباشد. همچنین اثر متقابل ورمیکمپوست و کود شیمیایی بر ویژگیهای شیمیایی شامل پروتئین و رنگدانه‌های فتوسنتزی معنیدار بود. بیشترین ارتفاع بوته (75/47 سانتی‌متر)، وزن هزاردانه (56/2 گرم)، عملکرد دانه (64/1500 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد بیولوژیک (2/3953 کیلوگرم در هکتار) و شاخص برداشت (38 درصد) از کاربرد 10 تن ورمیکمپوست در هکتار و بالاترین میزان پروتئین و رنگدانه‌های فتوسنتزی از کاربرد تلفیقی 10 تن ورمیکمپوست و 50 درصد کود شیمیایی (25 کیلوگرم در هکتار اوره، 50 کیلوگرم در هکتار سوپرفسفاتتریپل و 50 کیلوگرم در هکتار سولفات‌پتاسیم) در هکتار حاصل شد. نتایج کلی این آزمایش تأثیر مثبت مصرف هم‌زمان کود ورمیکمپوست و کود شیمیایی را بر ویژگیهای مورفولوژیکی و شیمیایی کینوا نشان داد. به‌طوربه‌طوری‌که بیشترین میزان پروتئین و رنگدانه‌های فتوسنتزی از تیمار 50 درصد کود شیمیایی و 10 تن ورمیکمپوست در هکتار به‌دست آمد. همچنین بیشترین ارتفاع بوته، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت از مصرف 10 تن ورمیکمپوست در هکتار حاصل شد. میتوان نتیجه گرفت که استفاده تلفیقی از کودهای شیمیایی و ورمیکمپوست میتواند ضمن افزایش عملکرد کینوا باعث کاهش مصرف کودهای شیمیایی و در نتیجه کاهش آثار زیستمحیطی ناشی از آنها شود.
مجید غلامحسینی؛ فرهاد حبیب زاده؛ پریسا همتی
چکیده
بخش مهمی از موفقیت تولید در مناطق دارای تنش خشکی به جذب مؤثر آب توسط سیستم ریشهای کارآمد وابسته است. به‌منظور بررسی تأثیر تیمارهای آبیاری بر صفات ریشه و اندام هوایی ژنوتیپهای کنجد (Sesamum indicum L.)، آزمایشی در مزارع تحقیقاتی مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج طی سال‌های 1396 و 1397 انجام شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً ...
بیشتر
بخش مهمی از موفقیت تولید در مناطق دارای تنش خشکی به جذب مؤثر آب توسط سیستم ریشهای کارآمد وابسته است. به‌منظور بررسی تأثیر تیمارهای آبیاری بر صفات ریشه و اندام هوایی ژنوتیپهای کنجد (Sesamum indicum L.)، آزمایشی در مزارع تحقیقاتی مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج طی سال‌های 1396 و 1397 انجام شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. در این پژوهش پنج ژنوتیپ گیاه کنجد در دو رژیم آبیاری شامل آبیاری کامل و کمآبیاری (تنش خشکی) از نظر سیستم ریشهای و صفات مرتبط با اندام هوایی موردبررسی قرارگرفتند. نتایج نشان داد بین ژنوتیپها و رژیمهای آبیاری از نظر صفات ریشه و اندام هوایی اختلاف معنیداری وجود دارد. در تمامی ژنوتیپها تراکم طولی ریشه در تیمار آبیاری کامل و در لایه بالایی خاک (عمق صفر تا 30 سانتی‌متری) در مقایسه با تیمار تنش بیشتر بود. علاوه بر این با اعمال تنش خشکی، عمق ریشه در تمامی ژنوتیپها به‌طور متوسط 30 درصد افزایش یافت. در مقابل، وزن خشک ریشه در ارقام داراب یک، دشتستان دو و ناز تک‌شاخه به‌ترتیب 15 درصد، 16 درصد و 22 درصد کاهش و در ژنوتیپهای ناشکوفای آمریکایی، توده سودانی و اولتان به‌ترتیب 7 درصد، 10 درصد و 1 درصد افزایش یافت. از طرف دیگر بیشترین مقدار وزن خشک تک‌بوته در ژنوتیپ ناشکوفای آمریکایی (39 گرم) و کمترین آن در رقم ناز تک‌شاخه (22 گرم) مشاهده شد. به‌عنوان جمعبندی نهایی نتایج نشان داد ژنوتیپ ناشکوفای آمریکایی که از لحاظ ویژگیهای ریشه از جمله عمق ریشه و تراکم طولی ریشه در مقایسه با سایر ارقام برتر بود، علاوه بر این‌که وزن خشک تک‌بوته بیش‌تری داشت، حداقل کاهش وزن خشک را در شرایط تنش نشان داد.
فرناز احمدی؛ عبدالرحمان محمدخانی
چکیده
تغذیۀ بهینه از جمله مهم‌ترین عوامل مؤثر بر ویژگیهای کمی و کیفی و زمان رسیدن میوۀ انگور است. به‌منظور افزایش کمیت و کیفیت میوۀ انگور رقم ‘عسکری’ آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1390 در شهرکرد اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل چهار سطح کود سولفات پتاسیم (0، 300، 600 و 900 گرم به‌ازای هر درختچه) ...
بیشتر
تغذیۀ بهینه از جمله مهم‌ترین عوامل مؤثر بر ویژگیهای کمی و کیفی و زمان رسیدن میوۀ انگور است. به‌منظور افزایش کمیت و کیفیت میوۀ انگور رقم ‘عسکری’ آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1390 در شهرکرد اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل چهار سطح کود سولفات پتاسیم (0، 300، 600 و 900 گرم به‌ازای هر درختچه) و چهار سطح کود اسید بوریک (0، 1000، 2000 و 3000 میلیگرم بر لیتر) بود. نتایج نشان داد که پتاسیم اثر معناداری بر عملکرد و اجزای آن داشت. سطوح مختلف سولفات پتاسیم و اسید بوریک موجب افزایش تعداد خوشه، وزن خوشه و طول و عرض خوشه و مواد جامد محلول شد. با افزایش پتاسیم، تعداد خوشه (به‌ترتیب 14، 18 و 25 عدد) و مواد جامد محلول (به‌ترتیب بهمقدار 54/0، 45/1 و 53/1 درصد) نسبت به شاهد افزایش یافت. تیمارهای حاوی بور، تنها با غلظت 3 در هزار موحب افزایش معنادار در میزان مواد جامد محلول میوه نسبت به شاهد شد. تیمار 900 گرم به‌ازای هر درختچه سولفات پتاسیم بیشترین میزان مواد جامد محلول (8/18) را داشت، درحالی‌که همین تیمار به بیشترین کاهش اسیدیتۀ میوه در مقایسه با شاهد منجر شد. تیمار اسید بوریک 3000 میلیگرم بر لیتر نیز سبب کاهش pH میوه‌ها بهمقدار 3/0 واحد شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که تیمارهای تغذیهای به‌ویژه سولفات پتاسیم رسیدن میوه را تسریع می‌کند و عملکرد و مقدار قند میوه را افزایش میدهد.
بهنام علیزاده؛ زهرا قهرمانی؛ طاهر برزگر؛ جعفر نیکبخت
چکیده
به‌منظور بررسی اثر محلول پاشی پوترسین و تنش کمآبیاری بر صفات رشدی، کیفیت و عملکرد فلفل شیرین(Capsicuum annum cv. Dimaz) آزمایشی بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در سال 1394 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل آبیاری در سه سطح (50، 75 و 100 درصد نیاز آبی گیاه) ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر محلول پاشی پوترسین و تنش کمآبیاری بر صفات رشدی، کیفیت و عملکرد فلفل شیرین(Capsicuum annum cv. Dimaz) آزمایشی بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در سال 1394 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل آبیاری در سه سطح (50، 75 و 100 درصد نیاز آبی گیاه) و تیمار دوم شامل محلول پاشی پوترسین در چهار سطح (صفر (شاهد)، 5/0، 1 و5/1 میلی مولار) بود. نتایج نشان داد که تنش کمآبی باعث کاهش رشد رویشی و تعداد میوه، عملکرد و ویتامین ث میوه گردید. بیشترین میزان رشد رویشی، تعداد میوه، عملکرد و ویتامین ث میوه در آبیاری 100 درصد مواد جامد محلول میوه در تیمار 75 درصد نیاز آبی گیاه حاصل شد. کاربرد پوترسین رشد، عملکرد و کیفیت میوه را بهبود بخشید. بیشترین ارتفاع بوته (67 سانتی متر)، سطح برگ (28/5887 سانتی متر مربع)، کلروفیل کل برگ (2/2 میلی گرم در گرم بافت برگ)، وزن خشک بوته (41/29 درصد)، ویتامین ث (67/42 میلی گرم در 100 گرم بافت میوه) ، کلروفیل میوه (18/0 میلی گرم در گرم بافت میوه)، طول میوه (56/16 سانتی متر)، تعداد میوه (268)، عملکرد میوه در بوته (45/0کیلوگرم) و عملکرد در هکتار (98/9 تن) با محلولپاشی 5/1 میلیمولار پوترسین در شرایط آبیاری 100 درصد به‌دست آمد. با توجه به نتایج، کاربرد 5/1 میلمولار پوترسین جهت بهبود رشد و عملکرد میوه فلفل شیرین در شرایط تنش کمآبی پیشنهاد میگردد.
مهرنوش گرشاسبی؛ محمد رفیعی الحسینی؛ سینا فلاح؛ علی اشرف جعفری؛ شمسعلی رضازاده
چکیده
برخی گیاهان دارویی نقش مهمی در تولید علوفه با کیفیت دارند و ضمن کاهش هزینههای تولید به حفاظت محیط زیست و منابع آب و خاک نیز کمک می‌کنند. از طرفی کشت مخلوط و کاربرد کودهای آلی و زیستی یا تلفیق مناسب این دو با کودهای شیمیایی میتواند به‌عنوان یک راهکار در افزایش عملکرد گیاهان در کشاورزی پایدار موردتوجه قرار گیرد. به همین منظور ...
بیشتر
برخی گیاهان دارویی نقش مهمی در تولید علوفه با کیفیت دارند و ضمن کاهش هزینههای تولید به حفاظت محیط زیست و منابع آب و خاک نیز کمک می‌کنند. از طرفی کشت مخلوط و کاربرد کودهای آلی و زیستی یا تلفیق مناسب این دو با کودهای شیمیایی میتواند به‌عنوان یک راهکار در افزایش عملکرد گیاهان در کشاورزی پایدار موردتوجه قرار گیرد. به همین منظور جهت بررسی اثر منابع مختلف کود و نسبتهای مختلف کشت مخلوط جایگزینی کاسنی و یونجه یک‌ساله اسکوتالاتا، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 99-1398 در مزرعه آزمایشی واقع در شهرستان بهبهان به‌اجرا در آمد. فاکتور اول نوع نهاده تغذیهای (شیمیایی، آلی و تلفیقی) شامل سه سطح کود شیمیایی (اوره+ سوپرفسفات تریپل)، کود ورمیکمپوست و کود تلفیقی (کود زیستی نیتروکسین+ فسفات بارور2+ 50 درصد کود شیمیایی) بود و فاکتور دوم نسبتهای مختلف کشت در پنج سطح شامل کشت خالص کاسنی (SC)، کشت خالص یونجه (SM)، یک ردیف کاسنی: یک ردیف یونجه (C1M1)، یک ردیف کاسنی: دو ردیف یونجه (C1M2) و دو ردیف کاسنی: یک ردیف یونجه (C2M1) بودند. صفات موردمطالعه شامل عملکرد علوفه کاسنی و یونجه و ویژگیهای کیفی علوفه شامل درصد و عملکرد پروتئین خام، درصد خاکستر، فیبر خام، قابلیت هضم ماده خشک و محتوای عناصر کلسیم و فسفر علوفه بود. نتایج نشان داد که بالاترین عملکرد علوفه خشک کاسنی و یونجه (به‌ترتیب 04/4 و 63/4 تن در هکتار) در تیمار تک‌کشتی و منبع کود شیمیایی حاصل شد. نسبتهای کشت مخلوط و کاربرد کودهای تلفیقی و ورمیکمپوست موجب بهبود پروتئین خام و خاکستر یونجه و بهبود فیبر خام علوفه کاسنی بدون کاهش در سایر صفات کیفی شدند. ارزیابی نسبت برابری زمین نشان‌دهنده برتری تمام نسبتهای کشت مخلوط نسبت به تک‌کشتی این گیاهان بود. درنهایت تیمارهای کشت مخلوط C1M1 و C2M1 با نسبت برابری زمین 3/1 و مجموع عملکرد 44/5 و 95/4 تن در هکتار و کاربرد کود تلفیقی به‌عنوان تیمارهای برتر شناخته شدند.
ایوب امیری؛ علی رضا سیروس مهر؛ پرویز یداللهی؛ محمدرضا اصغری پور؛ صدیقه اسماعیل زاده بهابادی
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر تنش خشکی و محلولپاشی اسیدسالیسیلیک و کیتوزانروی غلظت رنگیزه‌های فتوسنتزی و آنزیمهای آنتی‌اکسیدانی گلرنگ، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل، طی سال 1391 انجام شد. تیمارها تنش خشکی در سه سطح شامل آبیاری در زمان 25، 50 و 75 درصد ظرفیت زراعی ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر تنش خشکی و محلولپاشی اسیدسالیسیلیک و کیتوزانروی غلظت رنگیزه‌های فتوسنتزی و آنزیمهای آنتی‌اکسیدانی گلرنگ، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل، طی سال 1391 انجام شد. تیمارها تنش خشکی در سه سطح شامل آبیاری در زمان 25، 50 و 75 درصد ظرفیت زراعی خاک (Fc) به عنوان تیمار اصلی و چهار سطح محلولپاشی شامل عدم مصرف (تیمار شاهد)، محلولپاشی اسید سالیسیلیک (424/0 گرم در لیتر)، محلولپاشی کیتوزان (5 گرم در لیتر) و تلفیق اسید سالیسیلیک و کیتوزان به عنوان تیمار فرعی درنظر گرفته شد. با افزایش فاصله آبیاری، محتوای کلروفیل a، b، کل و فلورسانس کلروفیل کاهش معنیداری یافت. تنش خشکی آنزیمهای اکسیدانی را افزایش داد، اما این افزایش فقط در میزان آنزیم پراکسیداز معنیدار بود. همچنین خشکی بر کارتنوئید، عملکرد پروتئین و میزان آنزیمهای آسکوربات، گایاکول پراکسیداز و کاتالاز اثر معنیداری نداشت. تیمارهای محلولپاشی با تأثیر بر تمام صفات مورد مطالعه در مقایسه با شاهد باعث افزایش آنها گردید. از بین تیمارهای مختلف محلولپاشی کاربرد توأمان اسید سالیسیلیک و کیتوزان در مقایسه با به‌کارگیری جداگانه آنها اثربخش‌تر بود. برهمکنش تنش خشکی و محلولپاشی بر کلروفیل a و عملکرد پروتئین معنیدار شد. بنابراین، میتوان با انجام تحقیقات تکمیلی محلولپاشی اسید سالیسیلیک و کیتوزان را در افزایش پایداری غشای سلولی و کاهش خسارت ناشی از H2O2 حاصل از آبیاری محدود در گلرنگ دخیل دانست.
سونیا جمالی آنجیلانی؛ جواد فتاحی مقدم؛ ولی ربیعی
چکیده
بخش زیادی از میوة مرکبات تولیدشده به‌ویژه در شمال ایران در انبارهای معمولی نگهداری میشود. این آزمایش در سال 1392 به‌منظور بررسی روشهایی برای حفظ کیفیت ظاهری و درونی میوه، در ایستگاه تحقیقات مرکبات کشور انجام گرفت. در این آزمایش، تیمارهایی شامل واکس بریتکس، واکس انباری، کیسة پلاستیک تک‌میوه و کیسة پلاستیک دومیوه، به‌تنهایی ...
بیشتر
بخش زیادی از میوة مرکبات تولیدشده به‌ویژه در شمال ایران در انبارهای معمولی نگهداری میشود. این آزمایش در سال 1392 به‌منظور بررسی روشهایی برای حفظ کیفیت ظاهری و درونی میوه، در ایستگاه تحقیقات مرکبات کشور انجام گرفت. در این آزمایش، تیمارهایی شامل واکس بریتکس، واکس انباری، کیسة پلاستیک تک‌میوه و کیسة پلاستیک دومیوه، به‌تنهایی و در تلفیق با متیلسالیسیلات (MeSA) و در نهایت شاهد استفاده شدند. میوه‌ها پس از تیمار به‌مدت 80 روز در انبار معمولی قرار داده شدند و با نمونهگیری به‌فاصلة هر 20 روز توان آنتی‌رادیکالی آنها ارزیابی شد. نسبت TSS/TA پس از 80 روز در میوههای بدون پوشش شاهد و بخاردهی‌شده با متیلسالیسیلات بیشترین مقدار بود. تکمیوههای بخاردهی‌شده درون کیسة پلاستیک پس از 40 روز بیشترین مقدار آنتوسیانین (99/3 میلیگرم/ گرم وزن تازه) و فنول کل پوست (23/0 میلیگرم/گرم وزن تازه) را داشتند. تکمیوههای بخاردهی‌شده که در کیسة پلاستیکی نگهداری شده بودند، بیشترین مقدار اسید آسکوربیک (49/28 میلیگرم/ گرم وزن تازه) را در مقایسه با دیگر تیمارها داشتند. بیشترین مقدار فنول گوشت پس از 60 روز در میوههای تحت تیمار واکس بریتکس مشاهده شد. به‌طور کلی، تیمارهای تلفیقی متیلسالیسیلات با پوششدهی، اثر معناداری در کاهش پوسیدگی و حفظ کیفیت درونی میوه طی نگهداری در انبار معمولی داشتند.
امیرعباس رستمی اجیرلو؛ ابراهیم امیری
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر نانو کود پتاسیم بر رشد سویا در شرایط قطع آبیاری، آزمایشی در سال‌های 1394 و 1395 بهصورت کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دشت مغان انجام گردید. عامل اصلی شامل چهار سطح قطع آبیاری آبیاری نرمال، قطع آبیاری در طول رشد رویشی، قطع آبیاری در طول گلدهی و قطع آبیاری در طول پر شدن دانه و فاکتور ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر نانو کود پتاسیم بر رشد سویا در شرایط قطع آبیاری، آزمایشی در سال‌های 1394 و 1395 بهصورت کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دشت مغان انجام گردید. عامل اصلی شامل چهار سطح قطع آبیاری آبیاری نرمال، قطع آبیاری در طول رشد رویشی، قطع آبیاری در طول گلدهی و قطع آبیاری در طول پر شدن دانه و فاکتور فرعی شامل سه سطح نانو کود پتاسیم پنج، 10 و 15 کیلوگرم در هکتار بودند. نتایج نشان داد که در تمامی مراحل قطع آبیاری مصرف نانو کود پتاسیم موجب تخفیف اثر تنش خشکی شد، به‌طوری که بیشترین مقدار عملکرد و اجزاء آن در تیمار شاهد و تحت تأثیر قطع آبیاری با مصرف 15 کیلوگرم در هکتار نانو کود پتاسیم حاصل شد. همچنین، بالاترین مقادیر ارتفاع بوته (66 سانتی‌متر)، فاصله اولین غلاف از زمین (20 سانتی‌متر)، تعداد برگ در هر بوته (345) و تعداد شاخه‌های جانبی (66/19) در تیمار آبیاری نرمال با مصرف 15 کیلوگرم نانوکود پتاسیم به‌دست آمد و کمترین آنها در تیمار قطع آبیاری در طول رشد رویشی با مصرف پنج کیلوگرم نانو کود پتاسیم حاصل شد. علاوه بر این، درصد روغن و پروتئین دانه به‌شدت تحت تأثیر تنش خشکی به‌ویژه قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه قرار گرفتند. با توجه به نتایج میتوان بیان کرد که با مصرف 15 کیلوگرم در هکتار از نانو کود پتاسیم میتوان از اثرات ناشی از تنش خشکی بر عملکرد را به‌ویژه در مرحله پر شدن دانه در گیاه سویا بهمقدار 15 درصد کاهش داد.
عباس کشته گر؛ مهدی دهمرده؛ بهروز کشتگر؛ احمد قنبری؛ عیسی خمری
چکیده
به‌منظور ارزیابی تولید خربزه مشهدی رقم خاتونی تحت مدیریت سطوح مختلف کودی و بستر کشت ورمیکمپوست، این پژوهش بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار طی بهار سال زراعی 1399 بهصورت دو طرح جداگانه در دو شهرستان فریمان و زهک انجام شد. کاربرد انواع کود در شش سطح شامل عدم مصرف کود (شاهد)، کود گاوی، کود گوسفندی، ...
بیشتر
به‌منظور ارزیابی تولید خربزه مشهدی رقم خاتونی تحت مدیریت سطوح مختلف کودی و بستر کشت ورمیکمپوست، این پژوهش بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار طی بهار سال زراعی 1399 بهصورت دو طرح جداگانه در دو شهرستان فریمان و زهک انجام شد. کاربرد انواع کود در شش سطح شامل عدم مصرف کود (شاهد)، کود گاوی، کود گوسفندی، محلولپاشی نانوبیومیک، محلولپاشی سیلیکون و مصرف کامل کود شیمیایی به‌عنوان عامل اول و چهار سطح مختلف ورمیکمپوست شامل عدم مصرف ورمیکمپوست (شاهد)، پنج، 10 و 15 تن در هکتار به‌عنوان عامل دوم بودند. ﻧﺘﺎﯾﺞ نشان داد ﮐﻪ بالاترین عملکرد میوه، اسیدیته قابل تیتراسیون کل، درصد نیتروژن، فسفر، پتاسیم میوه و ضخامت گوشت میوه در هر دو منطقه فریمان و زهک از تیمار محلولپاشی نانوبیومیک و مصرف 15 تن در هکتار ورمیکمپوست به‌دست آمد. همچنین، بیشترین درصد کل مواد جامد محلول در شهرستان فریمان به‌طور مشترک از تیمار مصرف کود گوسفندی و تیمار مصرف کودهای شیمیایی و در شهرستان زهک در تیمار عدم مصرف کود (شاهد) و شرایط کاربرد 10 تن در هکتار ورمیکمپوست مشاهده شد. در منطقه فریمان نتایج عملکرد کود گاوی، کود گوسفندی، نانوبیومیک، سیلیکون و مواد شیمیایی در سطوح 10 تن و 15 تن در هکتار ورمیکمپوست اختلاف معنیداری نشان نداد. لذا با مصرف کم‌تر ورمیکمپوست، به‌منظور دست‌یابی به‌میزان مطلوب عملکرد، خصوصیات بافت میوه و جذب عناصر غذایی، محلولپاشی نانوبیومیک در شرایط مصرف 10 تن در هکتار ورمیکمپوست برای کشت خربزه در منطقه فریمان پیشنهاد میشود.
سمانه اسدی صنم؛ محسن زواره؛ حسن شکری واحد؛ پریسا شاهین رخسار
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر محلولپاشی کودهای نیتروژن و پتاسیم در مراحل پیش از گلدهی بر عملکرد، اجزای عملکرد و درصد پروتئین شلتوک برنج دورگ ‘دیلم’، همچنین تعیین بهترین زمان محلولپاشی انجام شد. آزمایش در قالب طرح پایة بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مؤسسة تحقیقات برنج کشور واقع در شهر رشت، در سال 1388 اجرا شد. محلولپاشی ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر محلولپاشی کودهای نیتروژن و پتاسیم در مراحل پیش از گلدهی بر عملکرد، اجزای عملکرد و درصد پروتئین شلتوک برنج دورگ ‘دیلم’، همچنین تعیین بهترین زمان محلولپاشی انجام شد. آزمایش در قالب طرح پایة بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مؤسسة تحقیقات برنج کشور واقع در شهر رشت، در سال 1388 اجرا شد. محلولپاشی 20 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار در غلظت 5 درصد اوره و 15 کیلوگرم اکسید پتاسیم خالص در هکتار در غلظت 3 درصد سولفات پتاسیم در مراحل رشد پیش از گلدهی تیمارهای آزمایشی در نظر گرفته شد. پاشش آب خالص تیمار شاهد منظور شد. نتایج آزمایش، افزایش عملکرد شلتوک و عملکرد زیستی را در تیمارهای محلولپاشی پیش از گلدهی نیتروژن و پتاسیم در مقایسه با تیمار پاشش آب خالص نشان داد. محلولپاشی نیتروژن در مرحلة حداکثر پنجه‌زنی، بیشترین تأثیر را بر تعداد پنجه در کپه و تعداد خوشه‌چه در خوشه داشت. بیشترین درصد باروری پنجه‌ها هم، مربوط به محلولپاشی نیتروژن در مرحلة حداکثر پنجه‌زنی و غلاف‌رفتن بود. محلولپاشی نیتروژن بر شاخ و برگ برنج، در مرحلة حداکثر پنجه‌زنی و غلاف‌رفتن به افزایش معنادار پروتئین شلتوک (1/12 درصد) منجر شد که نسبت به تیمار آب خالص 3/8 درصد افزایش داشت. مطالعة همبستگی صفات نشان داد که عملکرد زیستی با عملکرد شلتوک و درصد باروری خوشه همبستگی مثبت و معناداری داشته است. لذا، بهترین زمان محلولپاشی پیش از گلدهی برنج دورگ ‘دیلم’ با کودهای نیتروژن و پتاسیم، مرحلة حداکثر پنجه‌زنی است.
مینا امانی؛ سعیده علیزاده سالطه؛ محسن سبزی نوجه ده؛ مهدی یونسی حمزه خانلو
چکیده
هدف: بهره گیری از رابطه همزیستی گیاه با قارچ‌های تریکودرما یکی از راه‌کارهای کاهش تنش کمآبی در گیاهان به شمار می‌رود. پژوهش حاضر به منظور بررسی تأثیر قارچ تریکودرما بر ویژگی های آنتی‌اکسیدانی گیاه دارویی ریحان (Ocimum basilicum L.) در شرایط تنش کم آبی انجام شد.
روش پژوهش: این آزمایش در گلخانه گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی ...
بیشتر
هدف: بهره گیری از رابطه همزیستی گیاه با قارچ‌های تریکودرما یکی از راه‌کارهای کاهش تنش کمآبی در گیاهان به شمار می‌رود. پژوهش حاضر به منظور بررسی تأثیر قارچ تریکودرما بر ویژگی های آنتی‌اکسیدانی گیاه دارویی ریحان (Ocimum basilicum L.) در شرایط تنش کم آبی انجام شد.
روش پژوهش: این آزمایش در گلخانه گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی اهر و مطالعات آزمایشگاهی نیز در آزمایشگاه های پایه و عمومی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی اهر (دانشگاه تبریز) در سال 1399 بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. تیمارها شامل سطوح مختلف تنش کمبود آّب شامل تنش شدید (25 درصد ظرفیت مزرعه‌ای)، تنش متوسط (50 درصد ظرفیت مزرعه ای)، تنش ملایم (75 درصد ظرفیت مزرعه ای) و بدون تنش (شاهد) هر یک از گلدان‌ها و یک گونه تجاری قارچ Trichoderma harzianum Na-lac با غلظتهای 109 و 106 اسپور در هر میلی لیتر مایه تلقیح بود.
یافته ها: نتایج نشان داد که با اعمال تنش کمآبی میزان مالوندیآلدهید، آنزیم کاتالاز و پراکسیداز، فعالیت آنتی‌اکسیدانی و فلاونوئید کل افزایش یافت. غلظت 106 اسپور در هر میلی لیتر تأثیر بهتری بر بهبود شاخصهای مذکور داشت.
نتیجه گیری: استفاده از قارچ تریکودرما در مقایسه با شاهد (بدون تلقیح با قارچ) میتواند ابزار مناسبی برای بهبود صفات فیزیولوژیکی و فعالیت های آنتی‌اکسیدانی در شرایط تنش کم آبی باشد.
مریم خسروی؛ سعید ریزی؛ رحیم برزگر؛ غلامرضا ربیعی
چکیده
به منظور بررسی اثر کاربرد ورمیکمپوست و اسید هیومیک بر ویژگیهای کمی چمن فرش، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کامل تصادفی در سه تکرار در دانشگاه شهرکرد، انجام شد. تیمارهای اعمال شده شامل ورمیکمپوست (صفر، پنج، ۱۰ و ۱۵ درصد حجمی) و اسید هیومیک (صفر، ۱۵۰ و ۲۵۰ گرم در مترمربع) بودند. صفات مورد ارزیابی شامل غلظت نیتروژن و فسفر ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر کاربرد ورمیکمپوست و اسید هیومیک بر ویژگیهای کمی چمن فرش، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کامل تصادفی در سه تکرار در دانشگاه شهرکرد، انجام شد. تیمارهای اعمال شده شامل ورمیکمپوست (صفر، پنج، ۱۰ و ۱۵ درصد حجمی) و اسید هیومیک (صفر، ۱۵۰ و ۲۵۰ گرم در مترمربع) بودند. صفات مورد ارزیابی شامل غلظت نیتروژن و فسفر اندام هوایی، ارتفاع اندام هوایی، وزن تر و خشک اندام هوایی، طول ریشه، وزن تر و خشک کل ریشه، وزن تر و خشک ریشه چمن فرش بودند. نتایج نشان داد که استفاده از اسید هیومیک و ورمیکمپوست بر وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک ریشه چمن فرش، وزن خشک کل ریشه، وزن تر کل ریشه، غلظت نیتروژن و فسفر اندام هوایی اثر مثبت و معنیداری نسبت به تیمار شاهد داشت. تیمار ۱۵ درصد حجمی ورمیکمپوست و ۱۵۰ گرم در مترمربع اسید هیومیک، بیشترین تأثیر مثبت را بر صفات اندازهگیری شده داشتند و موجب افزایش نیتروژن (۴/۲۵ درصد)، فسفر (۶/۳۹ درصد)، وزن خشک هوایی (۷/۴۹ درصد)، وزن تر کل ریشه (۳/۸۳ درصد)، وزن خشک کل ریشه (۲۱۵ درصد) و وزن خشک ریشه چمن فرش (۲۰۴ درصد) شدند. در تحقیق حاضر، کاربرد اسید هیومیک همراه با ورمیکمپوست سبب افزایش جذب عناصر نیتروژن و فسفر توسط ریشه درنهایت موجب افزایش ویژگیهای کمی چمن فرش گردید.
فریبا امینی؛ شیوا شریعت زاده؛ مهری عسکری
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر 24-اپی‌براسینولید بر بهبود جوانه‌زنی و رشد اولیه گیاهچۀ بادمجان معمولی آمریکایی تحت تنش سرما، آزمایشی با چهار سطح 24-اپی‌براسینولید (صفر، 5/0، 1 و 2 میکرومولار) بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار، در آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهی دانشگاه اراک در سال 1391 انجام گرفت. بذ‌رهای بادمجان به‌مدت 48 ساعت ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر 24-اپی‌براسینولید بر بهبود جوانه‌زنی و رشد اولیه گیاهچۀ بادمجان معمولی آمریکایی تحت تنش سرما، آزمایشی با چهار سطح 24-اپی‌براسینولید (صفر، 5/0، 1 و 2 میکرومولار) بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار، در آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهی دانشگاه اراک در سال 1391 انجام گرفت. بذ‌رهای بادمجان به‌مدت 48 ساعت در غلظتهای مذکور 24-اپی‌براسینولید خیسانده شدند و سپس به پتری‌دیش انتقال یافتند. برای هر تیمار سه پتری‌دیش، هر یک حاوی 20 بذر به‌عنوان سه تکرار درنظر گرفته شد. پس از کاشت بذرها، ظروف پتری‌دیش به دو گروه تقسیم شدند. یک گروه به انکوباتور با 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی (دمای 1 ± 22 درجۀ سانتیگراد) منتقل شدند و گروه دیگر به‌مدت چهار روز در دمای 4 درجۀ سانتیگراد قرار گرفتند و سپس به انکوباتور انتقال یافتند. 24-اپی‌براسینولید اثر زیادی در افزایش شاخصهای جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه، وزن تر و خشک ریشه‌چه و ساقه‌چه در هر دو شرایط تنش و شاهد داشت. افزایش پراکسیداسیون لیپید و نشت‌پذیری غشا که تحت تنش سرما مشهود بود، در تیمار با 24-اپی‌براسینولید کاهش معناداری را نشان داد. غلظت 1 میکرومولار 24-اپی‌براسینولید نسبت به سایر غلظت‌ها اثر بهتری داشت. در گیاهان تحت تنش سرما و غلظت 1 میکرومولار 24-اپی‌براسینولید کاهش به‌ترتیب 30/28 و 89/37 درصدی در پراکسیداسیون لیپید و نشت‌پذیری غشا مشاهده شد.
شیوا اکبری؛ الیاس سلطانی
چکیده
هدف از این مطالعه، استفاده از مدلی ساده در بررسی اثر عوامل اقلیمی، مدیریت زراعی و ویژگیهای رشدی گیاه در شبیه‌سازی رشد و عملکرد سویا در شرایط اقلیمی تهران بود تا ابزاری کارگشا برای مطالعة عوامل مؤثر بر عملکرد به‌کار گرفته شود. مدل برای شرایط اقلیمی تهران آزمون شد. سویا از منابع مهم تولید روغن و پروتئین گیاهی به‌شمار می‌رود. در این ...
بیشتر
هدف از این مطالعه، استفاده از مدلی ساده در بررسی اثر عوامل اقلیمی، مدیریت زراعی و ویژگیهای رشدی گیاه در شبیه‌سازی رشد و عملکرد سویا در شرایط اقلیمی تهران بود تا ابزاری کارگشا برای مطالعة عوامل مؤثر بر عملکرد به‌کار گرفته شود. مدل برای شرایط اقلیمی تهران آزمون شد. سویا از منابع مهم تولید روغن و پروتئین گیاهی به‌شمار می‌رود. در این مطالعه، تولید و تجمع مادة خشک در بخش‌های رویشی و دانة سویا از تغییرات پارامتر‌هایی نظیر دمای پایه، شاخص سطح برگ حداکثر مشاهده‌شده و کسری از مادة خشک قابل‌انتقال به دانه در شروع پرشدن دانه بررسی شد. کاهش و افزایش دمای پایه به‌ترتیب سبب کاهش و افزایش طول دوره‌های فنولوژیکی، تولید مادة خشک و مواد تخصیص‌‌یافته به اندام‌های هوایی و دانه‌ها شد. کاهش و افزایش انتقال مجدد مادة خشک به دانه‌ها سبب کاهش و افزایش شاخص برداشت شد. برای ارزیابی مدل از برخی آماره‌های مبتنی بر اختلاف مقادیر شبیه‌سازی و اندازه‌گیری‌شده استفاده شد. دامنة عملکرد دانة شبیه‌سازی‌شده بین 1890-2220 کیلوگرم در هکتار با میانگین 5/1982 کیلوگرم در هکتار و دامنة عملکرد دانة مشاهده‌شده بین 1632–2254 کیلوگرم در هکتار با میانگین 5/2014 کیلوگرم در هکتار بود. جذر میانگین مربعات خطا (RMSE)[1] برابر 48/178 کیلوگرم در هکتار به‌دست آمد که معادل 9 درصد هر دو میانگین عملکرد شبیه‌سازی‌شده بود. تمامی نقاط در محدودة 80 درصد از خط 1:1 قرارگرفت که نشان میدهد مدل برای پیش‌بینی عملکرد سویا در شرایط اقلیمی تهران از دقت مناسبی برخوردار بوده است.
[1]. Root mean square error
سیاوش حشمتی؛ غلام عباس اکبری؛ الیاس سلطانی؛ مجید امینی دهقی؛ کیوان فتحی امیرخیز؛ کیوان ملکی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر محلولپاشی ملاتونین بر گیاهان گلرنگ رشد یافته از بذور با کیفیت مختلف گلرنگ در شرایط تنش خشکی، دو آزمایش مزرعه‌ای طی سال‌های زراعی 96-1395 و 97-1396 در مزرعه پژوهشی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران انجام گرفت. طرح آزمایشی بهصورت اسپلیت-فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار انجام گرفت. عامل اصلی ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر محلولپاشی ملاتونین بر گیاهان گلرنگ رشد یافته از بذور با کیفیت مختلف گلرنگ در شرایط تنش خشکی، دو آزمایش مزرعه‌ای طی سال‌های زراعی 96-1395 و 97-1396 در مزرعه پژوهشی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران انجام گرفت. طرح آزمایشی بهصورت اسپلیت-فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار انجام گرفت. عامل اصلی شامل دو سطح تنش خشکی 1- بدون تنش و 2- تنش (به‌ترتیب آبیاری پس از 50 و 85 درصد تخلیه رطوبت از ظرفیت زراعی خاک در مرحله گلدهی) بود که در کرتهای اصلی قرار گرفتند. کرتهای فرعی، شامل چهار تیمار بودند که عبارت بودند از از کیفیت بذر (بذور انبارشده و بذور تازه برداشت‌شده) و محلولپاشی (1- شاهد و 2- محلولپاشی ملاتونین). نتایج این آزمایش نشان داد محلولپاشی ملاتونین عملکر دانه در بذور انبارشده را به مقدار 589 کیلوگرم در هکتار نسبت به تیمار محلولپاشی با آب (شاهد) افزایش داد. نتایج نشان داد که فعالیت آنزیمهای سوپراکسیددیسموتاز و کاتالاز در گیاهان حاصل از بذور تازه برداشت‌شده در پاسخ به محلولپاشی ملاتونین در شرایط تنش خشکی افزایش یافت. همچنین مشخص شد که در گیاهان حاصل از بذور تازه برداشت‌شده، محلولپاشی با ملاتونین، میزان پروتئینهای محلول برگ را تا 28 درصد کاهش داد. نتایج مشخص کرد که در گیاهان حاصل از بذور انبارشده، محلولپاشی ملاتونین، میزان مالوندیآلدهید را در شرایط تنش خشکی، به میزان 37 درصد کاهش داد. به‌نظر میرسد کیفیت بذر مورداستفاده در ویژگیهای گیاهان حاصل از آن بذرها تأثیر داشته باشد و همچنین استفاده از ملاتونین در شرایط تنش خشکی، ممکن است نقش قابل‌توجهی در کاهش شدت آسیب حاصل از تنش روی گلرنگ داشته باشد.
محدثه حیدرزاده؛ سید محمدرضا احتشامی؛ محمد ربیعی
چکیده
با وجود پیشرفت صنعت دامپروری در ایران، به تولید گیاهان علوفهای متناسب با این پیشرفت توجه نشده است. از اینرو، این مطالعه در سال 1396، با ضرورت تولید خوراک برای تغذیه دام و طیور و با هدف تعیین بهترین تراکم و تاریخ کاشت بر ویژگیهای کمی و کیفی علوفه گوار، در ایستگاه مؤسسه تحقیقات برنج کشور- رشت واقع در روستای گیل پردهسر سنگر به اجرا ...
بیشتر
با وجود پیشرفت صنعت دامپروری در ایران، به تولید گیاهان علوفهای متناسب با این پیشرفت توجه نشده است. از اینرو، این مطالعه در سال 1396، با ضرورت تولید خوراک برای تغذیه دام و طیور و با هدف تعیین بهترین تراکم و تاریخ کاشت بر ویژگیهای کمی و کیفی علوفه گوار، در ایستگاه مؤسسه تحقیقات برنج کشور- رشت واقع در روستای گیل پردهسر سنگر به اجرا درآمد. در این آزمایش چهار تاریخ کاشت (٢٢ اردیبهشت‌ماه، ٥ خردادماه، ١٩ خردادماه و ٢ تیرماه) و سه تراکم بوته (200، 400 و 600 هزار بوته در هکتار) بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار موردارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تاریخ کاشت 5 خردادماه و تراکم 600 هزار بوته در هکتار از لحاظ عملکرد علوفه تر (02/35 تن در هکتار)، پروتئین خام (02/19 درصد)، ماده خشک (35/54 درصد) و کربوهیدرات (12/26 درصد) بر دیگر تاریخهای کاشت و تراکم بوته تحت آزمایش برتری داشت. بیشترین عملکرد علوفه خشک (1/6 تن در هکتار) و الیاف نامحلول در شوینده خنثی (23/58 درصد) در تاریخ کاشت 22 اردیبهشت‌ماه و تراکم 600 هزار بوته در هکتار مشاهده شد. میزان فیبر خام با تأخیر در کاشت افزایش پیدا کرد، اما مقدار خاکستر تحت تأثیر تاریخ و تراکمهای مختلف کاشت قرار نگرفت. با توجه به نتایج بهدستآمده در پژوهش حاضر، جهت حصول بالاترین کمیت و کیفیت علوفه گیاه گوار در استان گیلان، تاریخ کاشت 5 خرداد و تراکم 600 هزار بوته در هکتار توصیه میشود.