به زراعی کشاورزی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

داوران

عضویت و راهنمای پابلونز

دستورالعمل حذف نام داور از روی کامنت ها در برنامه Word

ارزیابی اثر کشت مخلوط تأخیری آفتابگردان و باقلا بر عملکرد و کارایی استفاده از زمین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه گیاهان دارویی، دانشکدۀ کشاورزی، مرکز آموزش عالی شهید باکری میاندوآب، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران و مدرس گروه زراعت، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه پیام نور مرکز نقده، نقده، ایران

2 استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

3 دانشجوی کارشناسی گروه زراعت، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه پیام نور مرکز نقده، نقده، ایران

چکیده

این آزمایش به‌منظور بررسی اجزای عملکرد، عملکرد و نسبت برابری زمین تحت تأثیر کشت مخلوط تأخیری آفتابگردان و باقلا، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعۀ تحقیقاتی دانشگاه پیام نور استان آذربایجان غربی - شهرستان نقده در سال زراعی 92-1391 به اجرا درآمد. تیمار­های آزمایش شامل کشت مخلوط ردیفی (یک ردیف باقلا + یک ردیف آفتابگردان)، کشت مخلوط نواری (دو ردیف باقلا + چهار ردیف آفتابگردان، چهار ردیف باقلا + دو ردیف آفتابگردان و سه ردیف باقلا + سه ردیف آفتابگردان) و کشت خالص باقلا و آفتابگردان بود. الگو­های کشت مخلوط تأخیری اثر معناداری بر صفات مورد مطالعۀ دو گیاه آفتابگردان و باقلا (به‌جز تعداد دانه در نیام باقلا) داشت. بیشترین عملکرد دانۀ آفتابگردان (4140 کیلوگرم در هکتار) و باقلا (3/2567 کیلوگرم در هکتار) از کشت مخلوط ردیفی و کمترین مقادیر عملکرد دانۀ آفتابگردان (7/3136 کیلوگرم در هکتار) و باقلا (1957 کیلوگرم در هکتار) از کشت خالص به‌دست آمد. درصد روغن آفتابگردان در تمامی تیمار‌های کشت مخلوط بیشتر از تیمار کشت خالص بود. بیشترین نسبت برابری زمین (85/1= LER) و کاهش یا افزایش عملکرد واقعی کل (67/1AYL=) از کشت ردیفی و بیشترین سودمندی کشت مخلوط (25/1= IA) از کشت مخلوط چهار ردیف باقلا + دو ردیف آفتابگردان به‌دست آمد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که استفاده از کشت مخلوط تأخیری راهکار مناسبی برای استفادۀ بهتر از منابع محیطی و افزایش تولید محصول در مقایسه با کشت خالص دو گونه دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of relay intercropping of sunflower and faba bean on their yield and land use efficiency

نویسندگان [English]

  • Esmaeil Rezaei-chiyaneh 1
  • Sorour Khorramdel 2
  • Parisa Garachali 3

1 . Assistant Professor, Department of Medicinal Plants, Faculty of Agriculture, Shahid Bakeri Higher Education Center of Miandoab, University of Urmia, Urmia, Iran and Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, Payamenoor University of Nagadeh, Nagadeh, Iran

2 Assistant Professor, Department of Agronomy and Plants Breeding, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

3 M.Sc. Student, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, Payamenoor University of Nagadeh, Nagadeh, Iran

چکیده [English]

To evaluate the yield components, yield and land equivalent ratio affected by relay intercropping of sunflower (Helianthus annuus L.) with faba bean (Vicia faba L.), a field experiment was arranged based on a randomized complete block design with three replications at the Agricultural Research Station Payamenoor University of Nagadeh, Iran during growing reason of 2012-2013. The treatments included row intercropping )one row of sunflower + one row of faba bean(, strip intercropping )two rows of faba bean + four rows of sunflower, four rows of faba bean + two rows of sunflower, three rows of faba bean + three rows of sunflower( and monoculture faba bean and sunflower. The results indicated that the relay intercropping patterns had significant effect on studied traits of sunflower and faba bean (except number of seed per pod of faba bean). The highest seed yield of sunflower (4140 kg/ha) and faba bean (2567.33 kg/ha) were obtained from row intercropping and the lowest seed yield of sunflower (3136.67 kg/ha) and faba bean (1957 kg/ha) were obtained in their monoculture. The oil percentage of all intercropping treatments was higher than monoculture. The maximum land equivalent ratio (1.85) and actual yield loss (1.74) were calculated in row intercropping and the highest intercropping advantage (1.25) was achieved in four rows of faba bean + two rows of sunflower. The results showed that the use of relay intercropping results in better utilization of environmental resources and increased crop production compared to monoculture of the same species.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Actual yield loss
  • Intercropping advantage
  • Land equivalent ratio
  • oil percentage
  • Seed yield
مراجع
 
1 . احمدی ا، دباغ محمدی نسب ع، زهتاب سلماسی س، امینی ر و جان‌محمدی ح (1389) ارزیابی عملکرد و شاخص­های سودمندی در کشت مخلوط جو و ماشک گل‌خوشه‌ای. دانش کشاورزی و تولید پایدار. 4(2): 87-77.
2 . اسلامی­خلیلی ف، پیردشتی ه و متقیان آ (1390) بررسی عملکرد جو و باقلا در تراکم و ترکیب­های مختلف کشت مخلوط از طریق شاخص­های رقابتی. بوم‌شناسی کشاورزی. 3(1): 105-94.
3 . اصغری­پور م ر و خاتمی‌پور م (1392) بررسی تأثیر کود دامی بر عملکرد و کنترل علف‌های هرز در کشت مخلوط ارزن دم‌روباهی و ماش. به‌زراعی کشاورزی. 15(1): 190-175.
4 . آینه­بند ا (1386) اکولوژی بوم نظام­های کشاورزی. انتشارات دانشگاه شهید چمران، اهواز 374 ص.
5 . پارسا م و باقری ع (1387) حبوبات. انتشارات جهاد دانشگاه مشهد، مشهد 522 ص.
6 . پور­امیر ف، کوچکی ع، نصیری­محلاتی م و قربانی ر (1389) ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد کنجد و نخود در کشت مخلوط سری‌های جایگزینی. پژوهش­های زراعی ایران. 5(8): 757 -747.
7 . پوستینی ک، سه­مرده ع، زواره م و مداح حسینی ش (1384) عملکرد گیاهان زراعی، فیزیولوژی و فرآیند­ها. انتشارات دانشگاه تهران، تهران. 614 ص.
8 . جهانی م، کوچکی ع و نصیری محلاتی م (1387) بررسی ترکیب­های مختلف کشت مخلوط زیرۀ سبز و عدس در سیستم‌های کشاورزی کم‌نهاده. پژوهش‌های زراعی ایران. 6(1): 87-67.
9 . رضایی­چیانه ا (1389) ارزیابی اکوفیزیولوژیک کشت مخلوط ذرت و باقلا. دانشگاه تبریز. دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه تبریز. پایان­نامه کارشناسی ارشد رشتۀ زراعت.
10 . رضایی­چیانه ا، تاج­بخش م، اروج ولیزادگان ا و بنائی اصل ف (1392) بررسی الگوهای مختلف کشت مخلوط زیرۀ سبز و عدس در کشت دوم. بوم­شناسی کشاورزی. 5(4): 472- 462.
11 . رضوان­بیدختی ش (1383) مقایسۀ ترکیب­های مختلف کشت در مخلوط ذرت و لوبیا. دانشگاه فردوسی مشهد. دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد. پایان­نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ زراعت.
12 . رضوانی­مقدم پ و مرادی ر (1391) بررسی تاریخ کاشت، کود بیولوژیک و کشت مخلوط بر عملکرد و کمیت اسانس زیرۀ­ سبز و شنبلیله. علوم گیاهان زراعی. 43(2): 230-217.
13 . سیدشریفی ر (1388) گیاهان صنعتی. چاپ دوم، انتشارات عمیدی. 424 ص.
14 . شایگان م، مظاهری د، رحیمیان مشهدی ح و پیغمبری س ع (1387) اثر تاریخ کاشت و کشت مخلوط ذرت و ارزن دم­روباهی بر عملکرد دانۀ آن­ها و کنترل علف­های هرز. علوم زراعی ایران. 1(10): 46-31.
15 . علیزاده ی، کوچکی ع ر و نصیری محلاتی م (1389) بررسی خصوصیات زراعی، عملکرد، اجزای عملکرد و پتانسیل کنترل علف هرز دو گیاه لوبیا و ریحان رویشی در شرایط کشت مخلوط. بوم­شناسی کشاورزی. 3(2): 397-383.
16 . کوچکی ع، شباهنگ ج، خرم­دل س و غفوری ا (1391) بررسی اکولوژیک الگوهای مختلف کشت مخلوط ردیفی گاوزبان اروپایی و لوبیا. بوم­شناسی کشاورزی. 2(1): 11-1.
17 . کوچکی ع ر، برومند رضازاده ز، نصیری محلاتی م و خرم­دل س (1391) ارزیابی کارایی جذب و مصرف نیتروژن در کشت مخلوط تأخیری گندم زمستانه و ذرت. پژوهش­های زراعی ایران. 10(2): 334-327.
18 . مظاهری د (1373) زراعت مخلوط. چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران، تهران 262 ص.
19 . منصوری ل، جمشیدی خ، راستگو م، صبا ج و منصوری ح (1392) تأثیر کشت مخلوط افزایشی ذرت و لوبیا بر عملکرد، اجزای عملکرد و کنترل علف­های هرز در شرایط اقلیمی زنجان. پژوهش­های زراعی ایران. 11(3): 492-483.
20 . نقی­زاده م، رمرودی م، گلوی م، سیاه­سر ب، حیدری م و مقصودی­مود ع ا (1391) تأثیر کاربرد انواع کود فسفری شیمیایی و زیستی بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت و خلر در کشت مخلوط. علوم گیاهان زراعی ایران. 43(2): 215-203.
 
 
 
21 . Bakheit BR and Glala AY) 2002( Intercropping faba bean with some legume crops for control oroban crenata. Acta Agronomy. Hungar. 50: 1-6.
22 . Banik P, Sasmal T, Ghosal PK and Bagchi DK (2000) Evaluation of mustard (Brassica compestris var. Toria) and legume intercropping under 1:1 and 2:1 row- replacement series systems. Agronomy and Crop Sciences. 185: 9-14.
23 . Devi KN, Shamurailatpam D, Singh TB, Athokpam HS, Singh NB, Singh NG, Singh LN,  Singh AD, Chanu OP, Singh SR, Devi KP and Devi LS (2014)  Performance of lentil (Lens culinaris M.) and mustard (Brassica juncea L.) intercropping under rainfed conditions. Australian Journal of Crop Science. 8: 284-289
24 . Gliessman SR (1997) Agroecology: Ecological Processes in Sustainable Agriculture. Arbor Press. 357 pp.
25 . Haugaardnielsen H, Ambus P and Jensen ES (2001) Inter-specific competition, N-use and interference with weed in pea – barley intercropping. Field Crops Research. 70: 101-109.
26 . Khoramivafa M, Ghasemi E, Farhadi B and Najaphy A (2013) The Water Use Efficiency in Forage Maize at Maize/Faba bean Relay Intercropping in Deficit Irrigation and no Tillage Systems. Agronomy and Plant Production. 11(4): 3134-3139.
27 . Leal F, Rodrigues A, Fernandes D, Nunes FM, Cipriano J, Ramos J, Teixeira S, Vieira S, Carvalho LM and Pinto-Carnide O (2009) In vitro multiplication of Calendula arvensis for secondary metabolites extraction. Acta Horticulture. 812: 251-256.
28 . Li L, Sun J, Zhang F, Li X, Yang S and Rengel Z (2001) Wheat/maize or wheat/soybean strip intercropping: 1. yield advantage and interspecific interactions on nutrient. Field Crops Research. 71(2): 123-137.
29 . Maffei M and Mucciarelli A (2003) Essential oil yield in peppermint/soybean strip intercropping. Field Crops Research. 84: 229-240.
30 . Mehmet SO, Sezgin U and Ali G (2007) The effect of light interception and light use efficiency with different sowing time of faba bean (Vicia Faba). International Journal and Engineering Sciences. 2(1): 87-91.
31 . Mende VE, Bacon CM and Cohen R (2013) Agroecology as a Transdisciplinary, Participatory and Action-Oriented Approach. Agroecology and Sustainable Food Systems. 37: 3-18.
32 . Mitchell RA (1994) Pippermint relay intercopping with rye. Central Oregon Agricultural Research Center Madras, Oregon. Pp. 11-16.
33 . Nasrullahzadeh S, Ghassemi–Golezani K, Javanshir A, Valizadeh M and Shakiba MR (2007) Effects of shade stress on.ground cover and grain yield of faba bean (Vicia faba). Food, Agriculture and Environment. 5(1): 337-340.
34 . Nelson AK, Meinhardt CG and Smoot RS (2010) Wheat (Triticum aestivum L.) Cultivar Selection Affects Double-Crop and Relay-Intercrop Soybean (Glycine max L.). Agronomy. 10: 1-8.
35 . Rezaeichianeh E, Dabbagh Mohammadi Nassab A, Shakiba MR, Ghassemi-Golezani K and Aharizad S (2011) Intercropping of maize (Zea mays L.) and faba bean (Vicia faba L.) at different plant population densities. African Journal of Agricultural Research. 7: 1786-1793.
36 . Robinson RG (1984) Sunflower for Strip, Row and Relay Intercropping. Agronomy. 1: 43-47.
37 . Vandermeer JH (1989) The Ecology of Intercropping, Cambridge, University Press, 297 p.
38 . Xiang DB, Yong TW, Wen YY, Yan W, Gong WZ, Cui L and Lei T (2012) Effect of phosphorus and potassium nutrition on growth and yield of soybean in relay strip intercropping system. Scientific Research and Essays. 7: 342-351.
39 . Xu J (2007) Scientists Fiend why intercropping of faba bean with maize increases yields. www.Horizoninter national tv. Org. Pp. 12-19.
40 . Zhang B, Huang G and LI F (2007) Effect of Limited Single Irrigation on Yield of Winter Wheat and Spring Maize Relay Intercropping. Pedosphere. 17: 529-537.
41 . Zhang L, Van der WW, Zhang S, Li B and Spiertz JHJ (2007) Growth, yield and quality of wheat and cotton in relay strip intercropping systems. Field Crops Research. 103: 178-188.
42 . Zhang L, Van der Werf W, Bastiaans L, Zhang S, Li B and Spiertz JHJ (2008) Light interception and utilization in relay intercrops of wheat and cotton. Field Crops Research. 107: 29-42.
 
 
به زراعی کشاورزی
دوره 17، شماره 1 - شماره پیاپی 1
اردیبهشت 1394
صفحه 183-196
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار