نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• ابراهیم زینلی ¹
• افشین سلطانی ²
• محمد خادم پیر ³
• محمود تورانی ³
• فاطمه شیخ ⁴

¹ استادیار، گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان ـ ایران

² استاد، گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان ـ ایران

³ کارشناس ارشد، گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان ـ ایران

⁴ کارشناس ارشد، مرکز تحقیقات کشاورزی گرگان، گرگان ـ ایران

چکیده

منطقۀ گرگان یکی از مناطق مهم تولید باقلا در ایران محسوب می‌شود. با این حال، اطلاعات کافی دربارۀ جنبه‌های گوناگون مدیریت تولید این گیاه وجود ندارد. این آزمایش به‌منظور بررسی تأثیر فاصلة بین ردیف، رقم و زمان کاشت بر عملکرد غلاف سبز و دانة خشک، در سال زراعی 91ـ1390 در مزرعة تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، انجام شد. آزمایش به‌صورت اسپلیت‌پلات ـ فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا شد. فاصلة بین ردیف (30، 45 و60 سانتی‌متر) به‌عنوان فاکتور اصلی و تاریخ کاشت (24 آبان‌ماه و 2 دی‌ماه 1390) و رقم (برکت و فرانسه) به‌عنوان فاکتورهای فرعی در‌ نظرگرفته شدند. نتایج حاکی از تأثیر معنی‌دار زمان کاشت، فاصلۀ بین ردیف و تأثیرات متقابل آن‌ها بر عملکرد دانه، غلاف سبز، عملکرد بیولوژیک و تعداد غلاف در بوته بود. در حالی‌ که، بین ارقام برکت و فرانسه در هیچ‌کدام از صفات اندازه‌گیری‌شده، اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. بر‌اساس نتایج به‌دست‌آمده، با تأخیر در کاشت و افزایش فاصلۀ بین ردیف‌ها عملکرد کاهش می‌یابد؛ بیشترین عملکرد دانه و غلاف سبز (به‌ترتیب 4530 و 21753 کیلوگرم در هکتار) در کاشت به‌موقع (24 آبان‌ماه) با فاصلۀ بین ردیف 30 سانتی‌متر و کمترین عملکرد دانه و غلاف سبز (به‌ترتیب 2527 و 13041 کیلوگرم در هکتار) در کاشت دیرهنگام (2 دی‌ماه) با فاصلۀ بین ردیف 60 سانتی‌متر تولید شد.

کلیدواژه‌ها

• باقلا
• تاریخ کاشت
• تراکم
• عملکرد دانه
• غلاف سبز

عنوان مقاله [English]

Studying the Response of Yield Components, Grain and Green Pod Yield of two Faba Bean Cultivars to Inter- Row Spacing in Normal and Late Seeding Dates

نویسندگان [English]

• Ebrahim Zeinali ¹
• Afshin Soltani ²
• Mohammad Khadempir ³
• Mahmood Tourani ³
• Fatemeh Sheikh ⁴

¹ Assistant Professor, Department of Agronomy, University of Agricultural and Natural Resources Science of Gorgan, Iran

² Professor, Department of Agronomy, University of Agricultural and Natural Resources Science of Gorgan, Iran

³ M.Sc., Department of Agronomy, University of Agricultural and Natural Resources Science of Gorgan, Iran

⁴ M.Sc., Agricultural Research Institute of Gorgan, Iran

چکیده [English]

Gorgan is one of the most important regions for faba bean (Vicia faba L.) production in Iran. However, there is no enough quantitative information about the various aspects of production management of this crop plant. To investigate the effects of inter-row spacing, cultivar and seeding date on the yield of green pod and grain, this experiment was carried out at research farm of Gorgan University of agricultural sciences in 2011-2012 growing season. The experimental design was a randomized complete block design as split-plot factorial with four replications. Inter-row spacing (30, 45 and 60 cm) and factorial of planting dates (15 Nov. and 23 Dec. 2011) and cultivars (Barakat and French) were arranged in main- and sub-plots, respectively. The results indicated non-significant effect of cultivar and the significant (P = 0.01) effects of seeding date, inter-row spacing and their interactions on the grain, green pod and biological yields, and pod number per plant, while the effects of cultivars were not significant, statistically. Based on the obtained results, any increase in inter-row spacing or delaying in planting of faba bean will reduce the grain, green pod and biological yields. The maximum yield of green pods and grain yield (21753 and 4530 kg ha^-1, respectively) produced in normal planting date (15 Nov.) and 30 cm inter-row spacing. In contrast, the lowest grain and green pod yield (2527 and 13041 kg ha^-1, respectively) obtained from delayed planting date (23 Dec.) and 60 cm inter-row spacing.

کلیدواژه‌ها [English]

• Density
• Faba bean
• Grain yield
• green pod yield
• seeding date