به زراعی کشاورزی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

داوران

عضویت و راهنمای پابلونز

دستورالعمل حذف نام داور از روی کامنت ها در برنامه Word

اثر محلول‌پاشی کود نیتروژن و پتاسیم مکمل بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج دورگ ‘دیلم’

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکدة علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

2 استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکدة علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

3 مربی پژوهش، بخش خاک و آب، مؤسسة تحقیقات برنج کشور، رشت، ایران

4 مربی پژوهش، بخش فنی و مهندسی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گیلان، رشت، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر محلول‌پاشی کودهای نیتروژن و پتاسیم در مراحل پیش از گلدهی بر عملکرد، اجزای عملکرد و درصد پروتئین شلتوک برنج دورگ ‘دیلم’، همچنین تعیین بهترین زمان محلول‌پاشی انجام شد. آزمایش در قالب طرح پایة بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مؤسسة تحقیقات برنج کشور واقع در شهر رشت، در سال 1388 اجرا شد. محلول‌پاشی 20 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار در غلظت 5 درصد اوره و 15 کیلوگرم اکسید پتاسیم خالص در هکتار در غلظت 3 درصد سولفات پتاسیم در مراحل رشد پیش از گلدهی تیمارهای آزمایشی در نظر گرفته شد. پاشش آب خالص تیمار شاهد منظور شد. نتایج آزمایش، افزایش عملکرد شلتوک و عملکرد زیستی را در تیمارهای محلول‌پاشی پیش از گلدهی نیتروژن و پتاسیم در مقایسه با تیمار پاشش آب خالص نشان داد. محلول‌پاشی نیتروژن در مرحلة حداکثر پنجه‌زنی، بیشترین تأثیر را بر تعداد پنجه در کپه و تعداد خوشه‌چه در خوشه داشت. بیشترین درصد باروری پنجه‌ها هم، مربوط به محلول‌پاشی نیتروژن در مرحلة حداکثر پنجه‌زنی و غلاف‌رفتن بود. محلول‌پاشی نیتروژن بر شاخ و برگ برنج، در مرحلة حداکثر پنجه‌زنی و غلاف‌رفتن به افزایش معنادار پروتئین شلتوک (1/12 درصد) منجر شد که نسبت به تیمار آب خالص 3/8 درصد افزایش داشت. مطالعة همبستگی صفات نشان داد که عملکرد زیستی با عملکرد شلتوک و درصد باروری خوشه همبستگی مثبت و معناداری داشته است. لذا، بهترین زمان محلول‌پاشی پیش از گلدهی برنج دورگ ‘دیلم’ با کودهای نیتروژن و پتاسیم، مرحلة حداکثر پنجه‌زنی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of foliar supplements of nitrogen and potassium on yield and yield components of hybrid rice (Oryza sativa cv. Daylam)

نویسندگان [English]

  • Samaneh Asadi Sanam 1
  • Mohsen Zavareh 2
  • Hasan Shokri_Vahed 3
  • Parisa Shahinrokhsar 4

1 Ph.D. Candidate, Department of Agronomy and Crop Breeding, Faculty of Agricultural Sciences, University of Guilan, Rasht, Iran

2 Ph.D. Candidate, Department of Agronomy and Crop Breeding, Faculty of Agricultural Sciences, University of Guilan, Rasht, Iran

3 Faculty Member, Department of Soil and Water Science, Rice Research Institute of Iran, Rasht, Iran

4 Faculty Member, Department of Engineering Research, Guilan Agricultural and Natural Resources Research Center, Rasht, Iran

چکیده [English]

A randomized complete block design with three replications was performed in Rice Research Institute of Iran, Rasht in 2008, to find the effect of supplement foliar application of nitrogen and potassium on ’Daylam‘ hybrid rice grain yield, its components and grain protein percentage. Foliar application of 20 kg nitrogen (5 percent N) and 15 kg potassium (3 percent K2O) in different pre-anthesis stages was considered as treatments. Foliar application of distilled water was considered as control. Results showed that the grain yield and biological yield were increased in treatments which nitrogen and potassium was applied at pre-anthesis stages compared to control treatment. Foliar fertilization of nitrogen in maximum tillering stage had the highest effect on number of tiller per plant and grain number per panicle. The highest percentages of fertile tillers were related to foliar application of nitrogen at both maximum tillering and booting stages. Foliar application of nitrogen at maximum tillering and booting stage significantly increased grain protein content by 12.1 percent which it was 8.3 percent greater than control treatment. Result also showed that a significant and positive correlation exists between grain yield with biological yield and percentage of panicle fertility. Overall, it was concluded that maximum tillering stage is the best pre-anthesis phonological stage for foliar application of nitrogen and potassium on cv. Daylam hybrid rice.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Booting
  • Foliar Application
  • Grain protein
  • Hybrid rice
  • Tillering
مراجع
1 . امامی ع (1375) روش‌های تجزیه گیاه. جلد اول، نشریه فنی شماره 982. مؤسسه تحقیقات خاک و آب. تهران. ایران.
2. برجیان ع ر و امام ی (1379) اثر محلول‌پاشی اوره پیش از گلدهی بر عملکرد، اجزای عملکرد و درصد پروتئین دانه دو رقم گندم (Triticum aestivum L.). علوم زراعی ایران. 2(1): 23ـ29.
3. فلاح ف، فلاح و م، نورمحمدی ق، نیک‌نژاد ی و فلاح آملی ه (1387) تأثیر تقسیط ازت و محلول‌پاشی کود نیتروژن روی عملکرد و اجزای عملکرد برنج رقم شفق. دانش زیستی ایران. 3(4): 39-47.
4. فیضی‌اصل و و ولی‌زاده غ (1383) بررسی اثر زمان محلول‌پاشی اوره بر خصوصیات کمی و کیفی دانه گندم سرداری (Triticum aestivum L.) در شرایط دیم. علوم کشاورزی ایران. 35(2): 301-311.
5. گاردنر ف پ، فرانکلین آر، کاردنر پی آر، برنت پی، یرز پی و راجر ال (1368) فیزیولوژی گیاهان زراعی. ترجمه: سرمدنیا غ و کوچکی ع. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 467 ص.
6. ملکوتی م ج، کشاورز پ و کریمیان ن (1386) روش جامع تشخیص و توصیه بهینه کود برای کشاورزی پایدار. انتشارات دانشگاه تربیت مدرس. 744 ص.
7. Arif M, Chohan MA, Ali S, Gul R and Sajjad K (2006) Response of wheat to foliar application of nutrients. Journal of Agricultural and Biological Science. 1: 30-34.
8. Bly AG and Woodard HJ (2003) Foliar nitrogen application timing influence on grain yield and protein concentration of hard red winter and spring wheat. Journal of Agronomy. 95: 335-338.
9. Bhuyan MHM, Ferdousi Mst R and Iqbal MT (2012) Foliar Spray of Nitrogen Fertilizer on Raised Bed Increases Yield of Transplanted Aman Rice over Conventional Method. International Scholarly Research Network. 8 p.
10. De Datta SK and Gumez KA (1990) Changes in phosphorus and potassium response in wetland rice soils in south and South-East Asia. International Rice Research Institute. Los Banos, Philippines.
11. Hussain N, Khan MA and Javed MA (2005) Effect of foliar application of plant micronutrient mixture on growth and yield of wheat (Triticum aestivum L.). Pakistan Journal of Biological Science. 8: 1096-1099.
12. International Rice Research Institute (1988) Growth Stages of the Rice Plant. Rice production training module. Second Edition. 42 p.
13. Jones BD (1931) Factors for converting percentages of nitrogen in foods and feeds into percentages of proteins. United States Department of Agriculture, Washington, D. C. Circular No. 183. 22 p.
14. Longping Y (2004) Hybrid rice for food security in the world. FAO Rice Conference Rome, Italy. Pp: 12-13.
15. Maitlo A, Hassan Z, Shah AN and Khan H (2006) Growth, yield and nutrient uptake of wheat (Triticum aestivum L.) in relation to foliar and soil application of urea. International Journal of Agriculture and Biology. 8: 477-481.
16. Narang RS, Mahal SS, Seema B, Gosal KS and Bedi S (1997) Response of rice and wheat to K-fertilization under maximum yield research strategies. Environmental. Economics. 15: 474-477.
17. Rosegrant MW, Msangi S, Ringler C, Sulser TB and Zhu T (2008) International Model for Policy Analysis of Agricultural Commodities and Trade (IMPACT): Model Description. Washington, D. C. (USA): International Food Policy Research Institute.
18. SAS Institute (2002) SAS/STAT user’s Guide, Release G. 12. SAS Institute Cary. North Carolina. USA.
19. Sharief AE, El-Kalla SE, El-Kassaby AT, Ghonema MH and Abdo GMQ (2006) Effect of bio-chemical fertilization and times of nutrient foliar application growth, yield and yield components of rice. Journal of Agronomy. 5: 212-219.
20. Sharma AP and Singh SP (1996) Selection criteria for advance breeding of upland rice genotypes under rainfed conditions. Agricultural Science Digest Karnal. 16(3): 151-153.
21. Shaygany J, Peivandy N and Ghasemi S (2012) Increased yield of direct seeded rice (Oryza sativa L.) by foliar fertilization through multi-component fertilizers. Archives of Agronomy and Soil Science. 58(10): 1091-1098.
22. Strong WM (1986) Effect of nitrogen application before sowing, compared with effect of split application before and after sowing, for irrigated wheat on the Darling Downs. Australian Journal of Experimental Agriculture. 26: 201-207.
23. Sultana N, Ikeda T and Kashem MA (2001) Effect of foliar spray of nutrient solutions on photosynthesis, dry matter accumulation and yield in seawater-stressed rice. Environmental and Experimental Botany. 46: 129-140.
24. Wilson CE, Slaton NA, Sabbe WE, Ntamatungiro S, Norman RJ, Wells BR and Frizzell D (1996) Rice response to phosphorus and potassium fertilization at different soil test levels. Research Series-Arkansas Agricultural Experiment Station. 455: 54-56.
25. Zebarth BJ and Sheard RW (1992) Influence of rate and timing of nitrogen fertilization on yield and quality of hard red winter in Ontario. Canadian Journal of Plant Science. 72: 13-19.
به زراعی کشاورزی
دوره 16، شماره 3 - شماره پیاپی 3
آبان 1393
صفحه 693-706
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار