نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه زراعت، دانشکدة کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

2 دانشیار، گروه زراعت، دانشکدة کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

3 استادیار، گروه زراعت، دانشکدة کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر کودهای زیستی بر رنگدانه‌های فتوسنتزی، محتوی رطوبت نسبی آب برگ و عملکرد دانه کدوی پوست کاغذی تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشاتی به مدت دو سال در مزرعة تحقیقاتی دانشگاه زنجان اجرا شد. این آزمایش به‏صورت کرن‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمار تنش خشکی به‏عنوان عامل اصلی در 4 سطح (شامل تیمارهای بدون تنش (شاهد)، تنش ملایم، تنش متوسط و تنش شدید) و کودهای زیستی به‏عنوان عامل فرعی در 4 سطح (شامل تیمارهای بدون کاربرد کود زیستی (شاهد)، نیتروکسین، مایکوریزا و تیوباسیلوس) بودند. نتایج تجزیة واریانس مرکب نشان داد که اثر متقابل رژیم‏های رطوبتی و کودهای زیستی در صفات کلروفیل a، b و عملکرد دانه معنادار بود. تیمارهای نیتروکسین و مایکوریزا در شرایط تنش شدید خشکی غلظت کلروفیل a را به‌ترتیب 78/15 و 21 درصد و غلظت کلروفیل b را به‌ترتیب 40 و 47 درصد نسبت به عدم کاربرد کود زیستی افزایش دادند. فقط تیمار مایکوریزا تأثیر مثبت و معناداری در میزان کارتنوئید و محتوای رطوبت نسبی آب برگ داشت (به‌ترتیب 19 و 58/5 درصد افزایش در مقایسه با عدم تلقیح). با توجه به تأثیر مثبت تیمار نیتروکسین در افزایش عملکرد دانه (به‌ترتیب تحت شرایط تنش متوسط و شدید خشکی، 13 و 6/12 درصد عملکرد دانه را نسبت به تیمار شاهد افزایش داد)، پایین بودن هزینة تهیه و سهولت کاربرد آن، استفاده از تیمار مذکور قابل‌توصیه است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of drought stress and biofertilizers on some physiological characteristics and grain yield of medicinal pumpkin plants

نویسندگان [English]

  • Hosein Nazari Nasi 1
  • Reza Amirnia 2
  • Mohammadrez Zardashti 3

1

2 Associate Professor Department of Agronomy Faculty of Agriculture Urmia University Urmia - Iran Tel: +98 4431943260 Mobile:+98 914 402 6024

3

چکیده [English]

In order to study the effects of biofertilizers on the photosynthetic pigments, relative water content (RWC) and grain yield in medicinal pumpkin plants under drought stress condition, experiments were perfumed across two years at research field station of Zanjan University. This experiment was conducted as a split plot based on randomized complete blocks design with three replications. The experiment treatments consisted of drought stress as a main plot in four levels (i.e., control, mild stress, moderate stress and severe stress and biofertilizers as a sub-plot (i.e., no inoculation (control), nitroxin, mycorrhizha and thiobacillus)). Results of combined analysis of variance showed a significant association between irrigation regimes and biofertilizers in terms of chlorophyll a, b and grain yield. Under severe stress condition, nitroxin induced 15.78% and 40% growth in terms of chl a and chl b contents and mycorrizha treatment induced 21% and 47% growth in terms of chl a and chl b contents in comparison with the control, respectively. Only mycorrizha treatment had a positive effect on the RWC and carotenoid content (increased 19% and 5.58% in comparison with no inoculation). Regarding positive effects of nitroxin treatment on increasing of grain yield (under moderate and severe stress condition, caused to 13% and 12.6 % increases in grain yield in comparison with the control, respectively), low cost and easy application, use of mentioned treatment can be recommended.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Irrigation regimes
  • mycorrhiza fungi
  • PGPB
  • photosynthetic pigments
  • relative water content
بستامی ا و مجید مجیدیان (1394) تأثیر میکوریزا، کود فسفات زیستی و کود دامی بر مقادیر رنگیزه‌های فتوسنتزی و عملکرد گشنیز (Coriandurum sativum L.). تولیدات گیاهی (مجلة علمی کشاورزی). 38 (4): 49-60.
دباغیان ز، عباسیان ا، پیردشتی ه ا و بهاری ساروی ح (1394) تأثیر کودهای زیستی تیوباسیلوس، ازتوباکتر، آزوسپیریلوم و گوگرد آلی بر گره‌زایی و عملکرد سویا (Glycine max L.). نشریه زراعت. 28 (107):
 17-25.
پارسامطلق ب، محمودی س، سیاری م و نقی‌زاده م (1390) تأثیر قارچ میکوریزا و کود فسفر بر غلظت رنگیزه‌های فتوسنتزی و عناصر غذایی لوبیا (Phaseolus vulgaris L.) در شرایط تنش شوری. مجلة بوم‌شناسی کشاورزی. 3 (2): 237-248.
ﻧﺎﻇم‌اﻟﺴﺎدات م ج و ﮐﺎﻇﻤﯿنی ع ر (1386) ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺗﻨﺶ آﺑﯽ و ﺗﺎﺑﺶ ﻓﻌﺎل ﻓﺘﻮﺳﻨﺘﺰی ﺑﺮ ﺳﺮﻋﺖ ﻓﺘﻮﺳﻨﺘﺰ ﮔﻨﺪم. مجلة ﻋﻠﻮم ﮐﺸﺎورزی و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ. 14 (6): 34-43. 
 
Abbas-zadeh P, Savaghebi GR, Asadi-Rahmani H, Rejali F, Farahbakhsh M. Motesharezadeh B and Omidvari M )2012( The effect of fluorescent pseudomonas on increasing the solubility of zinc compounds and improve its absorption by bean (Phaseolus vulgaris L.). Iranian Journal of Soil Research. 26 (2): 197-206.
Abdalla MM and El-Khoshiban NH (2007) The influence of water stress on growth, relative water content, photosynthetic pigments, some metabolic and hormonal contents of two Triticum aestivum L. cultivars. Journal Applicaition Science Research. 3 (12): 2062-2074.
Allen MF and Boosalis MG (1992) Effect of two species of VA mycorrhizal fungi on drought tolerance of winter wheat. New Phytologyst. 93: 67-76.
Allen M Moore JTS and Christensen M (1982) Phytohormone changes in Bouteloua gracilis infected by vesicular-arbuscular mycorrhizae: II. Altered levels of gibberellin like substances and abcsisic acid in the host plant. Canadian Journal of Botany. 60: 468-471.
Arnon AN (1967) Method of extraction of chlorophyll in the plants. Agronomy Journal. 23:112-121.
Arriagada CA, Herrera MA and Ocampo JA (2007) Beneficial effect of saprobe and arbuscular mycorrhizal fungi on growth of Eucalyptus globules co-cultured with Glycine max in soil contaminated with heavy metals. Journal of Environmental Management. 84: 93-99.
Augé RM (2004) Arbuscular mycorrhizae and soil/plant water relations. Canadian Journal of Soil Science. 84: 373-381.
Cheng NH, Pittman JK, Zhu JK and Hirschi KD (2004) The protein kinase SOS2 activates the Arabidopsis H+/Ca2+ antiporter CAX1 to integrate calcium transport and salt tolerance. Journal of Biological Chemistry. 279 (4):
2922-2926.
Fageria NK, Morais OP and Santos AB (2010) Nitrogen use efficiency in upland rice genotypes. Journal Plant Nutrition. 33: 1696-1711.
Gilik BR, Penrose D and Wenbo M (2001) Bacterial promotion of plant growth. Biotechnology Advances. 19: 135- 138.
Glick BR (1995) The enhancement of plant growth by-free-living bacteria. Canadian Journal of Microbiol. 41: 109-117.
Jahanshahi Sh, Baghreizadeh M and Abotalebi A (2013) Effect of vermi compost, azotobacter and barvar II on some quantitative and qualitative traits of coriander (Coriandrum sativum L.) medicinal plant. Journal of Crop Production Research. 4(4): 391-400.
Johansen A, Jakobsen I and Jensen ES (2003) Hyphal N transport by a vesicular-arbuscular mycorrhiza fungus associated with cucumber grown at three nitrogen levels. Plant and Soil. 160: 1-9.
Kandeel AM, Naglaa SAT and Sadek A (2002) Effect of biofertilizers on the growth, volatile oil yield and chemical composition of Ocimum basilicum L. Annals  of Agricultural Science. 47: 351-371.
Kapoor R, Giri B and Mukerji KG (2004) b improved growth and essential oil yield and quality in (foeniculum vulgare Mill.) on mycorrhizal inoculation supplemented with p-fertilizer. Bio resource Technology. 93: 307-311.
Kaya C, Ashraf M, Sonmez O, Aydemir S, Levent-Tuna A and Cullu MA (2009) The influence of arbuscular mycorrhizal colonization on key growth parameters and fruit yield of pepper plants grown at high salinity. Scientia Horticulturae. 121 (1): 1-6.
Krizek DT (1985) Methods of inducing water stress in plants. Horticulyure Science. 20 (6): 1027-1038.
Lifshtiz R, Kloepper WE, Kozlowski M, Simonson C, Carlson J, Tipping EM and Zaleska I (1987) Growth promotion of canola (rapeseed) seedlings by a strain of Pseudomonas putida under gnotobiotic conditions. Canadian Journal of Microbiology. 33 (5): 390-395.
Louche-Tessandier D, Samson G, Hernandez-Sebastia C, Chagvar diff  P &  Desjardins Y (1999) Importantance of light and CO2 on the effects of endomycorrizal colonization on growth and photosynthesis of potato plantlets (Solanum tuberosum) in an in vitro tripartite system. New Phytolology. 142 (3): 539-550.
Marschner H (1995) Mineral Nutrition of Higher Plants. (2nd Ed). Academic Press, USA.
Merah O (2001) Potential importance of water status traits for durum wheat improvement under Mediterranean conditions. Journal Agriculture Research. 137 (2): 139-145.
Neumann E and George E (2009) The effect of arbuscular mycorrhizal root colonization on growth and nutrient uptake of two different cowpea (Vigna unguiculata L. Walp.) genotypes exposed to drought stress. Emir Faculty of Food and Agriculture. 21 (2): 01-17.
Noborio K, Horton R and Tan CS (1999) Time domain reflectometry probe for simultaneous measurement of soil matric potential and water content. Soil Science Societies of American Journal. 63 (6):1500-1505.
Sajedi N and Ardekani A (2008) Effect of nitrogen fertilizer, iron on the physiological indices forage maize in central provinces. Iran. Stud. Journal Agronomy. 6 (1): 99-110.
Sarcheshmeh poor M, savaghebi GR, Siadat H and Alikhani HA (2014) The effect of plant growth rhizobacteria on improvement of growth and nutrition of pistachio seedlings under drought stress. Iranian Journal of Soil Research. 27(1): 107-119.
Sheikhi-Ghahfarokhi F (2014) Effect of seed biopriming by PGPR bacteria on germination indices, growth and yield of Calendula officinalis L. M.Sc. Thesis in Seed Science and Technology, Shahrekord University. 93 pp.
Sheng M, Tang M, Chen H, Yang B, Zhang F and Huang Y (2008) Influence of arbuscular mycorrhizae on photosynthesis and water status of maize plants under salt stress. Mycorrhiza. 18 (6): 287-296.
Turner NC (1981) Techniques and experimental approaches for the measurement of plant water status. Plant and Soil. 58 (1): 339-366.
Vogel-Mikuš K, Pongrac P, Kump P, Nečemer M and Regvar M (2006) Colonization of a Zn, Cd and Pb hyper accumulator Thlaspi praecox Wulfen with indigenous arbuscular mycorrhizal fungal mixture induces changes in heavy metal and nutrient uptake. Environmental Pollution. 139 (2): 362-371.
Wu SC, Cao ZH, Li ZG, Cheung KC and Wong MH (2005) Effects of biofertilizer containing N-fixer, P and K solubilizer and AM fungi on maize growth: a greenhouse trial. Geoderma. 125 (1-2):155-166.
Yasari E and Patwardhan M (2007) Effects of Azotobacter and Azospirillum Inoculants and Chemical Fertilizers on Growth and Productivity of Canola (Brassica napus L.). Asian Journal of Plant Sciences. 6 (1): 77-82.
Zou YN and Wu QS (2011) Efficiencies of five arbuscular mycorrhizal fungi in alleviating salt stress of trifoliate orange. International Journal of Agriculture and Biology. 13 (6): 991-995.