نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حمید رهنمون ¹
• فرید شکاری ²
• جلیل دژم پور ³
• محمد باقر خورشیدی بنام ³

¹ مربی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، تبریز ـ ایران

² دانشیار، گروه زراعت، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان ـ ایران

³ استادیار، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، تبریز ـ ایران

چکیده

به منظور ارزیابی برخی تغییرات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی بادام (Prunus dulcis Mill.) در شرایط تنش شوری و تعیین رابطة بین انباشت یون‌های سدیم و کلر با این تغییرات، آزمایشی بر مبنای طرح آماری کاملاً تصادفی با چهار سطح تیماری شامل؛ صفر (شاهد)، 25، 50 و 75 میلی‌مول بر لیتر نمک خالص کلرید سدیم طراحی و بین سال‌های 1389 تا 1391 اجرا شد. مادة آزمایشی استفاده‌شده در این تحقیق بذر ژنوتیپ‌های سالم و باردة بادام رشد‌یافته در مناطق شور استان آذربایجان شرقی بود. این بذرها بعد از رشد و رسیدن به مرحلة 20 ـ 15 برگی به مدت هشت هفته تحت تأثیر سطوح شوری قرار گرفتند. نتایج نشان داد که آستانۀ ظهور علائم سوختگی حاشیه‌ای در برگ‌های بادام با انباشت سدیم به میزان حداقل 11 ـ 9 میلی‌گرم بر گرم مادة خشک در ارتباط است. همچنین، مشخص شد که به موازات انباشت یون‌های سدیم و کلر در برگ، میانگین محتوای پرولین آزاد به‌طور معنی‌دار و با الگوی خطی از 7/37 در ژنوتیپ‌های بادام شاهد به 9/117 میکرومول بر گرم مادة تر در ژنوتیپ‌های تحت 75 میلی‌مول نمک افزایش می‌یابد. بر‌اساس نتایج به‌دست‌آمده فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز با افزایش سطوح نمک روند افزایشی معنی‌دار داشت (p≤0.05). همچنین، فعالیت آنزیم پراکسیداز تا سطح شوری 50 میلی‌مول افزایشی و در سطوح بالاتر کاهشی بود. 

کلیدواژه‌ها

• آسکوربات پراکسیداز
• تنش
• کاتالاز
• کلرید سدیم
• مناطق شور

عنوان مقاله [English]

Salinity Effects on Some Morphological and Biochemical Changes of Almond

نویسندگان [English]

• Hamid Rahnemoun ¹
• Farid Shekari ²
• Jalil Dejampour ³
• Mohammad Bagher Khorshidi ³

¹ Instructor, Agriculture and Natural Resources Institute of East-Azarbayjan, Tabriz – Iran.

² Associate Professor, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, University of Zanjan, Zanjan – Iran

³ Associate Professor, Agriculture and Natural Resources Institute of East-Azarbayjan, Tabriz – Iran

چکیده [English]

To evaluate morphological and biochemical changes of almond (Prunus dulcis Mill.) under salt stress conditions and determine relationship among accumulation of Na and Cl with these traits, an experiment was conducted based on completely randomized design with four treatments including 0 (control), 25, 50 and 75 mM of pure sodium chloride and three replications from 2010 to 2012. The seed of healthy almond genotypes grown in natural saline areas of East-Azerbaijan province were used as the experimental material in this study. Salt treatments were influenced during eight weeks following the growth and appearance of 15 – 20 leaves on each seedling. The results showed that the threshold of marginal leaf scorch symptoms was in relation with an accumulation of 9–11 mg/g DW Na. Also, mean of free proline content increased from 37.7 to 117.9 µmol.g^-1 FW linearly and significantly in parallel with the accumulation of Na and Cl in the leaves. Under same conditions, catalase and ascorbate-peroxidase activity increased significantly; however peroxidase activity increased up to 50 mM salinity but decreased subsequently at higher levels of salt.

کلیدواژه‌ها [English]

• Ascorbate peroxidase
• Catalase
• saline areas
• Sodium Chloride
• Stress