سیاوش آریافر؛ علی رضا سیروس مهر؛ عیسی خمری؛ احمد قنبری؛ اسماعیل سیدابادی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر سیستم‌های مختلف خاک‌ورزی و تلفیق کود شیمیایی و دامی بر برخی ویژگیهای آفتابگردان، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل در سال زراعی 1398-1397 انجام شد. عامل اصلی سطوح خاک‌ورزی (1- گاوآهن برگردان‌دار و دیسک، 2- پنجه‌غازی و دیسک و 3- دیسک) بود و ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر سیستم‌های مختلف خاک‌ورزی و تلفیق کود شیمیایی و دامی بر برخی ویژگیهای آفتابگردان، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل در سال زراعی 1398-1397 انجام شد. عامل اصلی سطوح خاک‌ورزی (1- گاوآهن برگردان‌دار و دیسک، 2- پنجه‌غازی و دیسک و 3- دیسک) بود و عامل فرعی شامل شاهد (عدم مصرف کود)، کود شیمیایی دیآمونیوم فسفات به میزان 100 کیلوگرم در هکتار، کود دامی 25 تن در هکتار+ کود شیمیایی دیآمونیوم فسفات به میزان 100 کیلوگرم در هکتار، کود دامی 50 تن در هکتار + کود شیمیایی دیآمونیوم فسفات به میزان 100 کیلوگرم در هکتار، کود دامی 25 تن در هکتار و کود دامی 50 تن در هکتار بود. نتایج نشان داد بیشترین عملکرد دانه (5072 کیلوگرم بر هکتار) از تیمار کود دامی 50 تن در هکتار در شرایط خاک‌ورزی با دیسک، و درصد روغن (44/44 درصد) از تیمار کود دامی 50 تن در هکتار در شرایط خاک‌ورزی با پنجه‌غازی و دیسک،و بیشترین اسید اولئیک (61/51 درصد) از تیمار کود دامی 50 تن در هکتار در شرایط خاک‌ورزی با دیسک بهدست آمد. بیشترین میزان کلروفیل‌های a ، b و کاروتنوئید (به ترتیب 253/1، 45/0 و 04/1 میلیگرم بر گرم) از کاربرد 100 کیلوگرم دیآمونیوم فسفات در هکتار در شرایط خاک‌ورزی با دیسک بهدست آمد. به‌طور کلی برای افزایش و بهبود خصوصیات کمی و کیفی آفتابگردان استفاده تیمار کود دامی 50 تن در هکتار در شرایط خاک‌ورزی با دیسک مناسب بود.
محسن زعفرانیه
چکیده
به‌منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر خصوصیات مرفولوژیک، فیزیولوژیک و عملکرد دانه گوار، آزمایشی بهصورت طرح اسپیلت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 97-98 و 98-99 انجام گردید. در این آزمایش تاریخ‌های مختلف کشت به عنوان عامل اصلی در نظر گرفته شدند و از تاریخ 15- فرودین بهصورت ماهیانه تا 15-شهریور کشت ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر خصوصیات مرفولوژیک، فیزیولوژیک و عملکرد دانه گوار، آزمایشی بهصورت طرح اسپیلت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 97-98 و 98-99 انجام گردید. در این آزمایش تاریخ‌های مختلف کشت به عنوان عامل اصلی در نظر گرفته شدند و از تاریخ 15- فرودین بهصورت ماهیانه تا 15-شهریور کشت انجام شد. تراکم کشت به عنوان عامل فرعی در سه سطح (20، 40 و 60 بوته در هر مترمربع) در نظر گرفته شد. بیشترین درجه- روز رشد از کاشت تا رسیدگی فیزیولوژیک در تاریخ کاشت 15-اردیبهشت مشاهده شد. تاریخ کشت15 اردیبهشت و تراکم 40 بوته در مترمربع گوار بیشترین عملکرد دانه (3780 کیلوگرم در هکتار) ، عملکرد گالاکتومان (1050 کیلوگرم در هکتار)، وزن صد دانه(5/3 گرم) و درصد روغن (9/17 درصد) را داشت. با تاخیر در کاشت و کوتاه شدن فصل رشد در تاریخ 15 شهریور عملکرد دانه (40 درصد)، مقدار گالاکتومان (68 درصد) و درصد روغن (15 درصد) کاهش یافت. بنابراین به نظر میرسد بهترین تاریخ کاشت در رفسنجان و تراکم بوته برای گیاه گوار 15 اردیبهشت و تراکم 40 بوته در مترمربع باشد.
سعیده سادات کرمانی پوربقایی؛ مجید پوریوسف؛ علیرضا یوسفی؛ مسعود رفیعی
چکیده
به‌منظور ارزیابی عملکرد، اجزای عملکرد و صفات کیفی توده‌های بالنگوی شهری (Lallemantia iberica L.) با کاربرد برخی مواد ضدتعرق در شرایط دیم در سال زراعی ۱۳۹۸- ۱۳۹۷ آزمایشی در دو منطقه کرج و خرم‌آباد اجرا شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با دو فاکتور در سه تکرار اجرا گردید. فاکتور اول شامل چهار توده بالنگوی شهری ...
بیشتر
به‌منظور ارزیابی عملکرد، اجزای عملکرد و صفات کیفی توده‌های بالنگوی شهری (Lallemantia iberica L.) با کاربرد برخی مواد ضدتعرق در شرایط دیم در سال زراعی ۱۳۹۸- ۱۳۹۷ آزمایشی در دو منطقه کرج و خرم‌آباد اجرا شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با دو فاکتور در سه تکرار اجرا گردید. فاکتور اول شامل چهار توده بالنگوی شهری (کردستان، تکاب، نظرکهریزی و کلیبر)و فاکتور دوم شامل سه ماده ضدتعرق (کائولین با‌غلظت پنج درصد، کیتوزان با غلظت یک درصد و ایستا با غلظت 2درصد)و عدم کاربرد ماده ضدتعرق (شاهد)مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد، اثر متقابل سه گانه توده، ماده ضدتعرق و مکان بر بیشتر صفات مورد بررسی معنیدار شد. در بین مواد ضدتعرق، کیتوزان بیشترین تاثیر را بر توده‌های کشت شده داشت و به ترتیب موجب افزایش 20، 4، 11، 18 درصدی عملکرد دانه، زیست‌توده، روغن و موسیلاژ نسبت به شاهد شد. همچنین توده‌های نظرکهریزی، کلیبر، کردستان وتکاب کشت شده در کرج به ترتیب بیشترین مقدار را در صفات مورد مطالعه تحت محلولپاشی با مواد ضدتعرق به خود اختصاص دادند. طبق بررسی‌های صورت گرفته در این پژوهش انتخاب توده مناسب با منطقه و استفاده از موادضدتعرق موجب افزایش عملکرد و اجزای عملکرد، صفات کیفی دانه بالنگوی شهری در شرایط کشت دیم گردید.
بابک عدولی؛ بیژن مرادی؛ محمد علی شیری؛ معصومه کیااشکوریان
چکیده
ترکیدگی قبل از برداشت میوه مرکبات نابسامانی فیزیولوژی می‌باشد که با کاهش مقدار محصول قابل عرضه به بازار، خسارت قابل توجهی را به تولیدکنندگان ارقام حساس وارد می‌کند. مدیریت درست تغذیه درختان و توجه ویژه به سه عنصر کلیدی پتاسیم، کلسیم و بور که در استحکام دیواره‌های سلولی و یکپارچگی پوست میوه نقش دارند، می‌تواند در کاهش شدت ترکیدگی ...
بیشتر
ترکیدگی قبل از برداشت میوه مرکبات نابسامانی فیزیولوژی می‌باشد که با کاهش مقدار محصول قابل عرضه به بازار، خسارت قابل توجهی را به تولیدکنندگان ارقام حساس وارد می‌کند. مدیریت درست تغذیه درختان و توجه ویژه به سه عنصر کلیدی پتاسیم، کلسیم و بور که در استحکام دیواره‌های سلولی و یکپارچگی پوست میوه نقش دارند، می‌تواند در کاهش شدت ترکیدگی مؤثر باشد. بر این اساس، آزمایشی به منظور بررسی اثرات محلولپاشی برگی نیترات پتاسیم یک درصد، نیترات کلسیم یک درصد و اسید بوریک نیم درصد در زمان پایان ریزش جودرو بر کاهش شدت ترکیدگی و برخی صفات میوه نارنگیʼپیجʻ در رامسر (پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه‌گرمسیری) طی دو سال 1397 و 1398 انجام گرفت. این پژوهش به صورت تجزیه مرکب در زمان شامل دو فاکتور سال‌های انجام آزمایش و تیمارهای مختلف محلولپاشی عناصر غذایی بود که در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که تیمارها به ویژه نیترات پتاسیم یک درصد شدت ترکیدگی قبل از برداشت میوه را کاهش داده و موجب افزایش محصول و بهبود صفات کمی و کیفی میوه شدند، اما در عین حال بر فعالیت آنزیم پلی‌گالاکتوروناز، تراکم سلولی گلگاه و قطر ناف بی‌اثر بوده‌اند. در نهایت، می‌توان محلولپاشی برگی عناصر غذایی به ویژه نیترات پتاسیم یک درصد را به عنوان روشی مؤثر برای کنترل ترک‌خوردگی قبل از برداشت و افزایش کمیت و کیفیت میوه نارنگی ’پیج‘ پیشنهاد کرد.
ابراهیم مرشدی؛ محمد حسین قرینه؛ احمد کوچک زاده؛ عبدالمهدی بخشنده
چکیده
آزمایشی جهت بررسی اثر باکتری های باسیلوس و سودوموناس بر عملکرد کمی و کیفی و راندمان مالت سازی ارقام مختلف جو در شرایط دیم در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ایلام در سال‌های زراعی 1396و 1397اجرا گردید. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل ارقام جو در ...
بیشتر
آزمایشی جهت بررسی اثر باکتری های باسیلوس و سودوموناس بر عملکرد کمی و کیفی و راندمان مالت سازی ارقام مختلف جو در شرایط دیم در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ایلام در سال‌های زراعی 1396و 1397اجرا گردید. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل ارقام جو در سه سطح (به‌رخ، گریس و سرارود1) به عنوان فاکتور اول و تلقیح بذر با سویه باکتری‌های محرک رشد و کود شیمیایی در 8 سطح (شاهد، کود کامل(بر اساس توصیه مزرعه ای)، باکتری سودوموناس، باکتری باسیلوس، ترکیب دو باکتری سودوموناس و باسیلوس، باکتری سودوموناس + نصف کود، باکتری باسیلوس + نصف کود و ترکیب دو باکتری سودوموناس و باسیلوس + نصف کود) به عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که همه‌ی صفات مورد بررسی (غیر از راندمان مالت‌سازی) علاوه بر اثرات اصلی، تحت تأثیر برهمکنش سال در رقم در باکتری قرار گرفتند، این در حالی بود که راندمان مالت سازی تحت تاثیر اثر متقابل رقم در باکتری قرار گرفت. نتایج بیانگر آن بود که از نظر تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در واحد سطح و عملکرد دانه در هر دو سال، تیمار ترکیب باکتری‌ها + نصف کود در رقم گریس بهترتیب با میانگین‌های 31، 390، 5294 کیلوگرم در هکتار در سال اول و میانگین‌های 35، 400 و 6222 کیلوگرم در هکتار در سال دوم بالاترین مقدار را به خود اختصاص دادند. همچنین بالاترین راندمان مالت‌سازی(5/95 درصد) در تیمار ترکیب باکتری‌ها در رقم به‌رخ مشاهده شد.
بابک درویشی؛ مهرداد عشقی؛ سرحد بهرامی؛ حمید نصیری؛ رحمت آزاد؛ عاطفه خندان؛ رحمان باختر؛ عباس نوروزی
چکیده
آزمایش بررسی ارزش زراعی براساس مواد 24-17 بخش دوم آییننامه اجرایی قانون ثبت ارقام گیاهی توسط مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال و یا نماینده قانونی وی انجام میشود. در همین راستا و به‌منظور بررسی ارزش زراعی دو رقم وارداتی نخود (گوکسو و آراز)، آزمایشی بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و در چهار منطقه مختلف (اشنویه، مغان، ...
بیشتر
آزمایش بررسی ارزش زراعی براساس مواد 24-17 بخش دوم آییننامه اجرایی قانون ثبت ارقام گیاهی توسط مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال و یا نماینده قانونی وی انجام میشود. در همین راستا و به‌منظور بررسی ارزش زراعی دو رقم وارداتی نخود (گوکسو و آراز)، آزمایشی بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و در چهار منطقه مختلف (اشنویه، مغان، سارال و کامیاران) به‌مدت دو سال زراعی (98-1397 و 99-1398) انجام گرفت. نتایج بررسی صفات نشان داد که مقدار عملکرد دانه نخود در منطقه معتدل سرد اشنویه (5/3365 کیلوگرم در هکتار) به‌طور معنیداری بیشتر از سایر مکانهای موردمطالعه بود. با توجه به معنی‌دارشدن اثر متقابل رقم× مکان بر صفت عملکرد دانه، در مکانهای مختلف ارقام متفاوتی دارای بیشترین عملکرد دانه بودند. بیشترین وزن صددانه مربوط به ارقام آراز (11/39 گرم)، گوکسو (04/37 گرم) و سعید (22/36 گرم) بود. در بین ارقام موردمطالعه رقم گوکسو بیشترین ارتفاع اولین غلاف از سطح زمین (59/21 سانتی‌متر) را داشت و پس از آن ارقام هاشم (13/20 سانتی‌متر)، آراز (43/19 سانتی‌متر)، سعید (02/19 سانتی‌متر) و منصور (08/18 سانتی‌متر) قرار داشتند. ارقام گوکسو، منصور و سعید دارای طولانیترین دوره رسیدگی فیزیولوژیک بودند و در عین‌حال دوره رسیدگی فیزیولوژیک در ارقام آراز و آرمان به‌طور معنیداری کمتر از سایر ارقام بود. ارقام آراز و گوکسو به‌دلیل عملکرد مناسب، وزن صددانه بیشتر و ارتفاع بالاتر اولین غلاف از سطح زمین به‌عنوان دو ژرم پلاسم مناسب نخود برای کشت در ایران مطرح هستند.
هادی اسدپور؛ سعید حضرتی؛ امیر رضا صادقی؛ بهمن پاسبان اسلام
چکیده
قارچهای مایکوریزایی از طریق ایجاد تغییرات روی برخی از خصوصیات ریشه، جذب عناصر غذایی و آب در گیاهان میزبان اثرات تنش خشکی را کاهش میدهد. به‌منظور بررسی تأثیر قارچ مایکوریزا آربسکولار بر برخی از خصوصیات گلرنگ بهاره رقم صفه تحت شرایط کم‌آبی، آزمایشی بهصورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1398 ...
بیشتر
قارچهای مایکوریزایی از طریق ایجاد تغییرات روی برخی از خصوصیات ریشه، جذب عناصر غذایی و آب در گیاهان میزبان اثرات تنش خشکی را کاهش میدهد. به‌منظور بررسی تأثیر قارچ مایکوریزا آربسکولار بر برخی از خصوصیات گلرنگ بهاره رقم صفه تحت شرایط کم‌آبی، آزمایشی بهصورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1398 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید مدنی استان آذربایجان‌شرقی به‌اجرا در آمد. نتایج نشان داد بیشترین و کمترین میزان عملکرد گلبرگ در شرایط عدم تنش کم‌آبی و تنش کم‌آبی از مرحله گلدهی بهترتیب به‌میزان 6/281 و 3/197 کیلوگرم در هک\تار بهدست آمد. در تیمار عدم تنش کم‌آبی بیشترین درصد روغن دانه به‌میزان 65/30 درصد مربوط به تیمار بذر با قارچ بود. بیشترین عملکرد روغن از تیمار عدم تنش کم‌آبی 9/1098 کیلوگرم در هکتار، همچنین در تلقیح بذر با قارچ مایکوریزا آربسکولار 8/1107 کیلوگرم در هکتار بهدست آمد. بیشترین میزان عملکرد دانه (4/4884 کیلوگرم در هکتار) در تیمار بدون تنش کم‌آبی در تلقیح بذر و خاک با قارچ بهدست آمد. با توجه به نتایج تنش کم‌آبی منجر به کاهش عملکرد شده و تلقیح با قارچ مایکوریزا آربسکولار بهویژه تلقیح بذر و خاک، عملکرد گیاهان تحت تنش کم‌آبی را به‌واسطه اثر مثبت در فرایند جذب مواد غذایی و آب، رشدونمو را بهبود بخشید و گیاهان تلقیح‌شده با قارچ مایکوریزا آربسکولار در مقایسه با گیاهان تلقیح‌نشده از رشد، عملکرد و محتوای روغن بهتری در شرایط تنش کم‌آبی برخوردار بودند.
امیرعلی محمدی؛ مهدی حدادی نژاد؛ حسین صادقی؛ کامران قاسمی
چکیده
تمشک سیاه از گیاهان معتدله است که امکان تولید محصول در گلخانه جهت تولید میوه خارج از فصل و حصول سود بیشتر نیز برای آن وجود دارد. این پژوهش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار بهصورت گلدانی، در بستر خاکی حاوی نسبت 1:1:1 خاک لومی، ماسه و ماده آلی، انجام شد. فاکتور اول رقم (زودرس، میان‌رس و دیررس) و فاکتور دوم برنامه ...
بیشتر
تمشک سیاه از گیاهان معتدله است که امکان تولید محصول در گلخانه جهت تولید میوه خارج از فصل و حصول سود بیشتر نیز برای آن وجود دارد. این پژوهش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار بهصورت گلدانی، در بستر خاکی حاوی نسبت 1:1:1 خاک لومی، ماسه و ماده آلی، انجام شد. فاکتور اول رقم (زودرس، میان‌رس و دیررس) و فاکتور دوم برنامه تغذیه‌ای در شش سطح از عناصر NPK (N0P0K0 (شاهد)، N50P0K0، N50P0K25، N50P0K50، N50P25K50، N50P12.5K25 کیلوگرم در هکتار) بوده که بهصورت کودآبیاری اعمال شد. نتایج نشان داد کاربرد عناصر غذایی موجب شده بیشترین میزان عناصر نیتروژن و پتاسیم در رقم دیررس حاصل شود. بیشترین طول شاخه و شاخص سبزینگی در تیمار N50P0K25 دیده شد؛ همچنین پاسخ گیاه تمشک به نسبتهای مختلف عناصر غذایی از نظر وزن تر شاخه در ارقام مختلف روند متفاوتی را نشان داد. با این‌حال بیشترین وزن تر شاخساره در رقم دیررس و در دو تیمار N50P0K0 و N50P0K50 دیده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که حداکثر عملکرد در ارقام زودرس و میان‌رس در تیمار N50P0K25 و در رقم دیررس در تیمار حاوی فسفر (N50P25K50) حاصل شد. همچنین بیشترین مقدار مواد جامد محلول در رقم زودرس و تیمار N50P0K25 به میزان 9/12 درجه بریکس بهدست آمد. به‌طورکلی هرچند استفاده از عناصر غذایی NPK در اکثر صفات موردبررسی اثرگذار بود ولی نقش N و K در بهبود صفات رویشی و زایشی در تمشک بهویژه برای دو رقم زودرس و میان‌رس ملموس‌تر بود.
اسما اصلانی؛ مهرو مجتبایی زمانی
چکیده
به‌منظور بررسی امکان کاهش اثر منفی تنش گرمای انتهای فصل با استفاده از باکتری‌های حل‌کننده فسفات، این پژوهش در سال زراعی 98-1397 در مزرعهای واقع در منطقه هفتکل وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی رامهرمز بهصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی شامل تاریخ کاشت در دو سطح (اول آذرماه و 12 دی‌ماه) ...
بیشتر
به‌منظور بررسی امکان کاهش اثر منفی تنش گرمای انتهای فصل با استفاده از باکتری‌های حل‌کننده فسفات، این پژوهش در سال زراعی 98-1397 در مزرعهای واقع در منطقه هفتکل وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی رامهرمز بهصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی شامل تاریخ کاشت در دو سطح (اول آذرماه و 12 دی‌ماه) و عامل فرعی بهصورت فاکتوریل شامل پنج رقم گندم نان (چمران2، مهرگان، سیروان، شوش و برات) و دو سطح کاربرد باکتری‌های حل‌کننده فسفات (عدم تلقیح و تلقیح بذر) بود. نتایج نشان داد که با تأخیر در کاشت و وقوع تنش گرما در دوره پرشدن دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و دوره مؤثر پرشدن دانه کاهش و سرعت پرشدن دانه افزایش یافت و شدت واکنش بسته به رقم متفاوت بود. رقم مهرگان در هر دو تاریخ کاشت از عملکرد بالایی برخوردار بود و در تاریخ کاشت تأخیری با بیشترین افزایش در سرعت پرشدن دانه و کمترین کاهش تعداد دانه در سنبله، بیشترین عملکرد دانه و شاخص برداشت را به خود اختصاص داد. با تلقیح بذر با باکتری در هر دو تاریخ کاشت، به‌طور متوسط، تعداد دانه در سنبله 6/4 درصد، عملکرد دانه 6/7 درصد و عملکرد بیولوژیک 7 درصد افزایش یافت، اما اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم در باکتری بر عملکرد و صفات مرتبط با آن معنیدار نبود و ازاین‌رو، تأثیر باکتری‌های حل‌کننده فسفات بر تخفیف اثر تنش گرما اثبات نشد و تأثیر مثبت باکتری در هر دو تاریخ کاشت یکسان بود. در مجموع در این پژوهش، توانایی بالاتر در افزایش سرعت پرشدن دانه و حفظ بیشتر تعداد دانه در سنبله، دو صفت با اهمیت برای دستیابی به عملکرد دانه بالاتر در شرایط تنش گرمای انتهای فصل شناخته شد.
امیر هوشنگ جلالی؛ احمد موسی پور گرجی
چکیده
وقوع تنش‌های رطوبتی ناخواسته از جمله عوامل افت عملکرد سیب‌زمینی در سال‌های اخیر بوده است. به‌منظور بررسی تأثیر تنش رطوبتی بر عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم سیب‌زمینی، پژوهشی در سال 1398 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی رزوه، واقع در شهرستان چادگان انجام شد. برای انجام پژوهش از آزمایش کرتهای یک بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی ...
بیشتر
وقوع تنش‌های رطوبتی ناخواسته از جمله عوامل افت عملکرد سیب‌زمینی در سال‌های اخیر بوده است. به‌منظور بررسی تأثیر تنش رطوبتی بر عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم سیب‌زمینی، پژوهشی در سال 1398 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی رزوه، واقع در شهرستان چادگان انجام شد. برای انجام پژوهش از آزمایش کرتهای یک بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار استفاده شد. دو تیمار آبیاری کامل براساس رطوبت در حد ظرفیت مزرعه و آبیاری معادل 75 درصد آبیاری کامل در طول دوره رشد به‌عنوان کرتهای اصلی و سه رقم سیب‌زمینی مارفونا، آگریا و آتوسا به‌عنوان کرتهای فرعی در نظر گرفته شدند. همه کرتهای آزمایشی در مرحله استقرار و غده‌دهی بهترتیب 2 و 1 نوبت آبیاری کامل شدند. تأثیر برهمکنش تیمار آبیاری و رقم بر صفات عملکرد کل، عملکرد غیر قابل فروش و عملکرد قابل فروش در سطح یک درصد و برای سایر صفات در سطح پنج درصد از نظر آماری معنیدار بود. رقم آتوسا در شرایط تنش خشکی نسبت به دو رقم مارفونا و اگریا بهترتیب 3/40 و 1/40 درصد عملکرد قابل فروش بیشتری تولید نمود. شاخص بهره‌وری آب در شرایط تنش رطوبتی بهترتیب برای ارقام مارفونا، آگریا و آتوسا برابر با 82/4، 02/5 و 53/6 کیلوگرم غده به‌ازای هر مترمکعب آب بود. با توجه به برتری کمی و کیفی رقم آتوسا در شرایط تنش رطوبتی و آبیاری کامل، این رقم می‌تواند در منطقه موردمطالعه جایگزین ارقام رایج شود.
مریم رحیمی جهانگیرلو؛ غلام عباس اکبری؛ ایرج اله دادی؛ سعید صوفی زاده؛ دیوید پارسنز
چکیده
مطالعات انجام شده برای ارزیابی کیفیت ذرت دانه‌ای به دلیل کاربردهای فراوان آن در صنایع غذایی، خوراک دام و تولید اتانول قابل توجه هستند. بنابراین، این مطالعه با هدف ارزیابی غلظت و ترکیبات نشاسته و روغن در دانه ذرت در پاسخ به ارقام مختلف (KSC704 و KSC260)، تاریخ کاشت (31 خردادماه و 31 تیرماه)، فواصل آبیاری (12 روزه و 6 روزه) و میزان کود نیتروژن (0 ...
بیشتر
مطالعات انجام شده برای ارزیابی کیفیت ذرت دانه‌ای به دلیل کاربردهای فراوان آن در صنایع غذایی، خوراک دام و تولید اتانول قابل توجه هستند. بنابراین، این مطالعه با هدف ارزیابی غلظت و ترکیبات نشاسته و روغن در دانه ذرت در پاسخ به ارقام مختلف (KSC704 و KSC260)، تاریخ کاشت (31 خردادماه و 31 تیرماه)، فواصل آبیاری (12 روزه و 6 روزه) و میزان کود نیتروژن (0 و 184 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) به صورت مدل آماری استریپ-پلات فاکتوریل در سال 1397 در منطقه پاکدشت انجام شد. نتایج پیشنهاد نمود کاربرد نیتروژن، عملکرد دانه را به میزان یک تن در هکتار افزایش داد. بعلاوه، عملکرد دانه در رقم KSC260 از رقم KSC704 به میزان 96/0 تن در هکتار بالاتر بود. از میان عوامل مورد بررسی، کلیه متغیرهای کیفی جز استئاریک‌اسید، تحت تأثیر اثر متقابل آبیاری و نیتروژن قرار گرفتند. کاربرد نیتروژن در شرایط آبیاری کمتر موجب کاهش میزان روغن و اسیدهای چرب پالمتیک‌اسید، اولئیک‌اسید، لینولئیک‌اسید و لینولنیک‌اسید گردید. در شرایط آبیاری کمتر، کاربرد نیتروژن تأثیری در افزایش غلظت نشاسته و آمیلوپکتین نداشت. میزان استئاریک‌اسید در تیمارهای حاوی نیتروژن به میزان 0.05 گرم در کیلوگرم کمتر بود. به نظر میرسد تعادل میان میزان آبیاری و نیتروژن در بهبود ویژگیهای کیفی روغن و نشاسته دانه ذرت مهم است.
محسن سیلسپور
چکیده
در آزمایشی مزرعهای، اثرات کاربرد نیتروژن و بوربر کمی و کیفی پنبه رقم ورامین در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران مطالعه گردید. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1395 اجرا شد. نیتروژن با چهار سطح (صفر، 100، 200 و 300 کیلوگرم در هکتار) به‌عنوان عامل اصلی و بور با سه سطح ...
بیشتر
در آزمایشی مزرعهای، اثرات کاربرد نیتروژن و بوربر کمی و کیفی پنبه رقم ورامین در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران مطالعه گردید. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1395 اجرا شد. نیتروژن با چهار سطح (صفر، 100، 200 و 300 کیلوگرم در هکتار) به‌عنوان عامل اصلی و بور با سه سطح (بدون برگپاشی، یک بار برگپاشی و دو بار برگپاشی) به‌عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. اثرات ساده نیتروژن و بور و اثر متقابل نیتروژن و بور بر صفات کمی پنبه شامل میانگین تعداد غوزه در بوته، میانگین وزن غوزه، عملکرد وش و الیاف، درصد کیل و صفات کیفی شامل طول و استحکام الیاف معنیدار بود. بالاترین عملکرد وش (5233 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد الیاف (2080 کیلوگرم در هکتار)، درصد کیل (40)، طول الیاف (3/31 میلیمتر)، استحکام الیاف (7/29 گرم بر تکس) از کاربرد 200 کیلوگرم نیتروژن در هکتار همراه با دو بار برگپاشی بور حاصل شد. بین خصوصیات کیفی الیاف با نیتروژن همبستگی وجود داشت که رابطه رگرسیون آن از معادله درجه دو پیروی میکرد. نتایج نشان داد که در خاکهایی که کمتر از 5/0 میلیگرم در کیلوگرم بور داشته باشند و ذخیره کربن آلی آنها کمتر از 81/0 درصد باشد، مصرف نیتروژن و بور باعث افزایش معنیدار عملکرد وش و الیاف پنبه میشود و خصوصیات کیفی الیاف نیز ارتقا مییابد. بنابراین، در چنین خاکهایی مصرف 200 کیلوگرم نیتروژن خالص همراه با دو بار برگپاشی بور با غلظت پنج در هزار از منبع اسید بوریک در مرحله گلدهی و دو هفته پس از آن، توصیه میشود.
کامل ساجد گلجه؛ سعید خماری؛ پریسا شیخ زاده مصدق؛ ناصر صباغ نیا؛ مهدی محب الدینی
چکیده
این پژوهش به‌منظور بررسی اثر محلولپاشی مواد نانو و اسید سالیسیلیک بر برخی ویژگیهای زراعی، عملکرد و اجزای عملکرد دانه در گیاه کلزا بهاره تحت شرایط محدودیت‌های مختلف آب انجام شد. برای این هدف آزمایشی بهصورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق ...
بیشتر
این پژوهش به‌منظور بررسی اثر محلولپاشی مواد نانو و اسید سالیسیلیک بر برخی ویژگیهای زراعی، عملکرد و اجزای عملکرد دانه در گیاه کلزا بهاره تحت شرایط محدودیت‌های مختلف آب انجام شد. برای این هدف آزمایشی بهصورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیل در دو سال زراعی 96- 1395 و 97- 1396 اجراشد. تیمارهای محدودیت آب شامل آبیاری کامل (تیمار شاهد) و قطع آبیاری در سه مرحله ساقه‌روی، گلدهی و دانه‌بندی و محلولپاشی مواد نانو به فرم نانودی‌اکسید سیلیکون (nSiO2) در سه سطح صفر (شاهد)، 60 و300 میلیگرم در لیتر و اسید سالیسیلیک (SA) در سه سطح صفر (شاهد)، 5/0 و 5/2 میلی‌مولار بودند. نتایج تجزیه مرکب نشان داد که اثر سال بر صفات تعداد شاخه اصلی و فرعی در بوته، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین و عملکرد دانه معنیدار بود. محدودیت آب منجر به کاهش تمام صفات مورداندازه‌گیری شد، با این حال کاربرد محلولپاشی منجر به بهبود صفات رویشی، عملکرد و اجزای عملکرد دانه شد. بالاترین عملکرد دانه بهترتیب در سال اول و دوم آزمایش برابر 2705 و 1327 کیلوگرم در هکتار بود که از کاربرد 300 میلیگرم بر لیتر نانودی‌اکسیدسیلیکون به‌همراه 5/0 و 5/2 میلی‌مولار اسیدسالیسیلیک در شرایط آبیاری نرمال بهدست آمد و کمترین میزان متعلق به عدم محلولپاشی در شرایط قطع آبیاری در مراحل گلدهی و ساقه‌روی بود.
سعید دوازده امامی؛ شکوفه انتشاری؛ مرضیه اله دادی؛ شهرام یاسمنی
چکیده
به‌منظور بررسی اثر شوری بر برخی ویژگیهای گیاه دارویی زنیان (Carum copticum L. C.B. Clarke)، آزمایش مزرعهای در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در اصفهان در سال 1392 انجام شد. تیمارها سطوح مختلف آب شور 3 (شاهد)، 6، 9 و 18 دسیزیمنس بر متر) بودند. صفاتی شامل عملکرد، ویژگیهای بیوشیمیایی، عناصر معدنی، میزان و کیفیت اسانس بذر تعیین شدند. نتایج نشان ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر شوری بر برخی ویژگیهای گیاه دارویی زنیان (Carum copticum L. C.B. Clarke)، آزمایش مزرعهای در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در اصفهان در سال 1392 انجام شد. تیمارها سطوح مختلف آب شور 3 (شاهد)، 6، 9 و 18 دسیزیمنس بر متر) بودند. صفاتی شامل عملکرد، ویژگیهای بیوشیمیایی، عناصر معدنی، میزان و کیفیت اسانس بذر تعیین شدند. نتایج نشان داد که افزایش شوری سبب کاهش عملکرد بیولوژیک و عملکرد بذر شد. تغییر اجزای اسانس بذر در اثر تنش شوری کم بود. مهم‌ترین ترکیب در اسانس تیمول بود که 1/56 تا 2/61 درصد اسانس را به‌خود اختصاص داد. بیشترین غلظت پروتئین کل (ریشه 6/3 و اندام هوایی 2/8 میلیگرم در گرم ماده خشک) به تیمار شاهد اختصاص داشت و با افزایش سطوح شوری بهصورت معنیداری کاهش یافت. افزایش شوری، میزان پرولین و قندهای احیاکننده را افزایش داد، به‌طوری‌که بیشترین میزان پرولین ریشه 12 میلیگرم در گرم ماده تر و قندهای احیاکننده (ریشه 5/30 و اندام هوایی 62 میلیگرم در گرم ماده خشک) در شوری 18 دسیزیمنس بر متر حاصل شد. افزایش سطوح شوری میزان ترکیبات فنلی اندام هوایی را افزایش داد اما این افزایش معنیدار نبود. تیمار 18 دسیزیمنس بر متر کمترین غلظت پتاسیم (ریشه 5 و اندام هوایی 22 میلیگرم در گرم ماده خشک) و بیشترین غلظت سدیم (ریشه 54 و اندام هوایی 64 میلیگرم در گرم ماده خشک) را داشت. با توجه به نتایج حاصله، با افزایش شوری میزان اسمولیتهای مقاوم‌کننده در گیاه زنیان افزایش یافت.
محمد نیکبخت؛ محمود سلوکی؛ مهدی آران
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی اثرات تغذیه برگی عنصر نیتروژن از منابع نانوکود و کود شیمیایی اوره بر ویژگیهای کمی و کیفی هندوانه ابوجهل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و با سه تکرار در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل در سال 1398 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل محلولپاشی نانوکود نیتروژن (1 و دو در هزار)، کود اوره (1 و 2 درصد) و شاهد بود. نتایج ...
بیشتر
این پژوهش با هدف بررسی اثرات تغذیه برگی عنصر نیتروژن از منابع نانوکود و کود شیمیایی اوره بر ویژگیهای کمی و کیفی هندوانه ابوجهل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و با سه تکرار در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل در سال 1398 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل محلولپاشی نانوکود نیتروژن (1 و دو در هزار)، کود اوره (1 و 2 درصد) و شاهد بود. نتایج نشان داد که تغذیه برگی نیتروژن تأثیر معنیداری بر عملکرد و تعداد میوه در هر بوته و طول شاخه داشت، درصورتی‌که تأثیری بر میانگین وزن، طول و قطر میوه نداشت. بیشترین میزان عملکرد در تیمار نانوکود نیتروژن با غلظت دو در هزار (08/961 گرم) و کود اوره 2 درصد (66/864 گرم) و بیشترین تعداد میوه در هر بوته (12 عدد) در تیمار نانوکود نیتروژن با غلظت دو در هزار بهدست آمد. بیشترین میانگین وزن صد بذر و پروتئین بذر در اثر تغذیه برگی نانوکود نیتروژن با غلظت دو در هزار و کود اوره 2 درصد حاصل شد. میزان فنل بذر، کربوهیدرات محلول بذر و درصد روغن با اعمال تیمارهای نیتروژن نسبت به شاهد کاهش یافت. محلولپاشی نیتروژن موجب افزایش غلظت نیتروژن برگ شد، درحالی‌که تأثیری بر غلظت عناصر فسفر، پتاسیم و روی برگ نداشت. با توجه به اینکه در اکثر صفات کمی و کیفی موردبررسی در این پژوهش کاربرد نانوکود نیتروژن با غلظت دو در هزار نسبت به سایر تیمارها نتایج بهتری را نشان داد، می‌توان این تیمار را به‌منظور کاهش هزینه‌های اقتصادی و آلودگی زیست محیطی توصیه نمود.
فائزه حیدری؛ جلال[ جلیلیان؛ اسماعیل قلی نژاد
چکیده
این آزمایش با هدف بررسی تعدیل اثرات منفی تنش شوری با برگپاشی کودهای نانو، بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه بهصورت گلدانی اجرا شد. فاکتور اول تنش شوری با آب دریاچه ارومیه در سه سطح (صفر، 16 و 32 دسیزیمنس بر متر) و فاکتور دوم نانوکود در پنج سطح (کلسیم، سیلیسیوم، ...
بیشتر
این آزمایش با هدف بررسی تعدیل اثرات منفی تنش شوری با برگپاشی کودهای نانو، بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه بهصورت گلدانی اجرا شد. فاکتور اول تنش شوری با آب دریاچه ارومیه در سه سطح (صفر، 16 و 32 دسیزیمنس بر متر) و فاکتور دوم نانوکود در پنج سطح (کلسیم، سیلیسیوم، روی، پتاسیم و شاهد (بدون برگپاشی) بود. نتایج نشان داد تنش شوری باعث ایجاد آثار منفی بر کلیه صفات مؤثر بر رشد کینوا شد بیشترین میزان کاهش صفات در تنش شوری 32 دسیزیمنس بر متر مشاهده شد. به‌طوری‌که تنش شوری 32 و 16 دسیزیمنس بر متر در مقایسه با شاهد بهترتیب صفات ارتفاع بوته (20 و 17 درصد)، تعداد گل‌آذین (48 و 36)، حجم ریشه (44 و 40 درصد)، طول ریشه اصلی (41 و 23 درصد)، وزن خشک ریشه (68 و 30 درصد)، محتوای نسبی آب برگ (26 و 13 درصد)، شاخص کلروفیل (15 و 7 درصد) و وزن 1000 دانه (31 و 23 درصد) را کاهش داد، ولی باعث افزایش نشت یونی به میزان 14 و شش درصد شد. برگپاشی با نانوکودها در مقایسه با شاهد، عملکرد، اجزای عملکرد و صفات مورفولوژیک را افزایش داد. بیشترین عملکرد دانه در شرایط مطلوب و تنش شوری شدید (32 دسیزیمنس بر متر) بهترتیب از برگپاشی نانوکود روی و سیلیسیوم بهدست آمد. در شرایط تنش شوری شدید، برگپاشی با نانوکود سیلیسیوم در مقایسه با عدم برگپاشی، وزن خشک گل‌آذین، وزن خشک کل و عملکرد دانه را بهترتیب 35، 16 و 43 درصد افزایش داد و باعث تعدیل اثرات تنش شوری گردید. برگپاشی با نانوکودها با افزایش کلروفیل، محتوای نسبی آب برگ و بهبود خصوصیات ریشه، سبب افزایش عملکرد و اجزای عملکرد دانه کینوا گردید. لذا به‌نظر میرسد جهت بهبود عملکرد گیاه کینوا بهویژه در شرایط تنش شوری، برگپاشی نانوکودها بهویژه نانو کود سیلیسیوم مناسب باشد.
علی اصغر فزونی؛ محمدعلی ابوطالبیان
چکیده
برای رسیدن به عملکرد مطلوب کمی و کیفی سیب‌زمینی در هر منطقه لازم است ارقام جدید با یکدیگر مقایسه گردد. به این منظور 13 رقم جدید به‌همراه دو رقم آگریا و بانبا از نظر شاخص سطح برگ، صفات زراعی و کیفی در شرایط آب‌وهوایی رزن موردبررسی قرار گرفتند. این پژوهش در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی دانشگاه ...
بیشتر
برای رسیدن به عملکرد مطلوب کمی و کیفی سیب‌زمینی در هر منطقه لازم است ارقام جدید با یکدیگر مقایسه گردد. به این منظور 13 رقم جدید به‌همراه دو رقم آگریا و بانبا از نظر شاخص سطح برگ، صفات زراعی و کیفی در شرایط آب‌وهوایی رزن موردبررسی قرار گرفتند. این پژوهش در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی دانشگاه بوعلی سینا در سال 1396 انجام گرفت. نتایج نشان داد رقم مانیتو دیرتر از دیگر ارقام به حداکثر شاخص سطح برگ رسید و با داشتن 12 غده در بوته نسبت به ارقام شاهد بانبا و آگریا بهترتیب 112 و 83 درصد برتری داشت. در میان ارقام، ناتاشا با دارابودن بالاترین شاخص سطح برگ حداکثر (65/3) نسبت به آگریا و بانبا بهترتیب 57 و 19 درصد پر برگ‌تر بود. وزن غده در رقم اوتاوا (8/157 گرم در غده) نسبت به ارقام آگریا و بانبا بهترتیب 5/70 و 4/20 درصد بیشتر بود. رقم مانیتو با عملکرد 71399 کیلوگرم در هکتار برتری 123 درصدی نسبت به آگریا و 70 درصدی نسبت به بانبا نشان داد. در این پژوهش ارقام از لحاظ درصد پروتئین غده تفاوت معنیدار نداشتند، درحالی‌که از نظر درصد نشاسته غده متفاوت بودند و بالاترین مقدار در رقم مانیتو (09/18 درصد) و سپس در اوتاوا و کونکوردیا مشاهده شد. به‌طورکلی، ارقام مانیتو، کاروسو و فالوکا براساس صفات حداکثر شاخص سطح برگ، تعداد غده در بوته و عملکرد برای کاشت در رزن قابل پیشنهاد هستند.
یونس محمدنژاد؛ مجید بصیرت؛ حسین حاجی ابایی؛ بنیامین ترابی
چکیده
در زمین‌های زراعی واقع در اطراف سد گلستان، تناوب زراعی رعایت نمی‌شود و حاصلخیزی خاک آنها در خطر است. با توجه به اهمیت تغذیه کودی گندم، هدف از این آزمایش، بررسی وضعیت تغذیه‌ای خاک‌های این منطقه و تعیین نیاز کودی با تأکید بر عناصر غذایی پر مصرف بود. نیاز کودی این زمین‌ها با استفاده از مدل QUEFTS در سال زراعی 97- 1396 تعیین شد. ابتدا، 30 قطعه ...
بیشتر
در زمین‌های زراعی واقع در اطراف سد گلستان، تناوب زراعی رعایت نمی‌شود و حاصلخیزی خاک آنها در خطر است. با توجه به اهمیت تغذیه کودی گندم، هدف از این آزمایش، بررسی وضعیت تغذیه‌ای خاک‌های این منطقه و تعیین نیاز کودی با تأکید بر عناصر غذایی پر مصرف بود. نیاز کودی این زمین‌ها با استفاده از مدل QUEFTS در سال زراعی 97- 1396 تعیین شد. ابتدا، 30 قطعه زمین کشاورزی که توسط آب سد گلستان آبیاری می‌شوند، انتخاب گردید. در هر قطعه زمین یک قطعه کوچک‌تر نیز مشخص گردید و در آن هیچ کودی استفاده نشد. کلیه عملیات کاشت و داشت به‌روش متداول کشاورز انجام گرفت. از هر قطعه زمین (کودپاشی‌شده و نشده) با استفاده از کادر یک مترمربعی، پنج نمونه کف‌بر شده و عملکرد دانه و غیردانه و غلظت نیتروژن، پتاسیم و فسفر آنها اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که میانگین نیتروژن، فسفر و پتاسیم جذب‌شده توسط قسمت هوایی گیاه بهترتیب 54، 5/19 و 98 کیلوگرم در هکتار و عملکرد متوسط دانه گندم در مزارع موردمطالعه، برابر با 4150 کیلوگرم در هکتار بود. با توجه به مدل QUEFTS، برای تولید 1000 کیلوگرم دانه گندم بهترتیب میزان 13، 5/4 و 22 کیلوگرم نیتروژن، فسفر و پتاسیم لازم بود. لذا با توجه به مطلوب‌بودن نتایج اعتبارسنجی مدل QUEFTS، توصیه میشود در این منطقه برای تولید حدود 5000 کیلوگرم در هکتار دانه گندم، 325 کیلوگرم در هکتار کود اوره و 195 کیلوگرم در هکتار کود سوپر فسفات تریپل و 60 کیلوگرم در هکتار کود سولفات پتاسیم استفاده گردد.
سید مرتضی زاهدی؛ رحمت اله غلامی؛ مهدیه کریمی؛ حجت الله غلامی
چکیده
آفتاب‌سوختگی یکی از عوامل مهم محدود‌کننده تولید انار بهویژه در مناطق با تابستان گرم می‌باشد و ازآنجاکه کاربرد برون‌زای کائولین می‌تواند موجب افزایش تحمل به برخی تنش‌های محیطی از طریق بهبود مسیرهای متابولیک و افزایش فتوسنتز خالص شود، در این پژوهش اثر محلولپاشی کائولین بر برخی ویژگیهای پومولوژیک و بیوشیمیایی ارقام تجاری ...
بیشتر
آفتاب‌سوختگی یکی از عوامل مهم محدود‌کننده تولید انار بهویژه در مناطق با تابستان گرم می‌باشد و ازآنجاکه کاربرد برون‌زای کائولین می‌تواند موجب افزایش تحمل به برخی تنش‌های محیطی از طریق بهبود مسیرهای متابولیک و افزایش فتوسنتز خالص شود، در این پژوهش اثر محلولپاشی کائولین بر برخی ویژگیهای پومولوژیک و بیوشیمیایی ارقام تجاری انار در منطقه ریجاب واقع در غرب استان کرمانشاه بهصورت آزمایش فاکتوریل شامل سه غلظت کائولین (صفر (آب مقطر)، سه و شش درصد) و دو رقم انار (ملس ترش و یوسف‌خانی) بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی و سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در هر دو رقم تیمار کائولین در غلظت شش درصد سبب بهبود وزن میوه، طول و عرض آریل و میوه، وزن صد آریل و عملکرد گردید. همچنین میوه‌های درختان انار هر دو رقم با تیمار کائولین در هر دو غلظت، بهویژه در غلظت شش درصد افزایش مواد جامد محلول، درصد آب میوه و فنل کل را نشان دادند. با وجود عکسالعمل‌های متفاوت مورفولوژیک و بیوشیمیایی در دو رقم می‌توان با توجه به هدف و شرایط مختلف، از یکی از این رقم استفاده کرد. همچنین تیمار کائولین در غلظت بالا، آفتاب‌سوختگی و ترک‌خوردگی میوه‌های انار را در هر دو رقم موردمطالعه به حداقل رساند و عملکرد در هکتار را افزایش داد که این تیمار می‌تواند به‌عنوان یک روش مناسب برای کاهش نابسامانی‌های فیزیولوژیک در مناطق پرورش انار از جمله منطقه ریجاب معرفی و مورد استفاده قرار گیرد.
حسن نوریانی
چکیده
به‌منظور بررسی اثر سطوح مختلف کود نیتروژن بر برخی ترکیبات ذخیره‌ای دانه و عملکرد کمی و کیفی سه رقم آفتابگردان، آزمایشی در سال زراعی 97-1396 بهصورت کرتهای یک‌بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در منطقه دزفول اجرا گردید. در این تحقیق چهار سطح کود نیتروژن (صفر، 60، 120 و 180 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) به‌عنوان ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر سطوح مختلف کود نیتروژن بر برخی ترکیبات ذخیره‌ای دانه و عملکرد کمی و کیفی سه رقم آفتابگردان، آزمایشی در سال زراعی 97-1396 بهصورت کرتهای یک‌بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در منطقه دزفول اجرا گردید. در این تحقیق چهار سطح کود نیتروژن (صفر، 60، 120 و 180 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) به‌عنوان فاکتور اصلی و سه رقم آفتابگردان (قاسم، رکورد و پروگرس) به‌عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که افزایش مصرف نیتروژن باعث کاهش صفات درصد روغن، درصد اسید استئاریک و درصد اسید لینولئیک گردید، اما درصد پروتئین، درصد اسید اولئیک و درصد اسید پالمتیک بهصورت معنیداری افزایش یافت. بین ارقام مختلف نیز از لحاظ عملکرد دانه و میزان روغن اختلاف معنیداری مشاهده شد به‌طوری‌که رقم قاسم با مصرف 180 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بیشترین عملکرد دانه (3920 کیلوگرم در هکتار) و روغن (1860 کیلوگرم در هکتار) را به خود اختصاص داد. همچنین نتایج مشخص نمود که بالاترین همبستگی عملکرد دانه با صفات مورد ارزیابی به عملکرد روغن (**97/0r =) و سپس به محتوای پروتئین (**85/0r =) و پایین‌‌ترین آنها به میزان اسید لینولئیک (*58/0r = -) تعلق داشت. به‌طورکلی می‌توان اظهار نمود که مصرف بیشتر نیتروژن در افزایش عملکرد کمی و کیفی آفتابگردان تأثیرگذار بوده و رقم قاسم از قابلیت بالاتری در جذب عنصر نیتروژن در راستای افزایش عملکرد در واحد سطح برخوردار بود.
کمال سادات اسیلان
چکیده
هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثرات محلولپاشی سطوح مختلف سیلیکات کلسیم بر عملکرد و اجزاء عملکرد دو رقم از گیاه کلزا می‌باشد. بر همین اساس، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزارع تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس در سال زراعی 97-1396 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل 3 سطح تنش شوری (شاهد، شوری ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثرات محلولپاشی سطوح مختلف سیلیکات کلسیم بر عملکرد و اجزاء عملکرد دو رقم از گیاه کلزا می‌باشد. بر همین اساس، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزارع تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس در سال زراعی 97-1396 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل 3 سطح تنش شوری (شاهد، شوری 5 و 10 دسیزیمنس بر متر) و دو سطح سیلیکات کلسیم (شاهد و محلولپاشی 8 کیلوگرم در هکتار) بودند. صفات وزن خشک گیاه، عملکرد دانه، اجزای عملکرد دانه، شاخص برداشت، عملکرد روغن و درصد روغن مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد محلولپاشی سیلیکات کلسیم، اثرات مثبتی بر صفات مورد بررسی در هر دو رقم زرفام و ساری‌گل داشت و سبب افزایش عملکرد در گیاه کلزا شد. از طرفی، مشاهده شد که رقم ساری‌گل در مقایسه با رقم زرفام، تعداد خورجین، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، شاخص برداشت، درصد روغن، عملکرد روغن و شاخص سبزینگی بیشتری داشت ولی رقم زرفام دارای حداکثر وزن خشک گیاه بود. به‌علاوه، مشاهده شد که اعمال تنش شوری در سطوح 5 و 10 دسیزیمنس بر متر، اثر منفی بر تمامی صفات مورد بررسی داشت. به‌طور کلی، در پژوهش حاضر، تنش شوری سبب کاهش عملکرد و اجزای عملکرد کلزا شد و کاربرد سیلیکات کلسیم اثرات منفی ناشی از تنش شوری را در هر دو رقم زرفام و ساری‌گل کاهش داد و رقم ساری‌گل در مقایسه با رقم زرفام در اثر سیلیکات کلسیم مقاومت بیشتری نسبت به تنش شوری نشان داد.
سکینه عبدی
چکیده
به‌منظور بررسی اثر الگوهای مختلف کشت بر عملکرد و اسانس شنبلیله و مرزه در کشت مخلوط و همچنین ارزیابی سودمندی زراعی و اقتصادی آن، آزمایش مزرعهای بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با هشت تیمار و سه تکرار در سال ۱۳۹۴ اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل الگوهای کشت با نسبتهای 1:1، 2:1، 1:2، 2:2، 3:1، 1:3 (مرزه : شنبلیله) و کشت خالص شنبلیله و مرزه بود. ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر الگوهای مختلف کشت بر عملکرد و اسانس شنبلیله و مرزه در کشت مخلوط و همچنین ارزیابی سودمندی زراعی و اقتصادی آن، آزمایش مزرعهای بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با هشت تیمار و سه تکرار در سال ۱۳۹۴ اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل الگوهای کشت با نسبتهای 1:1، 2:1، 1:2، 2:2، 3:1، 1:3 (مرزه : شنبلیله) و کشت خالص شنبلیله و مرزه بود. نتایج نشان داد که عملکرد دانه شنبلیله در کشت خالص به‌طور معنیداری بیشتر از تیمارهای کشت مخلوط بود. بیشترین درصد پروتئین دانه شنبلیله، عملکرد زیست‌توده مرزه، درصد اسانس و عملکرد اسانس مرزه از کشت 50 درصد مرزه+ 50 درصد شنبلیله حاصل شد. بالاترین عملکرد اسانس شنبلیله مربوط به کشت خالص بود که اختلاف معنیداری با کشت مخلوط با الگوی کشت 25 درصد مرزه+ 75 درصد شنبلیله نداشت. در بین تیمارهای کشت مخلوط، بیشترین مقدار سودمندی کشت مخلوط (۲۹/۱) از الگوی کشت 25 درصد مرزه+ 75 درصد شنبلیله بهدست آمد. بالاترین نسبت برابری زمین (94/1) در کشت 50 درصد مرزه+ 50 درصد شنبلیله بود که نشان-دهنده 94 درصد افزایش سودمندی زراعی نسبت به کشت خالص است. با توجه به عملکرد و شاخص‌های سودمندی زراعی و اقتصادی محاسبه شده به نظر میرسد که الگوی کشت 50 درصد مرزه+ 50 درصد شنبلیله می‌تواند در افزایش درآمد اقتصادی و بهره‌وری استفاده از زمین‌های کشاورزی به‌طور قابل ملاحظه‌ای موثر باشد.
زینب رفیعی راد؛ احمد گلچین؛ یحیی تاجور؛ جواد فتاحی مقدم
چکیده
با توجه به محدودیت منابع آب کشور ایران، به‌کارگیری روش‌های نوین حفظ و ذخیره آب، مانند استفاده از پلیمرهای سوپرجاذب در خاک، یکی از راه‌کارهای مقابله با مشکل کم‌آبی می‌باشد. به‌همین منظور، جهت بررسی تاثیر سوپرجاذب بر رشد رویشی و زایشی نارنگی پیج در شرایط تنش خشکی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار ...
بیشتر
با توجه به محدودیت منابع آب کشور ایران، به‌کارگیری روش‌های نوین حفظ و ذخیره آب، مانند استفاده از پلیمرهای سوپرجاذب در خاک، یکی از راه‌کارهای مقابله با مشکل کم‌آبی می‌باشد. به‌همین منظور، جهت بررسی تاثیر سوپرجاذب بر رشد رویشی و زایشی نارنگی پیج در شرایط تنش خشکی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه‌گرمسیری رامسر در سال 1395 اجرا شد. فاکتورها شامل سه سطح تنش خشکی (100، 75 و 50 درصد ظرفیت زراعی) و پلیمر سوپرجاذب (صفر، 25/0 و 5/0 درصد وزنی) بودند. نتایج نشان داد با افزایش تنش خشکی میزان نشت یونی، پرولین، ترکیدگی میوه و اسیدیته قابل تیتراسیون (TA) افزایش یافت. همچنین در 50 درصد ظرفیت زراعی، مصرف 5/0 درصد سوپرجاذب، بهترتیب موجب افزایش معنیدار 60، 15، 23 و 5/87 درصدی محتوای نسبی آب برگ، کلروفیل کل، پتانسیل آب برگ، عملکرد میوه و کاهش معنیدار 65 و 22 درصدی نشت یونی و کل مواد جامد محلول (TSS) نسبت به شرایط بدون مصرف سوپرجاذب شد. بنابراین به‌نظر میرسد سوپرجاذب با نگهداری آب غیر قابل استفاده، می‌تواند تحملپذیری مرکبات را در مقابله با تنش رطوبتی افزایش دهد.
امیرعباس رستمی اجیرلو؛ ابراهیم امیری
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر نانو کود پتاسیم بر رشد سویا در شرایط قطع آبیاری، آزمایشی در سال‌های 1394 و 1395 بهصورت کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دشت مغان انجام گردید. عامل اصلی شامل چهار سطح قطع آبیاری آبیاری نرمال، قطع آبیاری در طول رشد رویشی، قطع آبیاری در طول گلدهی و قطع آبیاری در طول پر شدن دانه و فاکتور ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر نانو کود پتاسیم بر رشد سویا در شرایط قطع آبیاری، آزمایشی در سال‌های 1394 و 1395 بهصورت کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دشت مغان انجام گردید. عامل اصلی شامل چهار سطح قطع آبیاری آبیاری نرمال، قطع آبیاری در طول رشد رویشی، قطع آبیاری در طول گلدهی و قطع آبیاری در طول پر شدن دانه و فاکتور فرعی شامل سه سطح نانو کود پتاسیم پنج، 10 و 15 کیلوگرم در هکتار بودند. نتایج نشان داد که در تمامی مراحل قطع آبیاری مصرف نانو کود پتاسیم موجب تخفیف اثر تنش خشکی شد، به‌طوری که بیشترین مقدار عملکرد و اجزاء آن در تیمار شاهد و تحت تأثیر قطع آبیاری با مصرف 15 کیلوگرم در هکتار نانو کود پتاسیم حاصل شد. همچنین، بالاترین مقادیر ارتفاع بوته (66 سانتی‌متر)، فاصله اولین غلاف از زمین (20 سانتی‌متر)، تعداد برگ در هر بوته (345) و تعداد شاخه‌های جانبی (66/19) در تیمار آبیاری نرمال با مصرف 15 کیلوگرم نانوکود پتاسیم بهدست آمد و کمترین آنها در تیمار قطع آبیاری در طول رشد رویشی با مصرف پنج کیلوگرم نانو کود پتاسیم حاصل شد. علاوه بر این، درصد روغن و پروتئین دانه به‌شدت تحت تأثیر تنش خشکی بهویژه قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه قرار گرفتند. با توجه به نتایج می‌توان بیان کرد که با مصرف 15 کیلوگرم در هکتار از نانو کود پتاسیم می‌توان از اثرات ناشی از تنش خشکی بر عملکرد را بهویژه در مرحله پر شدن دانه در گیاه سویا به‌مقدار 15 درصد کاهش داد.
نبی خلیلی اقدم؛ روژان حسنی؛ تورج میرمحمودی
چکیده
فراتحلیل[1] علم تحلیل آماری، مجموعه‌ای بزرگ از نتایج آماری مربوط به مطالعات مختلف به‌منظور یکپارچهسازی یافته‌های آن است. در این مطالعه اثر برخی عملیات زراعی شامل خاک‌ورزی، سطوح کود نیتروژن، تنش شوری، هیدروپرایمینگ، اسموپرایمینگ، هورموپرایمینگ و پرایمینگ فیزیکی بر عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت گندم به‌روش فراتحلیل ...
بیشتر
فراتحلیل[1] علم تحلیل آماری، مجموعه‌ای بزرگ از نتایج آماری مربوط به مطالعات مختلف به‌منظور یکپارچهسازی یافته‌های آن است. در این مطالعه اثر برخی عملیات زراعی شامل خاک‌ورزی، سطوح کود نیتروژن، تنش شوری، هیدروپرایمینگ، اسموپرایمینگ، هورموپرایمینگ و پرایمینگ فیزیکی بر عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت گندم به‌روش فراتحلیل با رویکرد هدگز[2] آزمون شد. به این منظور در تحقیقاتی که در آنها تیمارهای مختلف در مقابل شاهد مقایسه شدند، پس از وزندهی مقادیر صفات در هر تیمار، اندازة آثار، نسبت واکنش و حدود اطمینان آن تخمین زده شد. نتایج فراتحلیل نشان داد که استفاده از کود نیتروژن در مقادیر 50-250 کیلوگرم در هکتار در کشت گندم باعث افزایش عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت شد. بیشترین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در سطح 125-150 کیلوگرم در هکتار و بالاترین شاخص برداشت نیز در سطح 230-250 کیلوگرم در هکتار مشاهد شد. خاک‌ورزی ثانویه نیز نسبت به خاک‌ورزی رایج در هر دو اراضی دیم و آبی باعث افت عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت شد که این کاهش در اراضی دیم مشهودتر بود. کمترین (15/21 درصد) و بیشترین (41/76 درصدی) افت تولید گندم (عملکرد دانه) نیز در شوری4-6 و 12-16 دسیزیمنس بر متر در ثانیه حاصل شد. همچنین، نتایج نشان داد که هیدروپرایمینگ، اسموپرایمینگ و هورموپرایمینگ باعث افزایش عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت بهترتیب به میزان 16، 23، 19 و 30، 24، 25 و 50، 59 و 1درصدی شده است. ضمن اینکه پرایمینگ فیزیکی تأثیر قابل ملاحظه‌ای (غیرمعنادار) بر صفات مورد مطالعه نداشت و فقط به افزایش عملکرد دانه در حدود 3 درصد انجامید. نتایج به‌طورکلی بر مصرف 125-150 کیلوگرم در هکتار کود ازته، دقت بیشتر در نتایج جایگزینی ادوات خاک‌ورزی ثانویه با ادوات خاک‌ورزی رایج در اراضی دیم، توصیه به کشت در خاک‌ها یا آبیاری با آب‌های کمتر از 4 دسی زیمنس بر متر بر ثانیه و آثار مثبت هورمو، هیدرو و اسموپرایمینگ بر تولید گندم، ضمن بیان توانایی فراتحلیل در شناسایی و نهایی کردن آثار مثبت یا منفی عوامل مهم و مؤثر بر تولید تأکید دارد.
[1]. Meta-analysis
[2]. Hedges