نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مهدی طاهری اصغری ¹
• سید رضا میرعلیزاده فرد ²

¹ دانشکده کشاورزی، دانشگاه پیام نور، صندوق پستی 19395-3697 ، تهران ، ایران

² مربی، گروه کشاورزی و محیط زیست، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

به منظور بررسی اثر محلول‌پاشی اسید هیومیک و کاربرد قارچ مایکوریزا بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار، طی سال‌های زراعی 1401-1400 و 1400-1399 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل سه گونه قارچ مایکوریزا (شاهد، Glomus mosseae، G.etunicatum و G. intraradices) و سطوح کود اسید هیومیک (شاهد، 150 و 300 میلی‌گرم در لیتر) بود. نتایج نشان داد اثر متقابل کاربرد اسید هیومیک و مایکوریزا بر درصد و عملکرد اسانس، عملکرد و وزن خشک برگ معنی دار بود. بیشترین عملکرد اسانس از تیمار 150 میلی‌گرم اسید هیومیک و کاربرد مایکوریزا G.mosseae بدست آمد که با تیمار شاهد 154 درصد تفاوت و افزایش را نشان داد. همچنین بیشترین مقدار پاراسیمسن و گاما‌تریپین که از مهمترین ترکیبات اسانس در آویشن هستند، از تیمار 300 میلی‌گرم اسید هیومیک بدست آمد که نسبت به شاهد به ترتیب 23 و 11 درصد افزایش را نشان دادند. بیشترین مقدار پاراسیمسن و گاما‌تریپین از تیمار کاربرد مایکوریزا G.mosseae بدست آمد که نسبت به شاهد به ترتیب 21 و 26 درصد افزایش را نشان دادند. با نتایج بدست آمده می‌توان گفت که با مهیا کردن شرایط رشد مناسب برای گیاه دارویی آویشن با استفاده از اسید هیومیک و قارچ‌های مایکوریزا، می‌توان بر عملکرد آنها اثر گذاری کرده و از کاربرد کود‌های شیمیایی کاست.

کلیدواژه‌ها

• پارا‌سیمین
• گاما‌تریپین
• مایکوریزا
• هیومیک اسید

عنوان مقاله [English]

The effects of foliar application of humic acid and symbiosis with mycorrhiza species on the Morphological and phytochemical characteristics of (Thymus vulgaris L.)

نویسندگان [English]

• mehdi taheri asghari ¹
• Seyed Reza Miralizadeh Fard ²

¹ Department of Agriculture, Payamenoor University, Po. Box 3697-19395, Tehran, Iran

² instructor, Department of Agriculture and Environment, Payam Noor University, Tehran, Iran

چکیده [English]

In order to investigate the effects of foliar application of humic acid fertilization and mycorrhizal fungi symbiosis on quantitative and qualitative characteristics of Thymus vulgaris L., a factorial layout has been conducted, based on a randomized complete block design with three replications at the field of the research farm of Azad University, Takestan Branch during 2020-2021 and 2021-2022 years. Experimental factors included three species of mycorrhiza fungi (control, Glomus mosseae, G.etunicatum and G.intradices) and humic acid fertilizer levels included (control, 150 and 300 mg.lit-1). The results showed that the Interaction effect of humic acid and mycorrhiza on the percentage and yield of essential oil and yield was significant. The highest yield of essential oil was obtained from the treatment of 150 mg of humic acid and the application of mycorrhiza G. mosseae, which showed a difference and increase of 154% with the control. Also, the highest amounts of p-cymene and -terpinene which are the most important essential oil compounds in thyme, were obtained from the treatment of 300 mg of humic acid, which showed an increase of 23 and 11%, respectively, compared to the control. The highest amounts of p-cymene and -terpinene were obtained from the treatment of mycorrhiza G.mosseae, which showed an increase of 21 and 26%, respectively, compared to the control. With the obtained results, it can be said that by providing suitable growth conditions for thyme medicinal plant using humic acid and mycorrhizal, it is possible to influence their performance and reduce the use of chemical fertilizers.

کلیدواژه‌ها [English]

• Humic acid
• Mycorrhiza
• P-cymene
• -terpinene