به زراعی کشاورزی - مقالات آماده انتشار

اثر سطوح متفاوت آبیاری بر رشد رویشی و عملکرد دانه خلر و ماشک گل خوشه ای

الهام رستگاری؛ شهاب مداح حسینی؛ آرمان آذری

دوره 19، شماره 1 ، فروردین 1396، ، صفحه 55-68

https://doi.org/10.22059/jci.2017.60392

چکیده

بهمنظور بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری بر رشد رویشی و عملکرد دانه خلر (LathyrusstivusL.) و ماشک گلخوشهای (ViciavillosaRoth.)، آزمایشی بهصورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه ولی عصر رفسنجان در سال زراعی 1392 انجام شد. دور آبیاری در چهار سطح (40، 60، 80 و 100 میلیمتر تبخیر از سطح تشتک تبخیر کلاسA ... بیشتر بهمنظور بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری بر رشد رویشی و عملکرد دانه خلر (LathyrusstivusL.) و ماشک گلخوشهای (ViciavillosaRoth.)، آزمایشی بهصورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه ولی عصر رفسنجان در سال زراعی 1392 انجام شد. دور آبیاری در چهار سطح (40، 60، 80 و 100 میلیمتر تبخیر از سطح تشتک تبخیر کلاسA ) به عنوان عامل اصلی و نوع گیاه در دو سطح (خلر و ماشک گلخوشهای) به عنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان داد 53 روز پس از کاشت، با افزایش سطح آبیاری محتوای آب نسبی برگ خلر بر خلاف ماشک گل خوشه‌ای کاهش نیافت، ولی 66 روز پس از کاشت کاهش یافت. هر چند بین سطوح 60، 80 و 100 میلی‌متر تفاوت معنی‌داری وجود نداشت. سطح برگ و زیست‏توده اندام هوایی خلر و ماشک در اثر کمبود آب ناشی از افزایش سطح آبیاری به ترتیب 77 و 73 درصد کاهش یافت، ولی سطح برگ خلر در سطوح آبیاری چهار تا نه برابر بیش از ماشک بود، هر چند زیست‏توده اندام هوایی دو گیاه با هم تفاوت چندانی نداشت (1/1 و 2/1 گرم بر بوته در سطح آبیاری شاهد و 5/0 و 6/0 در سطح آبیاری 100 میلی‌متر، به ترتیب برای ماشک و خلر). در نهایت، خلر برتری قابل توجهی بر ماشک گل‌خوشه‌ای از لحاظ عملکرد و اجزا عملکرد داشت به گونه‌ای که عملکرد دانه، وزن هزار دانه، تعداد دانه در بوته و تعداد نیام در بوته آن در سطح آبیاری 100 میلی‌متر به ترتیب 8/4، 4/2، 7/3 و 2/3 برابر ماشک بود. به نظر می‌رسد که در صورت کاشت به‏منظور تولید علوفه هر دو گیاه تحمل نسبتاً خوبی به افزایش سطح آبیاری داشتند، ولی به‏منظور کاشت دانه، خلر بسیار بهتر بود و خشکی را بهتر تحمل کرد.

تأثیر سیستم های کشت غرقاب (مزرعه برنج) و خشکی (کشت سبزی ها) بر وضعیت فلزات سنگین خاک با توجه به اثرات تجمعی و باقیمانده کودهای آلی

سید مجید موسوی؛ محمد علی بهمنیار؛ زهرا احمدآبادی

دوره 14، شماره 2 ، بهمن 1391، ، صفحه 57-69

https://doi.org/10.22059/jci.2013.29501

چکیده

به منظور بررسی وضعیت توزیع فلزات سنگین از کمپوست زباله شهری و لجن فاضلاب در دو سیستم کشت غرقاب و خشکی، تحقیقی به صورت کرت های خرد شده با طرح پایه بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری صورت گرفت. برای سیستم کشت غرقاب، مزرعه برنج (شالیزار) و برای سیستم کشت خشکی، مزرعه کشت سبزی ها درنظر گرفته ... بیشتر

بررسی تاثیر کودهای زیستی بر شاخص‌های رشدی ذرت (Zea mays L.) در خاک‌های آلوده به سرب

فاطمه رستمی؛ مسلم حیدری؛ احمد گلچین

دوره 22، شماره 1 ، فروردین 1399، ، صفحه 57-72

https://doi.org/10.22059/jci.2019.283277.2230

چکیده

به منظور بررسی تاثیر کودهای زیستی بر شاخص‌های رشدی گیاه ذرت(Zea mays L.) در خاک‌های آلوده به سرب، آزمایشی در گلخانه گروه خاک‌شناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در سال 1394 بصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار به اجرا درآمد. تیمارهای مورد بررسی عبارت بودند از سطوح آلودگی خاک به سرب (0، 50، 100، 200 و 400 میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک) ... بیشتر به منظور بررسی تاثیر کودهای زیستی بر شاخص‌های رشدی گیاه ذرت(Zea mays L.) در خاک‌های آلوده به سرب، آزمایشی در گلخانه گروه خاک‌شناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در سال 1394 بصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار به اجرا درآمد. تیمارهای مورد بررسی عبارت بودند از سطوح آلودگی خاک به سرب (0، 50، 100، 200 و 400 میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک) و تلقیح با کودهای زیستی مختلف شامل: باکتری حل کننده‌ی فسفات، قارچ میکوریز گلوموس موسه‌آ و قارچ میکوریز گلوموس اینتراردیس بود. فاکتورهای مورد اندازه‌گیری شامل: شاخص کلروفیل برگ، ارتفاع گیاه، وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی، فسفر و پتاسیم ریشه و اندام هوایی بود. نتایج حاکی از آن بود که کاربرد کودهای زیستی شاخص‌‌های کلروفیل برگ، ارتفاع گیاه، ، فسفر و پتاسیم ریشه و اندام هوایی ذرت را نسبت به تیمار شاهد به طور معنی داری افزایش داد. تیمار قارچ گلوموس و باکتری حل کننده فسفر (M+P) توانست میزان کلروفیل برگ و ارتفاع گیاه را به ترتیب 93/11 و 89/21 درصد نسبت به تیمار شاهد بهبود دهد. با افزایش سطوح آلودگی خاک به سرب، میزان شاخص کلروفیل برگ به‌طور معنی‌داری کاهش یافت به طور کلی نتایج حاکی از آن بود که تلقیح خاک با کودهای زیستی می‌تواند، اثرات سوء و مضر سرب بر رشد و عملکرد گیاه را هر چند اندک اما کاهش دهد.

تأثیر نظام‌های مختلف تغذیه بر ویژگی‌های کمی و کیفی چغندر قند در شیوه‌های مختلف کشت

مهدی مهر اندیش؛ محمد گلوی؛ محمود رمرودی؛ محمد آرمین

دوره 23، شماره 1 ، فروردین 1400، ، صفحه 59-72

https://doi.org/10.22059/jci.2020.290174.2279

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر نظام‌های مختلف تغذیه (شیمیایی، آلی، شیمیایی+ آلی و شاهد) بر ویژگی‌های کمی و کیفی چغندرقند در شیوه‌های مختلف کشت (کشت مستقیم، کشت نشایی و گلدانی)، آزمایشی به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در دو سال، 1397-1395 در مزرعه‌ای در کیلومتر 75 شمال‌غرب شهرستان سبزوار انجام شد. نتایج آزمایش ... بیشتر به‌منظور بررسی تأثیر نظام‌های مختلف تغذیه (شیمیایی، آلی، شیمیایی+ آلی و شاهد) بر ویژگی‌های کمی و کیفی چغندرقند در شیوه‌های مختلف کشت (کشت مستقیم، کشت نشایی و گلدانی)، آزمایشی به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در دو سال، 1397-1395 در مزرعه‌ای در کیلومتر 75 شمال‌غرب شهرستان سبزوار انجام شد. نتایج آزمایش نشان داد که در سال اول بالاترین عملکرد ریشه از تیمار تلفیقی کود شیمیایی و آلی و در شیوه کاشت گلدانی (84/84 تن در هکتار) و در سال دوم نیز از تیمار کود تلفیقی، ولی در شیوه کشت نشایی (96/82 تن در هکتار) به‌دست آمد. بالاترین درصد قند ناخالص در هر دو سال در تیمار شاهد و در شیوه کاشت مستقیم به‌دست آمد. بیش‌ترین عملکرد قند خالص هم در سال اول (29/13 تن در هکتار) و هم در سال دوم (54/14 تن در هکتار) را کشت نشایی تولید کرد. کشت‌های نشایی و گلدانی، ناخالصی‌های ریشه بیش‌تری در مقایسه با کشت مستقیم داشتند. در بین روشهای تغذیهای، بالاترین ناخالصیهای ریشه در مصرف تلفیقی کود به‌دست آمد. کشت مستقیم و عدم مصرف کود نیز بالاترین شاخص قلیائیت را تولید کرد. در مجموع، نتایج نشان داد با وجود افزایش ناخالصی‌های ریشه در کشت نشایی یا گلدانی و مصرف تلفیقی کود، این تیمارها بالاترین عملکرد قند را تولید کردند. بر این اساس کشت نشایی و کوددهی تلفیقی را می‌توان جهت تولید بالاترین عملکرد ریشه و قند توصیه کرد.

تأثیر کاربرد توام کودهای شیمیایی و ارگانیک بر خصوصیات شیمیایی گیاه و خاک در کشت جو در شرایط کم‌آبیاری

سعیده ملکی فراهانی؛ داریوش مظاهری؛ محمدرضا چائی چی

دوره 15، شماره 2 ، تیر 1392، ، صفحه 61-74

https://doi.org/10.22059/jci.2013.36099

چکیده

به منظور بررسی اثر نظام‌های کم‌آبیاری و کودی بر برخی خصوصیات شیمیایی گیاه و خاک در کشت جو، آزمایشی به‌صورت طرح کرت‌های خرد‌شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار، طی سال‌های زراعی 87ـ1385، انجام شد. کرت‌های اصلی شامل سه سطح آبیاری 1. بدون تنش (آبیاری نرمال گیاه تا پایان رسیدگی فیزیولوژیک)، 2. قطع آبیاری از آغاز گلدهی تا شروع ... بیشتر به منظور بررسی اثر نظام‌های کم‌آبیاری و کودی بر برخی خصوصیات شیمیایی گیاه و خاک در کشت جو، آزمایشی به‌صورت طرح کرت‌های خرد‌شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار، طی سال‌های زراعی 87ـ1385، انجام شد. کرت‌های اصلی شامل سه سطح آبیاری 1. بدون تنش (آبیاری نرمال گیاه تا پایان رسیدگی فیزیولوژیک)، 2. قطع آبیاری از آغاز گلدهی تا شروع پر‌شدن دانه و 3. قطع آبیاری از آغاز گلدهی تا پایان رسیدگی فیزیولوژیک و کرت‌های فرعی شامل شش سطح کودی: بدون کود، استفاده از کود بارور 2 و نیتروکسین، استفاده از کود ورمی کمپوست، 50 درصد کود شیمیایی+50 درصد کود ورمی کمپوست،50 درصد کود شیمیایی+کود بارور 2 و نیتروکسین و استفادة کامل از کود شیمیایی بود. نتایج نشان داد که مصرف تلفیقی کود شیمیایی و ارگانیک (زیستی و ورمی کمپوست) مقدار فسفر خاک را بیشتر از سایر کودها افزایش داد. همچنین، کاربرد تلفیقی کودها، غلظت نیتروژن گیاه را نسبت به سایر تیمارهای کودی افزایش داد. تیمارهای حاوی ورمی کمپوست در تمام سطوح تنش، دارای کربن آلی، نیتروژن و فسفر خاک بیشتری نسبت به سایر تیمارها بودند. همان‌طور که این تیمار در شرایط تنش خشکی باعث افزایش غلظت نیتروژن در گیاه شد، کودهای زیستی در شرایط آبیاری نرمال مقدار فسفر خاک و گیاه را نسبت به سایر کودها افزایش دادند.

تاثیر قارچ تریکودرما (جدایه 65) بر خصوصیات مورفولوژیک و بیوشیمیایی گل مریم تحت تنش خشکی

حمیدرضا ذکاوتی؛ محمود شور؛ حمید روحانی؛ سید فاضل فاضلی کاخکی؛ ابراهیم گنجی مقدم

دوره 21، شماره 1 ، فروردین 1398، ، صفحه 61-73

https://doi.org/10.22059/jci.2018.264968.2081

چکیده

به منظور بررسی اثر سطوح مختلف قارچ تریکودرما بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیک، گلدهی و بیوشیمیایی گیاه گل مریم در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه‌های تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در سال‌های 95 به‌انجام رسید. تیمارهای تنش خشکی شامل مقادیر 100، 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی و تیمار قارچ T.harzianum ... بیشتر به منظور بررسی اثر سطوح مختلف قارچ تریکودرما بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیک، گلدهی و بیوشیمیایی گیاه گل مریم در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه‌های تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در سال‌های 95 به‌انجام رسید. تیمارهای تنش خشکی شامل مقادیر 100، 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی و تیمار قارچ T.harzianum 65 شامل سه سطح 20، 10 و صفر درصد قارچ در نظر گرفته شد. نتایج پژوهش حاضر نشان‌داد که تنش خشکی باعث افزایش مقادیر آنتی‌اکسیدان، کلروفیل‌کل و پرولین شد. از سوی دیگر تنش خشکی، تاثیر منفی و معنی داری بر مقدار وزن‌تر ریشه و زیست توده، وزن خشک ریشه و زیست‌توده، محتوای رطوبت نسبی برگ، قطر گلچه و تعداد گلچه بازشده داشت اما قارچ تریکودرما توانست این اثرات منفی تنش خشکی را تعدیل‌نماید. بیشترین مقدار کلروفیل کل و رطوبت نسبی آب برگ به ترتیب با مقدار 04/1 میلی‌گرم بر گرم وزن‌تر برگ و 2/85 درصد در نمونه 10 قارچ به‌دست‌آمد که اختلاف معنی داری با سطح 20 درصد قارچ نداشت. در سایر صفات بیشترین مقادیر مربوط به سطح 20 درصد قارچ بوده-است. از آنجا که قارچ تریکودرما ضمن کاهش اثرات تنش خشکی، باعث افزایش رشد رویشی و افزایش تعداد گلچه بازشده (بعنوان عامل مهم در بازارپسندی) گل مریم شده‌است، می‌توان به عنوان عامل بیولوژیک در افزایش کیفیت گل مریم در شرایط مشابه پیشنهاد نمود.

مقایسه تأثیر هفت نوع بستر کشت بر ویژگی های کیفی چمن بهاره در سه سطح فشردگی

سهیلا جواهری؛ حسین زارعی؛ علیرضا موحدی نائینی؛ قربانعلی روشنی

دوره 15، شماره 3 ، آبان 1392، ، صفحه 65-76

https://doi.org/10.22059/jci.2013.36387

چکیده

یکی از فاکتور‌های مهم موفقیت احداث چمن، وضعیت مناسب بستر کشت آن است؛ در این بررسی تأثیر چند بستر کشت (1. خاک‌برگ، 2.پوستة برنج، 3. کود دامی، 4. کمپوست قارچ، 5. مخلوط خاک‌برگ، پوستة برنج و کمپوست قارچ (مخلوط 1)، 6. مخلوط خاک‌برگ، پوستة برنج و کود دامی (مخلوط 2)، هر یک به نسبت 1:1:1 به همراه 7. تیمار شاهد) در سه سطح فشردگی (غلتک با وزن‌های 36، 56 و ... بیشتر یکی از فاکتور‌های مهم موفقیت احداث چمن، وضعیت مناسب بستر کشت آن است؛ در این بررسی تأثیر چند بستر کشت (1. خاک‌برگ، 2.پوستة برنج، 3. کود دامی، 4. کمپوست قارچ، 5. مخلوط خاک‌برگ، پوستة برنج و کمپوست قارچ (مخلوط 1)، 6. مخلوط خاک‌برگ، پوستة برنج و کود دامی (مخلوط 2)، هر یک به نسبت 1:1:1 به همراه 7. تیمار شاهد) در سه سطح فشردگی (غلتک با وزن‌های 36، 56 و 76 کیلوگرم) بر میزان برخی از فاکتور‌های رشدی چمن اسپورت در فصل بهار بررسی شد. بدین منظور آزمایشی، در سال 1387، در مزرعة تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان به‌صورت طرح بلوک‌های نواری با سه تکرار اجرا شد. طبق نتایج این بررسی، اثر متقابل تیمار‌های کودی و فشردگی در برخی صفات مورد اندازهگیری معنی‌دار شد، به‌طوری‌که بیشترین میزان کلروفیل و نیز ارتفاع گیاه در هر سه سطح فشردگی، در تیمار مخلوط 2 و کمترین میزان در تیمار شاهد مشاهده شد. همچنین، در هر سه سطح فشردگی، تیمار شاهد بیشترین و تیمار‌های مخلوط 2 و کود دامی کمترین میزان مادة خشک را به خود اختصاص دادند. در اندازهگیری سرعت پوشش، تراکم و سبزینگی چمن، اثر متقابل تیمار‌های کودی و فشردگی معنی‌دار نشد و تیمار‌های کمپوست قارچ و مخلوط 2 به ترتیب بیشترین سرعت پوشش و سبزینگی را نسبت به سایر تیمار‌های کودی نشان دادند. به‌طور کلی مواد آلی به علت تأثیرات سازندهای که بر ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی دارند، باید به‌عنوان یکی از ارکان مهم باروری خاک به ‌آن‌ها توجه شود.

امکان استفاده از فلورسنس کلروفیل برای ارزیابی تحمل تعدادی از پایه‌های مرکبات به تنش غرقاب

علی اسدی کنگرشاهی؛ غلامرضا ثواقبی؛ محمود سمر؛ محسن فرحبخش

دوره 15، شماره 4 ، دی 1392، ، صفحه 65-78

https://doi.org/10.22059/jci.2013.51367

چکیده

یکی از پاسخ‌های فیزیولوژیک گیاهان به تنش غرقاب، تغییر در فلورسنس کلروفیل است که به علت سهولت اندازه‌گیری در مزرعه، ارزان و غیر‌تخریبی‌بودن، یکی از مناسب‌ترین روش‌ها برای ارزیابی تحمل ژنوتیپ‌های مختلف به تنش‌ها است. بنابراین، در این پژوهش، روند تغییرات شاخص فلورسنس کلروفیل (Fv/Fm) نارنگی انشو با 7 پایه (نارنج، سوینگل‌سیتروملو، ... بیشتر یکی از پاسخ‌های فیزیولوژیک گیاهان به تنش غرقاب، تغییر در فلورسنس کلروفیل است که به علت سهولت اندازه‌گیری در مزرعه، ارزان و غیر‌تخریبی‌بودن، یکی از مناسب‌ترین روش‌ها برای ارزیابی تحمل ژنوتیپ‌های مختلف به تنش‌ها است. بنابراین، در این پژوهش، روند تغییرات شاخص فلورسنس کلروفیل (Fv/Fm) نارنگی انشو با 7 پایه (نارنج، سوینگل‌سیتروملو، کاریزوسیترنج، ترویرسیترنج، سی ـ 35، اسموت‌فلت‌سویل و گوتو) در برخی خاک‌های مناطق شرق مازندران تحت تنش غرقاب به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی بررسی شد. نتایج این تحقیق نشان داد که اثر خاک، پایه و برهم‌کنش آن‌ها بر میانگین تغییرات شاخص فلورسنس کلروفیل پایه‌ها تحت شرایط غرقاب در سطح 1 درصد معنی‌دار بود. اثر خاک‌های مختلف بر میانگین شاخص فلورسنس کلروفیل در کل دورة غرقاب نشان داد که پایه‌ها در خاک 7 و 1 به‌ترتیب بیشترین و کمترین شاخص را داشتند. اثر پایه‌های مختلف نیز بر شاخص فلورسنس نشان داد که با افزایش زمان غرقاب، این شاخص به‌طور فزاینده‌ای نسبت به شروع غرقاب کاهش یافت و از نظر میانگین شاخص فلورسنس در کل دورة غرقاب گوتو و نارنج به‌ترتیب بیشترین و کمترین شاخص فلورسنس کلروفیل را داشتند، سوینگل‌سیتروملو، کاریزوسیترنج، ترویرسیترنج، اسموت‌فلت‌سویل و سی ـ 35 به‌ترتیب بعد از گوتو قرار گرفتند. همچنین، اثر برهم‌کنش خاک و پایه بر میانگین شاخص فلورسنس نشان داد که تحمل پایه‌ها به غرقاب در خاک‌های مختلف، متفاوت است.

اثر زمان برداشت بر ویژگی‌های کمی و کیفی علوفه ارقام گلرنگ در کشت پاییزه

حمید جباری؛ فرید گل زردی؛ فرناز شریعتی؛ هرمز اسدی

دوره 25، شماره 1 ، فروردین 1402، ، صفحه 65-81

https://doi.org/10.22059/jci.2022.335529.2654

چکیده

مطالعه حاضر با هدف بررسی کمی و کیفی علوفه ارقام گلرنگ در سه زمان برداشت علوفه براساس مراحل نموی گیاه به‌صورت آزمایش کرتهای خردشده در زمان در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی 1398-1397 و 1399-1398 در مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. عامل اصلی شامل سه رقم گلرنگ (گلدشت، گل‌مهر و پرنیان) بود و سه ... بیشتر مطالعه حاضر با هدف بررسی کمی و کیفی علوفه ارقام گلرنگ در سه زمان برداشت علوفه براساس مراحل نموی گیاه به‌صورت آزمایش کرتهای خردشده در زمان در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی 1398-1397 و 1399-1398 در مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. عامل اصلی شامل سه رقم گلرنگ (گلدشت، گل‌مهر و پرنیان) بود و سه زمان برداشت علوفه (مراحل رشد سریع ساقه، شاخهدهی و گلدهی) به‌عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. اثر سال تنها بر صفات ارتفاع بوته و کربوهیدرات‌های محلول در آب در سطح آماری پنج درصد معنیدار بود. نتایج حاصل نشان داد که اثر متقابل رقم× زمان برداشت بر عملکرد علوفه تر، ارتفاع بوته، کربوهیدرات‌های محلول در آب و الیاف نامحلول در شوینده خنثی در سطح احتمال یک درصد معنی‏دار بود. بالاترین عملکرد علوفه تر (52103 کیلوگرم در هکتار) با برداشت رقم گل‌مهر در مرحله آغاز گل‌‏دهی به‌دست آمد، اما بیش‌ترین عملکرد ماده خشک در ارقام گل‌مهر و پرنیان مشاهده شد. در مرحله شاخهدهی بیش‌ترین عملکرد ماده خشک بهمیزان 11900 کیلوگرم در هکتار حاصل شد و محتوای پروتئین خام در این مرحله 57/14 درصد بود. در مقابل حداکثر محتوای پروتئین خام در مرحله گلدهی و به میزان 22/19 درصد حاصل شد، اما میانگین عملکرد ماده خشک در این مرحله 9937 کیلوگرم در هکتار بود. حداکثر و حداقل ارزش نسبی تغذیهای (3/130 و 3/92 درصد) به‌ترتیب در علوفه ارقام گلدشت و گل‌مهر به ثبت رسید. بر این اساس، از بین ارقام موردبررسی رقم پرنیان و از بین مراحل رشد، برداشت علوفه در مرحله شاخه‌دهی به‌عنوان تیمار برتر برای دستیابی همزمان به حداکثر عملکرد و کیفیت علوفه گلرنگ معرفی می‌شود.

اثر سطوح مختلف نیتروژن و زئولیت بر محتوای کلروفیل، کمیت و کیفیت علوفه تاج خروس تحت تنش کم آبیاری

سمیه کرمی؛ هاشم هادی؛ مهدی تاجبخش شیشوان؛ سید علی محمد مدرس ثانوی

دوره 20، شماره 1 ، خرداد 1397، ، صفحه 67-84

https://doi.org/10.22059/jci.2018.230121.1771

چکیده

به‌منظور بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری، نیتروژن و زئولیت بر کلروفیل، عملکرد و کیفیت علوفه تاج خروس، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، در دو سال زراعی 1392و 1393 انجام شد. عامل اصلی شامل سطوح مختلف آبیاری در سه سطح آبیاری بعد از تخلیه ... بیشتر به‌منظور بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری، نیتروژن و زئولیت بر کلروفیل، عملکرد و کیفیت علوفه تاج خروس، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، در دو سال زراعی 1392و 1393 انجام شد. عامل اصلی شامل سطوح مختلف آبیاری در سه سطح آبیاری بعد از تخلیه 40، 60 و 75 درصد آب قابل استفاده و عامل فرعی حاصل از ترکیب دو عامل سطوح مختلف نیتروژن با چهار سطح صفر، 80، 160 و 240 کیلوگرم در هکتار و عامل سطوح مختلف زئولیت در دو سطح صفر و 10 تن در هکتار بود. نتایج نشان داد که افزایش فواصل آبیاری، به‌ویژه آبیاری بعد از تخلیه 75 درصد آب قابل استفاده، منجر به کاهش کلروفیل (37 درصد)، عملکرد خشک علوفه (40 درصد)، ماده خشک قابل هضم (18 درصد)، پروتئین (17 درصد) و خاکستر (16 درصد)، ولی باعث افزایش الیاف شوینده در محلول خنثی (16 درصد) و اسیدی (7 درصد) نسبت به تیمار آبیاری شاهد شد. اما، کاربرد زئولیت در شرایط تنش کم آبیاری، منجر به افزایش محتوای کلروفیل، عملکرد خشک علوفه، ماده خشک قابل هضم، پروتئین و خاکستر و کاهش الیاف شوینده در محلول اسیدی و خنثی شد. در شرایط کمبود آب در خاک، همچنین در شرایط کاربرد زئولیت، مصرف بیش از 80 کیلوگرم در هکتار نیتروژن تأثیری در عملکرد علوفه خشک نداشت. بنابراین، در صورت استفاده از زئولیت، کاربرد 80 کیلوگرم در هکتار نیتروژن، برای به‌دست آوردن عملکرد علوفه مناسب و با کیفیت تاج خروس کافی است.

تأثیر تنش آبی بر صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی ژنوتیپ ‏های گلرنگ

معصومه گنجی؛ سراله گالشی؛ حمید جباری؛ فروغ سنجریان؛ بنیامین ترابی

دوره 26، شماره 1 ، اسفند 1402، ، صفحه 75-89

https://doi.org/10.22059/jci.2023.350886.2759

چکیده

هدف: تنش آبی از مهم‌ترین عوامل محیطی مؤثر بر فرایندهای حیاتی و عملکرد گیاهان زراعی است. هدف مطالعه بررسی تأثیر تنش آبی بر صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی ژنوتیپ‏های گلرنگ بود.روش پژوهش: آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر طی سال‏های 99-1397 اجرا شد. تیمارها ... بیشتر هدف: تنش آبی از مهم‌ترین عوامل محیطی مؤثر بر فرایندهای حیاتی و عملکرد گیاهان زراعی است. هدف مطالعه بررسی تأثیر تنش آبی بر صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی ژنوتیپ‏های گلرنگ بود.روش پژوهش: آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر طی سال‏های 99-1397 اجرا شد. تیمارها شامل دو سطح آبیاری (40 و 80 درصد تخلیه آب در دسترس) و سه ژنوتیپ پرنیان، گلدشت و قزاقی بود. کاشت گیاه در ستون‏های خاک به ارتفاع 150 و قطر 23 سانتی‏متر و آبیاری با سیستم قطره‏ای انجام شد. فعالیت آنزیم‏های آنتی‏اکسیدانی، تجمع مالون‌دی‌آلدهید، پرولین، محتوای نسبی آب، کلروفیل، عملکرد دانه و ترکیب اسیدهای چرب در پایان آزمایش اندازه‏گیری شد.یافته‏ ها: در اثر تنش آبی، افزایش تجمع پراکسید هیدروژن و مالون‌دی‌آلدهید میزان فعالیت آنزیم‏های کاتالاز و پراکسیداز را به‌ترتیب 1 و 5/2 واحد آنزیمی افزایش داد. محتوی پرولین در شرایط تنش آبی حدود 16 برابر افزایش داشت. در مقابل، محتوای نسبی آب برگ کاهش معنی‏داری نشان داد که سبب افزایش دمای کانوپی و کاهش 70 درصد عملکرد دانه شد. ژنوتیپ قزاقی کم‌ترین میزان افزایش دمای کانوپی در شرایط تنش را داشت و عملکرد پایدارتری نشان داد. به‌علاوه، تحت تنش آبی ترکیب اسیدهای چرب روغن دانه تغییر یافت و مقدار لینولئیک‌اسید در شرایط تنش آبی 8/1 درصد کاهش داشت.نتیجه ‏گیری: نتایج نشان داد علاوه بر صفات فیزیولوژیک مرتبط با تنش، عدم افزایش نسبت اسیدهای چرب اشباع/غیراشباع نیز شاخص مهمی در شناسایی ژنوتیپ‏های برتر جهت توسعه کشت تحت شرایط کم‌آبی می‏باشد.

اثر سامانه هیدروژلی کند رهای حاوی اوره بر عملکرد، اجزای عملکرد و ویژگی‏های فیزیولوژیک جو تحت تنش کم‌آبی

شیوا اکبری؛ ایرج اله دادی؛ مجید قربانی جاوید؛ کوروش کبیری؛ الیاس سلطانی

دوره 21، شماره 2 ، تیر 1398، ، صفحه 181-193

https://doi.org/10.22059/jci.2019.274933.2154

چکیده

به‌منظور بررسی اثر سامانه هیدروژلی کند رهای حاوی اوره بر عملکرد، اجزای عملکرد و ویژگی‏های فیزیولوژیک جو تحت تنش کم‌آبی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 97-1396 در گلخانه پردیس ابوریحان-دانشگاه تهران، انجام شد. ترکیب سطوح فاکتوریل به‌صورت عامل کودی حاوی نیتروژن از منبع اوره در پنج ... بیشتر به‌منظور بررسی اثر سامانه هیدروژلی کند رهای حاوی اوره بر عملکرد، اجزای عملکرد و ویژگی‏های فیزیولوژیک جو تحت تنش کم‌آبی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 97-1396 در گلخانه پردیس ابوریحان-دانشگاه تهران، انجام شد. ترکیب سطوح فاکتوریل به‌صورت عامل کودی حاوی نیتروژن از منبع اوره در پنج سطح عدم کاربرد کود نیتروژن، معادل 125 و 65 کیلوگرم در هکتار نیتروژن به صورت فاقد و دارای سامانه هیدروژلی و عامل تنش کم‌آبی در سه سطح 70، 50 و 30 درصد رطوبت ظرفیت زراعی بودند. کم‌آبی سبب کاهش عملکرد دانه و عملکرد زیستی، اجزای عملکرد، محتوی نسبی آب و شاخص تغییرات SPAD شد. بیشترین عملکرد دانه در گلدان (9/41 گرم) مربوط به مقدار بیشتر نیتروژن در قالب سامانه کند‌رها بود و بین مقدار این صفت در میزان بیشتر نیتروژن فاقد هیدروژل (5/41 گرم) و در مقدار کمتر نیتروژن در قالب سامانه کندرها (1/39 گرم) تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد. در اکثر صفات، بین تیمارهای دارای سامانه هیدروژلی و تیمار مقدار بیشتر نیتروژن فاقد هیدروژل، تفاوت معنی‌داری نبود. در تنش، استفاده از سامانه هیدروژلی کندرها در هر دو مقدار نیتروژن توانست عملکرد زیستی و شاخص تغییرات کلروفیل SPAD مطلوب‌تری را حاصل نماید. کاربرد نیتروژن بصورت سامانه کودی کندرها، به‌خصوص در شرایط تنش، به استفاده نیتروژن فاقد سامانه هیدروژلی، برتری داشت.

اثر تنش خشکی و محلول‌پاشی نانو کلات آهن و اسید فولویک بر عملکرد دانه و ترکیب اسیدهای چرب روغن دانه دو رقم کنجد

نیکی ایوبی زاده؛ قنبر لایی؛ مجید امینی دهقی؛ جعفر مسعود سینکی؛ شهرام رضوان بیدختی

دوره 22، شماره 2 ، تیر 1399، ، صفحه 231-243

https://doi.org/10.22059/jci.2020.281730.2220

چکیده

به منظور بررسی اثرات تنش خشکی و محلول‌پاشی ترکیب نانو کلات آهن و اسید فولویک بر عملکرد دانه و ترکیب اسیدهای چرب روغن دانه دو رقم کنجد، آزمایشی به صورت اسپلیت‌پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شاهد اجرا شد. عامل اصلی آزمایش شامل، تنش خشکی در سه سطح آبیاری کامل (شاهد)، آبیاری ... بیشتر به منظور بررسی اثرات تنش خشکی و محلول‌پاشی ترکیب نانو کلات آهن و اسید فولویک بر عملکرد دانه و ترکیب اسیدهای چرب روغن دانه دو رقم کنجد، آزمایشی به صورت اسپلیت‌پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شاهد اجرا شد. عامل اصلی آزمایش شامل، تنش خشکی در سه سطح آبیاری کامل (شاهد)، آبیاری تا 50 درصد دانه‌بندی و گلدهی، عوامل فرعی شامل محلول‌پاشی در چهار سطح با ترکیبات نانو کلات آهن و اسید فولویک در دو رقم دشتستان و هلیل بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی باعث کاهش عملکرد و همچنین میزان روغن دانه گردید. بیشترین عملکرد دانه در آبیاری کامل (3/2303 کیلوگرم در هکتار) و محلول‌پاشی با ترکیب نانو کلات آهن با اسید فولویک (4/2246 کیلوگرم در هکتار) مشاهده شد. رقم هلیل در مقایسه با رقم دشتستان، دارای بیشترین میانگین صفات تعداد کل کپسول (19/81)، تعداد دانه در بوته (1/4786)، وزن هزار دانه (21/3 گرم)، عملکرد دانه (7/2172 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد بیولوژیک (6/13534 کیلوگرم در هکتار) بود. بیشترین عملکرد روغن و عملکرد پروتئین در آبیاری کامل و قطع آبیاری در 50 درصد دانه‌بندی مشاهده شد. قطع آبیاری در 50 درصد گلدهی و دانه‌بندی در مقایسه با تیمار شاهد بیشترین میزان اسیدهای چرب اولئیک و لینولئیک را داشت، ولی بیشترین میزان اسیدهای چرب پالمتیک و استارئیک در تیمار آبیاری کامل (86/10 و 73/10 درصد) به‌دست آمد. رقم هلیل دارای بالاترین میزان اسیدهای چرب غیراشباع و رقم دشتستان دارای بالاترین میزان اسیدهای چرب اشباع بود.

تأثیر آبیاری، تاریخ کاشت، رقم و کود نیتروژن بر عملکرد، غلظت و ترکیب نشاسته و روغن دانه ذرت

مریم رحیمی جهانگیرلو؛ غلام عباس اکبری؛ ایرج اله دادی؛ سعید صوفی زاده؛ دیوید پارسنز

دوره 23، شماره 2 ، تیر 1400، ، صفحه 261-276

https://doi.org/10.22059/jci.2020.296005.2339

چکیده

مطالعات انجام شده برای ارزیابی کیفیت ذرت دانه‌ای به دلیل کاربردهای فراوان آن در صنایع غذایی، خوراک دام و تولید اتانول قابل توجه هستند. بنابراین، این مطالعه با هدف ارزیابی غلظت و ترکیبات نشاسته و روغن در دانه ذرت در پاسخ به ارقام مختلف (KSC704 و KSC260)، تاریخ کاشت (31 خردادماه و 31 تیرماه)، فواصل آبیاری (12 روزه و 6 روزه) و میزان کود نیتروژن (0 ... بیشتر مطالعات انجام شده برای ارزیابی کیفیت ذرت دانه‌ای به دلیل کاربردهای فراوان آن در صنایع غذایی، خوراک دام و تولید اتانول قابل توجه هستند. بنابراین، این مطالعه با هدف ارزیابی غلظت و ترکیبات نشاسته و روغن در دانه ذرت در پاسخ به ارقام مختلف (KSC704 و KSC260)، تاریخ کاشت (31 خردادماه و 31 تیرماه)، فواصل آبیاری (12 روزه و 6 روزه) و میزان کود نیتروژن (0 و 184 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) به صورت مدل آماری استریپ-پلات فاکتوریل در سال 1397 در منطقه پاکدشت انجام شد. نتایج پیشنهاد نمود کاربرد نیتروژن، عملکرد دانه را به میزان یک تن در هکتار افزایش داد. بعلاوه، عملکرد دانه در رقم KSC260 از رقم KSC704 به میزان 96/0 تن در هکتار بالاتر بود. از میان عوامل مورد بررسی، کلیه متغیرهای کیفی جز استئاریک‌اسید، تحت تأثیر اثر متقابل آبیاری و نیتروژن قرار گرفتند. کاربرد نیتروژن در شرایط آبیاری کمتر موجب کاهش میزان روغن و اسیدهای چرب پالمتیک‌اسید، اولئیک‌اسید، لینولئیک‌اسید و لینولنیک‌اسید گردید. در شرایط آبیاری کمتر، کاربرد نیتروژن تأثیری در افزایش غلظت نشاسته و آمیلوپکتین نداشت. میزان استئاریک‌اسید در تیمارهای حاوی نیتروژن به میزان 0.05 گرم در کیلوگرم کمتر بود. به نظر می‌رسد تعادل میان میزان آبیاری و نیتروژن در بهبود ویژگی‌های کیفی روغن و نشاسته دانه ذرت مهم است.

اثر مقادیر کاهش‌یافته کودهای شیمیایی و کودهای زیستی بر عملکرد کمی و کیفی علوفه شبدر ایرانی

محمد شاهوردی؛ بهرام میرشکاری؛ هادی اسدی رحمانی؛ ورهرام رشیدی؛ محمد رضا اردکانی

دوره 16، شماره 2 ، شهریور 1393، ، صفحه 271-287

https://doi.org/10.22059/jci.2014.53043

چکیده

به‌منظور کاهش مصرف کودهای شیمیایی، بهبود عملکرد کمی و کیفی علوفة تولیدی و دستیابی به کشاورزی پایدار کمنهاده، دو آزمایش مزرعه‌ای در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با آرایش فاکتوریل در سه تکرار در سال 1389 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بروجرد اجرا شد. تیمارها شامل سطوح مختلف کودهای زیستی: شاهد، ریزوبیوم بومی منطقه، سودوموناس و کاربرد ... بیشتر به‌منظور کاهش مصرف کودهای شیمیایی، بهبود عملکرد کمی و کیفی علوفة تولیدی و دستیابی به کشاورزی پایدار کمنهاده، دو آزمایش مزرعه‌ای در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با آرایش فاکتوریل در سه تکرار در سال 1389 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بروجرد اجرا شد. تیمارها شامل سطوح مختلف کودهای زیستی: شاهد، ریزوبیوم بومی منطقه، سودوموناس و کاربرد هر دو؛ و سطوح کود شیمیایی نیز شامل شاهد (F0 = N0 + P0)، نیتروژن و فسفر 75 درصد مقدار توصیه‌شده (F1 = N25 + P50)، نیتروژن و فسفر توصیه‌شده (F2 = N40 + P100) و نیتروژن و فسفر 125 درصد (F3 = N75 + P150) بود. نتایج نشان داد که اثر مکان بر ارتفاع گیاه، عملکرد علوفة تر و سرعت رشد مجدد در سطح احتمال 1 درصد؛ و بر درصد پروتئین خام و درصد مواد هضم‌نشدنی در سطح احتمال 5 درصد معنا‌دار شد. اغلب صفات در مکان دوم بیشتر بودند. همچنین نتایج نشان داد که درصد پروتئین خام، درصد مادة خشک قابل هضم و ارتفاع گیاه تحت تأثیر هیچکدام از تیمارها قرار نگرفتند. با توجه به معنادار بودن اثر متقابل تیمارها بر عملکرد علوفة تر (05/0α = )، بیشترین عملکرد مربوط به کاربرد سودوموناس و ریزوبیوم بومی به‌تنهایی در سطح حداکثر کود شیمیایی (16/76 تن در هکتار) مشاهده شد. به‌نظر می‌رسد کاربرد کودهای شیمیایی کمتر از حد توصیه‌شدۀ تلفیق با جدایهها بهویژه ریزوبیوم بومی ضمن کاهش مصرف کودهای شیمیایی موجب افزایش عملکرد و بهبود صفات کیفی علوفه شود.

تأثیر عوامل بیولوژیک قارچی و باکتریایی بر بیماری قارچی مرگ گیاهچه فلفل

مصطفی درویش نیا؛ مسلم موسویان

دوره 21، شماره 3 ، مهر 1398، ، صفحه 289-301

https://doi.org/10.22059/jci.2019.272850.2140

چکیده

این مطالعه به منظور دستیابی به آنتاگونیست‌های موثر در کنترل بیماری مرگ گیاهچه فلفل گلخانه‎ای با عامل Rhizoctonia solani انجام شد. آزمایشات در قالب طرح کاملا تصادفی در دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه لرستان در سال 97-1396 صورت گرفت. ابتدا قارچ‏ها و عوامل بیولوژیک از خاک گیاهان سولاناسه جداسازی و شناسایی شد. سپس با استفاده از روش کشت ... بیشتر این مطالعه به منظور دستیابی به آنتاگونیست‌های موثر در کنترل بیماری مرگ گیاهچه فلفل گلخانه‎ای با عامل Rhizoctonia solani انجام شد. آزمایشات در قالب طرح کاملا تصادفی در دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه لرستان در سال 97-1396 صورت گرفت. ابتدا قارچ‏ها و عوامل بیولوژیک از خاک گیاهان سولاناسه جداسازی و شناسایی شد. سپس با استفاده از روش کشت متقابـل توانایی آنتاگونیـستی جدایه‎های قارچی Trichoderma harzianum و Trichoderma virens و باکتری Bacillus subtilis علیه قارچ R. solani در آزمایشگاه بررسی شد. همچنین توانایی آنتاگونیـستی این عوامل بیولوژیکی و قارچ‎کش بیولوژیک Trichomix HV در شرایط گلخانه روی این قارچ بیماری‌زا انجام شد. نتایج نشان دادند، دو گونه T. harzianum و T. virens با کلونیزه کردن و اسپورزایی در محیط PDA، به ترتیب به میزان 45/9 و 59/15 درصد باعث جلوگیری از رشد قارچ بیمارگر شدند و باکتری آنتاگونیست باعث بروز اثراتی چون خارج شدن محتویات هیف‎ها، تغییر رنگ در نوک هیف، ظریف شدن و کاهش رشد میسلیوم تا 47/8 درصد شد. نتایج آزمایش در شرایط گلخانه نیز نشان داد، تیمارهای B. subtilis و T. harzianum بیشترین اثرات مثبت رشدی را روی صفات اندازه‎گیری از جمله طول و وزن (تر و خشک) ریشه و ساقه را داشتند و به ترتیب شدت بیماری‌زایی را تا 33/60 و 33/70 درصد کاهش دادند، از این رو بهترین عوامل آنتاگونیستی برای کنترل R. solani روی فلفل در این تحقیق بودند.

مطالعه کشت مخلوط روی ردیف یولاف و ماشک گل‌خوشه‌ای در اهواز

عادل عموری؛ حبیب اله روشنفکر؛ پیمان حسیبی

دوره 19، شماره 2 ، شهریور 1396، ، صفحه 303-317

https://doi.org/10.22059/jci.2017.60414

چکیده

به‏منظور بررسی عملکرد و برخی ویژگیهای کیفی علوفه در کشت مخلوط روی ردیف یولاف و ماشک گل‌خوشه‌ای، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های‌ کامل تصادفی با هفت تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال زراعی 94-1393 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل نسبت‌های مختلف کاشت 100:0، 70:30، 60:40، 50:50، 40:60، 30:70 و0:100 به ترتیب ... بیشتر به‏منظور بررسی عملکرد و برخی ویژگیهای کیفی علوفه در کشت مخلوط روی ردیف یولاف و ماشک گل‌خوشه‌ای، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های‌ کامل تصادفی با هفت تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال زراعی 94-1393 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل نسبت‌های مختلف کاشت 100:0، 70:30، 60:40، 50:50، 40:60، 30:70 و0:100 به ترتیب ماشک ـ یولاف بودند. کشت مخلوط به روش جایگزینی انجام گرفت. صفات مورد بررسی شامل عملکرد علوفه تر، خشک و پروتئین خام، درصد پروتئین خام، فیبر خام، خاکستر و کربوهیدراتهای محلول، ارتفاع بوته یولاف و ماشک و تعداد ساقه یولاف و ماشک بودند. بیشترین عملکرد علوفه تر (26/105 تن در هکتار)، خشک (47/29 تن در هکتار) و پروتئین خام (27/2 تن در هکتار) از نسبت 60 درصد یولاف و 40 درصد ماشک به‏دست آمد. بیشترین درصد پروتئین خام (49/17 درصد)، بیشترین درصد خاکستر (37/7 درصد) و کمترین درصد فیبر خام (94/30 درصد) از کشت خالص ماشک حاصل شد. بیشترین درصد کربوهیدراتهای محلول (66/12 درصد) از نسبت 30 درصد یولاف و 70 درصد ماشک تولید شد. بالاترین نسبت برابری زمین برای عملکرد علوفه تر (26/1) و خشک (60/1) و نیز پروتئین (50/1) به‏ترتیب در تیمار 50 درصد یولاف + 50 درصد ماشک و 60 درصد یولاف + 40 درصد ماشک به‏دست آمد. با توجه به نتایج به‏دست آمده در این آزمایش به‏نظر میرسد کشت مخلوط بذر یولاف و ماشک به‏صورت ردیفی از لحاظ عملکرد کمی و کیفی، میتواند شیوهای مناسب و قابل توصیه نسبت به کشت خالص دو گیاه مذکور باشد.

اثر آرایش کاشت، نیتروژن و مگافول بر عملکرد، اجزای عملکرد و پروتئین دانه نخود تحت شرایط دیم

مسعود لکزائی؛ علی نخزری مقدم؛ مهدی ملاشاهی؛ عباس بیابانی

دوره 24، شماره 2 ، تیر 1401، ، صفحه 325-335

https://doi.org/10.22059/jci.2021.317783.2507

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر آرایش کاشت، کود نیتروژن و مگافول بر عملکرد، اجزای عملکرد و پروتئین دانه نخود تحت شرایط دیم، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه گنبدکاووس در سال زراعی 97-1396 اجرا شد. عامل آرایش کاشت در سه سطح شامل 30×11، 45×4/7 و 60×5/5 سانتی‎متر (تراکم 30 بوته در مترمربع) و ... بیشتر به‌منظور بررسی تأثیر آرایش کاشت، کود نیتروژن و مگافول بر عملکرد، اجزای عملکرد و پروتئین دانه نخود تحت شرایط دیم، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه گنبدکاووس در سال زراعی 97-1396 اجرا شد. عامل آرایش کاشت در سه سطح شامل 30×11، 45×4/7 و 60×5/5 سانتی‎متر (تراکم 30 بوته در مترمربع) و عامل مصرف کود در پنج سطح شامل عدم مصرف و مصرف 50 و 100 کیلوگرم نیتروژن خالص و مصرف یک و دو لیتر مگافول در هکتار بودند. بیش‎ترین تعداد دانه در بوته و عملکرد دانه مربوط به آرایش‌های کاشت 30×11 و 45×4/7 و کم‎ترین آن مربوط به آرایش کاشت 60×5/5 سانتی‎متر بود. عملکرد دانه با کاربرد 100 و 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بیش از تیمارهای دیگر بود. بیش‎ترین و کم‎ترین درصد پروتئین دانه به‎ترتیب مربوط به آرایش کاشت 60×5/5 و 30×11 سانتی‎متر بود. وزن 1000 دانه با کاربرد 100 و 50 کیلوگرم نیتروژن و دو لیتر مگافول در هکتار بیش از سایر تیمارها بود. شاخص برداشت با کاربرد کود حداکثر و در تیمار عدم مصرف کود حداقل بود. در مجموع، با توجه به تأثیر بیش‌تر نیتروژن بر عملکرد دانه نسبت به مگافول و عدم وجود تفاوت معنی‌دار بین مصرف 100 و 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار، به‌نظر می‌رسد مصرف 50 کیلوگرم نیتروژن و آرایش کاشت 30×11 مناسب‌ترین توصیه جهت کاشت نخود دیم در منطقه گنبدکاووس باشد.

بررسی تأثیر تیمارهای پس ‏از برداشت واکس و متیل سالیسیلات بر فعالیت برخی آنزیم‏های مرتبط با سرمازدگی در دو رقم پرتقال ‘مورو’ و ‘تامسون ناول’

سونیا جمالی؛ ولی ربیعی؛ جواد فتاحی مقدم

دوره 18، شماره 2 ، شهریور 1395، ، صفحه 333-343

https://doi.org/10.22059/jci.2016.57795

چکیده

تیمار پوشش‌دهی با پوشش‏های مختلف و کاربرد متیل‏سالیسیلات و سالیسیلیک‏اسید برای کاهش آسیب سرمازدگی و حفظ کیفیت مرکبات طی انبارمانی استفاده می‏شود. تحقیق حاضر به منظور بررسی فعالیت آنزیمی دخیل در کاهش آسیب سرمازدگی و حفظ کیفیت میوه پرتقال تامسون و مورو در قالب طرح اسپیلت پلات با سه تکرار، در مرکز تحقیقات مرکبات ایران رامسر، ... بیشتر تیمار پوشش‌دهی با پوشش‏های مختلف و کاربرد متیل‏سالیسیلات و سالیسیلیک‏اسید برای کاهش آسیب سرمازدگی و حفظ کیفیت مرکبات طی انبارمانی استفاده می‏شود. تحقیق حاضر به منظور بررسی فعالیت آنزیمی دخیل در کاهش آسیب سرمازدگی و حفظ کیفیت میوه پرتقال تامسون و مورو در قالب طرح اسپیلت پلات با سه تکرار، در مرکز تحقیقات مرکبات ایران رامسر، در سال 92-1391 انجام شد. میوه‏ها پس از تیماردهی با واکس بریتکس و بخار متیل‌سالیسیلات به مدت 80 روز در سردخانه با دمای 5 درجه سانتی‌گراد و رطوبت نسبی 95 درصد قرار داده شدند و با نمونه‏گیری به فاصله هر 20 روز فعالیت آنزیمی میوه‏ها ارزیابی شد. براساس نتایج میوه‏های تیمار شده با متیل‏سالیسیلات بیشترین میزان (mMmg/FW 26/0) و میوه‏های پوشش داده شده با واکس‏ بریتکس کمترین میزان فعالیت آنزیم فنیل‌آلانین آمونیالیاز (mMmg/FW 2/0) را نشان دادند. بیشترین فعالیت آنزیم سوپراکسیددیسموتاز میوه مورو به میوه‏های بخاردهی شده با متیل‏سالیسیلات در 20 روز اول نگهداری در سردخانه (umg/FW 19/23) تعلق داشت. فعالیت آنزیم آسکوربات‏پراکسیداز در هر دو رقم ‘تامسون’ و ‘مورو’ طی انبارمانی روند افزایشی داشت. به نظر می‏رسد تیمارهای واکس بریتکس و متیل سالیسیلات به کمک تعدیل در فعالیت آنزیم‏های سوپراکسیددیسموتاز، آسکوربات‏پراکسیداز و فنیل‏آلانین ‏آمونیالیاز آسیب سرمازدگی طی انبارداری را کاهش و فعالیت آنتی‏اکسیدانی در میوه‏های تحت تنش سرما را افزایش می‏دهند.

ارزیابی تحمل پایه‌های هلو، بادام تلخ، GF677 و GN15 به کلروز ناشی از بی‌کربنات و کمبود آهن

راضیه رستمی؛ احمد ارشادی؛ حسن ساری خانی

دوره 17، شماره 2 ، تیر 1394، ، صفحه 341-355

https://doi.org/10.22059/jci.2015.55185

چکیده

به‌منظور بررسی تحمل چهار پایه از درختان هسته‌دار به کلروز کمبود آهن، آزمایشی در قالب فاکتوریل بر پایۀ طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار، در دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا در سال 1391 انجام گرفت. پایه‌های مورد بررسی شامل هیبرید‌‌‌های هلوو بادام GF677 و GN15، بادام تلخ و هلو و تیمار‌‌های غذایی مورد استفاده شامل: محلول غذایی ... بیشتر به‌منظور بررسی تحمل چهار پایه از درختان هسته‌دار به کلروز کمبود آهن، آزمایشی در قالب فاکتوریل بر پایۀ طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار، در دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا در سال 1391 انجام گرفت. پایه‌های مورد بررسی شامل هیبرید‌‌‌های هلوو بادام GF677 و GN15، بادام تلخ و هلو و تیمار‌‌های غذایی مورد استفاده شامل: محلول غذایی هوگلند فاقد آهن (‌اسیدیتۀ 6)؛ محلول غذایی هوگلند حاوی آهن با غلظت 90 میکرومولار به‌عنوان تیمار شاهد (اسیدیتۀ 6)؛ و محلول غذایی هوگلند حاوی آهن با غلظت 90 میکرومولار و بی‌کربنات پتاسیم با غلظت 10 میلی‌مولار (اسیدیتۀ 8) بود. در پایان آزمایش، آهن کل و فعال برگ و ریشه،غلظت کلروفیل، پراکسید هیدروژن و همچنین فعالیت کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز اندازه‌گیری شد. حساس‌ترین پایه به کمبود آهن و اسیدیتۀ زیاد، هلو؛ و متحمل‌ترین پایۀ بادام تلخ بود. بین هیبرید‌های هلو و بادام،GF677 تحمل بهتری به شرایط فقر آهن و حضور بی‌کربنات در مقایسه با GN15 نشان داد. محلول غذایی حاوی بی‌کربنات مانع جذب و انتقال آهن توسط ریشه‌های هلو شد، درحالی که سایر پایه‌ها مقادیر به‌نسبت زیادی آهن را در این شرایط جذب کردند و به اندام هوایی انتقال دادند. در این شرایط، در پایه‌های GF677 و GN15 مقادیر به‌نسبت زیادی آهن در برگ‌ها به‌شکل غیرفعال بود، ولی در پایۀ بادام تلخ افزون بر جذب و انتقال زیاد آهن، مقدار زیادی از این عنصر فعال و توسط برگ قابل استفاده بود.

ارزیابی واکنش‌های بیوشیمیایی رقم‌های بادام ’شاهرود 12‘، ’تونو‘ و ژنوتیپ ’16-1‘ پیوند شده روی پایه GF677 تحت تنش شوری

علی مومن پور؛ داود بخشی؛ علی ایمانی

دوره 20، شماره 2 ، مرداد 1397، ، صفحه 371-381

https://doi.org/10.22059/jci.2018.235780.1760

چکیده

ترکیب پایه و پیوندک و سطح شوری می‌تواند واکنش‌های بیوشیمیایی بادام را در شرایط تنش شوری تحت تأثیر قرار دهد. به منظور ارزیابی اثر تنش شوری بر تغییرات بیوشیمیایی تعدادی از ژنوتیپ‌های بادام، آزمایشی با دو عامل ژنوتیپ در 4 سطح (’شاهرود 12‘، ’تونو‘ و ژنوتیپ’16-1‘ پیوند شده روی پایه GF677 و پایه GF677 (بدون پیوند)) و شوری آب آبیاری ... بیشتر ترکیب پایه و پیوندک و سطح شوری می‌تواند واکنش‌های بیوشیمیایی بادام را در شرایط تنش شوری تحت تأثیر قرار دهد. به منظور ارزیابی اثر تنش شوری بر تغییرات بیوشیمیایی تعدادی از ژنوتیپ‌های بادام، آزمایشی با دو عامل ژنوتیپ در 4 سطح (’شاهرود 12‘، ’تونو‘ و ژنوتیپ’16-1‘ پیوند شده روی پایه GF677 و پایه GF677 (بدون پیوند)) و شوری آب آبیاری در پنج سطح (غلظت‌های 0، 2/1، 4/2، 6/3 و 8/4 گرم در لیتر کلرید سدیم به ترتیب با هدایت الکتریکی 5/0، 5/2، 9/4، 3/7 و 8/9 دسی‌زیمنس بر متر)، انجام شد. نتایج نشان داد، محتوی پراکسید هیدروژن، مالون دی‌آلدئید و سایر آلدئیدها، با افزایش غلظت نمک تا سطح شوری 8/4 گرم در لیتر در تمامی ژنوتیپ‌های مطالعه شده، افزایش یافتند. محتوی فنل کل، ظرفیت آنتی اکسیدانی، قندهای محلول، پرولین، پروتئین محلول کل، فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، گایاکول پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز در تمامی ژنوتیپ‌های مطالعه شده، ابتدا با افزایش غلظت نمک، افزایش و سپس با افزایش بیشتر سطح شوری، مقدار آن‌ها کاهش یافت. در مجموع، بیشترین محتوی پروتئین محلول کل، فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، گایاکول پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز در سطح شوری 6/3 گرم در لیتر و بیشترین محتوی فنل کل، ظرفیت آنتی اکسیدانی، قندهای محلول و پرولین در سطح شوری 8/4 گرم در لیتر و کمترین محتوی پراکسید هیدروژن، مالون دی‌آلدئید، سایر آلدئیدها و قندهای نامحلول در دو سطوح شوری 6/3 و 8/4 گرم در لیتر در رقم ’شاهرود 12‘، مشاهده شد. از میان ژنوتیپ‌های مورد مطالعه، رقم ’شاهرود 12‘، به عنوان متحمل‌ترین رقم به شوری تشخیص داده شد.

پاسخ‌های فیزیولوژیکی ارقام کنجد به کاربرد نانو منیزیوم و پلیمر زیستی کیتوزان تحت شرایط رژیم‌های مختلف آبیاری

جابر خردادی؛ فرزاد فنودی؛ جعفر مسعود سینکی؛ شهرام رضوان؛ علی دماوندی

دوره 22، شماره 3 ، مهر 1399، ، صفحه 385-406

https://doi.org/10.22059/jci.2020.287335.2259

چکیده

بهمنظور بررسی پاسخهای فیزیولوژیکی دو رقم کنجد به کاربرد نانوکود منیزیم و کیتوزان تحت شرایط رژیمهای آبیاری، آزمایشی به‌صورت اسپیلاتپلات فاکتوریل بر مبنای بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 97-1396 انجام شد. قطع آبیاری بهعنوان فاکتور اصلی (آبیاری نرمال، آبیاری تا 50 درصد گلدهی و دانهبندی)، فاکتورهای فرعی شامل ارقام ... بیشتر بهمنظور بررسی پاسخهای فیزیولوژیکی دو رقم کنجد به کاربرد نانوکود منیزیم و کیتوزان تحت شرایط رژیمهای آبیاری، آزمایشی به‌صورت اسپیلاتپلات فاکتوریل بر مبنای بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 97-1396 انجام شد. قطع آبیاری بهعنوان فاکتور اصلی (آبیاری نرمال، آبیاری تا 50 درصد گلدهی و دانهبندی)، فاکتورهای فرعی شامل ارقام کنجد اولتان و دشتستان-2، نانو منیزیم (محلولپاشی و عدم محلولپاشی) و کیتوزان (صفر، 8/4 و 4/6 گرم بر لیتر) بودند. بیش‌ترین عملکرد دانه در کاربرد 4/6 گرم در لیتر کیتوزان تحت شرایط آبیاری نرمال با میانگین 1/1235 کیلوگرم در هکتار بود. بیش‌ترین محتوی کلروفیل کل در ژنوتیپ دشتستان-2 تحت شرایط آبیاری نرمال با میانگین 7/24 میلیگرم بر گرم وزن تر بهدست آمد و کم‌ترین میانگین در هر دو ژنوتیپ در آبیاری تا BBCH65 بهترتیب با میانگین 21/17 و 46/17 میلیگرم بر گرم وزن تر مشاهده شد. کاربرد نانوکود در ژنوتیپ اولتان تحت شرایط آبیاری تا BBCH65 منجر به افزایش 11/41 درصدی فعالیت آنزیم کاتالاز در مقایسه با تیمار شاهد گردید. بیش‌ترین فعالیت آسکوربات پراکسیداز در تیمار عدم کاربرد کیتوزان تحت شرایط آبیاری تا BBCH65 بود که افزایش 06/55 درصدی در مقایسه با تیمار شاهد داشت. به‌طورکلی، نتایج نشان داد که آبیاری تا BBCH65 منجر به کاهش عملکرد دانه شد که با محلولپاشی نانوکود منیزیم و کیتوزان اثرات منفی ناشی از تنش تعدیل (بهترتیب 93/9 و 46/27 درصد) شد. براساس نتایج تجزیه رگرسیونی چهار صفت، کلروفیل b، کلروفیل کل، پرولین و کاتالاز وارد مدل شدند که در مجموع 11/42 درصد از تغییرات عملکرد دانه را توجیه نمودند. نتایج همبستگی ساده بین صفات و تجزیه رگرسیونی حاکی از اثرات غیرمستقیم صفات فیزیولوژیکی بر عملکرد دانه بودند و از بین پارامترهای مورد بررسی رنگیزههای فتوسنتزی از اهمیت بالایی در شرایط تنش برخوردار بودند.

اثر ترکیب نیتروژن، هیومیک‌اسید و وایتا فری بر عملکرد دانه، اجزای عملکرد دانه و صفات کیفی دو رقم آفتابگردان

عارفه علی پور قاسم آباد سفلی؛ علی نخزری مقدم؛ مهدی ملاشاهی؛ ابراهیم غلامعلی‌پور علمداری

دوره 25، شماره 2 ، تیر 1402، ، صفحه 387-403

https://doi.org/10.22059/jci.2022.341323.2697

چکیده

تلفیق کود‎های آلی و شیمیایی یکی از روش‎های مهم رسیدن به کشاورزی پایدار محسوب می‎شود. به‌منظور بررسی اثر کود‎های آلی به‌همراه کود‎های شیمیایی بر عملکرد، اجزای عملکرد و صفات کیفی دانه آفتابگردان، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های‌ کامل تصادفی در بهار سال 1398 در دانشگاه گنبدکاووس با سه تکرار اجرا شد. عامل رقم ... بیشتر تلفیق کود‎های آلی و شیمیایی یکی از روش‎های مهم رسیدن به کشاورزی پایدار محسوب می‎شود. به‌منظور بررسی اثر کود‎های آلی به‌همراه کود‎های شیمیایی بر عملکرد، اجزای عملکرد و صفات کیفی دانه آفتابگردان، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های‌ کامل تصادفی در بهار سال 1398 در دانشگاه گنبدکاووس با سه تکرار اجرا شد. عامل رقم در دو سطح شامل هایسان 25 و اسکار و ترکیب کود در شش سطح شامل عدم مصرف کود، مصرف 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار، مصرف 50 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار، مصرف 50 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار+ یک‌ونیم کیلوگرم هیومیک‌اسید در هکتار، مصرف 50 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار+ نیم کیلوگرم وایتا فری در هکتار و مصرف 50 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار+ یک‌ونیم کیلوگرم هیومیک‌اسید در هکتار+ نیم کیلوگرم وایتا فری در هکتار بود. نتایج نشان داد که تأثیر رقم و کود بر بیش‌تر صفات مورد اندازه‎گیری معنی‎دار شد. رقم اسکار عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، درصد و عملکرد روغن بیش‎تری نسبت به رقم هایسان 25 تولید کرد. عملکرد دانه، عملکرد روغن، عملکرد بیولوژیک و ارتفاع گیاه در تیمار کودی مصرف 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار بیش از تیمار‎های کودی دیگر بود، اما اختلاف معنی‎دار با تیمار کودی مصرف 50 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار+ هیومیک‌اسید + وایتا فری نداشت. براساس نتایج به‌دست‌آمده، برای رسیدن به حداکثر عملکرد دانه و روغن آفتابگردان و جلوگیری از مصرف بی‌رویه کود‎های شیمیایی، کاربرد همزمان کود شیمیایی نیتروژن، هیومیک‌اسید و ویتا فری توصیه می‌شود.

تأثیر آبیاری، متانول و اسید هیومیک بر صفات فیزیولوژیک، عملکرد و راندمان مصرف آب کاسنی

سید غلامرضا موسوی

دوره 21، شماره 4 ، دی 1398، ، صفحه 393-406

https://doi.org/10.22059/jci.2019.276411.2173

چکیده

به منظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی متانول و اسید هیومیک بر صفات فیزیولوژیک، عملکرد و راندمان مصرف آب در گیاه دارویی کاسنی تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های‌ کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند در سال 1394 انجام گرفت. آبیاری در سه سطح (آبیاری پس از 70، 140 و 210 میلی‌متر تبخیر ... بیشتر به منظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی متانول و اسید هیومیک بر صفات فیزیولوژیک، عملکرد و راندمان مصرف آب در گیاه دارویی کاسنی تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های‌ کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند در سال 1394 انجام گرفت. آبیاری در سه سطح (آبیاری پس از 70، 140 و 210 میلی‌متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر) به عنوان فاکتور اصلی و محلول‌پاشی با متانول در دو سطح (صفر و 21 درصد حجمی) و کاربرد اسید هیومیک با دو سطح (صفر و 10 لیتر در هکتار) به عنوان فاکتورهای فرعی بودند. صفات مورد مطالعه شامل عدد کلروفیل‌متر، هدایت روزنه‌ای، محتوای نسبی آب برگ، عملکردهای خشک ریشه، ساقه و برگ، عملکرد خشک کل، نسبت ریشه به ساقه و برگ، راندمان مصرف آب ریشه، ساقه و برگ و کل بودند. نتایج نشان داد که تنش کم‌آبی موجب کاهش تمامی صفات فیزیولوژیک و عملکردی (به‌جز نسبت ریشه به ساقه و برگ) و افزایش کارایی مصرف آب شد. محلول‌پاشی متانول تمامی صفات (به‌جز عملکرد و راندمان مصرف آب ریشه) را افزایش داد اما موجب کاهش نسبت ریشه به اندام‌های هوایی شد. مصرف هیومیک اسید موجب افزایش تمامی صفات (به‌جز نسبت ریشه به اندام‌های هوایی) شد. به طور کلی بر اساس نتایج این پژوهش و با در نظر گرفتن کارایی مصرف آب به نظر می‌رسد تیمار آبیاری پس از 140 میلی‌متر تبخیر از تشتک و محلول‌پاشی متانول وکاربرد هیومیک اسید می‌تواند برای دستیابی به عملکرد قابل قبول گیاه کاسنی در منطقه بیرجند مناسب باشد.

بررسی تأثیر محلول‌پاشی نانوذره منیزیم برصفات مورفوفیزیولوژیکی ارقام آفتابگردان تحت تنش خشکی

اعظم فاطمی؛ پیام معاونی؛ جهانفر دانشیان؛ حمید مظفری؛ مهدی غفاری

دوره 23، شماره 3 ، مهر 1400، ، صفحه 533-521

https://doi.org/10.22059/jci.2021.307513.2430

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی نانوذره منیزیم بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیک آفتابگردان تحت شرایط خشکی آزمایشی به‌صورت کرتهای دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دو سال زراعی 97-1396 و 98-1397 با سه تکرار در مزرعه واقع در بخش دانههای روغنی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال بذر انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش خشکی در ... بیشتر به‌منظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی نانوذره منیزیم بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیک آفتابگردان تحت شرایط خشکی آزمایشی به‌صورت کرتهای دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دو سال زراعی 97-1396 و 98-1397 با سه تکرار در مزرعه واقع در بخش دانههای روغنی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال بذر انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش خشکی در دو سطح آبیاری نرمال و تنش خشکی و ارقام آفتابگردان شامل فرخ، شمس، قاسم و برزگر و زمان کاربرد نانوذرات منیزیم در سه سطح بدون محلول‌پاشی، محلول‌پاشی در مرحله گلدهی و مرحله پرشدن دانه بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی باعث کاهش میزان ارتفاع، تعداد دانه در طبق، وزن هزاردانه، قطر طبق، عملکرد دانه، درصد و عملکرد روغن شد ولی محلول‌پاشی نانوذره منیزیم باعث بهبود اثر تنش خشکی و افزایش صفات مورفولوژیک شد. تنش خشکی باعث افزایش (13 درصد) شاخص نشت الکترولیت و کاهش (نه درصد) محتوای نسبی آب برگ شد، ولی نانوذره منیزیم باعث کاهش (نه درصد) محتوای شاخص نشت الکترولیت و افزایش (10 درصد) محتوای نسبی آب برگ شد. واکنش ارقام به سطوح تنش یکسان نبود و در کل ارقام برزگر، شمس، قاسم و فرخ بیش‌ترین تحمل را نسبت به تنش خشکی از خود نشان دادند، به‌طوری‌که بیش‌ترین میزان عملکرد دانه (53/3427 کیلوگرم در هکتار) و درصد روغن (96/43 درصد) مربوط به رقم برزگر بود.

دوره 26 (1403)

دوره 25 (1402)

دوره 24 (1401)

دوره 23 (1400)

دوره 22 (1399)

دوره 21 (1398)

دوره 20 (1397)

دوره 19 (1396)

دوره 18 (1395)

دوره 17 (1394)

دوره 16 (1393)

دوره 15 (1392)

دوره 14 (1391)

دوره 13 (1390)

دوره 12 (1389)

دوره 11 (1388)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده