نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علی اسدی کنگرشاهی ¹
• غلامرضا ثواقبی ²
• محمود سمر ³
• محسن فرحبخش ⁴

¹ دانشجوی دکتری علوم خاک، دانشکدۀ مهندسی و فناوری کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

² استاد بخش علوم خاک، دانشکدۀ مهندسی و فناوری کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران.

³ استادیار مؤسسة تحقیقات خاک و آب کشور

⁴ استادیار بخش علوم خاک، دانشکدۀ مهندسی و فناوری کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

چکیده

یکی از پاسخ‌های فیزیولوژیک گیاهان به تنش غرقاب، تغییر در فلورسنس کلروفیل است که به علت سهولت اندازه‌گیری در مزرعه، ارزان و غیر‌تخریبی‌بودن، یکی از مناسب‌ترین روش‌ها برای ارزیابی تحمل ژنوتیپ‌های مختلف به تنش‌ها است. بنابراین، در این پژوهش، روند تغییرات شاخص فلورسنس کلروفیل (F_v/F_m) نارنگی انشو با 7 پایه (نارنج، سوینگل‌سیتروملو، کاریزوسیترنج، ترویرسیترنج، سی ـ 35، اسموت‌فلت‌سویل و گوتو) در برخی خاک‌های مناطق شرق مازندران تحت تنش غرقاب به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی بررسی شد. نتایج این تحقیق نشان داد که اثر خاک، پایه و برهم‌کنش آن‌ها بر میانگین تغییرات شاخص فلورسنس کلروفیل پایه‌ها تحت شرایط غرقاب در سطح 1 درصد معنی‌دار بود. اثر خاک‌های مختلف بر میانگین شاخص فلورسنس کلروفیل در کل دورة غرقاب نشان داد که پایه‌ها در خاک 7 و 1 به‌ترتیب بیشترین و کمترین شاخص را داشتند. اثر پایه‌های مختلف نیز بر شاخص فلورسنس نشان داد که با افزایش زمان غرقاب، این شاخص به‌طور فزاینده‌ای نسبت به شروع غرقاب کاهش یافت و از نظر میانگین شاخص فلورسنس در کل دورة غرقاب گوتو و نارنج به‌ترتیب بیشترین و کمترین شاخص فلورسنس کلروفیل را داشتند، سوینگل‌سیتروملو، کاریزوسیترنج، ترویرسیترنج، اسموت‌فلت‌سویل و سی ـ 35 به‌ترتیب بعد از گوتو قرار گرفتند. همچنین، اثر برهم‌کنش خاک و پایه بر میانگین شاخص فلورسنس نشان داد که تحمل پایه‌ها به غرقاب در خاک‌های مختلف، متفاوت است.

کلیدواژه‌ها

• خاک
• ژنوتیپ
• شاخص فلورسنس کلروفیل
• غرقاب
• نارنگی انشو

عنوان مقاله [English]

Possibility of using Chlorophyll Fluorescence to Assess the Tolerance of a Number of Citrus Rootstocks to Waterlogging Stress

نویسندگان [English]

• Ali Asadi Kangarshahi ¹
• Gholam Reza Savaghebi ²
• Mahmoud Samar ³
• Mohsen Farahbakhsh ⁴

¹ 1. Ph.D. Student, Department of Soil Science, Faculty of Agricultural Engineering and Technology, College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran

² Professor, Department of Soil Science, Faculty of Agricultural Engineering and Technology, College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran

³ Assistant Professor, Soil and Water Research Institute, Karaj, Iran

⁴ 4. Assistant Professor, Department of Soil Science, Faculty of Agricultural Engineering and Technology, College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran

چکیده [English]

Changes in chlorophyll florescence is one of the physiological responses of plants to waterlogging stress. Due to easily measured in field and its inexpensive and non-destructive characteristics, it is one of the best ways to assess different genotypes tolerance to stresses. In this experiment, trends of chlorophyll fluorescence index (F_v/F_m) of ‘Satsuma’ mandarin (Citrus unshiu) on seven rootstocks (sour orange, Swingle citromello, Carizo citrange, Troyer citrange, C-35, Smooth flat sevil and Gou tou) were determined in some soils of East Mazandaran. The experiment was conducted as factorial in a randomized complete block design. The results showed that effect of different factors on changes of chlorophyll fluorescence were significant. Soils 7 and 1 had the highest and lowest index, respectively. The effect of different rootstocks on fluorescence index showed that with increasing duration of waterlogging, this index drops increasingly compared to the beginning of waterlogging. Gou tou and Sour orange had the highest and lowest fluorescence during waterlogging, and Swingle, Carizo, Troyer, Smooth and C-35 placed after Gou tou, respectively. In addition, tolerance of rootstocks to waterlogging was different in various soils of this area.

کلیدواژه‌ها [English]

• citrus unshiu
• fluorescence chlorophyll Index
• genotype
• soil
• waterlogging