بصیر صمدی فیروزآباد؛ مهدی قیاسی؛ رضا امیرنیا
چکیده
هدف: ذرات نانو پس از محلولپاشی به‌دلیل ابعاد کوچک خود به‌راحتی از طریق سیستم روزنه‌ای گیاه وارد برگ می‌شوند. علاوه بر این به‌دلیل افزایش قابل‌ملاحظه سطح مولکولی مواد نانو واکنش‌پذیری آن‌ها نیز افزایش یافته و در نتیجه قابلیت استفاده از این ترکیبات توسط گیاه بهبود می‌یابد.روش پژوهش: مطالعه حاضر به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب ...
بیشتر
هدف: ذرات نانو پس از محلولپاشی به‌دلیل ابعاد کوچک خود به‌راحتی از طریق سیستم روزنه‌ای گیاه وارد برگ می‌شوند. علاوه بر این به‌دلیل افزایش قابل‌ملاحظه سطح مولکولی مواد نانو واکنش‌پذیری آن‌ها نیز افزایش یافته و در نتیجه قابلیت استفاده از این ترکیبات توسط گیاه بهبود می‌یابد.روش پژوهش: مطالعه حاضر به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی (RCBD) در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه مرکزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان تهران اجرا شد. اثرات محلولپاشی در قالب هفت تیمار شامل عدم محلولپاشی (شاهد)، محلولپاشی با روی معمولی، محلولپاشی با روی نانو، محلولپاشی با آهن معمولی، محلولپاشی با آهن نانو محلولپاشی با منگنز معمولی و محلولپاشی با منگزنانو و پرایمینگ بذر در سه سطح عدم پرایمینگ (شاهد)، اسمو پرایمینگ و هیدروپرایمینگ جهت بررسی عملکرد کمی و کیفی و گلرنگ رقم گلدشت موردبررسی قرار گرفت.یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که اسموپرایمینگ بههمراه محلولپاشی نانو روی و پس از آن بههمراه محلولپاشی با نانوآهن بیشترین تأثیر را بر افزایش معنی‌دار تمام صفات موردبررسی شامل اجزای عملکرد، عملکرد دانه، درصد و عملکرد روغن در گلرنگ داشت. همچنین تیمار هیدروپرایمینگ بههمراه محلولپاشی نانو روی توانست وزن هزاردانه را تا بالاترین سطح آماری افزایش دهد.نتیجه گیری: نتایج در مجموع نشان داد که اعمال پرایمینگ بذور گلرنگ بههمراه محلولپاشی عناصر ریزمغذی به‌ویژه روی و آهن به‌صورت نانو، به‌عنوان روشی امیدبخش جهت افزایش عملکرد کمی و کیفی دانه و روغن گیاه گلرنگ در شرایط آب‌وهوایی مشابه (نیمه‌خشک) قابل توصیه است.
مریم منصوری؛ غلام عباس اکبری؛ الیاس سلطانی؛ فاطمه بناءکاشانی
چکیده
هدف: بررسی گیاه امیدبخش گیاه دان سیاه با هدف تأمین روغن در شهرستان پاکدشت.روش پژوهش: این پژوهش به‌صورت کرتهای دوبار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی درسه تکرار در سال 1400 در مزرعه پژوهشی پردیس ابوریحان در پاکدشت اجرا شد. در این مطالعه دور آبیاری در سه سطح (هفت روز یک‌بار، 10 روز یک‌بار و 13 روز یک‌بار) به‌عنوان عامل اصلی و عامل ...
بیشتر
هدف: بررسی گیاه امیدبخش گیاه دان سیاه با هدف تأمین روغن در شهرستان پاکدشت.روش پژوهش: این پژوهش به‌صورت کرتهای دوبار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی درسه تکرار در سال 1400 در مزرعه پژوهشی پردیس ابوریحان در پاکدشت اجرا شد. در این مطالعه دور آبیاری در سه سطح (هفت روز یک‌بار، 10 روز یک‌بار و 13 روز یک‌بار) به‌عنوان عامل اصلی و عامل فرعی تاریخ کاشت در دو سطح (15 خردادماه و یکم تیرماه) و عامل فرعی- فرعی کوددهی با کودهای زیستی در چهار سطح شاهد (بدون کود زیستی)، کود زیستی شیفت، کود زیستی کریس و تلفیق کودهای زیستی شیفت و کریس منظور شد.یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که گیاهان کشت‌شده در تاریخ یکم تیرماه در تمامی صفات موردبررسی (شامل اجزای عملکرد، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک) و در هر سه سطح آبیاری آزمایش‌شده، نسبت به گیاهان کشت‌شده در تاریخ 15 خردادماه برتر بودند. عملکرد دانه نیز رفتاری همراستا با تعداد و وزن دانه از خود نشان داده است، یعنی با افزایش سطوح تنش خشکی، عملکرد دانه به‌طور معنی‌داری در هر دو تاریخ کاشت موردبررسی کاهش یافته است. با این وجود، نسبت کاهش عملکرد دانه تحت تأثیر تنش خشکی، در گیاهان کشت‌شده در تاریخ یکم تیرماه به‌طور معنی‌داری کمتر از گیاهان کشت‌شده در تاریخ 15 خردادماه بود.نتیجه‌گیری: در مجموع کشت گیاه دان‌سیاه در تاریخ یکم تیرماه به‌عنوان گیاهی امیدبخش که هم از نظر زراعی عملکرد قابل‌قبولی داشته و هم محصول تولیدی از روغن بالایی برخوردار است، بههمراه کاربرد کود زیستی کریس در شرایط آب‌وهوایی مشابه قابل‌توصیه است.
صفیه عرب؛ مهدی برادران فیروزآبادی؛ احمد غلامی؛ مصطفی حیدری
چکیده
بهمنظور بررسی اثر اسید الاژیک بر شاخص‌های رشدی و روند پیری برگ در گیاه سویا، آزمایشی طی دو سال 1398 و 1399 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود اجرا گردید. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل کیفیت اولیه بذر در دو سطح (بذور نرمال و بذور فرسوده) و کاربرد ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر اسید الاژیک بر شاخص‌های رشدی و روند پیری برگ در گیاه سویا، آزمایشی طی دو سال 1398 و 1399 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود اجرا گردید. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل کیفیت اولیه بذر در دو سطح (بذور نرمال و بذور فرسوده) و کاربرد اسید الاژیک در چهار سطح (شاهد، پرایمینگ، محلولپاشی برگی و کاربرد توأم پرایمینگ و محلولپاشی برگی با غلظت 50 میلیگرم در لیتر) بود. نتایج نشان داد که پیری تسریع شده موجب کاهش میزان کلروفیل، کاروتنوئید، ارتفاع بوته، وزن خشک برگ و ساقه، درصد روغن و عملکرد دانه نسبت به شاهد شد. استفاده از اسید الاژیک به‌صورت پرایمینگ، محلولپاشی برگی و ترکیب توأم آن‌ها، درصد روغن را به ترتیب 23/0، 24/0 و 29/0 درصد نسبت به شاهد ارتقا داد. پرایمینگ، محلولپاشی و کاربرد توأم پرایمینگ و محلولپاشی با اسید الاژیک به‌ترتیب عملکرد دانه را 59/23 ، 23/23 و 48/55 درصد نسبت به شاهد ارتقا دادند. کاربرد اسید الاژیک به‌صورت پرایمینگ بذری و محلولپاشی برگی بهتر از سایر سطوح عمل کرد. در نهایت استفاده از این ماده به صورت پرایمینگ جهت افزایش درصد روغن و عملکرد دانه سویا توصیه می‌شود.
مهسا رفعتی آلاشتی؛ شهریار کاظمی؛ مژده سادات خیاط مقدم
چکیده
تنش خشکی یکی از مهم‌ترین عوامل در کاهش عملکرد و کیفیت بذر کلزا میباشد. ارزیابی اثر کاربرد براسینواستروئید بر عملکرد دانه، محتوای روغن و پروفایل اسیدهای چرب ژنوتیپ‌های کلزا تحت تنش خشکی آخر فصل به‌عنوان هدف اصلی مطالعه حاضر در نظر گرفته شد. پژوهشی به‌صورت فاکتوریل کرتخردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی طی دو سال زراعی ...
بیشتر
تنش خشکی یکی از مهم‌ترین عوامل در کاهش عملکرد و کیفیت بذر کلزا میباشد. ارزیابی اثر کاربرد براسینواستروئید بر عملکرد دانه، محتوای روغن و پروفایل اسیدهای چرب ژنوتیپ‌های کلزا تحت تنش خشکی آخر فصل به‌عنوان هدف اصلی مطالعه حاضر در نظر گرفته شد. پژوهشی به‌صورت فاکتوریل کرتخردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی طی دو سال زراعی (97-1396 و 98-1397) در کرج اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل براسینواستروئید (صفر و 1/0 میکرومولار) و آبیاری (معمول و قطع آبیاری بعد از گلدهی) به‌صورت فاکتوریل در کرتهای اصلی و ژنوتیپ‌های کلزا (نفیس، احمدی، اکاپی، نیما و نیلوفر) در کرتهای فرعی قرار گرفتند. میزان اولئیک‌اسید و لینولئیک‌اسید در شرایط کاربرد براسینوستروئید به‌ترتیب در شرایط آبیاری کامل 7/0 و 11 درصد و در شرایط قطع آبیاری 1/1 و 4/6 درصد نسبت به تیمار شاهد بیشتر بود. کاربرد براسینواستروئید در شرایط قطع آبیاری منجر به کاهش 14 درصدی پالمیتیکاسید نسبت به شاهد گردید. ژنوتیپ اکاپی در شرایط آبیاری به‌ترتیب بیشترین و کمترین اروسیک‌اسید و عملکرد دانه را داشت. این در حالی بود که تحت شرایط تنش خشکی بیشترین میزان عملکرد دانه (3/3112 کیلوگرمدرهکتار) و کمترین میزان اروسیک اسید (26/0درصد) مربوط به ژنوتیپ نیلوفر بود. کاربرد براسینواستروئید منجر به بهبود کیفیت اسیدهای چرب گردید و در هر دو شرایط آبیاری ژنوتیپ نیلوفر قابل توصیه است.
عارفه علی پور قاسم آباد سفلی؛ علی نخزری مقدم؛ مهدی ملاشاهی؛ ابراهیم غلامعلی‌پور علمداری
چکیده
تلفیق کودهای آلی و شیمیایی یکی از روشهای مهم رسیدن به کشاورزی پایدار محسوب می‌شود. بهمنظور بررسی اثر کودهای آلی بههمراه کودهای شیمیایی بر عملکرد، اجزای عملکرد و صفات کیفی دانه آفتابگردان، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در بهار سال 1398 در دانشگاه گنبدکاووس با سه تکرار اجرا شد. عامل رقم ...
بیشتر
تلفیق کودهای آلی و شیمیایی یکی از روشهای مهم رسیدن به کشاورزی پایدار محسوب می‌شود. بهمنظور بررسی اثر کودهای آلی بههمراه کودهای شیمیایی بر عملکرد، اجزای عملکرد و صفات کیفی دانه آفتابگردان، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در بهار سال 1398 در دانشگاه گنبدکاووس با سه تکرار اجرا شد. عامل رقم در دو سطح شامل هایسان 25 و اسکار و ترکیب کود در شش سطح شامل عدم مصرف کود، مصرف 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار، مصرف 50 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار، مصرف 50 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار+ یک‌ونیم کیلوگرم هیومیک‌اسید در هکتار، مصرف 50 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار+ نیم کیلوگرم وایتا فری در هکتار و مصرف 50 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار+ یک‌ونیم کیلوگرم هیومیک‌اسید در هکتار+ نیم کیلوگرم وایتا فری در هکتار بود. نتایج نشان داد که تأثیر رقم و کود بر بیشتر صفات مورد اندازهگیری معنی‌دار شد. رقم اسکار عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، درصد و عملکرد روغن بیشتری نسبت به رقم هایسان 25 تولید کرد. عملکرد دانه، عملکرد روغن، عملکرد بیولوژیک و ارتفاع گیاه در تیمار کودی مصرف 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار بیش از تیمارهای کودی دیگر بود، اما اختلاف معنی‌دار با تیمار کودی مصرف 50 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار+ هیومیک‌اسید + وایتا فری نداشت. براساس نتایج به‌دست‌آمده، برای رسیدن به حداکثر عملکرد دانه و روغن آفتابگردان و جلوگیری از مصرف بی‌رویه کودهای شیمیایی، کاربرد همزمان کود شیمیایی نیتروژن، هیومیک‌اسید و ویتا فری توصیه می‌شود.
شهریار کاظمی؛ مهسا رفعتی آلاشتی؛ قربان خدابین
چکیده
بهمنظور بررسی اثر براسینواستروئید بر عملکرد و صفات فیزیولوژیکی ارقام مختلف کلزا تحت تنش خشکی آخر فصل، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل کرت خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی 97-1396 و 98-1397 در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج (ماهدشت) اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل محلولپاشی براسینواستروئید (صفر ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر براسینواستروئید بر عملکرد و صفات فیزیولوژیکی ارقام مختلف کلزا تحت تنش خشکی آخر فصل، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل کرت خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی 97-1396 و 98-1397 در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج (ماهدشت) اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل محلولپاشی براسینواستروئید (صفر و 1/0 میکرومولار) و آبیاری (معمول و قطع آبیاری از مرحله 50 درصد گلدهی) به‌صورت فاکتوریل در کرتهای اصلی و ژنوتیپ‌های کلزا (نفیس، احمدی، اکاپی، نیما و نیلوفر) در کرتهای فرعی قرار گرفتند. محلولپاشی براسینواستروئید در هر دو شرایط آبیاری کامل و قطع آبیاری موجب افزایش عملکرد دانه، کلروفیل و محتوای نسبی آب نسبت به شاهد شد. بالاترین مقدار کربوهیدرات محلول، پرولین برگ و درصد روغن در شرایط تنش خشکی و کاربرد براسینواستروئید حاصلشد که نسبت به شرایط کنترل به‌ترتیب 8/24، 5/16 و 5/2 درصد بیشتر بود. ایندرحالی بود که رقم اکاپی در شرایط قطع آبیاری بالاترین مقاومت روزنه‌ای (59/24 ثانیه بر سانتیمتر)، کمترین میزان کلروفیل (49/1 میکرومول در گرم وزن تر) و عملکرد دانه (5/1960 کیلوگرم در هکتار) را دارا بود. رقم نیلوفر کمترین میزان مقاومت روزنه‌ای و بالاترین میزان کلروفیل، درصد روغن و عملکرد دانه را در هر دو شرایط آبیاری داشت. بهطورکلی در هر دو تیمار آبیاری، کاربرد براسینواستروئید منجر به بهبود صفات فیزیولوژیک کلزا شد.
مهدی کیخا ژاله؛ محمود رمرودی؛ محمد گلوی؛ احمد قنبری؛ حمید رضا فنایی
چکیده
بهمنظور ارزیابی تأثیر تنش خشکی و کاربرد پتاسیم بر عملکرد و ویژگیهای مرفوفیزیولوژیک گلرنگ (گلدشت) تحت شرایط آبیاری با آّب شور (6 دسی‌زیمنس بر متر)، آزمایشی به‌صورت کرتهای خردشده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان زهک در سال زراعی 98-1397 اجرا شد. تنش خشکی به‌عنوان کرت اصلی ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی تأثیر تنش خشکی و کاربرد پتاسیم بر عملکرد و ویژگیهای مرفوفیزیولوژیک گلرنگ (گلدشت) تحت شرایط آبیاری با آّب شور (6 دسی‌زیمنس بر متر)، آزمایشی به‌صورت کرتهای خردشده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان زهک در سال زراعی 98-1397 اجرا شد. تنش خشکی به‌عنوان کرت اصلی در سه سطح 45 (شاهد)، 65 و 85 درصد تخلیه مجاز رطوبتی و مصرف پتاسیم به‌عنوان کرت فرعی در چهار سطح صفر، 75، 150 و 225 کیلوگرم در هکتار بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی سبب کاهش معنی‌دار ارتفاع بوته، تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، عملکرد دانه و بیولوژیک و محتوای نسبی آب برگ شد، اما با کاربرد پتاسیم ویژگیهای فوق روند افزایشی معنی‌داری داشتند. عملکرد دانه در تیمار آبیاری پس از 45 درصد تخلیه رطوبتی (شاهد) نسبت به آبیاری پس از 85 درصد تخلیه رطوبتی 32/42 درصد افزایش داشت. تأثیر برهمکنش تنش خشکی و کود پتاسیم بر تعداد شاخه در بوته، وزن هزاردانه، شاخص کلروفیل برگ (SPAD)، محتوای کربوهیدراتهای محلول و درصد روغن دانه معنی‌دار شد و بیشترین میزان آن‌ها از تیمار آبیاری پس از 45 درصد تخلیه رطوبتی با کاربرد 225 کیلوگرم پتاسیم در هکتار حاصل شد.
قربان خدابین؛ زین العابدین طهماسبی؛ امیرحسین شیرانی راد؛ اسماعیل بخشنده؛ مژده سادات خیاط مقدم؛ شهریار کاظمی؛ مهسا رفعتی آلاشتی؛ علی حیدرزاده
چکیده
بهمنظور بررسی اثرات تنش خشکی آخر فصل و محلولپاشی سولفات‌روی و منگنز بر صفات فیزیولوژیکی و عملکرد ژنوتیپ‌های کلزا، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل کرت خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی طی دو سال (97-1396 و 98-1397) در مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل آبیاری در دو سطح (آبیاری کامل (شاهد) و قطع آبیاری ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثرات تنش خشکی آخر فصل و محلولپاشی سولفات‌روی و منگنز بر صفات فیزیولوژیکی و عملکرد ژنوتیپ‌های کلزا، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل کرت خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی طی دو سال (97-1396 و 98-1397) در مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل آبیاری در دو سطح (آبیاری کامل (شاهد) و قطع آبیاری از مرحله گلدهی) و چهار سطح محلولپاشی (شاهد، سولفات‌روی، سولفاتمنگنز و کاربرد ترکیبی آن‌ها با غلظت چهار گرم در لیتر) به‌صورت فاکتوریل در کرتهای اصلی و ژنوتیپ‌های کلزا (نیما، KS7 و نیلوفر) در کرتهای فرعی قرار گرفتند. محلولپاشی ترکیبی سولفات‌روی و منگنز در شرایط آبیاری کامل به‌ترتیب موجب افزایش سه و 11 درصدی محتوای روغن دانه و کربوهیدرات محلول برگ نسبت به شاهد شد. از طرف دیگر در شرایط قطع آبیاری، محتوای روغن دانه و میزان پرولین برگ را نسبت به شاهد به‌ترتیب 9 و 2/5 درصد افزایش داد. ژنوتیپ نیلوفر در شرایط آبیاری کامل بیشترین میزان عملکرد دانه (5261 کیلوگرم در هکتار) را دارا بود که نسبت به ژنوتیپ KS7 و نیما، به‌ترتیب، به میزان 9 و 8/11 درصد بالاتر بود. ژنوتیپ نیما با 3371 کیلوگرم در هکتار در شرایط قطع آبیاری بیشترین عملکرد را داشت. بهطورکلی، در هر دو تیمار آبیاری، کاربرد محلولپاشی همزمان سولفات‌روی و منگنز بر صفات فیزیولوژیک ژنوتیپ‌های موردبررسی بیشترین تأثیر را داشت، به‌طوری‌که در آبیاری کامل ژنوتیپ نیلوفر و در شرایط قطع آبیاری ژنوتیپ نیما قابل‌توصیه است.
سیاوش آریافر؛ علی رضا سیروس مهر؛ عیسی خمری؛ احمد قنبری؛ اسماعیل سیدابادی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر سیستم‌های مختلف خاک‌ورزی و تلفیق کود شیمیایی و دامی بر برخی ویژگیهای آفتابگردان، آزمایشی به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل در سال زراعی 1398-1397 انجام شد. عامل اصلی سطوح خاک‌ورزی (1- گاوآهن برگردان‌دار و دیسک، 2- پنجه‌غازی و دیسک و 3- دیسک) بود ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر سیستم‌های مختلف خاک‌ورزی و تلفیق کود شیمیایی و دامی بر برخی ویژگیهای آفتابگردان، آزمایشی به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل در سال زراعی 1398-1397 انجام شد. عامل اصلی سطوح خاک‌ورزی (1- گاوآهن برگردان‌دار و دیسک، 2- پنجه‌غازی و دیسک و 3- دیسک) بود و عامل فرعی شامل شاهد (عدم مصرف کود)، کود شیمیایی دیآمونیومفسفات به میزان 100 کیلوگرم در هکتار، کود دامی 25 تن در هکتار+ کود شیمیایی دیآمونیومفسفات به میزان 100 کیلوگرم در هکتار، کود دامی 50 تن در هکتار+ کود شیمیایی دیآمونیومفسفات به میزان 100 کیلوگرم در هکتار، کود دامی 25 تن در هکتار و کود دامی 50 تن در هکتار بود. نتایج نشان داد بیشترین عملکرد دانه (5072 کیلوگرم بر هکتار) از تیمار کود دامی 50 تن در هکتار در شرایط خاک‌ورزی با دیسک و درصد روغن (44/44 درصد) از تیمار کود دامی 50 تن در هکتار در شرایط خاک‌ورزی با پنجه‌غازی و دیسک و بیشترین اولئیک‌اسید (61/51 درصد) از تیمار کود دامی 50 تن در هکتار در شرایط خاک‌ورزی با دیسک بهدست آمد. بیشترین میزان کلروفیلهای a، b و کاروتنوئید (به‌ترتیب 253/1، 45/0 و 04/1 میلیگرم بر گرم) از کاربرد 100 کیلوگرم دیآمونیومفسفات در هکتار در شرایط خاک‌ورزی با دیسک بهدست آمد. بهطورکلی برای افزایش و بهبود ویژگیهای کمی و کیفی آفتابگردان استفاده تیمار کود دامی 50 تن در هکتار در شرایط خاک‌ورزی با دیسک مناسب بود.
علیرضا مقدم خمسه؛ سعید سیف زاده؛ جهانفر دانشیان؛ حمیدرضا زاکرین؛ علیرضا ولدآبادی
چکیده
بهمنظور ارزیابی اثر تاریخ کاشت تأخیری بر صفات فنولوژیک، اجزای عملکرد، عملکرد دانه و اسیدهای چرب لینولئیک و لینولنیک هیبریدهای جدید آفتابگردان، آزمایشی به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار به‌مدت دو سال زراعی (94-1393 و 95-1394) در مزرعه واقع در بخش دانههای روغنی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال بذر ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی اثر تاریخ کاشت تأخیری بر صفات فنولوژیک، اجزای عملکرد، عملکرد دانه و اسیدهای چرب لینولئیک و لینولنیک هیبریدهای جدید آفتابگردان، آزمایشی به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار به‌مدت دو سال زراعی (94-1393 و 95-1394) در مزرعه واقع در بخش دانههای روغنی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال بذر کرج اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل سه تاریخ کاشت (به فاصله 15 روز پس از برداشت گیاه پاییزه (گندم) به‌ترتیب اول تیرماه، 15 تیرماه و 30 تیرماه) و هفت هیبرید آفتابگردان (برزگر، فرخ، هایسان 36، قاسم، شمس، آذرگل و هایسان 25) بودند. نتایج آزمایش اثر معنی‌دار تاریخ کاشت بر تمامی صفات به‌جز تعداد دانه در طبق و اسید لینولنیک در سطح یک درصد و بر صفات درصد روغن و اسیدلینولئیک در سطح 5 درصد را نشان داد. هیبریدهای موردبررسی نیز در تمامی صفات به‌جز اسیدهای چرب لینولئیک و لینولنیک تفاوت معنی‌دار با هم داشتند. دیررسترین هیبریدهای آزمایش هیبریدهای برزگر و آذرگل و زودرسترین هیبرید فرخ بود. بیشترین عملکرد دانه نیز از تاریخ کاشت اول به میزان 2840 کیلوگرم در هکتار بهدست آمد و در شرایط کشت تأخیری عملکرد تا 41 درصد کاهش یافت.
هادی اسدپور؛ سعید حضرتی؛ امیر رضا صادقی؛ بهمن پاسبان اسلام
چکیده
قارچهای مایکوریزایی از طریق ایجاد تغییرات روی برخی از خصوصیات ریشه، جذب عناصر غذایی و آب در گیاهان میزبان اثرات تنش خشکی را کاهش میدهد. بهمنظور بررسی تأثیر قارچ مایکوریزا آربسکولار بر برخی از خصوصیات گلرنگ بهاره رقم صفه تحت شرایط کم‌آبی، آزمایشی به‌صورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1398 ...
بیشتر
قارچهای مایکوریزایی از طریق ایجاد تغییرات روی برخی از خصوصیات ریشه، جذب عناصر غذایی و آب در گیاهان میزبان اثرات تنش خشکی را کاهش میدهد. بهمنظور بررسی تأثیر قارچ مایکوریزا آربسکولار بر برخی از خصوصیات گلرنگ بهاره رقم صفه تحت شرایط کم‌آبی، آزمایشی به‌صورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1398 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید مدنی استان آذربایجان‌شرقی به‌اجرا در آمد. نتایج نشان داد بیشترین و کمترین میزان عملکرد گلبرگ در شرایط عدم تنش کم‌آبی و تنش کم‌آبی از مرحله گلدهی به‌ترتیب به‌میزان 6/281 و 3/197 کیلوگرم در هک\تار بهدست آمد. در تیمار عدم تنش کم‌آبی بیشترین درصد روغن دانه به‌میزان 65/30 درصد مربوط به تیمار بذر با قارچ بود. بیشترین عملکرد روغن از تیمار عدم تنش کم‌آبی 9/1098 کیلوگرم در هکتار، همچنین در تلقیح بذر با قارچ مایکوریزا آربسکولار 8/1107 کیلوگرم در هکتار بهدست آمد. بیشترین میزان عملکرد دانه (4/4884 کیلوگرم در هکتار) در تیمار بدون تنش کم‌آبی در تلقیح بذر و خاک با قارچ بهدست آمد. با توجه به نتایج تنش کم‌آبی منجر به کاهش عملکرد شده و تلقیح با قارچ مایکوریزا آربسکولار به‌ویژه تلقیح بذر و خاک، عملکرد گیاهان تحت تنش کم‌آبی را به‌واسطه اثر مثبت در فرایند جذب مواد غذایی و آب، رشدونمو را بهبود بخشید و گیاهان تلقیح‌شده با قارچ مایکوریزا آربسکولار در مقایسه با گیاهان تلقیح‌نشده از رشد، عملکرد و محتوای روغن بهتری در شرایط تنش کم‌آبی برخوردار بودند.
مرجان السادات حسینی فرد؛ مجید قربانی جاوید؛ الیاس سلطانی؛ ایرج اله دادی؛ دانیال کهریزی
چکیده
بهمنظور ارزیابی اجزای عملکرد، عملکرد دانه و محتوای روغن لاین‌های گیاه روغنی کاملینا، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 40 لاین هاپلوئید مضاعف و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکدگان ابوریحان- دانشگاه تهران، پاکدشت در سال زراعی 99-1398 اجرا شد. ازآنجایی‌که خصوصیات عملکردی و محتوای روغن لاین‌های گیاه کاملینا در شرایط آب‌وهوایی ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی اجزای عملکرد، عملکرد دانه و محتوای روغن لاین‌های گیاه روغنی کاملینا، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 40 لاین هاپلوئید مضاعف و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکدگان ابوریحان- دانشگاه تهران، پاکدشت در سال زراعی 99-1398 اجرا شد. ازآنجایی‌که خصوصیات عملکردی و محتوای روغن لاین‌های گیاه کاملینا در شرایط آب‌وهوایی ایران ناشناخته است، در این پژوهش اجزای عملکرد دانه و همچنین عملکرد و محتوای روغن 40 لاین هاپلوئید مضاعف کاملینا بررسی شد. نتایج این پژوهش نشاندهنده تفاوت بسیار معنی‌دار ِلاین‌های کاملینا از نظر اجزای عملکرد بود که این تفاوت‌ها در نهایت منجر به ایجاد اختلاف‌های معنی‌دار در عملکرد دانه شد و از این طریق بر عملکرد روغن دانه تأثیر گذاشت. با وجود این‌که هیچ‌کدام از لاین‌ها در تمامی اجزای عملکرد دانه برتری مطلق نداشتند، اما از نظر عملکرد نهایی دانه لاین‌های 134 و 110 به‌ترتیب با 3178 و3120 کیلوگرم در هکتار به‌عنوان لاین‌های برتر شناسایی شدند. بنابراین با توجه به هدف این پژوهش بهمنظور انتخاب بهترین لاین کاملینا با حداکثر عملکرد دانه و روغن لاین‌های 134 و 110 به‌عنوان لاین‌های برتر و امیدبخش که با شرایط آب‌وهوایی منطقه پاکدشت سازگاری دارند، معرفی و توصیه شدند.
اعظم فاطمی؛ پیام معاونی؛ جهانفر دانشیان؛ حمید مظفری؛ مهدی غفاری
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر محلولپاشی نانوذره منیزیم بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیک آفتابگردان تحت شرایط خشکی آزمایشی به‌صورت کرتهای دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دو سال زراعی 97-1396 و 98-1397 با سه تکرار در مزرعه واقع در بخش دانههای روغنی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال بذر انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش خشکی در ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر محلولپاشی نانوذره منیزیم بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیک آفتابگردان تحت شرایط خشکی آزمایشی به‌صورت کرتهای دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دو سال زراعی 97-1396 و 98-1397 با سه تکرار در مزرعه واقع در بخش دانههای روغنی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال بذر انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش خشکی در دو سطح آبیاری نرمال و تنش خشکی و ارقام آفتابگردان شامل فرخ، شمس، قاسم و برزگر و زمان کاربرد نانوذرات منیزیم در سه سطح بدون محلولپاشی، محلولپاشی در مرحله گلدهی و مرحله پرشدن دانه بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی باعث کاهش میزان ارتفاع، تعداد دانه در طبق، وزن هزاردانه، قطر طبق، عملکرد دانه، درصد و عملکرد روغن شد ولی محلولپاشی نانوذره منیزیم باعث بهبود اثر تنش خشکی و افزایش صفات مورفولوژیک شد. تنش خشکی باعث افزایش (13 درصد) شاخص نشت الکترولیت و کاهش (نه درصد) محتوای نسبی آب برگ شد، ولی نانوذره منیزیم باعث کاهش (نه درصد) محتوای شاخص نشت الکترولیت و افزایش (10 درصد) محتوای نسبی آب برگ شد. واکنش ارقام به سطوح تنش یکسان نبود و در کل ارقام برزگر، شمس، قاسم و فرخ بیشترین تحمل را نسبت به تنش خشکی از خود نشان دادند، به‌طوری‌که بیشترین میزان عملکرد دانه (53/3427 کیلوگرم در هکتار) و درصد روغن (96/43 درصد) مربوط به رقم برزگر بود.
لیلی گلچین؛ افشین توکلی؛ احسان محسنی فرد
چکیده
بهمنظور بررسی امکان افزایش عملکرد دانه و درصد روغن گلرنگ با کاربرد سیتوکنین، پژوهشی به‌صورت طرح اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در سال‌های زراعی 1397-1396 و 1398-1397 اجرا شد. در این پژوهش سطوح آبیاری شامل آبیاری مطلوب و تنش خشکی در کرتهای اصلی و ...
بیشتر
بهمنظور بررسی امکان افزایش عملکرد دانه و درصد روغن گلرنگ با کاربرد سیتوکنین، پژوهشی به‌صورت طرح اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در سال‌های زراعی 1397-1396 و 1398-1397 اجرا شد. در این پژوهش سطوح آبیاری شامل آبیاری مطلوب و تنش خشکی در کرتهای اصلی و ارقام گلرنگ شامل سینا، فرامان، پرنیان، گلدشت و محلی اصفهان و سه سطح سیتوکنین (6-بنزیل آمینوپورین)، شامل عدم مصرف (شاهد)، 50 و 75 میکرومولار به‌صورت فاکتوریل در کرتهای فرعی قرار گرفتند. در مرحله گلدهی، همزمان با اعمال تنش خشکی بوتههای گلرنگ با سیتوکنین محلولپاشی شدند. نتایج نشان داد که تنش خشکی باعث کاهش اجزای عملکرد، عملکرد دانه، عملکرد زیست‌توده، شاخص برداشت، درصد روغن و عملکرد روغن شد و کاربرد سیتوکینین باعث به حداقل‌رساندن اثرات منفی تنش خشکی و افزایش در صفات فوق گردید. بالاترین عملکرد دانه با کاربرد 75 میکرومولار با افزایش 7/30 درصدی نسبت به شاهد بهدست آمد. رقم محلی اصفهان در شرایط آبیاری مطلوب با میانگین 09/36 درصد نسبت به ارقام دیگر دارای بیشترین درصد روغن بود. بنابراین کاربرد سیتوکنین را میتوان به‌عنوان راهکاری جهت کاهش اثرات تنش خشکی و افزایش عملکرد دانه و درصد روغن گلرنگ در شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی پیشنهاد کرد.
حسین اکبیا؛ الهام الهی فرد؛ عبدالرضا سیاهپوش؛ احمد زارع
چکیده
با توجه به قدرت رقابتی کم کنجد در مقابل علف‌های هرز، حضور علف‌های هرز به‌شدت سبب کاهش عملکرد کنجد می‌شود، لذا مهار علف‌های هرز در این محصول اهمیت زیادی دارد. با این هدف، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در تابستان سال 1396 در شهرستان رامهرمز، استان خوزستان انجام شد. کرت اصلی، شیوه کشت (کرتی، ...
بیشتر
با توجه به قدرت رقابتی کم کنجد در مقابل علف‌های هرز، حضور علف‌های هرز به‌شدت سبب کاهش عملکرد کنجد می‌شود، لذا مهار علف‌های هرز در این محصول اهمیت زیادی دارد. با این هدف، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در تابستان سال 1396 در شهرستان رامهرمز، استان خوزستان انجام شد. کرت اصلی، شیوه کشت (کرتی، کف جوی و روی پشته) و کرتهای فرعی، کاربرد علف‌کش (اکسیفلورفن (360 میلی‌لیتر ماده مؤثر در هکتار)، دایوران (540 گرم ماده مؤثر در هکتار)، تریفلورالین (1200 میلی‌لیتر ماده مؤثر در هکتار)، و لینوران (5/562 میلی‌لیتر ماده مؤثر در هکتار)) بود. همچنین، آزمایش، دارای تیمارهای شاهد با علف‌هرز و وجین دستی به منظور مقایسه بود. نتایج نشان داد بیشترین درصد کاهش وزن خشک علف‌های هرز تحله (Corchorus olitorius L.) و پیچک مزرعه (Convolvulus arvensis L.) به‌ترتیب در تیمارهای تریفلورالین در کشت کف جوی (09/83 درصد) در 75 روز پس از سم‌پاشی و تیمار اکسی فلورفن (30/83 درصد) در 30 روز پس از سم‌پاشی مشاهده شد. بیشترین میزان عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه در تیمار وجین دستی در کشت کف جوی (به‌ترتیب 7/10142 و 37/1930 کیلوگرم در هکتار) وجود داشت. همچنین، میزان عملکرد دانه (2/1878 کیلوگرم در هکتار) در تیمار کشت کف جوی با کاربرد تریفلورالین نیز بیشتر از سایر علف‌کش‌ها در شرایط مشابه بود. بیشترین درصد روغن از تیمار وجین دستی در کشت کف جوی (36/52 درصد) و بیشترین شاخص برداشت در شیوه کشت کف جوی (23/18 درصد) بهدست آمد. بهطورکلی، بهترین روش تلفیقی مهار علف‌های هرز و بهبود عملکرد کنجد، شیوه کشت در کف جوی بههمراه وجین دستی علف‌های هرز و یا استفاده از علف‌کش تریفلورالین بود.
محسن سیلسپور
چکیده
به منظور تعیین حد بحرانی غلظت نیتروژن برگ کلزا و مطالعه همبستگی عملکرد واجزای عملکرد این گیاه با غلظت نیتروژن برگ، طی پژوهشی در سال 1396 در مزارع کلزای پاییزه دشت ورامین، تعداد 35 مزرعه که از نظر مدیریتی یکسان بودند و در سری غالب خاک منطقه(سری ورامین) واقع شده بودند، انتخاب و نمونه برگ از این مزارع تهیه شد. در فصل برداشت نیز از تمامی مزارع ...
بیشتر
به منظور تعیین حد بحرانی غلظت نیتروژن برگ کلزا و مطالعه همبستگی عملکرد واجزای عملکرد این گیاه با غلظت نیتروژن برگ، طی پژوهشی در سال 1396 در مزارع کلزای پاییزه دشت ورامین، تعداد 35 مزرعه که از نظر مدیریتی یکسان بودند و در سری غالب خاک منطقه(سری ورامین) واقع شده بودند، انتخاب و نمونه برگ از این مزارع تهیه شد. در فصل برداشت نیز از تمامی مزارع مورد مطالعه سه کادر یک متر مربعی، نمونه تصادفی برداشت و میانگین عملکرد دانه تعیین گردید. سپس با استفاده از روش گرافیکی کیت و نلسون، غلظت بحرانی نیتروژن برگ کلزا برای عملکرد نسبی دانه 90 درصد، 3 درصد در وزن خشک برگ تعیین گردید. روابط همبستگی معنی داری بین محتوای نیتروژن برگ کلزا به عنوان متغیر مستقل(X) با سایر صفات از جمله عملکرد دانه و اجزای عملکرد به عنوان متغیر های وابسته(Y) در سطح 35 مزرعه مطالعه شده وجود داشت. نتایج مطالعات نشان داد که عملکرد دانه کلزا تحت تاثیر محتوای نیتروژن برگ است. محتوای نیتروژن برگ کلزا با عملکرد دانه، همبستگی معنی‌دار داشت. معادله رگرسیون این همبستگی از تابع درجه دوم با ضریب تبیین 97/0 پیروی می‌کرد. عملکرد نسبی دانه کلزا تنها تا غلظت 36/4 درصد نیتروژن برگ افزایش یافت و از آن به بعد، افزایش محتوای نیتروژن برگ، تاثیری بر افزایش عملکرد دانه نداشت.
حسن نوریانی
چکیده
بهمنظور بررسی اثر سطوح مختلف کود نیتروژن بر برخی ترکیبات ذخیره‌ای دانه و عملکرد کمی و کیفی سه رقم آفتابگردان، آزمایشی در سال زراعی 97-1396 به‌صورت کرتهای یک‌بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در منطقه دزفول اجرا گردید. در این تحقیق چهار سطح کود نیتروژن (صفر، 60، 120 و 180 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) به‌عنوان ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر سطوح مختلف کود نیتروژن بر برخی ترکیبات ذخیره‌ای دانه و عملکرد کمی و کیفی سه رقم آفتابگردان، آزمایشی در سال زراعی 97-1396 به‌صورت کرتهای یک‌بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در منطقه دزفول اجرا گردید. در این تحقیق چهار سطح کود نیتروژن (صفر، 60، 120 و 180 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) به‌عنوان فاکتور اصلی و سه رقم آفتابگردان (قاسم، رکورد و پروگرس) به‌عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که افزایش مصرف نیتروژن باعث کاهش صفات درصد روغن، درصد اسید استئاریک و درصد اسید لینولئیک گردید، اما درصد پروتئین، درصد اسید اولئیک و درصد اسید پالمتیک به‌صورت معنی‌داری افزایش یافت. بین ارقام مختلف نیز از لحاظ عملکرد دانه و میزان روغن اختلاف معنی‌داری مشاهده شد به‌طوری‌که رقم قاسم با مصرف 180 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بیشترین عملکرد دانه (3920 کیلوگرم در هکتار) و روغن (1860 کیلوگرم در هکتار) را به خود اختصاص داد. همچنین نتایج مشخص نمود که بالاترین همبستگی عملکرد دانه با صفات مورد ارزیابی به عملکرد روغن (**97/0r =) و سپس به محتوای پروتئین (**85/0r =) و پایین‌‌ترین آن‌ها به میزان اسید لینولئیک (*58/0r = -) تعلق داشت. بهطورکلی میتوان اظهار نمود که مصرف بیشتر نیتروژن در افزایش عملکرد کمی و کیفی آفتابگردان تأثیرگذار بوده و رقم قاسم از قابلیت بالاتری در جذب عنصر نیتروژن در راستای افزایش عملکرد در واحد سطح برخوردار بود.
محمودرضا سعیدی؛ یعقوب راعی؛ روح اله امینی؛ بهمن پاسبان اسلام؛ عسل روحی سارالان
چکیده
این پژوهش با هدف مطالعه اثر کاربرد کودهای شیمیایی و زیستی بر خصوصیات رشدی، عملکرد و درصد اسیدهای چرب گیاه گلرنگ در کشت مخلوط با باقلا به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تبریز در دو سال زراعی 1393-1394 و 1394-1395 انجام شد. تیمارهای کشت خالص گلرنگ، خالص باقلا و مخلوط گلرنگ و باقلا با نسبت ...
بیشتر
این پژوهش با هدف مطالعه اثر کاربرد کودهای شیمیایی و زیستی بر خصوصیات رشدی، عملکرد و درصد اسیدهای چرب گیاه گلرنگ در کشت مخلوط با باقلا به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تبریز در دو سال زراعی 1393-1394 و 1394-1395 انجام شد. تیمارهای کشت خالص گلرنگ، خالص باقلا و مخلوط گلرنگ و باقلا با نسبت 1:1 و 2:1 به عنوان عامل اول و مصرف کود در چهار سطح عدم کاربرد کود، کاربرد 100 درصد کود شیمیایی (اوره+ سوپرفسفات تریپل)، مصرف تلفیقی 30 و60 درصد کود شیمیایی بعلاوه کودهای زیستی (ازتوبارور 1 و فسفات بارور 2) به عنوان عامل دوم بودند. نتایج نشان داد که بیشترین شاخص کلروفیل برگ، ارتفاع و تعداد شاخه فرعی در بوته به سیستم کشت مخلوط 1:1 و مصرف تلفیقی 60 درصد کود شیمیایی بعلاوه کودهای زیستی تعلق داشت. همچنین کاربرد تلفیقی کود زیستی بعلاوه 60 درصد کود شیمیایی، عملکرد دانه، درصد روغن و اسیدهای چرب لینولئیک و لینولنیک را افزایش داد. بیشترین میزان نسبت برابری زمین در سیستم کشت مخلوط 1:1 به همراه مصرف تلفیقی کود زیستی بعلاوه 60 درصد کود شیمیایی حاصل شد. افت عملکرد واقعی کل در هر دو سال زراعی در همه کشت‌های مخلوط بزرگتر از صفر بدست آمد که نشان میدهد سیستم کشت مخلوط نسبت به خالص نتیجه مثبتی بر عملکرد دانه داشت. در مجموع برای تولید گلرنگ با کمیت و کیفیت بهتر، کاربرد تلفیقی کودهای زیستی با شیمیایی در شرایط کشت مخلوط با باقلا، مناسب به نظر می رسد.
فاطمه محتشمی؛ محمود رضا تدین؛ پرتو روشندل
چکیده
بهمنظور بررسی تنش کم آبی بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد ژنوتیپ‌های گلرنگ، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد، در بهار سال 1395 انجام شد. در این پژوهش، تیمار‌ها شامل سه سطح آبیاری براساس 100، 75 و 50 درصد نیاز آبی گیاه و ژنوتیپ‌های گلرنگ شامل ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تنش کم آبی بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد ژنوتیپ‌های گلرنگ، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد، در بهار سال 1395 انجام شد. در این پژوهش، تیمار‌ها شامل سه سطح آبیاری براساس 100، 75 و 50 درصد نیاز آبی گیاه و ژنوتیپ‌های گلرنگ شامل سینا، محلی اصفهان و فرامان بودند. نتایج نشان داد تنش کم آبی موجب کاهش معنی‌دار تعداد شاخه‌های جانبی در هر بوته، ارتفاع بوته، تعداد غوزه در بوته، تعداد دانه در غوزه، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، درصد روغن، عملکرد روغن، زیست توده و شاخص برداشت شد. کمترین عملکرد دانه (1196 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن (313 کیلوگرم در هکتار) از تیمار تنش کم آبی50 درصد و بیشترین عملکرد دانه (2310 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن (659 کیلوگرم در هکتار) از تیمار 100 درصد نیاز آبی بهدست آمد. همچنین نتایج نشان داد در بین ژنوتیپ‌های گلرنگ از نظر صفات مورد مطالعه تفاوت معنی‌داری وجود داشت به‌طوری که بیشترین عملکرد دانه (1998 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن (561 کیلوگرم در هکتار) در ژنوتیپ سینا و کمترین عملکرد دانه (1659 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن (426 کیلوگرم در هکتار) در ژنوتیپ محلی اصفهان مشاهده شد. نتایج نشان داد تفاوتهای موجود در بین ژنوتیپها از نظر صفات مورفولوژیک، درصد روغن و عملکرد روغن از مولفههای مهم بوده که میتواند در انتخاب ژنوتیپها و یا ارقام مناسب تحت شرایط خشکی از آن استفاده کرد.
الهه مرادی مرجانه؛ محمد گلوی؛ محمود رمرودی؛ محمود سلوکی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر کودهای بیولوژیک، شیمیایی و چین‌های مختلف بر برخی ویژگیهای گیاه دارویی رزماری (Rosmarinus officinalis L.)، آزمایشی به‌صورت کرتهای خرد شده بر پایة طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، در مزرعة تحقیقاتی دانشگاه زابل اجرا شد. سه نوبت چین؛ چین اول پاییزه (اواخر پاییز)، چین اول بهاره (اواخر بهار) و چین دوم پاییزه (شش ماه بعد ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر کودهای بیولوژیک، شیمیایی و چین‌های مختلف بر برخی ویژگیهای گیاه دارویی رزماری (Rosmarinus officinalis L.)، آزمایشی به‌صورت کرتهای خرد شده بر پایة طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، در مزرعة تحقیقاتی دانشگاه زابل اجرا شد. سه نوبت چین؛ چین اول پاییزه (اواخر پاییز)، چین اول بهاره (اواخر بهار) و چین دوم پاییزه (شش ماه بعد از چین اول پاییزه) عامل اصلی و کودهای بیولوژیک ازتوبارور، فسفاته بارور-2، پتا بارور، کود کامل شیمیایی NPK 20:20:20 و شاهد، عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که چین اول بهاره بیشترین تأثیر را بر درصد اسانس و عنصر فسفر و چین دوم پاییزه بیشترین اثر را بر درصد آب نسبی برگ و میزان عناصر پتاسیم و سدیم داشت. تحتتأثیر انواع کودها مقادیر پروتئین، کربوهیدرات محلول، عملکرد مادة خشک، درصد و عملکرد اسانس، درصد و عملکرد روغن، آب نسبی برگ، کلروفیل، کاروتنوئیدها و عنصر نیتروژن در مقایسه با شاهد به‌طور معناداری افزایش یافتند. بیشترین میزان عنصر فسفر (7352 میلیگرم بر کیلوگرم) از کاربرد کود بیولوژیک فسفاته بارور-2 و بیشترین میزان عنصر پتاسیم و کمترین میزان عنصر سدیم به‌ترتیب (5542 و 4760 میلیگرم بر کیلوگرم) از مصرف کود بیولوژیک پتابارور حاصل شدند. تحتتأثیر برهمکنش چین اول بهاره و کود بیولوژیک ازتوبارور، مقادیر پروتئین، عملکرد مادة خشک و روغن، درصد روغن، محتوی کلروفیل a، b و کل به‌ترتیب 36/28 میلیگرم بر لیتر، (3294 و 90/53 کیلوگرم در هکتار)، 63/1، 66/6، 94/1 و 4/81 میلیگرم بر گرم به‌طور معناداری افزایش یافتند. برهمکنش چین اول بهاره و کود بیولوژیک پتابارور بیشترین میزان عملکرد اسانس (60/41 کیلوگرم در هکتار) و چین دوم پاییزه و کود بیولوژیک ازتوبارور، بالاترین مقدار نیتروژن (12955 پی‌پی‌ام) را در شاخساره تولید کردند. نتایج نشان داد که کاربرد کود بیولوژیک ازتوبارور در چین اول بهاره باعث بهبود و افزایش ویژگیهای کمّی و فیزیولوژیک رزماری شد که احتمالاً چنین تأثیری به‌دلیل تسهیل جذب نیتروژن و شرایط محیطی بهینة فصل بهار برای رشد و نمو گیاه بوده است.
اسماعیل کریمی؛ علی تدین؛ محمود رضا تدین
چکیده
جهت بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری بر اجزای عملکرد و میزان پرولین برگ گلرنگ بهاره رقم محلی اصفهان، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد، در سال زراعی 93-1392 انجام گرفت. فاکتور اصلی این آزمایش شامل چهار سطح مختلف آبیاری (پس از 50، 80، 130 و 180 میلیمتر ...
بیشتر
جهت بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری بر اجزای عملکرد و میزان پرولین برگ گلرنگ بهاره رقم محلی اصفهان، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد، در سال زراعی 93-1392 انجام گرفت. فاکتور اصلی این آزمایش شامل چهار سطح مختلف آبیاری (پس از 50، 80، 130 و 180 میلیمتر تبخیر آب از تشتک تبخیر کلاس A) و فاکتور فرعی شامل محلولپاشی اسید هیومیک (به میزان صفر، 1، 3 و 6 لیتر در هکتار) بود. صفات مورد ارزیابی در این آزمایش شامل تعداد طبق در بوته، وزن هزاردانه، درصد روغن، عملکرد دانه، میزان پرولین و عملکرد روغن بودند. سطوح مختلف آبیاری و محلولپاشی اسید هیومیک به صورت معنی‌داری بر صفات فوق اثرگذار بودند. براساس نتایج مقایسات میانگین، آبیاری کمتر باعث کاهش معنی‌دار و محلولپاشی اسید هیومیک نیز سبب افزایش معنی‌دار صفات تعداد طبق در بوته، وزن هزاردانه، عملکرد دانه و عملکرد روغن گردید. با افزایش دور آبیاری و همچنین افزایش میزان محلولپاشی اسید هیومیک، صفات درصد روغن و میزان پرولین نسبت به تیمار شاهد افزایش معنی‌داری را نشان دادند. ضمناً افزایش دور آبیاری درصد روغن دانه را از 22/22 به 43/25 درصد ارتقا داده است. عملکرد روغن نیز در اثر افزایش دور آبیاری از 7/393 کیلوگرم در هکتار در تیمار 50 میلیمتر، به 7/289 کیلوگرم در هکتار در تیمار 180 میلیمتر تبخیر رسید.
کامیار کاظمی؛ محمد خواجه حسینی؛ احمد نظامی؛ حمداله اسکندری
چکیده
اثر تیمارهای مختلف پرایمینگ (شامل هیدروپرایمینگ، محلول 10 درصد پلی‌اتیلن گلیکول، محلول 20 درصد پلی‌اتیلن گلیکول، محلول 5/2 درصد کلرید کلسیم، محلول 5 درصد کلرید کلسیم، محلول 50 میلیمولار سولفات روی، محلول 100 میلیمولار سولفات روی و بدون پرایمینگ) بر جوانهزنی بذر کنجد بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. بذور ...
بیشتر
اثر تیمارهای مختلف پرایمینگ (شامل هیدروپرایمینگ، محلول 10 درصد پلی‌اتیلن گلیکول، محلول 20 درصد پلی‌اتیلن گلیکول، محلول 5/2 درصد کلرید کلسیم، محلول 5 درصد کلرید کلسیم، محلول 50 میلیمولار سولفات روی، محلول 100 میلیمولار سولفات روی و بدون پرایمینگ) بر جوانهزنی بذر کنجد بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. بذور پرایم شده با سولفات روی (50 میلیمولار) دارای بالاترین درصد جوانهزنی بودند، حال آنکه سرعت جوانهزنی بالا در هیدروپرایمینگ بهدست آمد. در شرایط مزرعهای تأثیر پرایمینگ بذر و سطوح آبیاری بر رشد و عملکرد کنجد به صورت کرتهای خرد شده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار، در سال زراعی 93-1392 در مزرعهای واقع در شمال غربی شهرستان شادگان مورد بررسی قرار گرفت. کرتهای اصلی شامل سطوح آبیاری (آبیاری پس از 150 و 250 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر) و کرتهای فرعی هشت سطح پرایمینگ بذر (مشابه آزمون مقدماتی) بودند. بیشترین ارتفاع بوته در محلول 5 درصد کلرید کلسیم و آبیاری پس از 150 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر و کمترین ارتفاع در سطح عدم پرایمینگ و آبیاری پس از 250 میلیمتر تبخیر مشاهده شد. بیشترین و کمترین وزن هزاردانه نیز به ترتیب در هیدروپرایمینگ با فاصله آبیاری 150 و در تیمار شاهد پس از 250 میلیمتر تبخیر اندازهگیری شد. بالاترین میزان عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، کارایی مصرف آب، عملکرد روغن، درصد روغن و کمترین درصد پروتئین نیز در تیمار هیدروپرایمینگ بهدست آمد.
پژمان نیک‌نشان؛ علی تدین؛ محمد رفیعی‌الحسینی؛ بابک بحرینی‌نژاد
چکیده
بهمنظور بررسی پتانسیل بالقوۀ تحمل خشکی شش اکوتیپ مختلف گیاه کرچک، آزمایشی مزرعهای در دو مکان اصفهان و شهرکرد در سال زراعی 1392 اجرا شد. آزمایش به‌صورت کرتهای یک‌بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی شامل چهار سطح تنش خشکی (عدم تنش برابر با 30 درصد تخلیۀ رطوبتی، 45 درصد تخلیۀ رطوبتی، 60 درصد تخلیۀ رطوبتی و 75 درصد تخلیۀ رطوبتی) ...
بیشتر
بهمنظور بررسی پتانسیل بالقوۀ تحمل خشکی شش اکوتیپ مختلف گیاه کرچک، آزمایشی مزرعهای در دو مکان اصفهان و شهرکرد در سال زراعی 1392 اجرا شد. آزمایش به‌صورت کرتهای یک‌بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی شامل چهار سطح تنش خشکی (عدم تنش برابر با 30 درصد تخلیۀ رطوبتی، 45 درصد تخلیۀ رطوبتی، 60 درصد تخلیۀ رطوبتی و 75 درصد تخلیۀ رطوبتی) به‌عنوان کرت اصلی و شش اکوتیپ کرچک (اصفهان، اردستان، اراک، نایین، یزد و اهواز) به‌عنوان کرت فرعی در سه تکرار در هر دو منطقه به‌طور مجزا انجام گرفت. نتایج این دو آزمایش به‌صورت تجزیۀ مرکب آنالیز شد. صفات اندازهگیریشده شامل ارتفاع بوته، تعداد برگ در بوته، شاخص سطح برگ، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در بوته، وزن صددانه، عملکرد دانه، شاخص برداشت، درصد روغن و عملکرد روغن است. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه و روغن متعلق به اکوتیپ ‘اصفهان’ در منطقۀ اصفهان تحت شرایط عدم تنش به‌ترتیب با 1388 و 673 کیلوگرم در هکتار است.
فرشته روشن؛ محمد رضا مرادی تلاوت؛ سیدعطاء‌الله سیادت
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر محلولپاشی سولفات روی بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گلرنگ بهاره (Carthamus tinctorius L.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار، در مزرعۀ تحقیقاتی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان، در سال زراعی 92-1391 انجام گرفت. فاکتورهای آزمایشی شامل ارقام گلرنگ ( ‘صفه’ و ‘محلی اصفهان’) ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر محلولپاشی سولفات روی بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گلرنگ بهاره (Carthamus tinctorius L.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار، در مزرعۀ تحقیقاتی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان، در سال زراعی 92-1391 انجام گرفت. فاکتورهای آزمایشی شامل ارقام گلرنگ ( ‘صفه’ و ‘محلی اصفهان’) و زمان‌های مختلف محلولپاشی سولفات روی (بدون محلولپاشی به‌عنوان شاهد، محلولپاشی در مراحل ساقه‌دهی، شاخه‌دهی، گلدهی و پر شدن دانه) بودند. محلولپاشی سولفات روی تأثیر معناداری بر صفات مورفولوژیک، تعداد طبق در بوته و در متر مربع، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و عملکرد روغن دارد. اثر رقم بر ارتفاع اولین شاخۀ فرعی، تعداد شاخۀ فرعی، قطر طبق، تعداد طبق در بوته و در متر مربع و تعداد دانه در طبق معنادار بود. اثر متقابل رقم و محلولپاشی بر درصد روغن دانه معنادار بود. محلولپاشی در مرحلۀ ساقه‌دهی و شاخه‌دهی بیشترین تأثیر را بر صفات مورفولوژیک از خود نشان داد. بیشترین عملکرد دانه از تیمار محلول (۲۸۶۲ کیلوگرم در هکتار) و اجزای آن و عملکرد روغن با محلولپاشی در مرحلۀ شاخه‌دهی بهدست آمد. محلولپاشی در مرحلۀ ساقه‌دهی عملکرد بیولوژیک را افزایش داد. بیشترین درصد روغن دانه (83/25 درصد) در رقم ‘صفه’، با محلولپاشی در مرحلۀ ساقه‌دهی بهدست آمد. نتایج نشان داد که رقم ‘محلی اصفهان’ و محلولپاشی در مرحلۀ شاخه‌دهی، بیشترین عملکرد دانه و روغن گلرنگ را تولید کرد.
اسماعیل رضائی چیانه؛ سرور خرم دل؛ پریسا قره چالی
چکیده
این آزمایش بهمنظور بررسی اجزای عملکرد، عملکرد و نسبت برابری زمین تحت تأثیر کشت مخلوط تأخیری آفتابگردان و باقلا، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعۀ تحقیقاتی دانشگاه پیام نور استان آذربایجان غربی - شهرستان نقده در سال زراعی 92-1391 به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل کشت مخلوط ردیفی (یک ردیف باقلا + یک ردیف آفتابگردان)، ...
بیشتر
این آزمایش بهمنظور بررسی اجزای عملکرد، عملکرد و نسبت برابری زمین تحت تأثیر کشت مخلوط تأخیری آفتابگردان و باقلا، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعۀ تحقیقاتی دانشگاه پیام نور استان آذربایجان غربی - شهرستان نقده در سال زراعی 92-1391 به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل کشت مخلوط ردیفی (یک ردیف باقلا + یک ردیف آفتابگردان)، کشت مخلوط نواری (دو ردیف باقلا + چهار ردیف آفتابگردان، چهار ردیف باقلا + دو ردیف آفتابگردان و سه ردیف باقلا + سه ردیف آفتابگردان) و کشت خالص باقلا و آفتابگردان بود. الگوهای کشت مخلوط تأخیری اثر معناداری بر صفات مورد مطالعۀ دو گیاه آفتابگردان و باقلا (به‌جز تعداد دانه در نیام باقلا) داشت. بیشترین عملکرد دانۀ آفتابگردان (4140 کیلوگرم در هکتار) و باقلا (3/2567 کیلوگرم در هکتار) از کشت مخلوط ردیفی و کمترین مقادیر عملکرد دانۀ آفتابگردان (7/3136 کیلوگرم در هکتار) و باقلا (1957 کیلوگرم در هکتار) از کشت خالص بهدست آمد. درصد روغن آفتابگردان در تمامی تیمارهای کشت مخلوط بیشتر از تیمار کشت خالص بود. بیشترین نسبت برابری زمین (85/1= LER) و کاهش یا افزایش عملکرد واقعی کل (67/1AYL=) از کشت ردیفی و بیشترین سودمندی کشت مخلوط (25/1= IA) از کشت مخلوط چهار ردیف باقلا + دو ردیف آفتابگردان بهدست آمد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که استفاده از کشت مخلوط تأخیری راهکار مناسبی برای استفادۀ بهتر از منابع محیطی و افزایش تولید محصول در مقایسه با کشت خالص دو گونه دارد.