نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فاطمه محتشمی ¹
• محمود رضا تدین ²
• پرتو روشندل ³

¹ دانشجوی دکتری، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران.

² دانشیار، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران

³ استادیار، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران

چکیده

به‌منظور بررسی تنش کم آبی بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد ژنوتیپ‌های گلرنگ، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد، در بهار سال 1395 انجام شد. در این پژوهش، تیمار‌ها شامل سه سطح آبیاری براساس 100، 75 و 50 درصد نیاز آبی گیاه و ژنوتیپ‌های گلرنگ شامل سینا، محلی اصفهان و فرامان بودند. نتایج نشان داد تنش کم آبی موجب کاهش معنی‌دار تعداد شاخه‌های جانبی در هر بوته، ارتفاع بوته، تعداد غوزه در بوته، تعداد دانه در غوزه، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، درصد روغن، عملکرد روغن، زیست توده و شاخص برداشت شد. کمترین عملکرد دانه (1196 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن (313 کیلوگرم در هکتار) از تیمار تنش کم آبی50 درصد و بیشترین عملکرد دانه (2310 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن (659 کیلوگرم در هکتار) از تیمار 100 درصد نیاز آبی به‌دست آمد. همچنین نتایج نشان داد در بین ژنوتیپ‌های گلرنگ از نظر صفات مورد مطالعه تفاوت معنی‌داری وجود داشت به‌طوری که بیشترین عملکرد دانه (1998 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن (561 کیلوگرم در هکتار) در ژنوتیپ سینا و کمترین عملکرد دانه (1659 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن (426 کیلوگرم در هکتار) در ژنوتیپ محلی اصفهان مشاهده شد. نتایج نشان داد تفاوت‏‌های موجود در بین ژنوتیپ‌‏ها از نظر صفات مورفولوژیک، درصد روغن و عملکرد روغن از مولفه‏های مهم بوده که می‏‌تواند در انتخاب ژنوتیپ‌‏ها و یا ارقام مناسب تحت شرایط خشکی از آن استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

• درصد روغن
• زیست توده
• شاخص برداشت
• عملکرد روغن
• وزن هزار دانه

20.1001.1.83372008.1397.20.2.17.2

عنوان مقاله [English]

Evaluation of the effect of deficit irrigation regimes on grain yield and yield components of safflower genotypes

نویسندگان [English]

• Fateme Mohtashami ¹
• Mahmoud Reza Tadayon ²
• Parto Roshandel ³

¹ Ph.D. Student, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, Shahrekord University, Shahrekord, Iran.

² Associate Professor, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, Shahrekord University, Shahrekord, Iran.

³ Assistant Professor, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, Shahrekord University, Shahrekord, Iran.

چکیده [English]

In order to evaluate the effect of water deficit stress on seed yield and yield components of safflower genotypes (Carthamus tinctorius L.), an experiment was conducted as a split plot with three replicates at the research filed of University of Shahrekord in spring 2016. Treatments consisted of three levels of irrigation based on 100%, 75% and 50% of the plant’s water requirement and three selected safflower genotypes including Sina, Isfahan and Faraman. Results indicated that deficit irrigation caused a significant reduction in all traits including the number of lateral branches per plant, plant height, head number per plant, number of seed per head, seed thousand weight, seed yield, oil percentage, oil yield, biological yield and harvest index. The lowest values of seed yield (1196 kg.ha-1) and oil yield (313 kg.ha-1) were obtained in the deficit irrigation treatment of 50 %plant water requirement and the highest seed yield (2310 kg.ha-1) and oil yield (561kg.ha-1) were obtained in 100% plant water requirement. The results showed that there was a significant difference among investigated safflower genotypes, and the highest seed yield (1998kg.ha-1) and oil yield (561kg.ha-1) were obtained in Sina genotype and the lowest seed yield (1659kg.ha-1) and oil yield (426 kg.ha-1) were obtained in local Isfahan genotype. The results showed that the differences among genotypes in terms of morphological traits, oil percentage, and oil yield were important components that could be used to select genotypes or appropriate cultivars with drought conditions.

کلیدواژه‌ها [English]

• Biological yield
• grain thousand weight
• harvest index
• oil percentage
• oil yield