فاطمه سفیدکن؛ سیدرضا طبایی عقدایی؛ میثم انصاری؛ زهرا بهراد؛ فاطمه عسگری
چکیده
مرزۀ سهندی (Satureja sahendica Bornm.)یک گونة گیاهی انحصاری ایران است که در رویشگاههای طبیعی نواحی غرب و شمال غربی ایران پراکنش دارد. به‌منظور کشت و اهلی کردن و بررسی کمیت و کیفیت مواد مؤثرۀ آن در حالت زراعی، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار طی سال‌های 1388-99 به اجرا در آمد. ابتدا، بذر هفت توده از این گونه از رویشگاههای ...
بیشتر
مرزۀ سهندی (Satureja sahendica Bornm.)یک گونة گیاهی انحصاری ایران است که در رویشگاههای طبیعی نواحی غرب و شمال غربی ایران پراکنش دارد. به‌منظور کشت و اهلی کردن و بررسی کمیت و کیفیت مواد مؤثرۀ آن در حالت زراعی، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار طی سال‌های 1388-99 به اجرا در آمد. ابتدا، بذر هفت توده از این گونه از رویشگاههای طبیعی استان آذربایجان شرقی و استان کردستان جمع‌آوری و در مزرعۀ تحقیقاتی مؤسسۀ جنگل‌ها و مراتع کشور کشت شد. سپس سرشاخه‌های گلدار آنها، طی سه سال متوالی پس از کشت در مرحلۀ گلدهی کامل به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شدند. اسانس‌ها با استفاده از کروماتوگرافی گازی و گاز کروماتوگراف متصل به طیف‌‌سنج جرمی (GS-MS)و محاسبۀ شاخص بازداری تجزیه و شناسایی شدند. براساس نتایج، اختلاف معناداری بین توده‌های مختلف از نظر بازده اسانس وجود داشت و توده‌های با منشأ کردستان از بازده اسانس بیشتری برخوردار بودند. بیشترین بازده اسانس نیز، به‌جز برای یک توده با منشأ کردستان، از گیاهان یکساله بهدست آمد. ترکیب‌های عمدۀ اسانس در تمامی توده‌های ژنتیکی، تیمول، پاراسیمن و گاماترپینن بودند. بیشترین مقدار تیمول در سال دوم مشاهده شد و تقریباً تمام توده‌ها در سال دوم از کیفیت اسانس بهتری نسبت به سال‌های اول و سوم برخوردار بودند. مقدار گاماترپینن در همۀ نمونه‌های اسانس در سال دوم نسبت به سال اول کاهش و دوباره در سال سوم افزایش یافت. مقدار پاراسیمن در سه سال مورد بررسی، روند یکسانی نشان نداد. به‌طور کلی، گیاهان یکساله بازده اسانس بیشتر و گیاهان دوساله کیفیت اسانس بهتری داشتند.
فاطمه ناظوری؛ سیامک کلانتری؛ نادر درکی؛ علیرضا طلایی؛ امان الله جوانشاه
چکیده
به‌منظور افزایش کیفیت و امکان صادرات پستۀ تازه، تأثیر برداشت در مراحل متفاوت رسیدن بر انبارمانی پستۀ رقم ‘احمد آقایی’ بررسی شد. در سال 1389 پستههای برداشت‌شده در سه مرحله از رسیدن میوه (40، 70 و 100 درصد جدا شدن پوست نرم)، به‌صورت پستۀ تازه با پوست نرم، تازه بدون پوست نرم و پستۀ خشک درون پاکتهای کاغذی بستهبندی و در دو دمای ...
بیشتر
به‌منظور افزایش کیفیت و امکان صادرات پستۀ تازه، تأثیر برداشت در مراحل متفاوت رسیدن بر انبارمانی پستۀ رقم ‘احمد آقایی’ بررسی شد. در سال 1389 پستههای برداشت‌شده در سه مرحله از رسیدن میوه (40، 70 و 100 درصد جدا شدن پوست نرم)، به‌صورت پستۀ تازه با پوست نرم، تازه بدون پوست نرم و پستۀ خشک درون پاکتهای کاغذی بستهبندی و در دو دمای انبار (1±4 و 1±12 درجۀ سانتی‌گراد) به‌مدت 45 روز انبار شدند. دادهها به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار تجزیه شدند. نتایج نشان داد هر گونه تسریع و تأخیر در برداشت، افزایش طول دورۀ نگهداری و افزایش دما به تشدید لکهدار شدن پوست استخوانی و کاهش ماندگاری میوه منجر می‌شود. با افزایش طول دورۀ نگهداری و دما خسارت مغز، عدد اسیدی، پراکسید و ازدستدهی آب افزایش و شاخص طعم و مزه و سفتی میوه کاهش یافت. نتایج نشان داد که برداشت در مرحلۀ 70 تا 80 درصد رسیدن، فراوری با پوست نرم و نگهداری در دمای 1±4 درجۀ سانتی‌گراد، به نگهداری میوه‌های تر پسته تا 45 روز منجر می‌شود.
محمد رفیعی الحسینی؛ محمود رضا تدین؛ مرضیه مظهری
چکیده
به‌منظور بررسی اثر تیمارهای مختلف مکانیکی (کاربرد اسید سولفوریک، آب جوش و غرقاب) بر شکست خواب بذور شیرینبیان، پژوهشی به‌صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی در سال 1391 انجام گرفت. علاوه بر این، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی به‌منظور ارزیابی تیمارهای کاربرد هورمون اسید جیبرلیک، نیترات پتاسیم و همچنین تیمارهای ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر تیمارهای مختلف مکانیکی (کاربرد اسید سولفوریک، آب جوش و غرقاب) بر شکست خواب بذور شیرینبیان، پژوهشی به‌صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی در سال 1391 انجام گرفت. علاوه بر این، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی به‌منظور ارزیابی تیمارهای کاربرد هورمون اسید جیبرلیک، نیترات پتاسیم و همچنین تیمارهای سرمادهی مرطوب و تناوب دما و نور صورت گرفت. تیمارها شامل سطوح مختلف اسید جیبرلیک (صفر، 100، 250 و 500 میلی‌گرم) در دو سطح زمانی 2 و 24 ساعت (همراه با پیش‌تیمار خراش‌دهی)، نیترات پتاسیم در غلظت‌های صفر، 50، 100 و 150 میلی‌مولار در دو سطح زمانی10 و 30 دقیقه (همراه با پیش‌تیمار خراش‌دهی)، تیمار سرمادهی مرطوب در سه دمای 5- ، صفر و 5 درجۀ سانتی‌گراد به‌مدت زمان‌های یک، دو و سه هفته، تیمار تناوب دمایی (5-15 و10-20 درجۀ سانتی‌گراد) در شرایط نور کامل، تاریکی و تناوب نور (8 ساعت روشنایی و 16 ساعت تاریکی) و تیمارهای مکانیکی شکست خواب بودند. تیمار آب جوش در مدت زمان 2 دقیقه و تیمار غرقاب برای مدت 2 روز مؤثر‌ترین تیمارها بر درصد جوانه‌زنی بذور شیرینبیان بودند (بهترتیب 33/81 و 33/53 درصد افزایش جوانه‌زنی در مقایسه با شاهد) و تیمارهای کاربرد جیبرلیک اسید و نیترات پتاسیم و سرمادهی مرطوب تأثیری بر خواب بذور شیرین بیان نداشتند. با توجه به شکست خواب بذور شیرینبیان در تیمارهای مکانیکی و تأثیر دما و نور متناوب میتوان نتیجه گرفت که خواب بذور شیرینبیان از نوع ترکیبی است.
جلال جلیلیان
چکیده
به‌منظور تعیین اثر شیب زمین بر عملکرد و برخی صفات زراعی گندم در سطوح مختلف تیمارهای کودی، آزمایشی به‌صورت کرتهای خردشده با طرح پایۀ بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در پیرانشهر، در سال 1390-91 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از: شیب زمین در چهار سطح (شیب صفر، 3، 6 و 10 درصد) به‌عنوان کرتهای اصلی و ترکیبی از سطوح مختلف تیمارهای ...
بیشتر
به‌منظور تعیین اثر شیب زمین بر عملکرد و برخی صفات زراعی گندم در سطوح مختلف تیمارهای کودی، آزمایشی به‌صورت کرتهای خردشده با طرح پایۀ بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در پیرانشهر، در سال 1390-91 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از: شیب زمین در چهار سطح (شیب صفر، 3، 6 و 10 درصد) به‌عنوان کرتهای اصلی و ترکیبی از سطوح مختلف تیمارهای کودی در پنج سطح (بدون کود، کاربرد کودهای زیستی (نیتروکسین)، دامی، شیمیایی (نیتروژن و فسفر) و تلفیقی (زیستی + دامی + شیمیایی)) به‌عنوان کرتهای فرعی درنظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه (67/7 تن در هکتار) در شیب صفر و کمترین آن (68/3 تن در هکتار) در شیب 10 درصد بهدست آمد. در واقع، با افزایش درصد شیب زمین مقادیر مربوط به اجزای عملکرد گندم کاهش یافت که نتیجۀ این روند نزولی سبب کاهش 52 و 38 درصدی عملکرد دانه و بیوماس کل در گیاهان قرارگرفته در شیب 10 درصد نسبت به گیاهان شاهد شد. همچنین کاربرد تیمار کودی تلفیقی بیشترین تأثیر مثبت را بر صفات مورفولوژیک و اجزای عملکرد مورد بررسی گذاشت، بهطوریکه عملکرد دانه و بیوماس کل بهترتیب 58/12 و 58/13 درصد نسبت به گیاهان شاهد (بدون دریافت کود) افزایش یافت.
مهری خشت زر؛ سید عطاءاله سیادت
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر فرسودگی بذر و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد جو بدون پوشینه، آزمایشی در سال زراعی 1390-91 در مرکز تحقیقات کشاورزی صفیآباد (دزفول) انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح فرسودگی بذر شامل غیرفرسوده (شاهد)، 72 و 96 ساعت فرسودگی و پنج سطح تراکم شامل 100، 150، 200، 250 و 300 بوته در متر مربع بود. نتایج نشان داد که فرسودگی ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر فرسودگی بذر و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد جو بدون پوشینه، آزمایشی در سال زراعی 1390-91 در مرکز تحقیقات کشاورزی صفیآباد (دزفول) انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح فرسودگی بذر شامل غیرفرسوده (شاهد)، 72 و 96 ساعت فرسودگی و پنج سطح تراکم شامل 100، 150، 200، 250 و 300 بوته در متر مربع بود. نتایج نشان داد که فرسودگی بذر وزن هزاردانه، تعداد سنبله در متر مربع، درصد فیبر و پروتئین دانه، عملکرد زیستی، عملکرد دانه و شاخص برداشت را به‌طور معناداری کاهش داد. اثر تراکم بوته نیز بر صفات تعداد سنبله در متر مربع، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، شاخص برداشت، عملکرد زیستی، درصد فیبر و پروتئین دانه معنادار شد. استفاده از بذرهای باکیفیت، علاوه بر برتری گیاه در طول مراحل رشدونمو، موجب افزایش عملکرد نیز شد.
محسن سعیدی؛ ماندانا آژند
چکیده
در این تحقیق اثر محدودیت منبع روی عملکرد دانه 12 رقم مختلف جو (‘ارس’، ‘افضل’، ‘جنوب’، ‘ریحان’، ‘زر جو’، ‘سرارود’، ‘صحرا’، ‘فجر 30’، ‘کارون’، ‘گرگان’، ‘ماکویی’ و ‘نصرت’) در دو سطح آبیاری شامل آبیاری در تمام مراحل رشدی براساس شرایط کشت آبی و تنش کمآبی پس از گرده‌افشانی ...
بیشتر
در این تحقیق اثر محدودیت منبع روی عملکرد دانه 12 رقم مختلف جو (‘ارس’، ‘افضل’، ‘جنوب’، ‘ریحان’، ‘زر جو’، ‘سرارود’، ‘صحرا’، ‘فجر 30’، ‘کارون’، ‘گرگان’، ‘ماکویی’ و ‘نصرت’) در دو سطح آبیاری شامل آبیاری در تمام مراحل رشدی براساس شرایط کشت آبی و تنش کمآبی پس از گرده‌افشانی به‌همراه چهار تیمار مختلف محدودیت منابع فتوسنتزی شامل حذف برگ پرچم، حذف برگهای زیرین برگ پرچم، حذف ریشک و حذف فتوسنتز سنبله از زمان گرده‌افشانی بررسی شد. هر چهار تیمار محدودیت منبع سبب کاهش معنادار عملکرد دانه، وزن هزاردانه و تعداد دانه در سنبلۀ ارقام جو مورد بررسی شدند. در شرایط کنترل رطوبتی بیشترین کاهش عملکرد دانه مربوط به تیمار حذف برگهای زیرین برگ پرچم (6/27 درصد) بود. بیشترین و کمترین کاهش عملکرد دانه در شرایط تنش کمآبی نسبت به شاهد نیز مربوط به تیمارهای حذف فتوسنتز سنبله (32 درصد) و حذف ریشک (1/18 درصد) بود. حذف برگ پرچم در شرایط عدم تنش و تنش کمآبی سبب افزایش سرعت فتوسنتز در برگهای باقیمانده در مقایسه با شاهد بهترتیب به مقدار 8/28 و 8/10 درصد شد. احتمالاً محدودیت فتوسنتز سنبله در مقایسه با سایر منابع جاری فتوسنتزی، بیشترین کاهش را در شکلگیری عملکرد دانۀ ارقام جو دارد.
آتنا تنوری؛ عظیم قاسم نژاد؛ مهدی علیزاده
چکیده
کنگر فرنگی از جمله گیاهان دارویی است که تولید مواد ثانویۀ آن از طریق کشت بافت به‌سرعت در حال گسترش است. تحقیق حاضر با هدف مطالعۀ چگونگی رشد کالوس و توانایی زنده‌مانی آن در شرایط درون‌شیشه‌ای تحت تیمار اسید سالیسیلیک (SA) و متیل‌جاسمونات (MJ) انجام گرفت. به این منظور، کالوس‌های کنگر فرنگی در محیط کشت جامد MS با اسید سالیسیلیک و متیل‌جاسمونات ...
بیشتر
کنگر فرنگی از جمله گیاهان دارویی است که تولید مواد ثانویۀ آن از طریق کشت بافت به‌سرعت در حال گسترش است. تحقیق حاضر با هدف مطالعۀ چگونگی رشد کالوس و توانایی زنده‌مانی آن در شرایط درون‌شیشه‌ای تحت تیمار اسید سالیسیلیک (SA) و متیل‌جاسمونات (MJ) انجام گرفت. به این منظور، کالوس‌های کنگر فرنگی در محیط کشت جامد MS با اسید سالیسیلیک و متیل‌جاسمونات با غلظت‌های صفر، 25، 50، 100 و 200 میکرومولار به‌صورت جداگانه تیمار شدند. نتایج نشان داد که اسید سالیسیلیک سبب کاهش وزن تر و افزایش وزن خشک کالوس شد. همچنین با اعمال تیمار متیل‌جاسمونات تفاوت معناداری در مقدار وزن تر مشاهده نشد ولی با افزایش غلظت از مقدار وزن خشک کالوسها کاسته شد. تغییرات رنگدانه‌های درونی کالوس نشان داد که در هر دو تیمار اسید سالیسیلیک و متیل‌جاسمونات با افزایش غلظت ترکیبات از صفر تا 200 میکرومولار بهترتیب از مقدار کلروفیل کاسته و به مقدار کاروتنوئید افزوده شد. با اینکه اسید سالیسیلیک و متیل جاسمونات به‌عنوان محرک سبب افزایش تولید متابولیت ثانویة کالوس میشوند، سطح قابل دسترس آنها در محیط، قدرت زنده‌مانی کالوس را تحت تأثیر قرار می‌دهد و با افزایش این ترکیبات، رشد سلولی کاهش مییابد.
فرخ امیدی؛ علی سپهری
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر کاربرد نیتروپروساید سدیم بر شاخص‌های رشد و کارایی مصرف آب ارقام لوبیا قرمز (Phaseolus vulgaris L.) تحت تنش کمآبی، آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعۀ پژوهشی دانشگاه بوعلی سینای همدان در سال 1391 انجام گرفت. تیمارها شامل تنش در مرحلۀ رویشی، تنش در مرحلۀ زایشی، تنش در مراحل ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر کاربرد نیتروپروساید سدیم بر شاخص‌های رشد و کارایی مصرف آب ارقام لوبیا قرمز (Phaseolus vulgaris L.) تحت تنش کمآبی، آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعۀ پژوهشی دانشگاه بوعلی سینای همدان در سال 1391 انجام گرفت. تیمارها شامل تنش در مرحلۀ رویشی، تنش در مرحلۀ زایشی، تنش در مراحل رویشی و زایشی، بدون تنش، محلول‌پاشی در سه غلظت (صفر، 150 و 300 میکرومولار نیتروپروساید سدیم) و رقم‌های ‘اختر’ و ‘درخشان’ بود. تنش زایشی سطح برگ، سرعت رشد محصول و تجمع مادۀ خشک در هر دو رقم بررسی‌شده را کاهش داد. محلول‌پاشی 300 میکرومولار نیتروپروساید سدیم در تنش زایشی، شاخص‌های مذکور را در رقم ‘اختر’ بهترتیب 28، 26 و 20 و در رقم ‘درخشان’ 28، 20 و 20 درصد نسبت به شرایط بدون محلول‌پاشی افزایش داد. کارایی مصرف آب دانه و زیست‌توده در تنش رویشی نسبت به شرایط آبیاری کامل بیشتر بود. بیشترین کارایی مصرف آب برای رقم ‘اختر’ با محلول‌پاشی 300 میکرومولار نیتروپروساید سدیم بهترتیب 72/0 و 9/2 درصد برای دانه و زیست‌توده بود. محلول‌پاشی نیتروپروساید سدیم موجب تعدیل آثار منفی تنش رویشی و تنش زایشی شد. محلول‌پاشی با غلظت 300 میکرومولار ترکیب مذکور در رژیم‌های مختلف آبی، تأثیر بیشتری بر بهبود وضعیت رشد و عملکرد داشت. ازاین‌رو مصرف 300 میکرومولار نیتروپروساید سدیم برای محلول‌پاشی لوبیا قرمز تحت شرایط تنش کمآبی مطلوب به‌نظر می‌رسد.
عبداله خدیوی خوب
چکیده
برای دستیابی به عملکرد مناسب درختان میوه از نظر کمیت و کیفیت باید به گرده‌افشانی توجه زیادی شود. این آزمایش در یک باغ تجاری در شهرستان آشتیان از توابع استان مرکزی انجام گرفت که در آن اثر اسید فنیل فتالامیک (PPA) و تغذیه بر ویژگیهای کمی و کیفی میوۀ آلوی رقم ‘مراغه’ با هدف افزایش عملکرد آن بررسی شد. محلول‌پاشی اسید فنیل فتالامیک ...
بیشتر
برای دستیابی به عملکرد مناسب درختان میوه از نظر کمیت و کیفیت باید به گرده‌افشانی توجه زیادی شود. این آزمایش در یک باغ تجاری در شهرستان آشتیان از توابع استان مرکزی انجام گرفت که در آن اثر اسید فنیل فتالامیک (PPA) و تغذیه بر ویژگیهای کمی و کیفی میوۀ آلوی رقم ‘مراغه’ با هدف افزایش عملکرد آن بررسی شد. محلول‌پاشی اسید فنیل فتالامیک در زمان 80 درصد گلدهی درختان و با غلظت‌های صفر، 500 و 1000 میلی‌گرم در لیتر در 9 فروردین انجام گرفت. همچنین در تاریخ 28 اردیبهشت، نیمی از درختان هر تیمار با کود کامل مایع با غلظت 5 در هزار محلول‌پاشی شدند و نیمی دیگر بدون تغذیه بودند. نتایج نشان داد که درصد تشکیل میوۀ درختان تیمارشده با 500 و 1000 میلی‌گرم در لیتر اسید فنیل فتالامیک افزایش یافت و این درختان تفاوت معناداری با درختان شاهد داشتند، درحالی‌که بین درصد تشکیل میوۀ درختان تیمارشده با 500 و 1000 میلی‌گرم در لیتر اسید فنیل فتالامیک تفاوت معناداری مشاهده نشد. در درختان تیمارشده با اسید فنیل فتالامیک که تغذیه نشده بودند، صفات مربوط به اندازۀ میوه (طول، عرض و وزن) کاهش معناداری نسبت به درختان شاهد نشان داد، اما در درختان تیمارشده که تغذیه شده بودند، تفاوت معناداری بین درختان شاهد و تیمارشده از نظر اندازۀ میوه مشاهده نشد. براساس نتایج پژوهش حاضر، کاربرد اسید فنیل فتالامیک (با غلظت 500-1000 میلی‌گرم در لیتر) به همراه عناصر غذایی برای بهبود تشکیل میوه در آلوی رقم ‘مراغه’ در زمان 80 درصد گلدهی توصیه می‌شود.
مرتضی بازیار؛ علی بنده حق؛ داود فرج زاده
چکیده
این پژوهش به‌منظور بررسی اثر تلقیح بذر کلزا با باکتری P. fluorescens FY32بر فعالیت برخی آنزیمهای آنتی‌اکسیدان و تجمع یونهای فلزی در شرایط تنش شوری در پاییز سال 1391 در گلخانۀ تحقیقاتی گروه به‌نژادی و بیوتکنولوژی گیاهی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه تبریز انجام گرفت. آزمایش به‌صورت کرتهای دوبار خردشده با سه فاکتور (تنش شوری، تلقیح با باکتری ...
بیشتر
این پژوهش به‌منظور بررسی اثر تلقیح بذر کلزا با باکتری P. fluorescens FY32بر فعالیت برخی آنزیمهای آنتی‌اکسیدان و تجمع یونهای فلزی در شرایط تنش شوری در پاییز سال 1391 در گلخانۀ تحقیقاتی گروه به‌نژادی و بیوتکنولوژی گیاهی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه تبریز انجام گرفت. آزمایش به‌صورت کرتهای دوبار خردشده با سه فاکتور (تنش شوری، تلقیح با باکتری و رقم) در قالب طرح پایة کاملاً تصادفی در سه تکرار در سیستم کشت هیدروپونیک انجام گرفت. سطوح تنش شوری شامل 150 و 300 میلی‌مولار نمک کلرید سدیم همراه با سطح بدون شوری به‌عنوان شاهد بود. دو رقم مورد بررسی کلزا، ‘ساریگول’ و ‘هایولا 308’ بودند. نتایج نشان داد که فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدان (کاتالاز، پراکسیداز و پلیفنولاکسیداز) در گیاهچههای تلقیح‌شده با باکتری کاهش معناداری نسبت به گیاهچههای تلقیح‌نشده در سطوح مختلف تنش شوری داشت. تجمع یونهای سدیم و کلراید با افزایش شوری در گیاهان بیشتر شد، ولی یون پتاسیم کاهش معنادار داشت. تجمع یون سدیم و کلراید در گیاهچههای تلقیح‌شده با باکتری تحت تنش شوری کاهش و مقدار پتاسیم افزایش داشت. رقم ‘هایولا 308’ تحت تنش شوری کمترین کاهش در مقدار تولید مادۀ خشک را داشت و مقاومتر از ‘ساریگول’بود. این رقم مقاوم در حالت تلقیح با باکتری و در سطوح مختلف شوری دارای کمترین فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدان و تجمع یونهای سدیم و کلراید و بیشترین غلظت یون پتاسیم بود.
مجتبی خزائی؛ محمدحسن هادی زاده؛ احسان اله زیدعلی
چکیده
به‌منظور تعیین دورة بحرانی کنترل علفهای هرز در گیاه ذرت (Zea mays L.)، آزمایشی در بهار 1392 در منطقۀ نهاوند استان همدان در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و چهارده تیمار اجرا شد. تیمارها در دو سری شامل کنترل و تداخل علفهای هرز به فاصلة 10، 20، 30، 40، 50 و 60 روز پس از سبز شدن ذرت به‌همراه دو تیمار شاهد (تداخل و کنترل تمام فصل) در نظر ...
بیشتر
به‌منظور تعیین دورة بحرانی کنترل علفهای هرز در گیاه ذرت (Zea mays L.)، آزمایشی در بهار 1392 در منطقۀ نهاوند استان همدان در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و چهارده تیمار اجرا شد. تیمارها در دو سری شامل کنترل و تداخل علفهای هرز به فاصلة 10، 20، 30، 40، 50 و 60 روز پس از سبز شدن ذرت به‌همراه دو تیمار شاهد (تداخل و کنترل تمام فصل) در نظر گرفته شدند. برای تعیین زمان آغاز و پایان دورة بحرانی کنترل علفهای هرز ذرت بهترتیب از معادلات غیرخطی نوع لجستیک و گامپرتز استفاده شد. علفهای هرز غالب مزرعه شامل پیچک صحرایی (Convolvulus arvensis L.)، تاجخروس ریشهقرمز (Amaranthus retroflexus L.)، تاجخروس رونده (Amaranthus blitoides L.) و سلمه تره (Chenopodium album L.) بودند. نتایج نشان داد طول دورة تداخل موجب افزایش وزن خشک علفهای هرز و طول دورة کنترل سبب کاهش وزن خشک علفهای هرز شد. دورة بحرانی کنترل علفهای هرز ذرت براساس 5 درصد افت عملکرد مجاز بین 14 تا 47 روز پس از سبز شدن ذرت یا 117 تا 566 درجه روز رشد (چهار تا دوازده برگی) برآورد شد. این دوره با احتساب 10 درصد کاهش عملکرد مجاز در فاصلۀ بین 23 تا 36 روز پس از سبز شدن ذرت یا 220 تا 419 درجه روز رشد (شش تا ده برگی) تعیین شد.
سکینه صدری؛ مجید پوریوسف؛ علی سلیمانی
چکیده
به‌منظور بررسی و ارزیابی سودمندی کشت مخلوط رازیانه و شنبلیله در نسبتهای مختلف کشت مخلوط و تک‌کشتی، آزمایشی با استفاده از روش‌های جایگزینی و افزایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعۀ تحقیقاتی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه زنجان در سال زراعی 1391 به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل کشت مخلوط افزایشی در سه سطح (100 درصد ...
بیشتر
به‌منظور بررسی و ارزیابی سودمندی کشت مخلوط رازیانه و شنبلیله در نسبتهای مختلف کشت مخلوط و تک‌کشتی، آزمایشی با استفاده از روش‌های جایگزینی و افزایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعۀ تحقیقاتی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه زنجان در سال زراعی 1391 به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل کشت مخلوط افزایشی در سه سطح (100 درصد رازیانه + 33، 66 و 100 درصد شنبلیله)، کشت مخلوط جایگزینی در شش سطح (1:1، 1:2، 2:1، 2:2، 1:3 و 3:1)، کشت خالص رازیانه و کشت خالص شنبلیله بودند. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانۀ شنبلیله از کشت خالص و کمترین آن از سری جایگزینی 75 درصد رازیانه + 25 درصد شنبلیله (3:1) حاصل شد. همچنین در رازیانه سری افزایشی 100 درصد رازیانه + 33 درصد شنبلیله و سری جایگزینی 25 درصد رازیانه + 75 درصد شنبلیله (1:3) بهترتیب از بیشترین و کمترین عملکرد دانه برخوردار بودند. عملکرد اسانس رازیانه در سری افزایشی 100 درصد رازیانه + 33 درصد شنبلیله در مقایسه با کشت خالص بیشتر بود. بالاترین نسبت برابری زمین و مجموع ارزش نسبی از سری افزایشی 100 درصد رازیانه + 33 درصد شنبلیله حاصل شد. همچنین بیشترین شاخص افزایش یا کاهش عملکرد واقعی (AYL) و سودمندی کشت مخلوط (IA) بهترتیب از سری جایگزینی 25 درصد رازیانه + 75 درصد شنبلیله (1:3) بهدست آمد. محاسبۀ شاخص غالبیت (چیرگی) (A) نشان داد که در اکثر نسبتهای کشت رازیانه غالب و شنبلیله مغلوب بوده است.
لاله عباسلو؛ سید عبدالرضا کاظمینی؛ محسن عدالت؛ علی دادخدایی
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر تنش خشکی در مراحل مختلف رشد و روش کاشت بر برخی ویژگیهای فیزیولوژیک و بیوشیمیایی دو رقم نخود ‘آرمان’ و ‘آزاد’، آزمایشی در مزرعة تحقیقاتی دانشکدة کشاورزی دانشگاه شیراز به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 1390 انجام گرفت. فاکتور اصلی تنش خشکی (آبیاری کاملI1=، قطع ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر تنش خشکی در مراحل مختلف رشد و روش کاشت بر برخی ویژگیهای فیزیولوژیک و بیوشیمیایی دو رقم نخود ‘آرمان’ و ‘آزاد’، آزمایشی در مزرعة تحقیقاتی دانشکدة کشاورزی دانشگاه شیراز به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 1390 انجام گرفت. فاکتور اصلی تنش خشکی (آبیاری کاملI1=، قطع آبیاری در زمان گلدهی I2= و قطع آبیاری در دو هفته پس از سبز شدن I3=) و فاکتور فرعی شامل ترکیبی از دو رقم نخود (‘آرمان’ و ‘آزاد’) و روش کاشت (کرتی، درون جوی و روی پشته) بود. نتایج نشان داد که شاخص سطح برگ، هدایت روزنهای، سرعت فتوسنتز، مقدار کلروفیل a و b و کلروفیل کل تحت تأثیر تنش خشکی کاهش و مقدار پرولین افزایش یافت. رقم ‘آزاد’در مقایسه با رقم ‘آرمان’ دارای شاخص سطح برگ، هدایت روزنهای، سرعت فتوسنتز و کلروفیل بیشتری بود. بیشترین میزان فتوسنتز در تیمار آبیاری کامل (09/16 میکرومول بر متر مربع بر ثانیه) بهدست آمد و با اعمال تنش آبی در مرحلة دو هفته پس از سبز شدن و گلدهی، فتوسنتز بهترتیب 79/25 و 23/14 درصد کاهش یافت. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که رقم ‘آزاد’ و کاشت روی پشته به‌دلیل سرعت فتوسنتز بیشتر و کاهش کمتر هدایت روزنهای، عملکرد بیشتری دارند و در منطقة مورد مطالعه قابل توصیه‌اند.
طیبه زارعی؛ سید عبدالرضا کاظمینی؛ حسین غدیری
چکیده
به‌منظور بررسی اثر کاربرد دوزهای علف‌کش هالوکسی فوپ-آر-متیل استر در مراحل مختلف رشد علفهای هرز برگ‌باریک در گلرنگ (Carthamus tinctorius L.)، آزمایش مزرعه‌ای در سال زراعی 1390-91 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه شیراز به‌صورت کرتهای دو بار خردشده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل دوز علف‌کش هالوکسی ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر کاربرد دوزهای علف‌کش هالوکسی فوپ-آر-متیل استر در مراحل مختلف رشد علفهای هرز برگ‌باریک در گلرنگ (Carthamus tinctorius L.)، آزمایش مزرعه‌ای در سال زراعی 1390-91 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه شیراز به‌صورت کرتهای دو بار خردشده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل دوز علف‌کش هالوکسی فوپ-آر-متیل استر (6/0، 8/0 و 1 لیتر در هکتار) فاکتور اصلی؛ کاربرد مویان سیتوویت (دو در هزار حجمی) و عدم استفاده از مویان فاکتور فرعی؛ و زمان اعمال علف‌کش (مراحل دوبرگی، شش‌برگی و پنجه‌زنی علفهای هرز برگ‌باریک) عامل فرعی فرعی بودند. با افزایش هر واحد دوز علف‌کش، وزن خشک یولاف وحشی و دم‌روباهی بهترتیب 7/35 و 6/12 گرم در متر مربع کاهش یافت. نتایج نشان داد که با تأخیر در زمان کاربرد علف‌کش و همچنین کاهش دوز علف‌کش، عملکرد دانه و اجزای آن کاهش یافت و بیشترین کاهش عملکرد دانه با کاربرد 6/0 لیتر علف‌کش هالوکسی فوپ-آر-متیل استر در مرحلۀ پنجه‌زنی علفهای هرز بهدست آمد. کاربرد مویان در مقایسه با عدم استفاده از آن، وزن خشک علفهای هرز را کاهش و عملکرد دانه را به‌طور معناداری افزایش داد. به‌منظور بهدست آوردن بیشینۀ عملکرد دانۀ گلرنگ، کاربرد 1 لیتر در هکتار هالوکسی فوپ-آر-متیل استر در مرحلۀ اولیۀ رشد علفهای هرز (دوبرگی) به‌همراه مویان سیتوویت به‌دلیل کنترل بهتر علفهای هرز توصیه می‌شود.
وحیده خالق نژاد؛ فرهاد جباری
چکیده
به‌منظور ارزیابی تأثیر تلقیح بذر با باکتری‌های ریزوبیوم و ریزوباکتری‌های تحریککنندة رشد گیاه (PGPR) بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود زراعی (Cicer arietinum L.) رقم ‘آرمان’، آزمایشی به‌صورت کرتهای خردشده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در مزرعة تحقیقاتی دانشگاه زنجان در سال 1391 اجرا شد. در این آزمایش، سطوح آبیاری در دو سطح فاریاب (آبیاری ...
بیشتر
به‌منظور ارزیابی تأثیر تلقیح بذر با باکتری‌های ریزوبیوم و ریزوباکتری‌های تحریککنندة رشد گیاه (PGPR) بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود زراعی (Cicer arietinum L.) رقم ‘آرمان’، آزمایشی به‌صورت کرتهای خردشده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در مزرعة تحقیقاتی دانشگاه زنجان در سال 1391 اجرا شد. در این آزمایش، سطوح آبیاری در دو سطح فاریاب (آبیاری مطلوب از سبز شدن تا رسیدن محصول) و دیم (عدم آبیاری در کل دورة رشد) در کرتهای اصلی؛ و سطوح کودی در هفت سطح (شاهد، مصرف 50 کیلوگرم کود اوره در موقع کاشت، تلقیح بذر با Mesorhizobiumciceri نژاد SWRI-3، تلقیح بذر با Mesorhizobiumciceri نژاد SWRI-17، تلقیح بذر با PGPR، تلقیح مشترک با نژاد ریزوبیومی (SWRI-3+SWRI-17) و تلقیح مشترک با PGPR+SWRI-3+SWRI-17) در کرتهای فرعی قرار گرفتند. نتایج این بررسی نشان داد که شرایط دیم، موجب کاهش ارتفاع بوته، تعداد شاخه‌های فرعی، تعداد دانه در بوته، وزن صددانه، عملکرد دانه و زیستی و شاخص برداشت شد. در این تحقیق، استفاده از کودهای زیستی در هر دو شرایط فاریاب و دیم، به‌دلیل تأثیر مثبت بر صفاتی نظیر ارتفاع بوته، تعداد دانه در بوته، وزن صددانه، وزن غلاف در بوته و عملکرد زیستی، عملکرد دانة بیشتری را در مقایسه با تیمار شاهد کودی و مصرف کود نیتروژنة اوره تولید کرد. در ضمن، تلقیح مشترک بذر با تمام کودهای زیستی (PGPR+SWRI-3+SWRI-17) نسبت به تلقیح جداگانه موجب افزایش 18-36 درصدی عملکرد دانه در شرایط فاریاب و 34-50 درصدی در شرایط دیم شد
سمانه کیانی؛ محمدرضا مرادی تلاوت؛ سید عطاءاله سیادت؛ علیرضا ابدالی مشهدی؛ محسن ساری
چکیده
به منظور بررسی عملکرد و کیفیت علوفه در کشت مخلوط جو و رازیانه، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک‌های‌کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه‌ی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان در سال زراعی 92- 1391 انجام گرفت. سطوح نیتروژن در چهار سطح (صفر،70، 140و 210 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص از منبع اوره) در کرتهای اصلی و نسبتهای ...
بیشتر
به منظور بررسی عملکرد و کیفیت علوفه در کشت مخلوط جو و رازیانه، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک‌های‌کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه‌ی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان در سال زراعی 92- 1391 انجام گرفت. سطوح نیتروژن در چهار سطح (صفر،70، 140و 210 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص از منبع اوره) در کرتهای اصلی و نسبتهای کشت مخلوط در پنج سطح (کشت خالص جو و رازیانه)، (75 درصد جو + 25 درصد رازیانه)، (50 درصد جو + 50 درصد رازیانه)، (25 درصد جو + 75 درصد رازیانه) در کرتهای فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد علوفه تر و خشک به ترتیب 53380 و 8271 کیلوگرم در هکتار از کشت خالص رازیانه با سطح نیتروژن 210 کیلوگرم در هکتار و 50 درصد جو + 50 درصد رازیانه با سطح نیتروژن 210 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. صفات مورفولوژیکی نیز شامل ارتفاع جو و رازیانه، تعداد شاخه فرعی رازیانه تحت اثر مثبت 140 کیلوگرم نیتروژن قرار گرفتند. بالاترین درصد پروتئین خام با 7/25 درصد از کشت خالص رازیانه با سطح نیتروژن 210 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. بیشترین عملکرد پروتئین خام (2/1528 کیلوگرم در هکتار) و نیز نسبت برابری زمین (16/1) از تیمار50 درصد جو + 50 درصد رازیانه و در سطح 210 کیلوگرم در هکتار نیتروژن به دست آمد. نتایج تأیید کننده افزایش عملکرد کمی و کیفی علوفه در تیمار 50 درصد جو + 50 درصد رازیانه با سطح نیتروژن 210 کیلوگرم در هکتار است.
مجتبی خزائی
چکیده
به‌منظور ارزیابی کشت مخلوط ذرت و چغندرقند آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با پنج تیمار و سه تکرار در استان همدان، شهرستان نهاوند، در سال 1392 انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل نسبتهای کشت صفر:100، 75:25، 50:50، 25:75 و 100:صفر درصد ذرت به چغندرقند به‌روش جایگزین بودند. نتایج نشان داد نسبتهای مختلف کشت، اثر معناداری بر عملکرد ...
بیشتر
به‌منظور ارزیابی کشت مخلوط ذرت و چغندرقند آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با پنج تیمار و سه تکرار در استان همدان، شهرستان نهاوند، در سال 1392 انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل نسبتهای کشت صفر:100، 75:25، 50:50، 25:75 و 100:صفر درصد ذرت به چغندرقند به‌روش جایگزین بودند. نتایج نشان داد نسبتهای مختلف کشت، اثر معناداری بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت و چغندرقند داشتند. عملکرد ریشه، درصد عیار قند، درصد ملاس، درصد قند استحصالی و عملکرد شکر سفید در چغندرقند و ذرت، ارتفاع بوته، تعداد دانه در ردیف، وزن هزاردانه و عملکرد ذرت تحت تأثیر نسبتهای مختلف کاشت قرار گرفتند. نسبت برابری زمین در نسبت کاشت 25:75 (چغندرقند: ذرت) 09/1 و در نسبت کاشت 75:25 (چغندرقند: ذرت) 08/1 بود (بهترتیب 9 و 8 درصد افزایش نسبت به کشت خالص). همچنین بیشترین نسبت برابری سطح و زمان در نسبت کاشت 25:75 (چغندرقند: ذرت) به میزان 03/1 حاصل شد. گیاه ذرت در نسبت کاشت 75:25 به‌عنوان گیاه غالب دارای بیشترین ضریب نسبی تراکم (7 = ka) و گیاه چغندرقند در نسبت کاشت 25:75 به‌عنوان گیاه غالب (88/3 = kb) بودند.
روح الله کریمی؛ احمد ارشادی؛ محمود اثنی عشری؛ مسعود مشهدی اکبر بوجار
چکیده
در این پژوهش، مقاومت به سرمای 15 رقم تاک با دو روش آزمون رنگ‌آمیزی تترازولیوم و ارزیابی سبز شدن جوانه‌ها پس از انجماد، طی شش ماه از شروع سازگاری به سرما در جوانه‌ها تا زمان خروج از سازگاری بررسی شد. همچنین الگوی تغییرات فصلی غلظت پروتئین‌های محلول، فنول کل و مالون‌دی‌آلدهید طی این مدت بررسی شد. اختلاف معناداری بین مقاومت به سرمای ...
بیشتر
در این پژوهش، مقاومت به سرمای 15 رقم تاک با دو روش آزمون رنگ‌آمیزی تترازولیوم و ارزیابی سبز شدن جوانه‌ها پس از انجماد، طی شش ماه از شروع سازگاری به سرما در جوانه‌ها تا زمان خروج از سازگاری بررسی شد. همچنین الگوی تغییرات فصلی غلظت پروتئین‌های محلول، فنول کل و مالون‌دی‌آلدهید طی این مدت بررسی شد. اختلاف معناداری بین مقاومت به سرمای ارقام در تمامی مراحل اندازه‌گیری در سطح 1 درصد مشاهده شد. بیشترین مقاومت به سرمای برآوردشده در دیماه مربوط به رقم‌های ’بیدانه‌قرمز‘ و ’خلیلی‘ (بهترتیب با LT50 برابر با 22- و 6/21- درجۀ سانتی‌گراد) و کمترین مقاومت مربوط به رقم‌های ’روبی‘ و ’پرلت‘ (بهترتیب با LT50 برابر با 1/16- و 9/16- درجۀ سانتی‌گراد) بود. با افزایش سازگاری به سرما، غلظت پروتئین‌های محلول و فنول کل در ارقام مورد بررسی افزایش یافت و در دیماه به حداکثر رسید. غلظت این ترکیبات در ارقام مقاوم به سرما از قبیل ’بیدانه‌قرمز‘ و ’خلیلی‘ بیش از ارقام دیگر بود که حاکی از ارتباط مثبت این ترکیبات با مقاومت به سرما است. غلظت مالون‌دی‌آلدهید حاصل از پراکسیداسیون لیپیدهای غشا در ابتدا و انتهای فصل رکود کمتر از مقدار آن در دیماه بود. غلظت مالون‌دی‌آلدهید در ارقام مقاوم به سرمای ’خلیلی‘ و ’بیدانه‌قرمز‘ در مرحلۀ رکود عمیق کمتر از ارقام حساس به سرما نظیر ’روبی‘، ’پرلت‘ و ’یاقوتی‘ بود. نتایج تحقیق حاضر نشان می‌دهد که تجمع بیشتر پروتئین‌های محلول و ترکیبات فنولی در ارقام مقاوم، ضمن حفظ پایداری غشا در دمای کم، به افزایش تحمل به یخ‌زدگی در آنها منجر شده است.
عرفان سپهوند؛ محمود قاسم نژاد؛ محمدرضا فتاحی مقدم؛ علیرضا طلایی؛ محمد علی عسکری سرچشمه
چکیده
نوع سیستم تربیت و محلول‌پاشی برگی قبل از برداشت با کلسیم می‌تواند کیفیت میوه‌های سیب را تحت تأثیر قرار دهد. در این پژوهش، اثر محلول‌پاشی برگی کلریدکلسیم در چهار غلظت (صفر، 75/0، 5/1 و 3 گرم در لیتر) در زمان‌های دو، چهار و شش هفته قبل از برداشت روی رقم‌های سیب ‘گالا’ و ‘دلبار استیوال’ تربیت‌شده با سه سیستم (وی، هایتک و کردون) ...
بیشتر
نوع سیستم تربیت و محلول‌پاشی برگی قبل از برداشت با کلسیم می‌تواند کیفیت میوه‌های سیب را تحت تأثیر قرار دهد. در این پژوهش، اثر محلول‌پاشی برگی کلریدکلسیم در چهار غلظت (صفر، 75/0، 5/1 و 3 گرم در لیتر) در زمان‌های دو، چهار و شش هفته قبل از برداشت روی رقم‌های سیب ‘گالا’ و ‘دلبار استیوال’ تربیت‌شده با سه سیستم (وی، هایتک و کردون) بررسی شد. نتایج نشان داد که نوع سیستم تربیت و تغذیۀ برگی کلسیم، تأثیر معناداری بر کیفیت میوه‌ها در زمان برداشت داشت. محلول‌پاشی کلسیم، سفتی بافت میوه‌ها را به‌طور معناداری در مقایسه با شاهد افزایش و مقدار اسیدیتۀ قابل تیتراسیون (TA) را به‌طور معناداری کاهش داد. همچنین، کاربرد کلسیم مقدار شاخص رنگ a* پوست میوه را که نشان‌دهندۀ سنتز رنگیزۀ آنتوسیانین و تولید رنگ قرمز است، به‌طور معناداری افزایش داد. مقدار عملکرد، وزن و سفتی بافت میوه‌ها در رقم ‘گالا’ در هر سه سیستم تربیتی به‌طور معناداری از رقم ‘دلبار استیوال’ بیشتر بود. بیشترین سفتی بافت میوه در رقم ‘گالا’ با سیستم تربیتی هایتک (56/9 کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع)، مشاهده شد. مقدار شاخص‌های a*، b* و کروما در رقم ‘گالا’ به‌طور معناداری بیشتر از رقم ‘دلبار استیوال’، و در مقابل شاخص L* در این رقم به‌طور معناداری کمتر از رقم ‘دلبار استیوال’ بود. به‌طور کلی، نتایج نشان دادند که رقم ‘گالا’ در سیستم‌های تربیتی هایتک و وی و رقم ‘دلبار استیوال’ در سیستم تربیتی هایتک، میوه‌هایی با وزن و اندازۀ بیشتر و کیفیت بهتر تولید کردند.
الهام مصطفائی؛ مصطفی عرب؛ نعمت اله اعتمادی؛ محمودرضا روزبان
چکیده
امروزه، احداث و نگهداری از چمن‌ها به‌دلیل نیاز آبی زیاد آنها، با تردیدهای جدی مواجه شده است. بنابراین، شناسایی گونه‌های بومی و مرتعی مقاوم به خشکی و معرفی آنها به‌عنوان چمن، نه‌تنها در کاهش مصرف آب مؤثر است، بلکه سبب حفظ منابع ژنتیکی کشور نیز می‌شود. در این تحقیق، دو گونۀ ‘علف گندمی’ و ‘بروموس’ به‌عنوان گونه‌های بومی، ...
بیشتر
امروزه، احداث و نگهداری از چمن‌ها به‌دلیل نیاز آبی زیاد آنها، با تردیدهای جدی مواجه شده است. بنابراین، شناسایی گونه‌های بومی و مرتعی مقاوم به خشکی و معرفی آنها به‌عنوان چمن، نه‌تنها در کاهش مصرف آب مؤثر است، بلکه سبب حفظ منابع ژنتیکی کشور نیز می‌شود. در این تحقیق، دو گونۀ ‘علف گندمی’ و ‘بروموس’ به‌عنوان گونه‌های بومی، با چمن ‘ریگراس’به‌عنوان شاهد مقایسه شدند. پس از استقرار و پوشش کامل سطح گلدانها در فضای باز، سطوح چمنزنی 2، 4 و 6 سانتی‌متر به‌صورت هفتگی بر روی گونهها اعمال شد. میزان رشد شاخساره، پنجه‌زنی، رنگ و عرض برگ، وزن تر و وزن خشک به‌صورت هفتگی در طول آزمایش اندازه‌گیری شدند. نتایج بهدستآمده نشان داد که گونۀ ‘بروموس’ به‌دلیل داشتن بافت نامناسب (عرض برگ بیشتر از 3 میلیمتر) و تراکم کم، برای استفاده در فضای سبز مناسب نیست. در مقابل، گونۀ ‘علف گندمی’ با وجود بافت خشنتر و رنگ کمتر نسبت به ‘ریگراس’، از پنجه‌زنی بیشتر، رنگ قابل قبول (59/7) و بافت مطلوب (عرض برگ حدود 2 میلیمتر) برخوردار بود. همچنین سطح 2 سانتیمتری، بهترین ارتفاع چمنزنی برای گونه‌های تحت مطالعه معرفی شد.