نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زراعت، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران

2 دانشیار گروه زراعت، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران

3 کارشناس ارشد، گروه زراعت، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران

چکیده

به‌منظور بررسی اثر تیمارهای مختلف مکانیکی (کاربرد اسید سولفوریک، آب جوش و غرقاب) بر شکست خواب بذور شیرین‌بیان، پژوهشی به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سال 1391 انجام گرفت. علاوه بر این، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی به‌منظور ارزیابی تیمارهای کاربرد هورمون اسید جیبرلیک، نیترات پتاسیم و همچنین تیمارهای سرمادهی مرطوب و تناوب دما و نور صورت گرفت. تیمارها شامل سطوح مختلف اسید جیبرلیک (صفر، 100، 250 و 500 میلی‌گرم) در دو سطح زمانی 2 و 24 ساعت (همراه با پیش‌تیمار خراش‌دهی)، نیترات پتاسیم در غلظت‌های صفر، 50، 100 و 150 میلی‌مولار در دو سطح زمانی10 و 30 دقیقه (همراه با پیش‌تیمار خراش‌دهی)، تیمار سرمادهی مرطوب در سه دمای 5- ، صفر و 5 درجۀ سانتی‌گراد به‌مدت زمان‌های یک، دو و سه هفته، تیمار تناوب دمایی (5-15 و10-20 درجۀ سانتی‌گراد) در شرایط نور کامل، تاریکی و تناوب نور (8 ساعت روشنایی و 16 ساعت تاریکی) و تیمارهای مکانیکی شکست خواب بودند. تیمار آب جوش در مدت زمان 2 دقیقه و تیمار غرقاب برای مدت 2 روز مؤثر‌ترین تیمارها بر درصد جوانه‌زنی بذور شیرین‌بیان بودند (به‌ترتیب 33/81 و 33/53 درصد افزایش جوانه‌زنی در مقایسه با شاهد) و تیمارهای کاربرد جیبرلیک اسید و نیترات پتاسیم و سرمادهی مرطوب تأثیری بر خواب بذور شیرین بیان نداشتند. با توجه به شکست خواب بذور شیرین­بیان در تیمارهای مکانیکی و تأثیر دما و نور متناوب می­توان نتیجه گرفت که خواب بذور شیرین‌بیان از نوع ترکیبی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effect of dormancy breaking treatments on seed germination of Licorice medicinal plant

نویسندگان [English]

  • Mohammad Rafieiolhossaini 1
  • Mahmoud Reza Tadayon 2
  • Marziye Mazhari 3

1 Assistant Professor, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, Shahrekord University, Shahrekord, Iran

2 Associate Professor, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, Shahrekord University, Shahrekord, Iran

3 Former M.Sc. Student, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, Shahrekord University, Shahrekord, Iran

چکیده [English]

In order to evaluate the effect of different mechanical treatments (application of sulphuric acid, boiling water and flooding) on seed dormancy breaking of Licorice, an experiment was carried out in randomized complete block design in 2012. Moreover, a factorial scheme in RCBD was performed to assess the application of giberalic acid and potassium nitrate treatment as well as stratification and rotational temperature/light treatment. Treatments included different levels of giberalic acid (0, 100, 250 and 500 mg) at two time levels of 2 and 24 hour (along with scarification pre-treatment), concentrations of potassium nitrate (0, 50, 100 and 150 mM) in 10 and 30 minutes (along with scarification pre-treatment), stratification temperatures treatment of -5, 0 and 5 °C for one, two and three weeks of treatment, treatment of rotational temperature (5-15 and 10-20 °C), in full light, dark and rotational light periods (8 h light and 16 h dark) and mechanical treatments of dormancy breaking. Treatment duration of two minutes in boiling water and two days water-logging treatment were the most effective treatments on germination percentage of Licorice (81.33% and 53.33% increase in germination percentage compared to control, respectively). Application of giberalic acid and potassium nitrate treatments and stratification had no effect on Licorice dormancy. According to the Licorice seed dormancy breaking in mechanical treatments and the effect of rotational temperature and light, it can be concluded that the dormancy of Licorice seeds is intermittent.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Boiling water
  • Flooding
  • Licorice
  • Seed dormancy breaking
  • Sulphuric acid
1 . افغانی ف و اسلامی س و (1390) اثر شرایط محیطی بر جوانه‌زنی و ذخیره­سازی بذر ازمک در خاک. علوم گیاهان زراعی ایران. 42(2): 265-274.
2. بلوچی ح ر، مدرس ثانوی ع م و علیزاده ب (1387) عوامل مؤثر بر دورۀ رکود و جوانه‌زنی دو گونه یونجۀ یکساله. زیست­شناسی ایران. 21(2): 261-270.
3. پهوانی ا، آل­ابراهیم م، راشد محصل م، میقانی ف و نصیری محلاتی م (1384) اثر عمق کاشت و دورۀ غرقاب بر جوانه‌زنی و سبز شدن علف هرز کاکتوس (Cynanchum acutum). پژوهش­های زراعی ایران. 3(1): 15-23.
4. رستگار م ع (1386) علف­های هرز و روش‌های کنترل آن. مرکز نشر دانشگاهی. تهران. 413 ص.
5. کوچکی ع و عزیزی گ (1384) اثر تیمارهای مختلف شکست خواب بر جوانه‌زنی بذر کلپوره (Teucrium polium). پژوهش­های زراعی ایران. 3(1): 81-88.
6. محمودزاده ا، نوجوان م و باقری ز (1384) اثر تیمارهای مختلف در شکستن خواب و جوانه‌زنی تاتوره (Datura stramonium L.). زیست­شناسی ایران. 18(4): 341-349.
7 . Aliero BL (2004) Effect of sulphuric acid mechanical scarification and wet heat treatment on germination of seeds of Parkia biolobosa. African Journal of Biotechnology. 3: 179-181.
8 . Baird JH and Dickens R (1991) Germination and emergence of Virginia button weed (Diodia virginiana). Weed Science. 39: 37-41.
9 . Balouchi HR and Modarres Sanavi SAM (2006) Effect of gibberlic acid, prechilling, sulphuric acid and potassium nitrate on seed germination and dormancy of annual Medics, Pakistan. Biological Sciences. 9(15): 2875-2880.
10 . Baskin CC, Milberg P, Andersson L and Baskin JM (2004) Germination ecology of seeds of the annual weeds Capsella bursapastoris and Descurainia Sophia originating from high northern latitudes. Weed Research. 44: 60-68.
11 . Baskin CC, Milberg P, Andersson L and Baskin JM (2001) Seed dormancy breaking and germination requirements of Drosera anglica an insectivorous species of the Northern Hemisphere. Acta Oecologica. 22: 1-8.
12 . Baskin CC and Baskin JM (1998) Seeds, ecology, biography and evolution of dormancy and germination. Academic Press, New York.
13 . Benech-Arnold RL, Sanchez RA, Forcella F, Kruk CB and Ghersa CM (2000) Environmental control of dormancy in weed seed banks in soil. Field Crops Research. 67: 105-122.
14 . Bewley JD and Black M (1994) Seeds: Physiology of Development and Germination. 2nd Ed. Plenum Press, New York.
15 . Cirak C, Kevseroglu K and Ayan AK (2007) Breaking of seed dormancy in a Turkish endemic Hypericum species: Hypericum aviculariifolium subsp. depilatum var. depilatum by light and some pre-soaking treatments. Arid. 21: 53-65.
16 . Dogan YA (2001) Study on the outecology of Reseda lutea L. (Resedaceae) distributed in western Anatolia. Turk. Botanica. 25: 137-148.
17 . Ellis RH, Hong TD and Roberts EH (1985) Handbook of seed technology for gene banks. Volume Π. Compendium of specific germination information and test recommendations. Handbook for gene banks. No. 3. IBPGR.
18 . Federico PO and Mollard P (2009) Breaking Setaria parvifloraseed dormancy by nitrates and light is part of a mechanism that detects a drawdown period after flooding. Aquatic Botany. 91: 57-60.
19 . Hashemi Dezfuli A and Agha Alikhani M (1999). Dormancy and Seed Germination. Shahid Chamran Ahvaz press. 245 p.
20 . Kallson LM and Milberg P (2007) Seed dormancy pattern and germination preferences of the South African annual Papaver aculeatum. South African Journal of Botany. 73: 422-428.
21 . Kucera B, Cohn MA and Leubner-Metzger G (2005) Plant hormone interactions during seed dormancy release and germination. Seed Science Research. 15: 281-307.
22 . Leskovar DI, Esensee V and Belefant-Miller H (1999) Pericarp leachate and carbohydrate involvement on thermoinhibition of germinating spinach seeds. Journal of the American Society of Horticultural Sciences. 124(3): 301-306.
23 . Mahmoudzadeh A and Bagheri Z (2005) The effect of different treatments on seeds dormancy and germination of Datura stramonium. Iranian Journal of Biology. 4: 341-345.
24 . Nadjafi M, Bannyan M, Tabrizi L and Rastgoo M (2006) Seed germination and dormancy breaking techniques for Ferula gammusa and Teucrium polium. Arid Environments. 64: 542-547.
25 . Nandula VK, Eubank TW, Poston DH, Koger CH and Reddy KN (2006) Factors affecting germination of horseweed (Conyza Canadensis). Weed Science. 54: 898-902.
26 . Nasiri M, Babakhanloo P and Maddah-Arefi H (2003) First report on braking dormancy and seed germination on Diplotaenia damavandica Mozaffarian. Iranian Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research. 2: 258-274.
27 . Pilcher BL (1970) Germination of seeds of four species of opuntia. Cactus and Succulent. 42: 281-282.
28 . Potter RL, Petersen JL and Ueckert DN (1984) Germination responses of Opuntia spp. to temperature, scarification and other seed treatments. Weed Science. 32: 106-110.
29 . Reddy NK and Singh M (1992) Germination and emergence of Hairy beggar ticks (Bidens pilosa). Weed Science. 40: 195-199.
30 . Suryawanshi YB, Patil RB and Moholkar ND (2001) Study on seed germination procedures in some medicinal plant species. Seed Research. 2: 141-144.
31 . Tieu A, Dixon KW, Meney KA, Sivasithamparam K and Barrett RL (2001) Spatial and developmental variation in seed dormancy characteristics in the fire-responsive species Anigozanthos manglesii (Haemodoraceae) from Western Australia. Annals of Botany. 88: 19-26.
32 . Wuebker FE, Mullen RE and Koehler K (2001) Flooding and temperature effect on soybean germination. Crop Science. 41: 1857-1861.