به زراعی کشاورزی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

داوران

عضویت و راهنمای پابلونز

دستورالعمل حذف نام داور از روی کامنت ها در برنامه Word

اثر محدودیت منابع فتوسنتزی و تنش کم‌آبی پس از گرده‌افشانی بر عملکرد دانه و تبادلات گازی ارقام مختلف جو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 کارشناس ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

در این تحقیق اثر محدودیت منبع روی عملکرد دانه 12 رقم مختلف جو (‘ارس’، ‘افضل’، ‘جنوب’، ‘ریحان’، ‘زر جو’، ‘سرارود’، ‘صحرا’، ‘فجر 30’، ‘کارون’، ‘گرگان’، ‘ماکویی’ و ‘نصرت’) در دو سطح آبیاری شامل آبیاری در تمام مراحل رشدی براساس شرایط کشت آبی و تنش کم­آبی پس از گرده‌افشانی به‌همراه چهار تیمار مختلف محدودیت منابع فتوسنتزی شامل حذف برگ پرچم، حذف برگ­های زیرین برگ پرچم، حذف ریشک و حذف فتوسنتز سنبله از زمان گرده‌افشانی بررسی شد. هر چهار تیمار محدودیت منبع سبب کاهش معنادار عملکرد دانه، وزن هزاردانه و تعداد دانه در سنبلۀ ارقام جو مورد بررسی شدند. در شرایط کنترل رطوبتی بیشترین کاهش عملکرد دانه مربوط به تیمار حذف برگ‌های زیرین برگ پرچم (6/27 درصد) بود. بیشترین و کمترین کاهش عملکرد دانه در شرایط تنش کم‌آبی نسبت به شاهد نیز مربوط به تیمارهای حذف فتوسنتز سنبله (32 درصد) و حذف ریشک (1/18 درصد) بود. حذف برگ پرچم در شرایط عدم تنش و تنش کم‌آبی سبب افزایش سرعت فتوسنتز در برگ‌های باقی‌مانده در مقایسه با شاهد به‌ترتیب به مقدار 8/28 و 8/10 درصد شد. احتمالاً محدودیت فتوسنتز سنبله در مقایسه با سایر منابع جاری فتوسنتزی، بیشترین کاهش را در شکل‌گیری عملکرد دانۀ ارقام جو دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effects of source limitation and post anthesis water deficiency on grain yield and gas exchange of different barley cultivars

نویسندگان [English]

  • Mohsen Saeidi 1
  • Mandana Ajand 2

1 Assistant Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, College of Agriculture and Natural Resources, Razi University, Kermanshah, Iran

2 Former M.Sc. Student, Department of Agronomy and Plant Breeding, College of Agriculture and Natural Resources, Razi University, Kermanshah, Iran

چکیده [English]

In this study the effects of source limitation on grain yield of twelve barley cultivars (‘Aras’,‘Jonub’,‘Reihan’,‘Zarjou’,‘Sararoud’,‘Sahra’,‘Fajr30’,‘Karoun’,‘Gorgan’,‘Makouei ’and ‘Nosrat(’ under post anthesis water deficiency were studied. Source limitation treatments were included that control, removing of awn, leaves below flag leaf, flag leaf and spike photosynthesis. All source limitation treatments significantly reduced grain yield, 1000 grain weight and number of grains per spike. In non-water stress, the highest reduction of grain yield was seen in removing of leaves below flag leaf treatment (27.6%). In water deficiency, the highest and the lowest grain yield reduction were seen in removing of spike photosynthesis (32%) and removing of awn (18.1%). Flag leaf removing significantly increased photosynthesis rate in remaining leaves in non-water stress (28.8%) and water deficiency (10.8%). The evidence from this study suggests that under water deficiency after anthesis, spike photosynthesis is more important than the other current photosynthesis organs in grain yield formation in barley.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Awn
  • flag leaf
  • Photosynthesis
  • Spik
  • transpiration
مراجع
1 . احمدی ع، جودی م، توکلی ا و رنجبر م (1387) بررسی عملکرد و برخی واکنش­های مورفولوژیکی مرتبط با آن در ژنوتیپ­های مختلف گندم در شرایط تنش و عدم تنش خشکی. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. 46(1): 155-165.
2 . اسماعیل­پور م (1387) پاسخ ارقام گندم به محدودیت اندازۀ منبع: اثر متقابل رقم و تراکم در شرایط تنش و بدون تنش. دانشگاه تهران، کرج، ایران، پایان­نامۀ کارشناسی ارشد.
3 . امام ی (1386) زراعت غلات. انتشارات دانشگاه شیراز، شیراز. 190 ص.
4 . حیدری شریف­آباد ح (1387) استراتژی­های کاهش خسارت خشکسالی در بخش کشاورزی. مقالات کلیدی دهمین کنگرۀ علوم زراعت و اصلاح نباتات، ایران. صص. 47-60.
5 . سعیدی م، مرادی ف و جلالی‌هنرمند س (1390) سهم فتوسنتز جاری سنبله و برگ­ها و انتقال مجدد قندهای محلول ساقه در شکل‌گیری عملکرد دانۀ دو رقم گندم نان در شرایط تنش رطوبتی پس از گرده‌افشانی. به­زراعی نهال و بذر. 27(2): 1-19.
6 . سعیدی م، مرادی ف، احمدی ع، سپهری ر، نجفیان گ و شعبانی ا (1389) اثر تنش خشکی انتهای فصل بر خصوصیات فیزیولوژیک و روابط منبع و مخزن در دو رقم گندم نان. علوم زراعی ایران. 12(4): 392-408.
7 . عمیدزاده ج، نادری ن و سیادت ع (1388) ارزیابی محدودیت مخزن و سهم نسبی اندام­های فتوسنتزکنندۀ گندم در انباشت مادۀ خشک در دانه. پژوهش­های زراعی ایران. 7(3): 555-562.
8 . محمد طاهری م، احمدی ع و پوستینی ک (1389) واکنش ارقام قدیم و جدید گندم­های مناطق معتدل، گرم و سرد ایران به کاهش قدرت منبع. علوم گیاهان زراعی ایران. 41(2): 271-280.
9 . Abdoli M and Saeidi M (2012) Using different indices for selection of resistant wheat cultivars to post anthesis water deficit in the west of Iran. Annals of Biological Research. 3(3): 1322-1333.
10 . Aggarwal PK, Fischer RA and Liboon SP (1990) Source-sink relations and effects of post-anthesis canopy defoliation in wheat at low latitudes. Journal of Agricultural Science. 114: 93-99.
11 . Akash MW, Al-abdallat AM, Saoub HM and Ayad JY (2009) Molecular and field comparison of selected barley cultivars for drought tolerance. New Seeds. 10(2): 98-111.
12 . Alam MS, Rahman AHMM, Nesa MN, Khan SK and Siddquie NA (2008) Effect of source and/or sink restriction on the grain yield in wheat. European Journal of Applied Science Research. 4(3): 258-261.
13 . Birsin MA (2005) Effects of removal of some photosynthetic structures on some yield components in wheat. Tarim Bilimleri Dergisi. 11: 364-367.
14 . Biscoe PV, Scott RK and Monteith JL (1975) Barley and its environment. Part III: carbon budget of the stand. Applied Ecology. 12: 269-291.
15 . Blum A, Gozlan G and Mayer J (1981) The manifestation of dehydration avoidance in wheat breeding germplasm. Crop Science. 21: 495-499.
16 . Bonnet GD and Incoll LD (1992) The potential pre-anthesis and post-anthesis contributions of stem internodes to grain yield in crops of winter barley. Annals Botany. 69: 219-225.
17 . Bothmer VR, Jacobsen N, Baden C, Jřrgensen RB and Linde-Laursen I (1991) An ecogeographical study of the genus Hordeum. International Board for Plant Genetic Resources, Rome. 127 p.
18 . Ceccarelli S, Grando S, Baum M and Udupa SM (2004) Breeding for drought resistance in a changing climate, Challenges and Strategies for Dryland Agriculture. CSSA Special Publication No. 32.
19 . Chanishvili G, Badridze SH, Barblishvili TF and Dolidze MD (2005) Defoliation, photosynthetic rates, and assimilates transport in grapevine plants. Russian Journal of Plant Physiology. 52: 448-453.
20 . Cruz-Aguado JA, Reyes F, Rodes R, Perez I and Dorado M (1999) Effect of source-to-sink ratio on partitioning of dry matter and 14C-photoassimilates in wheat during grain filling. Annuals of Botany. 83: 655-665.
21 . Duwayri M (1983) Effect of flag leaf and awn removal on grain yield and yield components of wheat grown under dryland conditions. Field Crops Research. 8: 307-313.
22 . Evans LT, Bingham J, Jackson P and Sutherland J (1972) Effect of awns and drought on the supply of photosynthate and its distribution within wheat ears. Annals of Applied Biology. 70: 67-76.
23 . Galle A, Florez-Sarasa I, Thameur A, Paepe R, Flexas J and Ribas-Carbo M (2010) Effects of drought stress and subsequent rewatering on photosynthetic and respiratory pathways in Nicotiana sylvestris wild type and the mitochondrial complex I-deficient CMSII mutant. Experimental Botany. 61: 765-775.
24 . Khaliq I, Irshad A and Ahsan M (2008) Awns and flag leaf contribution towards grain yield in spring wheat (Triticum aestivum L.). Cereal Research Communications. 36: 65-76.
25 . Li X, Wang H, Li H, Zhang L, Teng N, Lin Q, Wang J, Kuang T, Li Z, Li B, Zhang A and Lin J (2006) Awns play a dominant role in carbohydrate production during the grain-filling stages in wheat (Triticum aestivum L.). Journal of Plant Physiology. 127: 701-709.
26 . Maydupa ML,  Antoniettaa M, Guiameta JJ, Gracianoa C, Lópezb JR and Tambussia EA (2010) The contribution of ear photosynthesis to grain filling in bread wheat (Triticum aestivum). Field Crops Research. 119: 48-58.
27 . Minchin PEH and Thorpe MR (1996) What determines carbon partitioning between competing sinks? Journal of Experimental Botany. 47: 1293-1296.
28 . Noshin B, Hac IU and Shap P (1996) Source reduction and comparative sink enhancement effects on remobilization of assimilates during seed filling of old and new wheat varieties. Rachis. 15: 20-23.
29 . Pepler S, Gooding MJ and Ellis RH (2004) Modelling simultaneously water content and dry matter dynamics of wheat grains. Field Crops Research. 23: 213-219.
30 . Praba ML, Cairns JE, Babu RC and Lafitte HR (2009) Identification of physiological traits underlying cultivar differences in drought tolerance in rice and wheat. Journal of Agronomy Crop Science. 195: 30-46.
31 . Reynolds MP, Pellegrineschi A and Skovmand B (2005) Sink-limitation to yield and biomass: a summary of some investigations in spring wheat. Applied Biology. 146: 39-49.
32 . Richards RA (1996) Increasing the yield potential of wheat: manipulating source and sinks. pp: 134- 149. In: Reynolds MP, Rajaram S and McNab A (eds.), Increasing yield potential wheat: Breaking the Barriers, Proc. Mexico, DF, CIMMYT.
33 . Sanchez FJ, De-Andres EF, Tenorio JL and Ayerbe L (2003) Growth of epicotyls, turgor maintenance and osmotic adjustment in pea plants (Pisum sativum L.) subjected to water stress. Field Crops Research. 86: 81-90.
34 . Tambussi EA, Bort J, Guiamet JJ, Nogues S and Araus JL (2007) The photosynthetic role of ears in C3 cereals: metabolism, water use efficiency and contribution to grain yield. Critical Review of Plant Science. 26: 1-16.
35 . Tambussi EA, Nogue S and Araus JA (2005) Ear of durum wheat under water stress: water relations and photosynthetic metabolism. Planta. 221: 446-458.
36 . Trethowan RM and Reynolds M (2007) Drought resistance: Genetic approaches for improving productivity under stress. In: Buck H.R. et al. (eds): Wheat Production in Stressed Environments, Springer Pub, the Netherlands. Pp. 289-299.
37 . Yang J and Zang J (2006) Grain filling of cereals under soil drying. New Phytologist. 169: 223-236.
38 . Yong-Zhan M, Mackown ChT and Van-Sonford DA (1999) Differential effects of partial spikelet removal and defoliation on kernel growth and assimilate partitioning among wheat cultivars. Field Crops Research. 47: 201-209.
39 . Zhu GX, Midmore DJ, Radford BJ and Yule DF (2004) Effect of timing of defoliation on wheat (Triticum aestivum L.) in central Queensland. Field Crops Research. 88: 211-226.
به زراعی کشاورزی
دوره 16، شماره 4 - شماره پیاپی 4
بهمن 1393
صفحه 839-856
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار