نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس، بخش کنترل و گواهی بذر، مرکز تحقیقات کشاورزی صفی‌آباد، دزفول، ایران

2 استاد، گروه زراعت، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان، اهواز، ایران

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر فرسودگی بذر و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد جو بدون پوشینه، آزمایشی در سال زراعی 1390-91 در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی­آباد (دزفول) انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح فرسودگی بذر شامل غیرفرسوده (شاهد)، 72 و 96 ساعت فرسودگی و پنج سطح تراکم شامل 100، 150، 200، 250 و 300 بوته در متر مربع بود. نتایج نشان داد که فرسودگی بذر وزن هزاردانه، تعداد سنبله در متر مربع، درصد فیبر و پروتئین دانه، عملکرد زیستی، عملکرد دانه و شاخص برداشت را به‌طور معناداری کاهش داد. اثر تراکم بوته نیز بر صفات تعداد سنبله در متر مربع، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، شاخص برداشت، عملکرد زیستی، درصد فیبر و پروتئین دانه معنادار شد. استفاده از بذرهای باکیفیت، علاوه بر برتری گیاه در طول مراحل رشدونمو، موجب افزایش عملکرد نیز شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study of effect seed deterioration and plant density on yield and yield components of hull-less barley

نویسندگان [English]

  • Mehri khesht zar 1
  • Seyed Ataollah Siadat 2

1 Expert, Agricultural Research Center of Safi abad, Dezfoul, Iran

2 Professor, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, Ramin Agriculture and Natural Research University of Khuzestan, Ahwaz, Iran

چکیده [English]

This experiment was conducted in Safi Abad Agricultural Research Center of Dezful in order to study the effect of seed deterioration and plant density on germination, seedling establishment, yield and yield components of hull-less barley with in 2011- 2012. Treatments included three levels of seed deterioration: (control, 72 and 96 hours) and five plant densities (100, 150, 200, 250 and 300 plants per m2). Results showed that the seed deterioration significantly affected variables of 1000 grain weight, spikes number per m2, fiber percentage, protein percentage, biological yield, grain yield and harvest index (HI) was significant. Further more, plant density significantly affected spike number per m2, 1000 grain weight, grain yield, harvest index, fiber percentage, protein percentage and biological yield. It can be concluded that use high quality of seeds, in addition to the plants during growth and development, result in yield increase.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Deterioration
  • harvest index
  • Hull-less barley
  • Plant density
  • yield
1 . باقرزاده انصاری م (1392) بهبود کیفیت فیزیولوژیک و عملکرد بذرهای زوال­یافته جو لخت با استفاده از پرایمینگ هورمونی. پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول. 130 ص.
2. باور م (1387) اثرات تاریخ کاشت و تراکم بر شاخص­های رشد، عملکرد و اجزای عملکرد جو بدون پوشینه. پایان­نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان. 84 ص.
3. جاسمی س ش و یوسفی ا (1381) بررسی تأثیر میزان بذر بر عملکرد و اجزای عملکرد لاین­های جو بدون پوشینه. خلاصه مقاله. دانشکدۀ علوم کشاورزی دانشگاه گیلان.
4. جهان­بین ش، طهماسبی سروستانی ز و مدرس ثانوی س ع م (1382) مطالعۀ بعضی صفات کمی و واکنش ژنوتیپ­های جو لخت تحت شرایط تنش گرمای انتهایی. علوم زراعی ایران. 10(4): 265-276.
5 . روشنفکر ه ا (1380) تعیین انرژی خام و انرژی قابل سوخت‌وساز جو لخت و امکان جایگزین کردن آن به‌جای ذرت در جیرۀ غذایی طیور. علوم کشاورزی. 224(1): 23-33.
6 . سلطانی ا، کامکار ب، گالشی س ا و اکرم قادری ف (1387) اثر فرسودگی بذر بر تخلیۀ ذخایر بذر و رشد گیاهچه­های گندم. علوم کشاورزی و منابع طبیعی. 1(15): 193-202.
قاسمی گلعذانی ک، صالحیان ک، رحیم­زاده خویی ف و مقدم م (1375) اثر قدرت بذر بر سبز شدن گیاهچه و عملکرد دانۀ گندم. علوم کشاورزی و منابع طبیعی. 4(2): 48-54.
8 . نظری ح و نباتی ع (1387) بررسی اثر تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد جو در منطقۀ الیگودرز. دانش نوین کشاورزی پایدار. 3(7): 59-66.
9 . نورمحمدی ق، سیادت س ع و کاشانی ع (1380) زراعت غلات. انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز. ص 446.
10 . Abo-Shatala A and Abdel Gewad M (2000) Study of effect plant density and N2 fertilization on wheat yield. Arab University Journal of Agriculture Science. Egypt. Pp. 120-135.
11 . Ahern FO, Bever M, Campbell and Therrien M (1995) Production and feeding of Hull-less barley. Agricultural and Agricultural-Food, Canada. Publication, 21 P.
12 . Cho TMKMHO and Martin RA (2001) Genetic analysis of a Hull-less barley covered cross of barley using doubled haploid lines. Crops Science. 41: 1021-1026.
13 . Coventry DR, Reeves TG, Brooke HD and Can K (1993) Influence of genotype, sowing date and seeding rate on wheat development and yield. Australian Journal of Expand Agricultural. 33: 751-757.
14 . Darwinkel A (1978) Patterns of tiller and grain production of winter wheat at wide range of plant sensities. Netherland Journal of Agriculture Science. 26: 383-398.
15 . Dofing SM and Knight CW (1992) Alternative mode for path analysis of small grain yield. Crops Science. 32: 487- 489.
16 . Donaldson E, Schillinger FW and Stephen MD (2001) Straw production and grain yield in relationships winter wheat. Crop Science. 41: 100-106.
17 . Garcia del Moral LF, Belen M, Garcia del moral JL, Molina-canoe and Slafer GA (2003) yield stability and development in two and six rowed winter barleys under Mediterranean conditions. Field Crops Research. 81: 109-119.
18 . Gardner F (2007) Crops physiology. Jahad Daneshgahi Press of Mashhad. 300 p. [In Persian].
19 . Hampton JG (2003) Methods of viability and vigor testing: a critical and appraisal. In: pp. 81-118. Basra AS (ed) Seed Quality, Basic Mechanisms and Agricultural Implications. CBS Publishers and Distributes, New Delhi, India.
20 . Holtekjolen Ak, Kinitz C and Knutsen SH (2006) Flavanol and bound phenolic acid contents in different barley varieties. Journal of Agricultural Food Chemistry. 54(6): 2253-2260.
21 . Maynard A (1950) Joslyn methods in food analysis. College of Agricultural Science.  Pp. 176-177.
22 . Stapper M and Fischer RA (1990) Genotype sowing date and plant spacing influence on high-yielding irrigated wheat in southern New South Wales. II. Growth, yield and nitrogen use. Australian Journal Agricultural Research. 41: 1021-1041.
23 . Williams PC and Sobering DC (1993) Comparison of commercial near infrared transmittance and reflectance instruments for analysis of whole grains and seeds. Near Infrared Spectroscopy. 1: 25-32.
24 . Xihan LI, Wensuo C, Caiying Z (2008) Relations between sowing date, seedling density and grain yield of two introduced malting barley varieties. University of Hebei, Journal of Agricultural Science. 31: 6-11.