سید عبداله حسینی چمنی؛ محمد حسین قرینه؛ عبدالمهدی بخشنده؛ امین لطفی جلال آبادی
دوره 21، شماره 2 ، تیر 1398، ، صفحه 119-130
چکیده
بهمنظور بررسی اثر دور آبیاری، قارچ مایکوریزا و کود زئولیت بر برخی صفات گیاه ماش، آزمایشی بهصورت اسپلیت- فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی95-1394 در منطقه ایذه واقع در استان خوزستان اجرا شد. عامل اصلی شامل دور آبیاری در سه سطح (هفت، 10 و 13 روز) و عامل‌های فرعی شامل تلقیح مایکوریزایی (تلقیح و عدم ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر دور آبیاری، قارچ مایکوریزا و کود زئولیت بر برخی صفات گیاه ماش، آزمایشی بهصورت اسپلیت- فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی95-1394 در منطقه ایذه واقع در استان خوزستان اجرا شد. عامل اصلی شامل دور آبیاری در سه سطح (هفت، 10 و 13 روز) و عامل‌های فرعی شامل تلقیح مایکوریزایی (تلقیح و عدم تلقیح) و زئولیت (بدون مصرف و 2 تن در هکتار) بهصورت فاکتوریل بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد تنها اثر متقابل آبیاری، مایکوریزا و زئولیت بر صفات وزن ساقه، تعداد دانه در غلاف و کارآیی مصرف آب معنیدار شد. بیشترین عملکرد دانه در دور آبیاری هفت روز در شرایط تلقیح و عدم تلقیح با قارچ و نیز دور آبیاری 10 روز در تیمار تلقیح شده با قارچ مایکوریزا مشاهده شد. استفاده از زئولیت در دور آبیاری 10 و 13 روز باعث افزایش در اکثر صفات گردید. نتایج کارآیی مصرف آب نشان داد استفاده از قارچ مایکوریزا و کود زئولیت، باعث افزایش کارآیی مصرف آب می شود بهطوریکه با افزایش دور آبیاری از هفت روز به 10 روز می‌توان با استفاده از قارچ مایکوریزا و زئولیت مانع از کاهش کارآیی مصرف آب شد. با توجه به نتایج به‌دست آمده از این پژوهش، با استفاده از قارچ مایکوریزا و کود زئولیت می‌توان فاصله آبیاری در گیاه ماش را در منطقه مورد مطالعه از هفت به 10 روز یک‌بار افزایش داد.
بهنام طهماسب پور؛ سدابه جهانبخش؛ علیرضا تاری نژاد؛ حمید محمدی؛ علی عبادی
چکیده
هدف: گندم مهم‌ترین گیاه زراعی است که حدود 20 درصد از اراضی جهان به کشت آن اختصاص‌یافته است. براساس گزارش فائو حدود 90 درصد از کشور ایران در نواحی خشک و نیمه‌خشک قرار دارد. تنش خشکی هرساله خسارت فراوانی را در محصولات زراعی ایجاد میکند و موجب کاهش 17 درصدی عملکرد میگردد؛ ازاین‌رو انجام پژوهش‌ها در زمینه بهبود مقاومت گیاهان در برابر ...
بیشتر
هدف: گندم مهم‌ترین گیاه زراعی است که حدود 20 درصد از اراضی جهان به کشت آن اختصاص‌یافته است. براساس گزارش فائو حدود 90 درصد از کشور ایران در نواحی خشک و نیمه‌خشک قرار دارد. تنش خشکی هرساله خسارت فراوانی را در محصولات زراعی ایجاد میکند و موجب کاهش 17 درصدی عملکرد میگردد؛ ازاین‌رو انجام پژوهش‌ها در زمینه بهبود مقاومت گیاهان در برابر تنش خشکی و یافتن راهکارهای مناسب بهمنظور کمینه‌ساختن تلفات آب در بخش کشاورزی از اهمیت ویژهای برخوردار است. بنابراین ارزیابی و تعیین میزان تحمل به خشکی ژنوتیپ‌های گندم نان براساس عملکرد در شرایط تنش و بدون تنش رطوبتی و بررسی اهمیت نسبی صفات ریخت‌شناسی، فنولوژیکی و فیزیولوژیکی مؤثر بر عملکرد ژنوتیپ‌های موردمطالعه بهمنظور دستیابی به معیارهایی برای انتخاب ژنوتیپ‌های پرمحصول بهمنظور استفاده در برنامه‌های به‌نژادی لازم و ضروری است. هدف این پژوهش بررسی روابط موجود بین صفات و استفاده از این روابط در گزینش ارقام پرمحصول تحت شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی در مرحله شروع گلدهی بود.
روش پژوهش: بهمنظور شناسایی همبستگی و روابط بین صفات مختلف در گندم نان، 30 ژنوتیپ بهعنوان فاکتور فرعی تحت آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه با سه تکرار در شرایط آبیاری طبیعی و تنش رطوبتی شروع گلدهی بررسی شدند. پس از اندازهگیری صفات موردمطالعه، بهمنظور بررسی روابط موجود بین عملکرد و اجزای عملکرد، با سایر صفات و بررسی اهمیت نسبی صفات مؤثر بر عملکرد ژنوتیپ‌های موردمطالعه، تجزیه واریانس، مقایسه میانگین‌ها، تجزیه خوشه‌ای و تجزیه به عاملها انجام شد.
یافتهها: تجزیه خوشه‌ای براساس کلیه صفات در شرایط نرمال و تنش کمبود آب به‌روش وارد و با استفاده از فاصله مربع اقلیدسی انجام گرفت، در تجزیه خوشه‌ای تحت شرایط نرمال، چهار گروه ایجاد شد که ژنوتیپ‌های برتر از نظر وزن دانه در گروه اول (cd-6، c-93-8، cd-3، cd-5، cd-7، cd-4، c-93-4، cd-1، cd-9، c-94-8 و c-93-6) با میانگین 93/7 گرم در واحد پنج بوته قرار گرفتند، اما تحت شرایط تنش خشکی ژنوتیپ‌های گروه دوم (میهن، اروم، c-93-3، c-94-7، c-93-9، c-94-3، c-93-8، cd-2 و c-93-7) دارای بیشترین وزن دانه (18/2 گرم در واحد پنج بوته) بودند.
نتیجهگیری: با توجه به نتایج پژوهش، دو مؤلفه اول و دوم 24/76 درصد از تغییرات کل داده‌های اولیه را توجیه کردند که صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی توانستند ارقام حساس (C-93-11 و C-93-4) و متحمل به خشکی (میهن و اروم) را از هم تفکیک نمایند. براساس نتایج تجزیه بای‌پلات، صفات سطح برگ پرچم، سرعت رشد رویشی، تعداد پنجه بارور، عملکرد دانه، تعداد دانه در سنبله و وزن هزاردانه نقش تعیین‌کننده در جداسازی ژنوتیپها تحت شرایط نرمال و تنش داشتند.
محسن سیلسپور
چکیده
به منظور تعیین حد بحرانی غلظت نیتروژن برگ کلزا و مطالعه همبستگی عملکرد واجزای عملکرد این گیاه با غلظت نیتروژن برگ، طی پژوهشی در سال 1396 در مزارع کلزای پاییزه دشت ورامین، تعداد 35 مزرعه که از نظر مدیریتی یکسان بودند و در سری غالب خاک منطقه(سری ورامین) واقع شده بودند، انتخاب و نمونه برگ از این مزارع تهیه شد. در فصل برداشت نیز از تمامی مزارع ...
بیشتر
به منظور تعیین حد بحرانی غلظت نیتروژن برگ کلزا و مطالعه همبستگی عملکرد واجزای عملکرد این گیاه با غلظت نیتروژن برگ، طی پژوهشی در سال 1396 در مزارع کلزای پاییزه دشت ورامین، تعداد 35 مزرعه که از نظر مدیریتی یکسان بودند و در سری غالب خاک منطقه(سری ورامین) واقع شده بودند، انتخاب و نمونه برگ از این مزارع تهیه شد. در فصل برداشت نیز از تمامی مزارع مورد مطالعه سه کادر یک متر مربعی، نمونه تصادفی برداشت و میانگین عملکرد دانه تعیین گردید. سپس با استفاده از روش گرافیکی کیت و نلسون، غلظت بحرانی نیتروژن برگ کلزا برای عملکرد نسبی دانه 90 درصد، 3 درصد در وزن خشک برگ تعیین گردید. روابط همبستگی معنی داری بین محتوای نیتروژن برگ کلزا به عنوان متغیر مستقل(X) با سایر صفات از جمله عملکرد دانه و اجزای عملکرد به عنوان متغیر های وابسته(Y) در سطح 35 مزرعه مطالعه شده وجود داشت. نتایج مطالعات نشان داد که عملکرد دانه کلزا تحت تاثیر محتوای نیتروژن برگ است. محتوای نیتروژن برگ کلزا با عملکرد دانه، همبستگی معنیدار داشت. معادله رگرسیون این همبستگی از تابع درجه دوم با ضریب تبیین 97/0 پیروی می‌کرد. عملکرد نسبی دانه کلزا تنها تا غلظت 36/4 درصد نیتروژن برگ افزایش یافت و از آن به بعد، افزایش محتوای نیتروژن برگ، تاثیری بر افزایش عملکرد دانه نداشت.
امیر هوشنگ جلالی؛ احمد موسی پور گرجی
چکیده
وقوع تنش‌های رطوبتی ناخواسته از جمله عوامل افت عملکرد سیب‌زمینی در سال‌های اخیر بوده است. بهمنظور بررسی تأثیر تنش رطوبتی بر عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم سیب‌زمینی، پژوهشی در سال 1398 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی رزوه، واقع در شهرستان چادگان انجام شد. برای انجام پژوهش از آزمایش کرتهای یک بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی ...
بیشتر
وقوع تنش‌های رطوبتی ناخواسته از جمله عوامل افت عملکرد سیب‌زمینی در سال‌های اخیر بوده است. بهمنظور بررسی تأثیر تنش رطوبتی بر عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم سیب‌زمینی، پژوهشی در سال 1398 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی رزوه، واقع در شهرستان چادگان انجام شد. برای انجام پژوهش از آزمایش کرتهای یک بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار استفاده شد. دو تیمار آبیاری کامل براساس رطوبت در حد ظرفیت مزرعه و آبیاری معادل 75 درصد آبیاری کامل در طول دوره رشد بهعنوان کرتهای اصلی و سه رقم سیب‌زمینی مارفونا، آگریا و آتوسا بهعنوان کرتهای فرعی در نظر گرفته شدند. همه کرتهای آزمایشی در مرحله استقرار و غده‌دهی بهترتیب 2 و 1 نوبت آبیاری کامل شدند. تأثیر برهم‌کنش تیمار آبیاری و رقم بر صفات عملکرد کل، عملکرد غیر قابل فروش و عملکرد قابل فروش در سطح یک درصد و برای سایر صفات در سطح پنج درصد از نظر آماری معنیدار بود. رقم آتوسا در شرایط تنش خشکی نسبت به دو رقم مارفونا و اگریا بهترتیب 3/40 و 1/40 درصد عملکرد قابل فروش بیشتری تولید نمود. شاخص بهره‌وری آب در شرایط تنش رطوبتی بهترتیب برای ارقام مارفونا، آگریا و آتوسا برابر با 82/4، 02/5 و 53/6 کیلوگرم غده به‌ازای هر مترمکعب آب بود. با توجه به برتری کمی و کیفی رقم آتوسا در شرایط تنش رطوبتی و آبیاری کامل، این رقم میتواند در منطقه موردمطالعه جایگزین ارقام رایج شود.
پریسا شیخ زاده؛ غلام بهزاد؛ ناصر زارع؛ میترا رستمی
چکیده
هدف: با توجه به صدمات ناشی از سرما و یخبندان در مناطق معتدل و سرد، استفاده از راهکارهای افزایش‌دهنده تحمل به سرما برای افزایش بقای زمستانی و استقرار گیاهچه‌ها اهمیت دارد.روش پژوهش: بهمنظور بررسی تأثیر کاربرد نانوسلنیوم در بهبود شاخص‌های فتوسنتزی، صفات بیوشیمیایی و افزایش تحمل به سرمای کلزای پاییزه، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای ...
بیشتر
هدف: با توجه به صدمات ناشی از سرما و یخبندان در مناطق معتدل و سرد، استفاده از راهکارهای افزایش‌دهنده تحمل به سرما برای افزایش بقای زمستانی و استقرار گیاهچه‌ها اهمیت دارد.روش پژوهش: بهمنظور بررسی تأثیر کاربرد نانوسلنیوم در بهبود شاخص‌های فتوسنتزی، صفات بیوشیمیایی و افزایش تحمل به سرمای کلزای پاییزه، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 98-1397 انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل محلولپاشی غلظتهای نانوسلنیوم (صفر (شاهد)، 25 و 50 میلی‌گرم در لیتر) در مرحله 8-6 برگی بود.یافته ها: نتایج نشان داد محلولپاشی بوته‌های کلزا با غلظتهای مختلف نانوسلنیوم موجب افزایش معنیدار محتوای نسبی آب برگ، رنگیزه‌های فتوسنتری، فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی، بقای زمستانه بوته‌ها و عملکرد دانه گردید. بیشترین محتوای نسبی آب برگ، فلورسانس بیشینه (Fm)، حداکثر کارایی کوانتومی فتوسیستم II (Fv/Fm)، فلورسانس متغیر (Fv)، محتوای پرولین و فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و پراکسیداز در بوته‌های محلول‌پاشی‌شده با 50 میلی‌گرم در لیتر نانوسلنیوم به‌دست آمد. نانوسلنیوم از طریق افزایش میزان Fv/Fm، فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی و میزان اسید‌آمینه پرولین، موجب افزایش درصد زنده‌مانی بوته‌های کلزا به میزان 18/7 تا 94/8 درصد شد. محلولپاشی بوته‌های کلزا با غلظتهای 25 و 50 میلی‌گرم در لیتر نانوسلنیوم سبب افزایش عملکرد دانه بهترتیب به میزان 10/28 و 19/34 درصد در مقایسه با تیمار شاهد (بدون محلولپاشی) شد.نتیجه گیری: بهطور کلی نتایج نشان داد که کاربرد نانوسلنیوم با غلظت 50 میلی‌گرم در لیتر تأثیر مثبت و معنیداری بر صفات بیوشیمیایی و شاخص‌های فتوسنتزی کلزا داشت که این موضوع سبب شد تا تحمل به سرما در بوته‌های کلزا افزایش یابد.
سمیه کرمی؛ سید علی محمد مدرس ثانوی؛ فائزه قناتی؛ مهرداد مرادی قهدریجانی
چکیده
بهمنظور بررسی آثار تنش کمبود آب و محلولپاشی روی بر عملکرد، کیفیت دانه، بنیۀ بذور و محتوای عنصر روی اندامهای مختلف ارقام سویا، آزمایشی بهصورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. عامل اصلی شامل تنش کمآبی در سه سطح (بدون تنش، تنش در مرحلۀ رشد رویشی و تنش در مرحلۀ رشد زایشی)، و عامل ...
بیشتر
بهمنظور بررسی آثار تنش کمبود آب و محلولپاشی روی بر عملکرد، کیفیت دانه، بنیۀ بذور و محتوای عنصر روی اندامهای مختلف ارقام سویا، آزمایشی بهصورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. عامل اصلی شامل تنش کمآبی در سه سطح (بدون تنش، تنش در مرحلۀ رشد رویشی و تنش در مرحلۀ رشد زایشی)، و عامل فرعی از ترکیب دو رقم L17 و کلارک 63 و سه سطح محلولپاشی در سه سطح (بدون محلولپاشی، محلولپاشی آب مقطر و محلولپاشی سولفات روی) به‌دست آمد. نتایج نشان داد که صفات بررسی‌شده، تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفتند. تنش کمآبی در هر دو مرحلۀ رویشی و زایشی سبب کاهش عملکرد دانه، مقدار عنصر روی اندامهای مختلف گیاه، درصد پروتئین و روغن دانه و شاخص قدرت گیاهچۀ سویا شد، اما درصد بذور سخت را در مراحل رویشی و زایشی بهترتیب 189 و 472 درصد افزایش داد. رقم کلارک 63 مقاومت بیشتری تحت تنش کمآبی داشت. بیشترین کاهش عملکرد دانه در وضعیت تنش در مرحلۀ رشد زایشی مشاهده شد. محلولپاشی روی بهترتیب عملکرد دانه، محتوای عنصر روی دانه، مقدار پروتئین دانه و شاخص قدرت گیاهچه را 34، 26، 5 و 38 درصد افزایش داد، اما درصد روغن دانه و بذور سخت را بهترتیب 4 و 58 درصد کاهش داد. محلولپاشی عنصر روی، رقم L17 را بیشتر از کلارک 63 تحت تأثیر قرار داد و عملکرد آن را فزونی بخشید.
علی احسانی پور؛ حمید عباس دخت؛ منوچهر قلی پور؛ علیرضا ابدالی مشهدی
چکیده
به منظور بررسی بهره‌وری آب، درصد بریکس، قطر میانگره، وزن خشک ریشه و ارتفاع ساقه نیشکر و میزان کلروفیل در برگ لگوم‌ها در کشت مخلوط نیشکر با گیاهان لگوم، آزمایشی در سال زراعی 96-1395 در دو مکان در استان خوزستان بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با 14 تیمار و چهار تکرار به اجرا در آمد. تیمارها شامل: خالص نیشکر، خالص سویا، خالص لوبیا چشم ...
بیشتر
به منظور بررسی بهره‌وری آب، درصد بریکس، قطر میانگره، وزن خشک ریشه و ارتفاع ساقه نیشکر و میزان کلروفیل در برگ لگوم‌ها در کشت مخلوط نیشکر با گیاهان لگوم، آزمایشی در سال زراعی 96-1395 در دو مکان در استان خوزستان بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با 14 تیمار و چهار تکرار به اجرا در آمد. تیمارها شامل: خالص نیشکر، خالص سویا، خالص لوبیا چشم بلبلی، خالص سویا + تلقیح با رایزوبیوم، خالص لوبیا چشم بلبلی + تلقیح با رایزوبیوم، خالص نیشکر + تلقیح با قارچ میکوریزا، مخلوط نیشکر و لوبیا، مخلوط نیشکر و سویا، مخلوط نیشکر و لوبیا چشم بلبلی + تلقیح با رایزوبیوم، مخلوط نیشکر و سویا + تلقیح با رایزوبیوم، مخلوط نیشکر + تلقیح با میکوریزا و لوبیا چشم بلبلی، مخلوط نیشکر + تلقیح با میکوریزا و سویا، مخلوط نیشکر + تلقیح با میکوریزا و سویا + تلقیح با رایزوبیوم و مخلوط نیشکر + تلقیح با میکوریزا و لوبیا چشم بلبلی + تلقیح با رایزوبیوم بودند. نتایج نشان دادند بیشترین مقدار بهره‌وری آب، ارتفاع ساقه، قطر میانگره در وسط ساقه و پایین ساقه، وزن خشک ریشه و درصد بریکس عصاره‌ی ساقه در نیشکر مربوط به تیمار کشت مخلوط نیشکر (تلقیح شده با قارچ) به‌همراه لوبیا (تلقیح شده با باکتری) بود که به ترتیب 31/61 درصد، 16/14 درصد، 32/42 درصد، 28/35 درصد، 8/89 درصد، 8/31 درصد بیشتر از خالص نیشکر بود. میکوریزا با نیشکر هم‌زیستی مثبت داشت و زمانی که میکوریزا و لوبیا همزمان در یک تیمار حضور داشتند اثر هم افزایی آنها روی صفات مورد ارزیابی مثبت بود.
سجاد فتاحی؛ مهدی صیدی؛ محمد جواد زارع
چکیده
بهمنظور بررسی پاسخ‌های فیزیولوژیک و مورفولوژیک گیاهان کاهو تلقیح شده\نشده با قارچ Piriformospora indica تحت تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه اجرا گردید. فاکتور اول شامل تلقیح یا عدم تلقیح بذور با قارچ و فاکتور دوم شامل سه سطح شوری آب آبیاری (آب معمولی با هدایت الکتریکی هشت دهم ...
بیشتر
بهمنظور بررسی پاسخ‌های فیزیولوژیک و مورفولوژیک گیاهان کاهو تلقیح شده\نشده با قارچ Piriformospora indica تحت تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه اجرا گردید. فاکتور اول شامل تلقیح یا عدم تلقیح بذور با قارچ و فاکتور دوم شامل سه سطح شوری آب آبیاری (آب معمولی با هدایت الکتریکی هشت دهم دسی‌زیمنس بر متر بهعنوان شاهد و آب شور با هدایت الکتریکی چهار و هشت دسی‌زیمنس بر متر) بود. تنش شوری به طور معنیداری اکثر صفات رشدی را کاهش داد و P. indica موجب تخفیف اثرات مضر شوری گردید. افزایش وزن تر شاخساره و سطح برگ برای گیاهان تلقیح شده با P. indica به‌دست آمد. این گیاهان خسارت برگی کمتری در شرایط تنش نشان دادند. تلقیح با قارچ بهطور معنیداری حجم و طول ریشه را در مقایسه با گیاهان شاهد افزایش داد. گیاهان تلقیح شده دارای بیشترین غلظت پرولین، رنگدانه‌های فتوسنتزی و فعالیت آنزیم کاتالاز در برگ نسبت به گیاهان شاهد بودند. کمترین نشت یونی در گیاهان تلقیح شده با P. indica در هدایت الکتریکی 4 دسی‌زیمنس بر متر مشاهده شد. این نتایج بیانگر سودمندی قارچ P. indica در تولید گیاه کاهو تحت تنش شوری تا سطح چهار دسی‌زیمنس بر متر میباشد. اما، در شوری هشت دسی‌زیمنس بر متر تلقیح با این قارچ، نتایج مطلوبی در پی نداشت.
حامد نریمانی؛ رئوف سید شریفی؛ فاطمه اقایی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر محلولپاشی و مصرف خاکی روی بر وزن دانه و برخی صفات بیوشیمیایی گندم (Triticum aestivum L.) در شرایط شوری خاک، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 98-1397 اجرا شد. فاکتورهای موردبررسی شامل سطوح شوری خاک (سطح شاهد و اعمال شوریهای 30، 60 و ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر محلولپاشی و مصرف خاکی روی بر وزن دانه و برخی صفات بیوشیمیایی گندم (Triticum aestivum L.) در شرایط شوری خاک، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 98-1397 اجرا شد. فاکتورهای موردبررسی شامل سطوح شوری خاک (سطح شاهد و اعمال شوریهای 30، 60 و 90 میلی‌مولار در خاک) و چهار روش کاربرد روی (شاهد یا عدم کاربرد روی، مصرف خاکی سولفات‌روی، محلولپاشی نانواکسیدروی و مصرف خاکی و محلولپاشی روی) بود. نتایج نشان داد که کاربرد همزمان مصرف خاکی سولفات‌روی و محلولپاشی نانواکسیدروی در شوری 90 میلی‌مولار خاک، بهطور معنیداری فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، پراکسیداز، محتوای آنتوسیانین، پرولین و قندهای محلول را بهترتیب 24/20، 68/17، 16/13، 88/32 و 08/14 درصد نسبت به عدم کاربرد روی در شرایط شوری 90 میلی‌مولار خاک افزایش داد. همچنین، کاربرد همزمان مصرف خاکی سولفات‌روی و محلولپاشی نانواکسیدروی در شرایط عدم اعمال شوری، محتوای پراکسید هیدروژن و مالون‌دی‌آلدهید در مقایسه با عدم کاربرد روی در بالاترین سطح از شوری خاک کاهش داد. کاربرد همزمان مصرف خاکی سولفات‌روی و محلولپاشی نانواکسیدروی تحت شرایط عدم اعمال شوری دارای بیشترین وزن دانه (016/1 گرم در بوته) نسبت به کاربرد این ترکیب تیماری در سایر سطوح شوری بود. بهنظر میرسد که کاربرد همزمان مصرف خاکی سولفات‌روی و محلولپاشی نانواکسیدروی میتواند وزن دانهی گندم در شرایط شوری را، بهدلیل بهبود صفات بیوشیمیایی افزایش دهد.
فرشته کامیاب
چکیده
این آزمایش به منظور بررسی اثر پلیآمینها برحفظ کیفیت و افزایش عمر گلجایی گل شاخه بریده میخک رقم ʼرد کورسا ʻدر آزمایشگاه باغبانی دانشگاه آزاد رفسنجان انجام گرفت. بدین‌منظور، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی به منظور مقایسه فاکتورهای اسپرمیدین در سطوح 5/0، 1 و 2 میلی‌مولار، پوترسین در سطوح 1، 2 و 3 میلی‌مولار و اسپرمین در سطوح ...
بیشتر
این آزمایش به منظور بررسی اثر پلیآمینها برحفظ کیفیت و افزایش عمر گلجایی گل شاخه بریده میخک رقم ʼرد کورسا ʻدر آزمایشگاه باغبانی دانشگاه آزاد رفسنجان انجام گرفت. بدین‌منظور، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی به منظور مقایسه فاکتورهای اسپرمیدین در سطوح 5/0، 1 و 2 میلی‌مولار، پوترسین در سطوح 1، 2 و 3 میلی‌مولار و اسپرمین در سطوح 1، 2 و 3 میلی‌مولار با شاهد به صورت محلولپاشی بر روی شاخه‌های گل بریده در 10 تیمار و سه تکرار انجام پذیرفت. عمر گلجایی و پارامترهای مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی مختلف اندازهگیری شدند. کلیه تیمارهای پلی‌آمین در مقایسه با شاهد بهطور معنیداری ماندگاری گلها را افزایش و از طرف دیگر، میزان اتیلن تولید شده را کاهش دادند. تیمار اسپرمیدین 2 میلی‌مولار باعث بالاترین عمر گلجایی و کمترین تولید اتیلن شد، بهطوریکه پس از 10 روز نگهداری، گلها در این تیمار دارای کیفیت خوبی بودند. کلیه تیمارها باعث افزایش معنیداری در قطر گلها و میزان جذب محلول شدند و تیمار اسپرمیدین 2 میلی‌مولار مؤثرترین تیمار بود. اسپرمیدین 1 و 2 میلی‌مولار تنها تیمارهایی بودند که درصد ماده خشک در گلها را بهطور معنیدار حفظ کردند. بیشترین میزان صفات فیزیولوژیکی نظیر مواد جامد محلول، پروتئین و کلروفیل در اثر کاربرد اسپرمیدین 2 میلی‌مولار مشاهده شد. بنابراین، باتوجه به نتایج این آزمایش تیمار اسپرمیدین 2 میلی‌مولار بهترین تیمار به منظور افزایش عمر گلجایی گل بریده میخک ʼرد کورساʻ پیشنهاد میشود.
عذرا سادات خاتمیان؛ سید علی محمد مدرس ثانوی؛ بتول مهدوی؛ سید علی علوی اصل؛ یونس شرقی
چکیده
به منظور بررسی اثر کیتوزان با غلظتهای 5/0 (C1)، 1/0(C2) ، 05/0 (C3) و 01/0 (C4) درصد وزنی، شاهد آب (C5) و شاهد اسید استیک (C6) بر صفات فیزیولوژیک و مورفولوژیک جوانهزنی دو رقم ’بومی‘ (V1) و ’اصلاح شده SZK-1‘ (V2) گیاه دارویی بادرشبی (با نام علمی Dracocephalum moldavica L.) تحقیق حاضر به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی، در ژرمیناتور آزمایشگاه زراعت ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر کیتوزان با غلظتهای 5/0 (C1)، 1/0(C2) ، 05/0 (C3) و 01/0 (C4) درصد وزنی، شاهد آب (C5) و شاهد اسید استیک (C6) بر صفات فیزیولوژیک و مورفولوژیک جوانهزنی دو رقم ’بومی‘ (V1) و ’اصلاح شده SZK-1‘ (V2) گیاه دارویی بادرشبی (با نام علمی Dracocephalum moldavica L.) تحقیق حاضر به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی، در ژرمیناتور آزمایشگاه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، در سال 1392 اجرا شد. اثر متقابل تیمارهای آزمایشی تأثیر معنیداری بر طول ریشهچه، وزن خشک ساقهچه، میزان پروتئین و فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز دارد. C2V2 و C6V1 با اختلاف 52/1 میلیمتر بیشترین و کمترین طول ریشهچه را نشان دادند. همچنین C2میزان پروتئین رقم ’بومی‘ را نسبت به C5 افزود. غلظتهای بالای کیتوزان (C1وC2) توانست فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز رقم ’اصلاح شده‘ را نسبت به C5 افزایش دهد. لذا، کیتوزان میتواند برخی خصوصیات جوانهزنی ارقام بادرشبی را افزایش دهد که در این میان، رقم ’اصلاح شده‘ واکنش بهتری به این ماده آلی نشان داد.
ابراهیم مرشدی؛ محمد حسین قرینه؛ احمد کوچک زاده؛ عبدالمهدی بخشنده
چکیده
آزمایشی جهت بررسی اثر باکتری‌های باسیلوس و سودوموناس بر عملکرد کمی و کیفی و راندمان مالت‌سازی ارقام مختلف جو در شرایط دیم در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ایلام در سال‌های زراعی 1396و 1397 اجرا شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. فاکتورهای موردبررسی شامل ارقام جو در سه ...
بیشتر
آزمایشی جهت بررسی اثر باکتری‌های باسیلوس و سودوموناس بر عملکرد کمی و کیفی و راندمان مالت‌سازی ارقام مختلف جو در شرایط دیم در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ایلام در سال‌های زراعی 1396و 1397 اجرا شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. فاکتورهای موردبررسی شامل ارقام جو در سه سطح (به‌رخ، گریس و سرارود1) بهعنوان فاکتور اول و تلقیح بذر با سویه باکتری‌های محرک رشد و کود شیمیایی در هشت سطح (شاهد، کود کامل (براساس توصیه مزرعه ای)، باکتری سودوموناس، باکتری باسیلوس، ترکیب دو باکتری سودوموناسو باسیلوس، باکتری سودوموناس+ نصف کود، باکتری باسیلوس+ نصف کود و ترکیب دو باکتری سودوموناس و باسیلوس+ نصف کود) بهعنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که همه صفات موردبررسی (غیر از راندمان مالت‌سازی) علاوه بر اثرات اصلی، تحت تأثیر برهم‌کنش سال در رقم در باکتری قرار گرفتند، این در حالی بود که راندمان مالت‌سازی تحت تأثیر اثر متقابل رقم در باکتری قرار گرفت. نتایج بیانگر آن بود که از نظر تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در واحد سطح و عملکرد دانه در هر دو سال، تیمار ترکیب باکتری‌ها+ نصف کود در رقم گریس بهترتیب با میانگینهای 31، 390، 5294 کیلوگرم در هکتار در سال اول و میانگینهای 35، 400 و 6222 کیلوگرم در هکتار در سال دوم بالاترین مقدار را به خود اختصاص دادند. همچنین بالاترین راندمان مالت‌سازی (5/95 درصد) در تیمار ترکیب باکتری‌ها در رقم به‌رخ مشاهده شد.
حمیده ایگدری؛ ابراهیم گنجی مقدم؛ احمد اصغر زاده
چکیده
سرو نقره‌ای (L. Cupressus arizonica) و سرو بادبزنی (Thuja orientalis L.) از مهم‌ترین درختان همیشه‌سبز زینتی مورد استفاده در فضای سبز شهری می‌باشند. این مطالعه با هدف بررسی تحمل به انجماد این دو گونه گیاهی در شرایط کنترل‌شده در دو آزمایش مستقل با هشت سطح دمایی (شاهد، 10-، 15-، 20-، 25-، 30-، 35-، 40- درجه سانتی‌گراد) در قالب طرح کاملاً تصادفی اجرا گردید. ...
بیشتر
سرو نقره‌ای (L. Cupressus arizonica) و سرو بادبزنی (Thuja orientalis L.) از مهم‌ترین درختان همیشه‌سبز زینتی مورد استفاده در فضای سبز شهری می‌باشند. این مطالعه با هدف بررسی تحمل به انجماد این دو گونه گیاهی در شرایط کنترل‌شده در دو آزمایش مستقل با هشت سطح دمایی (شاهد، 10-، 15-، 20-، 25-، 30-، 35-، 40- درجه سانتی‌گراد) در قالب طرح کاملاً تصادفی اجرا گردید. در این پژوهش میزان پرولین، نشت یونی، تغییرات کربوهیدرات (از نمونههای برگی) و رشد مجدد مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با کاهش دما محتوی پرولین و نشت یونی در هر دو گونه افزایش یافت. با کاهش دما کاهش چشمگیری در رشد مجدد هر دو گونه مشاهده شد، بهطوریکه در 30- و20- درجه سانتی‌گراد بهترتیب در سرو‌بادبزنی و نقره‌ای هیچگونه رشد مجددی مشاهده نشد. مقادیر کربوهیدرات محلول در سرو بادبزنی با کاهش دما افزایش کم و غیرمعنیدار ولی در سرو نقره‌ای بهطور معنیداری کاهش یافت. همبستگی منفی معنیدار بین رشد مجدد و دما در سرو‌بادبزنی (895/0-) و نقره‌ای (646/0-) مشاهده شد. سرو‌نقره‌ای نسبت به یخزدگی حساستر از و سرو بادبزنی بود.
طیبه رستمی؛ سعیده ملکی فراهانی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر تلقیح قارچ مایکوریزا و مویان بر خصوصیات علوفهای گیاه ذرت تحت شرایط کمآبیاری، آزمایش بهصورت کرت خردشده فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد در سال زراعی 1396-1395 انجام شد. کرتهای اصلی شامل رژیمهای کمآبیاری در سه سطح (30، 60 و 90 درصد تخلیه ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر تلقیح قارچ مایکوریزا و مویان بر خصوصیات علوفهای گیاه ذرت تحت شرایط کمآبیاری، آزمایش بهصورت کرت خردشده فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد در سال زراعی 1396-1395 انجام شد. کرتهای اصلی شامل رژیمهای کمآبیاری در سه سطح (30، 60 و 90 درصد تخلیه آب قابل استفاده) و کرتهای فرعی شامل قارچ مایکوریزا (کاربرد و عدم کاربرد قارچ مایکوریزا) و مویان (کاربرد و عدم کاربرد مویان) بودند. تجزیه داده‌ها نشان داد که کمآبیاری، تلقیح با قارچ مایکوریزا و کاربرد مویان اثر معنیداری بر صفات پروتئین، ماده خشک قابل هضم، قندهای محلول، درصد دیواره سلولی، فیبرهای شسته‌شده با شوینده خنثی، وزن خشک علوفه و کارایی مصرف آب داشت. نتایج نشان داد که با افزایش درصد تخلیه آب قابل استفاده و کاربرد مایکوریزا درصد پروتئین، درصد کربوهیدرات‌های محلول در آب، درصد فیبرهای شسته‌شده با شوینده‌های اسیدی در مقایسه با شاهد بهترتیب 24/39، 64/30 و 39 درصد افزایش نشان دادند. کاربرد مویان بر درصد فیبرهای شسته‌شده با شوینده‌های خنثی معنیدار نبود. همزمان با افزایش سطوح تنش کمآبیاری وزن خشک علوفه کاهش یافته و بیشترین وزن خشک علوفه (400 گرم در بوته) در شرایط آبیاری کامل و کاربرد مویان و مایکوریزا مشاهده شد. نتایج همچنین نشان داد که با افزایش شدت تخلیه آب قابل استفاده، کاربرد مویان و تلقیح با قارچ مایکوریزا افزایشی 97 درصدی در کارایی مصرف آب نسبت به شاهد مشاهده شد.
مجتبی خزائی؛ علیرضا تاب
چکیده
بهمنظور بررسی اثر شبدر ایرانی (Trifolium resupinatum L.) بهعنوان گیاه پوششی در کنترل علفهایهرز کلزای پاییزه، آزمایشی بصورت مزرعه‌ای در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1397-1396 در کیلومتر 35 نهاوند اجرا شد. شش تیمار شامل کاشت کلزای خالص (با و بدون علف هرز) و کلزا همراه با 25، 50، 75 و 100 درصد میزان کشت مطلوب شبدر (50 کیلوگرم در هکتار) ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر شبدر ایرانی (Trifolium resupinatum L.) بهعنوان گیاه پوششی در کنترل علفهایهرز کلزای پاییزه، آزمایشی بصورت مزرعه‌ای در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1397-1396 در کیلومتر 35 نهاوند اجرا شد. شش تیمار شامل کاشت کلزای خالص (با و بدون علف هرز) و کلزا همراه با 25، 50، 75 و 100 درصد میزان کشت مطلوب شبدر (50 کیلوگرم در هکتار) به صورت افزایشی بودند. نتایج نشان داد که کاربرد گیاه پوششی اثر معنی داری در کاهش تراکم و وزن خشک علفهایهرز در مقایسه با شاهد (تداخل تمام فصل با علف‌های هرز) دارد. بهطوریکه تیمارهای کلزا+25، 50، 75 و 100 درصد تراکم مطلوب شبدر ایرانی توانست تراکم علفهایهرز را به ترتیب 63، 66، 80، 91 درصد کاهش دهد. تیمارهای یاد شده به ترتیب سبب 35، 51، 58، 75 درصد کاهش وزن خشک علف های‌هرز شدند. عملکرد دانه در تیمارهای کلزا به همراه شبدر پایین تر از تیمار کلزای خالص بدون علف‌هرز بود اما در تیمارهای کلزا+75 و 100 درصد شبدر بالاتر از تیمار کلزای آلوده به علف‌هرز بود بهطوریکه نسبت برابری زمین در این تیمارها به ترتیب 92/0 و 09/1 بودند. همچنین محتوی روغن در تمام تیمارهای کلزا به همراه شبدر با تیمار کلزای خالص بدون علف‌هرز برابر و بالاتر از تیمار کلزای آلوده به علف‌هرز بود. در نتیجه استفاده از شبدر ایرانی بهمراه کلزا میتواند بهعنوان یک استراتژی کارا در مدیریت غیرشیمیایی علفهایهرز مورد توجه قرارگیرد که ممکن است منجر به خدمات اکوسیستمی نظیر تثبیت نیتروژن و افزایش ماده آلی خاک نیز شود.
مریم نیازی اردکانی؛ وحید براتی؛ حمیدرضا بوستانی؛ احسان بیژن زاده
چکیده
این پژوهشی در مزرعه تحقیقاتی اگرواکولوژی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب – دانشگاه شیراز در سال زراعی 97-1396 انجام شد. آزمایش بهصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارها در این پژوهش شامل: دو سطح آبیاری بهعنوان عامل اصلی [1- مطلوب: آبیاری بر اساس نیاز آبی گیاه تا مرحله رسیدگی فیزیولوژیک ...
بیشتر
این پژوهشی در مزرعه تحقیقاتی اگرواکولوژی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب – دانشگاه شیراز در سال زراعی 97-1396 انجام شد. آزمایش بهصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارها در این پژوهش شامل: دو سطح آبیاری بهعنوان عامل اصلی [1- مطلوب: آبیاری بر اساس نیاز آبی گیاه تا مرحله رسیدگی فیزیولوژیک و 2- تنش آبی: آبیاری بر اساس نیاز آبی گیاه تا انتهای مرحله‌ی گلدهی (قطع آبیاری پس از مرحله گلدهی)] بود. همچنین، عامل‌های فرعی شامل دو سطح بقایای گیاهی [1- حذف بقایا و 2- برگرداندن 30 درصد بقایای گیاهی (کاه گندم) به خاک] و چهار منبع کودی [1- شاهد: صفر کیلوگرم نیتروژن بر هکتار، 2- کود نیتروژن: کاربرد 100 کیلوگرم نیتروژن بر هکتار 3- کود تلفیقی: استفاده از باکتری آزوسپیریلوم (Azospirillum brasilense) و نیتروژن به مقدار 50 کیلوگرم نیتروژن بر هکتار و 4- کود زیستی: تلقیح بذرها با باکتری آزوسپیریلوم] بود. نتایج نشان داد که قطع آبیاری پس از گلدهی سبب کاهش معنیدار میزان جذب عناصر توسط اندام هوایی و دانه جو شد. همه منابع کودی سبب افزایش جذب عناصر کم‌مصرف به‌ویژه در شرایط مطلوب رطوبتی شدند. در بین تیمارهای کاربردی، تیمار تلفیقی در جذب عناصر کم‌مصرف مؤثرتر بود. همچنین، بیشترین عملکرد دانه در تیمار آبیاری مطلوب و تنش آبی به‌واسطه‌ی استفاده تلفیقی از کود نیتروژن و باکتری به دست آمد.
راحله قلعه قافی؛ حسین حاجی ابایی؛ فتحیه نبهانی؛ سالویا محمدپور؛ زهرا اردنجی کلاته سیاهدشت
چکیده
هدف: این مطالعه، با هدف بررسی تأثیر مایه‌کوبی قارچ میکوریزای آربوسکولار (Rhizophagus irigularis) و ریزوباکتری (Pseudomonas fluorescens) بر ذرت در شرایط مختلف کوددهی انجام شد.روش پژوهش: این آزمایش بهصورت گلخانه‌ای در سال 1397 طی دو آزمایش انجام شد. هدف از آزمایش اول مقایسه مایه‌کوبی مرسوم خاک با مایه‌کوبی بذرمال و هدف از آزمایش دوم نیز ارزیابی رشد ذرت ...
بیشتر
هدف: این مطالعه، با هدف بررسی تأثیر مایه‌کوبی قارچ میکوریزای آربوسکولار (Rhizophagus irigularis) و ریزوباکتری (Pseudomonas fluorescens) بر ذرت در شرایط مختلف کوددهی انجام شد.روش پژوهش: این آزمایش بهصورت گلخانه‌ای در سال 1397 طی دو آزمایش انجام شد. هدف از آزمایش اول مقایسه مایه‌کوبی مرسوم خاک با مایه‌کوبی بذرمال و هدف از آزمایش دوم نیز ارزیابی رشد ذرت مایه‌کوبی‌شده با قارچ میکوریزا و ریزوباکتری‌های محرک رشد گیاه از طریق بذرمال در سه سطح تیمار با محلول غذایی هوگلند (شاهد، 80 و 100 درصد حجمی محلول هوگلند) بود. در هر دو آزمایش، 70 روز پس از تلقیح بذر، یک گرم از ریشه‌های ذرت و خاک چسبیده به آن نمونه‌برداری‌شده و استخراج DNA موجود در ریزوسفر ذرت انجام شد.یافتهها: در آزمایش اول اختلاف معنیداری بین مایه‌کوبی مرسوم خاک با مایه‌کوبی بذرمال از نظر وزن خشک ساقه و ریشه، درصد کلونیزاسیون طولی ریشه، فراوانی آربوسکول، فراوانی وزیکول و غلظت عناصر مشاهده نشد. در آزمایش دوم و در شرایط کوددهی کامل، مایه‌کوبی توسط قارچ، باعث افزایش معنیدار غلظت نیتروژن، فسفر، پتاسیم و روی (بهترتیب 1/18، 5/3، 56 و 0/46 میلی‌گرم بر کیلوگرم) نسبت به تیمار شاهد (بهترتیب 6/12، 1/3، 6/39 و 4/24 میلی‌گرم بر کیلوگرم) و روش مایه‌کوبی بذرمال باکتری باعث افزایش معنیدار منیزیم، روی و منگنز (بهترتیب 0/2، 6/42 و 145 میلی‌گرم بر کیلوگرم) نسبت به تیمار شاهد شد (بهترتیب 0/1، 4/24 و 60 میلی‌گرم بر کیلوگرم).نتیجهگیری: بذرمال میتواند شیوه جدیدی در مایه‌کوبی مقیاس وسیع میکروارگانیزم‌های مفید در تولید ذرت به‌حساب آید.
سید حمیدرضا رمضانی
چکیده
بهمنظور بررسی اثر کشت مخلوط بر ویژگی‌های مورفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد ارقام مختلف تریتیکاله، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 98-1397 در مزارع تحقیقاتی دانشکده کشاورزی سرایان به انجام رسید. تیمارهای آزمایشی شامل 12 الگوی کشت خالص و کشت مخلوط از سه رقم پاژ، سناباد و ژوالینو (کشت خالص پاژ، کشت ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر کشت مخلوط بر ویژگی‌های مورفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد ارقام مختلف تریتیکاله، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 98-1397 در مزارع تحقیقاتی دانشکده کشاورزی سرایان به انجام رسید. تیمارهای آزمایشی شامل 12 الگوی کشت خالص و کشت مخلوط از سه رقم پاژ، سناباد و ژوالینو (کشت خالص پاژ، کشت خالص سناباد، کشت خالص ژوالینو، 50% پاژ+ 50% سناباد، 50% ژوالینو+ 50% سناباد، ترکیب 33% ارقام، 70% پاژ+ 30% سناباد، 30% پاژ+ 70% سناباد، 70% ژوالینو+ 30% سناباد، 30% ژوالینو+ 70% سناباد، 70% پاژ+ 30% ژوالینو و 30% پاژ+ 70% ژوالینو) بودند. نتایج نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته و عملکرد کاه تحت کشت خالص رقم سناباد به‌دست آمد و بیشترین مقادیر طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در بوته، وزن 1000 دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت در کشت خالص رقم پاژ و کشت مخلوط 70% پاژ+ 30% ژوالینو حاصل شدند. علاوه بر این، بیشترین عملکرد بیولوژیک و محتوای کلروفیل برگ به ترتیب تحت کاربرد تیمارهای کشت مخلوط پاژ 30%+ سناباد 70% و پاژ 70%+ ژوالینو 30% به ثبت رسیدند. در برآورد نسبت برابری زمین نیز مشاهده شد که تیمارهای کشت مخلوط پاژ 70%+ سناباد 30%، پاژ 30%+ سناباد 70% و پاژ 70%+ سناباد 30% دارای LER بالاتری (در هر سه تیمار 9/1LER=) نسبت به سایر تیمارها بودند. به‌طورکلی، با توجه به نتایج به‌دست‌آمده از پژوهش حاضر و بیش‌تربودن نسبت برابری زمین در کشت مخلوط پاژ 70%+ ژوالینو 30% نتیجهگیری میشود که کشت مخلوط مذکور میتواند جایگزین کشت خالص تریتیکاله گردد.
مهسا زارعی؛ محمود رضا تدین؛ علی تدین
چکیده
پژوهشی مزرعه‌ای به منظور بررسی اجزای عملکرد و درصد روغن گیاه شاهدانهتحت تیمارهای مختلف کود زیستی و شرایط آب و خاک شور انجام گرفت. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در منطقة شمال‌شرق شهر اصفهان در سال ١٣٩١ اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه اکوتیپ شاهدانة ‘اصفهان’، ‘ شیراز’ و ‘مشهد’ بهعنوان ...
بیشتر
پژوهشی مزرعه‌ای به منظور بررسی اجزای عملکرد و درصد روغن گیاه شاهدانهتحت تیمارهای مختلف کود زیستی و شرایط آب و خاک شور انجام گرفت. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در منطقة شمال‌شرق شهر اصفهان در سال ١٣٩١ اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه اکوتیپ شاهدانة ‘اصفهان’، ‘ شیراز’ و ‘مشهد’ بهعنوان فاکتور اول و تیمار کود زیستی شامل نیتروکسین، سوپرنیتروپلاس، بیوسولفور، مایکوریزا گونة گلوموس موسه‌آ[1] و شاهد (بدون کود) به عنوان فاکتور دوم انجام شد که در شرایط تنش شوری آب و خاک مزرعه قرار گرفت. صفات اندازهگیری شده شامل تعداد دانه در بوته، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و درصد روغن بود. نتایج آزمایش نشان داد که بیشترین عملکرد دانه و شاخص برداشت مربوط به تیمار مایکوریزا و کمترین آن مربوط به شاهد بود. همچنین، مایکوریزا بیشترین عملکرد بیولوژیکی را نشان داد و سایر تیمارها از این لحاظ تفاوت معناداری نداشتند. وزن هزاردانه تحت تأثیر هیچ کدام از تیمارهای کودی قرارنگرفت، ولی اکوتیپ‌های ‘مشهد’ و ‘شیراز’ بیشترین (33/13 گرم) و اکوتیپ ‘اصفهان’ کمترین (8/7 گرم) وزن هزاردانه را نشان داد. هر چهار تیمار کودی (به طور میانگین 2/29 درصد) موجب افزایش معنادار درصد روغن نسبت به شاهد (5/26 درصد) شد، ولی تفاوت چندانی در بین تیمارهای کودی مشاهده نشد. اکوتیپ ‘اصفهان’ تحت تیمارهای بیوسولفور و مایکوریزا با میانگین 800 دانه در بوته بیشترین و اکوتیپ‌های ‘مشهد’ و ‘شیراز’ تحت تیمار شاهد با میانگین 76 کمترین تعداد دانه در بوته را داشتند. [1]. Glomusmosseae
عبدالله صفری؛ علی نخزری مقدم؛ علی راحمی کاریزکی؛ محمد صلاحی فراهی
چکیده
هدف: بهمنظور بررسی تأثیر تقسیط نیتروژن و آبیاری تکمیلی بر عملکرد، اجزای عملکرد و درصد روغن آفتابگردان، آزمایشی در سال زراعی 97-1396 بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس اجرا شد.روش پژوهش: تیمارهای آزمایش شامل تقسیط نیتروژن (عدم مصرف نیتروژن، مصرف 25 درصد به‌هنگام ...
بیشتر
هدف: بهمنظور بررسی تأثیر تقسیط نیتروژن و آبیاری تکمیلی بر عملکرد، اجزای عملکرد و درصد روغن آفتابگردان، آزمایشی در سال زراعی 97-1396 بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس اجرا شد.روش پژوهش: تیمارهای آزمایش شامل تقسیط نیتروژن (عدم مصرف نیتروژن، مصرف 25 درصد به‌هنگام کاشت و 75 درصد قبل از گلدهی، مصرف 50 درصد به‌هنگام کاشت و 50 درصد قبل از گلدهی و مصرف 75 درصد به‌هنگام کاشت و 25 درصد قبل از گلدهی) و آبیاری تکمیلی (عدم آبیاری، آبیاری تکمیلی در مرحله گلدهی، آبیاری تکمیلی در مرحله پرشدن دانه و آبیاری تکمیلی در مرحله گلدهی و پر شدن دانه) هر کدام در چهار سطح بود.یافتهها: نتایج نشان داد که بیشترین تعداد دانه در ردیف، تعداد دانه در طبق، وزن هزاردانه، عملکرد دانه (4318 کیلوگرم در هکتار) و شاخص برداشت در تیمار مصرف 25 درصد نیتروژن در زمان کاشت و 75 درصد قبل از گلدهی مشاهده شد. مصرف 75 درصد مقدار نیتروژن در زمان کاشت و 25 درصد قبل از گلدهی تعداد ردیف در طبق را افزایش داد. عدم کاربرد نیتروژن درصد روغن را افزایش اما عملکرد روغن را کاهش داد. آبیاری در مراحل گلدهی و پرشدن دانه، تعداد دانه در طبق، وزن دانه و عملکرد (4427 کیلوگرم در هکتار) را افزایش داد.نتیجهگیری: با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، آبیاری در مراحل گلدهی و پرشدن دانه و همچنین مصرف 25 درصد نیتروژن در زمان کاشت و 75 درصد قبل از گلدهی برای به‌دست‌آوردن عملکرد مطلوب آفتابگردان مناسب بود.
عرفان سپهوند؛ محمود قاسم نژاد؛ محمد رضا فتاحی مقدم؛ علیرضا طلایی؛ محمد علی عسکری سرچشمه
چکیده
نوع سیستم تربیت و محلولپاشی قبل از برداشت با کلسیم میتواند عمر انبارمانی میوهها را تحت تأثیر قرار دهد. در پژوهش حاضر، اثر محلولپاشی برگی کلراید کلسیم (غلظتهای صفر، 75/0، 5/1 و 3 گرم در لیتر) در طی دو، چهار و شش هفته قبل از برداشت بر کیفیت میوههای سیب (Malus domestica) رقمهای گالا و دلبار استیوال که به سه حالت (وی شکل، هایتک و کوردون) ...
بیشتر
نوع سیستم تربیت و محلولپاشی قبل از برداشت با کلسیم میتواند عمر انبارمانی میوهها را تحت تأثیر قرار دهد. در پژوهش حاضر، اثر محلولپاشی برگی کلراید کلسیم (غلظتهای صفر، 75/0، 5/1 و 3 گرم در لیتر) در طی دو، چهار و شش هفته قبل از برداشت بر کیفیت میوههای سیب (Malus domestica) رقمهای گالا و دلبار استیوال که به سه حالت (وی شکل، هایتک و کوردون) تربیت شده بودند، در پایان 4 ماه انبارمانی بررسی شد. این آزمایش به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفیبا 4 تکرار طراحی شده بود. خصوصیات میوه مانند سفتی بافت میوه، مواد جامد محلول (TSS)، اسیدیته قابل تیتر (TA)، TSS/TA، فنل کل، فلاونوئید کل، آنتوسیانین کل، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی کل، مقدار اتیلن و شدت تنفس در پایان دوره انبارمانی ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که نوع سیستم تربیت و تغذیه برگی کلراید کلسیم اثر معنیداری بر کیفیت پس از برداشت میوهها داشت. محلولپاشی با کلراید کلسیم باعث افزایش TSS، TA، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی، مقدار آنتوسیانین، مقدار فنل و سفتی بافت میوه را در مقایسه با میوههای شاهد در پایان دوره انبارمانی شد. در کلیه سیستمهای تربیت، سفتی بافت میوههای رقم گالا به طور معنیداری بیشتر از میوههای رقم دلبار استیوال بود. بیشترین میزان TSS (22/14 درصد) و TA (47/0 درصد) میوه در سیستم تربیت هایتک و با غلظت 75/0 گرم در لیتر کلراید کلسیم، مشاهده شد. مقدار اتیلن میوههای رقم دلبار استیوال در هر سه سیستم تربیت (36/18، 22/15 و 11/15 نانولیتر بر گرم ساعت) به طور معنیداری از رقم گالا (60/6، 38/6 و 43/8 نانولیتر بر گرم ساعت) بیشتر بود. محلولپاشی قبل از برداشت کلراید کلسیم توانست، تولید اتیلن و شدت تنفس میوههای سیب در هر سه سیستم تربیتی را به طور معنیداری نسبت به میوههای شاهد در پایان دوره انبارمانی کاهش دهد.
محمدتقی درزی؛ محمدرضا حاج سیدهادی
چکیده
بهمنظور بررسی اثر کودهای آلی و زیستی بر کمیت و کیفیت اسانس گیاه دارویی بادرشبویه(Dracocephalum moldavica L.)، آزمایشی بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با هشت تیمار و سه تکرار در مزرعة تحقیقاتی شرکت کشاورزی ران در شهرستان فیروزکوه در سال زراعی 94-1393 انجام گرفت. تیمارها عبارت بود از 20 تن کود دامی در هکتار، 10 تن ورمی‌کمپوست در هکتار، کود زیستی ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر کودهای آلی و زیستی بر کمیت و کیفیت اسانس گیاه دارویی بادرشبویه(Dracocephalum moldavica L.)، آزمایشی بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با هشت تیمار و سه تکرار در مزرعة تحقیقاتی شرکت کشاورزی ران در شهرستان فیروزکوه در سال زراعی 94-1393 انجام گرفت. تیمارها عبارت بود از 20 تن کود دامی در هکتار، 10 تن ورمی‌کمپوست در هکتار، کود زیستی (2 لیتر نیتروکسین در هکتار + 2 لیتر بیوسوپرفسفات در هکتار)، 10 تن کود دامی همراه با 5 تن ورمی‌کمپوست در هکتار، 20 تن کود دامی در هکتار همراه با کود زیستی، 10 تن ورمی‌کمپوست در هکتار همراه با کود زیستی، 10 تن کود دامی و 5 تن ورمی‌کمپوست در هکتار همراه با کود زیستی و شاهد کود شیمیایی (NPK به میزان 80، 70 و 80 کیلوگرم در هکتار). نتایج نشان داد که بیشترین درصد اسانس (54/0 درصد)، عملکرد اسانس (50/9 کیلوگرم در هکتار) و درصد ژرانیول (95/7 درصد) و لینالول (519/0 درصد) در اسانس در تیمار مصرف 10 تن ورمی‌کمپوست در هکتار و بیشترین درصد ژرانیال (24/33 درصد)، نرال (38/24 درصد) و نریل‌استات (56/2 درصد) در اسانس در تیمار مصرف تلفیقی 10 تن ورمی‌کمپوست در هکتار و کود زیستی حاصل شد. همچنین، بیشترین درصد ژرانیل‌استات در اسانس (94/30 درصد) در تیمار کود شیمیایی (شاهد) به‌دست آمد. در مجموع، بیشترین درصد و عملکرد اسانس و کیفیت اسانس با کاربرد 10 تن ورمی‌کمپوست حاصل شد.
نسترن همتی؛ عظیم قاسم نژاد؛ جواد فتاحی مقدم؛ پونه ابراهیمی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی همبستگی تغییرات بیوشیمیایی میوۀ درخت پیوندی با میوۀ پایه، در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال 93-1392 انجام گرفت. بدین منظور فعالیت آنتی‌اکسیدانی، مقدار فنول کل و فلاونوئید کل میوههای چهار پایۀ ’یوزو‘، ’شلمحله‘، ’نارنج‘ و ’سیتروملو‘ در مقایسه با میوههای درخت پیوندی ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی همبستگی تغییرات بیوشیمیایی میوۀ درخت پیوندی با میوۀ پایه، در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال 93-1392 انجام گرفت. بدین منظور فعالیت آنتی‌اکسیدانی، مقدار فنول کل و فلاونوئید کل میوههای چهار پایۀ ’یوزو‘، ’شلمحله‘، ’نارنج‘ و ’سیتروملو‘ در مقایسه با میوههای درخت پیوندی پرتقال ,ایتالیایی، و ,سالوستیانا، روی پایه‌های یادشده در بخشهای مختلف میوه اعم از پوست و گوشت بررسی شد. این پژوهش در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایۀ طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا شد. براساس نتایج، صفات اندازهگیری‌شده در سطح 1 درصد تحت تأثیر پایه، رقم و بافت میوه قرار داشت، بهطوری که بیشترین مقدار فنول کل (38/21 میلی‌گرم در گرم) در پوست رقم ,ایتالیایی، پیوندشده روی پایۀ شلمحله مشاهده شد. همچنین بیشترین فعالیت آنتی‌اکسیدانی (71/85 درصد) در پوست پایۀ ’سیتروملو‘ و بیشترین مقدار فلاونوئید کل (337/0 میلی‌گرم در گرم) در پوست رقم ,سالوستیانا، پیوندشده بر روی پایۀ ’یوزو‘بود. براساس نتایج، توانمندی تجمع فنول کل در میوۀ پایه در میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی میوۀ درخت پیوندی مؤثر است و همبستگی مثبت دارد. با اینکه بین ترکیبات آنتی‌اکسیدانی میوۀ درخت پیوندی با پایه تفاوت معناداری وجود داشت، هیچگونه رابطۀ مشخصی بین آنها مشاهده نشد. بهنظر میرسد این تفاوت ناشی از ویژگی‌های ترکیبی و فیزیولوژیکی هر میوه (رقم پیوندی یا پایه) باشد.
شیرین تقی ذوقی؛ الیاس سلطانی؛ ایرج اله دادی؛ رضا صادقی
چکیده
این تحقیق بهمنظور بررسی اثر تیمارهای مختلف پوشش بذر بر جوانهزنی کلزا در شرایط تنش خشکی و شوری انجام شد. به این منظور، دو آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه صورت گرفت. در هر دو آزمایش یکی از فاکتورها شامل 10 تیمار مختلف پوشش بذر بود. فاکتور دوم در دو آزمایش متفاوت بودند. در آزمایش اول، سطوح ...
بیشتر
این تحقیق بهمنظور بررسی اثر تیمارهای مختلف پوشش بذر بر جوانهزنی کلزا در شرایط تنش خشکی و شوری انجام شد. به این منظور، دو آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه صورت گرفت. در هر دو آزمایش یکی از فاکتورها شامل 10 تیمار مختلف پوشش بذر بود. فاکتور دوم در دو آزمایش متفاوت بودند. در آزمایش اول، سطوح تنش خشکی صفر، 8/0-، 1- و 2/1- مگاپاسگال و در آزمایش دوم سطوح تنش شوری صفر، هفت، 14 و 21 دسی‌زیمنس بر متر نمک NaCl مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که حداقل ضریب هیدروتایم (θH) درT9 (627/22 مگاپاسکال ساعت)، T3 (538/22 مگاپاسکال ساعت) و T6 (263/22 مگاپاسکال ساعت) مشاهده شد. کمترین مقدار پتانسیل پایه (Ψb (50)) مربوط به تیمارهای T4 (332/1- مگاپاسکال) و T1 (324/1- مگاپاسکال) بودند. حداکثر درصد جوانهزنی در شرایط شوری مربوط به T2 (75/86 درصد) بود. بیشترین مقدار آستانه تحمل به شوری (X0) مربوط به T3 (38/16 دسی‌زیمنس بر متر) بود. بیشترین سرعت جوانهزنی در تمام سطوح شوری مربوط به T3 بود. به‌طورکلی، تیمارهای پوشش بذر T3، T6 و T9 درشرایط خشکی و T3 در شرایط شوری بهترین عملکرد را داشتند. همچنین، بررسی ارتباط بین پارامترهای مختلف مدل شوری و هیدروتایم نشان داد که با کاهش ضریب هیدروتایم مقدار آستانه تحمل به شوری افزایش خواهد یافت و با منفیتر شدن پتانسیل پایه حداکثر درصد جوانهزنی در شرایط شوری افزایش خواهد یافت.
پروانه حاتمی نیا؛ نصرت اله عباسی؛ محمد جواد زارع
چکیده
هدف: با توجه به چالش‌های کمبود آب و نیاز به شیوه‌های کشاورزی پایدار، این مطالعه بهمنظور بررسی اثر باکتری‌های محرک رشد بر صفات فیزیولوژیکی گندم دوروم در سال زراعی 95-1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ایلام اجرا گردید. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد.روش پژوهش: فاکتورهای آزمایش شامل باکتری‌های ...
بیشتر
هدف: با توجه به چالش‌های کمبود آب و نیاز به شیوه‌های کشاورزی پایدار، این مطالعه بهمنظور بررسی اثر باکتری‌های محرک رشد بر صفات فیزیولوژیکی گندم دوروم در سال زراعی 95-1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ایلام اجرا گردید. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد.روش پژوهش: فاکتورهای آزمایش شامل باکتری‌های محرک رشد در سه سطح (آزوسپیریلوم برازیلیس Azospirillum brasilense، ازتوباکتر کروکوکوم Azotobacter chroococcum و عدم تلقیح)، آبیاری در دو سطح (آبیاری تکمیلی و دیم) و دو رقم گندم دوروم (ساجی و دهدشت) بود. یافتهها: آبیاری تکمیلی غلظت کلروفیل b و کل را بهترتیب به‌میزان 47/13 و 45/15 درصد نسبت به شرایط دیم افزایش داد. آزوسپیریلوم و ازتوباکتر غلظت کاروتنوییدها بهترتیب 27 و 66/18 درصد نسبت به شاهد افزایش دادند. همچنین غلظت کاروتنویید در رقم ساجی 42/21 درصد بیشتر از رقم دهدشت بود. کمترین غلظت آنتوسیانین از دو رقم ساجی و دهدشت در شرایط آبیاری (0055/0 و 0042/0 میلی‌مولار بر گرم وزن تر) و بدون تلقیح باکتری حاصل گردید. رقم دهدشت بیشترین شاخص سطح برگ (6)، در مقایسه با رقم ساجی دارا بود. کاهش 60/16 درصدی محتوای نسبی آب برگ در مرحله زایشی گیاه تحت شرایط دیم مشاهده گردید. در بین دو رقم کشت‌شده، رقم دهدشت دارای محتوای نسبی آب برگ (03/55 درصد) بیشتری بود. بیشترین مقدار نشت یونی در شرایط دیم (99/85 درصد) حاصل شد. باکتری آزوسپیریلوم و ازتوباکتر باعث کاهش نشت یونی بهترتیب 47/19 و 80/17 درصد نسبت شاهد شدند. فعالیت آنزیم کاتالاز تحت شرایط دیم افزایش یافت. فعالیت آنزیم کاتالاز در رقم دهدشت 15 درصد بیشتر از رقم ساجی بود. باکتری‌های محرک رشد سبب افزایش شاخص سطح برگ، کلروفیل کل، a، b و فعالیت آنزیم کاتالاز گردید. تلقیح بذرها با باکتری آزوسپیریلوم باعث افزایش فعالیت آنزیم پراکسیداز گردید و در بین دو رقم مایه‌زنی‌شده رقم دهدشت (60/27 میکرو مول بر گرم وزن تر برگ) از فعالیت آنزیمی بیشتری برخوردار بود. بیشترین عملکرد دانه (2923 کیلوگرم در هکتار) ارقام گندم دوروم در شرایط آبیاری تکمیلی و تلقیح با باکتری‌های محرک رشد حاصل گردید.نتیجهگیری: نتایج به‌دست‌آمده نشان‌دهنده تأثیر مثبت باکتری‌های محرک رشد در شرایط آبیاری تکمیلی بر ارقام رایج منطقه ایلام میباشد.