نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• پریسا شیخ زاده مصدق ¹
• غلام بهزاد ¹
• ناصر زارع ¹
• میترا رستمی ²

¹ گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

² مربی دانشگاه جامع علمی-کاربردی، اردبیل، ایران

چکیده

به‌منظور بررسی تاثیر کاربرد نانو‌سلنیوم در بهبود شاخص‌های فتوسنتزی، صفات بیوشیمیایی و افزایش تحمل به سرمای کلزای پاییزه، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 98-1397 انجام گرفت. تیمار آزمایشی شامل محلول‌پاشی غلظت‌های نانوسلنیوم (صفر (شاهد)، 25 و 50 میلی‌گرم در لیتر) در مرحله 8-6 برگی بود. نتایج نشان داد محلول‌پاشی بوته‌های کلزا با غلظت‌های مختلف نانوسلنیوم موجب افزایش معنی‌دار محتوای نسبی آب برگ، رنگیزه‌های فتوسنتری، فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی، بقای زمستانه بوته‌ها و عملکرد دانه‌ی کلزا گردید. بیشترین محتوای نسبی آب برگ، فلورسانس بیشینه (Fm)، حداکثر کارایی کوانتومی فتوسیستم II (Fv/Fm)، فلورسانس متغیر (Fv)، محتوای اسید آمینه پرولین و فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و پراکسیداز در بوته‌های محلول‌پاشی شده با 50 میلی‌گرم در لیتر نانوسلنیوم به‌دست آمد. نانوسلنیوم از طریق افزایش میزان Fv/Fm، فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی و میزان اسید‌آمینه پرولین، موجب افزایش درصد زنده‌مانی بوته‌های کلزا به میزان 18/7 تا 94/8 درصد شد. محلول‌پاشی بوته‌های کلزا با غلظت‌های 25 و 50 میلی‌گرم در لیتر نانوسلنیوم سبب افزایش عملکرد دانه به‌ترتیب به میزان 10/28 و 19/34 درصد شد. به‌طور کلی نتایج نشان داد که کاربرد نانوسلنیوم با غلظت 50 میلی‌گرم در لیتر تأثیر مثبت و معنی‌داری بر صفات بیوشیمیایی و شاخص‌های فتوسنتزی کلزا داشت که این موضوع سبب شد تا تحمل به سرما ‌در بوته‌های کلزا افزایش یابد.

کلیدواژه‌ها

• آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی
• بقای زمستانه
• دانه های روغنی
• فلورسانس کلروفیل
• محلول‌پاشی

عنوان مقاله [English]

Improvement of photosynthetic and biochemical characteristics and cold tolerance in winter oilseed rape (Brassica napus L. Var napus) via selenium nanoparticles application in the rosette stage

نویسندگان [English]

• Parisa Sheikhzadeh ¹
• Gholam Behzad ¹
• Nasser Zare ¹
• Mitra Rostami ²

¹ Department of Plant Production and Genetics, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran

² Lecturer at Ardabil University of Applied Sciences, Ardabil, Iran.

چکیده [English]

To investigate the effects of selenium nanoparticles application on photosynthetic and biochemical characteristics and cold tolerance of oilseed rape, an experiment was carried out based on a randomized complete blocks design with three replications in the research farm station of the University of Mohaghegh Ardabili in 2018. The treatments consisted of foliar application of selenium nanoparticles (0 as control, 25, and 50 mg L-1) applied at the 8-6 leaves stage. The results showed that selenium nanoparticles application significantly increased the RWC, photosynthetic pigments, antioxidant enzyme activity, winter survival, and grain yields of oilseed rape plants. The highest RWC, Fm, Fv, and Fv/Fm, proline content, and the activity of catalase and peroxidase enzymes were obtained with foliar application of 50 mg L-1 selenium nanoparticles. It seems that selenium nanoparticles application significantly increased the winter survival of oilseed rape plants by about 7.18 to 8.94 percent, by improving the Fv/Fm, the activity of the antioxidant enzymes, and proline content. Foliar application of 25 and 50 mg L-1 selenium nanoparticles caused about 28.10 and 34.19 percent increase in grain yield of oilseed rape as compared to control (no spraying) treatment, respectively. In general, the application of 50 mg L-1 selenium nanoparticles had positive and significant effects on the photosynthetic and biochemical characteristics, which resulted in increased cold tolerance of the oilseed rape plant.

کلیدواژه‌ها [English]

• Antioxidant enzymes
• chlorophyll fluorescence
• foliar application
• oilseed crop
• winter survival