شهرام صداقت حور؛ لیلا خیرآبادی
چکیده
نظر به اهمیت چمن رول در جهت ایجاد بستری سبز در تمام فصول سال در کوتاهترین زمان، آزمایشی با هدف شناسایی بستر و گیاه پوششی مناسب با دو جنس چمن و گیاه پوششی دایکوندرا در کنار مخلوط بذری، به صورت آزمایش فاکتوریل با سه فاکتور بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی و در 3 تکرار به اجرا درآمد. فاکتورها شامل: شبکه کاشت (a1: توری پلاستیکی و a2:گونی پلاستیکی)، ...
بیشتر
نظر به اهمیت چمن رول در جهت ایجاد بستری سبز در تمام فصول سال در کوتاهترین زمان، آزمایشی با هدف شناسایی بستر و گیاه پوششی مناسب با دو جنس چمن و گیاه پوششی دایکوندرا در کنار مخلوط بذری، به صورت آزمایش فاکتوریل با سه فاکتور بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی و در 3 تکرار به اجرا درآمد. فاکتورها شامل: شبکه کاشت (a1: توری پلاستیکی و a2:گونی پلاستیکی)، بستر کاشت (b1: خاک باغچه، b2: خاک باغچه + سبوس کربونیزه، b3: خاک باغچه + پرلیت و b4: خاک باغچه + ماسه) و انواع گیاه پوششی (C1 : دایکوندرا، C2: لولیوم، C3: پوآ و C4: مخلوط بذری (30 درصد لولیوم پرن، 25 درصد لولیوم پرن نومن، 20 درصد پواپراتنسیس کرونینو، 15 درصد پواپراتنسیس و 10 درصد فستوکاروبرا)) بود. نتایج نشان داد که اثر فاکتورهای آزمایشی بر صفاتی نظیر میزان سبز شدن بذور، کیفیت ظاهری چمن، ارتفاع چمن، عمق ریشه، میزان کلروفیل a، b و کل، وزن تر و خشک شاخساره و درصد ماده خشک کل گیاه معنیدار بود. بیشترین میزان کلروفیل در بستر خاک باغچه و بیشترین درصد ماده خشک و میزان رشد چمن مربوط به بستر حاوی خاک باغچه + پرلیت بود.در اکثر صفات از جمله میزان سبز شدن و میزان رشد، رقم ‘لولیوم’ نتیجه بهتری نشان داد. میزان کلروفیل چمن‌ها بر روی گونی پلاستیکی برتر از توری پلاستیکی بود، ولی سایر صفات از جمله درصد ماده خشک گیاهان در توری پلاستیکی برتری داشت.
محمد سیاری؛ منیره مرادی فرسا؛ علی عزیزی
چکیده
مرحله‌ای از رشد گیاه که تنش غیرزیستی بروز می‌کند در تعیین میزان متابولیت‌های ثانویه گیاهان دارویی مؤثر می‌باشد. در این پژوهش اثر تنش خشکی در مراحل مختلف فنولوژی بر رشد و برخی پاسخ‌های فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه مفراح (Nepeta crispa L.) در قالب آزمایشی بهصورت کرت‌های خردشده در دانشگاه بوعلی سینا طی سال 1398 بررسی شد. تیمار تنش خشکی ...
بیشتر
مرحله‌ای از رشد گیاه که تنش غیرزیستی بروز می‌کند در تعیین میزان متابولیت‌های ثانویه گیاهان دارویی مؤثر می‌باشد. در این پژوهش اثر تنش خشکی در مراحل مختلف فنولوژی بر رشد و برخی پاسخ‌های فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه مفراح (Nepeta crispa L.) در قالب آزمایشی بهصورت کرت‌های خردشده در دانشگاه بوعلی سینا طی سال 1398 بررسی شد. تیمار تنش خشکی در سه سطح تنش ملایم، تنش متوسط و تنش شدید به‌ترتیب با 80، 60 و 40 درصد ظرفیت مزرعه‌ای در دو مرحله فنولوژیک گیاه مفراح (مرحله استقرار نشای شش‌برگی و مرحله قبل از گلدهی) در سه تکرار اعمال شد. نتایج حاصل از تجزیه آماری داده‌ها نشان داد تنش خشکی اثر معنیداری بر کلیه صفات رشدی گیاه و نیز پارامترهای فیتوشیمیایی گیاه شامل میزان پرولین، محتوای نسبی آب، فنل کل، فلاونوئید کل، تانن کل، فعالیت آنتی‌اکسیدانی و اسیدهای فنولیک داشته است. اعمال تنش خشکی در هر دو مرحله فنولوژیکی سبب کاهش میزان رشد و عملکرد گیاه و نیز کاهش کلروفیل و محتوای نسبی آب شد. با این‌حال، افزایش تولید ترکیبات فنلی و اسیدهای فنولیک (از قبیل اسیدهای رزمارینیک، کلروژنیک و کافئیک) و تجمع پرولین با اعمال تنش خشکی سبب کاهش آثار سوء تنش و افزایش خواص دارویی گیاه مفراح شد. هم‌چنین اثر اعمال تنش خشکی در مرحله قبل از گلدهی بیشتر از اعمال آن در مرحله استقرار نشای شش‌برگی بود. براساس نتایج حاصل، اعمال تنش خشکی متوسط در مرحله قبل از گلدهی جهت افزایش بیوسنتز برخی ترکیبات فیتوشیمایی گیاه مفراح پیشنهاد می‌شود.
فریبرز زارع نهندی؛ نیلوفر محمدی سیلابی
چکیده
گلدهی و تولید محصول در کامکوات ناگامی تا حدودی با دیگر مرکبات متفاوت است، زیرا بهطور معمول سه بار گلدهی در سال اتفاق می‌افتد که ممکن است به تولید محصولاتی با کیفیت متفاوت روی یک درخت منجر شود. با توجه به تأثیر مناسب پاکلوبوترازول در افزایش و تغییر رژیم گلدهی مرکبات، آزمایشی بهصورت گلدانی و با سه سطح پاکلوبوترازول (صفر، 1/0 و 5/0 گرم ...
بیشتر
گلدهی و تولید محصول در کامکوات ناگامی تا حدودی با دیگر مرکبات متفاوت است، زیرا بهطور معمول سه بار گلدهی در سال اتفاق می‌افتد که ممکن است به تولید محصولاتی با کیفیت متفاوت روی یک درخت منجر شود. با توجه به تأثیر مناسب پاکلوبوترازول در افزایش و تغییر رژیم گلدهی مرکبات، آزمایشی بهصورت گلدانی و با سه سطح پاکلوبوترازول (صفر، 1/0 و 5/0 گرم مادۀ مؤثره به‌ازای هر درخت) و شش تکرار بهصورت بلوکهای کامل تصادفی در گلخانه انجام گرفت. ویژگی‌های فیزیکی میوه شامل طول، عرض، نسبت طول به عرض، حجم، جرم حجمی و خصوصیات کیفی میوه نظیر وزن خشک و تر، درصد مواد جامد محلول و اسیدیته به‌ازای هر تکرار ارزیابی شد. براساس نتایج، پاکلوبوترازول بهطور کارامدی بر گلدهی و میوه‌بندی کامکوات ناگامی مؤثر بود. اثر تیمارهای پاکلوبوترازول بر طول رشد شاخساره‌ها قبل و بعد از دورۀ گلدهی و بر تعداد شاخساره‌ها پس از دورۀ گلدهی معنادار بود و به کاهش آنها منجر شد. همۀ تیمارهای پاکلوبوترازول به گلدهی زودهنگام (حدود 12 روز)، افزایش تعداد گل‌های جست اول (حدود شش برابر) و دوم (حدود چهار برابر) و میوه‌بندی نهایی منجر شد. از لحاظ خصوصیات کیفی میوه، کاهش معناداری در مقادیر طول، نسبت قطر به طول و اسیدیتۀ میوه‌ها ملاحظه شد. بهطور کلی، پاکلوبوترازول یک تنظیم‌کنندۀ رشد کارامد برای استفاده در تولید میوۀ کامکوات ناگامی است که ضمن حفظ اکثر صفات مطلوب میوه، سبب افزایش عملکرد چشمگیری در این گیاه می‌شود.
فاطمه سالارپورغربا؛ حسن فرحبخش
چکیده
امروزه، کاربرد اسید سالیسیلیک در افزایش مقاومت گیاهان به تنش خشکی افزایش یافته است. از این‌رو، جهت بررسی تأثیر اسید سالیسیلیک بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی گیاه رازیانه (Foeniculum Vulgare Mill.)تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشی در مزرعة تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان، بهصورت کرت‌های خرد ده در قالب طرح مربع لاتین با سه تکرار به مرحلة اجرا ...
بیشتر
امروزه، کاربرد اسید سالیسیلیک در افزایش مقاومت گیاهان به تنش خشکی افزایش یافته است. از این‌رو، جهت بررسی تأثیر اسید سالیسیلیک بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی گیاه رازیانه (Foeniculum Vulgare Mill.)تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشی در مزرعة تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان، بهصورت کرت‌های خرد ده در قالب طرح مربع لاتین با سه تکرار به مرحلة اجرا درآمد. تنش خشکی در سه سطح (50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی) فاکتور اصلی و غلظت اسید سالیسیلیک در سه سطح (صفر، 5/0 و یک میلی مولار) فاکتور فرعی درنظر گرفته شد. محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک در مرحلة چهاربرگی و قبل از اعمال تنش خشکی انجام شد. نتایج نشان داد تنش خشکی باعث کاهش معنادار ارتفاع، تعداد و طول میانگره در ساقة اصلی، عملکرد دانه و پروتئین برگ (به‌ترتیب 2/14، 4/2، 5/31، 51 و 5/23 درصد) و افزایش معنادار پراکسایش لیپید، پراکسید هیدروژن و ترکیبات فنلی برگ (6/66، 5/10 و 1/14 درصد) نسبت به شاهد شد. با افزایش غلظت اسید سالیسیلیک به‌جز کاهش در پراکسایش لیپید و پراکسایش هیدروژن (8/31 و 7/13درصد)، افزایش معناداری در سایر صفات نسبت به تیمار شاهد دیده شد. اثر متقابل خشکی در اسید سالیسیلیک نیز بر طول میانگره در ساقة اصلی، پراکسایش لیپید و پروتئین معنادار بود. در نتیجه، اسید سالیسیلیک در غلظت 1 میلی‌مولار در رفع آسیب‌های ناشی از تنش خشکی نقش مؤثری دارد.
جعفر بیابانی؛ عبدالرحمان محمدخانی؛ مسعود فتاحی
چکیده
هدف: به‌منظور بررسی نیاز سرمایی و گرمایی ارقام تجاری بادام، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار برنامه‌ریزی و در آزمایشگاه دانشگاه شهرکرد در سال 1396 اجرا شد.
روش پژوهش: در این آزمایش فاکتور اول، شامل ارقام تجاری بادام در پنج سطح (مامایی، ربیع، سفید، شاهرود 7 و شاهرود 12) و فاکتور دوم شامل سرمادهی در هفت سطح ...
بیشتر
هدف: به‌منظور بررسی نیاز سرمایی و گرمایی ارقام تجاری بادام، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار برنامه‌ریزی و در آزمایشگاه دانشگاه شهرکرد در سال 1396 اجرا شد.
روش پژوهش: در این آزمایش فاکتور اول، شامل ارقام تجاری بادام در پنج سطح (مامایی، ربیع، سفید، شاهرود 7 و شاهرود 12) و فاکتور دوم شامل سرمادهی در هفت سطح (100، 200، 300، 400، 500، 600 و 700 ساعت در دما 4-7 درجه سانتی‌گراد) بود. به محض القای خواب در جوانه‌ها از هر رقم، تعداد 75 شاخه تهیه و به یخچال با دمای 4 تا 7 درجه سانتی‌گراد منتقل شدند. پس از سرمادهی از یخچال خارج و در محیط گلخانه، در محلول آب و ساکارز قرار داده شدند و وضعیت شکوفایی جوانه‌های گل بررسی شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که نیاز سرمایی و گرمایی در ارقام سفید و مامایی کمتر از متوسط نیاز سرمایی و گرمایی کل ارقام بودند. رقم سفید 170 ساعت نیاز سرمایی و 5886 درجه ساعت رشد نیاز گرمایی و رقم مامایی 170 ساعت نیاز سرمایی و 7707 درجه ساعت رشد نیاز گرمایی داشتند. رقم ربیع نیاز سرمایی کمتر و نیاز گرمایی بیشتر از متوسط کل ارقام داشت اما در رقم شاهرود7 هر دو نیاز سرمایی و گرمایی بیشتر بود. رقم شاهرود7 به 5/220 ساعت سرما و 10958 درجه ساعت رشد گرما جهت شکوفایی گل نیاز داشت. از طرف دیگر رقم شاهرود 12 بهعنوان رقمی با نیاز سرمایی بالا و نیاز گرمایی پایین شناسایی شد.
نتیجه گیری: به‌طورکلی نتایج نشان داد نیاز سرمایی و گرمایی ارقام مختلف در مدل‌های مختلف متفاوت بود. در بین ارقام این آزمایش رقم شاهرود 12 دارای بالاترین نیاز سرمایی و گرمایی بود.
نجمه جامی؛ سید محسن موسوی نیک؛ مهدی نقی زاده
چکیده
سیاهدانه، آزمایشی بهصورت کرت‌های خردشده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار، در مزرعۀ تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال زراعی 93-1392 انجام گرفت. فاکتور اول خشکی (d)شامل شاهد (90 درصد ظرفیت زراعی)، تنش متوسط (70 درصد ظرفیت زراعی) و تنش شدید (50 درصد ظرفیت زراعی) و فاکتور دیگر چهار غلظت اسید سالیسیلیک (s) شامل صفر میکرومولار ...
بیشتر
سیاهدانه، آزمایشی بهصورت کرت‌های خردشده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار، در مزرعۀ تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال زراعی 93-1392 انجام گرفت. فاکتور اول خشکی (d)شامل شاهد (90 درصد ظرفیت زراعی)، تنش متوسط (70 درصد ظرفیت زراعی) و تنش شدید (50 درصد ظرفیت زراعی) و فاکتور دیگر چهار غلظت اسید سالیسیلیک (s) شامل صفر میکرومولار (شاهد)، 5، 10 و 15 میکرومولار بود. تفاوت معناداری در صفات تعداد دانه در بوته، وزن هزاردانه، شاخص برداشت و عملکرد اسانس و دانه با اعمال تنش خشکی و اسید سالیسیلیک وجود داشت، بهطوری که محلول‌پاشی با 10 میکرومولار اسید سالیسیلیک سبب افزایش 05/79 درصدی عملکرد دانه شد. اثر متقابل اسید سالیسیلیک و تنش خشکی نیز بر درصد اسانس، عملکرد بیولوژیک و تعداد دانه در فولیکول معنادار بود. اثر متقابل سطح دوم تنش خشکی و غلظت 10 میکرومولار اسید سالیسیلیک سبب افزایش 150 درصدی مقدار اسانس شد. ازاینرو، برای دستیابی به حداکثر عملکرد بیولوژیک، تعداد دانه در فولیکول و درصد اسانس در تنش خشکی میتوان از غلظت متوسط اسید سالیسیلیک (10 میکرومولار) با آبیاری متوسط (70 درصد ظرفیت زراعی) در سیاهدانه استفاده کرد که در مناطق خشک از لحاظ اقتصادی نیز مقرون به صرفه است.
فاطمه حسین پور؛ ولی ربیعی؛ محمداسماعیل امیری؛ علی سلیمانی
چکیده
باتوجه به عمر ماندگاری کوتاه میوه شلیل و اهمیت فیزیولوژی پسازبرداشت آن، پژوهشی به منظور مطالعه اثر کاربرد بستهبندی نانو به همراه تیمار آب گرم بر حفظ خواص کیفی و افزایش عمر انبارمانی میوه شلیل رقم سانگلو، در سال 1393 اجرا گردید. این آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار صورت گرفت و خواص کیفی ...
بیشتر
باتوجه به عمر ماندگاری کوتاه میوه شلیل و اهمیت فیزیولوژی پسازبرداشت آن، پژوهشی به منظور مطالعه اثر کاربرد بستهبندی نانو به همراه تیمار آب گرم بر حفظ خواص کیفی و افزایش عمر انبارمانی میوه شلیل رقم سانگلو، در سال 1393 اجرا گردید. این آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار صورت گرفت و خواص کیفی میوه هر 10 روز یکبار طی 40 روز نگهداری در دمای 1-0 درجه سانتی‌گراد با رطوبت نسبی 95-90 درصد اندازهگیری شد. نتایج نشان داد بستهبندی نانو سبب حفظ ویتامین ث، میزان اسید آلی و میزان کل مواد جامد محلول گردید و از طرف دیگر، بستهبندی نانو در مقایسه با بستهبندی معمولی بر کاهش وزن، کیفیت رنگ و میزان افزایش قهوهای شدن اثر معنیداری نداشته است. میزان pH در طی 30 روز انبارمانی روند کاهشی داشت، سپس تا 40 روز این روند افزایشی بود. میزان فعالیت آنزیم پراکسیداز با گذشت زمان روند افزایشی داشت، اما این روند در بستهبندی نانو نسبت به تیمار شاهد کمتر بود. میزان شاخص طعم و کاروتنوئید با گذشت زمان روند افزایشی داشت، ولی این روند در کاروتنوئید طی 40 روز انبارمانی کاهش معنیداری پیدا کرد. کاهش سفتی بافت میوه با گذشت زمان طی 30 روز نگهداری در تیمارهای با بستهبندی نانو کمتر بود. نتایج نشان داد که ظروف بستهبندی نانو میتواند بهعنوان روشی مناسب برای افزایش عمر انبارمانی و حفظ کیفیت میوه شلیل رقم سانگلو مورد استفاده قرار گیرد.
عزیز تراهی؛ مریم بروجردنیا
چکیده
این پژوهش به‌منظور بررسی روش‌های مختلف حفظ دانهگرده، خوشک و اسپات کامل نر رقم غنامی در قالب طرح کاملاً تصادفی با استفاده از آزمایش فاکتوریل در سه تکرار به‌مدت دو سال (98-1397) در ستاد پژوهشکده خرما و میوه‌های گرمسیری در اهواز انجام شد. فاکتورها شامل نوع گرده (گرده تازه، گرده خشک، خوشک تازه، خوشک خشک و اسپات کامل نر غنامی)، محیط نگهداری ...
بیشتر
این پژوهش به‌منظور بررسی روش‌های مختلف حفظ دانهگرده، خوشک و اسپات کامل نر رقم غنامی در قالب طرح کاملاً تصادفی با استفاده از آزمایش فاکتوریل در سه تکرار به‌مدت دو سال (98-1397) در ستاد پژوهشکده خرما و میوه‌های گرمسیری در اهواز انجام شد. فاکتورها شامل نوع گرده (گرده تازه، گرده خشک، خوشک تازه، خوشک خشک و اسپات کامل نر غنامی)، محیط نگهداری (دمای اتاق، یخچال (4 درجه سانتی‌گراد) و فریزر (20- درجه سانتی‌گراد) و مدت زمان نگهداری (سه، شش، نُه و 12 ماه) بودند. آزمون جوانه‌زنی دانه‌های گرده در محیط کشت مایع حاوی 8 درصد ساکارزو 50 میلی‌گرم در لیتر بوریک‌اسید و با استفاده از میکروسکوپ نوری انجام شد. نتایج نشان داد که اثرات متقابل محیط نگهداری× نوع گرده و محیط نگهداری× مدت زمان نگهداری بر قوه‌نامیه گرده بسیار معنیدار بود و گرده خشک و خوشک خشک در محیط فریزر و یخچال و در مدت زمان نگهداری حدود یک سال مناسب‌ترین نتیجه را دادند. گرده تر و گرده خوشک تر و گرده اسپات کامل، بهدلیل دارابودن رطوبت بالا، در کوتاه‌مدت به‌شدت قوه‌نامیه خود را از دست دادند. لذا برای حفظ و نگهداری گرده و حفظ قوه نامیه آن در بلندمدت، خشک‌کردن خوشک یا گرده‌ها به‌منظور کاهش رطوبت آنها و افزایش ماندگاری کاملاً ضروری است.
الهام مصطفائی؛ مصطفی عرب؛ نعمت اله اعتمادی؛ محمودرضا روزبان
چکیده
امروزه، احداث و نگهداری از چمن‌ها بهدلیل نیاز آبی زیاد آنها، با تردیدهای جدی مواجه شده است. بنابراین، شناسایی گونه‌های بومی و مرتعی مقاوم به خشکی و معرفی آنها بهعنوان چمن، نه‌تنها در کاهش مصرف آب مؤثر است، بلکه سبب حفظ منابع ژنتیکی کشور نیز می‌شود. در این تحقیق، دو گونۀ ‘علف گندمی’ و ‘بروموس’ بهعنوان گونه‌های بومی، ...
بیشتر
امروزه، احداث و نگهداری از چمن‌ها بهدلیل نیاز آبی زیاد آنها، با تردیدهای جدی مواجه شده است. بنابراین، شناسایی گونه‌های بومی و مرتعی مقاوم به خشکی و معرفی آنها بهعنوان چمن، نه‌تنها در کاهش مصرف آب مؤثر است، بلکه سبب حفظ منابع ژنتیکی کشور نیز می‌شود. در این تحقیق، دو گونۀ ‘علف گندمی’ و ‘بروموس’ بهعنوان گونه‌های بومی، با چمن ‘ریگراس’بهعنوان شاهد مقایسه شدند. پس از استقرار و پوشش کامل سطح گلدانها در فضای باز، سطوح چمنزنی 2، 4 و 6 سانتیمتر بهصورت هفتگی بر روی گونهها اعمال شد. میزان رشد شاخساره، پنجهزنی، رنگ و عرض برگ، وزن تر و وزن خشک بهصورت هفتگی در طول آزمایش اندازهگیری شدند. نتایج بهدستآمده نشان داد که گونۀ ‘بروموس’ بهدلیل داشتن بافت نامناسب (عرض برگ بیشتر از 3 میلی‌متر) و تراکم کم، برای استفاده در فضای سبز مناسب نیست. در مقابل، گونۀ ‘علف گندمی’ با وجود بافت خشنتر و رنگ کمتر نسبت به ‘ریگراس’، از پنجهزنی بیشتر، رنگ قابل قبول (59/7) و بافت مطلوب (عرض برگ حدود 2 میلی‌متر) برخوردار بود. هم‌چنین سطح 2 سانتیمتری، بهترین ارتفاع چمنزنی برای گونه‌های تحت مطالعه معرفی شد.
کرامت الله سعیدی؛ فروه السادات سیدی؛ محمود کیانی
چکیده
به‌منظور ارزیابی کمیت و کیفیت اسانس گیاهان دارویی بابونه رقم ’بودگلد‘، بادرشبی رقم ’‘SZK1 و رازیانه رقم ’شورک شاری‘ در شرایط اقلیمی شهرکرد، آزمایشی در در مزرعۀ تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در اوایل فروردین 1393 انجام گرفت. نمونه‌های گل بابونه و پیکر رویشی بادرشبی در مرحلۀ گلدهی کامل و میوه‌های رازیانه در مرحلۀ واکسی و رسیدن ...
بیشتر
به‌منظور ارزیابی کمیت و کیفیت اسانس گیاهان دارویی بابونه رقم ’بودگلد‘، بادرشبی رقم ’‘SZK1 و رازیانه رقم ’شورک شاری‘ در شرایط اقلیمی شهرکرد، آزمایشی در در مزرعۀ تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در اوایل فروردین 1393 انجام گرفت. نمونه‌های گل بابونه و پیکر رویشی بادرشبی در مرحلۀ گلدهی کامل و میوه‌های رازیانه در مرحلۀ واکسی و رسیدن کامل برداشت شدند. نمونهها بهوسیلۀ کلونجر و بهروش تقطیر با آب اسانسگیری و ترکیبات اسانس توسط دستگاه GC و GC-MS آنالیز شدند. مقدار اسانس بابونه، بادرشبی، رازیانه (واکسی) و رازیانه (بالغ) به‌ترتیب 69/0، 35/0، 9/4 و 4/4 درصد بود. عمدهترین ترکیبات اسانس بابونه آلفا-بیسابلول اکسید A (57/43 درصد)، بتا-فارنسن (09/24 درصد) و آلفا-بیسابلول اکسید B (34/10 درصد) بودند. ژرانیل استات (29/27 درصد)، ژرانیال (67/24درصد)، نرال (93/20 درصد) و ژرانیول (54/18 درصد) مهمترین ترکیبات اسانس در پیکر رویشی بادرشبی بودند. عمدهترین ترکیب اسانس در میوۀ رازیانه در مرحلۀ واکسی و رسیدن کامل ترانس-آنتول بود، اما مقدار این ترکیب در مرحلۀ رسیدن کامل (96/84 درصد) نسبت به مرحلۀ واکسی (6/81 درصد) بیشتر بود. بهطور کلی، بابونه، بادرشبی و رازیانه، کمیت و کیفیت اسانس مطلوبی در شرایط اقلیمی شهرکرد داشتند.
احمد کوچک زاده؛ عبدالرضا سیاهپوش؛ محمد رضا مرادی تلاوت؛ مریم شفیعی
چکیده
به‌منظور ارزیابی اثر اسید سالیسیلیک و مایکوریزا در کاهش شوری بر عملکرد کمی و کیفی گیاه همیشه بهار آزمایشی گلدانی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام گردید. این آزمایش با چهار تکرار در سال 1394 در دانشگاه پیام نور پلدختر اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل پنج سطح شوری (شاهد (آب شرب پلدختر با هدایت الکتریکی 7/0 دسی‌زیمنس بر متر)، ...
بیشتر
به‌منظور ارزیابی اثر اسید سالیسیلیک و مایکوریزا در کاهش شوری بر عملکرد کمی و کیفی گیاه همیشه بهار آزمایشی گلدانی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام گردید. این آزمایش با چهار تکرار در سال 1394 در دانشگاه پیام نور پلدختر اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل پنج سطح شوری (شاهد (آب شرب پلدختر با هدایت الکتریکی 7/0 دسی‌زیمنس بر متر)، 2، 4، 6 و 8 دسی‌زیمنس بر متر)، چهار سطح اسید سالیسیلیک (صفر، 3/0، 6/0 و 9/0 میلی‌مولار) و دو سطح (تلقیح و عدم تلقیح) مایکوریزا بود. نتایج نشان داد اعمال تنش شوری تمام صفات اندازهگیری شده را کاهش داد و فقط موجب افزایش خاصیت آنتی‌اکسیدانی در گیاه شد. در مقابل استفاده از اسیدسالیسیلیک و مایکوریزا تمام صفات را در تنش شوری بهتر نمود. بیشترین مقدار کلروفیل a و b در تیمار شوری 7/0 دسی‌زیمنس بر متر و کاربرد 6/0 میلی‌مولار اسیدسالیسیلیک به‌ترتیب با 115/0 و 207/0 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن تر برگ به‌دست آمد که با سایر تیمارها در سطح پنج درصد دارای اختلاف معنیدار بود. کاروتنوئید گلبرگ در شوری 7/0 دسی‌زیمنس بر متر و مصرف 9/0 میلی‌مولار اسیدسالیسیلیک به 71/7 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن تر گلبرگ رسید که نسبت به همین شوری و بدون مصرف اسیدسالیسیلیک 15 درصد بیشتر بود. بیشترین وزن تر گل‌آذین بهعنوان عملکرد اقتصادی با 56/12 گرم در گلدان در تیمار شوری 7/0 دسی‌زیمنس بر متر، کاربرد 9/0 میلی‌مولار اسیدسالیسیلیک و با تلقیح مایکوریزا حاصل شد. قارچ مایکوریزا، 28 درصد خاصیت آنتی‌اکسیدانی و 21 درصد کلونیزاسیون را نسبت به عدم تلقیح قارچ افزایش داد.
سعیده سادات کرمانی پوربقایی؛ مجید پوریوسف؛ علیرضا یوسفی؛ مسعود رفیعی
چکیده
به‌منظور ارزیابی عملکرد، اجزای عملکرد و صفات کیفی تودههای بالنگوی شهری (Lallemantia iberica L.) با کاربرد برخی مواد ضدتعرق در شرایط دیم در سال زراعی ۱۳۹۸-۱۳۹۷ آزمایشی در دو منطقه کرج و خرمآباد اجرا شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با دو فاکتور در سه تکرار اجرا شد. فاکتور اول شامل چهار توده بالنگوی شهری ...
بیشتر
به‌منظور ارزیابی عملکرد، اجزای عملکرد و صفات کیفی تودههای بالنگوی شهری (Lallemantia iberica L.) با کاربرد برخی مواد ضدتعرق در شرایط دیم در سال زراعی ۱۳۹۸-۱۳۹۷ آزمایشی در دو منطقه کرج و خرمآباد اجرا شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با دو فاکتور در سه تکرار اجرا شد. فاکتور اول شامل چهار توده بالنگوی شهری (کردستان، تکاب، نظرکهریزی و کلیبر) و فاکتور دوم شامل سه ماده ضدتعرق (کائولین باغلظت پنج درصد، کیتوزان با غلظت یک درصد و ایستا با غلظت 2 درصد) و عدم کاربرد ماده ضدتعرق (شاهد) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد، اثر متقابل سه‌گانه توده، ماده ضدتعرق و مکان بر بیشتر صفات مورد بررسی معنیدار شد. در بین مواد ضدتعرق، کیتوزان بیشترین تأثیر را بر تودههای کشت‌شده داشت و به‌ترتیب موجب افزایش 20، 4، 11، 18 درصدی عملکرد دانه، زیستتوده، روغن و موسیلاژ نسبت به شاهد شد. هم‌چنین تودههای نظرکهریزی، کلیبر، کردستان وتکاب کشت شده در کرج به‌ترتیب بیشترین مقدار را در صفات موردمطالعه تحت محلول‌پاشی با مواد ضدتعرق به خود اختصاص دادند. طبق بررسیهای صورت‌گرفته در این پژوهش انتخاب توده مناسب با منطقه و استفاده از مواد ضدتعرق موجب افزایش عملکرد و اجزای عملکرد، صفات کیفی دانه بالنگوی شهری در شرایط کشت دیم شد.
قدرتعلی طلایی؛ یونس شرقی؛ حسین زاهدی؛ سید علی محمد مدرس ثانوی؛ سید علی علوی اصل
چکیده
جهت کنترل خسارتهای تنش کمآبی بر گیاه زراعی گلرنگ به وسیلهی زئولیت و کیتوزان آزمایشی در مزرعهی تحقیقاتی دانشکدهی کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس در سال 92 بهصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل تنش کمآبی{بدون تنش (آبیاری پس از 50 درصد)، تنش متوسط (آبیاری پس از 65 درصد) و تنش ...
بیشتر
جهت کنترل خسارتهای تنش کمآبی بر گیاه زراعی گلرنگ به وسیلهی زئولیت و کیتوزان آزمایشی در مزرعهی تحقیقاتی دانشکدهی کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس در سال 92 بهصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل تنش کمآبی{بدون تنش (آبیاری پس از 50 درصد)، تنش متوسط (آبیاری پس از 65 درصد) و تنش شدید (آبیاری پس از 80 درصد) تخلیهی رطوبت قابل دسترس}، زئولیت (عدم مصرف و 5/4 تن در هکتار) و محلول‌پاشی (بدون محلول‌پاشی، آبمقطر، اسید استیک 1 درصد،کیتوزان 05/0 درصد و کیتوزان 5/0 درصد) بودند.نتایج نشان داد تنش شدید عملکرد دانه را بهنصف مقدار حداکثر نسبت به شاهد کاهش داد ولی با کاربرد زئولیت و کیتوزان 05/0 این مقداربه 19 درصد تقلیل یافت. در شرایط عدم کاربرد زئولیت و تنش شدید، محلول‌پاشی کیتوزان 5/0 درصد، عملکرد روغن را حدود 63 درصد نسبت بهشاهد افزایش داد. عدم کاربرد زئولیت و کیتوزان 5/0، بیشترین تعداد طبق در مترمربع را نشان داد که نسبت بهکاربرد زئولیت و عدم محلول‌پاشی، 26 درصد بیشتر بود. لذا در شرایط کاربرد زئولیت و کیتوزان خسارات ناشی از تنش کمآبی بر گلرنگ کاهش یافته و رشد و عملکرد این گیاه افزایش خواهد یافت.
فرشته دارابی؛ نصرت اله عباسی؛ محمدجواد زارع
چکیده
هدف آزمایش بررسی و ارزیابی تأثیر پوتریسین و 24- اپی‌براسینولید در تغییر فعالیت آنزیمهای ضداکسنده جهت تحمل به تنش خشکی در گیاه ریحان بود. طرح بهصورت اسپلیت‌پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال‌های زراعی 97- 1396 و 98-1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل ...
بیشتر
هدف آزمایش بررسی و ارزیابی تأثیر پوتریسین و 24- اپی‌براسینولید در تغییر فعالیت آنزیمهای ضداکسنده جهت تحمل به تنش خشکی در گیاه ریحان بود. طرح بهصورت اسپلیت‌پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال‌های زراعی 97- 1396 و 98-1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تیمار آبی در سه سطح (40، 80 و 120 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) در کرت‌های اصلی، محلول‌پاشی پوتریسین در سه سطح (صفر (شاهد)، 5/0 و 2 میلی‌مولار) و 24-اپی‌براسینولید در سه سطح (صفر (شاهد)، 5/0 و 2 میکرومولار) بهصورت فاکتوریل در کرت‌های فرعی اجرا شد. نتایج نشان داد که بیشترین میزان پرولین در تیمارآبی 120 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر در سال اول آزمایش حاصل شد و کاربرد پوتریسین (دو میلی‌مولار) و 24-اپی‌براسینولید (5/0 میکرومولار) نیز سبب افزایش بیشتر میزان پرولین گیاه ریحان شد. در تیمار120 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر و کاربرد دو میلی‌مولار پوتریسین بیشترین میزان آنزیم کاتالاز مشاهده شد. برهمکنش اثرات تنش خشکی، پوتریسین و 24-اپی براسینولید نیز نشان داد که بیشترین میزان آنزیم آسکوربات پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز در تیمار 120 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر و بالاترین غلظت پوتریسین (دو میلی‌مولار) و 24- اپی‌براسینولید (دو میکرومولار) مشاهده شد. در شرایط آبیاری مطلوب (40 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر)، کاربرد هم‌زمان غلظتهای کمتر پوتریسین (5/0 میلی‌مولار) و اپی براسینولید (5/0 میکرومولار) و در شرایط تنش خشکی (80 و 120 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر)، غلظت بیشتر این دو ماده (دو میلی‌مولار پوتریسین و دو میکرومولار اپی‌براسینولید) باعث افزایش آنزیم گایاکول پراکسیداز شد. برهمکنش چندگانه سال، تنش خشکی، پوترسین و 24- اپی‌براسینولید تأثیر معنیداری بر فلاونوِئید کل و درصد اسانس ریحان گذاشت به‌نحوی که در هر دو سال آزمایش، کاربرد غلظت 2 میلی‌مولار پوترسین و 2 میکرومولار 24-اپی‌براسینولید در همه سطوح آبی به‌ویژه 120 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر، سبب افزایش بیشتر این دو صفت شد و در سال اول آزمایش این افزایش بیشتر از سال دوم بود. کاربرد هم‌زمان دو میلی‌مولار پوترسین و دو میکرومولار اپی‌براسینولید بهدلیل افزایش سنتز پرولین و آنزیمهای آنتی‌اکسیدانی بهترین تیمار در جهت کاهش اثرات تنش خشکی در گیاه ریحان بود، که نشاندهنده وجود رابطه همافزایی بین این دو ماده در بهبود رشد گیاه ریحان و افزایش درصد اسانس این گیاه است.
فریناز انگوتی؛ حسن نورافکن؛ سکینه سعیدی سار؛ اسد اسدی؛ راهله ابراهیمی
چکیده
آزمایشی به‌منظور ارزیابی اثر سطوح مختلف کیتوزان و سالیسیلیک‌اسید بر صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی گالگا در شرایط مزرعه‌ای در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه در طی سال زراعی 1398 انجام شد. تیمارها شامل محلول‌پاشی سالیسیلیک‌اسید (5/0، 1، 2 و 3 میلی‌مولار در لیتر)، سطح کیتوزان ...
بیشتر
آزمایشی به‌منظور ارزیابی اثر سطوح مختلف کیتوزان و سالیسیلیک‌اسید بر صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی گالگا در شرایط مزرعه‌ای در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه در طی سال زراعی 1398 انجام شد. تیمارها شامل محلول‌پاشی سالیسیلیک‌اسید (5/0، 1، 2 و 3 میلی‌مولار در لیتر)، سطح کیتوزان (2/0، 4/0، 6/0 و 8/0 گرم در لیتر) و آب مقطر (بهعنوان شاهد) بود. نتایج نشان داد که محلول‌پاشی محرک زیستی (کیتوزان) و غیرزیستی (اسیدسالیسیلیک) اثر معنیداری بر تمام صفات مورد ارزیابی، به‌جز ارتفاع بوته و وزن خشک برگ دارد. با افزایش غلظت کیتوزان و سالیسیلیک‌اسید، میزان وزن تر و خشک ساقه کاهش یافت که بیشترین مقادیر در دو صفت مذکور در تیمارهای کیتوزان 4/0 و 2/0 گرم در لیتر و 1 و 5/0 میلی‌مولار در لیتر سالیسیلیک‌اسید دیده شد. بیشترین تعداد میانگره (میانگین عددی 80/4 عدد) و طول ریشه در تیمار کیتوزان 4/0 گرم در لیتر؛ بیشترین تعداد برگ در غلظت 6/0 گرم در لیتر کیتوزان مشاهده شد در مطالعه ویژگی‌های برگ و ریشه، کیتوزان با غلظت 2/0 و 4/0 گرم بر لیتر و در ویژگی‌های گل‌آذین، سالیسیلیک‌اسید با غلظت 2 و 3 میلی‌مولار در لیتر مؤثرتر عمل نمودند. استفاده از غلظتهای 4/0 و 2/0 گرم در لیتر کیتوزان نسبت به شرایط شاهد (عدم محلول‌پاشی) و استفاده از آب مقطر؛ اثر بهینه بیش‌تری بر صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی گالگا داشت؛ که به‌خاطر داشتن اثر مثبت بر بیشتر ویژگی‌های رشدی گیاه بهدلیل جذب سریع و دستیابی به عملکرد مطلوب در مسیر کشاورزی پایدار، افزایش عملکرد و در نهایت افزایش تولید متابولیت ثانویه گیاهان دارویی، توصیه می‌شود.