نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• نجمه جامی ¹
• سید محسن موسوی نیک ²
• مهدی نقی زاده ³

¹ دانشجوی دکتری زراعت ،دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان، رفسنجان، ایران

² دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران

³ استاد‌یار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکدۀ کشاورزی بردسیر، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

چکیده

سیاهدانه، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار، در مزرعۀ تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال زراعی 93-1392 انجام گرفت. فاکتور اول خشکی  (d)شامل شاهد (‌90 درصد ظرفیت زراعی)، تنش متوسط (‌70 درصد ظرفیت زراعی) و تنش شدید (‌50 درصد ظرفیت زراعی) و فاکتور دیگر چهار غلظت اسید سالیسیلیک (s) شامل صفر میکرو‌مولار (شاهد)، 5، 10 و 15 میکرو‌مولار بود. تفاوت معناداری در صفات تعداد دانه در بوته، وزن هزاردانه، شاخص برداشت و عملکرد اسانس و دانه با اعمال تنش خشکی و اسید سالیسیلیک وجود داشت، به‌طوری­ که محلول‌پاشی با 10 میکرومولار اسید سالیسیلیک سبب افزایش 05/79 درصدی عملکرد دانه شد. اثر متقابل اسید سالیسیلیک و تنش خشکی نیز بر درصد اسانس، عملکرد بیولوژیک و تعداد دانه در فولیکول معنادار بود. اثر متقابل سطح دوم تنش خشکی و غلظت 10 میکرومولار اسید سالیسیلیک سبب افزایش 150 درصدی مقدار اسانس شد. ازاین‌رو، برای دستیابی به حداکثر عملکرد بیولوژیک، تعداد دانه در فولیکول و درصد اسانس در تنش خشکی می­توان از غلظت متوسط اسید سالیسیلیک (10 میکرو‌مولار) با آبیاری متوسط (70 درصد ظرفیت زراعی) در سیاهدانه استفاده کرد که در مناطق خشک از لحاظ اقتصادی نیز مقرون به صرفه است.
 
 
 
 
 
 
 

کلیدواژه‌ها

• تنظیم­ کننده­ های رشد
• درصد اسانس
• کمبود آب
• گیاهان دارویی
• محلول‌ پاشی

20.1001.1.83372008.1394.17.3.20.6

عنوان مقاله [English]

The effect of drought stress and foliar application with salicylic acid on qualitative and quantitative yield of Black cumin under Kerman climatic conditions

نویسندگان [English]

• Najmeh Jami ¹
• Seyed Mohsen Mousavi Nik ²
• Mahdi Naghizadeh ³

¹

² Associate Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Zabol University, Zabol, Iran

³ Assistant Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture of Bardsir, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran

چکیده [English]

To study the effects of drought stress and foliar application with salicylic acid on yield andit’s components and percentage of essential oil of Nigella sativa L., a field experiment was conducted as split plot based on randomized complete block design with three replications at research farm of Shahid Bahonar University of Kerman during growing season of 2013- 2014. The main factor was drought that included in three levels: no tension (90 percent field capacity), moderate tension (70 percent field capacity) and severe tension (50 percent field capacity). The other factor included four concentrations of salicylic acid: zero (foliar application with distilled water), 5, 10 and 15 Micro molar salicylic acid for foliar application. The results showed that there were significant differences between traits including: the number of grains per plant, 1000 seeds weight, harvest index, essential oil and grain yield with applying drought and salicylic acid. The foliar application with salicylic acid (10 Mm) caused increasing 79.05 percent on the grain yield. The interaction of salicylic acid and drought stress on the number of grains in folicules, the percentage of essential oil and biological yield was significant. The interaction of third level of salicylic acid and moderate drought stress caused increasing 150 percent in essential oil. Therefore to obtain the maximum biological yield, the number of grains in folicules and essential oil percentage on drought condition, we can apply third level of SA (S3 = 10 Mm) and moderate irrigation in black cumin that is economic in arid places.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Essential oil percentage
• Foliar Application
• Medical plant
• Regulator of growth
• Water shortage