اسما اصلانی؛ مهرو مجتبایی زمانی
چکیده
بهمنظور بررسی امکان کاهش اثر منفی تنش گرمای انتهای فصل با استفاده از باکتریهای حل‌کننده فسفات، این پژوهش در سال زراعی 98-1397 در مزرعه‌ای واقع در منطقه هفتکل وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی رامهرمز بهصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی شامل تاریخ کاشت در دو سطح (اول آذرماه و 12 دی‌ماه) ...
بیشتر
بهمنظور بررسی امکان کاهش اثر منفی تنش گرمای انتهای فصل با استفاده از باکتریهای حل‌کننده فسفات، این پژوهش در سال زراعی 98-1397 در مزرعه‌ای واقع در منطقه هفتکل وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی رامهرمز بهصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی شامل تاریخ کاشت در دو سطح (اول آذرماه و 12 دی‌ماه) و عامل فرعی بهصورت فاکتوریل شامل پنج رقم گندم نان (چمران2، مهرگان، سیروان، شوش و برات) و دو سطح کاربرد باکتریهای حل‌کننده فسفات (عدم تلقیح و تلقیح بذر) بود. نتایج نشان داد که با تأخیر در کاشت و وقوع تنش گرما در دوره پرشدن دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و دوره مؤثر پرشدن دانه کاهش و سرعت پرشدن دانه افزایش یافت و شدت واکنش بسته به رقم متفاوت بود. رقم مهرگان در هر دو تاریخ کاشت از عملکرد بالایی برخوردار بود و در تاریخ کاشت تأخیری با بیشترین افزایش در سرعت پرشدن دانه و کمترین کاهش تعداد دانه در سنبله، بیشترین عملکرد دانه و شاخص برداشت را به خود اختصاص داد. با تلقیح بذر با باکتری در هر دو تاریخ کاشت، به‌طور متوسط، تعداد دانه در سنبله 6/4 درصد، عملکرد دانه 6/7 درصد و عملکرد بیولوژیک 7 درصد افزایش یافت، اما اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم در باکتری بر عملکرد و صفات مرتبط با آن معنیدار نبود و ازاین‌رو، تأثیر باکتریهای حل‌کننده فسفات بر تخفیف اثر تنش گرما اثبات نشد و تأثیر مثبت باکتری در هر دو تاریخ کاشت یکسان بود. در مجموع در این پژوهش، توانایی بالاتر در افزایش سرعت پرشدن دانه و حفظ بیشتر تعداد دانه در سنبله، دو صفت با اهمیت برای دستیابی به عملکرد دانه بالاتر در شرایط تنش گرمای انتهای فصل شناخته شد.
رضا فاطمی دوین؛ سیدمحمدباقر حسینی؛ حسین مقدم؛ بابک متشرع زاده
چکیده
بهمنظور بررسی اثر کودهای زیستی و آلی بر کارایی مصرف نور در کشت مخلوط ذرت با لوبیا، آزمایشی بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 12 تیمار اجرا شد. کرتهای اصلی دربرگیرنده سیستم‌های مختلف کودی در چهار سطح شامل 30 کیلوگرم در هکتار اوره، ازتوباکتر، ورمی‌کمپوست، ازتوباکتر+ ورمی‌کمپوست و کرتهای فرعی دربرگیرنده ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر کودهای زیستی و آلی بر کارایی مصرف نور در کشت مخلوط ذرت با لوبیا، آزمایشی بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 12 تیمار اجرا شد. کرتهای اصلی دربرگیرنده سیستم‌های مختلف کودی در چهار سطح شامل 30 کیلوگرم در هکتار اوره، ازتوباکتر، ورمی‌کمپوست، ازتوباکتر+ ورمی‌کمپوست و کرتهای فرعی دربرگیرنده ترکیب‌های کشت ذرت خالص، لوبیا خالص،50 درصد ذرت+ 50 درصد لوبیاچیتی، 60 درصد ذرت+ 60 درصد لوبیاچیتی و 80 درصد ذرت+ 80 درصد لوبیاچیتی بودند. نتایج نشان داد شاخص سطح برگ، تجمع ماده خشک و کارایی مصرف نور ذرت به‌طور معنیداری بالاتر از کشت خالص بود. بیشترین کارایی مصرف نور مربوط به کابرد تلفیقی ازتوباکتر و ورمی‌کمپوست در کشت مخلوط 80 درصد ذرت+ 80 درصد لوبیا چیتی با میانگین 29/2 گرم بر مگاژول بود که نسبت به تیمار 30 کیلوگرم در هکتار کشت خالص، کارایی مصرف نور 63 درصد افزایش یافت. همچنین بالاترین ماده خشک مربوط به کشت مخلوط 60 درصد ذرت+ 60 درصد لوبیا چیتی به مقدار 1728 گرم بر مترمربع حاصل شد که نسبت به کشت خالص، تجمع ماده خشک را 16 درصد افزایش داد. در مجموع ترکیب توام کود آلی و زیستی در کشت مخلوط توانایی رقابت با کود شیمیایی اوره از لحاظ شاخصهای مکانیستیک آنالیز رشد گیاه را دارا است.
علی اکبر عزیزی؛ عبدالمجید لیاقت؛ مهدی شهابی فر؛ سید علیرضا سیدجلالی
چکیده
چکیده پتانسیل بهرهوری آب اقلیمی (PCWP) شاخصی مهم برای کمی‌سازی اثربخشی عوامل ذاتی بر بهرهوری فیزیکی است. یکی از عوامل مهم مؤثر بر این شاخص تقویم زراعی است. با توجه به اهمیت زراعت ذرت و ضرورت ارتقای بهرهوری آب، شاخص PCWP برای هشت تقویم زراعی و پنج مزرعه ذرت در سال زراعی 95-1394 بررسی شد. تقویمهای زراعی از منابع رسمی موجود و جلسات ...
بیشتر
چکیده پتانسیل بهرهوری آب اقلیمی (PCWP) شاخصی مهم برای کمی‌سازی اثربخشی عوامل ذاتی بر بهرهوری فیزیکی است. یکی از عوامل مهم مؤثر بر این شاخص تقویم زراعی است. با توجه به اهمیت زراعت ذرت و ضرورت ارتقای بهرهوری آب، شاخص PCWP برای هشت تقویم زراعی و پنج مزرعه ذرت در سال زراعی 95-1394 بررسی شد. تقویمهای زراعی از منابع رسمی موجود و جلسات کارشناسی احصا شد. اجزایPCWP از مدل رشد فائو (عملکرد) و روش استاندارد پنمن- مانتیث- فائو (تبخیر- تعرق) تعیین شد. برای ذرت علوفه‌ای میانگین PCWP در کشت دوم نسبت به کشت اول 23 درصد افزایش داشت و از منظر ارتقای بهرهوری آب تقویمهای کشت دوم توصیه میشود. با وجود افزایش 7/13 درصدی PCWP در کشت دوم ذرت دانه‌ای، استفاده از تقویمهای کشت اول توصیه میشود. با توجه به تغییرات بهرهوری آب (WP) و اجزای آن، تخصیص آب و برنامهریزی آبیاری بر مبنای ETc و متناسب با تقویم زراعی ضروری است. برای مقایسه و تحلیل درست در انتخاب تقویم زراعی، استفاده از WP بر مبنای ETc و عملکرد واقعی مناسب نبوده و لازم است از مقادیر PCWP بر مبنای پتانسیل تولید اقلیمی (CPP) در شرایط آبی (IPP) و ETc استفاده شود.
علیرضا خداشناس
چکیده
بهمنظور ارزیابی عملکرد دانه ژنوتیپهای گندم دیم در دو تاریخ کاشت و تعیین ارقام مناسب برای کاشت با تأخیر، آزمایشی بهصورت کرتهای یکبار خردشده با سه تکرار طی دو سال زراعی 1396-1394 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی طرق در مشهد به‌اجرا درآمد. عامل اصلی تاریخ کاشت در دو سطح پاییزه و انتظاری و عامل فرعی ژنوتیپهای گندم در 16 سطح (14 رقم و دو ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی عملکرد دانه ژنوتیپهای گندم دیم در دو تاریخ کاشت و تعیین ارقام مناسب برای کاشت با تأخیر، آزمایشی بهصورت کرتهای یکبار خردشده با سه تکرار طی دو سال زراعی 1396-1394 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی طرق در مشهد به‌اجرا درآمد. عامل اصلی تاریخ کاشت در دو سطح پاییزه و انتظاری و عامل فرعی ژنوتیپهای گندم در 16 سطح (14 رقم و دو لاین امیدبخش) و شامل ارقام آذر2، آفتاب، اوحدی، باران، دهدشت، رصد، ریژاو، سبلان، سرداری، قابوس، کراسسبلان، کریم، کوهدشت و هما بود. نتایج نشان داد که زمان گلدهی ارقام متفاوت بود و در تاریخ کاشتهای موردبررسی هیچ‌یک از ارقام در دامنه دمایی مطلوب گلدهی را آغاز نکردند. از نظر عملکرد دانه نیز اختلاف معنیداری بین ژنوتیپهای موردبررسی وجود داشت و ارقام کریم و ریژاو بهترتیب با میانگین 1430 و 1326 کیلوگرم در هکتار بیشترین و ارقام اوحدی و رصد بهترتیب با میانگین 893 و 925 کیلوگرم در هکتار کمترین عملکرددانه را نشان دادند، تفاوت بیشترین و کمترین میزان عملکرد دانه حدود 60 درصد بود. براساس نتایج با تأخیر در کاشت، گلدهی ارقام فاصله بیشتری از شرایط مطلوب دمایی یافت و بنابراین تاریخ کاشت پاییزه توصیه میشود. همچنین برای کشت پاییزه، ارقام کریم و ریژاو و برای کشت انتظاری فقط ارقام بهاره نظیر کریم و آفتاب پیشنهاد میشود.
محمد کاوه؛ محمدعلی اسماعیلی؛ همت اله پیردشتی؛ محمدرضا اردکانی
چکیده
در این مطالعه، اثر کاربرد هم‌زمان بایوچار، باکتری آزوسپریلیوم لیپوفروم و نیتروژن در دو شیوه آبیاری غرقابی و تناوبی بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج (Oryza sativa L.) رقم طارم هاشمی بررسی شد. این آزمایش بهصورت کرتهای دوبارخردشده برپایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در دو سال زراعی ...
بیشتر
در این مطالعه، اثر کاربرد هم‌زمان بایوچار، باکتری آزوسپریلیوم لیپوفروم و نیتروژن در دو شیوه آبیاری غرقابی و تناوبی بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج (Oryza sativa L.) رقم طارم هاشمی بررسی شد. این آزمایش بهصورت کرتهای دوبارخردشده برپایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در دو سال زراعی 1396 و 1397 انجام گرفت. تیمارهای موردمطالعه شامل شیوه آبیاری در دو سطح آبیاری غرقاب و آبیاری تناوبی بهعنوان عامل اصلی و عامل فرعی تیمار کودی در نه سطح، 100، 75 و 50 درصد نیتروژن بههمراه شاهد (بدون بایوچار)، 20 و 10 تن بایوچار در هکتار و نیز جدایه خالص باکتری آزوسپریلیوم لیپوفروم در دو سطح بدون مایهزنی با نشا و با مایهزنی با نشا بهعنوان عامل فرعی فرعی در نظر گرفته شدند. با توجه به معنیداری اثر عوامل موردبررسی بر صفات مورد اندازهگیری، براساس یافته‌ها، کاربرد 20 تن بایوچار بههمراه با 75 و 100 درصد نیتروژن توصیه‌شده بیشترین تأثیر را بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج در هر دو شیوه آبیاری تناوبی و غرقابی نشان داد. در مقایسه، میزان اثربخشی بایوچار در آبیاری تناوبی چشم‌گیرتر بود. بنابراین می‌توان چنین نتیجه گرفت که کاربرد 20 تن بایوچار بههمراه با 75 و 100 درصد نیتروژن توصیه‌شده توانسته کاهش عملکرد ناشی از کاهش مصرف آب در آبیاری تناوبی را نسبت به آبیاری غرقاب تا اندازه زیادی جبران کند.
مژده سادات خیاط مقدم؛ احمد غلامی؛ امیرحسین شیرانی راد؛ مهدی برادران فیروزآبادی؛ حمید عباس دخت
چکیده
بهمنظور بررسی اثرات تنش خشکی آخر فصل و محلولپاشی سیلیکاتپتاسیم بر عملکرد و اجزای عملکرد در ژنوتیپهای بهاره کلزا، آزمایشی بهصورت فاکتوریل اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سالهای زراعی مدت 96-1395 و 97-1396 درمزرعه پژوهشی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. عامل آبیاری در دو سطح آبیاری ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثرات تنش خشکی آخر فصل و محلولپاشی سیلیکاتپتاسیم بر عملکرد و اجزای عملکرد در ژنوتیپهای بهاره کلزا، آزمایشی بهصورت فاکتوریل اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سالهای زراعی مدت 96-1395 و 97-1396 درمزرعه پژوهشی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. عامل آبیاری در دو سطح آبیاری معمول (شاهد) و قطع آبیاری از مرحله خورجیندهی به بعد و عامل محلولپاشی در دو سطح (محلولپاشی با چهار گرم در لیتر سیلیکاتپتاسیم و عدم محلولپاشی) بهصورت فاکتوریل در کرتهای اصلی و ژنوتیپهای بهاره کلزا شامل DALGAN، RGS003، RGS×OKAPI، RGS×SLM و OG×AL در کرتهای فرعی قرار گرفتند. نتایج این بررسی نشان داد صفات موردمطالعه تحت تأثیر تیمارهای کاربردی قرار گرفتند. بیشترین عملکرد دانه (5620 کیلوگرم در هکتار) که 4/9 درصد نسبت به شاهد افزایش داشت. کلروفیل کل (71/1 میلیگرم در گرم وزن تر) در سطح آبیاری کامل بههمراه محلولپاشی در ژنوتیپ OG×AL به‌دست آمد. تنش خشکی آخر فصل موجب افزایش مقاومت روزنهای، پرولین برگ، کربوهیدارت محلول برگ و کاهش مقدار کلروفیل کل و محتوای نسبی آب برگ شد. در شرایط تنش خشکی ژنوتیپهای DALGAN و RGS×SLM از عملکرد بالاتری برخوردار بودند، که حاکی از نمودِ بهتر آن‌ها در شرایط تنش است. سرانجام، مطالعه ما اثر مفید سیلیکات پتاسیم را در بهبود تحمل به تنش خشکی آخر فصل در گیاهان کلزا را نشان داد.
رحیم ناصری؛ میرزایی امیر؛ امین عباسی
چکیده
بهمنظور بررسی نقش قارچ میکوریزا بر کارایی و سهم انتقال مجدد مواد فتوسنتزی جو دیم، آزمایشی تحت شرایط مزرعه بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سرابله، ایلام در سال زراعی 99-1398 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل ارقام جو (محلی، ماهور، خرم و فردان) و منابع کودی شامل ...
بیشتر
بهمنظور بررسی نقش قارچ میکوریزا بر کارایی و سهم انتقال مجدد مواد فتوسنتزی جو دیم، آزمایشی تحت شرایط مزرعه بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سرابله، ایلام در سال زراعی 99-1398 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل ارقام جو (محلی، ماهور، خرم و فردان) و منابع کودی شامل شاهد (عدم مصرف منابع کودی)، 50 درصد نیاز فسفر گیاه بهصورت کود شیمیایی، قارچ میکوریزا، قارچ میکوریزا همراه با 50 درصد نیاز فسفر گیاه بهصورت کود شیمیایی و 100 درصد نیاز فسفر گیاه بهصورت کود شیمیایی بودند. نتایج این پژوهش نشان داد که اثر برهم‌کنش رقم در منابع کودی بر کارایی انتقال مجدد از سنبله، سهم انتقال مجدد سنبله در عملکرد دانه، کارایی انتقال مجدد از ساقه، سهم انتقال مجدد ساقه در عملکرد دانه، میزان فتوسنتز جاری، سهم فتوسنتز جاری و سرعت پرشدن دانه معنیدار بود. برهم‌کنش رقم فردان در قارچ میکوریزا همراه با 50 درصد کود شیمیایی فسفر دارای بیشترین کارایی انتقال مجدد از سنبله، سهم انتقال مجدد سنبله، میزان فتوسنتز جاری، سهم فتوسنتز جاری و سرعت پرشدن دانه بود. بیشترین کارایی انتقال مجدد از ساقه، سهم انتقال مجدد ساقه در عملکرد دانه از برهم‌کنش رقم محلی در تیمار شاهد (عدم مصرف منابع کودی) به‌دست آمد. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده نشان داده شد که در شرایط دیم منطقه رقم جدید فردان در قارچ میکوریزا همراه با 50 درصد کود شیمیایی فسفر، میتواند توصیه شود.
محمود مرادی چگنی؛ احمد علی شوشی دزفولی؛ محمود توحیدی؛ مهدی صادقی؛ فربد فتوحی
چکیده
یکی از اقدامات مهم جهت دستیابی به ارقام متحمل به خشکی، غربال‌گری و انتخاب ارقام براساس عملکرد و صفات بیوشیمیایی میباشد. این پژوهش در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی به‌روش کرتهای یکبار خردشده در سه تکرار طی دو سال زراعی (98-1396) در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی‌آباد دزفول انجام شد. در کرتهای اصلی رژیم‌های مختلف آبیاری براساس ...
بیشتر
یکی از اقدامات مهم جهت دستیابی به ارقام متحمل به خشکی، غربال‌گری و انتخاب ارقام براساس عملکرد و صفات بیوشیمیایی میباشد. این پژوهش در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی به‌روش کرتهای یکبار خردشده در سه تکرار طی دو سال زراعی (98-1396) در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی‌آباد دزفول انجام شد. در کرتهای اصلی رژیم‌های مختلف آبیاری براساس 25، 50، 75 و 100 درصد نیازآبی و در کرتهای فرعی پنج رقم یونجه بغدادی، نیک‌شهری، یزدی، امید و مساسرسا مقایسه شدند. نتایج نشان داد تنش آبی ناشی از رژیم آبیاری باعث کاهش معنیدار عملکرد علوفه خشک و تغییرات معنیدار مقدار قند محلول، میزان گلوتاتیون پراکسیداز و میزان کاتالاز موجود در برگ یونجه شد، اما تأثیر معنیدار بر پروتئین کل محلول نداشت. برترین کلاس آماری عملکرد علوفه خشک هر چین به رقم بغدادی با تیمار تأمین 100 درصد نیاز آبی با عملکرد علوفه خشک 824/2 تن در هکتار و کمترین کلاس آماری نیز به رقم‌های یزدی و مساسرسا با آبیاری براساس 25 درصد نیاز آبی بهترتیب با عملکرد علوفه خشک 598/0 و 546/0 تن در هکتار تعلق داشت. بین رقم‌های مورد بررسی، رقم یزدی به‌دلیل پایداری عملکرد علوفه خشک و همچنین مقادیر بالای آنتی‌اکسیدان در برگ تحت تنش آبی، بهعنوان رقم متحمل به تنش آبی شناخته شد.
دلیر فیاضی پور؛ غلام علی اکبری؛ ایرج اله دادی؛ فاطمه امینی؛ مرجان السادات حسینی فرد
چکیده
پژوهش حاضر بهمنظور بررسی امکان کشت و کاربرد سایکوسل بر برخی ویژگی‌های بیوشیمیایی و عملکرد کیفی و کمی دو رقم چغندرقند (9597 و سوپریما)، انجام گرفت. به همین منظور، آزمایشی در سال زراعی 95-1394 در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران بهصورت کرت خردشده فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. در این آزمایش ...
بیشتر
پژوهش حاضر بهمنظور بررسی امکان کشت و کاربرد سایکوسل بر برخی ویژگی‌های بیوشیمیایی و عملکرد کیفی و کمی دو رقم چغندرقند (9597 و سوپریما)، انجام گرفت. به همین منظور، آزمایشی در سال زراعی 95-1394 در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران بهصورت کرت خردشده فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. در این آزمایش تاریخ کاشت بهعنوان فاکتور اصلی (10 مهرماه و 30 مهرماه) و ترکیب تصادفی ارقام چغندرقند (9597 و سوپریما) و محلولپاشی سایکوسل (1000 میلیگرم بر لیتر و شاهد (عدم مصرف)) بهعنوان فاکتورهای فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که در بین تاریخهای کاشت، بیشترین درصد بولتینگ (58/54 درصد) و محتوای سدیم (معادل 16/9 میلی‌اکی‌والان در 100 گرم خمیر چغندرقند) تحت تاریخ کاشت 10 مهرماه و بیشترین مقادیر در صفات عملکرد ریشه 15/26 تن در هکتار و عملکرد قند خالص معادل 44/1 تن بر هکتار، تحت تاریخ کاشت 30 مهرماه به‌دست آمد. همچنین، بیشترین مقادیر در صفات موردبررسی (به‌غیر از درصد ساقه‌روی (بولتینگ) و محتوای سدیم خمیر چغندرقند)، با کشت رقم سوپریما و تحت محلولپاشی سایکوسل به‌دست آمد. بهطورکلی، بهترین شرایط جهت به‌دست‌آوردن مناسبترین عملکرد ریشه و قند در منطقه مورد پژوهش، تاریخ کاشت 30 مهر، رقم سوپریما و محلولپاشی 1000 میلیگرم بر لیتر سایکوسل انتخاب شدند و بهمنظور کشت چغندرقند در منطقه پاکدشت توصیه میشود.
عبدالرضا اخگر؛ پریسا ستوده
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر کاربرد هم‌زمان ورمی‌کمپوست و باکتریهای محرک رشد بر شاخصهای عملکرد، درصد روغن و پروتئین و همچنین غلظت عناصر در دانه کنجد (.indicum L Sesamum) یک آزمایش گلخانهای بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در دانشگاه ولی عصر رفسنجان در سال 1393 به‌اجرا درآمد. فاکتورهای آزمایش شامل ورمی‌کمپوست در ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر کاربرد هم‌زمان ورمی‌کمپوست و باکتریهای محرک رشد بر شاخصهای عملکرد، درصد روغن و پروتئین و همچنین غلظت عناصر در دانه کنجد (.indicum L Sesamum) یک آزمایش گلخانهای بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در دانشگاه ولی عصر رفسنجان در سال 1393 به‌اجرا درآمد. فاکتورهای آزمایش شامل ورمی‌کمپوست در چهار سطح (صفر (V0)، یک (V1)، دو (V2) و چهار (V3) درصد) و باکتریهای محرک رشد در پنج سطح (بدون باکتری (B0)، تلقیح با یک باکتری از گروه سودوموناسهای فلورسنت دارای توان حل فسفاتهای معدنی (B1)، تلقیح با جدایهای از باکتریهای آزوسپیریلوم (B2) و ازتوباکتر (B3) با توان تثبیت نیتروژن، و تلقیح مخلوط سه باکتری (B4)) بودند. نتایج نشان داد که کاربرد ورمی‌کمپوست و باکتریهای محرک رشد، هر یک به‌تنهایی باعث افزایش معنیدار درصد روغن (بهترتیب تا 7/80 و 4/15 درصد)، غلظت پتاسیم، آهن و منگنز دانه کنجد شدند. همچنین کاربرد هم‌زمان ورمی‌کمپوست و باکتریهای محرک رشد توانست به‌طور معنیداری تعداد و وزن دانه، تعداد و وزن کپسول، میزان پروتئین دانه، غلظت نیتروژن، فسفر و مس دانه را افزایش دهد. در مجموع کاربرد هم‌زمان ورمی‌کمپوست و باکتریهای محرک رشد، از طریق رابطه همافزایی باعث افزایش عملکرد دانه کنجد و محتوای عناصر معدنی آن شدند.
سمیه میرزایی؛ سید عطالله سیادت؛ بابک پاکدامن سردرود؛ محمد رضا مرادی تلاوت
چکیده
بهمنظور بررسی اثر قارچ پریفورموسپورا ایندیکا (Piriformospora indica) و سطوح مختلف سالیسیلیک‌اسید بر خصوصیات مورفولوژیکی و فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدانت در آویشن باغی (.Thymus vulgaris L) تحت تیمار قطع آبیاری، آزمایشی بهصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی و با چهار تکرار در مزرعه‌ای واقع در دهلران در سال زراعی 95-1394 ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر قارچ پریفورموسپورا ایندیکا (Piriformospora indica) و سطوح مختلف سالیسیلیک‌اسید بر خصوصیات مورفولوژیکی و فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدانت در آویشن باغی (.Thymus vulgaris L) تحت تیمار قطع آبیاری، آزمایشی بهصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی و با چهار تکرار در مزرعه‌ای واقع در دهلران در سال زراعی 95-1394 انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح سالیسیلیک‌اسید (صفر، 150، 300، 600 میکرومولار) بهصورت محلولپاشی برگی و قارچ شبهمایکوریزا دردو سطح تلقیح و عدم تلقیح و عامل قطع آبیاری آب در سه سطح (آبیاری در 90، 50 و 30 درصد ظرفیت زراعی) بودند. در این آزمایش تیمار قطع آبیاری تا سطح 30 درصد ظرفیت زراعی باعث کاهش ارتفاع، وزن کل اندام هوایی، تعداد برگ، درصد کلونیزاسیون و همچنین میزان فعالیت آنزیمهای کاتالاز و پراکسیداز شد. تلقیح با قارچ و تیمار با سالیسیلیک‌اسید تا غلظت 300 میکرومولار توانست تا حدود زیادی از اثرات مخرب تیمار قطع آبیاری بر این صفات بکاهد، اما افزایش غلظت سالیسیلیک‌اسید تا سطح 600 میکرومولار باعث تشدید اثرات تیمار قطع آبیاری شد و مانع از بروز اثرات مثبت قارچ شد.
سارا بنی ابراهیم؛ لیلا پیشکار؛ علیرضا ایرانبخش؛ داریوش طالعی؛ گیتی برزین
چکیده
بهمنظور بررسی پاسخهای فیزیولوژیکی گیاه دارویی سیاه‌دانه تحت غلظتهای مختلف نانوذره نقره (صفر، 5/2، 5، 10، 20، 40 و 80 میلیگرم بر لیتر)، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج تکرار در گلخانه دانشگاه شاهد در سال 1397 انجام شد. صفات رشدی، رنگیزههای فتوسنتزی، آنتوسیانین، محتوای پرولین، گلایسین بتائین، قندهای محلول و نامحلول، ...
بیشتر
بهمنظور بررسی پاسخهای فیزیولوژیکی گیاه دارویی سیاه‌دانه تحت غلظتهای مختلف نانوذره نقره (صفر، 5/2، 5، 10، 20، 40 و 80 میلیگرم بر لیتر)، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج تکرار در گلخانه دانشگاه شاهد در سال 1397 انجام شد. صفات رشدی، رنگیزههای فتوسنتزی، آنتوسیانین، محتوای پرولین، گلایسین بتائین، قندهای محلول و نامحلول، ترکیبات فنلی و پارامترهای تبادلات گازی و فلورسانس دستگاه فتوسنتزی در پژوهش حاضر موردبررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تیمار نانوذره نقره در غلظتهای بالا (20، 40 و 80 میلیگرم بر لیتر) به‌طور معنیداری از تولید زیست‌توده و رشد ریشه و ساقه ممانعت کرد و باعث کاهش رنگیزههای کلروفیل a و b شد، درحالی‌که تیمار نانوذره نقره محتوای کاروتنوئیدها، پرولین، گلایسین بتائین، قندهای محلول، آنتوسیانین و ترکیبات فنلی را نسبت به شاهد افزایش داد. با افزایش غلظت نانوذره نقره، نسبت فتوسنتز، نسبت تعرق، هدایت روزنهای، ماکسیمم عملکرد کوانتومی فتوسیستمII، ضریب خاموشی فتوشیمیایی و عملکرد کوانتومی مؤثر فتوشیمیایی فتوسیستمII کاهش یافت. بررسی فلورسانس کلروفیل a نشان داد غلظتهای بالای نانوذره نقره باعث ممانعت انتقال انرژی از کمپلکس دریافتکننده نور به مرکز واکنش، تخریب کمپلکس تجزیهکننده آب در فتوسیستمII و غیرفعال‌شدن مرکز واکنش فتوسیستمII شد. نتایج کلی نشان داد که تیمار با نانوذره نقره باعث القای مکانیسم بازدارندگی بر فرایند فتوسنتز و در نتیجه، تولید زیست‌توده گیاه سیاه‌دانه شد.
علیرضا نه بندانی؛ مجتبی سعادتی؛ مهدی گودرزی؛ افشین سلطانی
چکیده
خطر کاهش امنیت غذایی ناشی از تغییرات اقلیمی یکی از چالش‌های عمده قرن 21 است. این مطالعه با هدف پیش‌بینی پتانسیل عملکرد و تولید گیاهان زراعی استراتژیک کشور تحت تأثیر سناریوهای تغییر اقلیمی انجام گرفت. در این تحقیق پتانسیل عملکرد و تولید 17 گیاه زراعی (گندم، جو، برنج، لوبیا، کلزا، نخود، ذرت دانه‌ای، پنبه، عدس، سیب زمینی، کنجد، سویا، ...
بیشتر
خطر کاهش امنیت غذایی ناشی از تغییرات اقلیمی یکی از چالش‌های عمده قرن 21 است. این مطالعه با هدف پیش‌بینی پتانسیل عملکرد و تولید گیاهان زراعی استراتژیک کشور تحت تأثیر سناریوهای تغییر اقلیمی انجام گرفت. در این تحقیق پتانسیل عملکرد و تولید 17 گیاه زراعی (گندم، جو، برنج، لوبیا، کلزا، نخود، ذرت دانه‌ای، پنبه، عدس، سیب زمینی، کنجد، سویا، چغندرقند، نیشکر، آفتابگردان، یونجه و ذرت علوفه‌ای) در سطح کل کشور در شرایط فعلی (دوره زمانی 1384 تا 1393) و دو سناریوی اقلیمی آینده خوش‌بینانه (افزایش 5/1 درجه سانتی گراد دما همراه با افزایش 14 درصد بارش دوره زمانی 1384 تا 1393) و بدبینانه (افزایش 5/1 درجه سانتی گراد دما همراه با کاهش 14 درصد بارش دوره زمانی 1384 تا 1393) با استفاده از مدل گیاهی SSM-iCrop2 برآورد شد. نتایج نشان داد سناریوی بدبینانه باعث کاهش پتانسیل تولید گندم و حبوبات (حدود 1 درصد) و سناریوی خوش‌بینانه باعث افزایش پتانسیل تولید این محصولات (به ترتیب 4 و 2 درصد) میشود. هر دو سناریوی تغییر اقلیم باعث کاهش پتانسیل تولید برنج، سیب‌زمینی، دانه‌های روغنی و گیاهان قندی (به ترتیب 4، 10، 5 و 7 درصد) میشود. همچنین، پتانسیل تولید گیاهان علوفه‌ای در هر دو سناریوی تغییر اقلیم بدبینانه و خوش‌بینانه افزایش می‌یابد. نتایج حاکی از آن بود که مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر تغییرات عملکرد گیاهان زراعی در اقلیم آینده کاهش طول دوره رشد، کارایی استفاده از تشعشع و کارایی تعرق خواهند بود. به طور کلی، گیاهان گندم، جو، سیب زمینی و نیشکر بیشتر از سایر گیاهان تحت تأثیر تغییرات اقلیمی قرار گرفتند.
سیاوش حشمتی؛ غلام عباس اکبری؛ الیاس سلطانی؛ مجید امینی دهقی؛ کیوان فتحی امیرخیز؛ کیوان ملکی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر محلولپاشی ملاتونین بر گیاهان گلرنگ رشد یافته از بذور با کیفیت مختلف گلرنگ در شرایط تنش خشکی، دو آزمایش مزرعه‌ای طی سالهای زراعی 96-1395 و 97-1396 در مزرعه پژوهشی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران انجام گرفت. طرح آزمایشی بهصورت اسپلیت-فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار انجام گرفت. عامل اصلی ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر محلولپاشی ملاتونین بر گیاهان گلرنگ رشد یافته از بذور با کیفیت مختلف گلرنگ در شرایط تنش خشکی، دو آزمایش مزرعه‌ای طی سالهای زراعی 96-1395 و 97-1396 در مزرعه پژوهشی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران انجام گرفت. طرح آزمایشی بهصورت اسپلیت-فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار انجام گرفت. عامل اصلی شامل دو سطح تنش خشکی 1- بدون تنش و 2- تنش (بهترتیب آبیاری پس از 50 و 85 درصد تخلیه رطوبت از ظرفیت زراعی خاک در مرحله گلدهی) بود که در کرتهای اصلی قرار گرفتند. کرتهای فرعی، شامل چهار تیمار بودند که عبارت بودند از از کیفیت بذر (بذور انبارشده و بذور تازه برداشت‌شده) و محلولپاشی (1- شاهد و 2- محلولپاشی ملاتونین). نتایج این آزمایش نشان داد محلولپاشی ملاتونین عملکر دانه در بذور انبارشده را به مقدار 589 کیلوگرم در هکتار نسبت به تیمار محلولپاشی با آب (شاهد) افزایش داد. نتایج نشان داد که فعالیت آنزیمهای سوپراکسیددیسموتاز و کاتالاز در گیاهان حاصل از بذور تازه برداشت‌شده در پاسخ به محلولپاشی ملاتونین در شرایط تنش خشکی افزایش یافت. همچنین مشخص شد که در گیاهان حاصل از بذور تازه برداشت‌شده، محلولپاشی با ملاتونین، میزان پروتئینهای محلول برگ را تا 28 درصد کاهش داد. نتایج مشخص کرد که در گیاهان حاصل از بذور انبارشده، محلولپاشی ملاتونین، میزان مالون‌دی‌آلدهید را در شرایط تنش خشکی، به میزان 37 درصد کاهش داد. به‌نظر میرسد کیفیت بذر مورداستفاده در ویژگی‌های گیاهان حاصل از آن بذرها تأثیر داشته باشد و همچنین استفاده از ملاتونین در شرایط تنش خشکی، ممکن است نقش قابل‌توجهی در کاهش شدت آسیب حاصل از تنش روی گلرنگ داشته باشد.
رئوف سید شریفی؛ رضا سید شریفی؛ حامد نریمانی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر متانول و تلقیح بذر با باکتریهای محرک رشد بر مؤلفههای پرشدن دانه، محتوای کلروفیل و عملکرد گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) تحت سطوح مختلف آبیاری، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1399 اجرا شد. عوامل موردبررسی شامل آبیاری (آبیاری کامل ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر متانول و تلقیح بذر با باکتریهای محرک رشد بر مؤلفههای پرشدن دانه، محتوای کلروفیل و عملکرد گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) تحت سطوح مختلف آبیاری، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1399 اجرا شد. عوامل موردبررسی شامل آبیاری (آبیاری کامل بهعنوان شاهد، قطع آبیاری در50 درصد مراحل تکمهدهی و گلدهی)، کودهای زیستی (عدم کاربرد بهعنوان شاهد، تلقیح بذر با فلاوباکتریوم، سودوموناس، کاربرد هم‌زمان فلاوباکتریوم و سودوموناس) و محلولپاشی متانول (محلولپاشی با آب بهعنوان شاهد و محلولپاشی 10 و 20 درصد حجمی متانول) بود. نتایج نشان داد که کاربرد هم‌زمان فلاوباکتریوم، سودوموناس و محلولپاشی 20 درصد حجمی متانول تحت شرایط آبیاری کامل، محتوای کلروفیلa (57/41 درصد)، b (59/74 درصد) کلروفیل کل (33/49 درصد)، طول دوره و دوره مؤثر پرشدن دانه (بهترتیب 32/27 و 89/72 درصد)، عملکرد دانه (2/69 درصد) را نسبت به شرایط عدم کاربرد کودهای زیستی، متانول و آبیاری تا 50 درصد مرحله تکمهدهی افزایش داد. بهطورکلی، نتایج نشان داد که کاربرد باکتریهای محرک رشد و متانول بواسطه بهبود محتوای کلروفیل و مؤلفههای پرشدن دانه میتواند عملکرد دانه را تحت شرایط محدودیت آبی افزایش دهد.
سودا قاسمی گرمی؛ مرتضی برمکی؛ سلیم فرزانه؛ ماندانا امیری
چکیده
پژوهش حاضر بهمنظور مطالعه پاسخهای مورفو- فیزیولوژیکی ریزغده‌های سوپرالیت سیب‌زمینی (آگریا) به تیمارهای مختلف پوشش‌دارکردن، بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 98-1397 انجام شد. فاکتورهای آزمایشی در چهار سطح شامل پرکننده ریزغده (زئولیت و کوکوپیت)، سوپرفسفات ...
بیشتر
پژوهش حاضر بهمنظور مطالعه پاسخهای مورفو- فیزیولوژیکی ریزغده‌های سوپرالیت سیب‌زمینی (آگریا) به تیمارهای مختلف پوشش‌دارکردن، بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 98-1397 انجام شد. فاکتورهای آزمایشی در چهار سطح شامل پرکننده ریزغده (زئولیت و کوکوپیت)، سوپرفسفات (خاکی و پوششی)، کیتوزان و سوپرجاذب بههمراه تیمار شاهد (بدون پلت) بودند. کاربرد کوکوپیت با سوپر فسفات پوششی منجر به تولید بیشترین میانگین تعداد غده (36/8 عدد در بوته)، عملکرد غده تر و خشک (23/18 و 88/3 تن در هکتار) و عملکرد بیولوژیک (69/21 تن در هکتار) شد. استفاده از کیتوزان در پلیتینگ ریزغده باعث کاهش فعالیت آنزیمهای کاتالاز و پراکسیداز (بهترتیب 67/19 و 37/16 درصد) و افزایش فعالیت آنزیم پلیفنل اکسیداز (80/37 درصد) شد. زئولیت باعث افزایش و کوکوپیت باعث کاهش درصد پروتئین غده در مقایسه با شاهد شد. این افزایش درصد پروتئین با افزایش عملکرد غده منجر به افزایش 23/32 درصدی عملکرد پروتئین در تیمار زئولیت در مقایسه با شاهد شد. استفاده از سوپرفسفات در پوشش ریزغده نیز باعث افزایش درصد پروتئین و از این طریق منجر به بالارفتن 30/30 درصدی عملکردی پروتئین در مقایسه با ریزغده دست‌نخورده شد. در تجزیه به مؤلفههای اصلی، مؤلفه اول که 35 درصد از تغییرات با آن قابل توجیه بود، شامل صفات عملکرد پروتئین، لیزین و متیونین بود و مؤلفه دوم که 25 درصد از تغییرات با آن قابل توجیه بود صفات محتوی پروتئین، متیونین، لیزین و نیتروژن کل را شامل شد. بهطورکلی، نتایج نشان داد استفاده از سوپرفسفات پوششی و زئولیت بههمراه سوپرجاذب اثرات افزایشی قابل‌توجهی بر صفات عملکردی و کیفی داشت.
مجتبی صالحی شیخی؛ علی نخزری مقدم؛ علی راحمی کاریزکی؛ مجید محمداسمعیلی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر رقم نخودفرنگی و نسبت‌های کشت مخلوط جایگزینی و افزایشی بر عملکرد و شاخصهای رقابت نخودفرنگی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 96-1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گنبدکاووس اجرا شد. فاکتورهای آزمایش، نسبت‌های کشت مخلوط در نه سطح شامل کشت خالص نخودفرنگی، کشت خالص ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر رقم نخودفرنگی و نسبت‌های کشت مخلوط جایگزینی و افزایشی بر عملکرد و شاخصهای رقابت نخودفرنگی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 96-1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گنبدکاووس اجرا شد. فاکتورهای آزمایش، نسبت‌های کشت مخلوط در نه سطح شامل کشت خالص نخودفرنگی، کشت خالص اسفناج، کشت مخلوط سری جایگزین 33، 50 و 67 درصد اسفناج به‌جای نخودفرنگی و کشت مخلوط سری افزایشی 33، 50، 67 و 100 درصد اسفناج به نخودفرنگی و ارقام نخودفرنگی شمشیری و پفکی بودند. عملکرد کل در تیمارهای کشت مخلوط سری افزایشی بیش از تیمارهای کشت مخلوط سری جایگزین و کشت خالص نخودفرنگی و اسفناج بود. نسبت برابری زمین و ضریب نسبی تراکم در تیمارهای کشت مخلوط سری افزایشی بیش از تیمارهای کشت مخلوط سری جایگزین بود. این نسبت در همه تیمارهای کشت مخلوط بیش از یک بود. بیشترین نسبت برابری زمین برابر 333/1 به تیمار کشت مخلوط سری افزایشی 100 درصد نخودفرنگی+ 100 درصد اسفناج تعلق داشت. در تیمارهای کشت مخلوط سری جایگزین، نخودفرنگی گیاه غالب و در تیمارهای کشت مخلوط سری افزایشی اسفناج گیاه غالب بود. در هیچ‌کدام از تیمارهای کشت مخلوط کاهش عملکرد واقعی مشاهده نشد. بیشترین شاخص بهرهوری سیستم مربوط به تیمار سری افزایشی 100 درصد نخودفرنگی+ 100 درصد اسفناج با 3045 بود. درمجموع، نسبت برابری زمین بالای یک و مثبت‌بودن شاخص بهرهوری سیستم بیان‌گر سودمندبودن کشت مخلوط نخودفرنگی و اسفناج به‌ویژه سری افزایشی 100 درصد نخودفرنگی+ 100 درصد اسفناج بود.
سمیه امرایی تبار؛ احمد ارشادی
چکیده
در این پژوهش آستانه تحمل به خشکی و رابطه بین برخی پاسخهای بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی دو پایه هستهدار کادامن و GF677 بررسی گردید. به همین منظور آزمایشی گلدانی در گلخانه بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. نهالهای ریشهدارشده یک‌ساله این دو پایه با افزودن مقادیر متفاوتی از پلیاتیلن گلیکول-6000 به ...
بیشتر
در این پژوهش آستانه تحمل به خشکی و رابطه بین برخی پاسخهای بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی دو پایه هستهدار کادامن و GF677 بررسی گردید. به همین منظور آزمایشی گلدانی در گلخانه بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. نهالهای ریشهدارشده یک‌ساله این دو پایه با افزودن مقادیر متفاوتی از پلیاتیلن گلیکول-6000 به محلول غذایی هوگلند در معرض تنش خشکی (1/0- (شاهد)، 6/0-، 1/1- و 6/1- مگاپاسکال) قرار گرفت. افزایش معنیدار نشت یونی و کاهش محتوای نسبی آب برگ در پایههای کادامن و GF677 بهترتیب در تنش خشکی 6/0- و 1/1- مگاپاسکال اتفاق افتاد. غلظت رنگیزههای فتوسنتزی و عملکرد کوانتومی فتوسیستمII (FV/FM) حساسیت کمتری به تنش داشته و در پایههای کادامن و GF677 بهترتیب در تنش خشکی 1/1- و 6/1- مگاپاسکال دچار کاهش معنیدار شد. کاهش در فتوسنتز، تعرق، CO2 زیر روزنهای و هدایت روزنهای در تنش خشکی شدید در پایه کادامن بسیار چشم‌گیرتر از GF677 بود. در تنش 6/1- مگاپاسکال، پایه GF677 با وجود کاهش قابلتوجه در تعرق، فتوسنتز خود را چندان کاهش نداد، درحالی‌که در پایه کادامن کاهش نسبی در فتوسنتز در تنش 6/1- مگاپاسکال به‌مراتب بیشتر از کاهش نسبی تعرق و CO2 زیر روزنهای بود و همین منجر به کاهش کارایی نسبی مصرف آب و هدایت مزوفیلی کادامن در مقایسه با GF677 شد. به‌نظر میرسد کاهش شدید فتوسنتز در پایه کادامن در کنار محدودیتهای روزنهای تا حد زیادی ناشی از محدودیتهای غیر روزنهای مانند آسیب به غشای سلولی و کاهش کلروفیل، کاروتنوئیدها و فلورسانس کلروفیل در این پایه است. یافتههای این پژوهش نشان داد که پایه GF677 تحمل بالاتری به تنش خشکی شدید نسبت به کادامن دارد.
حمید زرگری؛ علیرضا طلایی؛ یحیی دهقانی شورکی؛ وحید عبدوسی
چکیده
در حال حاضر یکی از مشکلات تولیدکنندگان خرما در مناطق مختلف کشور، عدم میوهنشینی مطلوب نهالهای کشتبافتی برخی ارقام میباشد. این پژوهش بهمنظور بررسی اثرات گرده ارقام مختلف بر میوهنشینی نخلهای خرمای کشتبافتی و پاجوشی ارقام برحی، پیارم و مضافتی در باغ ایستگاه تحقیقاتی جهرم طی سالهای 98ـ 1397 با استفاده از آزمایش ...
بیشتر
در حال حاضر یکی از مشکلات تولیدکنندگان خرما در مناطق مختلف کشور، عدم میوهنشینی مطلوب نهالهای کشتبافتی برخی ارقام میباشد. این پژوهش بهمنظور بررسی اثرات گرده ارقام مختلف بر میوهنشینی نخلهای خرمای کشتبافتی و پاجوشی ارقام برحی، پیارم و مضافتی در باغ ایستگاه تحقیقاتی جهرم طی سالهای 98ـ 1397 با استفاده از آزمایش فاکتوریل با سه فاکتور در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتور اول گردههای مختلف با پنج سطح (شامل کدهای 7001 (شاهد)، 7005، 7013، 7030 و بویر11 حاصل از کشتبافت (B11)) و فاکتور دوم نوع رقم در سه سطح (برحی، پیارم و مضافتی) و فاکتور سوم نوع نهال در دو سطح (کشتبافت و پاجوش) بر 90 اصله درختان 10ساله اجرا شد. نتایج نشان داد بیشترین درصد تشکیل میوه طبیعی در روش تکثیر پاجوش در رقم مضافتی با گردههای 7013 و 7030 و گرده 7013 در رقم برحی مشاهده شد. کمترین درصد تشکیل میوه طبیعی در روش کشتبافت در رقم برحی با گرده 7001 (شاهد) دیده شد. به‌طور کلی، گردههای 7013 و 7030 بهعنوان مناسبترین پایه گردهزا برای افزایش درصد تشکیلمیوه طبیعی و کاهش میوههای پارتنوکارپی و ریزشکرده ارقام برحی، پیارم و مضافتیحاصل از کشتبافت و پاجوش انتخاب شدند.