فرزانه پایمرد؛ عبدالرحمان محمدخانی؛ علی نیازی؛ علیرضا شهسوار؛ محمدرضا نوری امامزاده ای
چکیده
تنش خشکی یکی از عوامل محدودکننده کشاورزی در بسیاری از مناطق دنیا به‌ویژه ایران است. درک مکانیسم اثر تنش خشکی بر واکنشهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ژنوتیپها، برای انتخاب و اصلاح ژنوتیپهای سازگار با شرایط ایران بسیار مفید میباشد. بدین منظور، پژوهش حاضر در سالهای 98-1397 در پژوهشکده بیوتکنولوژی دانشگاه شیراز با هدف بررسی ...
بیشتر
تنش خشکی یکی از عوامل محدودکننده کشاورزی در بسیاری از مناطق دنیا به‌ویژه ایران است. درک مکانیسم اثر تنش خشکی بر واکنشهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ژنوتیپها، برای انتخاب و اصلاح ژنوتیپهای سازگار با شرایط ایران بسیار مفید میباشد. بدین منظور، پژوهش حاضر در سالهای 98-1397 در پژوهشکده بیوتکنولوژی دانشگاه شیراز با هدف بررسی تأثیر تنش خشکی بر ویژگیهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی نهالهای دوساله انار رقم واندرفول در شرایط گلخانه انجام شد. آبیاری در چهار سطح 100 درصد (شاهد)، 75 درصد، 55 درصد و 35 درصد ظرفیت زراعی به‌مدت 50 روز انجام شد. آزمایش بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که تنش کمآبی باعث افزایش میزان کاروتنویید، فلاونویید، مالون‌دی‌آلدهید و پرولین شد. محتوای نسبی آب برگ، ثبات غشای سلول و میزان آنتوسیانین تحت تنش کمآبی کاهش یافت، اما در میزان کلروفیل کل و گلیسین بتائین بین سطوح مختلف آبیاری تفاوت معنی‌دار ایجاد نشد. میزان پراکسید هیدروژن (81 درصد) و همچنین فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی سوپراکسیداز دیسموتاز (480 درصد)، کاتالاز (96 درصد) و آسکوربات پراکسیداز (153 درصد) در تیمار 35 درصد در مقایسه با شاهد افزایش معنیداری نشان دادند. با توجه به نتایج این پژوهش به‌ویژه افزایش میزان پرولین و آنزیمهای آنتیاکسیدانی در اثر تیمارهای کمآبی، مکانیسمهای تحمل به خشکی در انار رقم واندرفول میتواند در ارتباط با تنظیم اسمزی فعال و همچنین سیستم فعال آنتیاکسیدانی آنزیمی و غیرآنزیمی در این رقم باشد.
نجیب الله ابراهیمی؛ بنیامین ترابی؛ افشین سلطانی؛ ابراهیم زینلی
چکیده
برای آنالیز رشد گیاه در طول فصل رشد به داده‌های سطح برگ و تجمع مادة خشک نیاز است. استفاده از مدل‌های رگرسیون غیرخطی مثل بتا، لجستیک، گمپرتز، ریچاردز، نمایی‌خطی‌بریده و نمایی‌خطی‌متقارن به‌دلیل داشتن پارامتر‌هایی با مفهوم فیزیولوژیک در آنالیز رشد درحال گسترش هستند. هدف از انجام تحقیق حاضر، ارزیابی مدل‌های رگرسیونی غیرخطی مختلف، ...
بیشتر
برای آنالیز رشد گیاه در طول فصل رشد به داده‌های سطح برگ و تجمع مادة خشک نیاز است. استفاده از مدل‌های رگرسیون غیرخطی مثل بتا، لجستیک، گمپرتز، ریچاردز، نمایی‌خطی‌بریده و نمایی‌خطی‌متقارن به‌دلیل داشتن پارامتر‌هایی با مفهوم فیزیولوژیک در آنالیز رشد درحال گسترش هستند. هدف از انجام تحقیق حاضر، ارزیابی مدل‌های رگرسیونی غیرخطی مختلف، برای بررسی روند شاخص سطح برگ و تولید ماده خشک و برآورد پارامترهای مربوط به آنالیز رشد است. مطالعه روی گیاه باقلا رقم «برکت» بهصورت طرح اسپلیت - پلات در قالب طرح پایة بلوکهای کامل تصادفی، با سه تاریخ کاشت و چهار تراکم در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان اجرا شد. معیار AICc نشان داد که مدل بتا نسبت به مدل لجستیک برای داده‌های سطح برگ برازش بهتری داشت. طبق این مدل در تراکم‌های مختلف LAImax بین 3/2 تا 3/5، tm بین 9/131 تا 2/144 و te بین 7/158 تا 5/163 روز پس از کاشت متغیر بود. معیار AICc برای داده‌های تولید ماده خشک نشان داد که مدل بتا نسبت به مدل‌های گمپرتز و لجستیک در ارزیابی روند تولید ماده خشک بهتر بود. طبق این مدل Wmax در تراکم‌های مختلف بین 1/725 تا 3/1484 گرم در مترمربع، tm بین 3/138 تا 4/146 و te بین 6/162 تا 0/179 روز پس از کاشت متغیر بود. نتایج نشان داد عملکرد دانه از 231 تا 2744 گرم در مترمربع متغیر بود و با افزایش تراکم در هر تاریخ کاشت عملکرد دانه روند افزایشی نشان داد. تغییرات عملکرد تحت تأثیر مستقیم حداکثر شاخص سطح برگ، حداکثر تجمع ماده خشک و سرعت رشد محصول قرار گرفت..
فاطمه صادقی؛ علی تدین
چکیده
نظر به تأثیر مهم عنصر نیتروژن بر خصوصیات زراعی دانۀ روغنی بزرک، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایۀ بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعۀ تحقیقاتی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه شهرکرد در سال ١٣٩١ انجام گرفت. پنج تیمار مختلف کودی شامل اوره، آزومین، نیتروکسین، سوپرنیتروپلاس و شاهد (بدون نیتروژن) به‌عنوان فاکتور اول، و سه اکوتیپ ...
بیشتر
نظر به تأثیر مهم عنصر نیتروژن بر خصوصیات زراعی دانۀ روغنی بزرک، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایۀ بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعۀ تحقیقاتی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه شهرکرد در سال ١٣٩١ انجام گرفت. پنج تیمار مختلف کودی شامل اوره، آزومین، نیتروکسین، سوپرنیتروپلاس و شاهد (بدون نیتروژن) به‌عنوان فاکتور اول، و سه اکوتیپ مختلف بزرک ایرانی، فرانسوی و کانادایی به‌عنوان فاکتور دوم در این آزمایش بررسی شد. نتایج نشان داد که اکوتیپ‌ها و تیمارهای مختلف کودی اثر معناداری بر ارتفاع بوته، تعداد برگ، تعداد شاخۀ فرعی، تعداد کپسول، وزن خشک اندام هوایی در بوته و عملکرد دانه در متر مربع داشتند. بیشترین تعداد برگ، تعداد شاخۀ فرعی، تعداد کپسول در بوته و وزن اندام خشک اندام هوایی در بوته در اکوتیپ فرانسوی دیده شد، ولی در بقیۀ صفات، اکوتیپ ایرانی برتری داشت. صفات اندازه‌گیری‌شده در تیمار کود اوره عملکرد بیشتری را نسبت به بقیه نشان داد. واکنش گیاه بزرک به کود زیستی و آلی نیتروژن اگرچه نسبت به کود شیمیایی کمتر بود، نسبت به تیمار شاهد بدون کود بهطور معناداری برتری داشت. ازاین‌رو با توجه به خطرهای کمتر آلودگی زیست‌محیطی کودهای زیستی و آلی نسبت به شیمیایی، کاربرد این کودها برای کشت این گیاه توصیه می‌شود.
غلامحسن موحد؛ نیما احمدی؛ احمد معینی؛ امین نصیری
چکیده
بهمنظور بررسی خود و دگرناسازگاری دو اکوتیپ کاشان و آذران گل‌محمدی (Rosa damascena Mill..) آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس در سالهای زراعی 92-1391 انجام گرفت. در این آزمایش پس از آزمون دانه گرده دوبار گرده‌افشانی مصنوعی با فاصله 24 ساعت انجام شد. بدین شکل که گرده‌ی ...
بیشتر
بهمنظور بررسی خود و دگرناسازگاری دو اکوتیپ کاشان و آذران گل‌محمدی (Rosa damascena Mill..) آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس در سالهای زراعی 92-1391 انجام گرفت. در این آزمایش پس از آزمون دانه گرده دوبار گرده‌افشانی مصنوعی با فاصله 24 ساعت انجام شد. بدین شکل که گرده‌ی هر اکوتیپ برای گرده‌افشانی خود و اکوتیپ دیگر و گونه گل نسترن (R. canina) نیز به‌عنوان گرده‌دهنده استفاده شد. تعیین خود و دگرناسازگاری به دو روش گرده‌افشانی کنترل شده و مطالعات میکروسکوپی انجام شد. نتایج گرده‌افشانی که حاصل بررسی درصد نمو، وزن، طول و عرض هیپ و میزان تشکیل بذر در هر هیپ بود نشان داد که دگرگرده‌افشانی اکوتیپ‌ها با گونه گل نسترن سازگار اما سایر تلاقی‌ها ناسازگار بودند و همچنین تیمار دوبار گرده‌افشانی نتایج بهتری را نشان دادند. مطالعه میکروسکوپی نیز با نتایج مزرعه‌ای مطابقت داشت و رشد لوله‌ی گرده در خامه نشان داد که تنها لوله‌ی گرده گونه گل نسترن توانست به انتهای خامه برسد. همچنین، از بین بهترین تیمارهای جوانه‌زنی غلظت 50 پی‌پی‌ام اسید بوریک بعد از 24 ساعت و در تیمارهای رشد لوله گرده غلظت 200 پی‌پی‌ام اسید بوریک انتخاب شدند. طبق نتایج بهدست آمده، انتخاب منبع گرده‌دهنده مناسب و تکرار دوره‌های گرده‌افشانی از عوامل موثر در ایجاد هیبرید در گل‌محمدی می‌باشند؛ که تیمار دگرگرده‌افشانی کنترل شده با گرده گل نسترن با دوبار گرده‌افشانی، مناسب‌ترین نتیجه را در فاکتورهای اندازه‌گیری شده نشان دارد.
میترا اسدی دوست طولی؛ مهدی بهنامیان؛ سارا دژستان
چکیده
قارچ خوراکی شیتاکه یک قارچ نسبتاً معطر بوده و روی انواع مختلفی از چوبهای مرده دارای بافت سخت رشد میکند و از لحاظ تولید کل سالیانه در جهان در رتبه دوم قرار دارد. از سوی دیگر، هزاران تن ضایعات کشاورزی هر ساله سوزانده شده یا دور ریخته میشوند. از این‌رو، به منظور ارزیابی امکان تولید قارچ شیتاکه روی ضایعات کشاورزیآزمایشی فاکتوریل ...
بیشتر
قارچ خوراکی شیتاکه یک قارچ نسبتاً معطر بوده و روی انواع مختلفی از چوبهای مرده دارای بافت سخت رشد میکند و از لحاظ تولید کل سالیانه در جهان در رتبه دوم قرار دارد. از سوی دیگر، هزاران تن ضایعات کشاورزی هر ساله سوزانده شده یا دور ریخته میشوند. از این‌رو، به منظور ارزیابی امکان تولید قارچ شیتاکه روی ضایعات کشاورزیآزمایشی فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار طراحی گردید. در تحقیق حاضر، از کاه جو، ارزن و گندم به‌عنوان بستر اصلی و خاک اره با نسبت 10 و 20 درصد بهصورت ترکیبی استفاده شد. نتایج نشان داد که بیشترین کارآیی بیولوژیکی بهترتیب روی بستر کاه جو (14/88 درصد) و کاه گندم همراه با 20 درصد خاک اره (37/83 درصد) و کمترین کارآیی بیولوژیکی روی کاه گندم (48/26 درصد) مشاهده شد. علاوه بر این، بیشترین عملکرد در کاه جو (9/125 گرم در 500 گرم وزن تر بستر) اتفاق افتاد. با وجود این، کمترین میزان عملکرد در کاه گندم (35/26 گرم در 500 گرم وزن تر بستر) مشاهده شد. در مجموع، نتایج پژوهش حاضر نشان داد که عملکرد و کارایی بیولوژیک در کاه جو و ارزن با افزایش سطح خاک ارّه افزایش یافت.
علی یزدان پناه گوهری؛ مرضیه قنبری جهرمی؛ وحید زرین نیا
چکیده
میکوریزا یکی از رایج‌ترین میکروارگانیزم‌های همزیست با گیاهان محسوب می‌شود. بهمنظور ارزیابی سازگاری توده‌های مختلف بذری گیاه کاسنی و تلقیح با قارچ میکوریزا، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی شامل دو توده بذری (اردبیل و فارس) و تیمار همزیستی با گونههای قارچ میکوریزا (Glomus mosseae، Glomus intraradices و عدم کاربرد) ...
بیشتر
میکوریزا یکی از رایج‌ترین میکروارگانیزم‌های همزیست با گیاهان محسوب می‌شود. بهمنظور ارزیابی سازگاری توده‌های مختلف بذری گیاه کاسنی و تلقیح با قارچ میکوریزا، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی شامل دو توده بذری (اردبیل و فارس) و تیمار همزیستی با گونههای قارچ میکوریزا (Glomus mosseae، Glomus intraradices و عدم کاربرد) در سه تکرار در گلخانه در سال 1398 اجرا شد. میزان ترکیبات فیتوشیمیایی (فنول، فلاونوئید و فعالیت آنتیاکسیدانی، کلروفیل a، b و کل)، وزن تر و خشک ریشه و طول آن، جذب عناصر معدنی در گیاه کاسنی اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که توده بذری و کاربرد قارچ‌های میکوریزا تأثیر معنیداری بر صفات رویشی، مقدار تولید کلروفیل، فنول و فلاونوئید کل و فعالیت آنتیآکسیدانی گیاه داشت. بالاترین مقدار تولید فنل کل (77/3 میلیگرم بر گرم وزن تر)، فلاونوئید کل (21/1 میلیگرم بر گرم وزن تر)، فعالیت آنتیآکسیدانی (23/5 میلیگرم بر گرم وزن تر) و پارامترهای رشد رویشی در تیمار توده اردبیل و تحت کاربرد قارچ G. intraradices و کمترین مقدار آنها در توده فارس در شرایط عدم کاربرد قارچ مشاهده شد. نوع توده بذری باعت تغییر در میزان رشد و ترکیبات فیتوشیمیایی گیاه می‌شود. با کاربرد قارچ‌های میکوریزا پارامترهای رشدی بهبود یافتند. تأثیر کاربرد قارچ G. intraradices، کارآمدتر از همزیستی ناشی از قارچ G. mosseae تشخیص داده شد. براساس نتایج پژوهش حاضر و با توجه به سازگاری میکوریزا با محیط زیست، استفاده از قارچ‌های مذکور بهمنظور افزایش عملکرد انواع گیاهان و به‌ویژه گیاهان دارویی قابل توصیه است.
مهدی رمضانی؛ سید محمدرضا احتشامی؛ محسن شریفی؛ محمدرضا چائی چی
چکیده
بهمنظور بررسی اثر کاربرد کود زیستی و شیمیایی فسفر بر جذب عناصر معدنی ذرت علوفهای رقم 540 تحت رژیمهای مختلف رطوبتی، آزمایشی بهصورت لاین سورس (آبیاری بارانی تک‌شاخه) در قالب طرح پایة بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 92-1391 و 93-1392 اجرا شد. با اجرای سیستم لاین سورس، چهار سطح آبیاری (بدون تنش، تنش ملایم، تنش متوسط و ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر کاربرد کود زیستی و شیمیایی فسفر بر جذب عناصر معدنی ذرت علوفهای رقم 540 تحت رژیمهای مختلف رطوبتی، آزمایشی بهصورت لاین سورس (آبیاری بارانی تک‌شاخه) در قالب طرح پایة بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 92-1391 و 93-1392 اجرا شد. با اجرای سیستم لاین سورس، چهار سطح آبیاری (بدون تنش، تنش ملایم، تنش متوسط و تنش شدید) اعمال شد. عامل فسفر نیز در پنج سطح شامل 100 درصد کود شیمیایی سوپرفسفاتتریپل و بدون کود زیستی، 75 درصد کود شیمیایی توصیه‌شده همراه با کود زیستی، 50 درصد کود شیمیایی توصیه‌شده همراه با کود زیستی، 25 درصد کود شیمیایی توصیه‌شده همراه با کود زیستی، کود زیستی و بدون کود شیمیایی بود. نتایج آزمایش حاکی از معنادار بودن اثر تیمار کودی در اکثر صفات مورد مطالعه در سالهای اول و دوم بود. بیشترین عملکرد علوفة تر و خشک از اعمال تیمار بدون کود زیستی و 100 درصد کود فسفر بهدست آمد که این مقدار از نظر آماری تفاوت معناداری با تیمار کود زیستی و 75 درصد کود فسفر نداشت. تفاوت معناداری بین سطوح مختلف کود فسفر از نظر تأثیر بر میزان جذب فسفر مشاهده نشد. روند جذب عناصر معدنی با افزایش سطح تنش کاهش بیشتری را نشان داد. بیشترین مقدار جذب کود فسفر در شرایط بدون تنش در تیمار 75 درصد کود شیمیایی به‌علاوه کود زیستی مشاهده شد، درحالی که در شرایط تنش، بیشترین مقدار جذب فسفر متعلق به تیمار 50 درصد کود شیمیایی به‌همراه کود زیستی بود.
معصومه پوراسماعیل؛ جلال رستگار؛ مهدی زنگی آبادی
چکیده
در تحقیق حاضر، تحمل شوری برخی ژنوتیپهای نخود تیپ ‘کابلی’ در مرحلة رشد رویشی با کاربرد تیمارهای 7/1، 5/4 و 5/6 دسی‌زیمنس بر متر نمک کلریدسدیم بررسی شد. تیمارهای شوری با افزایش نمک کلریدسدیم به محلول هوگلند 2/1 تهیه شد که به‌عنوان تیمار شاهد درنظر گرفته شده بود. این آزمایش در قالب طرح کرتهای خردشده به اجرا درآمد. فاکتور اصلی در این ...
بیشتر
در تحقیق حاضر، تحمل شوری برخی ژنوتیپهای نخود تیپ ‘کابلی’ در مرحلة رشد رویشی با کاربرد تیمارهای 7/1، 5/4 و 5/6 دسی‌زیمنس بر متر نمک کلریدسدیم بررسی شد. تیمارهای شوری با افزایش نمک کلریدسدیم به محلول هوگلند 2/1 تهیه شد که به‌عنوان تیمار شاهد درنظر گرفته شده بود. این آزمایش در قالب طرح کرتهای خردشده به اجرا درآمد. فاکتور اصلی در این آزمایش تیمار شوری و فاکتور فرعی ژنوتیپهای انتخابی بود. تیماردهی به مدت چهل روز دنبال شد. از صفاتی نظیر طول ساقه، سطح برگ، محتوای کلروفیل نسبی و نسبت تولید زیست‌توده یادداشت‌برداری به‌عمل آمد. نمونههای مختلف عکس‌العمل متفاوتی به غلظت‌های مختلف شوری نشان دادند. رتبه‌بندی ژنوتیپها براساس میزان تولید زیست‌تودة رویشی تحت تیمارهای شوری در مقایسه با تیمار شاهد و محاسبة شاخص‌های تحمل تنش نشان داد که نمونههای 5620، 5941،6364، 6142، 5280، 6356 و 5843 و رقم ‘هاشم’ بیشترین مقدار شاخص‌های تحمل تنش را دارایند. نمونة 6142 بهترین نمونه از نظر تحمل شوری در مرحلة رشد رویشی در تیمار 5/6 دسی‌زیمنس نمک کلریدسدیم بود. کاشت نمونه‌ها در مزرعة تحقیقاتی در ایستگاه فیض‌آباد نیشابور با هدایت الکتریکی عصارة اشباع خاک 8/9 دسی‌زیمنس بر متر که عموماً تحت تأثیر یون‌های سدیم و کلر بود، آسیب شدیدی را به تمامی نمونه‌ها وارد ساخت، به‌طوری که پس از شصت روز از زمان کاشت، تمامی نمونه‌ها از بین رفت. علت این آسیب شدید به دلیل شوری بالای خاک منطقة آزمایش از حد آستانة تحمل این نمونه‌ها بود.
محمد علی شیری؛ مالک قاسمی
چکیده
هدف: هدف از بررسی حاضر ارزیابی تأثیر روشهای مختلف گرده‌افشانی تکمیلی بر ویژگیهای کیفی میوه کیوی رقم هایوارد بهمنظور معرفی مؤثرترین و کاربردی‌ترین روش گرده‌افشانی تکمیلی میباشد.
روش پژوهش: در بررسی حاضر تأثیر روشهای مختلف گرده‌افشانی تکمیلی [گرده‌افشانی آزاد، گرده‌افشانی دستی از گل‌های نر رقم توموری، گرده‌افشانی بهصورت ...
بیشتر
هدف: هدف از بررسی حاضر ارزیابی تأثیر روشهای مختلف گرده‌افشانی تکمیلی بر ویژگیهای کیفی میوه کیوی رقم هایوارد بهمنظور معرفی مؤثرترین و کاربردی‌ترین روش گرده‌افشانی تکمیلی میباشد.
روش پژوهش: در بررسی حاضر تأثیر روشهای مختلف گرده‌افشانی تکمیلی [گرده‌افشانی آزاد، گرده‌افشانی دستی از گل‌های نر رقم توموری، گرده‌افشانی بهصورت محلول‌پاشی با گرده خالص و گرده‌افشانی بهصورت محلول‌پاشی با گرده ناخالص (جمع‌آوری‌شده از ورودی لانه زنبورهای عسل در زمان بازشدن گل‌های پایه نر کیوی)] بر ویژگیهای کیفی میوه کیوی رقم هایوارد در سال 1400 در پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه‌گرمسیری کشور (شهر رامسر) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که میزان اسیدهای قابل تیتراسیون، شاخص بلوغ، کلروفیل b، کاروتنوئید، فلاونوئید کل و فعالیت آنتیاکسیدانی تحت تأثیر روشهای مختلف گرده‌افشانی تکمیلی قرار نگرفتند. میوه‌های حاصل از گرده‌افشانی به روش محلول‌پاشی با گرده ناخالص بالاترین عملکرد تک‌درخت (32/98 کیلوگرم در هر درخت)، عملکرد هکتاری (39/40 تن در هکتار)، تعداد بذر (1038)، میزان املاح جامد محلول (07/7 درجه بریکس)، کلروفیل a (71/1 میلیگرم بر 100 گرم وزن تر)، کلروفیل کل (11/3 میلیگرم بر 100 گرم وزن تر)، ویتامین ث (27/60 میلیگرم بر 100 گرم وزن تر) و فنل کل میوه (62/79 میلیگرم بر 100 گرم وزن تر) را تولید کردند. همچنین، این میوه‌ها از لحاظ ارزیابی‌های حسی و چشایی در شرایط مطلوب‌تری قرار داشتند.
نتیجه‌گیری: در نهایت، میتوان گرده‌افشانی تکمیلی بهصورت محلول‌پاشی با گرده ناخالص را به‌عنوان مؤثرترین و کاربردی‌ترین روش بهمنظور افزایش کیفیت میوه به باغداران کیوی توصیه نمود.
رحیمه حسین پور؛ مهدی قاجار سپانلو؛ سروش سالک گیلانی
چکیده
بهمنظور بررسی کاربرد ورمیکمپوست بهصورت تلفیقی و جداگانه بر قابلیت جذب عناصر ریزمغذی در خاک و کاهو (Lactuca sativa L.)، آزمایشی سه‌ساله بهصورت طرح کرتهای خردشده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با دو عامل در سه تکرار، در مزرعۀ پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال 1387 انجام گرفت. عامل اصلی شش تیمار کودی شامل 1T (شاهد)، 2T (کود ...
بیشتر
بهمنظور بررسی کاربرد ورمیکمپوست بهصورت تلفیقی و جداگانه بر قابلیت جذب عناصر ریزمغذی در خاک و کاهو (Lactuca sativa L.)، آزمایشی سه‌ساله بهصورت طرح کرتهای خردشده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با دو عامل در سه تکرار، در مزرعۀ پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال 1387 انجام گرفت. عامل اصلی شش تیمار کودی شامل 1T (شاهد)، 2T (کود شیمیایی سولفات پتاسیم، سوپر فسفات تریپل هر یک به‌مقدار 75 و اوره 200 کیلوگرم در هکتار)، 3T (ورمیکمپوست 20 تن در هکتار + 50 درصد کود شیمیایی)، 4T (ورمیکمپوست 20 تن در هکتار)، 5T (ورمیکمپوست 40 تن در هکتار + 50 درصد کود شیمیایی) و 6T (ورمیکمپوست 40 تن در هکتار) و عامل فرعی نیز تفاوت کاربرد یکساله (1385)، دوساله (86-1385) و سه‌سالۀ (87-1385) تیمارهای کودی بودند. تیمارهای کودی بر غلظت عناصر آهن و روی قابل جذب خاک، آهن و روی ریشه و اندام هوایی کاهو و نیز بر عناصر مس و منگنز ریشۀ کاهو اثر معناداری داشت. اثر فاکتور فرعی نیز بر غلظت تمام عناصر ریزمغذی قابل جذب در خاک و اندام‌های گیاهی معنادار بود. همچنین برهمکنش بین نوع کود و مدت کوددهی بر غلظت آهن و روی قابل جذب خاک و غلظت آهن و روی اندام هوایی و نیز غلظت روی در ریشۀ کاهو اثر معناداری نشان داد. در مجموع، ورمیکمپوست 40 تن در هکتار در تلفیق با کود شیمیایی و نیز بهصورت جداگانه، بیشترین افزایش غلظت عناصر ریزمغذی خاک و گیاه را به خود اختصاص داد.
حمید زرگری؛ علیرضا طلایی؛ یحیی دهقانی شورکی؛ وحید عبدوسی
چکیده
در حال حاضر یکی از مشکلات تولیدکنندگان خرما در مناطق مختلف کشور، عدم میوهنشینی مطلوب نهالهای کشتبافتی برخی ارقام میباشد. این پژوهش بهمنظور بررسی اثرات گرده ارقام مختلف بر میوهنشینی نخلهای خرمای کشتبافتی و پاجوشی ارقام برحی، پیارم و مضافتی در باغ ایستگاه تحقیقاتی جهرم طی سالهای 98ـ 1397 با استفاده از آزمایش ...
بیشتر
در حال حاضر یکی از مشکلات تولیدکنندگان خرما در مناطق مختلف کشور، عدم میوهنشینی مطلوب نهالهای کشتبافتی برخی ارقام میباشد. این پژوهش بهمنظور بررسی اثرات گرده ارقام مختلف بر میوهنشینی نخلهای خرمای کشتبافتی و پاجوشی ارقام برحی، پیارم و مضافتی در باغ ایستگاه تحقیقاتی جهرم طی سالهای 98ـ 1397 با استفاده از آزمایش فاکتوریل با سه فاکتور در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتور اول گردههای مختلف با پنج سطح (شامل کدهای 7001 (شاهد)، 7005، 7013، 7030 و بویر11 حاصل از کشتبافت (B11)) و فاکتور دوم نوع رقم در سه سطح (برحی، پیارم و مضافتی) و فاکتور سوم نوع نهال در دو سطح (کشتبافت و پاجوش) بر 90 اصله درختان 10ساله اجرا شد. نتایج نشان داد بیشترین درصد تشکیل میوه طبیعی در روش تکثیر پاجوش در رقم مضافتی با گردههای 7013 و 7030 و گرده 7013 در رقم برحی مشاهده شد. کمترین درصد تشکیل میوه طبیعی در روش کشتبافت در رقم برحی با گرده 7001 (شاهد) دیده شد. بهطور کلی، گردههای 7013 و 7030 به‌عنوان مناسب‌ترین پایه گردهزا برای افزایش درصد تشکیلمیوه طبیعی و کاهش میوه‌های پارتنوکارپی و ریزشکرده ارقام برحی، پیارم و مضافتیحاصل از کشتبافت و پاجوش انتخاب شدند.
علی نادری عارفی؛ علی احمدی؛ منیژه سبکدست
چکیده
آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوک کامل تصادفی در 3 تکرار در گلخانه و مزرعه در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرمسار، در سال زراعی 93-92 انجام شد. کرتهای اصلی به تنش و کرتهای فرعی به ژنوتیپهای پنبه اختصاص یافت. پس از ارزیابی 28 ژنوتیپ در گلخانه، ژنوتیپهای ورامین، خرداد، K8801 و K8802 براساس ماده خشک در تنش به عنوان ارقام ...
بیشتر
آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوک کامل تصادفی در 3 تکرار در گلخانه و مزرعه در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرمسار، در سال زراعی 93-92 انجام شد. کرتهای اصلی به تنش و کرتهای فرعی به ژنوتیپهای پنبه اختصاص یافت. پس از ارزیابی 28 ژنوتیپ در گلخانه، ژنوتیپهای ورامین، خرداد، K8801 و K8802 براساس ماده خشک در تنش به عنوان ارقام تجاری برتر انتخاب و در آزمایش مزرعه‌ای پاسخ آنها به تنش بررسی شد. در گلخانه تنش خشکی باعث کاهش RWC و تلفات رطوبتی برگ قطع شده (ELWL) گردید. ژنوتیپ No.221، آریا، نارابرای و سپید از نظر RWC به سایر ژنوتیپها برتری داشتند. بیشترین ELWL در ژنوتیپ آریا، K8802 و K8801 مشاهده شد که از رطوبت نسبی بالاتری هم برخوردار بودند. ELWL در شرایط تنش در ارقام ورامین و ساحل کمتر بود. در مزرعه اثر دورهای آبیاری 9، 12، 18، 24 و 30 روزه بر عملکرد ورامین و خرداد و ژنوتیپهای K8801 و K8802 بررسی شد. دور آبیاری 9 روزه باعث افزایش عملکرد ارقام ورامین، خرداد و K8801 شد، اما با شاهد در یک سطح آماری بودند. در سطوح رطوبتی چهارم و پنجم عملکرد کاهش یافت. دور آبیاری 18 روزه نیز عملکرد را کاهش داد، اما با توجه به عدم تفاوت آماری و صرفهجویی، توصیه می‌شود پس از آبیاریهای معمول تا شروع گلدهی (3 نوبت با فواصل 12 روزه)، از این دور آبیاری استفاده شود. توسعه کشت K8801 در مناطق مشابه میتواند ضمن کاهش مصرف آب باعث پایداری تولید شود.
اکرم وطن‌خواه؛ سعید ریزی؛ زهرا ایزدی؛ عبدالرحمان معتمدی؛ مهدی قاسمی ورنامخواستی
چکیده
در این پژوهش ژن tms2 عامل گال طوقه در دو رقم رز Rosa hybrida L. ("Pearl" و"Angelina" ) با کمک روشهای الکتروشیمیایی شناسایی شد. در این پژوهش تثبیت و هیبریداسیون توالی تک‌رشته (ssDNA) مربوط به ژن tms2، Agrobacterium tumefaciens با روش طیف‌سنجی امپدانس الکتروشیمیایی بررسی شد. الکترود گرافیتی مغز مداد با نانو موادی شامل گرافن اکساید احیاشده و نانوذرات طلا اصلاح شد. زیستحسگر ...
بیشتر
در این پژوهش ژن tms2 عامل گال طوقه در دو رقم رز Rosa hybrida L. ("Pearl" و"Angelina" ) با کمک روشهای الکتروشیمیایی شناسایی شد. در این پژوهش تثبیت و هیبریداسیون توالی تک‌رشته (ssDNA) مربوط به ژن tms2، Agrobacterium tumefaciens با روش طیف‌سنجی امپدانس الکتروشیمیایی بررسی شد. الکترود گرافیتی مغز مداد با نانو موادی شامل گرافن اکساید احیاشده و نانوذرات طلا اصلاح شد. زیستحسگر توانست برای تشخیص نمونههای آلوده رز "Angelina" و "Pearl" به کار رود. هیبریداسیون DNA/DNA با قراردادن الکترود اصلاحشده با ssDNA در غلظت دو میکرومولار DNA هدف انجام شد. نتایج تثبیت و هیبریداسیون مناسب DNA را در سطح الکترود نشان داد. زیستحسگر طراحیشده گزینشپذیری خوبی دارد. نانوزیستحسگر مبتنی برDNA ، دارای مزایایی از جمله هزینه کم، سادگی و قابلیت کوچکسازی میباشد و میتواند زمینهای برای توسعه ابزار تشخیص ژنومی را فراهم آورد.
عرفان سپهوند؛ محمود قاسم نژاد؛ محمدرضا فتاحی مقدم؛ علیرضا طلایی؛ محمد علی عسکری سرچشمه
چکیده
نوع سیستم تربیت و محلول‌پاشی برگی قبل از برداشت با کلسیم میتواند کیفیت میوه‌های سیب را تحت تأثیر قرار دهد. در این پژوهش، اثر محلول‌پاشی برگی کلریدکلسیم در چهار غلظت (صفر، 75/0، 5/1 و 3 گرم در لیتر) در زمان‌های دو، چهار و شش هفته قبل از برداشت روی رقم‌های سیب ‘گالا’ و ‘دلبار استیوال’ تربیت‌شده با سه سیستم (وی، هایتک و کردون) ...
بیشتر
نوع سیستم تربیت و محلول‌پاشی برگی قبل از برداشت با کلسیم میتواند کیفیت میوه‌های سیب را تحت تأثیر قرار دهد. در این پژوهش، اثر محلول‌پاشی برگی کلریدکلسیم در چهار غلظت (صفر، 75/0، 5/1 و 3 گرم در لیتر) در زمان‌های دو، چهار و شش هفته قبل از برداشت روی رقم‌های سیب ‘گالا’ و ‘دلبار استیوال’ تربیت‌شده با سه سیستم (وی، هایتک و کردون) بررسی شد. نتایج نشان داد که نوع سیستم تربیت و تغذیۀ برگی کلسیم، تأثیر معناداری بر کیفیت میوه‌ها در زمان برداشت داشت. محلول‌پاشی کلسیم، سفتی بافت میوه‌ها را بهطور معناداری در مقایسه با شاهد افزایش و مقدار اسیدیتۀ قابل تیتراسیون (TA) را بهطور معناداری کاهش داد. همچنین، کاربرد کلسیم مقدار شاخص رنگ a* پوست میوه را که نشان‌دهندۀ سنتز رنگیزۀ آنتوسیانین و تولید رنگ قرمز است، بهطور معناداری افزایش داد. مقدار عملکرد، وزن و سفتی بافت میوه‌ها در رقم ‘گالا’ در هر سه سیستم تربیتی بهطور معناداری از رقم ‘دلبار استیوال’ بیشتر بود. بیشترین سفتی بافت میوه در رقم ‘گالا’ با سیستم تربیتی هایتک (56/9 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع)، مشاهده شد. مقدار شاخص‌های a*، b* و کروما در رقم ‘گالا’ بهطور معناداری بیشتر از رقم ‘دلبار استیوال’، و در مقابل شاخص L* در این رقم بهطور معناداری کمتر از رقم ‘دلبار استیوال’ بود. بهطور کلی، نتایج نشان دادند که رقم ‘گالا’ در سیستم‌های تربیتی هایتک و وی و رقم ‘دلبار استیوال’ در سیستم تربیتی هایتک، میوه‌هایی با وزن و اندازۀ بیشتر و کیفیت بهتر تولید کردند.
محمدرضا رحیمی؛ علیرضا یوسفی؛ خلیل جمشیدی؛ مجید پوریوسف
چکیده
بهمنظور ارائه روش تلفیقی برای مدیریت علف‌های هرز رازیانه، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان، در بهار سال 1391 انجام گرفت. تیمارها شامل، نوع علف‌کش (پندیمتالین و تریفلورالین)، دز علف‌کش (صفر، 50، 75 و 100 درصد دز توصیه‌شده در سایر گیاهان زراعی) و کنترل تکمیلی (بدون کنترل تکمیلی، یک‌بار وجین دستی 50 روز پس از کاشت ...
بیشتر
بهمنظور ارائه روش تلفیقی برای مدیریت علف‌های هرز رازیانه، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان، در بهار سال 1391 انجام گرفت. تیمارها شامل، نوع علف‌کش (پندیمتالین و تریفلورالین)، دز علف‌کش (صفر، 50، 75 و 100 درصد دز توصیه‌شده در سایر گیاهان زراعی) و کنترل تکمیلی (بدون کنترل تکمیلی، یک‌بار وجین دستی 50 روز پس از کاشت و مالچ کاه و کلش گندم به مقدار دو کیلوگرم در متر مربع) بودند. همچنین یک تیمار وجین علف هرز در کل طول فصل نیز به‌عنوان تیمار شاهد درنظر گرفته شد. کاهش زیست‌توده علف‌های هرز، عملکرد و اجزای عملکرد رازیانه، بهطور معناداری تحت تأثیر تیمارهای کنترل علف هرز قرار گرفتند. پندیمتالین نسبت به تریفلورالین علف‌های هرز را بهتر کنترل کرد. همچنین کاربرد علفکشها زیستتودۀ علف‌های هرز را کاهش داد، اما بدون افزودن کنترل تکمیلی نتوانست به مدت طولانی در طول فصل رشد علف‌های هرز را کنترل کند. بهطورکلی، دز توصیه‌شده پندیمتالین (1320 گرم ماده مؤثره در هکتار) وقتی با یک‌بار وجین 50 روز پس از کاشت استفاده شد، بیشترین عملکرد (3561 کیلوگرم در هکتار) و بیشترین کاهش در زیست‌توده علف‌های هرز (92 درصد) حاصل شد.
سمانه اسدی صنم؛ محسن زواره؛ همت الله پیردشتی؛ فاطمه سفیدکن؛ قربانعلی نعمت زاده
چکیده
سرخارگل (Echinacea purpurea) پرفروش‌ترین گیاه دارویی در اروپا و ایالات‌متحده است که برای درمان سرماخوردگی استفاده می‌شود. این آزمایش بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعة پژوهشی پژوهشکدة ژنتیک و زیست‌فناوری طبرستان در سال زراعی 1391-1392، اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه زمان نشاکاری (20 فروردین، ...
بیشتر
سرخارگل (Echinacea purpurea) پرفروش‌ترین گیاه دارویی در اروپا و ایالات‌متحده است که برای درمان سرماخوردگی استفاده می‌شود. این آزمایش بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعة پژوهشی پژوهشکدة ژنتیک و زیست‌فناوری طبرستان در سال زراعی 1391-1392، اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه زمان نشاکاری (20 فروردین، 19 اردیبهشت و 18 خرداد در بهار 1392) در کرتهای اصلی و سه تراکم بوته (7، 10 و 16 بوته در مترمربع) در کرتهای فرعی بود. نتایج نشان داد که اگرچه تأخیر در کاشت سبب کاهش ماده خشک شاخساره، برگ و ساقه شد، ولی افزایش تراکم تا 10 بوته در مترمربع تا اندازه‌ای اثر نامطلوب تأخیر در کاشت را جبران کرده است که نشان می‌دهد تاریخ کشت زودتر و تراکم 10 بوته در مترمربع برای افزایش کمیت این ویژگی‌ها مناسب‌تر بوده‌اند. نسبت ماده خشک شاخساره/ گل< شاخساره/ ساقه< شاخساره/ برگ بود. بیشترین نسبت ماده خشک شاخساره/ ساقه و شاخساره/ (برگ+گل) مربوط به تاریخ کشت خرداد و بیشترین نسبت ماده خشک شاخساره/ گل مربوط به تاریخ کاشت اردیبهشت ماه بود. بیشترین مقدار فنل کل برگ و ساقه به ترتیب 1/51 و 9/35 میلیگرم گالیک اسید در گرم ماده خشک بود که در تاریخ کشت 20 فروردین و تراکم 10 بوته در مترمربع بهدست آمد. بیشترین محتوای فنلی گل‌ها (5/56 میلیگرم گالیک اسید در گرم ماده خشک) در تاریخ کاشت 19 اردیبهشت و تراکم 10 بوته در مترمربع اندازه‌گیری شد. مقدار فنل کل گل‌ها> برگ‌ها> ساقه‌ها> بود. در کل، میتوان چنین استنباط کرد که احتمالاً نشاکاری زودهنگام سرخارگل در 20 فروردین ماه و با تراکم 10 بوته در مترمربع برای تولید ماده خشک و فنل کل از برگ‌ها و ساقه‌ها و تأخیر در کاشت تا 19 اردیبهشت و تراکم 10 بوته در مترمربع، برای تولید ماده خشک و فنل کل از گل‌ها، در شرایط این آزمایش مناسب است.
مهتاب نوری؛ فرنگیس قنواتی؛ غلامرضا بخشی خانیکی؛ حمید سبحانیان؛ حمید رضا فنایی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر دور آبیاری، 15 ژنوتیپ منتخب بامیه از بانک ژن ملی ایران در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1400-1399 در مزرعه پژوهشی و آزمایشی مؤسسه تحقیقات اصلاح نهال و بذر در کرج کشت و ارزیابی شدند. پس از اینکه گیاهان وارد مرحله سه برگی شدند، آبیاری به صورت 5 و 10 روز یک‌بار انجام گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر دور آبیاری، 15 ژنوتیپ منتخب بامیه از بانک ژن ملی ایران در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1400-1399 در مزرعه پژوهشی و آزمایشی مؤسسه تحقیقات اصلاح نهال و بذر در کرج کشت و ارزیابی شدند. پس از اینکه گیاهان وارد مرحله سه برگی شدند، آبیاری به صورت 5 و 10 روز یک‌بار انجام گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که اثر تنش خشکی بر روی همه صفات اندازه گیری شده شامل: ارتفاع بوته، تعداد میوه، طول میوه، تعداد دانه، وزن دانه رسیده، وزن میوه رسیده، وزن هزاردانه، عملکرد میوه، عملکرد بیولوژیکی، محتوای قند و پروتئین غلاف بامیه به لحاظ آماری معنی‌دار بود. در شرایط تنش خشکی میانگین تمام صفات مورد ارزیابی (به جز قندهای محلول) کاهش یافته بود. بیشترین عملکرد میوه (06/12 تن در هکتار) متعلق به ژنوتیپ ده بود که نسبت به شرایط عدم تنش این ژنوتیپ 5/37 درصد کاهش داشت. ژنوتیپهای یک و دوازده کمترین تغییر در محتوای پروتئین، ژنوتیپهای چهار و شش کمترین تغییر در محتوای قند و ژنوتیپهای نه و یازده کمترین تغییر در عملکرد بیولوژیکی را داشتند. براساس نتایج به دست آمده از این آزمایش بهترین ژنوتیپ از لحاظ عملکرد میوه ژنوتیپ ده و از لحاظ عملکرد بیولوژیکی ژنوتیپهای نه و یازده بودند که جهت استفاده در مناطق دارای کمبود آب قابل توصیه می باشند.
جلال قنبری؛ مرضیه بشارتی فر؛ غلامرضا خواجویی نژاد
چکیده
زیستگاه‌های طبیعی شیرین‌بیان بهطور چشم‌گیری کاهش یافته در حالی‌که تقاضا برای آن در حال افزایش است. بذرهای شیرین‌بیان به‌دلیل خواب ثانویه تحمیل‌شده توسط پوسته سخت دانه سرعت جوانه‌زنی پایینی را نشان می‌دهند. در این مطالعه که در بهار 1400 در دانشگاه شهید باهنر کرمان انجام شد، اثر متقابل خراش‌دهی با سولفوریک‌اسید (97-95 درصد به‌مدت ...
بیشتر
زیستگاه‌های طبیعی شیرین‌بیان بهطور چشم‌گیری کاهش یافته در حالی‌که تقاضا برای آن در حال افزایش است. بذرهای شیرین‌بیان به‌دلیل خواب ثانویه تحمیل‌شده توسط پوسته سخت دانه سرعت جوانه‌زنی پایینی را نشان می‌دهند. در این مطالعه که در بهار 1400 در دانشگاه شهید باهنر کرمان انجام شد، اثر متقابل خراش‌دهی با سولفوریک‌اسید (97-95 درصد به‌مدت 60 دقیقه) با غلظت‌های جیبرلیک‌اسید (صفر، 100، 250، 500 و 1000 میلیگرم در لیتر) بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار موردبررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد با وجود اینکه در بذور خراش‌دهی شده تفاوتی در جوانه‌زنی بین سطوح جیبرلیک‌اسید ملاحظه نشد، تیمار با غلظت 250 میلیگرم در لیتر جیبرلیک‌اسید در شرایط عدم خراش‌دهی جوانه‌زنی را 36 درصد نسبت به شاهد بهبود داد. در مقابل، با افزایش غلظت جیبرلیک‌اسید طول گیاهچه، ارتفاع ساقه، تعداد برگ، تعداد برگ مرکب، سطح برگ، وزن تر و خشک ساقه و ریشه افزایش و شاخص کلروفیل (SPAD) کاهش یافت. در نتیجه، خراش‌دهی شیمیایی و تیمار با جیبرلیک‌اسید 1000 میلیگرم در لیتر میتواند بهطور مؤثری سرعت و یکنواختی جوانه‌زنی و همچنین رشد اولیه گیاه شیرین‌بیان را افزایش دهد.
الهام مدیری؛ داود براری تاری؛ ابراهیم امیری؛ یوسف نیک‌نژاد؛ هرمز فلاح‌آملی
چکیده
هدف: بهمنظور شبیه‌سازی عملکرد، سطح برگ و مقدار نیتروژن گیاه برنج با استفاده از مدلORYZA2000 در مقادیر مختلف کود نیتروژنه و شیوه‌های متفاوت تقسیط کود، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی واقع در استان مازندران (بابل) طی سالهای 1396 و 1397 بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد.
روش پژوهش: عامل اول شامل چهار سطح کود ...
بیشتر
هدف: بهمنظور شبیه‌سازی عملکرد، سطح برگ و مقدار نیتروژن گیاه برنج با استفاده از مدلORYZA2000 در مقادیر مختلف کود نیتروژنه و شیوه‌های متفاوت تقسیط کود، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی واقع در استان مازندران (بابل) طی سالهای 1396 و 1397 بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد.
روش پژوهش: عامل اول شامل چهار سطح کود نیتروژنه (50، 90، 130 و 170 کیلوگرم در هکتار، از منبع اوره) و عامل دوم شیوه‌های متفاوت تقسیط کود (T1: ۷۰ درصد پایه+ ۳۰درصد پنجهزنی ، T2: 33/33 درصد پایه + 33/33 درصد پنجهزنی + 33/33 درصد ظهور خوشه آغازین، T3: ۲۵درصد پایه+ ۵۰ درصد پنجهزنی+ ۲۵ درصد ظهور خوشه آغازین، T4 : ۲۵ درصد پایه+ ۲۵ درصد پنجهزنی+ ۵۰ درصد ظهور خوشه آغازین) بودند.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که مدل، عملکرد دانه، زیست‌توده، نیتروژن دانه و نیتروژن کل (مجموع دانه، ساقه و برگ) را بهترتیب باریشه میانگین مربعات خطای نرمال شده چهار، چهار، نه و شش درصد در مرحله کالیبراسیون و پنج، چهار، چهار و هشت درصد در مرحله اعتبارسنجی به‌خوبی شبیه‌سازی نمود. میانگین مربعات خطا برای شاخص سطح برگ به میزان 5/0 و 4/0 بهترتیب در کالیبراسیون و اعتبارسنجی مدل مشاهده شد.
نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج به‌دست‌آمده مدل ORYZA2000 میتواند به‌عنوان یک مدل شبیه‌سازی مطلوب برای انتخاب مناسب‌ترین استراتژی جهت بهبود عملکرد برنج در مدیریت مختلف کود نیتروژن در مناطق برنج‌خیز شمال کشور استفاده شود.
سالومه طاهری؛ طاهر برزگر؛ ولی ربیعی؛ حسین ربی انگورانی
چکیده
تنش شوری یکی از مهم‌ترین تنش‌های محیطی میباشد که رشد و عملکرد گیاهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به منظور مطالعه اثر سالیسیلیک اسید بر برخی صفات فیزیولوژیکی دو رقم ریحان تحت تنش شوری در آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. تیمارهای آزمایش شامل شوری کلرید سدیم در چهار سطح (صفر، ...
بیشتر
تنش شوری یکی از مهم‌ترین تنش‌های محیطی میباشد که رشد و عملکرد گیاهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به منظور مطالعه اثر سالیسیلیک اسید بر برخی صفات فیزیولوژیکی دو رقم ریحان تحت تنش شوری در آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. تیمارهای آزمایش شامل شوری کلرید سدیم در چهار سطح (صفر، 50، 100، 150 میلیمولار)، سالیسیلیک اسید در سه سطح (صفر، 25/0، 5/0 میلیمولار) و دو رقم ریحان (بنفش و سبز) بود. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت شوری، مقدار کلروفیل، کارتنوئید و محتوای نسبی آب برگ به طور معنیداری کاهش و مقدار پرولین، مقاومت روزنهای و درصد نشت یونی افزایش یافت. کاربرد سالیسیلیک اسید باعث افزایش مقدار کلروفیل، کارتنوئید و درصد محتوای نسبی آب برگ و کاهش مقدار پرولین، مقاومت روزنهای و درصد نشت یونی شد. بیشترین مقدار کلروفیل b (617/0 میلیگرم در گرم وزن تر برگ) و کمترین درصد نشت یونی (4/30) در شرایط بدون شوری و کاربرد 5/0 میلیمولار سالیسیلیک اسید به ترتیب در ریحان سبز و بنفش حاصل شد. کمترین میزان مقاومت روزنهای (8/7 ثانیه بر سانتیمتر مربع) و بیشترین مقدار پرولین (4/11 میکروگرم در گرم وزن تر برگ) در سطح 150 میلیمولار کلرید سدیم به ترتیب در ریحان بنفش و سبز مشاهده گردید. با توجه به نتایج، استفاده از سالیسیلیک اسید برای بهبود رشد گیاه در شرایط تنش شوری توصیه می‌شود.
محسن زعفرانیه
چکیده
بهمنظور بررسی خصوصیات اجزای عملکرد و عملکرد ژنوتیپهای متحمل به سرمای نخود در شرایط کشت انتظاری و آبیاری تکمیلی، دو آزمایش در قالب طرح بلوکهای جزئی متعادل با 81 ژنوتیپ نخود و سه تکرار در کشت پاییزه اجرا شد. آبیاری تکمیلی در طی فصل رشد، شامل آبیاری بلافاصله پس از کاشت، 20 روز بعد از آبیاری اول و نیز در آغاز مرحلۀ گلدهی انجام گرفت. ...
بیشتر
بهمنظور بررسی خصوصیات اجزای عملکرد و عملکرد ژنوتیپهای متحمل به سرمای نخود در شرایط کشت انتظاری و آبیاری تکمیلی، دو آزمایش در قالب طرح بلوکهای جزئی متعادل با 81 ژنوتیپ نخود و سه تکرار در کشت پاییزه اجرا شد. آبیاری تکمیلی در طی فصل رشد، شامل آبیاری بلافاصله پس از کاشت، 20 روز بعد از آبیاری اول و نیز در آغاز مرحلۀ گلدهی انجام گرفت. پس از سرمای زمستان، درصد بقای نمونههای نخود تعیین شد و مجموع بارندگی از کاشت تا برداشت، 267 میلی‌متر بود. همچنین ویژگیهای اجزای عملکرد دانه (درصد بقا، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و وزن 100 دانه) و عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت ژنوتیپها اندازه‌گیری و ثبت شدند. براساس نتایج، تفاوت میان ژنوتیپها از نظر همۀ خصوصیات اندازه‌گیری معنادار بود. تحت شرایط آبیاری تکمیلی، 40 درصد ژنوتیپها دارای بیش از 76 درصد بقای زمستانه بودند و عملکرد دانۀ 52 درصد ژنوتیپها بیش از 100 گرم در متر مربع بود. در شرایط کشت انتظاری عملکرد دانه حدود 32 درصد از نمونه‌ها بیش از 40 گرم در متر مربع بود. در نهایت در شرایط کشت انتظاری و آبیاری تکمیلی ژنوتیپهای ’333MCC‘،’186MCC‘،’803MCC‘ و ’743MCC‘ با عملکرد بیش از 600 کیلوگرم در هکتار ژنوتیپهای برتر شناسایی شدند.
هادی شوریده؛ حیدر مفتاحی زاده؛ محدثه حیدرزاده؛ عبدالله یوسفی
چکیده
بهمنظور بررسی پاسخهای عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپهای گوار (Cyamopsis tetragonoloba L.) به آبیاری تکمیلی در شرایط دیم، مطالعهای دو ساله در قالب کرتهای نواری خردشده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاههای تحقیقاتی شیروان، کهنهکند و محمدآباد خراسان شمالی در سالهای زراعی 1399-1398 به اجرا درآمد. فاکتور اصلی ...
بیشتر
بهمنظور بررسی پاسخهای عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپهای گوار (Cyamopsis tetragonoloba L.) به آبیاری تکمیلی در شرایط دیم، مطالعهای دو ساله در قالب کرتهای نواری خردشده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاههای تحقیقاتی شیروان، کهنهکند و محمدآباد خراسان شمالی در سالهای زراعی 1399-1398 به اجرا درآمد. فاکتور اصلی شامل سطوح آبیاری در سه سطح دیم، دو آبیاری (پس از کاشت و زمان دانه‌بستن) و سه آبیاری (پس از کاشت، هنگام تشکیل غلاف و زمان دانه‌بستن) و فاکتور فرعی شامل ژنوتیپهای گوار در چهار سطح شامل سه ژنوتیپ RGC-1077،RGC-1036 ، RGC-1025 و توده محلی چابهار بود. نتایج تجزیه مرکب نشان داد که بین ژنوتیپهای مختلف تفاوت معنیداری بهجز در صفت تعداد روز تا گلدهی وجود نداشت. از طرفی اثر تیمار آبیاری تکمیلی بر ویژگیهای عملکردی نسبت به شرایط دیم مشهود بود، اما تفاوت معنیداری بین دو و سه بار آبیاری تکمیلی مشاهده نشد. عملکرد دانه گوار در سال اول و دوم در منطقه آشخانه به میزان (5/750 و 1/219 کیلوگرم در هکتار) برتر از بجنورد و شیروان است. بیشترین عملکرد دانه (590 کیلوگرم در هکتار) در سال اول از تیمار دو بار آبیاری و در سال دوم (51/271 کیلوگرم در هکتار) از تیمار سهبار آبیاری بهدست آمد. در بین ژنوتیپهای آزمایشی بیشترین عملکرد دانه متعلق به ژنوتیپ RGC-1025 بود. بهطور کلی میتوان کشت گوار ژنوتیپ RGC-1025 را در منطقه آشخانه توصیه کرد.
بیژن مهرگان؛ صادق موسوی فرد؛ عبدالحسین رضایی نژاد
چکیده
این مطالعه با هدف بررسی تأثیر سیلیسیم در کاهش آثار خشکی، روی ژنوتیپهای «برگ موجی» و «برگ صاف» گیاه آلترنانترا (Alternantherarepens L.) انجام گرفت. آزمایش بهصورت گلدانی، با ترکیب مساوی از خاک، ماسه و کود حیوانی و بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در شش تکرار انجام شد. بعد از استقرار گیاهان، تیمار سیلیسیم در سه سطح صفر، ...
بیشتر
این مطالعه با هدف بررسی تأثیر سیلیسیم در کاهش آثار خشکی، روی ژنوتیپهای «برگ موجی» و «برگ صاف» گیاه آلترنانترا (Alternantherarepens L.) انجام گرفت. آزمایش بهصورت گلدانی، با ترکیب مساوی از خاک، ماسه و کود حیوانی و بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در شش تکرار انجام شد. بعد از استقرار گیاهان، تیمار سیلیسیم در سه سطح صفر، 1 و 2 میلیمولار، یک هفته قبل از شروع تنش خشکی و سپس تنش خشکی در سه سطح 90، 75 و 55 درصد ظرفیت زراعی اعمال شد. تیمار سیلیسیم بهصورت هفتهای انجام گرفت. پس از گذشت 12 هفته از اعمال تیمارها، نمونهبرداری صورت گرفت. نتایج تجزیة واریانس نشان داد افزایش خشکی بهطور معناداری بر تمامی صفات مورفولوژیکی (ارتفاع گیاه، قطر ساقه و قطر ریشه)، رویشی و فیزیولوژیکی (نشت الکترولیت، محتوای نسبی آب برگ، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه) و بیوشیمیایی (کلروفیل a، b و کل، پرولین و آنتوسیانین) تأثیر داشت. در حالی‌که کاربرد سیلیسیم آثار تنش را تعدیل کرد، بهطوریکه در همة سطوح خشکی تیمار سیلیسیم به‌ویژه با غلظت دو میلیمولار باعث افزایش رشد، وزن خشک گیاه و شاخص مقاومت به تنش شد. در این مطالعه نشت یونی که شاخصی از یکپارچگی غشاء سلولی است با کاربرد سیلیسیم در سطوح بالای تنش خشکی کاهش یافت. نتایج مطالعة حاضر نشان داد دو ژنوتیپ مطالعه‌شدة آلترنانترا، تحمل متفاوتی به تنش خشکی دارند. در این مطالعه ژنوتیپ «برگ موجی» نسبت به «برگ صاف» متحملتر بود. بنابراین، در مناطقی که آب کمتری در دسترس است، میتوان آن را در فضاهای سبز کشت کرد.
مریم تاتاری؛ اصغر موسوی؛ پریسا مشایخی
چکیده
بهمنظور ازدیاد رویشی پایه‌های نماگارد، سنتجولین A، تترا و GF677 از طریق کشت قلمه، دو آزمایش جداگانه بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایۀ کاملاً تصادفی به اجرا درآمد. قلمه‌های نیمه‌چوبی در اواخر مرداد از پایه‌های مورد نظر تهیه شده و با غلظت‌های صفر، 1500، 2000، 2500 و 3000 میلیگرم در لیتر IBA تیمار شدند. قلمه‌ها در بستر کشت پرلیت ...
بیشتر
بهمنظور ازدیاد رویشی پایه‌های نماگارد، سنتجولین A، تترا و GF677 از طریق کشت قلمه، دو آزمایش جداگانه بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایۀ کاملاً تصادفی به اجرا درآمد. قلمه‌های نیمه‌چوبی در اواخر مرداد از پایه‌های مورد نظر تهیه شده و با غلظت‌های صفر، 1500، 2000، 2500 و 3000 میلیگرم در لیتر IBA تیمار شدند. قلمه‌ها در بستر کشت پرلیت و در گلخانۀ مجهز به سیستم مه‌پاش کشت شدند. در آذرماه قلمه‌های چوب سخت از پایه‌های مذکور تهیه و با IBA به غلظت‌های صفر، 2500، 3000، 3500 و 4000 میلیگرم در لیتر تیمار شده و در بستر کشت دارای پاگرما کشت شدند. پس از گذشت دو ماه، صفات تعداد و طول ریشه و نیز درصد ریشه‌زایی ثبت شد. نتایج نشان داد که قلمه‌های نیمه‌چوبی GF677 و پس از آن نماگارد و تترا بیشترین تعداد ریشه و بیشترین درصد ریشه‌زایی را داشتند. طول ریشه در این سه پایه اختلاف معناداری با یکدیگر نداشت. کمترین ریشه‌زایی متعلق به پایۀ سنتجولین A بود. غلظت‌های 2000، 2500 و 3000 میلیگرم در لیتر IBA مناسب‌ترین غلظت برای قلمه‌های نیمه‌چوبی بود. قلمه‌های چوبی GF677 با تیمار 4000 میلیگرم در لیتر IBA بیشترین تعداد ریشه و درصد ریشه‌زایی را به خود اختصاص دادند. قلمه‌های چوبی تترا اصلاً ریشه‌زایی نشان ندادند. در کلیۀ پایه‌ها درصد ریشه‌زایی قلمه‌های نیمه‌چوبی بیش از قلمه‌های چوبی بود. بهطور کلی، استفاده از قلمه‌های نیمه‌چوبی پایه‌های مورد آزمایش و تیمار آنها با غلظت‌های 2000 و 2500 میلیگرم در لیتر IBA توصیه می‌شود.
مسلم حیدری؛ نوشین میر؛ سید محسن موسوی نیک
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر نانوزئولیتهای عامل‌دارشده با دو ترکیب آلی در آزادسازی فسفر و اثر آن بر خصوصیات رشدی گیاه لوبیا، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در مرکز تحقیقات کشاورزی شهرستان همدان در سال 1393 به اجرا درآمد. تیمارهای کودی شامل P0(زئولیت بدون گروه عاملی (نمونه شاهد))، P1(زئولیت + لیگاند AcAcEN)، P2(زئولیت + با ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر نانوزئولیتهای عامل‌دارشده با دو ترکیب آلی در آزادسازی فسفر و اثر آن بر خصوصیات رشدی گیاه لوبیا، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در مرکز تحقیقات کشاورزی شهرستان همدان در سال 1393 به اجرا درآمد. تیمارهای کودی شامل P0(زئولیت بدون گروه عاملی (نمونه شاهد))، P1(زئولیت + لیگاند AcAcEN)، P2(زئولیت + با لیگاند (HED) وP3(سوپر فسفات تریپل) و همچنین دو نوع لوبیا شامل لوبیا قرمزرقم "درخشان" (Phaseolus vulgarisL.)و لوبیا چشمبلبلی ژنوتیپ"29005"(Vigna unguiculataL.) بودند. نتایج نشان داد که کاربرد کود نانوزئولیت عامل‌دارشده با لیگاند HEDبیشتر از دو کود زئولیتی دیگر موجب بهبود ویژگیهای کمی وکیفی گیاه لوبیا شده است. کود P2 درخصوص عملکرد دانه و میزان جذب فسفات گیاه، نتایج بهتری را نسبت به کود سوپر فسفات تریپل نشان داد. علاوه بر این، میزان آبشویی فسفاته در این کود کمتر بود. نتایج کلی نمایانگر نقش مفید و مؤثر نانوزئولیت عامل‌دارشده با لیگاند HEDدر بهبود ویژگیهای رشدو خصوصیات کیفـی و کمی گیاه لوبیا بود.