نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

2 استادیار، گروه علوم باغبانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

3 دانشیار، گروه اصلاح نباتات، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

به‌منظور بررسی خود و دگرناسازگاری دو اکوتیپ کاشان و آذران گل‌محمدی (Rosa damascena Mill..) آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های‌ کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس در سال‌های زراعی 92-1391 انجام گرفت. در این آزمایش پس از آزمون دانه گرده دوبار گرده‌افشانی مصنوعی با فاصله 24 ساعت انجام شد. بدین شکل که گرده‌ی هر اکوتیپ برای گرده‌افشانی خود و اکوتیپ دیگر و گونه گل نسترن (R. canina) نیز به‌عنوان گرده‌دهنده استفاده شد. تعیین خود و دگرناسازگاری به دو روش گرده‌افشانی کنترل شده و مطالعات میکروسکوپی انجام شد. نتایج گرده‌افشانی که حاصل بررسی درصد نمو، وزن، طول و عرض هیپ و میزان تشکیل بذر در هر هیپ بود نشان داد که دگرگرده‌افشانی اکوتیپ‌ها با گونه گل نسترن سازگار اما سایر تلاقی‌ها ناسازگار بودند و همچنین تیمار دوبار گرده‌افشانی نتایج بهتری را نشان دادند. مطالعه میکروسکوپی نیز با نتایج مزرعه‌ای مطابقت داشت و رشد لوله‌ی گرده در خامه نشان داد که تنها لوله‌ی گرده گونه گل نسترن توانست به انتهای خامه برسد. همچنین، از بین بهترین تیمارهای جوانه‌زنی غلظت 50 پی‌پی‌ام اسید بوریک بعد از 24 ساعت و در تیمارهای رشد لوله گرده غلظت 200 پی‌پی‌ام اسید بوریک انتخاب شدند. طبق نتایج به‏دست آمده، انتخاب منبع گرده‌دهنده مناسب و تکرار دوره‌های گرده‌افشانی از عوامل موثر در ایجاد هیبرید در گل‌محمدی می‌باشند؛ که تیمار دگرگرده‌افشانی کنترل شده با گرده گل نسترن با دوبار گرده‌افشانی، مناسب‌ترین نتیجه‌ را در فاکتورهای اندازه‌گیری شده نشان دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Field and microscopic studies of self and cross-incompatibility in two damask rose ecotypes

نویسندگان [English]

  • Gholamhasan Movahed 1
  • Nهئش Ahmadi 2
  • Ahmad Moieni 3
  • Amin Nasiri 1

1

2

3

چکیده [English]

In order to evaluate self and cross-incompatibility in two ecotypes of Damask rose (Rosa damascena Mill.), this experiment was performed based on  randomized complete block design (RCBD) with four replications at the research field of Tarbiat Modares University in 2012-2013. In this experiment, twice pollinations were performed 24-hour interval, after doing in vitro testing pollen grain germination. Pollens collected from Kashan and Azaran ecotypes and Dog rose (Rosa canina) were applied as pollinizer for self- and cross-artificial pollination on  both ecotypes. Determination of self and cross incompatibility were conducted with two methods of field controlled pollination and microscopic studies. Results obtained from percentage of hip development, hip weight and length, as well as seed production per hip showed that cross pollination with Dog rose pollen had the highest compatibility, comparing to pollen of Kashan and Azaran ecotypes that showed incompatibility. Also, twice pollinations had better result in comparison to one-time pollination. Field results were supported by microscopic studies based on growing pollen tube in style. According to growing pollen tube in style, just pollen tube of Dog rose could get to end of style. The concentration of acid boric (50 mg/kg) showed the highest pollen germination after 24 h, while  200 mg/kg acid boric increased pollen tube growth. According to the present results, selection of suitable pollinizer and repetition of pollination were important factors affecting Damask rose crossing, as twice controlled cross pollination by Dog rose pollen had most appropriate results on hip characteristics.

کلیدواژه‌ها [English]

  • germination
  • incompatibility
  • pollen tube
  • pollination
  • seed production
علیمی ح و رضانژاد ف (1387). بررسی الگوهای خودناسازگاری برای شناسایی رقم‌های خودسازگار و خودناسازگار اطلسیPetunia hybrida grandiflora (Solanaceae). مجله علمی - پژوهشی دانشگاه اصفهان (علوم پایه). 35(6): 26-13.
نجاتیان، م ع و عبادی ع (1385). بررسی جوانه زنی و رشد لوله گرده یازده رقم زردآلو در شرایط درون شیشه‌ای. مجله علوم کشاورزی. 12(1): 323-313.
Baydar, H., Erbaş, S., Kazaz, S. 2016. Variations in floral characteristics and scent composition and the breeding potential in seed-derived oil-bearing roses (Rosa damascena Mill.). Turkish Journal of Agriculture and Forestry , 40:560-569.
Bendahmane, M., Dubois, A., Raymond, O., and Bris, M.L. Genetics and genomics of flower initiation and development in roses. J. Exp. Bot.  64: 847–857
Boskabady MH, Shafei MN, Saberi Z and Amini S (2011) Pharmacological effects of Rosa damascena. Iranian Journal of Basic Medical Sciences. 14(4): 295-307.
Boskabady MH, Kiani S, Rakhshandah H (2006) Relaxant effects of Rosa damascena on guinea pig tracheal chains and its possible mechanism (s). Iranian Journal of Basic Medical Sciences. 106: 377-382.
Cai YZ, Xing J, Sun M, Zhan ZQ, Corke HJ (2005) Phenolic antioxidants (hydrolyzable tannins, flavonols, and anthocyanins) identified by LC-ESI-MS and MALDI-QIT-TOF MS from Rosa chinensis flowers. Agricultural and Food Chemistry. 53(26): 94-99.
Devries DP and Dubois LAM (1998) Pollen and pollination experiments. X. the effect of repeated pollination on fruit-and seed set in crosses between the hybrid tea-rose cvs. Sonia and Ilona. Euphytica. 32(3): 685-689.
Dobson HEM, Danielson EM, Van Wesp ID (2000) Pollen odor chemicals as modulators of bumble bee foraging on Rosa rugosa Thunb (Rosaceae). Plant Species Biology. 14: 153-166.
 Ercişli S and Eşitken A (2004) Fruit characteristics of native rose hip (Rosa spp.) selections from the Erzurum province of Turkey. New Zealand journal of crop and horticultural science. 32(1): 51-53.
Forest B (2005) Pollination and Breeding System of Lowbush Blueberries, Vaccinium angustifolium and myrtilloides Michx (Ericacaeae). African Journal of Plant Science. 7(11): 48-57.
Gudin S (2001) Rose breeding technologies. Acta Horticulturae. 574: 23-25.
Hajilu J, Garigurian V, Mohamadi A, Nazemie A and Borgus L (2006) Pollen tube growth and fruit set percentage in two apricot cultivars under self and cross pollination conditions. Journal of Horticultural Science and Technology. 7: 147-156.
Halász J, Andrzej P (2010) S-genotyping supports the genetic relationships between Turkish and Hungarian apricot germplasm. Journal of the American Society for Horticultural Science. 135(5): 410-417.
Jersáková J and D. Johnson S (2006) Lack of floral nectar reduces self-pollination in a fly-pollinated orchid. Oecologia. 147(1): 60-68.
Jicinska D (1975) Autogamy in various species of the genus Rosa. Preslia. 48: 225-229.
Kroon GH, Zeilinga AE (1994) Apomixis and heterogamy in rose rootstocks (Rosa canina L.). Euphytica. 23(2): 345-352.
Lee SH, Kim WS and Han TH (2009) Effects of post-harvest foliar boron and calcium applications on subsequent season's pollen germination and pollen tube growth of Pear (Pyrus pyrifolia). Scientia Horticulturae. 122(1): 77-82.
Lee TD )1988( Patterns of fruit and seed production. In: Lovett Doust J. and Lovett Doust L. (Eds.). Plant Reproductive Ecology: Patterns and Strategies. Oxford University Press, New York, Oxford. 179–202.
Meng D, Gu Z, Li W, Wang A, Yuan H, Yang Q and Li T (2014) Apple MdABCF assists in the transportation of S-RNase into pollen tubes. Plant Journal. 78: 990-1002.
Macphail VJ and Kevan PG (2009) Review of the breeding systems of wild Roses (Rosa spp.). Global science books. 3(1): 1-13.
MacPhail, V.J. and Kevan, P.G. 2007. Reproductive success and insect visitation in wild roses (Rosa spp.). Acta Hort. 751:381-388
McClure B, Cruz-García F and Romero C (2011) Compatibility and incompatibility in S-RNase-based systems. Annals of botany. 108(4): 647-658.
Payne JA, Amis AA, Cane JH and Lyrene PM (1998) Fruit size, seed size, seed viability and pollination of rabbiteye blueberries (Vaccinium ashei Reade). In IV International Symposium on Vaccinium Culture. 24: 38-43.
Schoen DJ and Lloyd DG (1999) Self-and cross-fertilization in plants. III. Methods for studying modes and functional aspects of self-fertilization. International Journal of Plant Sciences. 25: 381-393.
Silva NF and Goring DR (2001) Mechanisms of self-incompatibility in flowering plants. Cellular and Molecular Life Sciences. 58(14): 1988-2007.
Stone LM, Seaton KA, Kuo J and McComb JA (2004) Fast pollen tube growth in Conospermum species. Annals of Botany. 93(4): 369-378.
Taslimpour MR and Aslmoshtaghi E (2013) Study of self-incompatibility in some Iranian olive cultivars. Crop Breeding Journal. 3(2):123-127.
Ueda Y and Akimoto S (2001) Cross-and self-compatibility in various species of the genus Rosa. Journal of Horticultural Science and Biotechnology. 76(4): 392-395.
Uggla M and Nybom H (2000) Domestication of a new crop in Sweden-dogroses (Rosa caninae) for commercial rose hip production In Eucarpia. Symposium on Fruit Breeding and Genetics. 484: 147-152.
Voyiatzi ci (2005) An assessment of the in vitro germination capacity of pollen grains of five tea hybrid rose cultivars. Euphytica. 83: 199-204.
Wronska-pilarek D and Tomlik-wyremblewska A (2010) Pollen viability and in vitro germination of selected Central European species from genus Rosa analysed with different methods. Dendrobiology. 64: 36-43.
Ward DL, Marini RP and Byers RE (2001) Relationships among day of year of drop, seed number, and weight of mature apple Suit. Horticultural Science. 36(l): 45-48.