بابک سپهری؛ حمید رضا توحیدی مقدم؛ فرشاد قوشچی؛ میثم اویسی؛ پورنگ کسرایی
چکیده
هدف: گیاه دارویی پروانش با نام علمی (Catharanthus roseus (L.) G.DON) یکی از مهمترین گیاهان دارویی در دنیا میباشد که علاوه بر داشتن برگها و گلهای زیبا و کاربرد زینتی، در برگها و ریشه‌های خود دارای آلکالوئیدهای بسیار مهمی میباشد که در شیمی‌درمانی انواع سرطانها و درمان افت فشار خون کاربرد دارد.روش پژوهش: این آزمایش بهمنظور بررسی ...
بیشتر
هدف: گیاه دارویی پروانش با نام علمی (Catharanthus roseus (L.) G.DON) یکی از مهمترین گیاهان دارویی در دنیا میباشد که علاوه بر داشتن برگها و گلهای زیبا و کاربرد زینتی، در برگها و ریشه‌های خود دارای آلکالوئیدهای بسیار مهمی میباشد که در شیمی‌درمانی انواع سرطانها و درمان افت فشار خون کاربرد دارد.روش پژوهش: این آزمایش بهمنظور بررسی اثر تنظیمکنندههای رشد و محلولپاشی با نانوذرات روی و منیزیم در شرایط تنش خشکی بر میزان آلکالوئید کل، آنتوسیانین، کلروفیل کل وزن تر و خشک سرشاخههای حاوی آلکالوئید و تعداد شاخه‌های جانبی گیاه دارویی پروانش در شرایط گلخانهای، بهصورت فاکتوریل و در قالب طرحهای کاملاً تصادفی، طی سالهای 1399 و 1400 در تهران صورت گرفت که عامل خشکی با استفاده از تشتک تبخیر (در سه سطح 40، 60 و 80 میلیمتر) عامل دوم تنظیمکنندههای رشد (شاهد، اکسین، جیبرلین، سایتوکینین هرکدام به غلظت 50 پی‌پی‌ام) و عامل سوم نانوذرات (شاهد، روی، منیزیم، هرکدام به غلظت 1 میلی‌گرم و ترکیب روی و منیزیم هرکدام 5/0 میلی‌گرم) اعمال گردید.یافته‌ها: نتایج نشان داد که در بررسی اثرات تنش خشکی و محلولپاشی نانوذرات روی و منیزیم بر کلیه صفات موردبررسی (آلکالوئید کل، آنتوسیانین، کلروفیل کل وزن تر و خشک سرشاخههای حاوی آلکالوئید و تعداد شاخه‌های جانبی) اختلاف آماری معنیداری در سطح یک درصد ایجاد شد. همچنین در بررسی اثرات تنظیمکنندههای رشد نیز به‌غیر از آلکالوئید کل، بر روی سایر صفات موردبررسی، اثرات آماری معنیداری در سطح یک درصد ایجاد شد. در بررسی اثرات متقابل تنش خشکی و تنظیمکنندههای رشد بر وزن تر سرشاخههای حاوی آلکالوئید تأثیر معنیداری در سطح یک درصد ایجاد شد. بیشترین وزن خشک اندام هوایی در شرایط آبیاری مطلوب و تحت تأثیر هورمون جیبرلین (96/34 گرم در بوته) مشاهده شد. اما در سایر موارد اثر آماری معنیداری بر صفات موردنظر مشاهده نشد.نتیجه‌گیری: تنش خشکی، مکانسیمهای دفاعی مانند رنگدانههای آنتوسیانین و ترکیبات ثانویه را از خود بروز داد و آلکالوئیدهای کل نیز با افزایش تنش خشکی افزایش یافت که بیشترین درصد آلکالوئیدهای کل در تنش شدید خشکی (57/1 درصد) به‌دست آمد. مصرف کودهای ریزمغذی بهصورت نانو باعث افزایش میزان تجمع ماده خشک و ترکیبات ثانویه شد و تأثیر منیزیم بیشتر از تأثیر روی بود. در کاربرد هورمونها، مصرف هورمون جیبرلین اثر بیش‌تری در وزن تر و خشک شاخسارهها در شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی داشت.
مریم منصوری؛ غلام عباس اکبری؛ الیاس سلطانی؛ فاطمه بناءکاشانی
چکیده
هدف: بررسی گیاه امیدبخش گیاه دان سیاه با هدف تأمین روغن در شهرستان پاکدشت.روش پژوهش: این پژوهش بهصورت کرتهای دوبار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی درسه تکرار در سال 1400 در مزرعه پژوهشی پردیس ابوریحان در پاکدشت اجرا شد. در این مطالعه دور آبیاری در سه سطح (هفت روز یک‌بار، 10 روز یک‌بار و 13 روز یک‌بار) بهعنوان عامل اصلی و عامل ...
بیشتر
هدف: بررسی گیاه امیدبخش گیاه دان سیاه با هدف تأمین روغن در شهرستان پاکدشت.روش پژوهش: این پژوهش بهصورت کرتهای دوبار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی درسه تکرار در سال 1400 در مزرعه پژوهشی پردیس ابوریحان در پاکدشت اجرا شد. در این مطالعه دور آبیاری در سه سطح (هفت روز یک‌بار، 10 روز یک‌بار و 13 روز یک‌بار) بهعنوان عامل اصلی و عامل فرعی تاریخ کاشت در دو سطح (15 خردادماه و یکم تیرماه) و عامل فرعی- فرعی کوددهی با کودهای زیستی در چهار سطح شاهد (بدون کود زیستی)، کود زیستی شیفت، کود زیستی کریس و تلفیق کودهای زیستی شیفت و کریس منظور شد.یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که گیاهان کشت‌شده در تاریخ یکم تیرماه در تمامی صفات موردبررسی (شامل اجزای عملکرد، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک) و در هر سه سطح آبیاری آزمایش‌شده، نسبت به گیاهان کشت‌شده در تاریخ 15 خردادماه برتر بودند. عملکرد دانه نیز رفتاری همراستا با تعداد و وزن دانه از خود نشان داده است، یعنی با افزایش سطوح تنش خشکی، عملکرد دانه به‌طور معنیداری در هر دو تاریخ کاشت موردبررسی کاهش یافته است. با این وجود، نسبت کاهش عملکرد دانه تحت تأثیر تنش خشکی، در گیاهان کشت‌شده در تاریخ یکم تیرماه به‌طور معنیداری کم‌تر از گیاهان کشت‌شده در تاریخ 15 خردادماه بود.نتیجه‌گیری: در مجموع کشت گیاه دان‌سیاه در تاریخ یکم تیرماه بهعنوان گیاهی امیدبخش که هم از نظر زراعی عملکرد قابل‌قبولی داشته و هم محصول تولیدی از روغن بالایی برخوردار است، به‌همراه کاربرد کود زیستی کریس در شرایط آب‌وهوایی مشابه قابل‌توصیه است.
حمزه خانجانی افشار؛ مجتبی جعفرزاده کنارسری؛ مهرداد چائی چی؛ امین فرنیا
چکیده
به منظور بررسی تاثیر کاربرد روی و پتاسیم بر برخی صفات مورفولوژیکی و عملکرد گندم (Triticum aestivum L.) تحت تنش خشکی، آزمایشی به صورت اسپلیت-فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی (RCBD) با سه تکرار طی دو سال 97 و 98 در مرکز تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و منابع طبیعی همدان اجرا گردید. عامل کرت اصلی شامل سطوح آبیاری (نرمال و تنش رطوبتی) و عامل کرت ...
بیشتر
به منظور بررسی تاثیر کاربرد روی و پتاسیم بر برخی صفات مورفولوژیکی و عملکرد گندم (Triticum aestivum L.) تحت تنش خشکی، آزمایشی به صورت اسپلیت-فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی (RCBD) با سه تکرار طی دو سال 97 و 98 در مرکز تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و منابع طبیعی همدان اجرا گردید. عامل کرت اصلی شامل سطوح آبیاری (نرمال و تنش رطوبتی) و عامل کرت فرعی شامل دو فاکتور محلولپاشی کودهای پتاس و روی بود. کود پتاس از منبع K2O (40 درصد) با احتساب 2 لیتر در هکتار در سه سطح 1) عدم مصرف، 2) محلولپاشی در ابتدای مرحله آبستنی، 3) محلول پاشی برگی بعد از گرده افشانی و کود روی محلول در آب (10 درصد) با احتساب 4 لیتر در هکتار در سه سطح 1) عدم مصرف، 2) محلول پاشی در ابتدای مرحله آبستنی، 3) محلولپاشی بعد از گردهافشانی استفاده گردید. نتایج تجزیه واریانس بیانگر وجود تفاوت معنیدار بین تیمارها در تمام صفات مورد بررسی بود. تفاوت معنیداری (p < 0.01) در تمامی صفات مورد ارزیابی تحت شرایط تنش و بدون تنش مشاهده گردید. مصرف توأم کود پتاسیم و روی در ابتدای مرحله آبستنی در مقایسه با شاهد، عملکرد دانه (5/4 درصد) و محتوای نسبی آب برگ (8/5 درصد) را در شرایط تنش افزایش داد.
محمد زمانیان؛ فرید گل زردی؛ علی ماهرخ؛ فرهاد عزیزی؛ مسعود ترابی؛ ویدا قطبی؛ محمد علی مفیدیان؛ وحید رهجو؛ الیاس سلطانی
چکیده
مطالعه حاضر بهمنظور جزئی‌سازی عوامل مدیریتی تأثیرگذار و تأثیرپذیر بر تولید علوفه شبدر در کشور و شناسایی عوامل محدودکننده آن انجام شد. در این مطالعه داده‌های به‌دستبه‌دست‌آمده از 68 پروژه تحقیقاتی که توسط سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی طی سالهای 1388 تا 1399 در سراسر کشور اجرا شده بود، با استفاده از روش فراتحلیل (متاآنالیز) ...
بیشتر
مطالعه حاضر بهمنظور جزئی‌سازی عوامل مدیریتی تأثیرگذار و تأثیرپذیر بر تولید علوفه شبدر در کشور و شناسایی عوامل محدودکننده آن انجام شد. در این مطالعه داده‌های به‌دستبه‌دست‌آمده از 68 پروژه تحقیقاتی که توسط سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی طی سالهای 1388 تا 1399 در سراسر کشور اجرا شده بود، با استفاده از روش فراتحلیل (متاآنالیز) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد تاریخ کاشت 31/3- درصد، روش کاشت 82/22- درصد، گونه 14/40+ درصد، میزان بذر مصرفی (تراکم کاشت) 53/1+ درصد، تنش خشکی 16/16- درصد و مرحله فنولوژیکی برداشت علوفه 42/15- درصد از تغییرات عملکرد علوفه شبدر را توجیه نمودند. بنابراین، کاشت پاییزه در نیمه دوم شهریورماه، روش کاشت کرتی، انتخاب گونه شبدر برسیم (Trifolium alexandrinum) رقم تولیدی کرج، میزان بذر مصرفی 20-15 کیلوگرم در هکتار (برای تولید علوفه) و برداشت علوفه در مرحله فنولوژیکی 25-10 درصد گلدهی بوته‌ها، مهمترین عوامل مدیریتی و زراعی در افزایش تولید علوفه شبدر در مناطق سرد و معتدل است و رعایت نکردن یکی و یا مجموعه‌ای از این عوامل باعث کاهش تولید علوفه شبدر و خلأ عملکرد خواهد شد. به‌طور کلی گونه، روش کاشت و تنش خشکی به‌ترتیب بهعنوان مهمترین عوامل تأثیرگذار بر عملکرد علوفه شبدر در ایران شناخته شدند.
حمزه خانجانی افشار؛ مهرداد چائی چی؛ مجتبی جعفرزاده کنارسری؛ امین فرنیا
چکیده
بهمنظور ارزیابی تأثیر محلولپاشی پتاسیم و روی در مرحله گردهافشانی بر ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیک در شرایط تنش رطوبتی در گیاه گندم، آزمایشی بهصورت اسپلیت- فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی (RCBD) با سه تکرار طی دو سال 97 و 98 در مرکز تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و منابع طبیعی همدان اجرا شد. عامل کرت اصلی شامل سطوح آبیاری ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی تأثیر محلولپاشی پتاسیم و روی در مرحله گردهافشانی بر ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیک در شرایط تنش رطوبتی در گیاه گندم، آزمایشی بهصورت اسپلیت- فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی (RCBD) با سه تکرار طی دو سال 97 و 98 در مرکز تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و منابع طبیعی همدان اجرا شد. عامل کرت اصلی شامل سطوح آبیاری (نرمال و تنش رطوبتی) و عامل کرت فرعی شامل دو فاکتور محلولپاشی کودهای پتاس و روی بود. محلولپاشی کودها با استفاده از سمپاش دستی با درنظرگرفتن حجم دو لیتر آب برای هر کرت انجام پذیرفت. کود پتاس از منبع K2O (40 درصد) با احتساب 2 لیتر در هکتار در سه سطح 1- عدم مصرف، 2- محلولپاشی در ابتدای مرحله آبستنی، 3- محلولپاشی برگی بعد از گردهافشانی و کود روی محلول در آب (10 درصد) با احتساب 4 لیتر در هکتار در سه سطح 1- عدم مصرف، 2- محلولپاشی در ابتدای مرحله آبستنی، 3- محلولپاشی بعد از گردهافشانی استفاده شد. نتایج تجزیه واریانس بیانگر وجود تفاوت معنیدار در سطح احتمال یک درصد بین تیمارها در تمام صفات موردبررسی بود. تفاوت معنیداری (01/0P<) در تمامی صفات موردارزیابی تحت شر ایط تنش و بدون تنش مشاهده شد. مصرف هم‌زمان کود پتاسیم (K) و روی (Zn) در ابتدای مرحله آبستنی در مقایسه با شاهد، وزن هزاردانه (25 درصد)، وزن کل (29 درصد) و شاخص برداشت (21 درصد) را در شرایط تنش افزایش داد. بنابراین با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، استفاده از کود پتاسیم و روی بهصورت محلولپاشی در ابتدای مرحله آبستنی سبب کاهش اثرات مضر تنش بر گیاه و همچنین افزایش عملکرد و ویژگی‌های مورفولوژیکی گندم میشود.
شهریار کاظمی؛ مهسا رفعتی آلاشتی؛ قربان خدابین
چکیده
بهمنظور بررسی اثر براسینواستروئید بر عملکرد و صفات فیزیولوژیکی ارقام مختلف کلزا تحت تنش خشکی آخر فصل، آزمایشی بهصورت فاکتوریل کرت خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی 97-1396 و 98-1397 در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج (ماهدشت) اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل محلولپاشی براسینواستروئید (صفر ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر براسینواستروئید بر عملکرد و صفات فیزیولوژیکی ارقام مختلف کلزا تحت تنش خشکی آخر فصل، آزمایشی بهصورت فاکتوریل کرت خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی 97-1396 و 98-1397 در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج (ماهدشت) اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل محلولپاشی براسینواستروئید (صفر و 1/0 میکرومولار) و آبیاری (معمول و قطع آبیاری از مرحله 50 درصد گلدهی) بهصورت فاکتوریل در کرتهای اصلی و ژنوتیپهای کلزا (نفیس، احمدی، اکاپی، نیما و نیلوفر) در کرتهای فرعی قرار گرفتند. محلولپاشی براسینواستروئید در هر دو شرایط آبیاری کامل و قطع آبیاری موجب افزایش عملکرد دانه، کلروفیل و محتوای نسبی آب نسبت به شاهد شد. بالاترین مقدار کربوهیدرات محلول، پرولین برگ و درصد روغن در شرایط تنش خشکی و کاربرد براسینواستروئید حاصلشد که نسبت به شرایط کنترل به‌ترتیب 8/24، 5/16 و 5/2 درصد بیشتر بود. ایندرحالی بود که رقم اکاپی در شرایط قطع آبیاری بالاترین مقاومت روزنه‌ای (59/24 ثانیه بر سانتی‌متر)، کمترین میزان کلروفیل (49/1 میکرومول در گرم وزن تر) و عملکرد دانه (5/1960 کیلوگرم در هکتار) را دارا بود. رقم نیلوفر کمترین میزان مقاومت روزنه‌ای و بالاترین میزان کلروفیل، درصد روغن و عملکرد دانه را در هر دو شرایط آبیاری داشت. به‌طورکلی در هر دو تیمار آبیاری، کاربرد براسینواستروئید منجر به بهبود صفات فیزیولوژیک کلزا شد.
فرزانه پایمرد؛ عبدالرحمان محمدخانی؛ علی نیازی؛ علیرضا شهسوار؛ محمدرضا نوری امامزاده ای
چکیده
تنش خشکی یکی از عوامل محدودکننده کشاورزی در بسیاری از مناطق دنیا به‌ویژه ایران است. درک مکانیسم اثر تنش خشکی بر واکنشهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ژنوتیپها، برای انتخاب و اصلاح ژنوتیپهای سازگار با شرایط ایران بسیار مفید میباشد. بدین منظور، پژوهش حاضر در سالهای 98-1397 در پژوهشکده بیوتکنولوژی دانشگاه شیراز با هدف بررسی ...
بیشتر
تنش خشکی یکی از عوامل محدودکننده کشاورزی در بسیاری از مناطق دنیا به‌ویژه ایران است. درک مکانیسم اثر تنش خشکی بر واکنشهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ژنوتیپها، برای انتخاب و اصلاح ژنوتیپهای سازگار با شرایط ایران بسیار مفید میباشد. بدین منظور، پژوهش حاضر در سالهای 98-1397 در پژوهشکده بیوتکنولوژی دانشگاه شیراز با هدف بررسی تأثیر تنش خشکی بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی نهال‌های دوساله انار رقم واندرفول در شرایط گلخانه انجام شد. آبیاری در چهار سطح 100 درصد (شاهد)، 75 درصد، 55 درصد و 35 درصد ظرفیت زراعی به‌مدت 50 روز انجام شد. آزمایش بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که تنش کمآبی باعث افزایش میزان کاروتنویید، فلاونویید، مالوندیآلدهید و پرولین شد. محتوای نسبی آب برگ، ثبات غشای سلول و میزان آنتوسیانین تحت تنش کمآبی کاهش یافت، اما در میزان کلروفیل کل و گلیسین بتائین بین سطوح مختلف آبیاری تفاوت معنیدار ایجاد نشد. میزان پراکسید هیدروژن (81 درصد) و همچنین فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی سوپراکسیداز دیسموتاز (480 درصد)، کاتالاز (96 درصد) و آسکوربات پراکسیداز (153 درصد) در تیمار 35 درصد در مقایسه با شاهد افزایش معنیداری نشان دادند. با توجه به نتایج این پژوهش به‌ویژه افزایش میزان پرولین و آنزیمهای آنتیاکسیدانی در اثر تیمارهای کمآبی، مکانیسمهای تحمل به خشکی در انار رقم واندرفول میتواند در ارتباط با تنظیم اسمزی فعال و همچنین سیستم فعال آنتیاکسیدانی آنزیمی و غیرآنزیمی در این رقم باشد.
ژیلا نظری؛ رئوف سید شریفی؛ حامد نریمانی؛ سارا محمدی کله‌سرلو
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر محدودیت آبی، کودهای زیستی و نانوسیلیکون بر محتوای اسمولیتهای سازگار و صفات بیوشیمیایی تریتیکاله، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 99-1398 اجرا شد. فاکتورهای موردبررسی شامل آبیاری (آبیاری کامل بهعنوان شاهد، محدودیت ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر محدودیت آبی، کودهای زیستی و نانوسیلیکون بر محتوای اسمولیتهای سازگار و صفات بیوشیمیایی تریتیکاله، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 99-1398 اجرا شد. فاکتورهای موردبررسی شامل آبیاری (آبیاری کامل بهعنوان شاهد، محدودیت ملایم آبی با قطع آبیاری در 50 درصد مرحله آبستنی، محدودیت شدید آبی یا قطع آبیاری در 50 درصد مرحله سنبلهدهی)، کاربرد کودهای زیستی (عدم کاربرد بهعنوان شاهد، کاربرد ورمیکمپوست، میکوریزا، کاربرد هم‌زمان ورمیکمپوست و میکوریزا) و محلولپاشی نانوسیلیکون (محلولپاشی با آب بهعنوان شاهد و محلولپاشی دو گرم در لیتر نانوسیلیکون) بود. نتایج نشان داد که کاربرد هم‌زمان ورمیکمپوست، میکوریزا و محلولپاشی نانوسیلیکون تحت شرایط قطع آبیاری در مرحله آبستنی، فعالیت آنزیمهای کاتالاز، پلیفنلاکسیداز، محتوای پرولین و قندهای محلول را به‌ترتیب 17/49، 64/50، 92/44 و 22/52 درصد نسبت به عدم کاربرد ورمیکمپوست، میکوریزا و نانوسیلیکون در شرایط آبیاری کامل افزایش داد. همچنین کاربرد هم‌زمان ورمیکمپوست، میکوریزا و محلولپاشی نانوسیلیکون در شرایط آبیاری کامل محتوای پراکسیدهیدروژن و مالوندیآلدهید را به‌ترتیب 34/55 و 64/53 درصد کاهش و عملکرد دانه را 52/59 درصد نسبت به شرایط عدم کاربرد کودهای زیستی و نانوسیلیکون تحت شرایط قطع آبیاری در مرحله آبستنی افزایش داد. بهنظر میرسد کاربرد کودهای زیستی و نانوسیلیکون میتواند با بهبود صفات بیوشیمیایی، عملکرد دانه را در شرایط محدودیت آبی افزایش دهد.
فرهاد عزیزی؛ علی ماهرخ؛ ویدا قطبی؛ فرید گل زردی؛ سید محمد علی مفیدیان؛ محمد زمانیان؛ وحید رهجو؛ مسعود ترابی؛ الیاس سلطانی
چکیده
این مطالعه بهمنظور جزئی‌سازی عامل‌های مدیریتی تأثیرگذار و تأثیرپذیر در امر تولید ذرت علوفه‌ای در کشور و شناسایی عوامل محدودکننده آن انجام شد. در این بررسی داده‌های به‌دست‌آمده از 43 مورد گزارش نهایی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و یا مقاله‌های مستخرج از آنها طی 10 سال اخیر با استفاده از روش فراتحلیل (متاآنالیز) تجزیه‌وتحلیل ...
بیشتر
این مطالعه بهمنظور جزئی‌سازی عامل‌های مدیریتی تأثیرگذار و تأثیرپذیر در امر تولید ذرت علوفه‌ای در کشور و شناسایی عوامل محدودکننده آن انجام شد. در این بررسی داده‌های به‌دست‌آمده از 43 مورد گزارش نهایی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و یا مقاله‌های مستخرج از آنها طی 10 سال اخیر با استفاده از روش فراتحلیل (متاآنالیز) تجزیه‌وتحلیل شدند. براساس نتایج حاصل از این مطالعه در رابطه با گیاه ذرت علوفه‌ای مشاهده شد که تراکم 65/5 درصد، تنش خشکی 44/13- درصد، رقم 31/0 درصد، تاریخ کاشت 54/2- درصد و کود نیتروژن 00/24 درصد از تغییرات عملکرد علوفه ذرت را توجیه کردند. نتایج این مطالعه نشان داد که با افزایش تراکم بوته بین 80 تا 100 هزار بوته در هکتار، عملکرد حدود 49/9 درصد افزایش معنیداری یافت. در شرایط تنش ملایم، تنش شدید و تنش خیلی شدید خشکی، عملکرد علوفه ذرت به‌ترتیب 30/25، 38/14، 99/8 درصد، به‌طور معنیداری کاهش یافت. همچنین در مورد ارقام مختلف و گروه‌های مختلف رسیدگی، گروه 700، 83/3 درصد افزایش عملکرد معنیداری نسبت به سایر گروه‌ها را موجب شده است. برای تاریخ‌های کاشت ذرت علوفه‌ای بررسی‌شده نسبت به شاهد که نیمه اول خردادماه است کاهش عملکرد علوفه مشاهده شد. در نهایت بیشترین درصد افزایش عملکرد علوفه ذرت، از مصرف 450 کیلوگرم کود اوره در هکتار حاصل شد. به‌طورکلی کود نیتروژن، تنش خشکی و تراکم کاشت به‌ترتیب بهعنوان مهمترین عوامل تأثیرگذار بر عملکرد علوفه ذرت در ایران شناخته شدند.
امید لطفی فر؛ سمانه متقی
چکیده
هدف از این پژوهش استفاده از متاآنالیز جهت ترکیب نتایج آزمایش‌های انجام‌شده در ایران در مورد اثر تنش خشکی حاصل از قطع آبیاری در مراحل مختلف نمو، بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا بود. ویژگی‌های موردبررسی شامل عملکرد دانه، روغن و ماده خشک، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزاردانه و میزان روغن دانه بودند. نتایج نشان داد ...
بیشتر
هدف از این پژوهش استفاده از متاآنالیز جهت ترکیب نتایج آزمایش‌های انجام‌شده در ایران در مورد اثر تنش خشکی حاصل از قطع آبیاری در مراحل مختلف نمو، بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا بود. ویژگی‌های موردبررسی شامل عملکرد دانه، روغن و ماده خشک، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزاردانه و میزان روغن دانه بودند. نتایج نشان داد که تمامی ویژگیها تحت تأثیر تنش خشکی در مراحل مختلف نمو قرار گرفتند. قطع آبیاری در مراحل مختلف بهصورت میانگین سبب کاهش 5/34 درصدی عملکرد دانه، 36 درصدی عملکرد روغن، 7/4 درصدی میزان روغن، 8/25 درصدی ماده خشک، 4/35 درصدی تعداد خورجین، 5/18 درصدی تعداد دانه در خورجین و 5/17 درصدی وزن هزاردانه و افزایش 9/49 درصدی میزان پرولین شد. بالاترین میزان کاهش در عملکرد دانه و روغن در تیمار قطع آبیاری از ساقهدهی مشاهده شد که به‌ترتیب منجر به کاهش 41 و 46 درصدی این دو ویژگی شد. همچنین در مورد اجزاء عملکرد بالاترین میزان کاهش تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین و وزن هزاردانه به‌ترتیب از تیمارهای قطع آبیاری از ساقهدهی، گلدهی و خورجیندهی مشاهده شد.
اعظم فاطمی؛ پیام معاونی؛ جهانفر دانشیان؛ حمید مظفری؛ مهدی غفاری
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر محلولپاشی نانوذره منیزیم بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیک آفتابگردان تحت شرایط خشکی آزمایشی بهصورت کرتهای دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دو سال زراعی 97-1396 و 98-1397 با سه تکرار در مزرعه واقع در بخش دانههای روغنی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال بذر انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش خشکی در ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر محلولپاشی نانوذره منیزیم بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیک آفتابگردان تحت شرایط خشکی آزمایشی بهصورت کرتهای دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دو سال زراعی 97-1396 و 98-1397 با سه تکرار در مزرعه واقع در بخش دانههای روغنی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال بذر انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش خشکی در دو سطح آبیاری نرمال و تنش خشکی و ارقام آفتابگردان شامل فرخ، شمس، قاسم و برزگر و زمان کاربرد نانوذرات منیزیم در سه سطح بدون محلولپاشی، محلولپاشی در مرحله گلدهی و مرحله پرشدن دانه بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی باعث کاهش میزان ارتفاع، تعداد دانه در طبق، وزن هزاردانه، قطر طبق، عملکرد دانه، درصد و عملکرد روغن شد ولی محلولپاشی نانوذره منیزیم باعث بهبود اثر تنش خشکی و افزایش صفات مورفولوژیک شد. تنش خشکی باعث افزایش (13 درصد) شاخص نشت الکترولیت و کاهش (نه درصد) محتوای نسبی آب برگ شد، ولی نانوذره منیزیم باعث کاهش (نه درصد) محتوای شاخص نشت الکترولیت و افزایش (10 درصد) محتوای نسبی آب برگ شد. واکنش ارقام به سطوح تنش یکسان نبود و در کل ارقام برزگر، شمس، قاسم و فرخ بیشترین تحمل را نسبت به تنش خشکی از خود نشان دادند، به‌طوری‌که بیشترین میزان عملکرد دانه (53/3427 کیلوگرم در هکتار) و درصد روغن (96/43 درصد) مربوط به رقم برزگر بود.
سیده نسرین حسینی؛ جلال جلیلیان؛ اسماعیل قلی نژاد
چکیده
به منظور بررسی اثر تنش کمآبی و مصرف تعدیلکنندههای تنش بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه کینوا، آزمایشی بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با شش تکرار بهصورت گلدانی در سال زراعی 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه اجرا شد. فاکتور اول شامل تنش کمآبی در چهار سطح، تنش در مرحله رشد رویشی، تنش ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر تنش کمآبی و مصرف تعدیلکنندههای تنش بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه کینوا، آزمایشی بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با شش تکرار بهصورت گلدانی در سال زراعی 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه اجرا شد. فاکتور اول شامل تنش کمآبی در چهار سطح، تنش در مرحله رشد رویشی، تنش در مرحله رشد زایشی، تنش در مرحله پرشدن دانه و بدون تنش (شاهد) بود. فاکتور دوم تیمارهای محلولپاشی در چهار سطح، محلولپاشی اسید آسکوربیک، اسید سالسیلیک، کود کلاته میکرو کامل نانو و شاهد ( آب‌پاشی) بودند. تنش کمآبی در مراحل مختلف رشدی سبب کاهش ارتفاع بوته، تعداد ساقه جانبی، وزن خشک و وزن تر اندام رویشی، حجم ریشه، وزن تر و خشک ریشه و طول ریشه نسبت به شاهد شد. اما میزان نشت الکترولیت و دمای برگ افزایش یافت. نتایج نشان داد که تنش کمآبی در مرحله پس از گردهافشانی، موجب کاهش عملکرد دانه از طریق کاهش وزن هزاردانه شد که با محلولپاشی تعدیلکنندههای رشد از طریق بهبود اجزای عملکرد، باعث افزایش عملکرد دانه کینوا در شرایط تنش کمآبی شد. بهنظر میرسد استفاده از تعدیلکنندههای تنش در گیاه کینوا در شرایط تنش کمآبی با تحریک رشد و سوخت وساز، موجب افزایش تحمل به تنش کمآبی میشود.
علی ماهرخ؛ فرید گل زردی؛ فرهاد عزیزی؛ سید محمد علی مفیدیان؛ محمد زمانیان؛ وحید رهجو؛ مسعود ترابی؛ الیاس سلطانی
چکیده
بهمنظور شناسایی عامل‌های محدودکننده تولید ذرت دانه‌ای در کشور، مطالعه‌ای با هدف جزئی‌سازی عامل‌های مدیریتی تأثیرگذار و تأثیرپذیر در امر تولید ذرت دانه‌ای کشور انجام شد. در این بررسی داده‌های به‌دست‌آمده از 95 مورد گزارش نهایی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و یا مقاله‌های مستخرج از آنها طی ده سال اخیر با استفاده ...
بیشتر
بهمنظور شناسایی عامل‌های محدودکننده تولید ذرت دانه‌ای در کشور، مطالعه‌ای با هدف جزئی‌سازی عامل‌های مدیریتی تأثیرگذار و تأثیرپذیر در امر تولید ذرت دانه‌ای کشور انجام شد. در این بررسی داده‌های به‌دست‌آمده از 95 مورد گزارش نهایی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و یا مقاله‌های مستخرج از آنها طی ده سال اخیر با استفاده از روش فراتحلیل (متاآنالیز) تجزیه و تحلیل شدند. براساس نتایج حاصل از این مطالعه، تراکم 93/2 درصد، آرایش کاشت 81/6 درصد، تناوب زراعی 12/11 درصد، کشاورزی حفاظتی 28/2 درصد، تنش خشکی 28/25 درصد، رقم 99/4 درصد، تاریخ کاشت 46/4 درصد و کود نیتروژن 84/25 درصد از تغییرات عملکرد دانه ذرت را توجیه کردند. بر این اساس، تراکم 100 هزار بوته در هکتار، آرایش کاشت دو ردیف زیگزاگ، الگوی کشت گیاهان خانواده لگومینوز– ذرت، کشت در داخل بقایا، شرایط آبیاری نرمال و بدون تنش خشکی (به شرط فراهمی آب آبیاری)، ارقام با گروه رسیدگی 700 (به شرط کفایت فصل رشد)، تاریخ کاشت در اقلیمهای معتدل و معتدل گرم، اردیبهشتماه و در اقلیمهای گرم، کشت تابستانه مردادماه و در نهایت مصرف حداکثر 100 تا 300 کیلوگرم کود اوره جهت کاهش خلأ عملکرد ذرت دانه‌ای توصیه می‌شوند.
مهدیه فلاح؛ هاشم هادی؛ رضا امیرنیا؛ عبدالله حسن زاده قورت تپه
چکیده
جهت بررسی تأثیر بقایای کود سبز و منابع مختلف کودی بر صفات فیزیولوژیک، عملکرد بیولوژیک و درصد روغن دانه گیاه کتان در شرایط تنش خشکی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ارومیه در دو سال زراعی 1396 و 1397 اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل کود سبز در دو سطح بدون ...
بیشتر
جهت بررسی تأثیر بقایای کود سبز و منابع مختلف کودی بر صفات فیزیولوژیک، عملکرد بیولوژیک و درصد روغن دانه گیاه کتان در شرایط تنش خشکی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ارومیه در دو سال زراعی 1396 و 1397 اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل کود سبز در دو سطح بدون کود سبز و شبدر قرمز، منابع مختلف کودی بیولوژیک در چهار سطح شاهد (عدم مصرف کود)، مایکوریزا، ورمیکمپوست و مایکوریزا+ ورمیکمپوست در شرایط آبیاری کامل و قطع آبیاری در مرحله گلدهی بررسی شد. نتایج تجزیه مرکب نشان داد که سال اثر معنیدار بر صفات کلروفیل a، درصد کلونیزاسیون، درصد نیتروژن و فسفر دانه، عملکرد بیولوژِیک و درصد روغن دانه داشت. تیمار قطع آبیاری سبب کاهش تمامی صفات به‌جز پرولین و کربوهیدرات محلول شد. کود سبز، مایکوریزا و ورمیکمپوست سبب افزایش معنیدار صفات موردمطالعه در هر دو سطح آبیاری شدند به‌جز نیتروژن دانه که کود سبز بر آن تأثیری نداشت. تیمار تلفیقی مایکوریزا+ ورمیکمپوست نسبت به کاربرد جداگانه هر یک از آنها منجر به افزایش 98/68 درصد و 34/61 درصدی عملکرد بیولوژیک و 18/11 درصد و 5/4 درصدی روغن دانه نسبت به تیمار شاهد به‌ترتیب در تیمار آبیاری کامل و قطع آبیاری شد. در نهایت کاربرد مایکوریزا و ورمیکمپوست پس از کود سبز سبب بهبود شاخص‌های کمی و کیفی کتان در تیمار قطع آبیاری در مرحله گلدهی شد.
مهدی معتکفی؛ احمد قنبری؛ سید محسن موسوی نیک؛ علی رضا سیروس مهر
چکیده
این پژوهش به منظور بررسی تأثیر محرک رشد آلی بر رشد و عملکرد کلزا (Brassica napus L.) رقم دلگان تحت شرایط تنش خشکی طی سال-زراعی 97-1396 در مزرعه تحقیقاتی چاه نیمه دانشگاه زابل، بصورت کرتهای خرد شده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایش شامل سطوح قطع آبیاری بر اساس مراحل فنولوژیک رشد (سیستم کدبندی سیلوستر-برادلی) ...
بیشتر
این پژوهش به منظور بررسی تأثیر محرک رشد آلی بر رشد و عملکرد کلزا (Brassica napus L.) رقم دلگان تحت شرایط تنش خشکی طی سال-زراعی 97-1396 در مزرعه تحقیقاتی چاه نیمه دانشگاه زابل، بصورت کرتهای خرد شده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایش شامل سطوح قطع آبیاری بر اساس مراحل فنولوژیک رشد (سیستم کدبندی سیلوستر-برادلی) در سه سطح شاهد (آبیاری کامل)، قطع آبیاری از مرحله رشدی کد20/2 (20 میانگره مشخص میشود) و آبیاری تا مرحله رشدی کد9/5 (تمام خورجین‌ها بیشتر از 2 سانتی‌متر طول دارند) و عامل فرعی شامل چهار تیمار کودی: شاهد (محلولپاشی آب خالص)، هامون گرین 1 در 10 لیتر + کلسیم، هامون گرین 1 در 20 لیتر + کلسیم و هامون گرین 1 در 30 لیتر + کلسیم بود. نتایج اثرات ساده نشان داد که قطع آبیاری از مرحله رشدی کد20/2 باعث کاهش معنیدار ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و درصد روغن شد و از طرفی تیمار محلولپاشی 1 لیتر در 10 لیتر باعث افزایش صفات فوق بجز درصد روغن گردید. اما نتایج اثرات متقابل نشان داد که بالاترین مقدار کلروفیل a، b، کل، کارتنوئید، محتوی سلنیوم و کلسیم دانه از I1F2 و بیشترین مقدار پرولین از تیمار I3F2 به‌دست آمد. به‌طور کلی می‌توان گفت محلولپاشی محرک رشد آلی باعث تعدیل اثرات منفی تنش خشکی در گیاه کلزا شد و به میزان 91/27 درصد باعث بهبود عملکرد دانه شده است.
زهره انصار؛ مهدی برادران فیروزآبادی؛ سراله گالشی؛ احمد غلامی؛ مهدیه پارساییان
چکیده
این پژوهش بهمنظور بررسی اثر محلولپاشی عصاره مرزنجوش و آویشن‌کوهی بر خصوصیات کمی و کیفی کنجد تحت شرایط تنش کمآبی در شرایط مزرعه به اجرا درآمد. آزمایش بهصورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل 2 رژیم مختلف آبیاری (هر 15 روز یک‌بار)و کم‌آبیاری (هر 25 روز یک‌بار)، ...
بیشتر
این پژوهش بهمنظور بررسی اثر محلولپاشی عصاره مرزنجوش و آویشن‌کوهی بر خصوصیات کمی و کیفی کنجد تحت شرایط تنش کمآبی در شرایط مزرعه به اجرا درآمد. آزمایش بهصورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل 2 رژیم مختلف آبیاری (هر 15 روز یک‌بار)و کم‌آبیاری (هر 25 روز یک‌بار)، 3 سطح محلولپاشی مرزنجوش صفر، 40 و 60 درصد حجمی و 3 سطح محلولپاشی آویشن‌کوهی صفر، 10 و 20 درصد حجمی بود. نتایج نشان داد که تنش کمآبی به‌طور معنیداری سبب کاهش در شاخص‌های اندازه‌گیری شده در مقایسه با شرایط شاهد شد. همچنین نتایج نشان داد که تنش کمآبی سبب کاهش درصد روغن و افزایش میزان پروتئین و فعالیت آنزیم کاتالاز،آسکوربات پراکسیداز و سوپراکسیددیسموتاز شد. به‌طورکلی مشخص شد که بیشترین شاخص‌های اندازه‌گیری شده مربوط به استفاده از عصاره 60 درصد حجمی مرزنجوش و 20 درصد حجمی آویشن‌کوهی بود. استفاده از عصاره آویشن و مرزنجوش تحت شرایط آبیاری مناسب سبب افزایش 5/27 درصدی عملکرد دانه کنجد نسبت به تیمار شاهد شد ولی در شرایط تنش سبب افزایش 58 درصدی نسبت به تیمار شاهد شد، بنابراین می‌توان اظهار داشت که در شرایط کمآبی استفاده از عصاره آویشن و مرزنجوش میتواند سبب القای تحمل در گیاه در مقابله با شرایط کمآبی شود بنابراین در مناطقی که با شرایط کمآبی روبرو می‌باشند می‌توان جهت افزایش عملکرد استفاده از عصاره آویشن‌کوهی و مرزنجوش را پیشنهاد داد.
حمیدرضا ذکاوتی؛ محمود شور؛ حمید روحانی؛ سید فاضل فاضلی کاخکی؛ ابراهیم گنجی مقدم
چکیده
به منظور بررسی اثر سطوح مختلف قارچ تریکودرما بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیک، گلدهی و بیوشیمیایی گیاه گل مریم در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه‌های تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در سالهای 95 به‌انجام رسید. تیمارهای تنش خشکی شامل مقادیر 100، 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی و تیمار قارچ T.harzianum ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر سطوح مختلف قارچ تریکودرما بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیک، گلدهی و بیوشیمیایی گیاه گل مریم در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه‌های تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در سالهای 95 به‌انجام رسید. تیمارهای تنش خشکی شامل مقادیر 100، 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی و تیمار قارچ T.harzianum 65 شامل سه سطح 20، 10 و صفر درصد قارچ در نظر گرفته شد. نتایج پژوهش حاضر نشان‌داد که تنش خشکی باعث افزایش مقادیر آنتی‌اکسیدان، کلروفیل‌کل و پرولین شد. از سوی دیگر تنش خشکی، تاثیر منفی و معنی داری بر مقدار وزن‌تر ریشه و زیست توده، وزن خشک ریشه و زیست‌توده، محتوای رطوبت نسبی برگ، قطر گلچه و تعداد گلچه بازشده داشت اما قارچ تریکودرما توانست این اثرات منفی تنش خشکی را تعدیل‌نماید. بیشترین مقدار کلروفیل کل و رطوبت نسبی آب برگ به ترتیب با مقدار 04/1 میلی‌گرم بر گرم وزن‌تر برگ و 2/85 درصد در نمونه 10 قارچ به‌دست‌آمد که اختلاف معنی داری با سطح 20 درصد قارچ نداشت. در سایر صفات بیشترین مقادیر مربوط به سطح 20 درصد قارچ بوده-است. از آنجا که قارچ تریکودرما ضمن کاهش اثرات تنش خشکی، باعث افزایش رشد رویشی و افزایش تعداد گلچه بازشده (بعنوان عامل مهم در بازارپسندی) گل مریم شده‌است، می‌توان به عنوان عامل بیولوژیک در افزایش کیفیت گل مریم در شرایط مشابه پیشنهاد نمود.
سلمان عظیمی سوران؛ حسین امیر شکاری؛ امیرحسین شیرانی راد؛ جواد مظفری؛ محمدحسین فتوکیان
چکیده
به منظور بررسی اثر تنش خشکی آخر فصل بر صفات زراعی و کیفی ژنوتیپهای زمستانه کلزا در شرایط کاربرد سولفات آمونیوم، آزمایشی طی دو سال 95-1394 و 96-1395 به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج به اجرا درآمد. عامل تنش در دو سطح (آبیاری معمول و قطع آبیاری ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر تنش خشکی آخر فصل بر صفات زراعی و کیفی ژنوتیپهای زمستانه کلزا در شرایط کاربرد سولفات آمونیوم، آزمایشی طی دو سال 95-1394 و 96-1395 به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج به اجرا درآمد. عامل تنش در دو سطح (آبیاری معمول و قطع آبیاری از مرحله غلاف دهی به بعد) و سولفات آمونیوم نیز در دو سطح (عدم کاربرد و کاربرد 150 کیلوگرم در هکتار در مرحله غنچه دهی کامل) به صورت فاکتوریل در کرت های اصلی و عامل ژنوتیپ های کلزا در پنج سطح، شامل چهار لاین BAL111، BAL119، BAL121، BAL128 و رقم نیما (به عنوان شاهد)، در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که از میان ژنوتیپ های مورد بررسی، لاین BAL128 بیشترین عملکرد دانه (3904 کیلوگرم در هکتار) را داشته است که در مقایسه با تیمار شاهد 28 درصد افزایش دارد. بیشترین میزان روغن دانه (5/45 درصد) در سال دوم آزمایش و در شرایط آبیاری معمول حاصل شد. کاربرد سولفات آمونیوم نسبت به شرایط عدم کاربرد آن به میزان 5/2 درصد بر مقدار روغن دانه افزود. لاین BAL128 بیشترین درصد روغن دانه (2/44 درصد) را به خود اختصاص داد. در شرایط آبیاری معمولی، کاربرد سولفات آمونیوم باعث کاهش 8/22 درصدی میزان گلوکوزینولات شد، ولی همین میزان سولفات آمونیوم در شرایط قطع آبیاری باعث کاهش 2/17 درصدی میزان گلوکوزینولات شد.
جواد گرایلی؛ مهدی حدادی نژاد؛ حسین مرادی؛ مرضیه قنبری جهرمی
چکیده
خسارت غیرسرمایی پوست (NCPP) یکی از عوامل تخریب فیزیولوژیکی و بعد از برداشت در پوست میوه‌های مرکبات میباشد. هدف از این تحقیق، بررسی اثر کمبود رطوبت نسبی در انبار خشک (%35-30=RH و دمای 22-18درجه سانتی گراد) نسبت به انبار معمولی (%75-70= RH و دمای 8-6درجه سانتی گراد) و 24-اپی‌براسینولید صفر، 5 و 10 میلی‌گرم در لیتر در زمان‌های مختلف انبارداری (15 و ...
بیشتر
خسارت غیرسرمایی پوست (NCPP) یکی از عوامل تخریب فیزیولوژیکی و بعد از برداشت در پوست میوه‌های مرکبات میباشد. هدف از این تحقیق، بررسی اثر کمبود رطوبت نسبی در انبار خشک (%35-30=RH و دمای 22-18درجه سانتی گراد) نسبت به انبار معمولی (%75-70= RH و دمای 8-6درجه سانتی گراد) و 24-اپی‌براسینولید صفر، 5 و 10 میلی‌گرم در لیتر در زمان‌های مختلف انبارداری (15 و 30 روز) بر عمر پس از برداشت پرتقال تامسون ناول میباشد. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در زمستان 1394 به مدت 30 روز و در 3 تکرار و 5 نمونه انجام شد. صفاتی نظیر درصد کاهش وزن، میزان خسارت غیرسرمایی پوست، درصد باز بودن روزنه‌ها، مواد جامد محلول، اسید قابل تیتراسیون، نشت یونی، میزان فعالیت آنزیم کاتالاز و مقدار مالون‌دی‌آلدئید در میوه اندازه‌گیری شد. نتایج نشان دادند که تنش خشکی به‌طور معنیداری باعث افزایش کاهش وزن (%67/9)، خسارت غیرسرمایی پوست (33/3 code) و فعالیت آنزیم کاتالاز پوست میوه‌ها (136/0) گردید. نگهداری میوه‌ها در محیط خشک منجر به کاهش روزنه های باز پوست میوه از 3/55 به 1/36 درصد شد که با کاربرد 24-اپی‌براسینولید، روزنه‌های روی پوست میوه به دلیل اثر متعادل کننده این تنظیم‌کننده رشد، در حد انبار معمولی (1/51 درصد) باز باقی ماندند. همچنین کاربرد 24-اپی‌بر در غلظت 5 میلی‌گرم در لیتر به طور معنیداری سبب کاهش خسارت غیرسرمایی پوست و کاهش وزن شد. با توجه به اثر معنیدار غلظت 5 میلی‌گرم در لیتر 24-اپی‌براسینولید روی کاهش نرخ افت وزن، مقدار خسارت غیرسرمایی پوست و مقدار فعالیت کاتالاز پوست میوه‌ها، این تیمار بهصورت کاربردی توصیه می‌گردد.
امیرعباس رستمی اجیرلو؛ ابراهیم امیری
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر نانو کود پتاسیم بر رشد سویا در شرایط قطع آبیاری، آزمایشی در سالهای 1394 و 1395 بهصورت کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دشت مغان انجام گردید. عامل اصلی شامل چهار سطح قطع آبیاری آبیاری نرمال، قطع آبیاری در طول رشد رویشی، قطع آبیاری در طول گلدهی و قطع آبیاری در طول پر شدن دانه و فاکتور ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر نانو کود پتاسیم بر رشد سویا در شرایط قطع آبیاری، آزمایشی در سالهای 1394 و 1395 بهصورت کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دشت مغان انجام گردید. عامل اصلی شامل چهار سطح قطع آبیاری آبیاری نرمال، قطع آبیاری در طول رشد رویشی، قطع آبیاری در طول گلدهی و قطع آبیاری در طول پر شدن دانه و فاکتور فرعی شامل سه سطح نانو کود پتاسیم پنج، 10 و 15 کیلوگرم در هکتار بودند. نتایج نشان داد که در تمامی مراحل قطع آبیاری مصرف نانو کود پتاسیم موجب تخفیف اثر تنش خشکی شد، به‌طوری که بیشترین مقدار عملکرد و اجزاء آن در تیمار شاهد و تحت تأثیر قطع آبیاری با مصرف 15 کیلوگرم در هکتار نانو کود پتاسیم حاصل شد. همچنین، بالاترین مقادیر ارتفاع بوته (66 سانتی‌متر)، فاصله اولین غلاف از زمین (20 سانتی‌متر)، تعداد برگ در هر بوته (345) و تعداد شاخه‌های جانبی (66/19) در تیمار آبیاری نرمال با مصرف 15 کیلوگرم نانوکود پتاسیم به‌دست آمد و کمترین آنها در تیمار قطع آبیاری در طول رشد رویشی با مصرف پنج کیلوگرم نانو کود پتاسیم حاصل شد. علاوه بر این، درصد روغن و پروتئین دانه به‌شدت تحت تأثیر تنش خشکی به‌ویژه قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه قرار گرفتند. با توجه به نتایج می‌توان بیان کرد که با مصرف 15 کیلوگرم در هکتار از نانو کود پتاسیم می‌توان از اثرات ناشی از تنش خشکی بر عملکرد را به‌ویژه در مرحله پر شدن دانه در گیاه سویا به‌مقدار 15 درصد کاهش داد.
مجید اسماعیلی زاده؛ اعظم لطفی؛ سید حسین میردهقان؛ محمد حسین شمشیری
چکیده
بهمنظور بررسی اثر دور آبیاری بر رنگیزه‌ها و ترکیبات بیوشیمیایی چهار رقم انگور (یاقوتی قرمز، عسکری، صاحبی و کشمشی سفید) پژوهشی با پنج تیمار آبیاری (3، 6، 9، 12و 15 روز در میان) در چهار تکرار بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سال 91-1390 در شرایط گلخانهای در گلخانه‌های پژوهشی دانشکدة کشاورزی دانشگاه ولی عصر(عج) انجام گرفت. ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر دور آبیاری بر رنگیزه‌ها و ترکیبات بیوشیمیایی چهار رقم انگور (یاقوتی قرمز، عسکری، صاحبی و کشمشی سفید) پژوهشی با پنج تیمار آبیاری (3، 6، 9، 12و 15 روز در میان) در چهار تکرار بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سال 91-1390 در شرایط گلخانهای در گلخانه‌های پژوهشی دانشکدة کشاورزی دانشگاه ولی عصر(عج) انجام گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که دور آبیاری بر عوامل فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ارقام انگور اثرگذار بود. میزان کلروفیل a، b و کلروفیل کل برگ در هر چهار رقم با افزایش دور آبیاری کاهش یافت و بیشترین کاهش در دور آبیاری 15 روز در هر چهار رقم مشاهده شد. بیشترین میزان کلروفیل a، b، کل و میزان کاروتنوئید در رقم صاحبی و در دور آبیاری شش روز و کمترین میزان در رقم عسکری با دور آبیاری 15 روز مشاهده شد. میزان قندهای محلول، ترکیبات فنلی و پرولین برگ در همة ارقام با افزایش دور آبیاری افزایش و محتوای آب نسبی برگ کاهش یافت. بیشترین میزان محتوای آب نسبی برگ و پرولین در رقم صاحبی و کمترین میزان محتوای آب نسبی برگ در ارقام عسکری و یاقوتی قرمز مشاهده شد. با توجه به نتایج این پژوهش بهنظر میرسد رقم صاحبی نسبت به افزایش دور آبیاری متحمل‌‌تر از ارقام یاقوتی قرمز، عسکری و کشمشی سفید باشد.
آرزو پراور؛ سعیده ملکی فراهانی؛ علیرضا رضازاده
چکیده
بهمنظور مطالعة تأثیر پیری کنترل شده بر پارامترهای جوانه‌زنی، پراکسیداسیون غشاء و فعالیت آنتیاکسیدانی بذرهای تنش‌دیدة بالنگو، پژوهشی بهصورت فاکتوریل چهار عاملی در قالب طرح کاملاً تصادفی در آزمایشگاه علوم و تکنولوژی بذر دانشگاه شاهد اجرا شد. بالنگو شهری ((Lallementia iberica و شیرازی (Lallemantia royleana)، در سه سطح تنش رطوبتی (شاهد، ملایم و ...
بیشتر
بهمنظور مطالعة تأثیر پیری کنترل شده بر پارامترهای جوانه‌زنی، پراکسیداسیون غشاء و فعالیت آنتیاکسیدانی بذرهای تنش‌دیدة بالنگو، پژوهشی بهصورت فاکتوریل چهار عاملی در قالب طرح کاملاً تصادفی در آزمایشگاه علوم و تکنولوژی بذر دانشگاه شاهد اجرا شد. بالنگو شهری ((Lallementia iberica و شیرازی (Lallemantia royleana)، در سه سطح تنش رطوبتی (شاهد، ملایم و شدید) در زمان تشکیل بذر قرار گرفتند و برای بررسی بنیه بذر، آزمون پیری کنترل‌شده روی بذرهای حاصل در زمان‌های مختلف (24 و 48 ساعت) و رطوبت‌های متفاوت بذر (5، 15 و 25 درصد) انجام شد. اثر متقابل گونه، تنش رطوبتی در زمان تشکیل بذر، مدت زمان و رطوبت اعمال شده بهمنظور فرسودگی کنترل شده بر درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، متوسط زمان جوانه‌زنی، پراکسیداسیون غشاء و فعالیت آنزیم کاتالاز معنادار بود. افزایش درصد، سرعت جوانه‌زنی و متوسط زمان جوانه‌زنی، فعالیت آنزیم کاتالاز و کاهش پراکسیداسیون غشاء در بذرهای تنش‌دیدة بالنگو شیرازی و افزایش پراکسیداسیون غشاء، درصد و سرعت جوانه‌زنی، متوسط زمان جوانه‌زنی و فعالیت آنزیم کاتالاز در بذرهای تنش‌دیدة بالنگو شهری مشاهده شد. بذرهای حاصل از پایة مادری تنش‌دیدة بالنگو شهری نسبت به بذرهای حاصل از پایة مادری تنش‌دیدة بالنگو شیرازی بیشتر تحت تأثیر آثار منفی پیری قرار گرفت.
برزو کازرانی؛ سعید نواب پور؛ حسین صبوری؛ سیده ساناز رمضانپور؛ خلیل زینلی نژاد؛ علی اسکندری
چکیده
بهمنظور تعیین بهترین شاخص‌های گزینش برای تسهیل عمل انتخاب در مرحلة زایشی 96 لاین جهش‌یافتة (M2) برنج در شرایط متفاوت رطوبتی، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، در دو محیط، در مزرعة تحقیقاتی دانشگاه گنبد کاووس در سال 1395 اجرا شد. بررسی درصد کاهش میانگین صفات در اثر تنش خشکی، نشان داد که بیشترین آسیب ناشی از تنش خشکی ...
بیشتر
بهمنظور تعیین بهترین شاخص‌های گزینش برای تسهیل عمل انتخاب در مرحلة زایشی 96 لاین جهش‌یافتة (M2) برنج در شرایط متفاوت رطوبتی، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، در دو محیط، در مزرعة تحقیقاتی دانشگاه گنبد کاووس در سال 1395 اجرا شد. بررسی درصد کاهش میانگین صفات در اثر تنش خشکی، نشان داد که بیشترین آسیب ناشی از تنش خشکی به‌دلیل کاهش تعداد دانه پر، تعداد پنجه و وزن هزار دانه بود. رگرسیون مرحله‌ای نشان داد که در شرایط غرقاب به‌ترتیب صفات وزن هزار دانه، ارتفاع بوته، تعداد دانه پر، تعداد روز تا گلدهی، میزان لوله‌شدن برگ پرچم، تعداد پنجه و طول خوشه و در شرایط تنش خشکی به‌ترتیب صفات وزن هزار دانه، تعداد روز تا گلدهی، ارتفاع بوته، درصد باروری، طول خوشه، میزان سوختگی برگ پرچم و تعداد پنجه، ویژگی‌های مهم و تأثیرگذار بر عملکرد دانه وارد مدل نهایی رگرسیون چند متغیره شدند. ارزیابی میزان آثار مستقیم و غیرمستقیم صفات بر عملکرد دانه، از روش تجزیة علیت نشان داد که در شرایط غرقاب، وزن هزار دانه به‌دلیل اثر مستقیم و بالا و تعداد دانه پر به‌دلیل اثر غیرمستقیم از طریق وزن هزار دانه می‌تواندبه‌عنوان مهمترین صفات برای افزایش عملکرد دانه، کانون توجه قرار گیرد. در شرایط خشکی صفات وزن هزار دانه و درصد باروری بهعنوان معیار انتخاب برای بهبود عملکرد دانه معرفی می‌شوند.
علی اصغر قادری؛ براتعلی فاخری؛ نفیسه مهدی نژاد
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر محلولپاشی اسیدآسکوربیک بر شاخص‌های رشد و صفات فیزیولوژیک آویشن باغی تحت تنش خشکی آزمایشی بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعة تحقیقاتی دانشکدة کشاورزی دانشگاه زابل اجرا شد. عامل اصلی تنش خشکی در سه سطح آبیاری در 75، 55 و 35 درصد ظرفیت زراعی و عامل فرعی محلولپاشی در ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر محلولپاشی اسیدآسکوربیک بر شاخص‌های رشد و صفات فیزیولوژیک آویشن باغی تحت تنش خشکی آزمایشی بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعة تحقیقاتی دانشکدة کشاورزی دانشگاه زابل اجرا شد. عامل اصلی تنش خشکی در سه سطح آبیاری در 75، 55 و 35 درصد ظرفیت زراعی و عامل فرعی محلولپاشی در سه سطح آب مقطر (شاهد)، 10 و 20 میلی‌مولار اسید آسکوربیک بود. آثار اصلی تنش خشکی و محلولپاشی اسیدآسکوربیک برای تمامی صفات مورد بررسی در سطح احتمال یک درصد معنادار بود. اثر متقابل تنش خشکی و محلولپاشی اسیدآسکوربیک فقط برای میزان پرولین معنادار شد. اعمال تنش شدید، صفات کلروفیل کل، کارتنوئید، وزن خشک ریشه و وزن خشک شاخساره را به‌ترتیب 0/29، 9/39، 5/50 و 0/43 درصد نسبت به شاهد کاهش، درحالی که میزان پرولین برگ و طول ریشه را به میزان 2/44 و 6/26 درصد افزایش داد. محلولپاشی اسیدآسکوربیک (20 میلی‌مولار) موجب افزایش معنادار میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی، طول شاخساره، وزن ریشه و وزن شاخساره شد. ضرایب همبستگی ساده صفات، ارتباط مثبت و معنادار وزن خشک شاخساره را با سایر صفات مورد بررسی در شرایط اعمال تنش و کاربرد اسیدآسکوربیک با غلظت 20 میلی‌مولار نشان داد. تجزیه به عامل‌ها چهار عامل برای شرایط نرمال و چهار عامل برای شرایط تنش شدید استخراج کرد که در مجموع به‌ترتیب 98 و 95 درصد از تغییرات داده‌ها را توجیه کردند. در کل استنباط شد که رنگیزه‌های فتوسنتزی و صفات مرتبط با ریشه از معیارهای مهم مرتبط با عملکرد (وزن خشک شاخساره) بودند که می‌توانند در اصلاح آویشن با عملکرد بیشتر در شرایط تنش سودمند باشند.
رقیه عادلی؛ الیاس سلطانی؛ غلامعباس اکبری؛ حسین رامشینی
چکیده
شناسایی ارقام متحمل به خشکی از نظر تولید محصول در مناطق خشک و نیمه‌خشک اهمیت زیادی دارد. به همین دلیل، این آزمایش در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی بهصورت فاکتوریل با 20 ژنوتیپ کلزا و 5 سطح پتانسیل آب 0، 15/0-، 3/0-، 5/0- و 8/0- مگاپاسکال در 4 تکـرار درآزمایشگاه تکنولوژی بذر پردیس ابوریحان در سال1394-1395 اجرا شد. جوانه‌زنی بذر ژنوتیپهای مختلف ...
بیشتر
شناسایی ارقام متحمل به خشکی از نظر تولید محصول در مناطق خشک و نیمه‌خشک اهمیت زیادی دارد. به همین دلیل، این آزمایش در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی بهصورت فاکتوریل با 20 ژنوتیپ کلزا و 5 سطح پتانسیل آب 0، 15/0-، 3/0-، 5/0- و 8/0- مگاپاسکال در 4 تکـرار درآزمایشگاه تکنولوژی بذر پردیس ابوریحان در سال1394-1395 اجرا شد. جوانه‌زنی بذر ژنوتیپهای مختلف بهصورت روزانه دوبار در هر پتانسیل آب و دمای 20 درجه سانتی‌گراد ثبت شد. سپس مدل هیدروتایم به داده‌های جوانه‌زنی برازش داده شد. نتایج حاصل از پارامترهای مدل هیدروتایم برای هریک از ژنوتیپها نتایج نشان داد که لاین کرج1 و رقم اپرا به‌ترتیب با 23/1- و 2/1- مگاپاسکال کمترین مقدار پتانسیل پایه و متحمل‌ترین ژنوتیپها به خشکی بودند. لاین 203 و رقم لیکورد به‌ترتیب 27/0- و 22/0- بیشترین مقدار پتانسیل پایه و حساس‌ترین ژنوتیپها به خشکی بودند. کمترین ضریب هیدروتایم مربوط به ارقام زرفام و طلایه با 67/22 و73/23 مگاپاسکال بر ساعت و بیشترین مقدار این ضریب مربوط به لاین 389 و رقم اپرا به‌ترتیب با 93/50 و07/48 مگاپاسکال بر ساعت بود. پتانسیل پایه با حدود 95 درصد بیشترین توارث‌پذیری را داشت. با استفاده از مدل هیدروتایم ژنوتیپهای متحمل به خشکی شناسایی شد. همچنین، بررسی تنوع ژنتیکی و فنوتیپی و توارث‌پذیری پارامترهای مدل نشان داد تنوع مناسبی در مقاومت ژنوتیپهای مختلف به سطوح خشکی وجود داشت که از این تنوع می‌توان برای اصلاح ارقام جدید کلزا متحمل به خشکی استفاده کرد.