نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• رقیه عادلی ¹
• الیاس سلطانی ²
• غلامعباس اکبری ³
• حسین رامشینی ³

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، پاکدشت، ایران

² استادیار، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، پاکدشت، ایران

³ دانشیار، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، پاکدشت، ایران

چکیده

شناسایی ارقام متحمل به خشکی از نظر تولید محصول در مناطق خشک و نیمه‌خشک اهمیت زیادی دارد. به همین دلیل، این آزمایش در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی به‌صورت فاکتوریل با 20 ژنوتیپ کلزا و 5 سطح پتانسیل آب 0، 15/0-، 3/0-، 5/0- و 8/0- مگاپاسکال در 4 تکـرار درآزمایشگاه تکنولوژی بذر پردیس ابوریحان در سال1394-1395 اجرا شد. جوانه‏زنی بذر ژنوتیپ‏های مختلف به‏صورت روزانه دوبار در هر پتانسیل آب و دمای 20 درجه سانتی‌گراد ثبت شد. سپس مدل‏ هیدروتایم به داده‏های جوانه‏زنی برازش داده شد. نتایج حاصل از پارامترهای مدل هیدروتایم برای هریک از ژنوتیپ‌ها نتایج نشان داد که لاین کرج1 و رقم اپرا به‌ترتیب با 23/1- و 2/1- مگاپاسکال کم‌ترین مقدار پتانسیل پایه و متحمل‌ترین ژنوتیپ‏ها به خشکی بودند. لاین 203 و رقم لیکورد به‌ترتیب 27/0- و 22/0- بیش‏ترین مقدار پتانسیل پایه و حساس‌ترین ژنوتیپ‌ها به خشکی بودند. کم‌ترین ضریب هیدروتایم مربوط به ارقام زرفام و طلایه با 67/22 و73/23 مگاپاسکال بر ساعت و بیش‌ترین مقدار این ضریب مربوط به لاین‏ 389 و رقم اپرا به‏ترتیب با 93/50 و07/48 مگاپاسکال بر ساعت بود. پتانسیل پایه با حدود 95 درصد بیش‌ترین توارث‌پذیری را داشت. با استفاده از مدل هیدروتایم ژنوتیپ‏های متحمل به خشکی شناسایی شد. همچنین، بررسی تنوع ژنتیکی و فنوتیپی و توارث‌پذیری پارامترهای مدل نشان داد تنوع مناسبی در مقاومت ژنوتیپ‏های مختلف به سطوح خشکی وجود داشت که از این تنوع می‏توان برای اصلاح ارقام جدید کلزا متحمل به خشکی استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

• بذر
• پلی‌اتیلن ‌گلایکول
• تنش خشکی
• تنوع ژنتیکی
• سرعت جوانه‌زنی
• قدرت بذر

20.1001.1.83372008.1396.19.4.8.0

عنوان مقاله [English]

Assessment of seed germination on the response to water potential in different canola genotypes using hydrotime model

نویسندگان [English]

• Roqia Adeli ¹
• Elias Soltani ²
• Gholam Abbas Akbari ³
• Hossein Ramshini ³

¹

²

³

چکیده [English]

Identification of cultivars with tolerance to water stress has important for crop production in arid and semi-arid areas. In order to, a factorial experiment was conducted based on completely randomized design with two factors of 20 genotypes of canola and 5 water potentials of 0, -0.15, -0.3, -0.5, and -0.8 MPa in 4 replications in Seed Technology Laboratory of College of Aburaihan, during 2015-16. Seed germination of different genotypes was recorded twice in a day for each water potential at 20^oC. Thereafter, hydrotime model was fitted to time course germination. Results indicated that Karaj 1 and Opera had the lowest value of base water potential with -1.23 and -1.2 (MPa) and they were the most tolerant genotypes to drought. Genotypes of 203 and Likord had the highest value of base water potential with -0.27 and -0.22 and the most sensitive genotypes to water stress. The lowest hydrotime constant belonged to Zarfam and Talaye with 22.67 and 23.73 MPa-hours and the highest hydrotime constant belonged to 389 and Opera with 50.93 and 48.07 MPa-hours. The base water potential with 95% had the highest broad sense heritability. Using this information it is possible to identify genotypes with higher efficiency and more tolerate to water stress in future breeding programs to breed new genotypes with tolerance to water stress.

کلیدواژه‌ها [English]

• Drought stress
• Genetic diversity
• Germination rate
• polyethylene glycol (peg)
• seed
• seed vigour