سمیه چنانی؛ محمد رضا مرادی تلاوت؛ علی مشتطی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر سطوح مختلف ورمیکمپوست و بور بر عملکرد دانه و روغن گلرنگ، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 96-1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان انجام شد. عوامل آزمایشی شامل چهار سطح ورمیکمپوست (صفر، 4، 8 و 12 تن در هکتار) و چهار سطح عنصر بور ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر سطوح مختلف ورمیکمپوست و بور بر عملکرد دانه و روغن گلرنگ، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 96-1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان انجام شد. عوامل آزمایشی شامل چهار سطح ورمیکمپوست (صفر، 4، 8 و 12 تن در هکتار) و چهار سطح عنصر بور (صفر، 3، 6 و 9 کیلوگرم در هکتار) از منبع بوریک‌اسید (H3BO3) بهصورت خاک کاربرد بود. نتایج نشان داد که اثر ورمیکمپوست بر اغلب صفات اندازه‌گیری‌شده معنیدار بود. بر این اساس، عملکرد بیولوژیک و اجزای عملکرد شامل تعداد طبق در مترمربع، دانه در طبق و وزن هزاردانه تا بالاترین سطح مصرف ورمیکمپوست، به‌طور معنی‌داری افزایش یافت. اثر بور نیز بر صفات تعداد دانه در طبق، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد کلاله شاخص برداشت، عملکرد روغن و درصد پروتئین دانه معنیدار شد. اثر متقابل ورمیکمپوست و بور بر صفات عملکرد دانه، شاخص برداشت، عملکرد روغن و درصد پروتئین دانه معنیدار گردید. مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین عملکرد دانه (3184 کیلوگرم در هکتار) و بیشترین عملکرد روغن (939 کیلوگرم در هکتار) در ترکیب تیماری 12 تن ورمیکمپوست در هکتار و 3 کیلوگرم بور در هکتار حاصل شد، که در هر دو مورد عملکرد دانه و روغن در واحد سطح افزایش بیش از صددرصدی در مقایسه با تیمار شاهد را نشان داد.
سیدفرهاد صابرعلی
چکیده
این مطالعه با هدف بررسی برهم‌کنش تاریخ کاشت و میزان کود نیتروژن مصرفی بر رشد و عملکرد گندم زمستانه در شهرستان تربت جام استان خراسان رضوی انجام شد. آزمایش مزرعهای بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان تربت جام در سال زراعی 1400-1399 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه تاریخ کاشت 10 مهرماه، ...
بیشتر
این مطالعه با هدف بررسی برهم‌کنش تاریخ کاشت و میزان کود نیتروژن مصرفی بر رشد و عملکرد گندم زمستانه در شهرستان تربت جام استان خراسان رضوی انجام شد. آزمایش مزرعهای بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان تربت جام در سال زراعی 1400-1399 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه تاریخ کاشت 10 مهرماه، 26 مهرماه و 12 آبان‌ماه در کرتهای اصلی و شش سطح کود نیتروژن شامل صفر (بهعنوان شاهد)، 100، 125، 150، 175 و 200 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص در کرتهای فرعی بود. در هر کرت، گندم رقم پیشتاز در هفت خط کشت با فاصله ردیف 15 سانتیمتر و به طول 8 متر کشت شد. تجزیه واریانس نشان داد که اثر تاریخ کاشت، کود نیتروژن مصرفی و اثر متقابل آن‌ها بر همه صفات اندازهگیری معنیدار شد. مقایسه میانگین نشان داد که میزان عملکرد و اجزای عملکرد در تاریخ کاشت 10 مهرماه بیشتر بود و مقادیر اغلب این صفات در تاریخ کاشت 12 آبان‌ماه نسبت به تاریخ 10 مهرماه کاهش معنیدار داشتند. مقدار عملکرد دانه در تاریخ کاشت 10 و 26 مهرماه با مصرف 200 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن به حداکثر خود رسید، در حالی‌که بیشینه عملکرد در تاریخ کاشت 12 آبان با مقدار مصرف 175 کیلوگرم در هکتار بهدست آمد. بهطورکلی با تأخیر در کاشت، پاسخ رشد و عملکرد گندم به میزان کود نیتروژن مصرفی کاهش می‌یابد و بهمنظور توصیه کودی کارآمد، زمان کاشت محصول نیز باید مدنظر قرار گیرد.
بهروز دولت پرست؛ فرزاد حسین پناهی؛ عادل سی و سه مرده؛ حامد منصوری
چکیده
با توجه به اهمیت و ارزش آب و استفاده بهینه از نیتروژن در جهت حفظ بهرهوری تولید و کاهش هم‌زمان اثرات منفی زیست‌محیطی، دو آزمایش در سال‌های زراعی 97-1396 و 98-1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان انجام شد. آزمایش‌ها بهصورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سطوح ...
بیشتر
با توجه به اهمیت و ارزش آب و استفاده بهینه از نیتروژن در جهت حفظ بهرهوری تولید و کاهش هم‌زمان اثرات منفی زیست‌محیطی، دو آزمایش در سال‌های زراعی 97-1396 و 98-1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان انجام شد. آزمایش‌ها بهصورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سطوح مختلف آبیاری بهعنوان فاکتور اصلی در چهار سطح (25 درصد (W1)، 50 درصد (W2)، 75 درصد (W3) و 100 درصد (W4) نیاز آبی گیاه) و سطوح مختلف کود نیتروژن بهعنوان فاکتور فرعی در چهار سطح (25 درصد (N1)، 50 درصد (N2)، 75 درصد (N3) و 100 درصد (N4) نیاز نیتروژن گیاه) بودند. نتایج نشان داد که تمام صفات موردمطالعه بهجز صفت زمان رسیدن به بیشینه شاخص سطح خورجین تحت تأثیر اثرات اصلی و متقابل آزمایش قرار گرفتند. بیشترین عملکرد دانه مربوط به تیمار شاهد W4N4 (5069 کیلوگرم در هکتار) و کمترین عملکرد دانه مربوط به تیمارهای W1N1 وW1N2 بهترتیب بهمیزان 880 و 899 کیلوگرم در هکتار بود که نسبت به تیمار شاهد بهترتیب 6/82 و 2/82 درصد کاهش نشان دادند. عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک تیمارهای W4N3 (4826 و 17589 کیلوگرم در هکتار) و W3N4 (4712 و 17657 کیلوگرم در هکتار) بهترتیب با 25 درصد کاهش در مصرف نیتروژن و 25 درصد کاهش در مصرف آب نسبت به تیمار شاهد (W4N4) بهعنوان تیمارهای برتر در این پژوهش در راستای ارتقای بهرهوری شناخته شدند.
دنیا بهروزی؛ مرجان دیانت؛ اسلام مجیدی هروان؛ محمد جواد میرهادی؛ علی شیرخانی
چکیده
خشکی یکی از مهم‌ترین فاکتورهای محدودکننده تولید ذرت در جهان است. از طرفی کاربرد منابع و نهادههای تجدیدپذیر مثل ورمیکمپوست یکی از اصول کشاورزی پایدار است. بنابراین بهمنظور بررسی اثر کمآبیاری، کودهای شیمیایی و ورمیکمپوست آزمایشی بهصورت کرتهای دو بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و به‌مدت دو ...
بیشتر
خشکی یکی از مهم‌ترین فاکتورهای محدودکننده تولید ذرت در جهان است. از طرفی کاربرد منابع و نهادههای تجدیدپذیر مثل ورمیکمپوست یکی از اصول کشاورزی پایدار است. بنابراین بهمنظور بررسی اثر کمآبیاری، کودهای شیمیایی و ورمیکمپوست آزمایشی بهصورت کرتهای دو بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و به‌مدت دو سال در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه در دو سال 1396 و 1397 انجام شد. تیمار آبیاری در سه سطح شامل آبیاری کامل، 80 درصد نیاز آبى و 60 درصد نیاز آبى بهعنوان فاکتور اصلی و کود شیمیایی در دو سطح شامل مصرف 100 درصد مقدار توصیه‌شده براساس آزمون خاک و 50 درصد این میزان در کرتهای فرعی و سطوح مختلف کود ورمیکمپوست در سه سطح شامل صفر، سه و شش تن در هکتار در کرتهای فرعى فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که شاخص سطح برگ از آبیاری کامل تا 60 درصد نیاز آبی از 51/4 به 6/1 کاهش یافت. بیشترین میزان عملکرد علوفه تر (5/82 تن در هکتار) در تیمار آبیاری کامل و مصرف هم‌زمان 100 درصد کود شیمیایی و شش تن در هکتار ورمیکمپوست بهدست آمد و کمترین میزان آن (1/30 تن در هکتار) مربوط به تیمار 60 درصد نیاز آبی، 50 درصد کودهای شیمیایی و عدم مصرف ورمیکمپوست بود. در همه سطوح آبیاری درصد پروتئین علوفه با استفاده از کود شیمیایی و ورمیکمپوست افزایش یافت و بیشترین درصد پروتئین علوفه (2/10 درصد) در تیمار آبیاری کامل و 100 درصد کود و شش تن هکتار ورمیکمپوست بهدست آمد. براساس نتایج در تیمار آبیاری به میزان 60 درصد نیاز آبی و مصرف50 درصد کود شیمیایی، استفاده از ورمیکمپوست به میزان شش تن در هکتار نسبت به عدم مصرف، علوفه تر را 26/19 درصد و پروتئین را 9/6 درصد افزایش داد.
امیر میزانی؛ جعفر مسعود سینکی؛ شهرام رضوان؛ محمد عابدینی اسفهلانی؛ علی دماوندی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف مطالعه پاسخهای فیزیولوژیک، رشدی و عملکرد کنجد به کاربرد نانوکود پتاسیم، کیتوزان و فولویک‌اسید تحت تنش خشکی، در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سمنان بهصورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1398 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل، خشکی بهعنوان عامل اصلی (آبیاری کامل، ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف مطالعه پاسخهای فیزیولوژیک، رشدی و عملکرد کنجد به کاربرد نانوکود پتاسیم، کیتوزان و فولویک‌اسید تحت تنش خشکی، در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سمنان بهصورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1398 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل، خشکی بهعنوان عامل اصلی (آبیاری کامل، قطع آبیاری در BBCH70 و 60 بهترتیب تنش متوسط و شدید) و نانوکود پتاسیم (صفر، 5/1 و 5/2 در هزار) و محلولپاشی (شاهد، کیتوزان، فولویک‌اسید و 50 درصد کیتوزان+ فولویک‌اسید) بهعنوان عامل فرعی بودند. استفاده از نانوکود پتاسیم تحت شرایط نرمال و تنش، افزایش معنیدار کلروفیل b و کل، شاخص سطح برگ، تعداد کپسول، وزن هزاردانه و درصد روغن را در پی داشت. بیشترین عملکرد دانه در کاربرد 5/1 و 5/2 در هزار نانوکود به‌همراه فولویک‌اسید به‌تنهایی یا در ترکیب با کیتوزان (بهترتیب 2516، 5/2277، 6/2506 و 2/2313 کیلوگرم در هکتار) بود. بالاترین محتوای روغن در کاربرد 5/1 و 5/2 در هزار نانوکود تحت شرایط آبیاری نرمال بود که افزایش 2/13 و 4/15 درصدی داشتند. محلولپاشی فولویک‌اسید به‌همراه نانوکود پتاسیم (5/1 در هزار) تحت تنش شدید خشکی بیشترین فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدانت کاتالاز، پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز را نشان داد. بهطورکلی، نتایج نشان داد که کاربرد 5/1 در هزار نانوپتاسیم و محلولپاشی تلفیقی کیتوزان و فولویک‌اسید تحت خشکی شدید، با بهبود صفات فیزیولوژیک منجر به تعدیل اثرات منفی ناشی از خشکی و افزایش شاخصهای رشدی، عملکردی و کیفی کنجد شد.
سید بصیر موسوی؛ سعید سیف زاده؛ حمید جباری؛ علیرضا ولدآبادی؛ اسماعیل حدیدی ماسوله
چکیده
این پژوهش بهمنظور بررسی واکنش دو رقم گلرنگ آبی به شرایط تنش خشکی و محلولپاشی هورمون اکسین، بهصورت آزمایش اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار طی دو سال زراعی 97-1396 و 98-1397 در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. در این آزمایش آبیاری در دو سطح بدون تنش خشکی (شاهد) و قطع آبیاری ...
بیشتر
این پژوهش بهمنظور بررسی واکنش دو رقم گلرنگ آبی به شرایط تنش خشکی و محلولپاشی هورمون اکسین، بهصورت آزمایش اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار طی دو سال زراعی 97-1396 و 98-1397 در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. در این آزمایش آبیاری در دو سطح بدون تنش خشکی (شاهد) و قطع آبیاری از مرحله آغاز پرشدن دانه در کرتهای اصلی و ارقام پدیده و گلدشت و محلولپاشی هورمون اکسین در دو سطح محلولپاشی با آب مقطر (شاهد) و کاربرد هورمون اکسین در یک مرحله (اواسط گلدهی) به غلظت 3000 میلیگرم در لیتر (30 پیپیام) در کرتهای فرعی بهصورت فاکتوریل ارزیابی شدند. در شرایط محلولپاشی هورمون اکسین و محلولپاشی با آب مقطر (شاهد) در هر دو تیمار آبیاری معمول و تنش خشکی، بیشترین تعداد کل طبق در بوته در رقم گلدشت بهترتیب بهمیزان 3/26، 3/24 و بیشترین تعداد کل دانه در بوته در رقم گلدشت بهترتیب بهمیزان 708 و 592 مشاهده شد. محلولپاشی اکسین و آبیاری تأثیر معنی‌داری بر درصد روغن دانه نداشت. رقم گلدشت به‌دلیل دمای طبق کمتر، غلظت کربوهیدرات محلول برگ بیشتر، تعداد طبق و وزن هزاردانه بیشتر عملکرد دانه بالاتری در مقایسه با رقم پدیده داشت. نتایج کلی نشان داد که اثر تیمارهای موردبررسی تحت تأثیر سال قرار گرفت و با وجود تأثیر مثبت محلولپاشی هورمون اکسین بر برخی از اجزای عملکرد دانه گلرنگ در هر دو سطح آبیاری، محلولپاشی هورمون اکسین در مرحله اواسط گلدهی دانه تأثیر معنی‌داری بر عملکرد دانه نداشت.
ساحره هاشمیان؛ علیرضا ابدالی مشهدی؛ امین لطفی جلال آبادی؛ احمد کوچک زاده
چکیده
گیاه کاسنی به‌دلیل خاصیت خوشخوراکی و قابلیت هضم بالای خود، نقش مؤثری در افزایش تولیدات دام‌های اهلی دارد. بهمنظور بررسی اثر تاریخ کاشت و سطوح کود نیتروژن بر برخی صفات کاسنی (Cichorium intybus L.) آزمایشی بهصورت کرتهای یکبار خردشده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 96-1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و ...
بیشتر
گیاه کاسنی به‌دلیل خاصیت خوشخوراکی و قابلیت هضم بالای خود، نقش مؤثری در افزایش تولیدات دام‌های اهلی دارد. بهمنظور بررسی اثر تاریخ کاشت و سطوح کود نیتروژن بر برخی صفات کاسنی (Cichorium intybus L.) آزمایشی بهصورت کرتهای یکبار خردشده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 96-1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان انجام شد. فاکتورهای موردبررسی شامل چهار تاریخ کاشت (اول آبان، 15 آبان، اول آذر و 15 آذر) بهعنوان کرت اصلی و چهار سطح نیتروژن (صفر (عدم کاربرد)، 75، 150، 225 کیلوگرم در هکتار) بهعنوان کرت فرعی بودند. نتایج نشان داد که تاریخ کاشت تنها شاخص سبزینگی، قابلیت هضم ماده خشک و انرژی قابل هضم را تحت تأثیر قرار داد، اما نیتروژن بر تمام صفات موردبررسی اثر معنی‌داری داشت. افزایش کاربرد نیتروژن تا 225 کیلوگرم در هکتار باعث شد که گیاه از نظر ارتفاع بوته، شاخص سبزینگی، سطح برگ، تعداد شاخه فرعی وزن تر و خشک شرایط بهتری را ایجاد نماید. به‌طوری‌که تیمار 225 کیلوگرم در هکتار نیتروژن نسبت به عدم کاربرد، وزن تر اندام هوایی و درصد پروتئین علوفه را بهترتیب 35/66 و 44/6 درصد افزایش داد. اما در این دو صفت در تاریخ‌های کاشت مختلف بین سطوح کاربرد نیتروژن اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. در این پژوهش تاریخ کاشت‌های دیرهنگام منجر به بهبود اکثر صفات فیزیولوژیکی، مرفولوژیکی، عملکردی وکیفی گیاه شد. بر همین اساس می‌توان تاریخ کاشت اوایل تا اواسط آذرماه با میزان کود شیمیایی 150 کیلوگرم در هکتار را بهترین تیمار جهت کشت کاسنی در منطقه اهواز معرفی نمود.
رضا فاطمی دوین؛ سیدمحمدباقر حسینی؛ حسین مقدم؛ بابک متشرع زاده
چکیده
بهمنظور بررسی اثر کودهای زیستی و آلی بر کارایی مصرف نور در کشت مخلوط ذرت با لوبیا، آزمایشی بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 12 تیمار اجرا شد. کرتهای اصلی دربرگیرنده سیستمهای مختلف کودی در چهار سطح شامل 30 کیلوگرم در هکتار اوره، ازتوباکتر، ورمیکمپوست، ازتوباکتر+ ورمیکمپوست و کرتهای فرعی دربرگیرنده ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر کودهای زیستی و آلی بر کارایی مصرف نور در کشت مخلوط ذرت با لوبیا، آزمایشی بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 12 تیمار اجرا شد. کرتهای اصلی دربرگیرنده سیستمهای مختلف کودی در چهار سطح شامل 30 کیلوگرم در هکتار اوره، ازتوباکتر، ورمیکمپوست، ازتوباکتر+ ورمیکمپوست و کرتهای فرعی دربرگیرنده ترکیب‌های کشت ذرت خالص، لوبیا خالص،50 درصد ذرت+ 50 درصد لوبیاچیتی، 60 درصد ذرت+ 60 درصد لوبیاچیتی و 80 درصد ذرت+ 80 درصد لوبیاچیتی بودند. نتایج نشان داد شاخص سطح برگ، تجمع ماده خشک و کارایی مصرف نور ذرت به‌طور معنی‌داری بالاتر از کشت خالص بود. بیشترین کارایی مصرف نور مربوط به کابرد تلفیقی ازتوباکتر و ورمیکمپوست در کشت مخلوط 80 درصد ذرت+ 80 درصد لوبیا چیتی با میانگین 29/2 گرم بر مگاژول بود که نسبت به تیمار 30 کیلوگرم در هکتار کشت خالص، کارایی مصرف نور 63 درصد افزایش یافت. همچنین بالاترین ماده خشک مربوط به کشت مخلوط 60 درصد ذرت+ 60 درصد لوبیا چیتی به مقدار 1728 گرم بر مترمربع حاصل شد که نسبت به کشت خالص، تجمع ماده خشک را 16 درصد افزایش داد. در مجموع ترکیب توام کود آلی و زیستی در کشت مخلوط توانایی رقابت با کود شیمیایی اوره از لحاظ شاخصهای مکانیستیک آنالیز رشد گیاه را دارا است.
اسماعیل افشون؛ محمدرضا جهانسوز؛ حسین مقدم؛ مصطفی اویسی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر تیمار کود نیتروژن و تنش خشکی بر برخی از شاخصهای رشدی ذرت علوفهای در سیستمهای مختلف خاکورزی، آزمایشی در مزرعۀ آموزشی و پژوهشی دانشگاه تهران در سال 1397 انجام شد. این آزمایش بهصورت کرتهای دو بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. خاکورزی بهعنوان عامل اصلی در دو سطح (حفاظتی ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر تیمار کود نیتروژن و تنش خشکی بر برخی از شاخصهای رشدی ذرت علوفهای در سیستمهای مختلف خاکورزی، آزمایشی در مزرعۀ آموزشی و پژوهشی دانشگاه تهران در سال 1397 انجام شد. این آزمایش بهصورت کرتهای دو بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. خاکورزی بهعنوان عامل اصلی در دو سطح (حفاظتی و مرسوم)، تنش آبی بهعنوان عامل فرعی در سه سطح 30، 60 و 90 درصد نیاز آبی و کود نیتروژن بهعنوان عامل فرعیفرعی در سه سطح صفر، 50 و 100 درصد میزان توصیه‌شده در نظر گرفته شد. در مرحلۀ گلدهی نتایج نشان داد که بیشترین شاخص سطح برگ (28/6) از اثر متقابل تنش آبی خفیف (90 درصد نیاز آبی) و کاربرد کود نیتروژن 100 درصد، سرعت رشد محصول (01/34 گرم بر مترمربع در روز) از تیمار تنش آبی خفیف با کاربرد نیتروژن 100 درصد در خاکورزی مرسوم، سرعت رشد نسبی (08/0 گرم بر گرم در روز) از تیمار نیتروژن 100 درصد و وزن خشک کل (86/1006 گرم بر مترمربع) از تیمار تنش آبی خفیف با کاربرد نیتروژن 100 درصد در خاکورزی مرسوم حاصل شدند. نتایج این پژوهش نشان داد که کاربرد مقادیر بیشتر کود نیتروژن در طی تنش خشکی شدید در سیستم خاکورزی مرسوم منجر به کاهش عملکرد مادۀ خشک خواهد شد
ریحانه ربانی محمدیه؛ فرشید قادری فر؛ ابراهیم زینلی؛ افشین سلطانی
چکیده
به منظور بررسی اثر فاصله بین ردیف‌های کاشت بر عملکرد و رشد ارقام پنبه در دو شرایط مصرف و عدم مصرف کود، مطالعه‌ای در گرگان در سال زراعی 1396 بهصورت آزمایش اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل سه رقم پنبه (ساجدی، کاشمر و گلستان)، فاصله ردیف کشت در دو سطح (20 و 80 سانتیمتر) و ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر فاصله بین ردیف‌های کاشت بر عملکرد و رشد ارقام پنبه در دو شرایط مصرف و عدم مصرف کود، مطالعه‌ای در گرگان در سال زراعی 1396 بهصورت آزمایش اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل سه رقم پنبه (ساجدی، کاشمر و گلستان)، فاصله ردیف کشت در دو سطح (20 و 80 سانتیمتر) و مصرف کودهای شیمیایی نیتروژن، فسفر و پتاسیم به ترتیب با مقادیر 350، 300 و 225 کیلوگرم در هکتار و تیمار شاهد (عدم مصرف کود) بود. براساس نتایج تجزیه واریانس اثر رقم بر تعدا شاخه زایشی، ارتفاع اولین قوزه از سطح زمین و تعداد قوزه معنیدار بود در حالی که اثر فاصله ردیف بر تعداد شاخه رویشی، ارتفاع اولین قوزه از سطح زمین، تعداد قوزه، وزن قوزه و عملکرد وش معنیدار بود. درهر سه رقم مورد مطالعه کاهش فاصله ردیف باعث کاهش ارتفاع بوته و افزایش شاخص سطح برگ، ماده خشک و عملکرد وش شد. کوددهی نیز باعث افزایش معنیدار ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، تعداد شاخه زایشی، تعداد قوزه، وزن قوزه و عملکرد وش شد. در مورد اثرات متقابل نیز تنها اثر متقابل رقم × فاصله ردیف بر تعداد شاخه زایشی و اثر متقابل فاصله ردیف × کوددهی بر تعداد قوزه، وزن قوزه و عملکرد وش معنیدار بود. بنابراین، اثر متقابل معنی‌داری بین فاصله ردیف و مصرف عناصر غذایی از لحاظ خصوصیات رشدی و عملکرد ارقام پنبه وجود دارد و کاهش فاصله ردیف در پنبه میتواند باعث افزایش قابل توجهی در عملکرد وش شود.
مهسا محمدی؛ افشین توکلی؛ مجید پوریوسف؛ احسان محسنی فرد
چکیده
بهمنظور بررسی امکان افزایش عملکرد دانه لوبیا با کاربرد براسینواستروئید، پژوهشی بهصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان، در سال زراعی 1395-1394 اجرا شد. در این پژوهش، سطوح آبیاری شامل آبیاری مطلوب و اعمال تنش خشکی در کرتهای اصلی قرار گرفت و ارقام لوبیا ...
بیشتر
بهمنظور بررسی امکان افزایش عملکرد دانه لوبیا با کاربرد براسینواستروئید، پژوهشی بهصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان، در سال زراعی 1395-1394 اجرا شد. در این پژوهش، سطوح آبیاری شامل آبیاری مطلوب و اعمال تنش خشکی در کرتهای اصلی قرار گرفت و ارقام لوبیا شامل رقم کوشا و ژنوتیپ COS16 و چهار سطح براسینواستروئید شامل عدم مصرف (شاهد)، دو، چهار و شش میکرومولار بهصورت فاکتوریل در کرتهای فرعی قرار گرفتند. در مرحله گلدهی، تنش خشکی اعمال شد و هم‌زمان با اعمال تنش خشکی، بوته‌های لوبیا با براسینواستروئید (اپی‌براسینولید) محلولپاشی شد. نتایج نشان داد که اعمال تنش خشکی باعث کاهش شاخص سطح برگ، اجزای عملکرد، عملکرد دانه، عملکرد زیست‌توده و شاخص برداشت شد و کاربرد اپی‌براسینولید باعث به حداقل رساندن اثرات منفی تنش خشکی و افزایش در صفات فوق گردید. بالاترین عملکرد دانه با کاربرد غلظت دو میکرومولار اپی‌براسینولید با میانگین 2/2068 کیلوگرم بر هکتار بهدست آمد. در بین ارقام مورد مطالعه نیز، رقم کوشا در شرایط آبیاری مطلوب با میانگین 45/3025 کیلوگرم بر هکتار، عملکرد دانه بیشتری نسبت به ژنوتیپ COS16 نشان داد. بنابراین، کاربرد اپی‌براسینولید را بهعنوان راه‌کاری جهت افزایش مقاومت به تنش خشکی و افزایش عملکرد دانه لوبیا در شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی می‌توان پیشنهاد نمود.
شیوا اکبری؛ الیاس سلطانی
چکیده
هدف از این مطالعه، استفاده از مدلی ساده در بررسی اثر عوامل اقلیمی، مدیریت زراعی و ویژگی‌های رشدی گیاه در شبیه‌سازی رشد و عملکرد سویا در شرایط اقلیمی تهران بود تا ابزاری کارگشا برای مطالعة عوامل مؤثر بر عملکرد به‌کار گرفته شود. مدل برای شرایط اقلیمی تهران آزمون شد. سویا از منابع مهم تولید روغن و پروتئین گیاهی به‌شمار می‌رود. در این ...
بیشتر
هدف از این مطالعه، استفاده از مدلی ساده در بررسی اثر عوامل اقلیمی، مدیریت زراعی و ویژگی‌های رشدی گیاه در شبیه‌سازی رشد و عملکرد سویا در شرایط اقلیمی تهران بود تا ابزاری کارگشا برای مطالعة عوامل مؤثر بر عملکرد به‌کار گرفته شود. مدل برای شرایط اقلیمی تهران آزمون شد. سویا از منابع مهم تولید روغن و پروتئین گیاهی به‌شمار می‌رود. در این مطالعه، تولید و تجمع مادة خشک در بخش‌های رویشی و دانة سویا از تغییرات پارامتر‌هایی نظیر دمای پایه، شاخص سطح برگ حداکثر مشاهده‌شده و کسری از مادة خشک قابل‌انتقال به دانه در شروع پرشدن دانه بررسی شد. کاهش و افزایش دمای پایه بهترتیب سبب کاهش و افزایش طول دوره‌های فنولوژیکی، تولید مادة خشک و مواد تخصیص‌‌یافته به اندام‌های هوایی و دانه‌ها شد. کاهش و افزایش انتقال مجدد مادة خشک به دانه‌ها سبب کاهش و افزایش شاخص برداشت شد. برای ارزیابی مدل از برخی آماره‌های مبتنی بر اختلاف مقادیر شبیه‌سازی و اندازه‌گیری‌شده استفاده شد. دامنة عملکرد دانة شبیه‌سازی‌شده بین 1890-2220 کیلوگرم در هکتار با میانگین 5/1982 کیلوگرم در هکتار و دامنة عملکرد دانة مشاهده‌شده بین 1632–2254 کیلوگرم در هکتار با میانگین 5/2014 کیلوگرم در هکتار بود. جذر میانگین مربعات خطا (RMSE)[1] برابر 48/178 کیلوگرم در هکتار بهدست آمد که معادل 9 درصد هر دو میانگین عملکرد شبیه‌سازی‌شده بود. تمامی نقاط در محدودة 80 درصد از خط 1:1 قرارگرفت که نشان می‌دهد مدل برای پیش‌بینی عملکرد سویا در شرایط اقلیمی تهران از دقت مناسبی برخوردار بوده است.
[1]. Root mean square error
رویا کریمی؛ هاشم هادی؛ مهدی تاج بخش شیشوان
چکیده
باتوجه به جهانی بودن مشکل کمآبی، بررسی امکان کاهش خسارت ناشی از تنش کمآبی اهمیت زیادی دارد. این آزمایش بهصورت کرتهای یکبار خرد شده در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه، طی سال زراعی 92-1391 اجرا گردید. تنش کمآبی در سه سطح، آبیاری پس از رسیدن رطوبت خاک به 90، 70 و 50 درصد ظرفیت ...
بیشتر
باتوجه به جهانی بودن مشکل کمآبی، بررسی امکان کاهش خسارت ناشی از تنش کمآبی اهمیت زیادی دارد. این آزمایش بهصورت کرتهای یکبار خرد شده در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه، طی سال زراعی 92-1391 اجرا گردید. تنش کمآبی در سه سطح، آبیاری پس از رسیدن رطوبت خاک به 90، 70 و 50 درصد ظرفیت زراعی در کرت اصلی و محلولپاشی روی برگ‌های سورگوم علوفهای در پنج سطح بدون محلولپاشی، محلولپاشی اسید سالیسیلیک در دو سطح 5/0 و یک میلیمولار و سولفات روی در دو سطح 300 و 3000 میلیگرم در لیتر، در زمان پنج تا شش‌برگی در دو نوبت با فاصله سه روز، در کرتهای فرعی مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر متقابل تیمار محلولپاشی در کمآبی برای رنگیزههای فتوسنتزی بهجز کلروفیل کل و نیز برای محتوای آب نسبی معنیدار شد. همچنین، اثرات اصلی محلولپاشی و کمآبی، بر روی تعداد برگ، وزن خشک برگ، ساقه و عملکرد علوفه در مترمربع، نشت الکترولیت و شاخص سطح برگ معنیدار بود، عملکرد علوفه خشک در شرایط کمآبی شدید نسبت به آبیاری نرمال دچار کاهش معنیدار 11/21 درصدی شد. بیشترین عملکرد علوفه خشک با میانگین 53/1571 گرم در مترمربع از محلولپاشی سولفات روی 3000 میلیگرم در لیتر و اسید سالیسیلیک 5/0 میلیمولار حاصل شد که علاوه بر جبران هزینه‌های محلولپاشی منجر به افزایش قابل‌قبول درآمد کشاورزان و نیز قابل توصیه می‌باشد.
جواد حسن پور؛ کاوه زرگری؛ بهنام زند؛ مجتبی کنانی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر تاریخ کاشت بر عملکرد، درصد پروتئین و تغییرات شاخصهای فیزیولوژیکی رشد چهار ژنوتیپ ماش، آزمایشی در مزرعۀ تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران، در سال 1390 انجام گرفت. چهار ژنوتیپ ماش (‘پرتو’، ‘گوهر’، ‘مهر’ و لاین امیدبخش ‘ان ام 94’[1]) در سه تاریخ کاشت با فواصل 30 روز، از ابتدای ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر تاریخ کاشت بر عملکرد، درصد پروتئین و تغییرات شاخصهای فیزیولوژیکی رشد چهار ژنوتیپ ماش، آزمایشی در مزرعۀ تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران، در سال 1390 انجام گرفت. چهار ژنوتیپ ماش (‘پرتو’، ‘گوهر’، ‘مهر’ و لاین امیدبخش ‘ان ام 94’[1]) در سه تاریخ کاشت با فواصل 30 روز، از ابتدای اردیبهشت تا ابتدای تیر با هدف تعیین مناسب‌ترین زمان کاشت و بهترین رقم برای منطقۀ مورد تحقیق، کشت شد. آزمایش بهصورت کرتهای خردشده با طرح پایۀ بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تاریخ کاشت در کرتهای اصلی و ارقام ماش در کرتهای فرعی قرار گرفت. بیشترین میانگین عملکرد دانه مربوط به لاین امیدبخش ‘ان ام 94’ با 4/1797 کیلوگرم در هکتار بود. تأخیر در کاشت موجب کوتاه شدن طول دورۀ رشد (از 9/92 روز به 6/82 روز) شد. در تاریخ‌های کاشت زودتر حداکثر شاخص سطح برگ و سرعت رشد محصول در طی زمان طولانی‌تری حاصل شد و میزان این دو شاخص در این زمان نیز بیشتر از تاریخ کاشت آخر بود. درصد پروتئین دانه تحت تأثیر تغییر تاریخ کاشت قرار نگرفت، اما اختلاف بین ارقام از این نظر معنادار بود. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که لاین امیدبخش ‘ان ام 94’ و تاریخ کاشت اول تیر (بهعنوان کشت دوم پس از غلات پاییزه)، مناسب‌ترین گزینه‌ها برای منطقۀ تحقیق بودند.
ساناز افشاری بهبهانی زاده؛ غلامعلی اکبری؛ مریم شهبازی؛ ایرج اله دادی
چکیده
بهمنظور بررسی اثر تنش کمآبی آخر فصل بر ویژگی‌های برگ و ارتباط آن با عملکرد دانۀ ژنوتیپ‌های جو (’یوسف‘، ’فجر30‘، ’نصرت‘، ‘PBYT-46’، ‘PBYT-97’ و ’موروکو‘)، دو آزمایش جداگانه در شرایط تنش (قطع آبیاری از شروع گلدهی تا پایان فصل) و بدون تنش (آبیاری - شاهد) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار، در ایستگاه ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر تنش کمآبی آخر فصل بر ویژگی‌های برگ و ارتباط آن با عملکرد دانۀ ژنوتیپ‌های جو (’یوسف‘، ’فجر30‘، ’نصرت‘، ‘PBYT-46’، ‘PBYT-97’ و ’موروکو‘)، دو آزمایش جداگانه در شرایط تنش (قطع آبیاری از شروع گلدهی تا پایان فصل) و بدون تنش (آبیاری - شاهد) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار، در ایستگاه تحقیقاتی یزد، در سال زراعی90-1389 به‌‌اجرا درآمد. تنش خشکی سبب کاهش معنادار شاخص سطح برگ و سبزینگی برگ و افزایش معنادار دمای کانوپی و لوله شدن برگ شد و مقدار موم برگ در مرحلۀ 21 روز پس از گلدهی را نیز به‌طور معناداری افزایش داد. بررسی‌ها با میکروسکوپ الکترونی جاروب (SEM) نیز افزایش پراکندگی کریستال‌های موم اپیکوتیکولی را در ژنوتیپ‌های ’یوسف‘ و ‘PBYT-46’ در شرایط تنش تأیید کرد. ژنوتیپ ’فجر30‘ با بیشترین میزان تعرق کوتیکولی و دمای کانوپی، بیشترین درصد کاهش عملکرد دانه و ژنوتیپ‌های ’یوسف‘ و ‘PBYT-46’ با دارا بودن تراکم بیشتر کریستال‌های موم اپیکوتیکولی، دمای کانوپی و تعرق کوتیکولی کمتر و کاهش کمتر کلروفیل در شرایط تنش، کمترین درصد کاهش عملکرد دانه را به خود اختصاص دادند. با توجه به نبود همبستگی معنادار بین مقدار موم برگ و عملکرد دانه در هر دو شرایط تنش و شاهد و در شرایط تنش به‌تنهایی، به‌نظر می‌رسد افزایش کریستال‌های موم اپیکوتیکولی تأثیر بیشتری نسبت به کمیت موم در تحمل به خشکی انتهای فصل ژنوتیپ‌های جو داشته باشد.
اسماعیل قربانپور؛ فرشید قادری فر؛ جاوید قرخلو
چکیده
بهمنظور ارزیابی اثر رقابتی گاوپنبه بر پنبه، آزمایشی در بهار سال زراعی1390، بهصورت کرتهای خردشده، در قالب بلوکهای کامل تصادفی و در سه تکرار در مزرعۀ تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان اجرا شد. فاکتورها شامل فاصلۀ بین ردیف کاشت پنبه، در سه سطح (20، 40 و 80 سانتیمتر) بهعنوان کرت اصلی، و تراکم علف هرز گاوپنبه، در پنج ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی اثر رقابتی گاوپنبه بر پنبه، آزمایشی در بهار سال زراعی1390، بهصورت کرتهای خردشده، در قالب بلوکهای کامل تصادفی و در سه تکرار در مزرعۀ تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان اجرا شد. فاکتورها شامل فاصلۀ بین ردیف کاشت پنبه، در سه سطح (20، 40 و 80 سانتیمتر) بهعنوان کرت اصلی، و تراکم علف هرز گاوپنبه، در پنج سطح (صفر(شاهد)، 1، 3، 5 و 12 بوته در متر مربع) بهعنوان کرت فرعی بود. در این پژوهش، بیشترین ارتفاع بوتۀ پنبه (4/129 سانتیمتر) در فاصلۀ ردیف کاشت 80 سانتیمتر و در وضعیت بدون علف هرز بهدست آمد. بیشترین وزن خشک (8/863 گرم در متر مربع) و حداکثر شاخص سطح برگ (04/9) پنبه نیز در فاصلۀ ردیف کاشت 20 سانتیمتر پنبه و در وضعیت بدون علف هرز مشاهده شد. براساس نتایج، عملکرد نهایی وش در فواصل ردیف کاشت مختلف پنبه و در وضعیت بدون علف هرز غیرمعنا‌دار بود. بیشترین عملکرد پنبه به‌مقدار73/4986 کیلوگرم در هکتار، در پنبۀ کشت‌شده با فاصلۀ ردیف 40 سانتی‌متری و در وضعیت بدون علف هرز بهدست آمد. به‌طور کلی، کاهش فاصلۀ ردیف کاشت پنبه به‌واسطۀ افزایش تراکم بوته در واحد سطح، سبب افزایش توان رقابتی پنبه در رقابت بر سر منابع مشترک با علف هرز شد و در نتیجه، عملکرد پایدارتری در رقابت با تراکمهای مختلف گاوپنبه به‌دنبال داشت.