نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• جواد حسن پور ¹
• کاوه زرگری ²
• بهنام زند ³
• مجتبی کنانی ⁴

¹ استادیار، بخش تحقیقات اصلاح بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران، ورامین، ایران

² استادیار، گروه زراعت، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین - پیشوا، ورامین، ایران

³ استادیار، بخش تحقیقات اصلاح بذر، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران، ورامین، ایران

⁴ کارشناس ارشد، گروه زراعت، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری، شهرری، ایران

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر تاریخ کاشت بر عملکرد، درصد پروتئین و تغییرات شاخص‌های فیزیولوژیکی رشد چهار ژنوتیپ ماش، آزمایشی در مزرعۀ تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران، در سال 1390 انجام گرفت. چهار ژنوتیپ ماش (‘پرتو’، ‘گوهر’، ‘مهر’ و لاین امیدبخش ‘ان ام 94’[1]) در سه تاریخ کاشت با فواصل 30 روز، از ابتدای اردیبهشت تا ابتدای تیر با هدف تعیین مناسب‌ترین زمان کاشت و بهترین رقم برای منطقۀ مورد تحقیق، کشت شد. آزمایش به‌صورت کرت‌های خردشده با طرح پایۀ بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تاریخ کاشت در کرت‌های اصلی و ارقام ماش در کرت‌های فرعی قرار گرفت. بیشترین میانگین عملکرد دانه مربوط به لاین امیدبخش ‘ان ام 94’ با 4/1797 کیلوگرم در هکتار بود. تأخیر در کاشت موجب کوتاه شدن طول دورۀ رشد (از 9/92 روز به 6/82 روز) شد. در تاریخ‌های کاشت زودتر حداکثر شاخص سطح برگ و سرعت رشد محصول در طی زمان طولانی‌تری حاصل شد و میزان این دو شاخص در این زمان نیز بیشتر از تاریخ کاشت آخر بود. درصد پروتئین دانه تحت تأثیر تغییر تاریخ کاشت قرار نگرفت، اما اختلاف بین ارقام از این نظر معنادار بود. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که لاین امیدبخش ‘ان ام 94’ و تاریخ کاشت اول تیر (به‌عنوان کشت دوم پس از غلات پاییزه)، مناسب‌ترین گزینه‌ها برای منطقۀ تحقیق بودند.
 
 
 
 
 

کلیدواژه‌ها

• تاریخ کشت
• درصد پروتئین
• رقم
• سرعت رشد محصول
• شاخص سطح برگ

20.1001.1.83372008.1394.17.4.9.7

عنوان مقاله [English]

Evaluation of yield and physiological growth indices of mungbean genotypes to planting date

نویسندگان [English]

• Javad Hasanpour ¹
• Kaveh Zargari ²
• Behnam Zand ³
• mojtaba kanani ⁴

¹ Assistant Professor, Department of Seed Breeding, Agriculture and Natural Resource Research Center of Tehran province,Tehran, Iran

² Assistant Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Varamin-Pishva Branch, Islamic Azad University, Varamin, Iran

³ Assistant Professor, Department of Seed Breeding, Agriculture and Natural Resource Research Center of Tehran province,Tehran, Iran

⁴ M.Sc, Former Student, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, Shahr-e-rey Branch, Islamic Azad University, Shahr-e-rey, Iran

چکیده [English]

In order to study the effects of planting date and cultivar on yield, protein percentage and physiological growth indices of Mungbean an experiment was conducted in Agriculture and Natural Resource Research Center of Tehran province in 2011-12. Four mungbean [Vigna radiata (L.) Wilczek] cultivars (‘Parto’, ‘Gohar’, ‘Mehr’ and a promising line ‘NM-94’) were sown at 3 dates with 30 days intervals starting from 21 April to 22 June to identify the suitable variety(s) and optimum sowing date for getting maximum yield of mungbean. The design was a split-plot replicated three times with sowing date as main plots and cultivar as sub-plots. Promising line ‘NM-94’ was ranked first in terms of seed yield (1797.4 kg ha-1) followed in order of ‘Gohar’ (1674.8 kg ha-1). The highest seed yield (1678.2 kg ha-1) was obtained from 22 June sowing date. Delayed sowing caused to decrease of growth period length from 92.9 (for 22 April) to 82.6 (for 22 June) that it resulted to a significant decrease of vegetative growth indices such as plant height and biological yield. The maximum LAI and CGR were obtained at a longer time and had more value for earlier sowing dates. The growth period length decreased for the last sowing date, but early entering to flowering stage increased grain filling portion from total growth period. Sowing date had not a significant effect on protein percentage, but this effect was significant for varieties. ‘NM-94’ line and 22 June were the best choices for south east region of Tehran province.
 
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

• CGR
• genotype
• LAI
• Protein percentage
• Sowing date