پروانه حاتمی نیا؛ نصرت اله عباسی؛ محمد جواد زارع
چکیده
هدف: با توجه به چالش‌های کمبود آب و نیاز به شیوه‌های کشاورزی پایدار، این مطالعه به‌منظور بررسی اثر باکتری‌های محرک رشد بر صفات فیزیولوژیکی گندم دوروم در سال زراعی 95-1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ایلام اجرا گردید. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد.
روش پژوهش: فاکتورهای آزمایش شامل ...
بیشتر
هدف: با توجه به چالش‌های کمبود آب و نیاز به شیوه‌های کشاورزی پایدار، این مطالعه به‌منظور بررسی اثر باکتری‌های محرک رشد بر صفات فیزیولوژیکی گندم دوروم در سال زراعی 95-1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ایلام اجرا گردید. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد.
روش پژوهش: فاکتورهای آزمایش شامل باکتری‌های محرک رشد در سه سطح (آزوسپیریلوم برازیلیس Azospirillum brasilense، ازتوباکتر کروکوکوم Azotobacter chroococcum و عدم تلقیح)، آبیاری در دو سطح (آبیاری تکمیلی و دیم) و دو رقم گندم دوروم (ساجی و دهدشت) بود.
یافتهها: آبیاری تکمیلی غلظت کلروفیل b و کل را بهترتیب به‌میزان 47/13 و 45/15 درصد نسبت به شرایط دیم افزایش داد. آزوسپیریلوم و ازتوباکتر غلظت کاروتنوییدها بهترتیب 27 و 66/18 درصد نسبت به شاهد افزایش دادند. هم‌چنین غلظت کاروتنویید در رقم ساجی 42/21 درصد بیشتر از رقم دهدشت بود. کم‌ترین غلظت آنتوسیانین از دو رقم ساجی و دهدشت در شرایط آبیاری (0055/0 و 0042/0 میلیمولار بر گرم وزن تر) و بدون تلقیح باکتری حاصل گردید. رقم دهدشت بیش‌ترین شاخص سطح برگ (6)، در مقایسه با رقم ساجی دارا بود. کاهش 60/16 درصدی محتوای نسبی آب برگ در مرحله زایشی گیاه تحت شرایط دیم مشاهده گردید. در بین دو رقم کشت‌شده، رقم دهدشت دارای محتوای نسبی آب برگ (03/55 درصد) بیش‌تری بود. بیش‌ترین مقدار نشت یونی در شرایط دیم (99/85 درصد) حاصل شد. باکتری آزوسپیریلوم و ازتوباکتر باعث کاهش نشت یونی بهترتیب 47/19 و 80/17 درصد نسبت شاهد شدند. فعالیت آنزیم کاتالاز تحت شرایط دیم افزایش یافت. فعالیت آنزیم کاتالاز در رقم دهدشت 15 درصد بیشتر از رقم ساجی بود. باکتری‌های محرک رشد سبب افزایش شاخص سطح برگ، کلروفیل کل، a، b و فعالیت آنزیم کاتالاز گردید. تلقیح بذرها با باکتری آزوسپیریلوم باعث افزایش فعالیت آنزیم پراکسیداز گردید و در بین دو رقم مایه‌زنی‌شده رقم دهدشت (60/27 میکرو مول بر گرم وزن تر برگ) از فعالیت آنزیمی بیش‌تری برخوردار بود. بیش‌ترین عملکرد دانه (2923 کیلوگرم در هکتار) ارقام گندم دوروم در شرایط آبیاری تکمیلی و تلقیح با باکتری‌های محرک رشد حاصل گردید.
نتیجه‌گیری: نتایج به‌دست‌آمده نشان‌دهنده تأثیر مثبت باکتری‌های محرک رشد در شرایط آبیاری تکمیلی بر ارقام رایج منطقه ایلام میباشد.
مهدی پناهیان کیوی؛ اباذر عباسی؛ مهناز محمدزاده نصیرآبادی
چکیده
هدف: هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر سالیسیلیک‌اسید و براسینواستروئید بر عملکرد و اسانس دانه گشنیز در شرایط محدودیت آب میباشد.
روش پژوهش: آزمایش مزرعهای به‌صورت کرت‌های خردشده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 1399 و 1400 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح آبیاری (آبیاری براساس 70 (شاهد)، 100، 130 و 160 میلیمتر ...
بیشتر
هدف: هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر سالیسیلیک‌اسید و براسینواستروئید بر عملکرد و اسانس دانه گشنیز در شرایط محدودیت آب میباشد.
روش پژوهش: آزمایش مزرعهای به‌صورت کرت‌های خردشده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 1399 و 1400 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح آبیاری (آبیاری براساس 70 (شاهد)، 100، 130 و 160 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) در کرت‌های اصلی و سطوح محلول‌پاشی (شاهد، سالیسیلیک‌اسید یک میلیمولار و براسینواستروئید یک میکرومولار) در کرت‌های فرعی قرار داده شدند.
یافتهها: نتایج نشان داد که میانگین محتوای آب نسبی برگ، شاخص پایداری غشا و شاخص سطح برگ با مصرف سالیسیلیک‌اسید و براسینواستروئید بهطور معنی‌داری افزایش پیدا کرد. محلول‌پاشی سالیسیلیک‌اسید و براسینواستروئید در تنش کم‌آبی موجب افزایش تعداد چتر در بوته (بهترتیب 1/14 و 3/7 درصد)، عملکرد زیستی (بهترتیب 9/21 و 2/10 درصد) و عملکرد دانه (بهترتیب 6/18 و 6/9 درصد) شد. عملکرد اسانس با محلول‌پاشی سالیسیلیک‌اسید و براسینواستروئید بهترتیب 5/23 و 9/11 درصد افزایش یافت. بیش‌ترین بهره‌وری آب برحسب عملکرد دانه و عملکرد زیستی (62/0 و 95/3 کیلوگرم بر مترمکعب) از محلول‌پاشی سالیسیلیک‌اسید در تیمار آبیاری براساس 100 میلیمتر تبخیر از تشتک حاصل شد.
نتیجه‌گیری: تیمار گیاهان با سالیسیلیک‌اسید اثر بهتری نسبت به براسینواستروئید بر افزایش عملکرد دانه و بهره‌وری آب داشت. بنابراین، در شرایط تنشهای متوسط و شدید (بهترتیب آبیاری براساس 130 و 160 میلیمتر تبخیر) کم‌آبی، محلول‌پاشی سالیسیلیک‌اسید می‌تواند تحمل گشنیز به تنش خشکی را افزایش دهد.