نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• بهنام طهماسب پور ¹
• سدابه جهانبخش ²
• علیرضا تاری نژاد ³
• حمید محمدی ⁴
• علی عبادی ⁵

¹ 1. دکتری اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی

² گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلیگاه محقق اردبیل

³ گروه بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

⁴ گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

⁵ گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

هدف :هدف این پژوهش بررسی روابط موجود بین صفات و استفاده از این روابط در گزینش ارقام پرمحصول تحت شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی در مرحله شروع گلدهی بود.
روش پژوهش: به منظور بررسی روابط بین صفات عملکرد و اجزای عملکرد با صفات ریشه‌ای، 30 ژنوتیپ به عنوان فاکتور فرعی تحت آزمایش اسپلیت‌پلات در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط آبیاری نرمال و تنش رطوبتی شروع گلدهی (به عنوان فاکتور اصلی) در سال 96-1395 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان بررسی شدند.  
یافته‌ها: تحت شرایط آبیاری مطلوب در گلخانه برای افزایش عملکرد دانه، صفت وزن خشک ریشه در درجه اول و حجم ریشه در درجه دوم می‌توانند به عنوان معیار مناسب در نظر گرفته شوند. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه همبستگی کانونیک تحت شرایط تنش رطوبتی در گلخانه، برای افزایش وزن هزار دانه، تعداد دانه در سنبله و عملکرد دانه، صفات وزن خشک ریشه، حجم ریشه و تعداد ریشه از عوامل مهم و تأثیرگذار می‌باشند.  
نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج پژوهش، صفات تعداد روز تا 50 درصد گلدهی، سرعت رشد رویشی، مالون دی آلدهید، مساحت برگ پرچم، وزن هزاردانه، محتوای کلروفیل a، میزان کاروتنوئید و طول پدانکل، وزن خشک ریشه، حجم ریشه و تعداد ریشه می­توانند به عنوان شاخص­های مناسب جهت گزینش ژنوتیپ­های پرمحصول استفاده شوند. 

کلیدواژه‌ها

• تجزیه علیت
• شاخص گزینش
• وزن خشک ریشه

عنوان مقاله [English]

Canonical correlation analysis between yield and yield components with root traits in bread wheat genotypes under conditions of moisture stress of flowering stage in greenhouse

نویسندگان [English]

• Behnam Tahmasebpour ¹
• Sodabeh Jahanbakhsh ²
• Ali Reza Tarinejad ³
• Hamid Mohammadi ⁴
• Ali Ebadi ⁵

¹ Ph.D Plant Breeding, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Mohaghegh Ardabili

² Department of plant genetics and production engineering, Faculty of agriculture and natural resources, University of Mohaghegh Ardabili

³ Department of Agricultural Biotechnology, Faculty of Agriculture, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran

⁴ Department of Agronomy and plant breeding, Faculty of Agriculture, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran.

⁵ Department of plant genetics and production engineering, Faculty of agriculture and natural resources, University of Mohaghegh Ardabili

چکیده [English]

Objective: This study aimed to investigate the relationships between traits and use these relationships to select high-yielding cultivars under normal irrigation and drought stress conditions at flowering stage.
Methods: The objective of this study was to investigate the relationships between yield traits and their components with root traits. Accordingly, a split plot experiment was conducted based on a completely randomized experimental design with three replications. Thirty wheat genotypes were determined as secondary factors subjected to normal irrigation conditions and under moisture stress at the beginning of flowering in the research greenhouse of the Faculty of Agriculture of Shahid Madani University of Azerbaijan in 2015-2016.
Results: Specifically, under normal irrigation conditions in the greenhouse, the desirable criteria for increasing grain yield is a primary emphasis on root dry weight, followed by an emphasis on root volume as a secondary factor. Conversely, under moisture-stress conditions, root traits, grain number per spike, total grain yield, root dry weight, root volume, and root number play a more critical role in increasing both the 1000-grain weight and manifest as the predominant and influential factors.
Conclusion: According to results, several parameters can be determined as appropriate indices to select high-yielding genotypes such as the number of days to 50% flowering, shoot growth rate, malondialdehyde content, flag leaf area, 1000-grain weight, chlorophyll a content, carotenoid levels, peduncle length, dry root weight, root volume, and root number.

کلیدواژه‌ها [English]

• Causality Analysis
• Root dry weight
• Selection index