نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مهدی پناهیان کیوی ¹
• اباذر عباسی ²
• مهناز محمدزاده نصیرآبادی ³

¹ هیات علمی گروه کشاورزی دانشگاه پیام نور ، تهران، ایران

² هیات علمی گروه کشاورزی دانشگاه پیام نور ، تهران ، ایران

³ استادیارگروه مهندسی آب و مدیریت کشاورزی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

کمبود آب تاثیر نامطلوبی بر عملکرد گیاهان دارد و استفاده از تنظیم‌کننده‌های رشد موجب افزایش تحمل گیاهان به کم‌آبی می‌شود. به‌دلیل مشکلات کم‌آبی در کشور و استفاده از گشنیز در صنایع مختلف، آزمایش مزرعه‌ای به‌صورت کرت‌های خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 1399 و 1400 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور اردبیل اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح آبیاری (آبیاری بعد از 70، 100، 130 و 160 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) در کرت‌های اصلی و سطوح محلول‌پاشی (شاهد، سالیسیلیک اسید یک میلی‌مولار و براسینواستروئید یک میکرومولار) در کرت‌های فرعی قرار داده شده و شاخص‌های فیزیولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد دانه، محتوای اسانس و بهره‌وری آب ارزیابی شدند. نتایج تجزیه مرکب داده‌های دو سال نشان داد که میانگین محتوای آب نسبی برگ، شاخص پایداری غشا و شاخص سطح برگ با مصرف سالیسیلیک اسید و براسینواستروئید به‌طور معنی‌داری افزایش پیدا کرد. محلول-پاشی با سالیسیلیک اسید و براسینواستروئید تحت تنش کم‌آبی موجب افزایش تعداد چتر در بوته (به‌ترتیب 1/14 و 3/7 درصد)، عملکرد زیستی (به‌ترتیب 9/21 و 2/10 درصد) و عملکرد دانه (به‌ترتیب 6/18 و 6/9 درصد) شد. عملکرد اسانس با محلول‌پاشی سالیسیلیک اسید و براسینواستروئید به‌ترتیب 5/23 و 9/11 درصد افزایش یافت. بیشترین بهره‌وری آب بر حسب عملکرد دانه و عملکرد زیستی (62/0 و 95/3 کیلوگرم بر مترمکعب) از محلول‌پاشی سالیسیلیک اسید در تیمار آبیاری پس از 100 میلی‌متر تبخیر از تشتک حاصل شد. محلول‌پاشی سالیسیلیک اسید در اغلب صفات و به‌ویژه عملکرد دانه مزیت معنی‌داری نسبت به براسینواستروئید نشان

کلیدواژه‌ها

• براسینواستروئید
• تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی
• شاخص پایداری غشا
• گشنیز
• محدودیت آب

عنوان مقاله [English]

Effect of salicylic acid and brassinosteroid on grain yield and essential oil of coriander under water deficit

نویسندگان [English]

• mehdi panahyankivi ¹
• Abazar Abbasi ²
• mahnaz mohamadzadeh nasrabadi ³

¹ Department of Agricultural Sciences, Payame Noor University, Tehran, Iran.

² Department of Agricultural Sciences, Payame Noor University, Tehran, Iran

³ Assistant Professor, Department of Water Engineering and Agricultural Management, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, iran

چکیده [English]

Water deficit has adverse effects on plant growth and yield and the application of growth-regulators increases the tolerance of plants to drought stress. Due to the low water resources in Iran and the use of coriander in the different industries, a field experiment was carried out as a split-plot based on an RCB design with three replications in 2020, to evaluate some physiological changes, yield and yield components, essential oil and water use efficiency (WUE) of coriander, in response to water limitation and salicylic acid (SA) and brassinosteroid treatments. Irrigation intervals (irrigation after 70, 100, 130 and 160 mm evaporation from class A pan) were assigned to main plots and foliar application treatments (control, SA (1 mmolar) and brassinosteroid (1 μmolar)) were allocated to sub-plots. Water stress reduced the relative water content, membrane stability index and leaf area index by 18.4, 12.8 and 15.1 percent, respectively, compared to well-irrigation. The mean of these traits increased with the application of SA and brassinosteroid. Drought stress reduced the number of umbels per plant, grains per umbels, grain per plant, biological and grain yield. Foliar application of SA and brassinosteroid caused a significant increase in the number of umbels per plant (14.1 and 7.3 percent respectively), biological (21.9 and 10.2 percent respectively) and grain (18.6 and 9.6 percent respectively) yield. Under drought stress, the essential oil percentage increased (36.9 percent), but the essential oil yield decreased (67.8 percent).

کلیدواژه‌ها [English]

• Coriander
• Epibrassinolide
• Growth Regulators
• Membrane Stability Index
• Water Limitation