نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

2 مرکز تحقیقات سلولی مولکولی، پژوهشکده توسعه سلامت، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی استان کردستان، سنندج، ایران.

10.22059/jci.2024.359178.2813

چکیده

هدف: این مطالعه با هدف بررسی تأثیر ورمی‌کمپوست و عناصر ریزمغذی بر خصوصیات کمی و کیفی گاوزبان اروپایی (Borago officinalis L.)، در سال 1398 انجام شد.
روش پژوهش: آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیاتی دانشگاه کردستان انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح ورمی‌کمپوست (صفر، پنج و 10 تن در هکتار) و چهار سطح محلول‌پاشی عناصر ریزمغذی شاهد (بدون محلول‌پاشی)، سولفات‌آهن (غلظت سه در هزار)، سولفات­روی (غلظت دو در هزار) و سولفات­منگنز (غلظت سه در هزار) بود.
یافته­ها: نتایج نشان داد که بیش‌ترین ارتفاع بوته گاوزبان (57 سانتی­متر)، تعداد شاخه گل­دهنده (34)، ارتفاع اولین شاخه گل­دهنده (8/12 سانتی­متر)، تعداد برگ (5/145)، تعداد دانه (6/217)، وزن هزاردانه (1/12 گرم)، عملکرد بیولوژیک (621 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد دانه (1/42 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد گل خشک (19/2 کیلوگرم در هکتار) در تیمار تلفیقی محلول‌پاشی با سولفات‌روی و کاربرد 10 تن در هکتار ورمی‌کمپوست مشاهده گردید. هم‌چنین بیش‌ترین محتوای روغن دانه (16/19 درصد) و عملکرد روغن (5/7 کیلوگرم در هکتار) متعلق به تیمار تلفیقی محلول‌پاشی سولفات‌روی و سطح سوم ورمی‌کمپوست بود. بیش‌ترین اجزای تشکیل‌دهنده روغن به‌ترتیب مربوط به اسیدهای چرب لینولئیک، اولئیک و گامالینولنیک اسید بود.
نتیجه‌گیری: به‌طور کلی، کاربرد توأم ورمی‌کمپوست و محلول‌پاشی عناصر ریزمغذی به­ویژه سولفات‌روی می­تواند سبب افزایش عملکرد و بهبود کیفیت روغن گاوزبان اروپایی گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effects of Micronutrient and Vermicompost on the Quantitative Traits and Fatty Acid Composition of Borage (Borago officinalis L.)

نویسندگان [English]

  • Nabaz Abbasi 1
  • Shiva Khalesro 1
  • Erfan Daneshi 2

1 Department of Plant Production and Genetics, Faculty of Agriculture, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran

2 Cellular and Molecular Research Center, Research Institute for Health Development,, Faculty of Medicine, Kurdistan University of Medical Sciences, Sanandaj, Iran

چکیده [English]

Objective: This study was conducted in 2018 to investigate the effect of vermicompost and micronutrients on the quantitative and qualitative characteristics of borage (Borago officinalis L.).
Methods: The field experiment with a factorial layout was conducted using a randomized complete block design with three replications at the Research Field of the University of Kurdistan. The experimental treatments included three levels of vermicompost (0, 5 and 10 ton/ha) and four levels of foliar application of micronutrient elements: control (no foliar application), iron sulfate (three parts per thousand), zinc sulfate (two per thousand) and manganese sulfate (three per thousand).
Results: The results showed that the highest values of plant height (57.0 cm), flowering branches (34.0), height of the first flowering branch (12.8 cm), leaves number (145.5), seed number per plant (217.6), 1000 seed weight (12.1 g), biological yield (621.0 kg/ha), seed yield (42.1 kg/ha) and dry flower yield (2.2 Kg/ha) were observed in the integrated treatment of vermicompost (10 t/ha) and zinc sulfate. Also, the highest amount of oil content (19.2 %), and oil yield (7.5 kg/ha) belonged to the integrated treatment of the third level of vermicompost and zinc sulfate. The main components of fatty acids were linoleic, oleic, and gamma-linolenic acid.
Conclusion: Overall, the integrated application of vermicompost and micronutrients especially zinc sulfate could enhance the yield and oil quality of Borago officinalis L.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Medicinal plant
  • Oil yield
  • Organic fertilizer
  • Sustainable agriculture
اصل محمدی، زینب؛ آرویی، حسین؛ مجیدی، عزیز و صالحی ساردویی، علی (1400). اثر محلول‌پاشی آهن و روی بر برخی صفات بیوشیمیایی گیاه آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) تحت کمبود نیتروژن. پژوهش‌های گیاهی، 34 (3)، 658-668.
امیری، محمد بهزاد؛ رضوانی مقدم، پرویز و جهان، محسن (1395). مقایسه کودهای آلی و شیمیایی در اراکم­های مختلف گاوزبان ایرانی (Echium amoenum Fisch & Mey) در شرایط مشهد. علوم باغبانی، 30 (3)، 555-573.
انصاری، صادق؛ نصیری، یوسف؛ جان محمدی، محسن و صباغ­نیا، ناصر (1398). اثر کودهای آلی و شیمیایی و ریزمغذی­های رایج و نانوی آهن، روی و منگنز بر عملکرد و اجزای عملکرد رازیانه (Foeniculum vulgare L.). دانش کشاورزی و تولید پایدار، 29 (1)، 101-119.
بهروزی، دنیا؛ دیانت، مرجان؛ مجیدی، اسلام؛ میرهادی، محمد جواد و شیرخانی، علی (1401). تأثیر کم­آبیاری، کودهای شیمیایی و ورمی‌کمپوست بر ذرت علوفه­ای (Zea mays L.). به زراعی کشاورزی، 24 (4)، 1084-1069.
جوانمرد، عبدالله؛ حقانی­نیا، محمد؛ شکاری، فریبرز؛ خوشخوان، شیرین و استادی، علی (1401). تأثیر کاربرد کودهای شیمیایی، کود سبز و ورمی‌کمپوست بر عملکرد دانه، کمیت و کیفیت روغن کلزا. دانش کشاورزی و تولید پایدار، 32 (3)، 369-389.
حسنوند، حدیث؛ سیادت، سید عطاءاله؛ بخشنده، عبدالمهدی؛ مرادی، محمد رضا و پشت­دار، عادل (1399). تأثیر سالیسیلیک‌اسید بر عملکرد و جذب عناصر غذایی گل گاوزبان اروپایی (Borago officinalis L.). تنش­های محیطی در علوم زراعی، 13 (2)، 519-531.
رجایی، مهدیه؛ دهمرده، مهدی؛ خمری، عیسی و کشته­گر، بهروز (1397). تأثیر الگوی کشت و ورمی‌کمپوست بر تغییرات عناصر غذایی خاک در کشت مخلوط ذرت (.Zea mays L) بادام زمینی (Arachis hypogaea L.) و گاوزبان اروپایی (Borago officinalis L.). بوم‌شناسی کشاورزی، 10 (2)، 547-564.
رحیمی، عبدالرحمان و باباخانزاده سجیرانی، اسماعیل (1399). اثر ورمی‌کمپوست و برخی عناصر پرمصرف بر رشد، جذب عناصر غذایی و کمیت و کیفیت اسانس مرزه (Satureja hortensis L.). پژوهش­های تولید گیاهی، 27 (4)، 149-133.
رضوانی، حسین؛ فاضلی کاخکی، سید فاضل و خزاییان، رضا (1400). تأثیر سطوح مختلف ورمی‌کمپوست و اوره بر عملکرد کمی و کیفی کنجد (Sesamum indicum L.) در شرایط مزرعه در گرگان. دانش کشاورزی و تولید پایدار، 31 (3)، 341-356.
رضوانی مقدم، پرویز؛ شباهنگ، جواد؛ لشگری، اعظم و اقحوانی شجری، مهسا (1399). واکنش گیاه دارویی گل گاوزبان ایرانی (Echium amoenum Fisch & C.A. Mey) به کودهای آلی و تراکم بوته. بوم شناسی کشاورزی، 12 (1)، 178-161.
شیخی سنندجی، دیبا و پیرزاد، علیرضا (1398). ارزیابی محلول‌پاشی عناصر ریزمغذی روی و سیلیسیم بر خصوصیات زراعی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی بالنگوی شهری در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی. زراعت دیم ایران، 8 (1)، 42-21.
فتاحی سیاه کمری، سعید؛ محمد خانی، نیر و ثروتی، مسلم (1400). اثر کودهای نانوکلات (آهن و روی) و کود نیتروژن (زیستی و شیمیایی) بر ویژگی­های مورفولوژیکی و عملکرد اسانس دو توده محلی گیاه دارویی .Ocimum basillicum L. اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی، 8 (1)، 106-118.
فرجی، مریم و پورسخی، کتایون (1397). بررسی تأثیر کودهای آلی و زیستی بر خصوصیات مورفولوژیک و فیتوشیمیایی گل گاوزبان ایرانی (Echium amoenum Fisch & C.A. Mey.). تحقیقات گیاهان داورویی ومعطر ایران، 34 (1)، 61-50.
محمدزاده توتونچی، پیمان (1399). تأثیر ورمی‌کمپوست و کود دامی بر صفات مورفولوژیک، عملکرد و میزان اسانس گیاه دارویی ریحان (Ocimum basillicum L.). علوم به زراعی گیاهی، 10 (1)، 91-78.
یازرلو، فهیمه؛ نوری نیا، عباس‌علی و خوشبخت، شبنم (1401). تأثیر کودهای بیولوژیک و ورمی‌کمپوست بر خصوصیات مورفولوژیکی گاوزبان ایرانی (Echium amoenum). دانش کشاورزی و تولید پایدار، 32 (2)، 127-115.
Akhzari, D., Kalantari, N., & Mahdavi, S. H. (2018). Studying the effects of mycorrhiza and vermicompost fertilizers on the growth and physiological traits of vetiver grass (Chrysopogon zizanioides L.). Desert, 23, 57-62. doi: 10.22059/jdesert.2018.66349.
Amiri, M. B., Rezvani Moghaddam, P., & Jahan, M. (2016). Comparison of organic and chemical inputs on different densities of Echium amoenum Fisch & Mey. in Mashhad conditions. Journal of Horticultural Science, 30, 555-573. http:/doi.org/10.22067/JHORTS4.V30I3.49638. (In Persian).
Amyanpoori, S., Ovassi, M., & Fatahnejad, E. (2015). Effect of vermicompost and triple superphosphate on yield of corn (Zea mays L.) in Behbahan. Journal of Experimental Biology and Agricultural Sciences, 3, 494-499.

Ansari, S., Narsi, Y., Janmohammadi, M., & Sabaghnia, N. (2019). Influence of organic and chemical fertilizers, common and nano iron, zinc and manganese on yield and yield components of fennel (Foeniculum vulgare L.). Journal of Agricultural Science and Sustainable Production, 29(1), 101-119 (In Persian).

Arancon, N. Q., Edwards, C. A., Bierman, P., Welch, C., & Metzger, J. D. (2017). Influence of vermicompost on field strawberries. Bioresource Technology, 93, 145-153. doi.org/10.1016/j.biortech.2005.04.016
Asadi-Samani, M., Bahmani, M., & Rafieian-Kopaei, M. (2014). The chemical composition, botanical characteristic and biological activities of Borago officinalis: a review. Asian Pacific Journal of Tropic Medicine, 7, 22-28. doi: 10.1016/S1995-7645(14)60199-1

Asle Mohamadi, Z., Mohammadkhani, N., & Servati. M. (2021). Effect of iron and zinc foliar application on some biochemical traits of Thymus (Thymus vulgaris L.) plant under nitrogen deficiency. Journal of Plant Research, 34(3), 658-668. (In Persian).

Baset Mia, M. A. (2015). Nutrietion of Crop Plants. Published by Nova Science Publishers, Inc., New York. USA, 187 pages.
Behrouzi, D., Diyanat, M., Majidi, E., Mirhadi, M.J., & Shirkhani, A. (2022). Effect of deficit irrigation, fertilizers and vermicompost on forage maize (Zea mays L.). Journal of Crops Improvement, 24(4), 1069-1084. https://doi.org/10.22059/jci.2021.328509.2594. (In Persian).
Chaharlang, M., & Shokuhfar, A. (2019). Assessment effect of vermicompost on quantitative and qualitative characteristics of mung bean (Vigna radiata L.) under different irrigation regime. Journal of Crop Nutrition Science, 5, 33-44.
Cheema, M. A., Farhad, W., Saleem, F., Khan, H. Z., Vahid, M. A., Rasul, F., & Hammad, H. M. (2017). Nitrogen management strategies for sustainable maize production. Crop and Environment, 1, 49-52.
Dominguez, D. M., Reina, M., Santos-Guerra, A., Santana, O., Agulló, T., López-Balboa, C., & Gonzalez-Coloma, A. (2018). Pyrrolizidine alkaloids from Canarian endemic plants and their biological effects. Biochemical Systematics and Ecology, 36, 153-166. doi.org/10.1016/j.bse.2007.08.015
Dyulgerov, N., & Dyulgerova, B. (2018). Correlation and path coefficient analysis of productivity elements in coriander (Coriandrum sativum L.). Journal of Central European Agriculture, 14, 1512-1517. doi: 10.5513/JCEA01/14.4.1387
El-Fouly, M. M., Mobarak, Z. M., & Salama, Z. A. (2020). Micronutrients (Fe, Mn, Zn) foliar spray for increasing salinity tolerance in wheat Triticum aestivum L. African Journal of Plant Science, 5, 314-322.
El-Rahman, A., Ali, A. F., & Amer, E. H. (2023). Physiological effects of organic and bio fertilizers on borage (Borago officinalis L.) plants. Archives of Agriculture Sciences Journal, 6(2), 141-164.
Faraji, M., & Poursakhi, K. (2018). Effects of biological and organic fertilizers on morphological and phytochemical characteristics of Iranian borage (Echium amoenum Fisch., & C. A. Mey.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 34(1), 50-61. http:/doi.org/10.22092/ijmapr.2018.111091.2065. (In Persian).

Fatahi Siahkamari, S., Aroiee, H., Azizi, M., & Salehi Sardoei, A. (2020). Effect of nano chelates (iron and zinc) and nitrogen (biofertilizer and chemical fertilizer) on some morphophysiological characteristics and essential oil yield of two Basil populations. Eco-phytochemical Journal of Medicinal Plant, 8(1), 106-118.  http:/doi.org/20.1001.1.23223235.1399.8.1.7.7. (In Persian).

Gilbertson, P. K., Berti, M. T., & Johnson, B. L. (2014). Borage cardinal germination temperatures and seed development. Industrial Crops and Products, 59, 202-209. doi.org/10.1016/j.indcrop.2014.04.046
Hanafy, M. S., Ashour, H. A., & Sedek, F. M. (2018). Effect of some bio-stimulants and micronutrients on growth, yield and essential oil production of Majorana hortensis plants. International Journal of Environment, 7, 37-52.
Hanif, M. A., Nawaz, H., Ayub, M. A., Tabassum, N., Kanwal, N., Rashid, N., Saleem, M., & Ahmad, M. (2017). Evaluation of the effects of zinc on the chemical composition and biological activity of basil essential oil by using Raman spectroscopy. Industrial Crops and Products, 96, 91- 10. doi.org/10.1016/j.indcrop.2016.10.058
Hasanvand, H., Siadat, S.A., Bakhshandeh, A.M., Moradi, M.R., & Poshtdar, A. (2020). Effects of salicylic acid on yield and nutrient uptake of borage (Borago officinalis L.) under interrupting irrigation conditions. Environmental Stresses in Crop Sciences, 13(2), 519-531. http://dx.doi.org/10.22077/escs.2019.2035.1504. (In Persian).
Irmak, S., Nuran Çıl, A., Yücel, H., & Kaya, Z. (2019). The effects of iron application to soil and foliarly on agronomic properties and yield of peanut (Arachis hypogaea). Journal of Food, Agriculture and Environment, 10, 417-422.
Jabeen, N., & Ahmad, R. (2019). Growth response and nitrogen metabolism of sunflower (Helianthus annuus L.) to vermicompost and biogas slurry under salinity stress. Journal of Plant Nutrition, 40, 104-114. https://doi.org/10.1080/01904167.2016.1201495
Javanmard, A., Haghanian, M., Shekari, F., Khoshkhan, S., & Ostadi, A. (2022). The effect of green fertilizer, vermicompost, and chemical fertilizer on grain yield, oil content, and composition of rapeseed (Brassica napus L.). Agricultural Science and Sustainable Production, 32(3), 369-389. http:/doi.org/10.22034/SAPS.2022.49055.2770. (In Persian).
Kottegoda, N. I., Munaweera, N., Madusanka, N., & Karunaratne, V. (2019). A green slow-release fertilizer composition based on urea-modified hydroxyapatite nanoparticles encapsulated wood. Current Science, 101, 73-78.
Laurence, R. (2019). Borage production for oil and gamma-linolenic acid. Rural Industries Research and Development Corporation-Australian Government. A Report of Project NO, Ut-33A. https://rirdc.infoservices.com.au/ items/04-040
Leal, F., Rodrigues, A. J., Fernandes, D., Cipriano, J., Ramos, J., Teixeira, S., Vieria, S., Carvalho, L.M., & Pinto-Carnide, O. (2009). In vitro multiplication of Calendula arvensis for secondary metabolites. Acta horticalturae, 812, 251–256. doi: 10.17660/ActaHortic.81233
Mohammadzadeh Toutounchi, P. (2020). Effect of vermicompost and manure on morphological traits, yield and essential oil content of basil (Ocimum basilicum L). Journal of Plant Production, 10(1), 78-91. (In Persian).
Nasiri, Y., & Najafi, N. (2015). Effects of soil and foliar applications of iron and zinc on flowering and essential oil of chamomile at greenhouse conditions. Acta Agriculturae Slovenica, 105, 33-41. doi: 10.14720/aas.2015.105.1.04
Pramanik, P., Ghosh, G. K., Ghosal, P. K., & Banik. P. (2017). Changes in Organic-C. N, P and K and enzyme activities in vermicompost of biodegradable organic wastes under liming and microbial inoculants. Bioresource Technology, 98, 13. 2485-2494. doi.org/10.1016/j.biortech.2006.09.017

Rahimi, A., & Babakhanzadeh Sajirani, E. (2021). Effect of vermicompost and some of macro nutrients on plant growth, nutrient uptake and quantity and quality of Savory (Satureja hortensis L.) essential oil. Journal of Plant Production, 27, 133-149. doi:10.22069/jopp.2020.17126.2572. (In Persian).

Rajaei, M., Dehmardeh, M., Khammari, I., & Keshtegar, B. (2018). The effect of planting pattern and vermicompost on the changes in soil nutrients and use of environmental resources in intercropping of corn (Zea mays L.), peanut (Arachis hypogaea L.) and borage (Borago officinalis L.). Journal of Agroecology, 10(2), 547-564. http:/doi.org/10.22067/jag.v10i2.62071. (In Persian).
Ravi, S., Channal, H. T., Hebsur, N. S., Patil, B. N., & Dharmatti, P. R. (2018). Effect of sulphur, zinc and iron nutrition on growth, yield, nutrient uptake and quality of safflower (Carthamus tinctorius L.). Karnataka Journal Agriculture Science, 32, 382-385.
Rezvani Moghaddam, P., Shabahang, J., Lashgari, A., & Aghhavani Shajari, M. (2020). Response of Echium amoenum L. as a medicinal plant to organic fertilizers and plant density. Journal of Agroecology, 12, 161-178. http:/doi.org/10.22067/JAG.V12I1.51343. (In Persian).
Rezvani, H., Fazeli Kakhki, F., & Khazaeian, R. (2021). The Effect of different levels of vermicompost and urea on quantitative and qualitative characteristics of sesame in field condition in Gorgan. Journal of Agricultural Science and Sustainable Production, 13, 341-356. http:/doi.org/ 10.22034/SAPS.2021.41869.2550. (In Persian).
Sheykhi Sanandaji, D., & Pirzad, A. (2019). Evaluation of zinc and silicon micronutrients spraying on the agronomic, physiological and biochemical characteristic of Lallemantia iberica under rainfed and supplemental irrigation. Iranian Journal of Dryland Agriculture, 8(1), 21-24. http:/doi.org/10.22092/IDAJ.2019.123944.240. (In Persian).
Tadayyon, A., Naeimi, M. M., & Pessarakli, M. (2018). Effects of vermicompost and vermiwash biofertilizers on fenugreek (Trigonella foenum) plant. Communications in Soil Science and Plant Analysis, 49, 2396-2405. doi.org/10.1080/00103624.2018.1510950
Wu, X. Q., Hou, L. L., Sheng, J. M., Ren, J. H., Zheng, L., Chen, D., & Ye, J. R. (2012). Effects of ectomycorrhizal fungus Boletus edulis and mycorrhiza helper Bacillus cereus on the growth and nutrient uptake by Pinus thunbergii. Biology and Fertility of Soils, 48, 385-391. doi.org/10.1007/s00374-011-0638-1
 Yassen, A., Abou El-Nour, E. A. A., & Shedeed, S. (2020). Response of Wheat to foliar spray with urea and Micronutrients. Journal of American Science, 6, 14-22.
Yazarloo, F., Nourinia, A. A., Khoshbakht, S. (2022). The effect of biological fertilizers and vermicompost on the morphological characteristics of Iranian echium (Echium amoenum). Journal of Agricultural Science and Sustainable Production, 32(2), 115-127. http:/doi.org/10.22034/SAPS.2021.45842.2677. (In Persian).