به زراعی کشاورزی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

داوران

عضویت و راهنمای پابلونز

دستورالعمل حذف نام داور از روی کامنت ها در برنامه Word

ارزیابی ارتباط رشد و عملکرد گندم رقم کوهدشت در شرایط دیم و آبی با پارامترهای جوی تحت تأثیر تاریخ کاشت و نوع تغذیه در شرایط اقلیمی خرم‌آباد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زراعت، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران.

2 عضو هیئت علمی گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

3 عضو هیئت علمی گروه مهندسی منابع طبیعی مرتع و آبخیزداری ، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

4 عضوهیئت علمی گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

10.22059/jci.2024.366674.2857

چکیده

هدف: شناخت روابط بین مقدار عملکرد محصول با پارامترهای اقلیمی و تغذیه‌ای به‌منظور پیش‌بینی تولید در گیاهان زراعی امری ضروری است. پژوهش حاضر با هدف توصیه کودی مناسب با توجه به شرایط جوی منطقه لرستان در دو سال 98-1397 و 99-1398 اجرا گردید.
روش پژوهش: مدل آماری کرت‌های خردشده- فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار بود. کرت اصلی شامل: نوع کاشت (کشت آبی - کشت دیم) و کرت فرعی شامل تاریخ کاشت (در سه سطح شامل :25 مهر (کاشت زودهنگام)، 15 آبان‌ماه (کاشت به هنگام) و پنج آذرماه (کاشت دیرهنگام) و نوع تغذیه (در دو سطح تغذیه شیمیایی با NPK براساس آزمون خاک و تغذیه تلفیقی کود شیمیایی+ NPK کود‌های بیولوژیک (نیتروکسین و فسفات بارور دو) بود.
یافته‌ها: صفاتی از قبیل تعداد سنبله در مترمربع و تعداد دانه در سنبله تحت تأثیر اثرات برهم‌کنش تاریخ کاشت× نوع کشت و تاریخ کاشت× نوع تغذیه قرار گرفتند. اثر دوگانه نوع کشت× نوع تغذیه تنها برای صفات عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت معنی‌دار شد. عملکرد دانه تحت تأثیر اثرات متقابل سه‌گانه تاریخ کاشت× نوع کاشت× نوع تغذیه قرار گرفت. بیش‌ترین میزان عملکرد دانه در شرایط نوع کشت آبی، تاریخ کاشت زودهنگام (کشت آبی) و تغذیه کامل شیمیایی مشاهده شد. این پژوهش نشان داد که با استفاده از تیمار شیمیایی (NPK 50 درصد آزمون خاک)+ (کود‌های زیستی) می‌توان تا حدودی مصرف کود شیمیایی را در زراعت آبی و دیم گندم رقم کوهدشت کاهش داد. هم‌چنین تاریخ‌های کاشت زودهنگام و به هنگام مصرف کود زیستی توانست خلأ تغذیه‌ای موردنیاز برای بهبود رشد و عملکرد را در شرایط کاهش مصرف کود‌های شیمیایی در گیاه گندم تأمین نماید.
نتیجه­گیری: نتایج رگرسیون گام به گام پارامترهای جوی نشان داد که بین عملکرد دانه و میزان GDD در سطح احتمال یک درصد رابطه رگرسیونی مثبت و معنی‌دار وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of the Relationship between the Growth and Yield of Kohdasht Wheat Variety under Dry and Irrigated Conditions with Atmospheric Parameters Under the Influence of Planting Date and Type of Nutrition in the Climatic Conditions of Khorramabad

نویسندگان [English]

  • Saeid Hemati 1
  • mashalah Daneshvar 2
  • Nasser Tahmasebipour 3
  • Omidali Akbarpour 4

1 PhD student of Plant Production and Genetics Engineering Department, Faculty of Agriculture, Lorestan University, Khorramabad, Iran

2 Assistant Professor, Department of Plant Production and Genetics Engineering, Faculty of Agriculture, Lorestan University, Khorramabad, Iran

3 Associate Professor, Department of Watershed Management Engineering, Lorestan University, Khorramabad, Iran

4 Assistant Professor, Department of Plant Production and Genetics Engineering, Faculty of Agriculture, Lorestan University, Khorramabad, Iran

چکیده [English]

Objective: It is necessary to delineate the relationship between crop yield and climatic and nutritional parameters in order to predict crop production. The current research was designed with the aim of suitable fertilizer recommendation and carried out according to the climatic conditions of the Lorestan area in two years, 2017-2018 and 2018-2019.
Methods: The statistical model used was split-factorial plots in the form of a randomized complete block design with 3 replications. The main plot included: the type of planting (irrigated – Non- irrigated) and the sub plot included the date of planting (in three levels, October 25 (early), November 15 (optimum) and December 5 (late) for two type of cultivation and the type of nutrition (at two levels of biofertilizers: Nitroxin and NPK based on the soil test and integrated fertilization of chemical fertilizer + chemical NPK with Phosphorus biofertilizers).
Results: Traits related to yield components, such as the number of spikes per square meter and the number of seeds per spike, were affected by the dual effects of planting date× type of cultivation and planting date × type of nutrition. The double effect of type of cultivation× type of nutrition was significant only for biological yield traits and the harvest index. The highest seed yield was observed under the conditions of irrigated cultivation, early planting date, and full chemical nutrition. This research demonstrated that employing a combination of NPK chemical treatment (at 50% of the soil test recommendation) and biofertilizers can effectively reduce the consumption of chemical fertilizers in both irrigated and rainfed agriculture for the Kohdasht variety of wheat. Additionally, implementing early planting dates alongside the use of biofertilizers can help address nutritional gaps, thereby enhancing growth and yield under conditions that involve a reduction in chemical fertilizer use for wheat crops.
Conclusion: The results of the stepwise regression of the atmospheric parameters showed that there is a positive and significant regression relationship between the grain yield and the amount of GDD.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nitroxin
  • peroxidase
  • planting time
  • potassium sulfate fertilizer
  • stepwise regression
مراجع
آزادی، صادق؛ سیادت، سیدعطااله؛ ناصری، رحیم؛ سلیمانی‌فرد، عباس و میرزایی، امیر (1392). کاربرد کودهای زیستی و شیمیایی نیتروژنه در ارقام گندم دوروم. اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی، 2(26)، 129-146.
بهلکه، گلدی محمد؛ بیابانی، عباس؛ صبوری، حسین و فلاحی، حسینعلی (1397). تعیین رقم و تاریخ کشت ایده‌ال گندم دیم (Triticom aestivum L.) منطقه گنبد کاووس با استفاده از تکنیک GGE بای‌پلات. نشریه تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی، ۸ (۲)، ۱۵-۳۱.
جعفرنژاد، احمد (1388). تعیین مناسب ترین تاریخ کاشت برای ارقام گندم نان (Triticum aestivum L.) دارای تیپ های رشد متفاوت در نیشابور، به زراعی نهال و بذر، 25(2)، 117-135.
جهانشاهی، هادی؛ عجم نوروزی، حسین؛ داداشی، محمدرضا؛ رضایی، محمدعلی و مصنعی، هدیه (1400). بررسی اثر کودهای شیمیایی و زیستی بر صفات زراعی و فیزیولوژیک گندم در شرایط محیطی نوکنده. مجله علمی فیزیولوژی گیاهان زراعی، ۱۳ (۵۲)، ۵۹-۷۷.
سیدی، سیدمحمد؛ خواجه حسینی، محمد؛ رضوانی مقدم، پرویز و شاهنده، حمید (1394). ارتباط حلالیت فسفر خاک و جذب نیتروژن و تأثیر آن بر شاخص برداشت فسفر سیاهدانه. علوم گیاهان زراعی ایران، 46 (1)، 25 – 36.
کوچکی، علیرضا؛ مختاری، ویدا؛ طاهرآبادی، شهربانو و کلانتری، سلما (1390). ارزیابی عملکرد، اجزای عملکرد و ویژگی های کیفی اسفرزه (Plantago ovata) و پسیلیوم (Plantago psyllium) در شرایط تنش رطوبتی. آب و خاک، 25(3)، 656-664.
منصوری، ایراندخت (1392). بررسی واکنش لاین امیدبخش N8119 گندم به کاربرد کود زیستی فسفات. به‌زراعی کشاورزی، 15(1)، 125-133.
ناظری، سیدمحمود؛ مجنون حسینی، ناصر؛ جلال کمالی، محمدرضا؛ مظاهری، داریوش و قنادها، محمدرضا (1382). تأثیر کاهش دمای کانوپی و مقدار نسبی آب برگ بر عملکرد ژنوتیپ‌های تریتیکاله هگزاپلوئید تحت شرایط محدودیت رطوبتی. پژوهش‌های زراعی ایران، 1(2)، 293-303.
Abumhadi, N., Todorovska, E., Assenov, B., Tsonev, S., Vulcheva, D., Vulchev, D., Atanasova, L., Savova, S., Atanassov, A., & Keith, W. (2012). Agricultural research in 21st century: Challenges facing the food security under the impacts of climate change. Bulgarian Journal of Agricultural Science, 18, 801-818.
Aebi, H. (1984). Catalase in vitro, Methods in enzymology. Elsevier, 121-126.
Allen RG, Pereira LS, Raes D, Smith M (1998). Crop evapotranspiration-Guidelines for computing crop water requirements-FAO Irrigation and drainage paper 56. Fao, Rome 300.
Álvarez-Fernández, A., García-Laviña, P., Fidalgo, C., Abadía, J., & Abadía, A. (2004). Foliar fertilization to control iron chlorosis in pear (Pyrus communis L.) trees. Plant and Soil, 263 (1), 5-15.
Alvarez, S., & Sanchez-Blanco, M. J. (2013). Changes in growth rate, root morphology and water useefficiency of potted Callistemon citrinus plants in response to different levels of water deficit. Scientia Horticulture, 156, 54-62.
Azadi, S., Siyadat, S., Naseri, R., Soleimani Fard, A., & Mirzaei, A. (2013). Effect of Integrated Application of Azotobacter chroococcum and Azospirillum brasilense and Nitrogen Chemical Fertilizers on Qualitative and Quantitative of Durum Wheat. Journal of Crop Ecophysiology, 7(2), 129-146. (In Persian).
 Bahalkeh, G.M., Biabani, A., Sabouri, H., & Fallahi, H.A. (2018). Determination of Best Varieties and Planting Date for Wheat Varieties (Triticom aestivum L.) in Gonbad Kavous Using GGE Biplot Method. Journal of Crop Production and Processing, 8, 15-31. (In Persian).
Buráňová, Š., Černý, J., Mitura, K., Lipińska, K., Kovářík, J., & Balík, J. (2016). Effect of organic and mineral fertilizers on yield parameters and quality of wheat grain. Scientia Agriculturae Bohemica, 47, 47-53.
Caliskan, S., Caliskan, M., Arslan, M., & Arioglu, H. (2008). Effects of sowing date and growth duration on growth and yield of groundnut in a Mediterranean-type environment in Turkey. Field Crops Research. 105, 131-140.
Ekin, Z. (2019). Integrated use of humic acid and plant growth promoting rhizobacteria to ensure higher potato productivity in sustainable agriculture. Sustainability, 11, 3417.
El-Sheshtawy, A., & Hager, M. (2015). The role of different bio-fertilizers and nitrogen rates in improveming yield and yield components of wheat. Journal of Plant Production, 6, 1991-2001.
Esitken, A., Ercisli, S., Karlidag, H., & Sahin, F. (2005). Potential use of plant growth promoting rhizobacteria (PGPR) in organic apricot production, Proceedings of the international scientific conference: Environmentally Friendly Fruit Growing, Polli, Estonia, 7-9 September,. Tartu University Press, pp. 90-97.
FAO. (2022). World Food and Agriculture Statistical Pocketbook. Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome.
Garg, D., Sareen, S., Dalal, S., Tiwari, R., & Singh, R. (2013). Grain filling duration and temperature pattern influence on the performance of wheat genotypes under late planting. Cereal Research Communications 41, 500-507.
Gul, S., Khan, M. H., Khanday, B. A., & Nabi, S. (2015). Effect of sowing methods and NPK levels on growth and yield of rainfed maize (Zea mays L.). Scientifica, 2015(1), 198575.
Ilahi, H., Hidayat, K., Adnan, M., Rehman, F., Tahir, R., Saeed, M.S., Shah, S.W.A., & Toor, M.D. (2020). Accentuating the impact of inorganic and organic fertilizers on agriculture crop production: A review. Indian Journal of Pure and Applied Biosciences, 9, 36-45.
Jat, L.K., Singh, S., Latare, A., Singh, R., & Patel, C. (2013). Effect of dates of sowing and fertilizer on growth and yield of wheat (Triticum aestivum) in an Inceptisol of Varanasi. Indian Journal of Agronomy, 58, 611-614.
Jafarnezhad, A. (2009). Determination of optimum sowing date for bread wheat (Triticum aestivum L.) cultivars with different flowering habits in Neishabour. Seed and Plant Production Journal, 25, 117-135. (In Persian).
Jahanshahi, H., Ajamnorozi, H., Dadashi, M., Rezaei, M.B., & Mosanaiey, H. (2022). Study of the chemicals and biological effects on crop and physiological characteristics of Triticum aestivum L in Nokandeh climatic. Crop Physiology Journal, 13, 59-77. (In Persian).
Karmakar, N., Chakravarty, A., Bandopadhyay, P.K., & Das, P.K. (2014). Response of fenugreek (Trigonella foenum-graecum L.) seedlings under moisture and heavy metal stress with special reference to antioxidant system. African Journal of Biotechnology, 13(3), 434-440.
Khan, M., Mobin, M., Abbas, Z., & Alamri, S. (2018). Fertilizers and their contaminants in soils, surface and groundwater. Encyclopedia of the Anthropocene, 5, 225-240.
Koocheki, A., Mokhtari, V., Taherabadi, Sh., & Kalantari, S. (2011). The effect of water stress on yield, yield components and quality characteristics of Plantago Ovata and Plantago Psyillium. Journal of Water and Soil, 25 (3), 565-664. (In Persian).
Kundan, R., Pant, G., Jadon, N., & Agrawal, P.K. (2015). Plant growth promoting rhizobacteria: mechanism and current prospective. Journal of Fertilizers and Pesticides, 6(2), 9.
Lamlom, S.F., Irshad, A., & Mosa, W.F. (2023). The biological and biochemical composition of wheat (Triticum aestivum) as affected by the bio and organic fertilizers. BMC Plant Biology, 23, 1-15.
Marin, D.-E. (2014). Evolution of supply and demand of wheat in Romania. Evolution, 14, 207-210.
Mansoori, I. (2013). Response of promising line N8119 of wheat to application of phosphate bio-fertilizer. Journal of Crops Improvement, 15, 125-133. (In Persian).
Me Carty, S., Chauhan, D., MeCarty, A., Tripathi, K., & Selvan, T. (2017). Effect of Azotobacter and phosphobacteria on yield of wheat (Triticum aestivum). Vegetos-An International Journal of Plant Research, 30(2),75-83.
Melnik, P., & Drebot, O. (2019). Production of winter wheat in the phases of solar activity cycle. Scientific Papers Series Management. Economic Engineering in Agriculture and Rural Development, 19(4), 179-189.
Mittler, R. (2002). Oxidative stress, antioxidants and stress tolerance. Trends in Plant Science. 7, 405-410.
Mohammadi, K., & Sohrabi, Y. (2012). Bacterial biofertilizers for sustainable crop production: a review. ARPN Journal of Agricultural and Biological Science, 7, 307-316.
Moosavi, S.G., Hemayati, S.S., Seghatoleslami, M.J., & Ansarinia, E. (2012). Effect of planting date and plant density on morphological traits, yield and water use efficiency of Plantago ovate. Medicinal Plants Research, 6, 1873-1878.
Nazeri, M., Majnoun Hosseini, M.N., Jalal Kamali, M.R., Mazaheri, D. & Ghannadha M. R. (2004). effects of canopy temperature depression and relative water content on the yield of hexaploid triticale genotypes under water limited conditions. Iranian Journal of Field Crops Research, 1(2), 293-303. (In Persian).
Olsen, S. R., & Sommers, L. E. (1982). Phosphorus. In A. L., Miller, R. H., Keeney, D. R. (Eds.), Methods of Soil Analysis: Part 2 Chemical and Microbiological Properties. American Society of Agronomy, Madison, pp 403-430.
Poutanen, K.S., Kårlund, A.O., Gómez-Gallego, C., Johansson, D.P., Scheers, N.M., Marklinder, I.M., Eriksen, A.K., Silventoinen, P.C., Nordlund, E., & Sozer, N. (2022). Grains–a major source of sustainable protein for health. Nutrition Reviews, 80, 1648-1663.
Sairam, R.K., Rao, K.V., & Srivastava, G. (2002). Differential response of wheat genotypes to long term salinity stress in relation to oxidative stress, antioxidant activity and osmolyte concentration. Plant Science, 163, 1037-1046.
Seyyedi, S., Khajeh-Hosseini, M., Rezvani Moghaddam, P., & Shahandeh, H. (2015). Relation between the increasing soluble phosphorus and nitrogen uptake and its effects on phosphorus harvest index of black seed. Iranian Journal of Field Crop Science, 46 (1), 25-36. (In Persian).
Shata, S., Mahmoud, A., & Siam, S. (2007). Improving calcareous soil productivity by integrated effect of intercropping and fertilizer. Research Journal of Agriculture and Biological Sciences, 3, 733-739.
Simova-Stoilova, L., Demirevska, K., Petrova, T., Tsenov, N., & Feller, U. (2008). Antioxidative protection in wheat varieties under severe recoverable drought at seedling stage. Plant, Soil and Environment, 54, 529-536.
Singh, J., & Thakur, J.K. (2018). Photosynthesis and abiotic stress in plants. In: Biotic and abiotic stress tolerance in plants. Springer, 27-46.
Soare, E., & Churciu, I.-A. (2020). Research on the wheat market in the South-Muntenia Region, Romania. Management, Economic Engineering In Agriculture And Rural Development, 20, 453-458.
Subedi, K. D., Ma, B. L., & Xue, A. G. (2007). Planting date and nitrogen effects on grain yield and protein  content of spring wheat. Crop Science, 47, 36-44.
Tudor, V.C., Stoicea, P., Chiurciu, I.-A., Soare, E., Iorga, A.M., Dinu, T.A., David, L., Micu, M.M., Smedescu, D.I., & Dumitru, E.A. (2023). The Use of Fertilizers and Pesticides in Wheat Production in the Main European Countries. Sustainability, 15, 3038.
Wu, S.C., Cao, Z., Li, Z., Cheung, K., & Wong, M.H. (2005). Effects of biofertilizer containing N-fixer, P and K solubilizers and AM fungi on maize growth: a greenhouse trial. Geoderma, 125, 155-166.
 
به زراعی کشاورزی
دوره 26، شماره 4
دی 1403
صفحه 747-768
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار