حمزه خانجانی افشار؛ مجتبی جعفرزاده کنارسری؛ مهرداد چائی چی؛ امین فرنیا
چکیده
به منظور بررسی تاثیر کاربرد روی و پتاسیم بر برخی صفات مورفولوژیکی و عملکرد گندم (Triticum aestivum L.) تحت تنش خشکی، آزمایشی به صورت اسپلیت-فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی (RCBD) با سه تکرار طی دو سال 97 و 98 در مرکز تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و منابع طبیعی همدان اجرا گردید. عامل کرت اصلی شامل سطوح آبیاری (نرمال و تنش رطوبتی) و عامل کرت ...
بیشتر
به منظور بررسی تاثیر کاربرد روی و پتاسیم بر برخی صفات مورفولوژیکی و عملکرد گندم (Triticum aestivum L.) تحت تنش خشکی، آزمایشی به صورت اسپلیت-فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی (RCBD) با سه تکرار طی دو سال 97 و 98 در مرکز تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و منابع طبیعی همدان اجرا گردید. عامل کرت اصلی شامل سطوح آبیاری (نرمال و تنش رطوبتی) و عامل کرت فرعی شامل دو فاکتور محلولپاشی کودهای پتاس و روی بود. کود پتاس از منبع K2O (40 درصد) با احتساب 2 لیتر در هکتار در سه سطح 1) عدم مصرف، 2) محلولپاشی در ابتدای مرحله آبستنی، 3) محلول پاشی برگی بعد از گرده افشانی و کود روی محلول در آب (10 درصد) با احتساب 4 لیتر در هکتار در سه سطح 1) عدم مصرف، 2) محلول پاشی در ابتدای مرحله آبستنی، 3) محلولپاشی بعد از گرده‌افشانی استفاده گردید. نتایج تجزیه واریانس بیانگر وجود تفاوت معنیدار بین تیمارها در تمام صفات مورد بررسی بود. تفاوت معنیداری (p < 0.01) در تمامی صفات مورد ارزیابی تحت شرایط تنش و بدون تنش مشاهده گردید. مصرف توأم کود پتاسیم و روی در ابتدای مرحله آبستنی در مقایسه با شاهد، عملکرد دانه (5/4 درصد) و محتوای نسبی آب برگ (8/5 درصد) را در شرایط تنش افزایش داد.
اشکان جلیلیان؛ قربان خدابین؛ مژده سادات خیاط مقدم؛ احسان زندی اصفهان؛ فاطمه امینی؛ نیما شهبازی؛ محمد زرگران
چکیده
کاربرد مهارکننده نیتریفیکاسیون نیتراپایرین به جهت حفظ و نگهداری طولانی‌مدت کود اوره در خاک و جلوگیری از آبشویی آن حیاتی است. از این رو این مطالعه باهدف بررسی عملکرد و خصوصیات فیزیولوژیک ارقام گندم در شرایط کاربرد سطوح مختلف کودی و خاکورزی اجرا شد. این پژوهش به‌صورت کرت خردشده فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار ...
بیشتر
کاربرد مهارکننده نیتریفیکاسیون نیتراپایرین به جهت حفظ و نگهداری طولانی‌مدت کود اوره در خاک و جلوگیری از آبشویی آن حیاتی است. از این رو این مطالعه باهدف بررسی عملکرد و خصوصیات فیزیولوژیک ارقام گندم در شرایط کاربرد سطوح مختلف کودی و خاکورزی اجرا شد. این پژوهش به‌صورت کرت خردشده فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در منطقه کرج طی دو سال زراعی (از 1398 تا 1400) اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل دو سطح خاکورزی (بیخاکورزی و خاکورزی مرسوم) در کرت اصلی و سه سطح کودی (اوره، ترکیب نیتراپایرین + اوره و شاهد (کرت اصلی) و دو رقم (رخشان و پیشگام) در کرت فرعی بود. نتایج تجزیه مرکب نشان داد بالاترین عملکرد دانه گندم در رقم رخشان با 8331 کیلوگرم در هکتار و سطح کودی اوره+نیتراپایرین در بی خاکورزی به دست آمد که نسبت به کاربرد اوره 15/6 درصد برتری داشت. همچنین در هر دو سیستم خاکورزی بیشترین میزان شاخص سطح برگ و شاخص بهره‌وری نیتروژن نیز در همین تیمار به دست آمد به‌طوری‌که در مقایسه با تیمار کاربرد اوره به‌ترتیب 1/6، 7/2 درصد در بیخاکورزی و 8/0 و 3/1 درصد در خاکورزی مرسوم بیشتر بود. به‌طورکلی می‌توان گفت کاربرد نیتراپایرین باعث بهبود عملکرد گندم در هر دو سطح خاکورزی شد. کاربرد نیتراپایرین علاوه بر بهبود عملکرد گیاه میتواند در کاهش مخاطرات زیست‌محیطی ناشی از مصرف کودهای شیمیایی همچون اوره نیز مؤثر باشد.
مهدی جودی
چکیده
هدف تحقیق حاضر بدست آوردن نسبت طول دوره بعد از گرده‌افشانی به قبل از گرده‌افشانی و نحوه ارتباط آن با عملکرد دانه در گندم بود. تعداد 81 رقم گندم در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان تحت شرایط فاریاب در سال زراعی 90-1389 مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد مقدار درجه روز رشد کاشت- گرده‌افشانی بین 1584-1287، کاشت- رسیدگی فیزیولوژیک ...
بیشتر
هدف تحقیق حاضر بدست آوردن نسبت طول دوره بعد از گرده‌افشانی به قبل از گرده‌افشانی و نحوه ارتباط آن با عملکرد دانه در گندم بود. تعداد 81 رقم گندم در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان تحت شرایط فاریاب در سال زراعی 90-1389 مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد مقدار درجه روز رشد کاشت- گرده‌افشانی بین 1584-1287، کاشت- رسیدگی فیزیولوژیک بین 2265-2076 و گرده‌افشانی تا رسیدگی فیزیولوژیک بین 847-644 درجه سانتیگراد متغیر بود. میانگین ارقام نشان داد از کل درجه روز رشد تجمع یافته، 65 درصد در فاصله کاشت تا گرده افشانی و 35 درصد در فاصله گرده افشانی تا رسیدگی تجمع یافته است. به عبارتی دیگر نسبت طول دوره بعد به قبل از گرده‌افشانی 54/0 بود. زمانی که ارقام گندم بصورت جداگانه بررسی گردید، مشخص شد که نسبت طول دوره بعد به قبل از گرده‌افشانی بین 43/0 تا 63/0 متغیر می‌باشد. اثر زمان گرده‌افشانی در تغییرات نسبت مذکور به مراتب بیشتر از اثر زمان رسیدگی فیزیولوژیک بود. بررسی رگرسیونی بین نسبت طول دوره بعد به قبل از گرده‌افشانی و عملکرد دانه نشان داد که ارتباط دو صفت مذکور به صورت تابع درجه دوم می‌باشد. بطوریکه افزایش نسبت طول دوره بعد به قبل از گرده‌افشانی تا 57/0 باعث افزایش عملکرد دانه شد. در نسبتهای بین 61/0-57/0 عملکرد دانه ثابت و در نسبتهای بالاتر از 61/0، عملکرد دانه کاهش یافت. این امر نشان می‌دهد که باید یک تعادلی بین طول دوره بعد و قبل از گرده‌افشانی در گندم وجود داشته باشد تا حداکثر عملکرد دانه حاصل شود.
مسلم حیدری؛ مهرداد چائی چی
چکیده
جوانهزنی یکی از مهمترین، حساسترین و اصلیترین مراحل فنولوژیکی در چرخه زندگی گیاه و یک فرایند کلیدی در سبزشدن گیاهچه است. به این منظور مطالعهای با هدف تأثیر پرایمینگ بذر بر شاخصهای مختلف سبزشدن در ارقام مختلف گندم (Triticum aestivum) به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی ...
بیشتر
جوانهزنی یکی از مهمترین، حساسترین و اصلیترین مراحل فنولوژیکی در چرخه زندگی گیاه و یک فرایند کلیدی در سبزشدن گیاهچه است. به این منظور مطالعهای با هدف تأثیر پرایمینگ بذر بر شاخصهای مختلف سبزشدن در ارقام مختلف گندم (Triticum aestivum) به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان در سال 1401 اجرا شد. تیمارها شامل پیشتیمار بذر با کودهای 1- کود مایع ویژه بذر مال بیوزر، 2- سیفول آمینوزینک، 3- سبزینه، 4- کود بذرمال رویش 5- اکوبوستر و 6- شاهد (عدم کاربرد کود) و ارقام مختلف گندم آبی (پیشگام، زرینه و حیدری) و دیم (صدرا، هشترود و باران) بود. نتایج نشان داد که پیشتیمار بذرها باعث افزایش طول کلئوپتیل، طول ریشه و ساقه، وزن ریشه و ساقه، درصد و سرعت سبزشدن، شاخص بنیه، فعالیت آنزیمهای کاتالاز و پراکسیداز در گیاهچههای گندم در مقایسه با شاهد گردید. بیشترین فعالیت آنزیم کاتالاز (Unit/ml 129/0) و پراکسیداز (Unit/ml 58/88) در گیاهچههای حاصل از بذرهای پیشتیمار شده با سیفول آمینوزینک به‌دست آمد که به‌ترتیب 8/65 و 32 درصد بیشتر از گیاهچههای حاصل از بذرهای شاهد بود. با توجه به این‌که پیشتیمار بذر روشی ساده و مقرون به صرفه بوده و درعین سادگی و عدم نیاز به دانش فنی پیچیده، به‌آسانی میتواند توسط کشاورزان اجرا گردد، بنابراین این روش جهت بهبود سبزشدن، رشد گیاهچه و افزایش کیفیت و قدرت بذرهای گندم توصیه میشود.
حمزه خانجانی افشار؛ مهرداد چائی چی؛ مجتبی جعفرزاده کنارسری؛ امین فرنیا
چکیده
به‌منظور ارزیابی تأثیر محلولپاشی پتاسیم و روی در مرحله گرده‌افشانی بر ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیک در شرایط تنش رطوبتی در گیاه گندم، آزمایشی به‌صورت اسپلیت- فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی (RCBD) با سه تکرار طی دو سال 97 و 98 در مرکز تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و منابع طبیعی همدان اجرا شد. عامل کرت اصلی شامل سطوح آبیاری ...
بیشتر
به‌منظور ارزیابی تأثیر محلولپاشی پتاسیم و روی در مرحله گرده‌افشانی بر ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیک در شرایط تنش رطوبتی در گیاه گندم، آزمایشی به‌صورت اسپلیت- فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی (RCBD) با سه تکرار طی دو سال 97 و 98 در مرکز تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و منابع طبیعی همدان اجرا شد. عامل کرت اصلی شامل سطوح آبیاری (نرمال و تنش رطوبتی) و عامل کرت فرعی شامل دو فاکتور محلولپاشی کودهای پتاس و روی بود. محلولپاشی کودها با استفاده از سمپاش دستی با درنظرگرفتن حجم دو لیتر آب برای هر کرت انجام پذیرفت. کود پتاس از منبع K2O (40 درصد) با احتساب 2 لیتر در هکتار در سه سطح 1- عدم مصرف، 2- محلولپاشی در ابتدای مرحله آبستنی، 3- محلولپاشی برگی بعد از گرده‌افشانی و کود روی محلول در آب (10 درصد) با احتساب 4 لیتر در هکتار در سه سطح 1- عدم مصرف، 2- محلولپاشی در ابتدای مرحله آبستنی، 3- محلولپاشی بعد از گرده‌افشانی استفاده شد. نتایج تجزیه واریانس بیانگر وجود تفاوت معنیدار در سطح احتمال یک درصد بین تیمارها در تمام صفات موردبررسی بود. تفاوت معنیداری (01/0P<) در تمامی صفات موردارزیابی تحت شر ایط تنش و بدون تنش مشاهده شد. مصرف هم‌زمان کود پتاسیم (K) و روی (Zn) در ابتدای مرحله آبستنی در مقایسه با شاهد، وزن هزاردانه (25 درصد)، وزن کل (29 درصد) و شاخص برداشت (21 درصد) را در شرایط تنش افزایش داد. بنابراین با توجه به نتایج بهدستآمده، استفاده از کود پتاسیم و روی به‌صورت محلولپاشی در ابتدای مرحله آبستنی سبب کاهش اثرات مضر تنش بر گیاه و همچنین افزایش عملکرد و ویژگی‌های مورفولوژیکی گندم میشود.
مهدی جودی؛ شهرام مهری
چکیده
هدف از پژوهش حاضر مطالعه تسهیم ماده خشک به اندامهای هوایی در زمان گرده‌افشانی، دو هفته بعد از گرده‌افشانی و رسیدگی فیزیولوژیک در ارقام مختلف گندم و ارتباط احتمالی آن با عملکرد دانه بود. تعداد 18 رقم گندم آبی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان طی سال زراعی 94-1393 موردبررسی ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر مطالعه تسهیم ماده خشک به اندامهای هوایی در زمان گرده‌افشانی، دو هفته بعد از گرده‌افشانی و رسیدگی فیزیولوژیک در ارقام مختلف گندم و ارتباط احتمالی آن با عملکرد دانه بود. تعداد 18 رقم گندم آبی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان طی سال زراعی 94-1393 موردبررسی قرار گرفتند. در زمان گرده‌افشانی، مقدار تجمع ماده خشک در کل گیاه از 95/1 گرم در رقم سومای3 تا 33/3 گرم در رقم الوند متغیر بود. در این زمان ارقام مختلف نسبتهای مختلفی از ماده خشک را به ساقه (از 31 تا 41 درصد)، برگ (از 37 تا 50 درصد) و سنبله (از 16 تا 27 درصد) اختصاص دادند. در فاصله گرده‌افشانی تا دو هفته بعد از آن، وزن خشک ساقه و سنبله در همه ارقام افزایش اما وزن برگ عموماً ثابت ماند. بیشترین افزایش در وزن ساقه و سنبله مربوط به شیرودی (52/1 گرم) و کمترین آن مربوط به سرداری (52/0 گرم) بود. در فاصله دو هفته بعد از گرده‌افشانی تا رسیدگی فیزیولوژیک، سنبله مخزن غالب بود، اما اما تفاوت ارقام از نظر صدور مواد فتوسنتزی به سنبله و استفاده از ذخایر ساقه (انتقال دوباره) باعث تغییر دوباره الگوی تسهیم مواد فتوسنتزی در بین ارقام گندم شد. ارتباط مشخصی بین ارتفاع ارقام و وزن سنبله در زمان گرده‌افشانی مشاهده نشد، اما اما ارقام با ارتفاع کوتاه عموماً در رسیدگی فیزیولوژیک دارای وزن و درصد سنبله بالا بودند. این نتایج نشان می‌دهد الگوی تسهیم مواد فتوسنتزی بسته به مرحله نموی گیاه و رقم مورداستفاده تغییر مییابد. بنابراین الگوی تسهیم مواد فتوسنتزی یک رقم در طی یک مرحله نموی ضرورتاً نمیتواند در مرحله نموی دیگر نیز دیده شود. در پایان فصل رشد، ارقام کراس البرز و پیشتاز، از نظر تسهیم ماده خشک و عملکرد دانه برتر بودند. تجزیه همبستگی نشان داد وزن برگها در زمان گرده‌افشانی، وزن ساقه در دو هفته بعد از گرده‌افشانی و مقدار تسهیم مواد فتوسنتزی به دانه‌ها، ارتباط مثبت و معنیداری با عملکرد دانه داشتند. بنابراین، صفات ذکر شده میتوانند در برنامههای مرتبط با افزایش عملکرد گندم، موردتوجه پژوهش‌گران قرار گیرند.
حمیدرضا چقازردی؛ محمدرضا جهانسوز؛ علی احمدی؛ منوچهر گرجی
چکیده
به منظور مطالعه روشهای بیخاکورزی، خاکورزی کاهشی و خاکورزی متداول بر برخی ویژگی‌های فیزیکی خاک، عملکرد و برخی صفات گندم و نخود، آزمایشاتی در طول دو سال در منطقه سرپل‌ذهاب استان کرمانشاه اجرا گردید. نتایج تجزیه مرکب داده‌ها نشان داد که روشهای مختلف خاکورزی تأثیر معنیداری (01/0≥P) بر عملکرد دانه، رطوبت حجمی خاک، ...
بیشتر
به منظور مطالعه روشهای بیخاکورزی، خاکورزی کاهشی و خاکورزی متداول بر برخی ویژگی‌های فیزیکی خاک، عملکرد و برخی صفات گندم و نخود، آزمایشاتی در طول دو سال در منطقه سرپل‌ذهاب استان کرمانشاه اجرا گردید. نتایج تجزیه مرکب داده‌ها نشان داد که روشهای مختلف خاکورزی تأثیر معنیداری (01/0≥P) بر عملکرد دانه، رطوبت حجمی خاک، وزن مخصوص ظاهری خاک، ماده آلی خاک، ارزش اقتصادی و صفات موفولوژیکی گندم و نخود داشتند. در سال اول، عملکرد دانه گندم در خاکورزی کاهشی حدود 8 درصد نسبت به روش بیخاکورزی و 10 درصد نسبت به روش خاکورزی متداول بیشتر بود، درحالی‌که در سال دوم ، عملکرد دانه گندم در خاکورزی کاهشی حدود 2 درصد نسبت به روش بیخاکورزی و 14 درصد نسبت به روش خاکورزی متداول بیشتر بود. همچنین، عملکرد دانه نخود در خاکورزی کاهشی به ترتیب حدود 56 و 8 درصد نسبت به روشهای بیخاکورزی و خاکورزی متداول در سال اول بهتر بوده و در سال دوم، این روش خاکورزی به ترتیب حدود 51 و 20 درصد نسبت به روشهای بیخاکورزی و خاکورزی متداول بهتر بود. به‌طورکلی، نتایج نشان داد روش خاکورزی کاهشی مطلوب بوده و استفاده از آن به جای روش خاکورزی متداول به کشاورزان دیم‌زارهای سرپل ذهاب استان کرمانشاه پیشنهاد می‌گردد.
امید یونسی؛ علی مرادی
چکیده
تحقیق حاضر با هدف ارزیابی نقش قارچ میکوریزایی بر فعالیت آنتیاکسیدانی گندم تحت تنش شوری، در گلخانه دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، در سال 1390 انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی عبارت از سه سطح تنش شوری شامل شاهد (بدون تنش)، 60 و 120 میلیمولار نمک کلرید ...
بیشتر
تحقیق حاضر با هدف ارزیابی نقش قارچ میکوریزایی بر فعالیت آنتیاکسیدانی گندم تحت تنش شوری، در گلخانه دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، در سال 1390 انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی عبارت از سه سطح تنش شوری شامل شاهد (بدون تنش)، 60 و 120 میلیمولار نمک کلرید سدیم و دو سطح تلقیح میکوریزایی (تلقیح و عدم تلقیح قارچ میکوریزاییGlomusmosseae) بود. صفات مورد ارزیابی شامل طول ریشه و اندام هوایی، وزن خشک ریشه و اندام هوایی، درصد کلونیزاسیون ریشه و فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدان سوپراکسیددیسمیوتاز، کاتالاز و گایاکول پراکسیداز بود. نتایج حاصل نشاندهنده اثرات بازدارنده تنش شوری بر رشد گیاه گندم بود، به نحوی که با افزایش شدت تنش شوری طول و وزن خشک اندام هوایی و ریشه به میزان قابل ملاحظهای کاهش یافت. بهکارگیری تیمار میکوریزایی موجب بهبود رشد اندام هوایی و ریشه بوتههای گندم در شرایط تنش گردید. همچنین، تنش شوری موجب کاهش درصد کلونیزاسیون ریشه و افزایش فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدان مورد ارزیابی گردید. اعمال تیمار میکوریزایی نقش مؤثری در ارتقاء رشد و فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدان گندم به ویژه در شرایط تنش شوری داشت. هرچند اثر متقابل شوری و میکوریزا برای آنزیمهای کاتالاز و سوپراکسیددیسمیوتاز در ریشه و برای آنزیم گایاکول پراکسیداز در اندام هوایی و ریشه معنیدار نبود.
حسین رضوانی؛ جعفر اصغری؛ سید محمدرضا احتشامی؛ بهنام کامکار
چکیده
به‌منظور تعیین آستانۀ خسارت اقتصادی چهار رقم گندم در تراکمهای مختلف خردل وحشی، آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایة بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار و در دو سال زراعی (90-1389 و 91-1390) در مزرعة تحقیقاتی ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل ...
بیشتر
به‌منظور تعیین آستانۀ خسارت اقتصادی چهار رقم گندم در تراکمهای مختلف خردل وحشی، آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایة بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار و در دو سال زراعی (90-1389 و 91-1390) در مزرعة تحقیقاتی ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل ارقام گندم (‘آرتا’، ‘تجن’، ‘مغان’ و ‘مروارید’) و تراکم خردل وحشی (صفر، 4، 8، 16 و 32 بوته در متر مربع) بود. برای توصیف کاهش عملکرد ناشی از رقابت خردل وحشی از معادلة هذلولی کازنس استفاده شد. حداکثر تلفات عملکرد مربوط به تراکمهای بالای خردل وحشی بود و در بین ارقام، رقم ‘آرتا’ بیشترین و رقم ‘مروارید’ کمترین تلفات عملکرد را داشتند. شاخصهای رقابتی محاسبه‌شده نشان داد که رقم ‘مروارید’ در شرایط رقابت با خردل وحشی، توانایی زیادی در جلوگیری از کاهش عملکرد خود داشت (تحمل زیاد) و از طرف دیگر، وزن خشک و مقدار بذر علف هرز را نیز تا حد زیادی کاهش داد. با استفاده از مدل بسط‌داد‌‌ه‌شدة هذلولی کازنس و فرمول ادونوان، آستانۀ خسارت اقتصادی در دو سال زراعی برای ارقام گندم تراکمهای 11/4، 68/3، 33/2 و 11/2 بوته در متر مربع به‌ترتیب در ارقام ‘مروارید’، ‘مغان’، ‘تجن’ و ‘آرتا’ در شرایط آب‌وهوایی گرگان تعیین شد.
داود افیونی؛ امیر هوشنگ جلالی؛ رضا خاکپور؛ لیلی صفایی؛ توحید نجفی میرک؛ غلام علی اکبری
چکیده
به‌منظور ارزیابی تأثیر تاریخ‌های کاشت مختلف بر عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپهای گندم با عادت‌های گلدهی زمستانه، بینابین و بهاره، پژوهشی دوساله (1386-88) با استفاده از آزمایش کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی کبوترآباد اصفهان اجرا شد. سه تاریخ کاشت 20 مهر، و 10 و 30 آبان، عامل اصلی؛ ...
بیشتر
به‌منظور ارزیابی تأثیر تاریخ‌های کاشت مختلف بر عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپهای گندم با عادت‌های گلدهی زمستانه، بینابین و بهاره، پژوهشی دوساله (1386-88) با استفاده از آزمایش کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی کبوترآباد اصفهان اجرا شد. سه تاریخ کاشت 20 مهر، و 10 و 30 آبان، عامل اصلی؛ و 15 ژنوتیپ گندم، عامل فرعی را تشکیل دادند. میانگین عملکرد دانه در تاریخ‌های کاشت اول تا سوم به‌ترتیب 8495، 9156 و 6749 کیلوگرم در هکتار بود. در هر سه تاریخ کاشت، بیشترین و کمترین میانگین عملکرد دانه به‌ترتیب به گروه‌های بهاره و زمستانه تعلق داشت و صرف‌نظر از تاریخ کاشت، گروه ژنوتیپهای زمستانه، بینابین و بهاره، به‌ترتیب میانگین عملکرد 7519، 8267 و 8614 کیلوگرم در هکتار داشتند. در تاریخ کاشت 10 آبان، پنج ژنوتیپ بهارۀ M-81-13، بهار، پیشتاز، کویر و مرودشت، و رقم بینابین الوند به‌ترتیب با عملکرد دانۀ 10433، 10146، 10040، 9843، 9822 و 9813 کیلوگرم در هکتار برتر از ژنوتیپهای دیگر بودند و برای کشت در مناطق معتدل استان می‌توان آنها را توصیه کرد. کاهش تعداد سنبلۀ بارور و وزن هزاردانه، مهمترین اجزای عملکرد در واکنش به تأخیر کاشت بودند. براساس نتایج بهدستآمده، 10 آبان تاریخ کاشت بهینه در منطقه توصیه میشود.
مهدی عبداللهی؛ فرید شکاری
چکیده
به منظور بررسی اثر پرایمینگ بذر با سالیسیلیک اسید بر خصوصیات کیفی و ارزش نانوایی گندم، رقم الوند، با تاریخ کاشت متفاوت آزمایشی با طرح فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی اجرا شد. عوامل مورد بررسی شامل پرایم بذر با سطوح مختلف سالیسیلیک اسید شامل سطوح شاهد (بذر پرایم‌نشده)، 400، 800، 1200، 1600، 2000 و 2400 میکرومولار و دو تاریخ کاشت اول آبان ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر پرایمینگ بذر با سالیسیلیک اسید بر خصوصیات کیفی و ارزش نانوایی گندم، رقم الوند، با تاریخ کاشت متفاوت آزمایشی با طرح فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی اجرا شد. عوامل مورد بررسی شامل پرایم بذر با سطوح مختلف سالیسیلیک اسید شامل سطوح شاهد (بذر پرایم‌نشده)، 400، 800، 1200، 1600، 2000 و 2400 میکرومولار و دو تاریخ کاشت اول آبان و اول آذر، سال زراعی 89ـ1388، بود که در مزرعة تحقیقاتی دانشگاه زنجان اجرا شد. نتایج نشان داد که پرایمینگ موجب کاهش جزئی، کمتر از 1 درصد، درصد پروتئین نسبت به تیمار شاهد در هر دو تاریخ کاشت شد که احتمالا به دلیل اثر مثبت پرایمینگ بر عملکرد دانه و تجمع بیشتر نشاسته در دانههاست تا افزایش مقدار پروتئین دانه. در مقابل پرایمینگ باعث افزایش عدد زلنی و افزایش حجم نان حاصله شد. میزان گلوتن تر، شاخص گلوتن و عملکرد دانه بر اثر پرایمینگ افزایش پیدا کرد؛ ولی این افزایش در تاریخ کاشت دوم بیشتر از تاریخ کاشت اول بود. علاوه بر این، سطوح بالاتر سالیسیلیک اسید موجب افزایش بیشتر در این صفات شد.
محمد رضا مرادی تلاوت؛ عطااله سیادت
چکیده
به منظور بررسی واکنش رشد و رقابت گندم و خردل وحشی به سطوح نیتروژن، آزمایشی در سال زراعی 89-1388، در دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان در سی و شش کیلومتری شمال اهواز اجرا شد. گندم و خردل وحشی در یک آزمایش گلدانی با ترکیب‌های گندم خالص، خردل وحشی خالص و مخلوط گندم و خردل وحشی تحت سطوح مختلف نیتروژن شامل صفر، شصت، یکصد و بیست و یکصد ...
بیشتر
به منظور بررسی واکنش رشد و رقابت گندم و خردل وحشی به سطوح نیتروژن، آزمایشی در سال زراعی 89-1388، در دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان در سی و شش کیلومتری شمال اهواز اجرا شد. گندم و خردل وحشی در یک آزمایش گلدانی با ترکیب‌های گندم خالص، خردل وحشی خالص و مخلوط گندم و خردل وحشی تحت سطوح مختلف نیتروژن شامل صفر، شصت، یکصد و بیست و یکصد و هشتاد کیلوگرم در هکتار قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد که عملکرد دانه، مادة خشک و تعداد سنبلة گندم در شرایط بدون رقابت، با افزایش سطوح نیتروژن، به‌طور معنیداری افزایش یافتند. در حالی که، صفات یادشدة گندم در هنگام رقابت با خردل وحشی در سطوح بالای نیتروژن کاهش معنیداری نشان دادند. درصد پروتئین کل بوته و دانة گندم، با افزایش نیتروژن تا سطح یکصد و بیست کیلوگرم افزایش یافت و پس از آن، تا سطح یکصد و هشتاد کیلوگرم نیتروژن در هکتار، ثابت ماند. در حالی که، این صفات در شرایط رقابت با خردل وحشی با مصرف یکصد و بیست تا یکصد وهشتاد کیلوگرم نیتروژن در هکتار، نه تنها افزایش نیافت، بلکه به‌طور معنیداری کاهش یافت. بیشترین بازیافت ظاهری نیتروژن با گندم به ترتیب در شرایط بدون علف‌هرز و مصرف یکصد و بیست کیلوگرم نیتروژن در هکتار و کمترین آن در حضور خردل وحشی و یکصد و هشتاد کیلوگرم نیتروژن در هکتار مشاهده شد. همچنین، نتایج نشان داد که بیشتر صفات اندازه‌گیری‌شدة خردل وحشی در سطوح بالای نیتروژن بر‌خلاف گندم، تفاوت چندانی در شرایط رقابت و بدون رقابت نداشتند.
عزت‌اله اسفندیاری؛ عادل جوادی؛ مجید شکرپور
چکیده
برای ارزیابی صفات بیوشیمیایی و فیزیولوژیک ارقام گندم در پاسخ به تنش شوری در مرحلة گیاهچه ای و در شرایط کنترل شده، شش رقم گندم در قالب اسپلیت پلات بر پایة طرح کاملاً تصادفی در اتاقک رشد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکدة کشاورزی دانشگاه مراغه کشت شد . پس از رسیدن گیاهچه ها به مرحلة سه تا چهار برگی، تنش شوری 200 میلی مولار با اضافه کردن کلرید ...
بیشتر
برای ارزیابی صفات بیوشیمیایی و فیزیولوژیک ارقام گندم در پاسخ به تنش شوری در مرحلة گیاهچه ای و در شرایط کنترل شده، شش رقم گندم در قالب اسپلیت پلات بر پایة طرح کاملاً تصادفی در اتاقک رشد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکدة کشاورزی دانشگاه مراغه کشت شد . پس از رسیدن گیاهچه ها به مرحلة سه تا چهار برگی، تنش شوری 200 میلی مولار با اضافه کردن کلرید سدیم به محلول غذایی به مدت 14 روز اجرا شد . سپس، فعالیت تعدادی از آنزیم های آنتی اکسیدان، شاخص های تنش اکسیداتیو و برخی از صفات فیزیولوژیک از جمله وزن خشک کل بوته، شاخص پایداری غشا، فعالیت آنزیم های جمع آوری کننده پراکسید هیدروژن و میزان سدیم و پتاسیم موجود در بافت های مختلف گیاهچه ها ارزیابی شدند . نتایج نشان داد که میزان پراکسیداسیون لیپیدی در تمامی ارقام به جز آگوستا به طور معنی داری در مقایسه با شاهد افزایش یافت . شوری سبب کاهش شاخص پایداری غشا در ارقام کوهدشت، MV شد، اما میزان این شاخص در بقیة ارقام بر اثر شوری تغییر معن ی داری نداشت. در ارقام کوهدشت، پیشتاز و 17 MV پیشتاز و 17 فعالیت آنزیم های آسکوربات پراکسیداز و کاتالاز در شرایط تنش شوری نسبت به شاهد کاهش معن ی داری نشان داد؛ اما در رقم ایزنگران بر اثر شوری فعالیت آسکوربات پراکسیداز افزایش و فعالیت کاتالاز کاهش یافت . فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز فقط در رقم آگوستا بر اثر شوری افت کرد. فعالیت آنزیم گلوتاتیون اس ترانسفراز فقط در رقم گاسکوژن افزایش و در ارقام کوهدشت و پیشتاز کاهش معنی داری داشت . همچنین، نتایج نشان داد که به رغم افزایش جذب سدیم توسط ریشه تمامی ارقام، تنها ارقام آگوستا و ایزنگران توانایی کنترل انتقال سدیم به طوقه و برگ را دارند . در بین ارقام مورد مطالعه شوریفقط وزن خشک کل تک بوتة رقم کوهدشت را به طور معنی داری کاهش داد . بنابراین، می توان اظهار داشت که هرچند سدیم عنصری سم ی برای متابولیسم سلول به ویژه سلول های برگ است، در صورتی که فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان در برگ افزایش یابد و سلول برگ بتواند ذخیره سازی سدیم در نواحی به جز سیتوسول را انجام دهد، حتی اگر رقم گندم مورد مطالعه نتواند از انتقال سدیم به برگ ها ممانعت کند، می تواند از سمیت این عنصر بکاهد.