زهرا احمدآبادی؛ مهدی قاجار سپانلو؛ محمد علی بهمنیار
دوره 13، شماره 2 ، اسفند 1390، صفحه 1-12
چکیده
به منظور مطالعه اثر کاربرد کود آلی ورمی کمپوست بر میزان غلظت عناصر کم مصرف خاک و میزان جذب این عناصر در اندام های گیاهی گیاه دارویی گاوزبان (Borago officinalis)، آزمایشی در قالب طرح کرت های خرد شده با پایه بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سه تکرار در سال 1388 انجام شد. تیمارهای کودی ...
بیشتر
به منظور مطالعه اثر کاربرد کود آلی ورمی کمپوست بر میزان غلظت عناصر کم مصرف خاک و میزان جذب این عناصر در اندام های گیاهی گیاه دارویی گاوزبان (Borago officinalis)، آزمایشی در قالب طرح کرت های خرد شده با پایه بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سه تکرار در سال 1388 انجام شد. تیمارهای کودی شامل دو سطح 20 و 40 تن در هکتار از ورمی کمپوست، تلفیقی از ورمی کمپوست و کود شیمیایی، کود شیمیایی شامل سولفات پتاسیم 100 کیلوگرم در هکتار، سوپرفسفات 100 و اوره 150 کیلوگرم در هکتار، شاهد (بدون کود شیمیایی و ورمی کمپوست) و سال های مصرف به صورت سال 85، 85 و 88، 5 و 86، 85، 86 و 88، 85 تا 87 و 85 تا 88 کود خورده می باشند. طبق نتایج حاصل، مشخص شد که تیمارهای کودی با تأثیر بر شکل قابل جذب این عناصر بر میزان غلظت آنها در خاک و گیاه اثر معنی دار داشت. سال های مصرف کود نیز در همه موارد به جز میزان غلظت مس در برگ و میزان غلظت مس و منگنز در گل دارای اثر معنی دار بود. همچنین اثرات متقابل تیمارهای کودی و سال های مصرف آنها بر میزان قابل جذب تمامی عناصر کم مصرف در خاک اثر معنی داری را نشان داد، درصورتی که در برگ و گل فقط بر میزان غلظت آهن معنی دار بود. درنهایت باتوجه به نتایج حاصل از این آزمایش کاربرد ورمی کمپوست به عنوان یک کود آلی توصیه می شود.
رقیه امینیان؛ شهرام محمدی ده چشمه؛ سعدالله هوشمند؛ محمود خدام باشی؛ کریم نوزاد نمینی
دوره 13، شماره 2 ، اسفند 1390، صفحه 13-25
چکیده
این مطالعه به منظور تعیین اثرات اندازه و فراوانی روزنه بر سرعت فتوسنتز، هدایت روزنه ای، عملکرد و همچنین تعیین مکان کروموزومی ژن های کنترل کننده این خصوصیات با استفاده از لاین های جایگزین کروموزومی رقم تایمستین در زمینه ژنتیکی رقم چاینیز اسپرینگ در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط نرمال و تنش آب در مزرعه تحقیقاتی ...
بیشتر
این مطالعه به منظور تعیین اثرات اندازه و فراوانی روزنه بر سرعت فتوسنتز، هدایت روزنه ای، عملکرد و همچنین تعیین مکان کروموزومی ژن های کنترل کننده این خصوصیات با استفاده از لاین های جایگزین کروموزومی رقم تایمستین در زمینه ژنتیکی رقم چاینیز اسپرینگ در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط نرمال و تنش آب در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد در سال 1387 انجام شد. شرایط مرحله طویل شدن ساقه (مرحله 29 زادکس) شروع شد. طول مدت تنش براساس درجه روز رشد مشخص شده در آزمایشات قبلی تعیین شد. تفاوت های معنی داری بین لاین های جایگزین در خصوص صفات مورد بررسی مشاهده شد. در شرایط بدون تنش، همبستگی عملکرد با فراوانی روزنه (**461/0 = r) و در شرایط تنش، همبستگی عملکرد و اندازه روزنه (**450/0 = r) معنی دار بود. همچنین، همبستگی عملکرد با سرعت فتوسنتز (**556/0 =r در شرایط تنش و **482/0 =r در شرایط بدون تنش) و هدایت روزنه ای (**247/0 =r در شرایط تنش و **457/0 =r در شرایط بدون تنش) هم در شرایط تنش و هم در شرایط بدون تنش معنی دار بود. بررسی کروموزومهای گندم نشان داد نقش ژنوم B نسبت به دو گروه دیگر در کنترل صفات مورد بررسی برجسته تر بود.
محسن ابراهیمی؛ محمد گلباشی؛ محمدرضا بی همتا؛ عبدالهادی حسین زاده؛ منیژه خیالپرست
دوره 13، شماره 2 ، اسفند 1390، صفحه 27-40
چکیده
به منظور بررسی تنوع فنوتیپی و ژنوتیپی برخی از صفات مهم زراعی مرتبط با عملکرد دانه لوبیا، 30 ژنوتیپ لوبیای سفید در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در دو محیط بدون تنش (نرمال) و تنش (آبیاری محدود) مطالعه شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ژنوتیپ ها از نظر صفات مورد بررسی اختلاف معنی داری دارند که دلالت بر وجود تنوع ژنتیکی ...
بیشتر
به منظور بررسی تنوع فنوتیپی و ژنوتیپی برخی از صفات مهم زراعی مرتبط با عملکرد دانه لوبیا، 30 ژنوتیپ لوبیای سفید در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در دو محیط بدون تنش (نرمال) و تنش (آبیاری محدود) مطالعه شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ژنوتیپ ها از نظر صفات مورد بررسی اختلاف معنی داری دارند که دلالت بر وجود تنوع ژنتیکی بین لاین ها دارد. نتایج حاصل تحت شرایط تنش نشان داد که در لوبیا سفید صدمات زیادی به ترتیب بر عملکرد دانه، وزن غلاف، عملکرد بیولوژیک، تعداد دانه در بوته و تعداد غلاف در بوته وارد شد. همچنین شاخص های تحمل به خشکی، میانگین محصول دهی و میانگین هندسی محصول دهی بهترین شاخص ها برای تعیین ژنوتیپ های مقاوم به خشکی بودند. در شرایط بدون تنش (نرمال) و تنش، وزن غلاف بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه داشت. تجزیه به عامل ها در هر دو محیط سه عامل را مشخص نمود که در محیط بدون تنش در مجموع بیش از 82 و در محیط تنش بیش از 86 درصد از کل تغییرات داده ها را توجیه نمودند. نتایج رگرسیون گام به گام در شرایط تنش نشان داد که حداکثر اختلاف عملکرد دانه لاین ها را می توان به وزن غلاف، شاخص برداشت، وزن صد دانه و تعداد دانه در گیاه نسبت داد. نتایج تجزیه علیت تأکید بر نقش مهم اثرات این صفات در عملکرد دانه داشت. به طورکلی، در هر دو شرایط بدون تنش (نرمال) و تنش بیشترین اثر مستقیم و مثبت بر عملکرد دانه مربوط به وزن غلاف بود. به منظور گروه بندی ژنوتیپ ها براساس صفات فنوتیپی مورد بررسی، از تجزیه خوشه ای به روش UPGMA استفاده گردید که در هر دو محیط لاین ها در چهار گروه مجزا قرار گرفتند.
مسعود بخشایشی قشلاق
دوره 13، شماره 2 ، اسفند 1390، صفحه 41-49
چکیده
این مطالعه به منظور بررسی سازگاری و پایداری عملکرد دانه ارقام آبی گندم نان الوند، الموت، زرین، نوید، آذر 2، سبلان، امید و بزوستایا، در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی و به مدت سه سال زراعی (89-1386) در شش شهرستان اجرا شد. در هر سال و در هر منطقه پس از برداشت، تجزیه واریانس ساده برای عملکرد دانه انجام و در پایان سال سوم در هر منطقه تجزیه ...
بیشتر
این مطالعه به منظور بررسی سازگاری و پایداری عملکرد دانه ارقام آبی گندم نان الوند، الموت، زرین، نوید، آذر 2، سبلان، امید و بزوستایا، در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی و به مدت سه سال زراعی (89-1386) در شش شهرستان اجرا شد. در هر سال و در هر منطقه پس از برداشت، تجزیه واریانس ساده برای عملکرد دانه انجام و در پایان سال سوم در هر منطقه تجزیه واریانس مرکب (سه ساله) و در خاتمه تجزیه واریانس مرکب نهایی (سه سال و شش منطقه) انجام شد. برای تعیین پایداری ارقام از روش های لین و بینز، واریانس محیطی، اکووالانس ریک و واریانس پایداری شوکلا استفاده گردید. نتایج حاصل از تجزیه مرکب (سه سال و شش منطقه) نشان داد که اثر متقابل ژنوتیپ × منطقه × سال بر عملکرد دانه از نظر آماری معنی دار بود. بیشترین و کمترین عملکرد دانه در بین ارقام آزمایشی به ترتیب متعلق به ارقام الوند با 74/3 و آذر 2 با 72/2 تن در هر هکتار می باشد. نتایج حاصل از تجزیه پایداری به روش لین و بینز نشان داد که رقم زرین دارای کمترین واریانس درون مکانی در بین ارقام آزمایشی بوده و کمترین واریانس محیطی نیز متعلق به رقم آذر 2 است. نتایج حاصل از تجزیه پایداری به روش واریانس پایداری شوکلا نشان داد که کمترین واریانس پایداری شوکلا در بین این ارقام به ترتیب متعلق به ارقام زرین و سبلان می باشد. همچنین، نتایج حاصل از روش اکووالانس ریک نشان داد که رقم زرین دارای کمترین اکووالانس ریک در بین ارقام می باشد. جمع بندی نتایج حاصل از این بررسی نشان می دهد که ارقام زرین و سبلان از پایداری بالاتری نسبت به سایر ارقام مورد تحقیق برخوردار بوده و کشت آن در مناطق مورد مطالعه توصیه می شود.
رئوف سید شریفی؛ میر ناصر سیدی؛ محمد ضعیفی زاده
دوره 13، شماره 2 ، اسفند 1390، صفحه 51-60
چکیده
به منظور ارزیابی تأثیر مقادیر مختلف کود نیتروژنه بر کارایی مصرف کود و عملکرد دانه ارقام کلزا، آزمایشی در سال زراعی 1386 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. کود نیتروژن در چهار سطح (صفر، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار) به عنوان کرت های اصلی و ارقام کلزا در سه سطح (کلاور، اوپرا و اوکاپی) در کرت های فرعی ...
بیشتر
به منظور ارزیابی تأثیر مقادیر مختلف کود نیتروژنه بر کارایی مصرف کود و عملکرد دانه ارقام کلزا، آزمایشی در سال زراعی 1386 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. کود نیتروژن در چهار سطح (صفر، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار) به عنوان کرت های اصلی و ارقام کلزا در سه سطح (کلاور، اوپرا و اوکاپی) در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر رقم و سطوح نیتروژن بر عملکرد دانه، دانه در نیام، نیام در بوته، وزن هزاردانه، شاخص برداشت و ارتفاع بوته معنی دار گردید. اثر متقابل رقم در سطوح نیتروژن نیز بر عملکرد دانه، دانه در نیام، نیام در بوته و ارتفاع بوته معنی دار گردید. مقایسه میانگین ها نشان داد که با افزایش سطح کودی عملکرد دانه افزایش یافت. بین ارقام مورد بررسی نیز تفاوت هایی از نظر عملکرد دانه وجود داشت، به طوری که بیشترین عملکرد دانه به رقم اوپرا با عملکردی معادل 18/1 تن در هکتار و کمترین آن به رقم اوکاپی با عملکردی معادل 78/0 تن در هکتار تعلق داشت. مقایسه میانگین ها نشان داد که بیشترین عملکرد دانه، دانه در نیام، نیام در بوته وارتفاع بوته در کرت هایی به دست آمد که رقم اوپرا با 150 کیلوگرم کود نیتروژن به کار گرفته شده بود. کمترین آنها نیز در کرت هایی برآورد گردید که رقم اوکاپی بدون مصرف کود نیتروژن به کار برده شد. البته کاربرد 100 و 150 کیلوگرم از کود نیتروژن در رقم اوپرا عملکرد دانه مشابهی داشتند. کارایی مصرف نیتروژن تحت تأثیر رقم، سطوح نیتروژن و اثر ترکیب تیماری رقم در سطوح نیتروژن معنی دار گردید. مقایسه میانگین ها نشان داد که با افزایش نیتروژن مصرفی کارایی کود کاهش یافت و بین ارقام از این نظر تفاوت هایی وجود داشت. حداکثر کارایی (26/5 کیلوگرم بر کیلوگرم)، مربوط به کرت هایی بود که رقم اوپرا با سطح کودی 100 کیلوگرم در هکتار و حداقل آن (64/2 کیلوگرم بر کیلوگرم) مربوط به کرت هایی بود که رقم اوکاپی با سطح کودی 150 کیلوگرم در هکتار به کار برده شدند.
فریبا میقانی؛ سید محمد میروکیلی؛ محمد علی باغستانی
دوره 13، شماره 2 ، اسفند 1390، صفحه 61-73
چکیده
سال 1386 آزمایشی با هدف تعیین فنولوژی تطبیقی کاتوس (Cynanchum acutum) با پسته و کنترل تلفیقی آن در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 18 تیمار و سه تکرار با علف‌کش های پاراکوات، تری‌کلوپیر، گلیفوزیت و تیمار کف‌بری اجرا شد. نتایج نشان داد که رشد کاتوس از سبز شدن (0 GDD =) آغاز و با GDD تجمعی به میزان 2848 خاتمه یافت. در بررسی فنولوژی تطبیقی کاتوس و پسته، هم زمان ...
بیشتر
سال 1386 آزمایشی با هدف تعیین فنولوژی تطبیقی کاتوس (Cynanchum acutum) با پسته و کنترل تلفیقی آن در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 18 تیمار و سه تکرار با علف‌کش های پاراکوات، تری‌کلوپیر، گلیفوزیت و تیمار کف‌بری اجرا شد. نتایج نشان داد که رشد کاتوس از سبز شدن (0 GDD =) آغاز و با GDD تجمعی به میزان 2848 خاتمه یافت. در بررسی فنولوژی تطبیقی کاتوس و پسته، هم زمان با تورم جوانههای گل و گل دهی پسته، کاتوس سبز شد و ضمن رشد میوه و توسعه رویان، مبادرت به ایجاد انشعاب ثانوی کرد. این مرحله تا 1029 درجه - روز رشد ادامه داشت. تشکیل پوسته سخت پسته تقریباً هم زمان با آغاز گل دهی و گرده افشانی کاتوس و برداشت پسته هم زمان با اواسط مرحله تولید میوه کاتوس بود. مراحل فنولوژی پسته از زمان تورم جوانههای گل تا رسیدن و برداشت معادل با GDD تجمعی 2365 بود. در مجموع، بیشترین کاهش تعداد ساقه کاتوس ناشی از اعمال تیمار دو بار کفبر + یک بار تری کلوپیر دو لیتر در هکتار بود. سه بار سم پاشی با پاراکوات سه لیتر در هکتار به عنوان بهترین تیمار باعث بیشترین کاهش وزن خشک ساقه کاتوس (97 درصد) شد.
زهرا مهرابی زاده؛ پرویز احسان زاده
دوره 13، شماره 2 ، اسفند 1390، صفحه 75-88
چکیده
کنجد گیاهی دانه روغنی با نیاز نه چندان بالای آبی محسوب می شود. این آزمایش با هدف مطالعه تأثیر شرایط مختلف رطوبتی بر رشد، فلورسانس کلروفیل، محتوای پرولین، عملکرد و اجزای عملکرد چهار رقم گیاه کنجد در سال زراعی 1386 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان ...
بیشتر
کنجد گیاهی دانه روغنی با نیاز نه چندان بالای آبی محسوب می شود. این آزمایش با هدف مطالعه تأثیر شرایط مختلف رطوبتی بر رشد، فلورسانس کلروفیل، محتوای پرولین، عملکرد و اجزای عملکرد چهار رقم گیاه کنجد در سال زراعی 1386 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد. سطوح تیمار آبیاری براساس تبخیر تجمعی از تشت تبخیر کلاس A شامل 1I (75 میلی متر تبخیر)، 2I (110 میلی متر تبخیر) و 3I (145 میلی متر تبخیر) به عنوان عامل اصلی و چهار ژنوتیپ کنجد (ناز تک شاخه، یکتا، ورامین و اولتان) به عنوان عامل فرعی بودند. تأثیر رژیم آبیاری و ژنوتیپ بر شاخص بیشینه فلورسانس (Fm) معنی دار بود، ولی بر حداکثر کارآیی نظام نوری دو (Fv/Fm) و میزان کلروفیل برگ معنی دار نبود، به طوری که مقدار Fv/Fm تنها از 81/0 در سطح اول آبیاری به 77/0 در سطح سوم کاهش یافت. محدودیت رطوبت خاک منجر به افزایش میزان پرولین برگ از 5/3 در سطح اول آبیاری به 6/8 میلی گرم بر گرم برگ در سطح دوم آبیاری شد. تنش خشکی باعث 55، 42، 37، 48 و 49 درصد کاهش به ترتیب در شاخص سطح برگ، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، عملکرد دانه و عملکرد ماده خشک شد. به طور کلی، تنش کمبود رطوبتی باعث کاهش رشد و عملکرد دانه کنجد از 1212 به 625 کیلوگرم در هکتار گردید. این تأثیر بیش از آنکه از طریق کاهش Fv/Fm باشد، ناشی از کاهش سطوح فتوسنتزکننده در رقم های مورد مطالعه در شرایط آزمایش حاضر بود. دو رقم یکتا و ورامین از نظر عملکرد دانه و تولید روغن نسبت به دو ژنوتیپ دیگر برتری داشتند.