نویسنده
کارشناس ارشد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز
چکیده
این مطالعه به منظور بررسی سازگاری و پایداری عملکرد دانه ارقام آبی گندم نان الوند، الموت، زرین، نوید، آذر 2، سبلان، امید و بزوستایا، در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی و به مدت سه سال زراعی (89-1386) در شش شهرستان اجرا شد. در هر سال و در هر منطقه پس از برداشت، تجزیه واریانس ساده برای عملکرد دانه انجام و در پایان سال سوم در هر منطقه تجزیه واریانس مرکب (سه ساله) و در خاتمه تجزیه واریانس مرکب نهایی (سه سال و شش منطقه) انجام شد. برای تعیین پایداری ارقام از روش های لین و بینز، واریانس محیطی، اکووالانس ریک و واریانس پایداری شوکلا استفاده گردید. نتایج حاصل از تجزیه مرکب (سه سال و شش منطقه) نشان داد که اثر متقابل ژنوتیپ × منطقه × سال بر عملکرد دانه از نظر آماری معنی دار بود. بیشترین و کمترین عملکرد دانه در بین ارقام آزمایشی به ترتیب متعلق به ارقام الوند با 74/3 و آذر 2 با 72/2 تن در هر هکتار می باشد. نتایج حاصل از تجزیه پایداری به روش لین و بینز نشان داد که رقم زرین دارای کمترین واریانس درون مکانی در بین ارقام آزمایشی بوده و کمترین واریانس محیطی نیز متعلق به رقم آذر 2 است. نتایج حاصل از تجزیه پایداری به روش واریانس پایداری شوکلا نشان داد که کمترین واریانس پایداری شوکلا در بین این ارقام به ترتیب متعلق به ارقام زرین و سبلان می باشد. همچنین، نتایج حاصل از روش اکووالانس ریک نشان داد که رقم زرین دارای کمترین اکووالانس ریک در بین ارقام می باشد. جمع بندی نتایج حاصل از این بررسی نشان می دهد که ارقام زرین و سبلان از پایداری بالاتری نسبت به سایر ارقام مورد تحقیق برخوردار بوده و کشت آن در مناطق مورد مطالعه توصیه می شود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Study of adaptability and grain yield stability of wheat cultivars in cold and moderate-cold climate of Iran
نویسنده [English]
- Masuod Bakhshayeshi Geshlagh
چکیده [English]
In order to study adapatability and yield stability of irrigated bread wheat cultivars Alvand, Alamout, Zarrin, Navid, Azar 2, Sabalan, Omid and Bezostiya this experiment was conducted in RCBD during three cropping seasons (2007-2010) in six cities. Simple ANOVA and combined analysis of variance for three years in every location and also combined analysis of variance for three years and six locations were implemented. Lin and Binns parameter, environmental variance, Rick Ecovalance method and Shukla stability variance were used for determination of stable cultivars. Results of combined ANOVA (three years × six locations) showed that interaction effect of year × location × genotype was significant. The highest and lowest grain yield belonged to Alvand (3/74 tha1) and Azar 2 (2/72 tha1) cultivars. Results of stability analysis with Lin and Binns method showed that Zarrin cultivar had the lowest inside location variance for grain yield and the lowest environmental variance belonged to Azar 2 cultivar. Results of stability analysis with Shukla Stability variance method showed that Zarrin and Sabalan cultivars had the lowest Shukla stability variance, respectively. Also results of Rick Ecovalance method showed that Zarrin cultivar had the highest amount for this parameter. Zarrin and Sabalan cultivars had the lowest yield stability and can be recommended for studied locations.
کلیدواژه‌ها [English]
- Adaptability
- bread wheat
- Grain yield
- Shukla stability variance
)