حامد نریمانی؛ رئوف سید شریفی؛ فاطمه آقائی
چکیده
هدف: آزمایش به‌منظور بررسی تأثیر نانوذرات (روی و سیلیکون) و پوترسین بر اجزای پرشدن دانه گندم تحت تنش شوری اجرا شد.
روش پژوهش: آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی و در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1401-1400 اجرا شد. فاکتورهای موردبررسی شامل شوری در چهار سطح (عدم اعمال شوری به‌عنوان ...
بیشتر
هدف: آزمایش به‌منظور بررسی تأثیر نانوذرات (روی و سیلیکون) و پوترسین بر اجزای پرشدن دانه گندم تحت تنش شوری اجرا شد.
روش پژوهش: آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی و در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1401-1400 اجرا شد. فاکتورهای موردبررسی شامل شوری در چهار سطح (عدم اعمال شوری به‌عنوان شاهد، اعمال شوری 40، 80 و 120 میلی‌مولار با نمک کلریدسدیم) و محلولپاشی نانوذرات و پوترسین در هشت سطح (محلولپاشی با آب به‌عنوان شاهد، محلولپاشی 50 میلیگرم در لیتر نانوسیلیکون، محلولپاشی یک گرم در لیتر نانواکسیدروی، محلولپاشی یک میلی‌مولار پوترسین، محلولپاشی توأم نانوسیلیکون و نانواکسیدروی، محلولپاشی نانوسیلیکون و پوترسین، محلولپاشی نانواکسیدروی و پوترسین، محلولپاشی سیلیکون و نانواکسیدروی با پوترسین) بودند.
یافته‌ها: نتایج نشان داد بیشترین طول دوره و دوره مؤثر پرشدن دانه در محلولپاشی نانوذرات و پوترسین به‌دست آمدند. این ترکیب تیماری در شرایط عدم اعمال شوری وزن و حجم ریشه (بهترتیب 1/48 و 03/53 درصد)، شاخص کلروفیل (75/45 درصد) و سرعت پرشدن دانه (20 درصد) را افزایش داد. یک افزایش بهترتیب 34/45، 72/62، 5/40، 21/36 و 34/37 درصدی در ارتفاع بوته، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن صددانه و عملکرد دانه در شرایط عدم اعمال شوری و محلولپاشی نانوذرات و پوترسین نسبت به عدم محلولپاشی تحت شوری 120 میلی‌مولار وجود داشت.
نتیجه‌گیری: به‌نظر می‌رسد محلولپاشی نانوذرات و پوترسین در شرایط شوری میتواند عملکرد گندم را به‌واسطه بهبود خصوصیات ریشه و مؤلفه‌های پرشدن دانه افزایش دهد.
فریناز انگوتی؛ حسن نورافکن؛ سکینه سعیدی سار؛ اسد اسدی؛ راهله ابراهیمی
چکیده
آزمایشی به‌منظور ارزیابی اثر سطوح مختلف کیتوزان و سالیسیلیک‌اسید بر صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی گالگا در شرایط مزرعهای در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه در طی سال زراعی 1398 انجام شد. تیمارها شامل محلولپاشی سالیسیلیک‌اسید (5/0، 1، 2 و 3 میلی‌مولار در لیتر)، سطح کیتوزان ...
بیشتر
آزمایشی به‌منظور ارزیابی اثر سطوح مختلف کیتوزان و سالیسیلیک‌اسید بر صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی گالگا در شرایط مزرعهای در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه در طی سال زراعی 1398 انجام شد. تیمارها شامل محلولپاشی سالیسیلیک‌اسید (5/0، 1، 2 و 3 میلی‌مولار در لیتر)، سطح کیتوزان (2/0، 4/0، 6/0 و 8/0 گرم در لیتر) و آب مقطر (به‌عنوان شاهد) بود. نتایج نشان داد که محلولپاشی محرک زیستی (کیتوزان) و غیرزیستی (اسیدسالیسیلیک) اثر معنیداری بر تمام صفات مورد ارزیابی، به‌جز ارتفاع بوته و وزن خشک برگ دارد. با افزایش غلظت کیتوزان و سالیسیلیک‌اسید، میزان وزن تر و خشک ساقه کاهش یافت که بیشترین مقادیر در دو صفت مذکور در تیمارهای کیتوزان 4/0 و 2/0 گرم در لیتر و 1 و 5/0 میلی‌مولار در لیتر سالیسیلیک‌اسید دیده شد. بیشترین تعداد میانگره (میانگین عددی 80/4 عدد) و طول ریشه در تیمار کیتوزان 4/0 گرم در لیتر؛ بیشترین تعداد برگ در غلظت 6/0 گرم در لیتر کیتوزان مشاهده شد در مطالعه ویژگی‌های برگ و ریشه، کیتوزان با غلظت 2/0 و 4/0 گرم بر لیتر و در ویژگی‌های گلآذین، سالیسیلیک‌اسید با غلظت 2 و 3 میلی‌مولار در لیتر مؤثرتر عمل نمودند. استفاده از غلظتهای 4/0 و 2/0 گرم در لیتر کیتوزان نسبت به شرایط شاهد (عدم محلولپاشی) و استفاده از آب مقطر؛ اثر بهینه بیش‌تری بر صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی گالگا داشت؛ که به‌خاطر داشتن اثر مثبت بر بیشتر ویژگی‌های رشدی گیاه به‌دلیل جذب سریع و دستیابی به عملکرد مطلوب در مسیر کشاورزی پایدار، افزایش عملکرد و در نهایت افزایش تولید متابولیت ثانویه گیاهان دارویی، توصیه می‌شود.
مصطفی ابراهیمی کیا؛ متین جامی معینی؛ حمید مروی؛ یوسف هاشمی نژاد؛ محمد قاسم زاده گنجه ای
چکیده
به‌منظور بررسی اثر فاصله ردیف و مقدار مصرف نیتروژن بر رشد و عملکرد کینوا، آزمایشی بهصورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1397 در سبزوار انجام شد. عوامل موردمطالعه شامل فاصله ردیف کاشت در سه سطح 25، 50 و 75 سانتیمتر و مقدار مصرف نیتروژن در چهار سطح صفر، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار بودند. نتایج نشان داد ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر فاصله ردیف و مقدار مصرف نیتروژن بر رشد و عملکرد کینوا، آزمایشی بهصورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1397 در سبزوار انجام شد. عوامل موردمطالعه شامل فاصله ردیف کاشت در سه سطح 25، 50 و 75 سانتیمتر و مقدار مصرف نیتروژن در چهار سطح صفر، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار بودند. نتایج نشان داد که بیشترین محتوای رنگدانههای فتوسنتزی، طول پانیکول، تعداد دانه در بوته و عملکرد بیولوژیک در تیمار 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به‌دست آمد. تیمار 100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بالاترین تعداد پانیکول در بوته (24/19 عدد) و وزن هزاردانه (51/3 گرم) را دارا بود. افزایش فاصله ردیف باعث افزایش محتوای کلروفیل، ارتفاع بوته، تعداد پانیکول، طول پانیکول و تعداد دانه در بوته شد، اما وزن هزاردانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک را کاهش داد. کاهش عملکرد دانه با افزایش فاصله ردیف به 50 و 75 سانتیمتر، بهترتیب برابر با 62/18 و 14/50 درصد بود. بالاترین عملکرد دانه (5/6644 کیلوگرم در هکتار) در شرایط مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و در فاصله ردیف 25 سانتیمتر مشاهده شد. با افزایش فاصله ردیف، نیاز نیتروژنی برای تولید حداکثر عملکرد دانه کاهش یافت، به‌طوری‌که بالاترین عملکرد دانه در فاصله ردیفهای 75، 50 و 25 سانتیمتر بهترتیب با مصرف 50، 100 و 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار تولید شد. با توجه به نتایج، مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و فاصله ردیف 25 سانتیمتر برای کاشت ژنوتیپ ساجاما، قابل‌توصیه میباشد.
نرگس خاتون جوکار؛ معظم حسن پور اصیل
چکیده
به‌منظور بررسی اثر غلظتهای مختلف جیبرلیک اسید و ورمیکمپوست بر رشد و گلدهی گل نرگس شیراز پژوهشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی که شامل 12 تیمار و هر تیمار دارای سه تکرار و برای هر تکرار چهار گلدان در شرایط گلخانه در نظر گرفته شد. فاکتور اول، ورمیکمپوست در چهار سطح صفر (شاهد)، 10، 15 و 20 درصد حجم خاک گلدان که شامل کوکوپیت ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر غلظتهای مختلف جیبرلیک اسید و ورمیکمپوست بر رشد و گلدهی گل نرگس شیراز پژوهشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی که شامل 12 تیمار و هر تیمار دارای سه تکرار و برای هر تکرار چهار گلدان در شرایط گلخانه در نظر گرفته شد. فاکتور اول، ورمیکمپوست در چهار سطح صفر (شاهد)، 10، 15 و 20 درصد حجم خاک گلدان که شامل کوکوپیت و پرلیت به‌نسبت مساوی بود و فاکتور دوم، جیبرلیک اسید در سه سطح صفر (شاهد)، 150 و 300 میلیگرم بر لیتر بهصورت غوطهوری سوخها به‌مدت 48 ساعت اعمال گردید. نتایج به‌دست‌آمده از تجزیه واریانس دادهها نشان داد که تأثیر تیمار جیبرلیک اسید و ورمیکمپوست بر اکثر صفات موردبررسی مانند سطح برگ، عمر گلجایی، تعداد برگ، شاخص کلروفیل، مواد جامد محلول کل گلبرگ، فسفر برگ و پتاسیم برگ اثر معنیداری در سطح احتمال یک درصد با شاهد داشتند. هم‌چنین تأثیر ورمیکمپوست و جیبرلیک اسید موجب افزایش اثر معنیداری در سطح احتمال یک درصد بر میزان کاروتنوئید (28/0 میلیگرم بر گرم وزن ترگلبرگ)، نیتروژن برگ (07/2 درصد)، وزن تر ریشه (11 گرم) و وزن خشک ریشه (1/1 گرم) و قطر ساقه گل‌دهنده (11/8 میلیمتر) شد. هم‌چنین زمان ظهور ساقه گل‌دهنده در سطح احتمال پنج درصد معنیدار شد. نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش نشان میدهد که کاربرد ورمیکمپوست در سطح 20 درصد و جیبرلیک اسید با غلظت 300 میلیگرم بر لیتر میتواند سبب بهبود رشد و تسریع گلدهی با میانگین 10 روز و افزایش عمر گلجایی با میانگین چهار روز با اختلاف معنیداری نسبت به تیمار شاهد گردد.
سید غلامرضا موسوی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر محلولپاشی متانول و اسید هیومیک بر صفات فیزیولوژیک، عملکرد و راندمان مصرف آب در گیاه دارویی کاسنی تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند در سال 1394 انجام گرفت. آبیاری در سه سطح (آبیاری پس از 70، 140 و 210 میلیمتر تبخیر ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر محلولپاشی متانول و اسید هیومیک بر صفات فیزیولوژیک، عملکرد و راندمان مصرف آب در گیاه دارویی کاسنی تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند در سال 1394 انجام گرفت. آبیاری در سه سطح (آبیاری پس از 70، 140 و 210 میلیمتر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر) به عنوان فاکتور اصلی و محلولپاشی با متانول در دو سطح (صفر و 21 درصد حجمی) و کاربرد اسید هیومیک با دو سطح (صفر و 10 لیتر در هکتار) به عنوان فاکتورهای فرعی بودند. صفات مورد مطالعه شامل عدد کلروفیل‌متر، هدایت روزنه‌ای، محتوای نسبی آب برگ، عملکردهای خشک ریشه، ساقه و برگ، عملکرد خشک کل، نسبت ریشه به ساقه و برگ، راندمان مصرف آب ریشه، ساقه و برگ و کل بودند. نتایج نشان داد که تنش کم‌آبی موجب کاهش تمامی صفات فیزیولوژیک و عملکردی (به‌جز نسبت ریشه به ساقه و برگ) و افزایش کارایی مصرف آب شد. محلولپاشی متانول تمامی صفات (به‌جز عملکرد و راندمان مصرف آب ریشه) را افزایش داد اما موجب کاهش نسبت ریشه به اندام‌های هوایی شد. مصرف هیومیک اسید موجب افزایش تمامی صفات (به‌جز نسبت ریشه به اندام‌های هوایی) شد. به طور کلی بر اساس نتایج این پژوهش و با در نظر گرفتن کارایی مصرف آب به نظر می‌رسد تیمار آبیاری پس از 140 میلیمتر تبخیر از تشتک و محلولپاشی متانول وکاربرد هیومیک اسید میتواند برای دستیابی به عملکرد قابل قبول گیاه کاسنی در منطقه بیرجند مناسب باشد.
شیوا اکبری؛ ایرج اله دادی؛ مجید قربانی جاوید؛ کوروش کبیری؛ الیاس سلطانی
چکیده
به‌منظور بررسی اثر سامانه هیدروژلی کند رهای حاوی اوره بر عملکرد، اجزای عملکرد و ویژگی‌های فیزیولوژیک جو تحت تنش کم‌آبی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 97-1396 در گلخانه پردیس ابوریحان-دانشگاه تهران، انجام شد. ترکیب سطوح فاکتوریل بهصورت عامل کودی حاوی نیتروژن از منبع اوره در پنج ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر سامانه هیدروژلی کند رهای حاوی اوره بر عملکرد، اجزای عملکرد و ویژگی‌های فیزیولوژیک جو تحت تنش کم‌آبی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 97-1396 در گلخانه پردیس ابوریحان-دانشگاه تهران، انجام شد. ترکیب سطوح فاکتوریل بهصورت عامل کودی حاوی نیتروژن از منبع اوره در پنج سطح عدم کاربرد کود نیتروژن، معادل 125 و 65 کیلوگرم در هکتار نیتروژن به صورت فاقد و دارای سامانه هیدروژلی و عامل تنش کم‌آبی در سه سطح 70، 50 و 30 درصد رطوبت ظرفیت زراعی بودند. کم‌آبی سبب کاهش عملکرد دانه و عملکرد زیستی، اجزای عملکرد، محتوی نسبی آب و شاخص تغییرات SPAD شد. بیشترین عملکرد دانه در گلدان (9/41 گرم) مربوط به مقدار بیشتر نیتروژن در قالب سامانه کندرها بود و بین مقدار این صفت در میزان بیشتر نیتروژن فاقد هیدروژل (5/41 گرم) و در مقدار کمتر نیتروژن در قالب سامانه کندرها (1/39 گرم) تفاوت معنیداری مشاهده نشد. در اکثر صفات، بین تیمارهای دارای سامانه هیدروژلی و تیمار مقدار بیشتر نیتروژن فاقد هیدروژل، تفاوت معنیداری نبود. در تنش، استفاده از سامانه هیدروژلی کندرها در هر دو مقدار نیتروژن توانست عملکرد زیستی و شاخص تغییرات کلروفیل SPAD مطلوب‌تری را حاصل نماید. کاربرد نیتروژن بصورت سامانه کودی کندرها، به‌خصوص در شرایط تنش، به استفاده نیتروژن فاقد سامانه هیدروژلی، برتری داشت.
مریم تاتاری؛ رضا عباسی علی کمر
چکیده
به منظور تعیین بهترین زمان کاربرد و مقدار محلولپاشی گلایسینبتائین در بهبود عملکرد گوجهفرنگی در شرایط تنش خشکی، آزمایشی در سال 1395 به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار انجام گرفت. عامل اصلی دور آبیاری در دو سطح 6 و 12روزه و عوامل فرعی شامل دو عامل زمان مصرف (در سه سطح کاشت، گلدهی و میوهدهی) و مقدار ...
بیشتر
به منظور تعیین بهترین زمان کاربرد و مقدار محلولپاشی گلایسینبتائین در بهبود عملکرد گوجهفرنگی در شرایط تنش خشکی، آزمایشی در سال 1395 به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار انجام گرفت. عامل اصلی دور آبیاری در دو سطح 6 و 12روزه و عوامل فرعی شامل دو عامل زمان مصرف (در سه سطح کاشت، گلدهی و میوهدهی) و مقدار مصرف گلایسینبتائین (صفر، 3 و 6 کیلوگرم در هکتار) بود. شاخصهای محتواینسبی آب برگ، سطح برگ، شاخصکلروفیل و نشت الکترولیت نشان از کارآیی گلایسینبتائین در شرایط تنش داشت. وزن میوهها با کاربرد گلایسینبتائین در شرایط عاری از تنش کاهش یافت و مقدار کاهش وزن میوه بین تیمارهای 3 و 6 کیلوگرم در هکتار اختلاف معنیداری نداشت. در شرایط تنش، مصرف سه کیلوگرمدرهکتار گلایسینبتائین در زمانهای کاشت، گلدهی و میوهدهی، به ترتیب منجر به افزایش 33، 40 و 60 درصدی وزن میوه نسبت به میانگین تیمارهای بدون مصرف گلایسینبتائین شد. هر چند در این آزمایش اثرات مثبت مصرف سه کیلوگرم در هکتار گلایسینبتائین در زمان گلدهی بر عملکرد، در شرایط تنش مشهود بود (62% افزایش)، به نظر می رسد مصرف این اسیدآمینه در شرایط عاری از تنش بر عملکرد گوجهفرنگی اثرات سمیت داشته باشد.
صابر صادق پور؛ لطفعلی ناصری
چکیده
در پژوهش حاضر، اثر غلظتهای مختلف کیتوسان (صفر، 10، 20، 40 و 80 میلیگرم در لیتر محیط کشت) با وزن مولکولی پایین، در پرآوری دورن شیشه‌ای انگور ‘بی‌دانة قرمز’ بررسی شد. سی روز پس از استقرار، شاخساره‌های طویل‌شده روی محیط کشت نصف غلظت موراشیگ و اسکوگ حاوی 5/0 میلیگرم در لیتر بنزیل آمینوپورین (BAP)و 1/0 میلیگرم در لیتر اسید ایندول ...
بیشتر
در پژوهش حاضر، اثر غلظتهای مختلف کیتوسان (صفر، 10، 20، 40 و 80 میلیگرم در لیتر محیط کشت) با وزن مولکولی پایین، در پرآوری دورن شیشه‌ای انگور ‘بی‌دانة قرمز’ بررسی شد. سی روز پس از استقرار، شاخساره‌های طویل‌شده روی محیط کشت نصف غلظت موراشیگ و اسکوگ حاوی 5/0 میلیگرم در لیتر بنزیل آمینوپورین (BAP)و 1/0 میلیگرم در لیتر اسید ایندول بوتیریک (IBA) و غلظتهای مختلف کیتوسان در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج تکرار قرارگرفت. براساس نتایج، بیشترین پرآوری (6/7 شاخساره بر ریزنمونه)، وزن خشک و تر تودة گیاهی، سطح برگ و شاخص کلروفیل از غلظت 40 میلیگرم در لیتر کیتوسان به دست آمد. بیشترین طول شاخساره و قطر شاخساره در غلظت 20 و 40 میلیگرم در لیتر کیتوسان مشاهده شد. بیشترین طول میانگره در هر دو محیط کشت شاهد و 40 میلیگرم در لیتر کیتوسان مشاهده شد. بهطور کلی، اثر غلظت 40 میلیگرم در لیتر کیتوسان در بهبود شاخصهای پرآوری انگور رقم ‘بی‌دانة قرمز’ معنادار بود. از اینرو، میتوان آن را مادة محرک رشد در افزایش پرآوری درون شیشه‌ای انگور رقم ‘بی‌دانة قرمز’ استفاده کرد.