نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حامد نریمانی ¹
• رئوف سید شریفی ²
• فاطمه آقائی ³

¹ گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران، رایانامه: hamed.narimani.72@uma.ac.ir

² گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران، رایانامه: raouf_ssharifi@uma.ac.ir

³ گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران، رایانامه: f.aghayi@uma.ac.ir

چکیده

هدف: آزمایش به‌منظور بررسی تاثیر نانوذرات (روی و سیلیکون) و پوترسین بر اجزای پرشدن دانه گندم تحت تنش شوری اجرا شد.

روش پژوهش: آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی و در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1401-1400 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل شوری در چهار سطح (عدم اعمال شوری به‌عنوان شاهد، اعمال شوری 40، 80 و 120 میلی‌مولار با نمک کلرید سدیم)، و محلول‌پاشی نانوذرات و پوترسین در هشت سطح (محلول‌پاشی با آب به‌عنوان شاهد، محلول‌پاشی 50 میلی‌گرم در لیتر نانوسیلیکون، محلول‌پاشی یک گرم در لیتر نانواکسید روی، محلول‌پاشی یک میلی‌مولار پوترسین، محلول‌پاشی توام نانوسیلیکون و نانواکسید روی، محلول‌پاشی نانوسیلیکون و پوترسین، محلول‌پاشی نانواکسید روی و پوترسین، محلول‌پاشی سیلیکون و نانواکسیدروی با پوترسین) بودند.

یافته‌ها: نتایج نشان داد بیش‌ترین طول دوره و دوره موثر پرشدن دانه در محلول‌پاشی نانو ذرات و پوترسین به‌دست آمدند. این ترکیب تیماری در شرایط عدم اعمال شوری وزن و حجم ریشه (به‌ترتیب 48/1 و 53/03 درصد)، شاخص کلروفیل (45/75 درصد) و سرعت پر شدن دانه (20 درصد) را افزایش داد. یک افزایش به‌ترتیب 45/34، 62/72، 40/5، 36/21 و 37/34 درصدی در ارتفاع بوته، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن صد دانه و عملکرد دانه در شرایط عدم اعمال شوری و محلول‌پاشی نانوذرات و پوترسین نسبت به عدم محلول‌پاشی تحت شوری 120 میلی‌مولار وجود داشت.

نتیجه‌گیری: به‌نظر می‌رسد محلول‌پاشی نانوذرات و پوترسین در شرایط شوری می‌تواند عملکرد گندم را به‌واسطه بهبود خصوصیات ریشه و مولفه‌های پرشدن دانه افزایش دهد.

کلیدواژه‌ها

• حجم ریشه
• سرعت پر شدن دانه
• شاخص کلروفیل
• طول دوره پر شدن دانه
• وزن دانه

عنوان مقاله [English]

Effect of nanoparticles (Zn and Si) and putrescine on yield and grain filling components of wheat under salinity stress

نویسندگان [English]

• Hamed Narimani ¹
• Raouf Seyed Sharif ²
• Fatemeh Aghaei ³

¹ Department of Plant Production and Genetics, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran. E-mail: hamed.narimani.72@uma.ac.ir

² Department of Plant Production and Genetics, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran. E-mail: raouf_ssharifi@uma.ac.ir

³ Department of Plant Production and Genetics, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran. E-mail: f.aghayi@uma.ac.ir

چکیده [English]

Objective: This experiment was conducted to investigate the effects of nanoparticles (Zn and Si) and putrescine on grain-filling components of wheat under salinity stress.

Methods: An experimental factorial based on a randomized complete block design with three replications was held in the research greenhouse of the University of Mohaghegh Ardabili during 2022. Factors experimental included salinity at four levels (no application of salinity as a control, application of 40, 80 and 120 mM salinity with NaCl), nanoparticle and putrescine foliar application at eight levels (foliar application with water as a control, foliar application of 50 mg.L-1 of Si, foliar application of 1 g.L-1 of Zn, foliar application of 1 mM putrescine, foliar application of Si-Zn, foliar application of Si and putrescine, foliar application of Zn and putrescine, foliar application of Si-Zn and putrescine).

Results: The results showed that the highest grain-filling period and effective grain-filling period were obtained in nanoparticles and putrescine foliar application. This treatment combination under no salinity increased root weight and volume (48.1 and 53.03% respectively), chlorophyll index (45.75%), and grain-filling rate (20%). There was an increase of 45.34, 62.72, 40.5, 36.21 and 37.37%, respectively, in plant height, spike length, number of grains per spike, 100 grains weight and grain yield under no salinity and foliar application with nanoparticle and putrescine in compared with no foliar application under 120 mM salinity.

Conclusion: It seems that the foliar application of nanoparticles and putrescine under salinity can increase the yield of wheat by improving root characteristics and grain-filling components.

کلیدواژه‌ها [English]

• Chlorophyll index
• grain filling period
• grain filling rate
• grain weight
• root volume