لاله عباسلو؛ سید عبدالرضا کاظمینی؛ محسن عدالت؛ علی دادخدایی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر تنش خشکی در مراحل مختلف رشد و روش کاشت بر برخی ویژگیهای فیزیولوژیک و بیوشیمیایی دو رقم نخود ‘آرمان’ و ‘آزاد’، آزمایشی در مزرعة تحقیقاتی دانشکدة کشاورزی دانشگاه شیراز بهصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 1390 انجام گرفت. فاکتور اصلی تنش خشکی (آبیاری کاملI1=، قطع ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر تنش خشکی در مراحل مختلف رشد و روش کاشت بر برخی ویژگیهای فیزیولوژیک و بیوشیمیایی دو رقم نخود ‘آرمان’ و ‘آزاد’، آزمایشی در مزرعة تحقیقاتی دانشکدة کشاورزی دانشگاه شیراز بهصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 1390 انجام گرفت. فاکتور اصلی تنش خشکی (آبیاری کاملI1=، قطع آبیاری در زمان گلدهی I2= و قطع آبیاری در دو هفته پس از سبز شدن I3=) و فاکتور فرعی شامل ترکیبی از دو رقم نخود (‘آرمان’ و ‘آزاد’) و روش کاشت (کرتی، درون جوی و روی پشته) بود. نتایج نشان داد که شاخص سطح برگ، هدایت روزنهای، سرعت فتوسنتز، مقدار کلروفیل a و b و کلروفیل کل تحت تأثیر تنش خشکی کاهش و مقدار پرولین افزایش یافت. رقم ‘آزاد’در مقایسه با رقم ‘آرمان’ دارای شاخص سطح برگ، هدایت روزنهای، سرعت فتوسنتز و کلروفیل بیشتری بود. بیشترین میزان فتوسنتز در تیمار آبیاری کامل (09/16 میکرومول بر متر مربع بر ثانیه) بهدست آمد و با اعمال تنش آبی در مرحلة دو هفته پس از سبز شدن و گلدهی، فتوسنتز بهترتیب 79/25 و 23/14 درصد کاهش یافت. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که رقم ‘آزاد’ و کاشت روی پشته بهدلیل سرعت فتوسنتز بیشتر و کاهش کمتر هدایت روزنهای، عملکرد بیشتری دارند و در منطقة مورد مطالعه قابل توصیهاند.
مهری مشایخی؛ فریبرز حبیبی؛ محمد اسماعیل امیری
چکیده
سازوکار تحمل تنش خشکی پایة GF677، هیبرید هلو و بادام (Prunus persica × Prunus amygdalus) در شرایط درونشیشهای بررسی شد. گیاهچههای پایة GF677 به محیط کشت پرآوری جامد موراشیگ و اسکوگ (MS) حاوی 1 میلیگرم در لیتر بنزیلآدنین (BA) و 1/0 میلیگرم در لیتر نفتالین استیک اسید (NAA) در چهار سطح خشکی صفر (شاهد)، 10، 20 و 30 گرم بر لیتر پلیاتیلن گلیکول 6000 (به ترتیب، ...
بیشتر
سازوکار تحمل تنش خشکی پایة GF677، هیبرید هلو و بادام (Prunus persica × Prunus amygdalus) در شرایط درونشیشهای بررسی شد. گیاهچههای پایة GF677 به محیط کشت پرآوری جامد موراشیگ و اسکوگ (MS) حاوی 1 میلیگرم در لیتر بنزیلآدنین (BA) و 1/0 میلیگرم در لیتر نفتالین استیک اسید (NAA) در چهار سطح خشکی صفر (شاهد)، 10، 20 و 30 گرم بر لیتر پلیاتیلن گلیکول 6000 (به ترتیب، معادل پتانسیل اسمزی صفر، 2/0-، 4/0- و 6/0- مگاپاسکال) واکشت شد. بعد از گذشت شش هفته نتایج نشان داد تنش خشکی القاشده اثر معناداری بر پارامترهای اندازهگیری شده داشت. با افزایش سطوح خشکی در محیط کشت، فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانت (کاتالاز و پراکسیداز)، مقدار پروتئین کل و مقدار پرولین به طور معناداری افزایش یافت، در حالی که قندهای محلول افزایش غیرمعناداری در سطوح مختلف خشکی داشتند. از نتایج حاصل میتوان چنین استنباط کرد که مهمترین سازوکار تحمل به تنش خشکی پایة GF677 در شرایط درونشیشهای، بهکارگیری سیستم دفاع آنتیاکسیدانتی، افزایش سنتز پروتئین (افزایش بیان ژنها) و تجمع پرولین است. تنظیم اسمزی با قندهای محلول اهمیت کمتری دارد.
سید علی طباطبایی
چکیده
یکی از تأثیرات کاهش آب در خاک، کاهش رشد و نمو گیاهچههای سبزشده و تغییر در نمو مزرعهای آنها در چنین شرایطی است. مشخص شده که پیشتیمار بذرها موجب بهبود برخی خصوصیات گیاهچه و گیاه حاصل میشود. بهمنظور بررسی اثر پیشتیمار بذر جو با سالیسیلیک اسید بر رشد گیاهچۀ جو، مقدار پرولین و تغییر فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانتی تحت شرایط ...
بیشتر
یکی از تأثیرات کاهش آب در خاک، کاهش رشد و نمو گیاهچههای سبزشده و تغییر در نمو مزرعهای آنها در چنین شرایطی است. مشخص شده که پیشتیمار بذرها موجب بهبود برخی خصوصیات گیاهچه و گیاه حاصل میشود. بهمنظور بررسی اثر پیشتیمار بذر جو با سالیسیلیک اسید بر رشد گیاهچۀ جو، مقدار پرولین و تغییر فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانتی تحت شرایط تنش خشکی آزمایشی در سال 1391 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد به اجرا درآمد. فاکتور اول شامل غلظتهای مختلف سالیسیلیک اسید (صفر، 50، 100 و 150 قسمت در میلیون) و فاکتور دوم شامل سه سطح خشکی (صفر، 6- و 12- بار) بود. نتایج نشان داد که اثر سالیسیلیک اسید و تنش خشکی بر درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی، وزن خشک گیاهچه، پروتئین، کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و پرولین معنادار بود. اثر متقابل تنش و تیمار بذر بر تعداد برگ معنادار نبود، ولی تأثیرات اصلی آنها معنادار بود. بیشترین درصد جوانهزنی (7/98 درصد)، سرعت جوانهزنی و وزن خشک گیاهچه مربوط به غلظت 100 قسمت در میلیون سالیسیلیک اسید بود. تحت شرایط تنش خشکی، پروتئین کاهش یافت که استفاده از سالیسیلیک اسید مقدار آن را افزایش داد. همچنین تحت شرایط تنش فعالیت کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و پرولین افزایش یافت که استفاده از سالیسیلیک اسید سبب کاهش در آنها شد.
فریبرز حبیبی؛ محمد اسماعیل امیری
چکیده
فعالیت آنزیمی و واکنشهای بیوشیمیایی دو پایة مرکبات [نارنج (Citrus aurantium L.) و پونسیروس (Poncirus trifoliata Raf.)] به تنش شوریدرونشیشهای بررسی شد. ریزنمونههای هر دو پایه به محیط کشت پرآوری جامد موراشیگ و اسکوگ (MS) حاوی 9/8 میکرومولار بنزیلآدنین (BA) و 5/0 میکرومولار نفتالیناستیک اسید (NAA) با غلظتهای صفر، 50، 100، 150 و 200 میلیمولار کلرید سدیم در 6 ...
بیشتر
فعالیت آنزیمی و واکنشهای بیوشیمیایی دو پایة مرکبات [نارنج (Citrus aurantium L.) و پونسیروس (Poncirus trifoliata Raf.)] به تنش شوریدرونشیشهای بررسی شد. ریزنمونههای هر دو پایه به محیط کشت پرآوری جامد موراشیگ و اسکوگ (MS) حاوی 9/8 میکرومولار بنزیلآدنین (BA) و 5/0 میکرومولار نفتالیناستیک اسید (NAA) با غلظتهای صفر، 50، 100، 150 و 200 میلیمولار کلرید سدیم در 6 تکرار منتقل شدند. بعد از گذشت 6 هفته، نتایج نشان داد، پایة سطوح شوری و اثر متقابل آنها، بر تمام پارامترهای اندازهگیریشده اثر معنیداری داشت. فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدان از قبیل: کاتالاز، پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز، میزان پرولین، قندهای محلول و میزان مالون دیآلدئید (MDA) با افزایش سطح شوری در هر دو پایه افزایش یافت که میزان افزایش بهجز آنزیم پراکسیداز و MDA در پایة نارنج بیشتر از پایة پونسیروس بود. پروتئین کل با افزایش سطح شوری در هر دو پایه کاهش یافت. پایة نارنج پروتئین کل بیشتری نسبت پایة پونسیروس داشت. طبق نتایج بهدستآمده، پایة نارنج در شرایط درون شیشهای، مقاومتر از پایة پونسیروس به تنش شوری بود و تحمل بیشتری در سطوح بالای شوری داشت.
احمد ارشادی؛ سمیرا طاهری
چکیده
یخبندان بهاره یکی از عوامل محدودکننده در تولید انگور است. استفاده از برخی ترکیبات شیمیایی یکی از روشهای کاهش خسارت سرما محسوب میشود. سالیسیلیک اسید در چهار غلظت صفر (شاهد)، 5/0، 1 و 2 میلیمولار در مرحلة تمام گل روی بوتههای انگور دهسالة رقم بیدانة سفید محلولپاشی و صبح روز بعد، تغییرات غلظت کربوهیدراتهای محلول، پرولین و پروتئینهای ...
بیشتر
یخبندان بهاره یکی از عوامل محدودکننده در تولید انگور است. استفاده از برخی ترکیبات شیمیایی یکی از روشهای کاهش خسارت سرما محسوب میشود. سالیسیلیک اسید در چهار غلظت صفر (شاهد)، 5/0، 1 و 2 میلیمولار در مرحلة تمام گل روی بوتههای انگور دهسالة رقم بیدانة سفید محلولپاشی و صبح روز بعد، تغییرات غلظت کربوهیدراتهای محلول، پرولین و پروتئینهای محلول در بافت برگ اندازهگیری شد. نمونههایی از برگ و ساقه به مدت سه ساعت تحت تنش سرمایی صفر، 2-، 4- و 8- درجة سانتیگراد و نمونههای خوشة گل در معرض دماهای صفر، 2- و 4- درجة سانتیگراد قرار داده شدند. کاربرد سالیسیلیک اسید در غلظت 5/0 میلیمولار سبب حداکثر تجمع کربوهیدراتهای محلول و در غلظتهای 5/0 و 1 میلیمولار باعث افزایش غلظت پرولین برگ شد. کاربرد سالیسیلیک اسید در غلظت 2 میلیمولار سبب کاهش پروتئینهای محلول شد. تیمارهای سالیسیلیک اسید، سرما و برهمکنش آنها تأثیر معنیداری بر درصد نشت یونی در بافتهای مختلف داشت. تیمار با سالیسیلیک اسید باعث کاهش مؤثر درصد نشت یونی تا محدودة 8- درجة سانتیگراد در نمونههای ساقه و 4- درجة سانتیگراد در برگ و خوشة گل در مقایسه با شاهد شد. به نظر میرسد که سالیسیلیک اسید ضمن افزایش غلظت تنظیمکنندههای اسمزی مانند کربوهیدراتها و پروتئینهای محلول باعث کاهش اثرات منفی دمای پایین و خسارت به غشای سلولها میشود.
نفیسه اسدی نسب؛ پیمان حسیبی؛ حبیب اله روشنفکر؛ موسی مسکرباشی
چکیده
به منظور مطالعة برخی تغییرات فیزیولوژیک چغندرقند تحت تنش شوری، در سال زراعی 1389-1388، تعداد سه رقم مولتی ژرم چغندرقند (13030، 22393 و IC)، در گلخانة دانشکدة کشاورزی دانشگاه شهید چمران، تحت سه سطح شوری از منبع کلرید سدیم، شامل شاهد (صفر)، 100 و 200 میلیمولار بهصورت فاکتوریل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی مطالعه شدند. بذور در گلدانهای پلاستیکی ...
بیشتر
به منظور مطالعة برخی تغییرات فیزیولوژیک چغندرقند تحت تنش شوری، در سال زراعی 1389-1388، تعداد سه رقم مولتی ژرم چغندرقند (13030، 22393 و IC)، در گلخانة دانشکدة کشاورزی دانشگاه شهید چمران، تحت سه سطح شوری از منبع کلرید سدیم، شامل شاهد (صفر)، 100 و 200 میلیمولار بهصورت فاکتوریل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی مطالعه شدند. بذور در گلدانهای پلاستیکی کشت شدند و تیمار شوری از 30روز پس از کاشت، اجرا شد. گیاهان 60 روز پس از اجرای تیمار شوری برداشت و ارزیابی شدند. نتایج تجزیة واریانس صفات نشان داد که اعمال سطوح مختلف شوری، بر تمام صفات ارزیابیشده تأثیر معنیدار داشت. نتایج مقایسة میانگین صفات نشان داد که با افزایش شوری، وزن خشک ریشه، اندام هوایی و همچنین، سطح برگ بهطور معنیدار کاهش یافتند، اما شوری اثر معنیدار بر تعداد برگ نداشت. همچنین، با افزایش سطح شوری، کاهش در محتوای نسبی آب برگ و هدایت روزنهای مشاهده شد. در صورتی که، نفوذپذیری نسبی غشا و محتوای پرولین در برگهای تمام ارقام افزایش نشان داد. غلظتهای زیاد کلرید سدیم موجب کاهش پتانسیل اسمزی شد. افزایش در پرولین نتوانست نشت الکترولیتها را کاهش دهد و موجب بهبود وضعیت آبی گیاه شود، لذا، در گیاه چغندرقند پرولین و نقش آنتی اکسیدانی آن نتوانست، محافظت غشاهای پلاسمایی در برابر خسارت ناشی از تنش را فراهم کند. با توجه به نتایج این آزمایش، وزن خشک ریشه در مرحلة گیاهچهای، 90 روز پس از کاشت، با تحمل به شوری سه رقم مطالعهشده ارتباط داشته است.
زهرا مهرابی زاده؛ پرویز احسان زاده
دوره 13، شماره 2 ، اسفند 1390، ، صفحه 75-88
چکیده
کنجد گیاهی دانه روغنی با نیاز نه چندان بالای آبی محسوب می شود. این آزمایش با هدف مطالعه تأثیر شرایط مختلف رطوبتی بر رشد، فلورسانس کلروفیل، محتوای پرولین، عملکرد و اجزای عملکرد چهار رقم گیاه کنجد در سال زراعی 1386 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان ...
بیشتر
کنجد گیاهی دانه روغنی با نیاز نه چندان بالای آبی محسوب می شود. این آزمایش با هدف مطالعه تأثیر شرایط مختلف رطوبتی بر رشد، فلورسانس کلروفیل، محتوای پرولین، عملکرد و اجزای عملکرد چهار رقم گیاه کنجد در سال زراعی 1386 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد. سطوح تیمار آبیاری براساس تبخیر تجمعی از تشت تبخیر کلاس A شامل 1I (75 میلی متر تبخیر)، 2I (110 میلی متر تبخیر) و 3I (145 میلی متر تبخیر) به عنوان عامل اصلی و چهار ژنوتیپ کنجد (ناز تک شاخه، یکتا، ورامین و اولتان) به عنوان عامل فرعی بودند. تأثیر رژیم آبیاری و ژنوتیپ بر شاخص بیشینه فلورسانس (Fm) معنی دار بود، ولی بر حداکثر کارآیی نظام نوری دو (Fv/Fm) و میزان کلروفیل برگ معنی دار نبود، به طوری که مقدار Fv/Fm تنها از 81/0 در سطح اول آبیاری به 77/0 در سطح سوم کاهش یافت. محدودیت رطوبت خاک منجر به افزایش میزان پرولین برگ از 5/3 در سطح اول آبیاری به 6/8 میلی گرم بر گرم برگ در سطح دوم آبیاری شد. تنش خشکی باعث 55، 42، 37، 48 و 49 درصد کاهش به ترتیب در شاخص سطح برگ، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، عملکرد دانه و عملکرد ماده خشک شد. به طور کلی، تنش کمبود رطوبتی باعث کاهش رشد و عملکرد دانه کنجد از 1212 به 625 کیلوگرم در هکتار گردید. این تأثیر بیش از آنکه از طریق کاهش Fv/Fm باشد، ناشی از کاهش سطوح فتوسنتزکننده در رقم های مورد مطالعه در شرایط آزمایش حاضر بود. دو رقم یکتا و ورامین از نظر عملکرد دانه و تولید روغن نسبت به دو ژنوتیپ دیگر برتری داشتند.