رامین خلیلی؛ جلال خورشیدی؛ سیروان بابایی
چکیده
هدف: کشتوکار رازیانه به‌دلیل بازار مناسب و کاربردهای متنوعی که در صنایع غذایی و دارویی دارد، در حال توسعه است. یکی از مهمترین عوامل خسارتزا در مزارع رازیانه، علف‌های هرز هستند. بنابراین، دستیابی به مناسبترین روش کنترل علف‌های هرز مزرعه رازیانه از ضروریات است.
روش پژوهش: در این پژوهش تأثیر 11 روش مختلف کنترل علف‌های ...
بیشتر
هدف: کشتوکار رازیانه به‌دلیل بازار مناسب و کاربردهای متنوعی که در صنایع غذایی و دارویی دارد، در حال توسعه است. یکی از مهمترین عوامل خسارتزا در مزارع رازیانه، علف‌های هرز هستند. بنابراین، دستیابی به مناسبترین روش کنترل علف‌های هرز مزرعه رازیانه از ضروریات است.
روش پژوهش: در این پژوهش تأثیر 11 روش مختلف کنترل علف‌های هرز شامل علف‌کشهای گلایفوسیت، پاراکوات، آفالون، دیورون و سرکه، یکبار کولتیواسیون، دو بار کولتیواسیون، وجین دستی، آتش شعلهافکن، آلوده به علف هرز و عاری از علف هرز، بر رشد علف‌های هرز و نیز ویژگیهای رشدی، عملکردی، و فیتوشیمیایی رازیانه شامل میزان اسانس و ترکیبات تشکیل‌دهنده آن، مطالعه گردید. آزمایش مذکور در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سال 1400 در دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان انجام گرفت.
یافته‌ها: تیمار علف‌کش بر صفات وزن خشک اندام هوایی، وزن هزاردانه، عملکرد میوه، محتوای اسانس و عملکرد اسانس رازیانه و نیز وزن خشک علف‌های هرز تأثیر معنیداری داشت، اما ارتفاع بوته و تعداد چتر در بوته رازیانه تحت تأثیر معنیدار تیمار علف‌کش قرار نگرفتند. بیشترین میانگین عملکرد میوه رازیانه در هکتار (95/3 تن) متعلق به تیمار عاری از علف هرز بود و به‌دنبال آن تیمارهای وجین دستی و دیورون قرار داشتند (بهترتیب 63/3 و 3/3 تن در هکتار). کم‌ترین علفهرز (54/3 گرم در مترمربع) از تیمار عاری از علف هرز بهدست آمد که البته با تیمارهای وجین دستی و آتش شعلهافکن تفاوت معنیداری نداشت. محتوای اسانس میوه‌های رازیانه در تیمارهای اعمالشده (غیر از تیمار عاری از علف هرز) تفاوت معنیداری با هم نداشتند. بیشترین عملکرد اسانس (3/133 لیتر در هکتار) از میوه‌های تیمار وجین دستی، و کم‌ترین آن (9/63 لیتر در هکتار) از تیمار گلایفوسیت بهدست آمد. ترکیبات غالب اسانس در همه تیمارها یکسان و شامل آنتول، فنکون و د-لیمونن بودند. بیشترین مقدار ترکیبات آنتول (53/73 درصد)، فنکون (21/12 درصد) و د-لیمونن (56/11 درصد) بهترتیب در تیمارهای گلایفوسیت، آلوده به علف هرز و سرکه مشاهده گردید.
نتیجه‌گیری: چنانچه هدف حذف قابل‌قبول علف‌های هرز، عملکرد بیشتر میوه و اسانس همراه با کم‌ترین آسیب به محیط زیست باشد، بعد از تیمار عاری از علف هرز، تیمار وجین دستی برترین تیمار بود. اما چنانچه علاوه بر دستیابی به عملکرد بالای محصول، کاهش هزینههای کنترل علف هرز نیز مدنظر باشد، تیمار دیورون برتر بود. از نظر کیفیت اسانس (میزان بالای آنتول و فنکون و میزان کم استراگول)، تیمار آلوده به علف هرز برترین بود.
فاطمه زمانی؛ رضا امیرنیا؛ اسماعیل رضائی چیانه؛ امیر رحیمی
چکیده
به‌منظور اثر کودهای زیستی بر عملکرد دانه و ترکیبات شیمیایی اسانس گیاه دارویی رازیانه، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و 12 تیمار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه در سال زراعی 95-1394 اجرا شد. فاکتور اول شامل سه توده رازیانه (ارومیه، همدان و آلمان) و فاکتور دوم چهار سطح کودی شامل کود ...
بیشتر
به‌منظور اثر کودهای زیستی بر عملکرد دانه و ترکیبات شیمیایی اسانس گیاه دارویی رازیانه، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و 12 تیمار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه در سال زراعی 95-1394 اجرا شد. فاکتور اول شامل سه توده رازیانه (ارومیه، همدان و آلمان) و فاکتور دوم چهار سطح کودی شامل کود زیستی دارای باکتری‌های تامین کننده نیتروژن، فسفر، پتاسیم، قارچ میکوریزا (گلوموس اینترارادایسز)، تلفیق کود زیستی باکتریایی + قارچ میکوریزا و عدم مصرف کود (شاهد) را شامل می‌شدند. نتایج نشان داد که کاربرد کودهای زیستی منجر به افزایش معنیدار عملکرد دانه، درصد کلونیزاسیون، عناصر غذایی، درصد اسانس، عملکرد اسانس و بهبود ترکیبات شیمیایی اسانس گردید و در این میان تیمارهای ترکیبی نسبت به تیمارهای مصرف جداگانه بیشترین تاثیر را در افزایش صفات مورد مطالعه داشتند. همچنین تاثیر توده بومی بر تمامی صفات کمی و کیفی مورد مطالعه به جز نیتروژن دانه معنیدار بود. عملکرد دانه، محتوی اسانس توده آلمان نسبت به دو توده همدان و ارومیه بالاتر بود. ترکیبات اصلی اسانس رازیانه، آنتول، فنچون، لیمونن و p-Allylanisole بود. بیشترین میزان آنتول در توده ارومیه در شرایطی کاربرد تلفیقی کود زیستی باکتریایی + قارچ میکوریزا بهدست آمد. به طور کلی، نتایج نشان داد که استفاده از کودهای زیستی اثر معنیداری در بهبود صفات کمی و کیفی رازیانه داشت.
کرامت الله سعیدی؛ فروه السادات سیدی؛ محمود کیانی
چکیده
به‌منظور ارزیابی کمیت و کیفیت اسانس گیاهان دارویی بابونه رقم ’بودگلد‘، بادرشبی رقم ’‘SZK1 و رازیانه رقم ’شورک شاری‘ در شرایط اقلیمی شهرکرد، آزمایشی در در مزرعۀ تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در اوایل فروردین 1393 انجام گرفت. نمونه‌های گل بابونه و پیکر رویشی بادرشبی در مرحلۀ گلدهی کامل و میوه‌های رازیانه در مرحلۀ واکسی و رسیدن ...
بیشتر
به‌منظور ارزیابی کمیت و کیفیت اسانس گیاهان دارویی بابونه رقم ’بودگلد‘، بادرشبی رقم ’‘SZK1 و رازیانه رقم ’شورک شاری‘ در شرایط اقلیمی شهرکرد، آزمایشی در در مزرعۀ تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در اوایل فروردین 1393 انجام گرفت. نمونه‌های گل بابونه و پیکر رویشی بادرشبی در مرحلۀ گلدهی کامل و میوه‌های رازیانه در مرحلۀ واکسی و رسیدن کامل برداشت شدند. نمونهها بهوسیلۀ کلونجر و بهروش تقطیر با آب اسانسگیری و ترکیبات اسانس توسط دستگاه GC و GC-MS آنالیز شدند. مقدار اسانس بابونه، بادرشبی، رازیانه (واکسی) و رازیانه (بالغ) بهترتیب 69/0، 35/0، 9/4 و 4/4 درصد بود. عمدهترین ترکیبات اسانس بابونه آلفا-بیسابلول اکسید A (57/43 درصد)، بتا-فارنسن (09/24 درصد) و آلفا-بیسابلول اکسید B (34/10 درصد) بودند. ژرانیل استات (29/27 درصد)، ژرانیال (67/24درصد)، نرال (93/20 درصد) و ژرانیول (54/18 درصد) مهمترین ترکیبات اسانس در پیکر رویشی بادرشبی بودند. عمدهترین ترکیب اسانس در میوۀ رازیانه در مرحلۀ واکسی و رسیدن کامل ترانس-آنتول بود، اما مقدار این ترکیب در مرحلۀ رسیدن کامل (96/84 درصد) نسبت به مرحلۀ واکسی (6/81 درصد) بیشتر بود. بهطور کلی، بابونه، بادرشبی و رازیانه، کمیت و کیفیت اسانس مطلوبی در شرایط اقلیمی شهرکرد داشتند.
کیوان بهمنی؛ علی ایزدی دربندی؛ سید احمد سادات نوری
چکیده
رازیانه (Foeniculum vulgare Mill) گیاهی از خانوادة چتریان است که علاوه بر استفاده‌های دارویی، در مصارف تغذیه‌ای، تولید مواد آرایشی، عطر‌سازی، معطر‌کردن خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها کاربرد وسیعی دارد. با توجه به اهمیت بالای مقادیر و ترکیبات اسانس، محتوا و ترکیبات شیمیایی اسانس رازیانه‌های ایران بررسی شد. در این مطالعه 50 اکوتیپ رازیانه از مناطق ...
بیشتر
رازیانه (Foeniculum vulgare Mill) گیاهی از خانوادة چتریان است که علاوه بر استفاده‌های دارویی، در مصارف تغذیه‌ای، تولید مواد آرایشی، عطر‌سازی، معطر‌کردن خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها کاربرد وسیعی دارد. با توجه به اهمیت بالای مقادیر و ترکیبات اسانس، محتوا و ترکیبات شیمیایی اسانس رازیانه‌های ایران بررسی شد. در این مطالعه 50 اکوتیپ رازیانه از مناطق مختلف ایران جمع‌آوری شدند و در مزرعة تحقیقاتی پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، کشت و در سال‌های 1389 تا 1390 مطالعه شد. با تعیین مرحلة 70 درصد خمیری دانه که بیشترین مقدار اسانس قابل استحصال را دارد، محتوای اسانس آن‌ها در 2 سال متوالی و نیز ترکیبات شیمیایی اسانس آن‌ها بررسی شد. نتایج نشان داد که اکوتیپ‌های ساری، قزوین، چاهستان، کلیبر و حاجی‌آباد دیررس (176 روز تا 70 درصد خمیری)، الموت، دماوند، اردبیل، کوهین، گیوی، مغان، خاش، کاشان، مشکین‌شهر، خلخال، مرودشت و فزوه میان‌رس (131 روز تا 70 درصد خمیری دانه) و بقیة اکوتیپ‌ها زودرس (92 روز تا 70 درصد خمیری) بودند. به‌صورت میانگین هر 2 سال، اکوتیپ‌های رزن، فزوه، مرودشت، کاشان، ساری، کلیبر و اراک دارای محتوای اسانس بیش از 5/3درصد (بهترتیب با مقادیر 96/3، 69/3، 68/3، 66/3، 65/3، 65/3 و 54/3 درصد) بودند. نتایج بررسی ترکیبات شیمیایی اسانس با دستگاه GC-MASS نشان داد که بیشترین مقدار لیمونن مربوط به اکوتیپ سنندج، بیشترین مقدار فنچون متعلق به اکوتیپ ساری، بیشترین مقدار ترانس آنتول متعلق به اکوتیپ خاش و بیشترین مقدار متیل چاویکول متعلق به اکوتیپ کلیبر است. تأثیر اقلیم منطقة منشأ هر اکوتیپ بر خصوصیات مورد‌مطالعه، مشهود بود.