فاطمه دلاورنیا؛ فائزه زعفریان؛ رقیه حسن پور؛ همت اله پیردشتی
چکیده
به‌منظور ارزیابی توانایی گیاه سورگوم علوفهای (Sorghum bicolor L.) در حذف فلز سنگین کادمیم به کمک بیوچار (زغال زیستی) و باکتری سودوموناس پوتیدا (Pseudomonas putida) آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در تابستان سال 1398 در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، در شرایط گلخانه انجام شد. نتایج نشان داد که حضور کادمیم ...
بیشتر
به‌منظور ارزیابی توانایی گیاه سورگوم علوفهای (Sorghum bicolor L.) در حذف فلز سنگین کادمیم به کمک بیوچار (زغال زیستی) و باکتری سودوموناس پوتیدا (Pseudomonas putida) آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در تابستان سال 1398 در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، در شرایط گلخانه انجام شد. نتایج نشان داد که حضور کادمیم در بستر کشت گیاه سورگوم موجب کاهش وزن خشک ریشه و شاخساره شد. اما افزودن بیوچار و تلقیح سودوموناس پوتیدا به‌طور معنی‌داری موجب افزایش صفات مذکور شد. فاکتور تجمع زیستی ریشه و شاخساره از غلظت 25 تا 100 میلی‌گرم کادمیم در کیلوگرم خاک روند افزایشی داشت، بهطوریکه بیشترین فاکتور تجمع زیستی شاخساره (31/2) در غلظت 100 میلی‌گرم کادمیم در کیلوگرم خاک و در تیمار کاربرد هم‌زمان بیوچار و سودوموناس پوتیدا مشاهده شد که نسبت به شاهد 33/28 درصد افزایش معنی‌داری داشته است. هم‌چنین، کمینه فاکتور انتقال گیاه سورگوم (000/1) مربوط به تیمار عدم مصرف بیوچار، عدم تلقیح سودوموناس پوتیدا و بدون آلودگی کادمیم بود که نسبت به شاهد 20 درصد کاهش یافت؛ حال آن‌که بیشینه فاکتور انتقال (94/1) در غلظت 25 میلی‌گرم کادمیم در کیلوگرم خاک و تیمار عدم مصرف بیوچار و عدم تلقیح سودوموناس پوتیدا مشاهده شد. شاخص تحمل گیاه با افزایش غلظت کادمیم کاهش یافت، درحالیکه استفاده از بیوچار و تلقیح باکتری سودوموناس پوتیدا موجب افزایش این شاخص شد، بهطوریکه بیشترین شاخص تحمل (22/1) مربوط به تیمار کاربرد تلفیقی بیوچار و باکتری بدون استفاده از کادمیم بود که نسبت به عدم مصرف بیوچار و عدم تلقیح باکتری 22 درصد افزایش یافت. از آنجاکه شاخص تحمل گیاه سورگوم علوفهای در همه غلظتهای کادمیم بیشتر از 60/0 بود، لذا می‌توان این گیاه را در گروه تحمل بالا نسبت به تنش فلز سنگین کادمیم دسته‌بندی کرد و از سورگوم جهت گیاه‌پالایی کادمیم بهره جست.
سیده رقیه حسینی ولیکی؛ رحمت عباسی؛ همت اله پیردشتی؛ وحید اکبرپور
چکیده
آلودگی به علفهای هرز در اراضی زراعی بسیار فراتر از یک گونه می‌باشد، بنابراین توجه به تداخل چند گونه‌ای علفهای هرز از اهمیت خاصی برخوردار است. این مطالعه به‌منظور بررسی ارزیابی عملکرد و اسانس گیاه رازیانه تحت رقابت هم‌زمان تراکمهای علفهای هرز تاج‌خروس ریشه قرمز و سوروف در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ...
بیشتر
آلودگی به علفهای هرز در اراضی زراعی بسیار فراتر از یک گونه می‌باشد، بنابراین توجه به تداخل چند گونه‌ای علفهای هرز از اهمیت خاصی برخوردار است. این مطالعه به‌منظور بررسی ارزیابی عملکرد و اسانس گیاه رازیانه تحت رقابت هم‌زمان تراکمهای علفهای هرز تاج‌خروس ریشه قرمز و سوروف در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1396 به اجرا در آمد. فاکتورهای آزمایش شامل سه سطح تراکم علفهرز سوروف (صفر، چهار و هشت بوته در مترمربع) و سه سطح تراکم علفهرز تاج‌خروس ریشه قرمز (صفر، چهار و هشت بوته در مترمربع) بودند. بیشترین عملکرد دانه (2230 کیلوگرم در هکتار) و بیشترین درصد اسانس (دو درصد) از تیمار عاری از علف هرز به‌دست آمد. در شرایط تداخل هشت بوته در مترمربع علفهرز تاج‌خروس و تراکمهای صفر، چهار و هشت بوته در مترمربع سوروف، به‌ترتیب باعث 1/30، 9/62 و 7/75 درصد کاهش عملکرد دانه و 5/24، 2/26 و 5/29 درصد کاهش درصد اسانس نسبت به شرایط عدم آلودگی علف هرز شدند. ضریب قدرت رقابتی تاج‌خروس نسبت به سوروف بالاتر بود و تداخل 5/14 بوته در مترمربع سوروف و یا 7/7 بوته در مترمربع تاج‌خروس باعث 50 درصد افت عملکرد رازیانه شد.
محمد کاوه؛ محمدعلی اسماعیلی؛ همت اله پیردشتی؛ محمدرضا اردکانی
چکیده
در این مطالعه، اثر کاربرد هم‌زمان بایوچار، باکتری آزوسپریلیوم لیپوفروم و نیتروژن در دو شیوه آبیاری غرقابی و تناوبی بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج (Oryza sativa L.) رقم طارم هاشمی بررسی شد. این آزمایش بهصورت کرتهای دوبارخردشده برپایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در دو سال زراعی ...
بیشتر
در این مطالعه، اثر کاربرد هم‌زمان بایوچار، باکتری آزوسپریلیوم لیپوفروم و نیتروژن در دو شیوه آبیاری غرقابی و تناوبی بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج (Oryza sativa L.) رقم طارم هاشمی بررسی شد. این آزمایش بهصورت کرتهای دوبارخردشده برپایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در دو سال زراعی 1396 و 1397 انجام گرفت. تیمارهای موردمطالعه شامل شیوه آبیاری در دو سطح آبیاری غرقاب و آبیاری تناوبی به‌عنوان عامل اصلی و عامل فرعی تیمار کودی در نه سطح، 100، 75 و 50 درصد نیتروژن به‌همراه شاهد (بدون بایوچار)، 20 و 10 تن بایوچار در هکتار و نیز جدایه خالص باکتری آزوسپریلیوم لیپوفروم در دو سطح بدون مایهزنی با نشا و با مایهزنی با نشا به‌عنوان عامل فرعی فرعی در نظر گرفته شدند. با توجه به معنی‌داری اثر عوامل موردبررسی بر صفات مورد اندازهگیری، براساس یافته‌ها، کاربرد 20 تن بایوچار به‌همراه با 75 و 100 درصد نیتروژن توصیه‌شده بیشترین تأثیر را بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج در هر دو شیوه آبیاری تناوبی و غرقابی نشان داد. در مقایسه، میزان اثربخشی بایوچار در آبیاری تناوبی چشم‌گیرتر بود. بنابراین می‌توان چنین نتیجه گرفت که کاربرد 20 تن بایوچار به‌همراه با 75 و 100 درصد نیتروژن توصیه‌شده توانسته کاهش عملکرد ناشی از کاهش مصرف آب در آبیاری تناوبی را نسبت به آبیاری غرقاب تا اندازه زیادی جبران کند.
سمانه اسدی صنم؛ محسن زواره؛ همت الله پیردشتی؛ فاطمه سفیدکن؛ قربانعلی نعمت زاده
چکیده
سرخارگل (Echinacea purpurea) پرفروش‌ترین گیاه دارویی در اروپا و ایالات‌متحده است که برای درمان سرماخوردگی استفاده می‌شود. این آزمایش بهصورت کرتهای خرد‌شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعة پژوهشی پژوهشکدة ژنتیک و زیست‌فناوری طبرستان در سال زراعی 1391-1392، اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه زمان نشاکاری (20 فروردین، ...
بیشتر
سرخارگل (Echinacea purpurea) پرفروش‌ترین گیاه دارویی در اروپا و ایالات‌متحده است که برای درمان سرماخوردگی استفاده می‌شود. این آزمایش بهصورت کرتهای خرد‌شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعة پژوهشی پژوهشکدة ژنتیک و زیست‌فناوری طبرستان در سال زراعی 1391-1392، اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه زمان نشاکاری (20 فروردین، 19 اردیبهشت و 18 خرداد در بهار 1392) در کرتهای اصلی و سه تراکم بوته (7، 10 و 16 بوته در مترمربع) در کرتهای فرعی بود. نتایج نشان داد که اگرچه تأخیر در کاشت سبب کاهش ماده خشک شاخساره، برگ و ساقه شد، ولی افزایش تراکم تا 10 بوته در مترمربع تا اندازه‌ای اثر نامطلوب تأخیر در کاشت را جبران کرده است که نشان می‌دهد تاریخ کشت زودتر و تراکم 10 بوته در مترمربع برای افزایش کمیت این ویژگی‌ها مناسب‌تر بوده‌اند. نسبت ماده خشک شاخساره/ گل< شاخساره/ ساقه< شاخساره/ برگ بود. بیشترین نسبت ماده خشک شاخساره/ ساقه و شاخساره/ (برگ+گل) مربوط به تاریخ کشت خرداد و بیشترین نسبت ماده خشک شاخساره/ گل مربوط به تاریخ کاشت اردیبهشت ماه بود. بیشترین مقدار فنل کل برگ و ساقه به ترتیب 1/51 و 9/35 میلی‌گرم گالیک اسید در گرم ماده خشک بود که در تاریخ کشت 20 فروردین و تراکم 10 بوته در مترمربع به‌دست آمد. بیشترین محتوای فنلی گل‌ها (5/56 میلی‌گرم گالیک اسید در گرم ماده خشک) در تاریخ کاشت 19 اردیبهشت و تراکم 10 بوته در مترمربع اندازهگیری شد. مقدار فنل کل گل‌ها> برگ‌ها> ساقه‌ها> بود. در کل، می‌توان چنین استنباط کرد که احتمالاً نشاکاری زودهنگام سرخارگل در 20 فروردین ماه و با تراکم 10 بوته در مترمربع برای تولید ماده خشک و فنل کل از برگ‌ها و ساقه‌ها و تأخیر در کاشت تا 19 اردیبهشت و تراکم 10 بوته در مترمربع، برای تولید ماده خشک و فنل کل از گل‌ها، در شرایط این آزمایش مناسب است.
زهرا نوری آکندی؛ همت اله پیردشتی؛ یاسر یعقوبیان؛ ولی اله قاسمی عمران
چکیده
به منظور بررسی اثر همزیستی قارچ Piriformospora indica بر سیستم آنتیاکسیدانی و رنگیزههای فتوسنتزی گیاه دارویی استویا تحت تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در شرایط درونشیشهای انجام شد. عاملهای آزمایش شامل تنش شوری در شش سطح (صفر، 50، 100، 150، 200 و 250 میلیمولار NaCl) و تیمار همزیستی قارچی در ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر همزیستی قارچ Piriformospora indica بر سیستم آنتیاکسیدانی و رنگیزههای فتوسنتزی گیاه دارویی استویا تحت تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در شرایط درونشیشهای انجام شد. عاملهای آزمایش شامل تنش شوری در شش سطح (صفر، 50، 100، 150، 200 و 250 میلیمولار NaCl) و تیمار همزیستی قارچی در دو سطح عدم تلقیح و تلقیح قارچ P. indica بود.روند تغییرات غلظت پراکسیدهیدروژن، مالوندیآلدهید و فعالیت آنزیم کاتالاز در تیمار شاهد به صورت خطی و افزایشی و در تیمار تلقیح با قارچ به صورت دوتکهای بود، بهطوریکه در تیمار تلقیح در سطوح پایین تنش این میزان کاهش یافت. روند تغییرات کلروفیلa ، b و کلروفیل a+b در هر دو تیمار عدم تلقیح و تلقیح قارچ به صورت معادلهی دوتکهای بود. با این وجود، محتوای کاروتنوئید با افزایش تنش شوری در تیمار تلقیح و عدم تلقیح به صورت خطی (به‌ترتیب با شیب 007/0- و 005/0-) کاهش یافت.در مجموع، نتایج نشان داد که قارچ P. indicaدر سطوح پایین شوری احتمالاً از طریق کاهش غلظت پراکسیدهیدروژن (دو درصد تا سطح 124 میلیمولار شوری) و مالوندیآلدهید (17 درصد تا سطح 50 میلیمولار شوری) و درنتیجه کاهش فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی و بهبود میزان رنگیزههای فتوسنتزی سبب افزایش نسبی تحمل به تنش در گیاهان تلقیح شده نسبت به گیاهان شاهد شد.