فرزاد مندنی؛ امین یاری؛ علیرضا باقری؛ حمیدرضا چقازردی
چکیده
هدف: کشت مخلوط یکی از مهم‌ترین روش‌های مدیریت زراعی برای رسیدن به اهداف کشاورزی پایدار است. بنابراین این مطالعه بهمنظور ارزیابی کشت مخلوط گلرنگ با عدس در شرایط دیم انجام شد.روش پژوهش: آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و پنج تیمار در دانشگاه رازی در سال زراعی 1398-1397 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل کشت خالص گلرنگ، کشت ...
بیشتر
هدف: کشت مخلوط یکی از مهم‌ترین روش‌های مدیریت زراعی برای رسیدن به اهداف کشاورزی پایدار است. بنابراین این مطالعه بهمنظور ارزیابی کشت مخلوط گلرنگ با عدس در شرایط دیم انجام شد.روش پژوهش: آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و پنج تیمار در دانشگاه رازی در سال زراعی 1398-1397 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل کشت خالص گلرنگ، کشت با نسبت 25:75 گلرنگ و عدس، کشت با نسبت 50:50 گلرنگ و عدس، کشت با نسبت 75:25 گلرنگ و عدس و کشت خالص عدس بودند. گلرنگ گیاه اصلی و عدس به‌عنوان گیاه جایگزین در نظر گرفته شد. صفات مورد ارزیابی شامل شاخص سطح برگ، جذب تشعشع، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی، ماده خشک کل، کارایی مصرف تشعشع و نیز عملکرد دانه بود.یافته‌ها: نتایج نشان داد شاخص سطح برگ و به‌دنبال آن میزان جذب تشعشع در کشت مخلوط نسبت به تک‌کشتی به‌ترتیب 2/6 و 0/48 درصد افزایش یافت. روند تغییرات سرعت رشد محصول گلرنگ در کانوپی مخلوط نسبت به کشت خالص تغییر نداشت، اما برای سرعت رشد نسبی افزایش 7/7 درصدی نشان داد. میزان ماده خشک کل و کارایی مصرف تشعشع در کانوپی مخلوط نسبت به تک‌کشتی تغییر چندانی نداشت. عملکرد دانه گلرنگ در کشت خالص (2472 کیلوگرم در هکتار) بالاتر بود که البته با تیمارهای 25:75 (2294 کیلوگرم در هکتار) و 50:50 (2107 کیلوگرم در هکتار) تفاوت معنیدار نداشت.نتیجه‌گیری: در مجموع نتایج نشان داد که کشت مخلوط گلرنگ با عدس از نظر اقتصادی فاقد سودمندی مطلوب بود، اما با این‌حال الگویهای کشت مخلوط جایگزینی با نسبت 25:75 و 50:50 گلرنگ: عدس از لحاظ صفات موردبررسی کارایی بالاتری داشتند.
بهروز دولت پرست؛ فرزاد حسین پناهی؛ عادل سی و سه مرده؛ حامد منصوری
چکیده
با توجه به اهمیت و ارزش آب و استفاده بهینه از نیتروژن در جهت حفظ بهرهوری تولید و کاهش هم‌زمان اثرات منفی زیست‌محیطی، دو آزمایش در سال‌های زراعی 97-1396 و 98-1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان انجام شد. آزمایش‌ها به‌صورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سطوح ...
بیشتر
با توجه به اهمیت و ارزش آب و استفاده بهینه از نیتروژن در جهت حفظ بهرهوری تولید و کاهش هم‌زمان اثرات منفی زیست‌محیطی، دو آزمایش در سال‌های زراعی 97-1396 و 98-1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان انجام شد. آزمایش‌ها به‌صورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سطوح مختلف آبیاری به‌عنوان فاکتور اصلی در چهار سطح (25 درصد (W1)، 50 درصد (W2)، 75 درصد (W3) و 100 درصد (W4) نیاز آبی گیاه) و سطوح مختلف کود نیتروژن به‌عنوان فاکتور فرعی در چهار سطح (25 درصد (N1)، 50 درصد (N2)، 75 درصد (N3) و 100 درصد (N4) نیاز نیتروژن گیاه) بودند. نتایج نشان داد که تمام صفات موردمطالعه به‌‌جز صفت زمان رسیدن به بیشینه شاخص سطح خورجین تحت تأثیر اثرات اصلی و متقابل آزمایش قرار گرفتند. بیشترین عملکرد دانه مربوط به تیمار شاهد W4N4 (5069 کیلوگرم در هکتار) و کم‌ترین عملکرد دانه مربوط به تیمارهای W1N1 وW1N2 به‌ترتیب به‌میزان 880 و 899 کیلوگرم در هکتار بود که نسبت به تیمار شاهد به‌ترتیب 6/82 و 2/82 درصد کاهش نشان دادند. عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک تیمارهای W4N3 (4826 و 17589 کیلوگرم در هکتار) و W3N4 (4712 و 17657 کیلوگرم در هکتار) به‌ترتیب با 25 درصد کاهش در مصرف نیتروژن و 25 درصد کاهش در مصرف آب نسبت به تیمار شاهد (W4N4) به‌عنوان تیمارهای برتر در این پژوهش در راستای ارتقای بهرهوری شناخته شدند.
اسماعیل افشون؛ محمدرضا جهانسوز؛ حسین مقدم؛ مصطفی اویسی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر تیمار کود نیتروژن و تنش خشکی بر برخی از شاخصهای رشدی ذرت علوفهای در سیستمهای مختلف خاکورزی، آزمایشی در مزرعۀ آموزشی و پژوهشی دانشگاه تهران در سال 1397 انجام شد. این آزمایش به‌صورت کرتهای دو بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. خاکورزی به‌عنوان عامل اصلی در دو سطح (حفاظتی ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر تیمار کود نیتروژن و تنش خشکی بر برخی از شاخصهای رشدی ذرت علوفهای در سیستمهای مختلف خاکورزی، آزمایشی در مزرعۀ آموزشی و پژوهشی دانشگاه تهران در سال 1397 انجام شد. این آزمایش به‌صورت کرتهای دو بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. خاکورزی به‌عنوان عامل اصلی در دو سطح (حفاظتی و مرسوم)، تنش آبی به‌عنوان عامل فرعی در سه سطح 30، 60 و 90 درصد نیاز آبی و کود نیتروژن به‌عنوان عامل فرعیفرعی در سه سطح صفر، 50 و 100 درصد میزان توصیهشده در نظر گرفته شد. در مرحلۀ گلدهی نتایج نشان داد که بیشترین شاخص سطح برگ (28/6) از اثر متقابل تنش آبی خفیف (90 درصد نیاز آبی) و کاربرد کود نیتروژن 100 درصد، سرعت رشد محصول (01/34 گرم بر مترمربع در روز) از تیمار تنش آبی خفیف با کاربرد نیتروژن 100 درصد در خاکورزی مرسوم، سرعت رشد نسبی (08/0 گرم بر گرم در روز) از تیمار نیتروژن 100 درصد و وزن خشک کل (86/1006 گرم بر مترمربع) از تیمار تنش آبی خفیف با کاربرد نیتروژن 100 درصد در خاکورزی مرسوم حاصل شدند. نتایج این پژوهش نشان داد که کاربرد مقادیر بیشتر کود نیتروژن در طی تنش خشکی شدید در سیستم خاکورزی مرسوم منجر به کاهش عملکرد مادۀ خشک خواهد شد
نجیب الله ابراهیمی؛ بنیامین ترابی؛ افشین سلطانی؛ ابراهیم زینلی
چکیده
برای آنالیز رشد گیاه در طول فصل رشد به داده‌های سطح برگ و تجمع مادة خشک نیاز است. استفاده از مدل‌های رگرسیون غیرخطی مثل بتا، لجستیک، گمپرتز، ریچاردز، نمایی‌خطی‌بریده و نمایی‌خطی‌متقارن به‌دلیل داشتن پارامتر‌هایی با مفهوم فیزیولوژیک در آنالیز رشد درحال گسترش هستند. هدف از انجام تحقیق حاضر، ارزیابی مدل‌های رگرسیونی غیرخطی مختلف، ...
بیشتر
برای آنالیز رشد گیاه در طول فصل رشد به داده‌های سطح برگ و تجمع مادة خشک نیاز است. استفاده از مدل‌های رگرسیون غیرخطی مثل بتا، لجستیک، گمپرتز، ریچاردز، نمایی‌خطی‌بریده و نمایی‌خطی‌متقارن به‌دلیل داشتن پارامتر‌هایی با مفهوم فیزیولوژیک در آنالیز رشد درحال گسترش هستند. هدف از انجام تحقیق حاضر، ارزیابی مدل‌های رگرسیونی غیرخطی مختلف، برای بررسی روند شاخص سطح برگ و تولید ماده خشک و برآورد پارامترهای مربوط به آنالیز رشد است. مطالعه روی گیاه باقلا رقم «برکت» به‌صورت طرح اسپلیت - پلات در قالب طرح پایة بلوکهای کامل تصادفی، با سه تاریخ کاشت و چهار تراکم در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان اجرا شد. معیار AICc نشان داد که مدل بتا نسبت به مدل لجستیک برای داده‌های سطح برگ برازش بهتری داشت. طبق این مدل در تراکم‌های مختلف LAImax بین 3/2 تا 3/5، tm بین 9/131 تا 2/144 و te بین 7/158 تا 5/163 روز پس از کاشت متغیر بود. معیار AICc برای داده‌های تولید ماده خشک نشان داد که مدل بتا نسبت به مدل‌های گمپرتز و لجستیک در ارزیابی روند تولید ماده خشک بهتر بود. طبق این مدل Wmax در تراکم‌های مختلف بین 1/725 تا 3/1484 گرم در مترمربع، tm بین 3/138 تا 4/146 و te بین 6/162 تا 0/179 روز پس از کاشت متغیر بود. نتایج نشان داد عملکرد دانه از 231 تا 2744 گرم در مترمربع متغیر بود و با افزایش تراکم در هر تاریخ کاشت عملکرد دانه روند افزایشی نشان داد. تغییرات عملکرد تحت تأثیر مستقیم حداکثر شاخص سطح برگ، حداکثر تجمع ماده خشک و سرعت رشد محصول قرار گرفت..
جواد حسن پور؛ کاوه زرگری؛ بهنام زند؛ مجتبی کنانی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر تاریخ کاشت بر عملکرد، درصد پروتئین و تغییرات شاخصهای فیزیولوژیکی رشد چهار ژنوتیپ ماش، آزمایشی در مزرعۀ تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران، در سال 1390 انجام گرفت. چهار ژنوتیپ ماش (‘پرتو’، ‘گوهر’، ‘مهر’ و لاین امیدبخش ‘ان ام 94’[1]) در سه تاریخ کاشت با فواصل 30 روز، از ابتدای ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر تاریخ کاشت بر عملکرد، درصد پروتئین و تغییرات شاخصهای فیزیولوژیکی رشد چهار ژنوتیپ ماش، آزمایشی در مزرعۀ تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران، در سال 1390 انجام گرفت. چهار ژنوتیپ ماش (‘پرتو’، ‘گوهر’، ‘مهر’ و لاین امیدبخش ‘ان ام 94’[1]) در سه تاریخ کاشت با فواصل 30 روز، از ابتدای اردیبهشت تا ابتدای تیر با هدف تعیین مناسب‌ترین زمان کاشت و بهترین رقم برای منطقۀ مورد تحقیق، کشت شد. آزمایش به‌صورت کرتهای خردشده با طرح پایۀ بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تاریخ کاشت در کرتهای اصلی و ارقام ماش در کرتهای فرعی قرار گرفت. بیشترین میانگین عملکرد دانه مربوط به لاین امیدبخش ‘ان ام 94’ با 4/1797 کیلوگرم در هکتار بود. تأخیر در کاشت موجب کوتاه شدن طول دورۀ رشد (از 9/92 روز به 6/82 روز) شد. در تاریخ‌های کاشت زودتر حداکثر شاخص سطح برگ و سرعت رشد محصول در طی زمان طولانی‌تری حاصل شد و میزان این دو شاخص در این زمان نیز بیشتر از تاریخ کاشت آخر بود. درصد پروتئین دانه تحت تأثیر تغییر تاریخ کاشت قرار نگرفت، اما اختلاف بین ارقام از این نظر معنادار بود. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که لاین امیدبخش ‘ان ام 94’ و تاریخ کاشت اول تیر (به‌عنوان کشت دوم پس از غلات پاییزه)، مناسب‌ترین گزینه‌ها برای منطقۀ تحقیق بودند.
جواد حمزه یی؛ فرشید صادقی
چکیده
در این تحقیق تأثیرات هم‌زیستی قارچ مایکوریزا و دورآبیاری بر شاخصهای رشد و عملکرد دانة 2 رقم سورگوم، مطالعه شد. آزمایش مزرعه‌ای به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل بر پایة طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. دورآبیاری در 3 سطح (7، 14 و 21 روز) در پلات‌های اصلی و ترکیب فاکتوریل 2 رقم سورگوم (کیمیا و سپیده) و 3 سطح تلقیح بذر (بدون تلقیح، ...
بیشتر
در این تحقیق تأثیرات هم‌زیستی قارچ مایکوریزا و دورآبیاری بر شاخصهای رشد و عملکرد دانة 2 رقم سورگوم، مطالعه شد. آزمایش مزرعه‌ای به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل بر پایة طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. دورآبیاری در 3 سطح (7، 14 و 21 روز) در پلات‌های اصلی و ترکیب فاکتوریل 2 رقم سورگوم (کیمیا و سپیده) و 3 سطح تلقیح بذر (بدون تلقیح، تلقیح با intraradices Glomusو تلقیح با Glomus mossea) در پلات‌های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد بیشترین میزان شاخص سطح برگ (21/4)، سرعت رشد محصول (8/50 گرم در مترمربع در روز) و وزن خشک کل (5/1852 گرم در مترمربع) بدون اختلاف معنیدار با دورآبیاری 14 روز، در دورآبیاری 7 روز به‌دست آمد. در مقایسه با تیمار بدون تلقیح، گونة موسه شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول و وزن خشک کل را به‌ترتیب 4/17، 11 و 6/8 درصد افزایش داد. رقم کیمیا نیز نسبت به رقم سپیده شاخصهای رشد بالاتری داشت. بدون اختلاف معنیدار با گیاهان تلقیح‌شده با گونة موسه و دورآبیاری 14 روز، بیشترین عملکرد دانه از گیاهان تلقیح‌شده با گونة موسه و دورآبیاری 7 روز به‌دست آمد که در مقایسه با تیمار بدون تلقیح و دورآبیاری 21 روز، عملکرد دانه را 47/56 درصد افزایش داد. به‌طور کلی نتایج نشان داد که قارچ مایکوریزا به‌ویژه گونة موسه ویژگی‌های رشدی و عملکرد سورگوم را در شرایط کم‌آبیاری (دورآبیاری 14 روز در مقایسه با 7 روز) بهبود بخشید.