ریحانه ربانی محمدیه؛ فرشید قادری فر؛ ابراهیم زینلی؛ افشین سلطانی
چکیده
به منظور بررسی اثر فاصله بین ردیف‌های کاشت بر عملکرد و رشد ارقام پنبه در دو شرایط مصرف و عدم مصرف کود، مطالعه‌ای در گرگان در سال زراعی 1396 به‌صورت آزمایش اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل سه رقم پنبه (ساجدی، کاشمر و گلستان)، فاصله ردیف کشت در دو سطح (20 و 80 سانتی‌متر) و ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر فاصله بین ردیف‌های کاشت بر عملکرد و رشد ارقام پنبه در دو شرایط مصرف و عدم مصرف کود، مطالعه‌ای در گرگان در سال زراعی 1396 به‌صورت آزمایش اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل سه رقم پنبه (ساجدی، کاشمر و گلستان)، فاصله ردیف کشت در دو سطح (20 و 80 سانتی‌متر) و مصرف کودهای شیمیایی نیتروژن، فسفر و پتاسیم به ترتیب با مقادیر 350، 300 و 225 کیلوگرم در هکتار و تیمار شاهد (عدم مصرف کود) بود. براساس نتایج تجزیه واریانس اثر رقم بر تعدا شاخه زایشی، ارتفاع اولین قوزه از سطح زمین و تعداد قوزه معنی‌دار بود در حالی که اثر فاصله ردیف بر تعداد شاخه رویشی، ارتفاع اولین قوزه از سطح زمین، تعداد قوزه، وزن قوزه و عملکرد وش معنی‌دار بود. درهر سه رقم مورد مطالعه کاهش فاصله ردیف باعث کاهش ارتفاع بوته و افزایش شاخص سطح برگ، ماده خشک و عملکرد وش شد. کوددهی نیز باعث افزایش معنی‌دار ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، تعداد شاخه زایشی، تعداد قوزه، وزن قوزه و عملکرد وش شد. در مورد اثرات متقابل نیز تنها اثر متقابل رقم × فاصله ردیف بر تعداد شاخه زایشی و اثر متقابل فاصله ردیف × کوددهی بر تعداد قوزه، وزن قوزه و عملکرد وش معنی‌دار بود. بنابراین، اثر متقابل معنیداری بین فاصله ردیف و مصرف عناصر غذایی از لحاظ خصوصیات رشدی و عملکرد ارقام پنبه وجود دارد و کاهش فاصله ردیف در پنبه میتواند باعث افزایش قابل توجهی در عملکرد وش شود.
محسن ملک؛ فرشید قادری فر؛ بنیامین ترابی؛ حمیدرضا صادقی پور
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر روش‌های خشک‌کردن (تیمارهای پسابیدگی)، تیمارهای شوک حرارتی و تنش اسمزی بر قابلیت حیات بذرهای پرایم‌شده‌ی ارقام کلزا، آزمایشی در آزمایشگاه تحقیقات بذر دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال 97-1396 انجام شد. در این مطالعه بذرهای سه رقم کلزا بانام‌های دی‌کا-ایکس‌پاور، تراپر و هایولا50، بلافاصله پس از ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر روش‌های خشک‌کردن (تیمارهای پسابیدگی)، تیمارهای شوک حرارتی و تنش اسمزی بر قابلیت حیات بذرهای پرایم‌شده‌ی ارقام کلزا، آزمایشی در آزمایشگاه تحقیقات بذر دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال 97-1396 انجام شد. در این مطالعه بذرهای سه رقم کلزا بانام‌های دی‌کا-ایکس‌پاور، تراپر و هایولا50، بلافاصله پس از پرایمینگ، در معرض تیمارهای مختلف پسابیدگی، شوک حرارتی و پتانسیل اسمزی قرار گرفتند. سپس به‌منظور بررسی قابلیت حیات بذرهای تیمار‌شده با روش‌های مختلف پرایمینگ و شرایط مختلف در مرحله‌ی خشک کردن بذرهای پرایم‌شده، در معرض آزمون زوال کنترل‌شده قرار گرفتند و درنهایت با استفاده از برازش مدل لجستیک سه پارامتره به داده‌های درصد جوانه‌زنی طی آزمون زوال کنترل‌شده؛ زمان کاهش جوانه‌زنی بذرها به 50 درصد محاسبه و به‌عنوان معیار مقایسه‌ی قابلیت حیات بذرها قرار گرفت. نتایج نشان داد پاسخ ارقام کلزا به تیمارهای مختلف، متفاوت بود. به‌طورکلی تیمارهای شوک حرارتی توانستند در رقم‌های دی‌کا-ایکس‌پاور و تراپر بسیار مفید واقع‌شده و منجر به افزایش قابلیت ماندگاری بذرها شوند. در مقابل تیمارهای تنش اسمزی اغلب دارای اثرات منفی بر ماندگاری بذرهای تمامی ارقام داشتند. همچنین پرایمینگ به روش اسموپرایمینگ و خشک‌کردن بذرها به‌روش آرام دارای اثرات منفی بیشتری نسبت به هیدروپرایمینگ و خشک‌کردن سریع بودند.
مرتضی گرزین؛ فرشید قادری فر؛ سید اسماعیل رضوی
چکیده
به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی قارچ‌کش‌های مختلف بر کیفیت بذر سویا آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال 1395 انجام شد. عامل اصلی شامل دو تاریخ کاشت بهاره (28 اردیبهشت) و تابستانه (10 تیر) و عامل فرعی شامل محلول‌پاشی با قارچ‌کش‌های ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی قارچ‌کش‌های مختلف بر کیفیت بذر سویا آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال 1395 انجام شد. عامل اصلی شامل دو تاریخ کاشت بهاره (28 اردیبهشت) و تابستانه (10 تیر) و عامل فرعی شامل محلول‌پاشی با قارچ‌کش‌های مختلف از قبیل بنومیل، مانکوزب، پروپیکونازول، تیوفانات متیل، کاربندازیم و شاهد در دو مرحله رشدی R3 و R6 بود. برای ارزیابی کیفیت محمولههای بذری تولیدی از آزمونهای جوانه‌زنی، تسریع پیری، هدایت الکتریکی و سلامت بذر استفاده شد. در این تحقیق دو قارچ آلترناریا و فوزاریوم در محمولههای بذری مشاهده شد. میزان شیوع فوزاریوم در کلیه تیمارها بسیار پایین (کمتر از هفت درصد) بود. بنابراین، سلامت بذر بیشتر تحت تأثیر آلترناریا قرار داشت. درصد بذرهای سالم در کشت بهاره 48/21 درصد بیشتر از کشت تابستانه بود. همه قارچ‌کش‌های مورد استفاده (بهویژه پروپیکونازول و تیوفانات متیل) سلامت، قابلیت جوانه‌زنی و قدرت بذر را در مقایسه با تیمار شاهد به طور معنیداری افزایش دادند. کشت تابستانه با وجود آلودگی‌های قارچی بیشتر، به دلیل برخورد مراحل نمو بذر (R5-R8) با دماهای پایینتر دارای جوانه‌زنی و بنیه بذر بیشتری در مقایسه با بذرهای حاصل از کشت بهاره بودند. درواقع، دما عامل مهمتری در تعیین قابلیت جوانه‌زنی و بنیه بذر در مقایسه با عوامل بیماریزا بود. بنابراین، برای دستیابی به حداکثر کیفیت بذر، بهتر است از کشت تابستانه همراه با کاربرد قارچ‌کش‌های مناسب از جمله پروپیکونازول و تیوفانات متیل در دو مرحله R3 و R6، استفاده شود.
علی شایان فر؛ فرشید قادری فر؛ رحمت الله بهمرام؛ افشین سلطانی؛ حمیدرضا صادقی پور
چکیده
کمون ثانویه یکی از اصلی‌ترین دلایل پایداری بانک بذر در خاک است. بذرهای کلزای موجود در بانک بذر خاک پس از رفع کمون ثانویه جوانه زده و می‌توانند به پراکنش ناخواسته ژن‌های هدف به دیگر گیاهان منجر شوند. در این مطالعه کمون ثانویه با استفاده از پلیاتیلنگلایکول 6000 بهمدت 14 روز تحت شرایط آزمایشگاهی در 41 لاین و 5 رقمکلزا القا و درصد ...
بیشتر
کمون ثانویه یکی از اصلی‌ترین دلایل پایداری بانک بذر در خاک است. بذرهای کلزای موجود در بانک بذر خاک پس از رفع کمون ثانویه جوانه زده و می‌توانند به پراکنش ناخواسته ژن‌های هدف به دیگر گیاهان منجر شوند. در این مطالعه کمون ثانویه با استفاده از پلیاتیلنگلایکول 6000 بهمدت 14 روز تحت شرایط آزمایشگاهی در 41 لاین و 5 رقمکلزا القا و درصد کمون ثانویه بذرها ثبت شد. این مطالعه در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. تمامی لاین‌ها و ارقام در شرایط مطلوب جوانه‌زنی، از جوانه‌زنی بسیار بالایی برخوردار (بالای 94 درصد) و پس از القای کمون ثانویه در پنج گروه بسیارکم، کم، متوسط، زیاد و بسیار زیاد با استفاده از تجزیة کلاستر، دسته‌بندی شدند. پنج لاین در گروه بسیارکم و دو لاین در گروه بسیار زیاد و بقیة لاین‌ها در گروه متوسط و کم قرار گرفتند. پنج رقم (RGS003، زرفام، هایولا 401، هایولا 308 و هایولا 50) از کمون ثانویه متوسط (40-60 درصد) برخوردار بودند که بیانگر عدم توجه اصلاح‌گران به بحث مهم کمون ثانویة آن‌ها طی روند اصلاح آن‌ها بوده است. دسته‌بندی لاین‌ها براساس سطح کمون ثانویه به تولیدکنندگان بذر کمک می‌کند تا لاین‌هایی را انتخاب کنند تا علاوه بر عملکرد و دیگر ویژگی‌های مهم در امر تولید بذر، از کمون ثانویه پایین‌تری برخوردار باشند تا از دیدگاه تولید بذر مشکلات ناشی از آن‌ها در محصول بعد به حداقل برسد.
مرتضی گرزین؛ فرشید قادری فر؛ ابراهیم زینلی؛ سید اسماعیل رضوی؛ محمد مونیان اردستانی
چکیده
تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر تاریخ کاشت، محلول‌پاشی قارچ‌کش بنومیل و پتاسیم سیلیکات در بهبود کیفیت بذر سویا (رقم ‘ویلیامز’) در سال‌های 91-1390 در گرگان انجام گرفت. تیمارهای آزمایش در سال اول شامل تاریخ کاشت (31 فروردین، 23 اردیبهشت، 13 خرداد، 8 تیر و 31 تیر) و مصرف قارچ‌کش بنومیل در دو مرحلۀ R3 و R6 بود، و در سال دوم شامل تاریخ کاشت (11 اردیبهشت ...
بیشتر
تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر تاریخ کاشت، محلول‌پاشی قارچ‌کش بنومیل و پتاسیم سیلیکات در بهبود کیفیت بذر سویا (رقم ‘ویلیامز’) در سال‌های 91-1390 در گرگان انجام گرفت. تیمارهای آزمایش در سال اول شامل تاریخ کاشت (31 فروردین، 23 اردیبهشت، 13 خرداد، 8 تیر و 31 تیر) و مصرف قارچ‌کش بنومیل در دو مرحلۀ R3 و R6 بود، و در سال دوم شامل تاریخ کاشت (11 اردیبهشت و 15 تیر)، مصرف قارچ‌کش بنومیل، مصرف سیلیکون (Si) و سیلیکون + بنومیل بود. سیلیکون به‌صورت پتاسیم سیلیکات محلول در آب در سه مرحله (V6، R1 و R4) و با غلظت 40 گرم در لیتر بر روی برگ‌ها محلول‌پاشی شد. نتایج نشان داد که افزایش دمای هوا طی دورۀ پر شدن بذر (R5-R7) در تاریخ کاشت‌های زودهنگام مهم‌‌ترین عامل کاهش کیفیت بذر است. همچنین توده‌های بذری آلوده به Phomopsis sp. و Nigrospora sp. همبستگی منفی معناداری با جوانه‌زنی و قدرت بذر داشتند. تأخیر در کاشت از طریق کاهش دما طی دورۀ پر شدن بذر و نیز کاهش آلودگی به این دو بیمارگر سبب افزایش کیفیت بذر شد. از طرف دیگر، مصرف قارچ‌کش بنومیل و پتاسیم سیلیکات با کاهش آلودگی‌های قارچی در توده‌های بذری و افزایش جوانه‌زنی و قدرت بذر موجب بهبود کیفیت بذر شدند. بنابراین، تأخیر در کاشت رقم زودرس ویلیامز، محلول‌پاشی پتاسیم سیلیکات و نیز قارچ‌کش بنومیل در مراحل زایشی را می‌توان به‌عنوان راهکارهایی به‌منظور افزایش کیفیت بذر این رقم به کشاورزان و تولیدکنندگان بذر در گرگان توصیه کرد.