1استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
2استاد بخش تحقیقات علف‌های هرز، مؤسسۀ تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور، ایلام، ایران
3کارشناس ارشد زراعت، مرکز علمی کاربردی مهرگان دره‌شهر، ایلام، ایران
4استادیار گروه مرتع، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
چکیده
این پژوهش به‌منظور بررسی عوامل مدیریتی و محیطی بر غنای گونه‌ای علف‌های هرز در مزارع محصولات پاییزه در استان ایلام اجرا شد. براساس سطح زیر کشت مزارع زمستانه، در سه شهرستان استان ایلام طی سالهای زراعی 1389-90، تعداد 48 مزرعه به‌عنوان نمایندۀ مزارع زمستانۀ کل استان انتخاب شدند و با شمارش علف‌های هرز به‌تفکیک جنس و گونه در هر مزرعه در نقاط نمونه‌برداری، شاخص‌های جمعیتی آنها محاسبه شد. در هر مزرعه، ارتفاع از سطح دریا و طول و عرض جغرافیایی مکان مورد نظر توسط دستگاه GPS به‌منظور مطالعۀ اثر این عوامل بر غنای گونه‌ای علف‌های هرز ثبت شد. سپس دادهها وارد نرمافزار ArcGIS 9.3 شد که بعد از آنالیز لایههای مورد استفاده، نقشههای پراکنش علف‌های هرز در استان ایلام تهیه شد. در مزارع گندم استان ایلام 35 گونه علف هرز مشاهده شد. پهنبرگهای غالب در مزارع گندم این استان عبارت بودند از پنیرک معمولی، جغجغک، خردل وحشی و بی‌تی‌راخ. به‌علاوه براساس شاخص غالبیت و نقشۀ پراکنش علف‌های هرز، مشخص شد که یولاف وحشی زمستانه، مهم‌ترین علف هرز باریک‌برگ مزارع گندم استان است. از بین متغیرهای مدیریتی بررسی‌شده در این پژوهش، فقط متغیرهای مستقل محصول و تاریخ کاشت در کاهش یا افزایش غنای گونه‌ای علف هرز مزارع استان ایلام دخیل بودند.
Effects of environmental and management factors on the weed species richness of winter crops in Ilam province
نویسندگان [English]
mehrshad Barary1؛ Mohammad Ali Baghestani Meibodi2؛ Morteza Amuzadeh3؛ Marzban Faramarzi4
1Assistant Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Ilam University, Ilam, Iran
2Professor, Weed Research Department, Iranian Research Institute of Plant Protection, Tehran, Iran
3MSc, Mehrgan Scientific and Applied Centre of Darreh Shahr, Ilam, Iran
4Assistant Professor, Department of Rangeland, Faculty of Agriculture, Ilam University, Ilam, Iran
چکیده [English]
This research was conducted to assess the effects of management and environmental factors on the weed species richness of winter crops in Ilam province. In order to recognize the weed species, three counties were selected based on the type of climate in 2011-2012. According to the cultivated areas of winter crops in each county, 48 fields were chosen and demographic information was calculated by counting the weeds in each field. The geographic information such as altitude, longitude and elevation above sea level were recorded by GPS at each location. The results showed that 35 weed species were found in wheat (main winter crop) fields. The main broad leaf weeds in wheat fields were Malva neglecta, Vaccaria peramidata, Sinapsis arvensis, and Galium tricornutum. Avena ludoviciana were the most widespread grass weed species in these fields. It was found that S. arvensis and A. ludoviciana with 61.76 and 55.88 percent, respectively, had the greatest constancy on wheat fields. Only crop type and planting date were effective on weed species richness among crop management variables considered in this research.
کلیدواژه‌ها [English]
Abundant Index, Climate, Constancy, Crop, Distribution
مراجع
1 . اکبری نیا ا و حسینی س م (1388) مطالعه علف‌های هرز مزارع ذرت استان قزوین. زیتون.59:195-63.
2. کوچکی ا، نصیری محلاتی م، تبریزی ل، عزیزی گ و جهان ب (1385) ارزیابی تنوع گونه‌ای و کارکردی و ساختار جمعیتی علف‌های هرز گندم و چغندر قند در ایران. پژوهش‌های زراعی ایران. (4)1 :105-129.
3. مداح م ب (1367) علف‌های هرز مزارع گندم و کنترل شیمیایی آنها در ایران. بیماری‌های گیاهی. 13: 45-54.
4. منصوری ا، کهزادی غ و شریفی م (1383) جغرافیای استان ایلام. سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی.
5 . Davis AS, Renner KA and Gross KL (2005) Weed seed bank and community shifts in a long-term cropping systems experiment. Weed Science. 53: 296-306.
6 . Freid GL, Norton R and Reboud X (2008) Environmental and management factors determining weed species composition and diversity in France. Agriculture, Ecosystems and Environment. 128: 68-76.
7 . Lososova Z, Chtry L, Cimalova M, Kropac S, Otypkova Z, Pysek Z and Tichy P (2004) Weed vegetation of arable land central Europe: gradient of diversity and species composition. Vegetation Science. 15: 415-422.
8 . Moeini MM, Baghestani MA and Mashhadi HR (2008) Introducing an abundance index for assessing weed flora in survey studies. Weed Biology and Management. 8: 172-180.
9. Moeini MM, Baghestani MA, Rahimian H and Alifard M (2007) Weed mapping for irrigated wheat fields of Tehran province using geographic information system (GIS). Iranian Weed Science. 4: 97-118.
10. Morgan GD, Connell L, Binning K and Schmitt WG (2001) Potential for weed management in potato fields using GIS. http.//www.nass.usda.gov/wi/chemical.htm: 1-3.
11. Poggio SL, Satorre EH and Delafuent EB (2004) Structure of weed communities occurring in pea and wheat crop in the Rolling Pampa Argentina. Agriculture Ecosystems and Environment. 103: 225-235.
12. Radics M, Glemnit Z, Hoffmann J and Czimber G (2004) Composition of weed floras in different agricultural management systems within the European climatic gradient. German-Hungarian intergovernmental co-operation in agricultural Science. 1-11.
13. Tamado T and Milberg P (2000) Weed flora in arable fields of eastern Ethiopia with emphasis on the occurrence of Parthenium hysterophorus. Weed Research. 40 (6): 507-521.
14. Turker U (2005) Determination of spatial weed variability for precision spraying. Tarim Bilimlerd Dergisi. 4(11): 442-447.
15. Vafaee BS, Narimani V, Farokhzadeh A, Tahmaseb Pour B and Rahmati MH (2010) Quantitative evaluation of predominance of weed in winter wheat and barley fields in eastern Azerbaijan, Iran. Weed Science Research. 16(1): 25-37.
ابتدای صفحه