نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مونا سروری ¹
• سید محمدرضا احتشامی ²
• محمد ربیعی ³
• کاظم خاوازی ⁴

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان

² عضو هیأت علمی، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان

³ عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات برنج کشور

⁴ عضو هیأت علمی مؤسسة تحقیقات آب و خاک

چکیده

برای بررسی اثر سویه‌های Azotobacter chroococcum بر عملکرد، اجزای عملکرد و صفات کیفی کلزای زمستانه (Brassica napus L.) ، آزمایشی به‌صورت طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار طی فصل زراعی 89-1388 در مؤسسة تحقیقات برنج رشت انجام شد. تیمارهای استفاده‌شده، انواع سویه‌های ازتوباکتر شامل استفاده از کودهای شیمیایی و بدون تلقیح بذر (تیمار شاهد)، تلقیح بذر با سویه 6، 9، 11، 12، 13، 14، 15، 16، 19، 21، 23، 25، 28، 35 و 38 ازتوباکتر بودند. نتایج نشان داد که ازتوباکتر بر تمامی صفات مورد بررسی اثر معنی‌داری داشت. سویة 14 ازتوباکتر بیشترین میزان فسفر، پتاسیم، منیزیم و عملکرد روغن را به خود اختصاص داد. سویة 12 با میانگین 43/3532 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد را سبب شد که از لحاظ آماری با سویه‌های 9 و 14 در یک سطح قرار گرفت. ازتوباکتر سویة 12 نیز بیشترین اجزای عملکرد دانه و میزان نیتروژن، کلسیم و درصد روغن را ایجاد کرد. تولید هورمون‌های محرک رشد، تثبیت نیتروژن، قابل حل‌کردن مواد معدنی از جمله فسفر، تولید سیدروفور و انواع آنتی‌بیوتیک از مکانیسم‌های اثر ازتوباکتر به‌ شمار می‌روند که به نظر می‌‌رسد با استفاده از حداقل یکی از این مکانیسم‌ها، باعث افزایش عملکرد گیاه شده است. به‌طور کلی سویه‌های 9، 12 و 14 ازتوباکتر نسبت به سایر سویه‌ها اثر مثبت بیشتری بر صفات مورد بررسی اعمال کردند. نتایج این آزمایش نشان داد که استفاده از ازتوباکتر کروکوکوم باعث افزایش عملکرد و صفات کیفی کلزا می‌شود و می‌توان از آن به‌عنوان مکمل کودهای شیمیایی استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

• ازتوباکتر
• درصد روغن
• عملکرد
• عناصر غذایی
• کلزا

عنوان مقاله [English]

Effect of cooperation of Azotobacter chroococcum strains on yield, yield components and qualitative indices of rapeseed (Brassica napus L.) in Rasht

نویسندگان [English]

• Mona Soroori ¹
• Seyed MohammadReza Ehteshami ²
• Mohammad Rebiyi ³
• Kazem Khavazi ⁴

چکیده [English]

In order to evaluate effect of Azotobacter chroococcum strains on yield, yield components and qualitative indices of winter rapeseed (Brassica napus L.), an experiment was conducted during 2009-2010 growing season at Research Institute of Rice in Rasht. The experimental design was completely randomized block, with three replications. Investigated treatments were including control (without seed inoculation), seed inoculation with Azotobacter chroococcum strains 6, 9, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 19, 21, 23, 25, 28, 35 and 38. Results showed that Azotobacter chroococcum significantly affected on all traits. The highest of seed oil yield and K, P, Mg content caused by A. chroococcum strain 14. A. chroococcum strain 12 caused the highest of seed yield with average of 3532.43 kg/ha that hadn’t significant difference with strains 9 and 14. As A. chroococcum strain 12 caused the highest of seed yield components and N, Ca, oil seed content. Growth promoting hormones production, N2 fixation, mineral nutrients dissolubility such as phosphorus, siderophore production and kinds of antibiotics are the effect of Azotobacter chroococcum mechanisms that seems to be using at least one of these mechanisms is increased plant yield. Generally, A. chroococcum strain 12, A. chroococcum strain 14 and A. chroococcum strain 9 had more positive effect on traits compared with other strains. Results of this experiment showed the use of A. chroococcum increases yield and qualitative characteristics of rapeseed and therefore can be used as supplementary of chemical fertilizers.

کلیدواژه‌ها [English]

• rapeseed
• yield
• Nutrients
• oil content
• Azotobacter